19. Zane Grey

Zane Grey đã chiến đấu
với cơ hàn và thất vọng để chiếm được một địa vị trong hàng những tiểu thuyết
gia nhiều độc giả nhất đương thời. Và ông chiến đấu như vậy khi ông sống trong
một ngôi làng nhỏ. 

Các nhà báo ngày nay trả
ông vạn rưỡi Anh kim để ông viết cho một truyện, mà hồi đầu thì mỗi cuốn của
ông bán không được ba đồng. Các nhà xuất bản nói rằng luôn ba năm nay mỗi năm
trung bình bán được trên một triệu cuốn của Zane Grey, nhưng hồi mới viết, ông
thất bại phải sống trong cảnh đói rét. 

Thân phụ ông chỉ muốn
ông học nghề nha y mà ông thì cho làm nha y chẳng hơn gì thợ mỏ. Nhưng lệnh
cha, ông đâu dám cãi, cho nên ông phải học nghề nhổ răng, và mở một phòng nhổ
răng cho thiên hạ trong nhiều năm. 

Trong khi tay ông nhổ
răng cấm, răng nanh thì óc ông chỉ nghỉ đến công việc khác, đến việc viết
truyện. 

Năm tháng trôi qua, ông
càng thấy không chịu nổi bi kịch hàng ngày của ông. Ông khinh tởm nghề của ông
mà cứ sáng sáng phải đánh xe tới phòng nhổ răng, như một tên nô lệ bị người ta
quất, bắt phải chèo thuyền tới ngục tối vậy. 

Sau khi quyết định làm
một nhà văn, ông bỏ nghề nha y, dọn về một làng nhỏ để có thể sống kiệm tiện,
vừa săn bắn, câu cá kiếm ăn, vừa tập viết. 

Ông khó nhọc hàng tháng,
có khi trọn một năm để viết một truyện, sửa đi sửa lại, đổi tình tiết, đổi nhân
vật. Viết xong, ông đọc lớn tiếng từ đầu tới cuối, giọng hăng hái. Ông thấy hay
lắm, tin chắc rằng mình sắp thành một văn hào. Khốn nỗi, ngoài ông ra, chẳng ai
tin như vậy cả. Trong khắp xứ, không một nhà xuất bản nào chịu mua truyện của
ông. 

Ông đem hết tâm trí và
thì giờ để viết luôn trong năm năm đằng đẳng, và trong năm năm ấy ông không
kiếm được lấy một xu. Chơi dã cầu trong một đội nhà nghề thì thỉnh thoảng lại
kiếm được ít nhiều, còn viết tiểu thuyết thì tuyệt nhiên không. 

Một hôm ông đương tìm
cách bán một tiểu thuyết thì gặp đại tá Buffalo.
Đại tá muốn kiếm một người biết viết lách đi theo qua miền Tây để chép du ký.
Zane Grey vồ ngay lấy cơ hội, nghĩ sắp được sống một cuộc đời phiêu lưu mà mê
mẫn cả tâm thần. 

Sống sáu tháng với bọn
cao bồi và các bẫy ngựa rừng ở miền Tây, ông trở về nhà, viết tiểu thuyết nhan
đề The last of the Plainsmen. Lần này ông chắc chắn có người mua bèn gởi bản
thảo cho nhà xuất bản Harper và đợi hai tuần, không thấy tin tức gì, ông nóng
lòng quá, chạy lại hỏi nhà đó. 

Người ta trả bản thảo,
nói: "Chúng tôi ân hận lắm, nhưng đọc hết cuốn mà không thấy chút gì chứng
tỏ rằng ông có thể viết tiểu thuyết được". Lòng ông tan nát. Ông choáng
váng. Cuốn đó là cuốn thứ năm bị từ chối. Có ai cầm gậy đập mạnh vào đầu ông,
cũng không làm ông điếng người bằng. Loạng choạng xuống thang gác, ông phải bíu
chặt một cột đ èn cho khỏi té, và bản thảo kẹp ở nách, ông dựa cột nước mắt
chảy dòng dòng. 

Ông về nhà, đau đớn thất
vọng. Ông đã sống nhờ bà vợ có chút của riêng, nhưng sau năm năm hết nhẵn tiền
rồi mà nhà lại thêm một đứa con thơ nữa. Hai vợ chồng chán nản quá. Nhưng bà vợ
cũng rán khuyến khích ông thử viết thêm một truyện nữa. Lúc đó vào cuối đông.
Lò sưởi nhỏ quá, không đủ ấm, tay ông cóng lại, cứ viết được năm phút lại phải
mở lò, đưa hai bàn tay lại gần ngọn lửa để sưởi. 

Suốt mùa đông đó và cho
tới mùa hè năm sau, ông cặm cụi viết tiểu thuyết đó, và khi viết xong, ông lại
mang đến nhà xuất bản Harper. Cuồng loạn vì thất vọng, ông yêu cầu ông giám đốc
nhà đó đem về nhà và đích thân đọc giùm cho ông. Hai ngày sau, Zane Grey trở
lại, ông giám đốc cười, nói: "Nhà tôi thức gần trọn đ êm hôm qua để đọc
tiểu thuyết ông, khen là hay. Vậy chúng tôi xuất bản cho ông". 

Nhan đề truyện đó là
Heritage of the Desert. (Di sản của sa mạc). Sách ra được hoan nghênh nhiệt
liệt. 

Vậy sau mấy năm nghèo
khổ và thất bại. Zane Grey đã thành một nhà văn kiếm được nhiều tiền nhất và
một tiểu thuyết gia được nhiều người đọc nhất đương thời. Vì từ hồi đó, ông đã
xuất bản khoảng sáu chục truyện và độc giả đã mua của ông trên mười lăm triệu
cuốn. 

nh chi��
d�
؀i
�i
m, thì sở nguyện của ông thực hành được: con
gái ông chạy vô, ông bồng nó lên, rồi nước mắt dòng dòng, ông nói với vợ:
"Mình còn nhớ không, anh chỉ mong mỏi được thấy lúc này?". 

Không đầy một tuần sau
ông mất.