12

Tái kết nối với nam tính hoặc nữ tính bên trong bạn

Quy luật của sự cứng nhắc về giới tính

Tất cả chúng ta đều có những phẩm chất nam tính và nữ tính - một số trong đó là do di truyền, và một số đến từ ảnh hưởng sâu sắc của cha/mẹ có giới tính khác. Nhưng trong nhu cầu thể hiện một bản sắc nhất quán trong xã hội, chúng ta có xu hướng kìm nén những phẩm chất này, đồng nhất hóa quá mức với vai trò nam tính hay nữ tính được mong đợi ở chúng ta. Và chúng ta phải trả giá cho việc này. Chúng ta đánh mất những chiều kích quý giá trong tính cách của mình. Suy nghĩ và cách thức hành động của chúng ta trở nên cứng nhắc. Mối quan hệ giữa chúng ta và những người thuộc giới tính khác bị ảnh hưởng khi chúng ta phóng chiếu vào họ những tưởng tượng và sự thù địch của chính chúng ta. Bạn phải nhận thức được những đặc điểm nam tính hoặc nữ tính đã đánh mất này và dần dần kết nối lại với chúng, giải phóng khả năng sáng tạo trong quá trình này. Tư duy của bạn sẽ trở nên linh động hơn nhiều. Khi thể hiện dòng chảy ngầm của nam tính hay nữ tính trong tính cách của mình, bạn sẽ mê hoặc mọi người bằng cách trở thành bản thân đích thực. Đừng đóng vai trò giới tính được mong đợi, mà hãy tạo ra vai trò phù hợp với bạn.

Giới tính đích thực

Khi còn là một thiếu nữ, Caterina Sforza đã mơ về những hành động vĩ đại để trở thành một thành viên của gia đình Sforza lừng lẫy ở Milan, Italia. Sinh năm 1463, Caterina là con gái ngoài giá thú của một nữ quý tộc Milan xinh đẹp và Galeazzo Maria Sforza, người trở thành Công tước xứ Milan sau cái chết của cha ông vào năm 1466. Với tư cách công tước, Galeazzo ra lệnh đưa con gái của mình vào tòa lâu đài Porta Giovia, nơi ông sống với người vợ mới, và nuôi dưỡng nàng như bất kỳ thành viên hợp pháp nào trong gia đình Sforza. Vợ của ông, mẹ kế của cô bé Caterina, coi nàng như một trong những con ruột của mình. Nàng được hưởng sự giáo dục tốt nhất. Người từng làm gia sư của Galeazzo, nhà nhân văn nổi tiếng Francesco Filelfo, giờ đây sẽ là gia sư của Caterina. Ông dạy nàng tiếng Latin, tiếng Hy Lạp, triết học, khoa học và thậm chí cả lịch sử quân sự.

Thường chỉ có một mình, hầu như mỗi ngày Caterina đều lang thang trong thư viện rộng lớn của tòa lâu đài, một trong những thư viện lớn nhất ở châu Âu. Nàng thường đọc đi đọc lại những cuốn sách yêu thích. Một trong số đó là lịch sử của gia tộc Sforza, được viết bởi chính Filelfo theo phong cách Homer. Ở đó, trong cuốn sách đồ sộ với những hình ảnh minh họa công phu, nàng đọc về sự vươn lên đáng chú ý của gia tộc Sforza, từ một condottiere (đại úy trong quân đội lính đánh thuê) đến địa vị công tước của chính Milan. Những người trong dòng họ Sforza nổi tiếng vì sự thông minh và bản lĩnh của họ trong chiến trận. Nàng cũng thích đọc những cuốn sách kể lại những câu chuyện hào hiệp của các hiệp sĩ có thật trong bộ áo giáp và những câu chuyện về những nhà lãnh đạo vĩ đại trong quá khứ; trong số này, một trong những tác phẩm yêu thích của nàng là cuốn Illustrious Women (những người phụ nữ lẫy lừng) của Boccaccio, thuật lại những hành động của những người phụ nữ nổi tiếng nhất trong lịch sử. Và lúc trải qua thời gian trong thư viện, tất cả những cuốn sách này hội tụ trong tâm trí nàng, nàng thường mơ mộng có mình trong vinh quang tương lai của gia tộc, theo cách nào đó. Và ở trung tâm của những tưởng tượng này là hình ảnh của cha nàng, một người đàn ông đối với nàng cũng vĩ đại và đầy chất huyền thoại như bất kỳ nhân vật nào nàng từng đọc.

Dù các cuộc gặp gỡ với cha nàng thường rất ngắn ngủi, Caterina cảm thấy chúng rất sâu sắc. Ông đối xử với nàng một cách bình đẳng, ngạc nhiên trước trí thông minh của nàng và khuyến khích nàng học tập. Ngay từ đầu, nàng đã đồng nhất hóa bản thân với cha mình - trải nghiệm những chấn thương và chiến thắng của ông như thể chúng là của chính nàng. Như tất cả những đứa trẻ trong gia đình Sforza, kể cả các cô gái, Caterina được dạy đấu kiếm và trải qua quá trình rèn luyện thể chất nghiêm ngặt. Một phần của cách giáo dục này là cùng tham gia với gia đình trong những chuyến đi săn trong khu rừng Pavia gần đó. Nàng được huấn luyện để săn và giết lợn rừng, hươu và những con thú khác. Trong những chuyến đi này, nàng thường quan sát cha mình với cảm giác tôn sùng. Ông là một kỵ sĩ siêu hạng, phi ngựa nhanh như gió, như thể không có gì có thể làm hại được ông. Trong lúc săn lùng những con thú lớn nhất, ông không hề tỏ ra sợ hãi. Ở triều đình, ông là một người bặt thiệp, giao tiếp khôn khéo nhưng luôn giữ thế thượng phong. Ông truyền lại cho nàng những phương pháp của mình - suy nghĩ đón đầu, vạch ra một số bước đi trước, luôn luôn với mục tiêu là nắm bắt thế chủ động trong mọi tình huống.

Tuy nhiên, cha nàng còn có một khía cạnh khác, khiến cho sự đồng nhất giữa ông và nàng thêm sâu sắc. Ông yêu phong cảnh; ông giống như một người nghệ sĩ. Nàng sẽ không bao giờ quên những lần cùng gia đình đi dạo trong vùng và tới thăm Florence. Họ mang theo nhiều đoàn kịch khác nhau, các diễn viên mặc những thứ y phục lạ lùng. Họ ăn tối ở miền quê, trong những chiếc lều có màu sắc đẹp nhất. Trên đường đi, đàn ngựa với những tấm vải phủ lưng rực rỡ và những người lính hộ tống - tất cả đều được tô điểm bằng những màu sắc của gia tộc Sforza, đỏ tươi và trắng - sẽ lấp đầy quang cảnh. Đó là một cảnh tượng lôi cuốn và ly kỳ, tất cả đều do cha nàng dàn dựng.

Ông thích thú khi luôn mặc những bộ đồ thời trang mới nhất của Milan, với những chiếc áo choàng lụa được may cắt công phu và đính đầy châu ngọc. Nàng cũng chia sẻ sở thích này, y phục và đồ trang sức trở thành niềm đam mê của nàng. Cha nàng có vẻ rất hùng dũng trong chiến trận, nhưng nàng thường nhìn thấy ông khóc như một đứa bé khi lắng nghe những khúc nhạc hợp xướng mà ông yêu thích. Ông có một thèm muốn vô tận đối với mọi khía cạnh của cuộc sống; và tình yêu cùng sự ngưỡng mộ của nàng dành cho ông là vô hạn.

Và do đó, vào năm 1473, khi ông thông báo cho cô gái Caterina mười tuổi về cuộc hôn nhân mà ông đã sắp đặt cho nàng, ý nghĩ duy nhất của nàng là hoàn thành bổn phận của mình với tư cách là một người họ Sforza và làm hài lòng cha nàng. Người mà Galeazzo đã chọn cho nàng là Girolamo Riario, cháu trai 30 tuổi của Giáo hoàng Sixtus IV, một cuộc hôn nhân sẽ tạo nên một liên minh quý giá giữa Rome và Milan. Một phần của cuộc hôn nhân sắp đặt này là việc giáo hoàng mua lại thành phố Imola, ở Romagna, nơi gia tộc Sforzas từng làm chủ từ nhiều thập kỷ trước đó, phong cho cặp vợ chồng mới cưới tước vị Bá tước và Nữ bá tước Imola. Sau đó, Giáo hoàng bổ sung thêm thị trấn Forli gần đó vào tài sản của họ, và ban cho họ quyền kiểm soát vùng đất rất chiến lược của vùng đông bắc nước Ý, ngay phía nam Venice này.

Trong những lần gặp gỡ ban đầu, chồng của Caterina có vẻ là một người đàn ông khó chịu nhất. Chàng ủ rũ, chỉ quan tâm tới bản thân và rất dễ xúc động. Chàng tỏ ra quan tâm đến nàng chỉ vì tình dục và không thể chờ cho đến lúc nàng đủ tuổi. May thay, chàng vẫn tiếp tục sống ở Rome còn nàng ở lại Milan. Nhưng một vài năm sau, một số quý tộc bất mãn ở Milan đã sát hại người cha yêu dấu của nàng, và có vẻ như quyền lực của gia tộc Sforza rơi vào tình cảnh lâm nguy. Vị trí của nàng với tư cách vật thế chấp hôn nhân nhằm củng cố mối quan hệ hợp tác với Rome giờ đây càng quan trọng hơn bao giờ hết. Nàng nhanh chóng chuyển tới Rome. Ở đó, nàng sẽ phải đóng vai người vợ gương mẫu và duy trì mặt tốt của chồng. Nhưng càng nhìn thấy Girolamo nhiều hơn, nàng càng ít tôn trọng chàng. Chàng là một người nóng tính, gây thù hận ở bất cứ nơi đâu. Nàng chưa từng tưởng tượng rằng một người đàn ông có thể yếu đuối đến thế, và so với cha nàng, chàng đã thất bại ở mọi phương diện.

Nàng hướng sự chú ý vào đức Giáo hoàng. Nàng làm việc chăm chỉ để được ông và các triều thần của ông quý mến. Giờ đây, Caterina là một thiếu phụ xinh đẹp có mái tóc vàng hoe, một nhân vật mới lạ ở Rome. Nàng đặt mua những chiếc áo dài may cắt công phu nhất được gửi tới từ Milan. Nàng đảm bảo để không bao giờ bị nhìn thấy mặc cùng một bộ trang phục hai lần. Nếu nàng đội một cái mũ không vành với tấm mạng che mặt dài, nó sẽ đột nhiên trở thành mốt thời trang mới nhất. Nàng say sưa với sự chú ý mà nàng nhận được với tư cách người phụ nữ thời trang nhất thành Rome, Botticelli đã nhờ nàng làm người mẫu cho một số bức tranh tuyệt vời nhất của ông. Đã đọc rất nhiều sách và được giáo dục rất tốt, nàng là niềm vui của các nghệ sĩ và nhà văn trong thị trấn, và người dân ở Rome bắt đầu có thiện cảm với nàng.

Tuy nhiên, chỉ trong một vài năm, mọi thứ trở nên sáng tỏ. Chồng nàng đã gây thù chuốc oán với một trong những gia đình hàng đầu ở Ý, Colonna. Sau đó, vào năm 1484, Giáo hoàng đột ngột qua đời, và không có sự bảo vệ của ông, Caterina và chồng lâm vào tình cảnh nguy hiểm. Gia đình Colonna đang âm mưu phục thù. Người La Mã ghét Girolamo. Và gần như chắc chắn rằng đức Giáo hoàng mới sẽ là bạn của nhà Colonna, trong trường hợp đó, Caterina và chồng sẽ mất tất cả, kể cả thị trấn Forli và Imola. Khi cân nhắc về vị thế yếu kém của chính gia đình nàng ở Milan, tình hình bắt đầu trông có vẻ tuyệt vọng.

Cho đến khi một đức Giáo hoàng mới được bầu ra, Girolamo vẫn là đội trưởng của quân đội Giáo hoàng, hiện đang đóng quân ngay bên ngoài thành Rome. Trong suốt nhiều ngày, Caterina quan sát chồng mình, kẻ trở nên tê liệt vì sợ hãi và không thể đưa ra quyết định. Chàng không dám vào Rome, vì sợ phải đánh nhau với những người họ Colonna và nhiều đồng minh của họ trên đường phố đông đúc. Chàng sẽ chờ đợi sự chấm dứt của nó, nhưng theo thời gian, các lựa chọn của họ dường như bị thu hẹp, và tin tức ngày càng tệ hơn - những đám đông đã cướp phá cung điện của họ; những đồng minh ít ỏi họ có ở Rome giờ đã bỏ rơi họ; các vị hồng y đã tụ tập để bầu ra Giáo hoàng mới.

Lúc bấy giờ là tháng 8 và cái nóng ngột ngạt khiến cho Caterina - đang mang thai đứa con thứ tư được bảy tháng - cảm thấy uể oải và liên tục buồn nôn. Nhưng khi nàng suy ngẫm về sự sụp đổ sắp xảy ra, ý nghĩ về cha nàng bắt đầu xâm chiếm tâm trí nàng; như thể nàng có thể cảm thấy tinh thần của ông đang tràn ngập trong nàng. Khi suy nghĩ-như cách ông sẽ nghĩ-về tình trạng khó khăn mà nàng phải đối mặt, nàng cảm thấy vô cùng phấn khích khi hình thành một kế hoạch táo bạo. Không hề hé môi với ai về những dự định của mình, trong đêm tối, nàng lên cưỡi ngựa ra khỏi trại, và phi ngựa nhanh hết cỡ tới thành Rome.

Như nàng đã dự đoán, trong tình trạng hiện thời không ai nhận ra nàng và nàng được phép vào thành phố. Nàng tiến thẳng đến lâu đài Thánh Angelo, điểm chiến lược nhất ở Rome, ở ngay bên kia sông Tiber tính từ trung tâm thành phố và gần sát Vatican. Với những bức tường bất khả xâm phạm và những khẩu đại bác có thể nhắm vào tất cả các vùng của Rome, người chỉ huy của tòa lâu đài có thể kiểm soát thành phố. Rome đang trong tình trạng hỗn loạn, những đám đông tràn ngập khắp đường phố. Tòa lâu đài vẫn nằm dưới quyền chỉ huy của một trung úy trung thành với Girolamo. Khi đã chứng minh được nhân thân của mình, Caterina được phép vào bên trong lâu đài Thánh Angelo.

Khi đã vào bên trong, nhân danh chồng, nàng chiếm hữu tòa lâu đài, và trục xuất viên trung úy, người mà nàng không tin tưởng. Nhắn lời qua lâu đài tới những người lính thề nguyền trung thành với mình, nàng đã xoay xở chiêu mộ được thêm nhiều quân lính. Với những khẩu pháo của lâu đài hiện đang hướng tới tất cả các con đường dẫn đến Vatican, nàng làm cho các vị hồng y không thể gặp nhau tại một địa điểm để bầu ra đức giáo hoàng mới. Để biến sự đe dọa của mình thành sự thật, nàng lệnh cho quân lính của mình bắn đại bác như một lời cảnh báo. Nàng tỏ ra nghiêm túc trong hành động. Các điều khoản của nàng đối với việc tòa lâu đài đầu hàng khá đơn giản - toàn bộ tài sản của gia đình Riario được đảm bảo vẫn nằm trong tay họ, bao gồm Forli và Imola.

Một đêm, vài hôm sau khi chiếm lâu đài Thánh Angelo, nàng mặc một bộ áo giáp bên ngoài lớp áo dài và đi dọc theo những thành lũy của lâu đài. Nó mang lại cho nàng cảm giác về sức mạnh to lớn, ở phía trên thành phố, nhìn xuống những người đàn ông điên cuồng bên dưới, bất lực trong việc chống lại nàng, một người phụ nữ đơn độc đang nặng nề mang thai. Khi một phái viên của vị hồng y đứng ra tổ chức hội nghị bầu đức Giáo hoàng mới được cử đến để thương lượng với nàng và có vẻ miễn cưỡng đồng ý với các điều kiện đầu hàng của nàng, nàng hét to từ trên thành lũy, khiến cho tất cả mọi người có thể nghe thấy, “[Vậy là] đức hồng y muốn đấu trí với tôi, phải không? Điều ông ta không hiểu là tôi có trí tuệ của Công tước Galeazzo và tôi cũng xuất sắc như cha tôi!”

Trong lúc chờ đợi phản ứng của họ, nàng biết mình đã kiểm soát được tình hình. Nỗi sợ duy nhất của nàng là chồng nàng sẽ đầu hàng và phản bội nàng, hoặc nhiệt độ tháng 8 sẽ khiến cho nàng quá ốm yếu không thể chờ tới kết cục. Cuối cùng, cảm nhận được quyết tâm của nàng, một nhóm hồng y đã đến lâu đài để thương lượng và họ đã đáp ứng yêu cầu của nàng. Sáng hôm sau, khi cây cầu được hạ xuống để nữ bá tước rời khỏi lâu đài, nàng nhận thấy một đám đông khổng lồ đang tiến tới gần. Dân La Mã thuộc mọi tầng lớp đã đến để xem mặt người phụ nữ đã kiểm soát thành Rome trong mười một ngày. Họ từng nghĩ rằng nữ bá tước này là một thiếu phụ khá phù phiếm, nghiện y phục, một cục cưng nhỏ bé của đức Giáo hoàng. Bây giờ họ chăm chú nhìn nàng với sự kinh ngạc - nàng đang mặc một trong những chiếc áo dài lụa của mình, với một thanh kiếm nặng treo lủng lẳng trên chiếc thắt lưng đàn ông, việc nàng đang mang thai là quá hiển nhiên. Họ chưa bao giờ trông thấy một cảnh tượng như vậy.

Giờ đây tước vị của họ đã an toàn, bá tước và nữ bá tước chuyển tới Forli để cai trị lãnh địa của họ. Không còn tiền trợ cấp từ đức Giáo hoàng, mối quan tâm chính của Girolamo là làm thế nào để có thêm tiền. Và vì vậy, chàng đã tăng thuế đối với các thần dân của mình, làm dấy lên nhiều sự bất bình trong quá trình này. Chàng nhanh chóng trở thành kẻ thù của gia đình Orsi hùng mạnh trong vùng. E sợ những âm mưu sát hại mình, bá tước ẩn trốn trong cung điện. Dần dần, Caterina tiếp quản hầu hết công việc cai trị hằng ngày đối với lãnh địa của họ. Với suy nghĩ đón đầu, nàng đã sắp đặt một đồng minh đáng tin cậy làm chỉ huy mới của lâu đài Ravaldino, nơi thống trị khu vực. Nàng làm tất cả những gì có thể để lấy lòng người dân địa phương, nhưng trong một vài năm ngắn ngủi, chồng nàng đã gây ra quá nhiều thiệt hại.

Vào ngày 14/4/1488, một nhóm người mặc áo giáp do Ludovico Orsi dẫn đầu xông vào cung điện và đâm chết bá tước, ném xác chàng ra ngoài cửa sổ vào quảng trường thành phố. Nữ bá tước, đang ăn tối cùng gia đình trong một căn phòng gần đó, nghe thấy tiếng hét và nhanh chóng đưa sáu đứa con của mình vào một căn phòng an toàn hơn trong tòa tháp của cung điện. Nàng chốt chặt cửa lại, và từ một cửa sổ mà bên dưới đó một số đồng minh đáng tin cậy nhất của nàng đã tập hợp, nàng hét to để hướng dẫn họ: Họ phải thông báo cho người nhà Sforza ở Milan và các đồng minh khác trong khu vực và kêu gọi họ gửi quân đội đến giải cứu nàng; trong mọi trường hợp, chỉ huy lâu đài Ravaldino không được phép đầu hàng. Chỉ trong vài phút, bọn ám sát đã đột nhập vào phòng nàng, bắt giam nàng và các con.

Vài ngày sau, Ludovico Orsi và người đồng mưu của hắn là Giacomo del Ronche đưa Caterina tới lâu đài Ravaldino - nàng phải ra lệnh cho chỉ huy lâu đài đầu hàng và dâng nộp nó cho những kẻ ám sát. Khi Tommaso Feo, người chỉ huy mà nàng đã bố trí, nhìn xuống từ thành lũy, có vẻ như Caterina đang lo sợ cho mạng sống của mình. Giọng nàng vờ ra vì cảm xúc, nàng cầu xin Feo từ bỏ pháo đài, nhưng anh ta từ chối.

Khi hai người họ tiếp tục cuộc đối thoại, Ronche và Orsi cảm thấy nữ bá tước và Feo đang chơi một trò chơi nào đó, nói chuyện bằng mật mã. Ronche nhận thấy đã quá đủ. Áp sát lưỡi kiếm sắc bén vào ngực nàng, hắn đe dọa sẽ chém nàng thành hai đoạn trừ khi nàng buộc Feo phải đầu hàng, và hắn nhìn nàng với ánh mắt lạnh lùng nhất. Đột nhiên, biểu hiện của nữ bá tước thay đổi. Nàng tì người vào lưỡi kiếm, mặt chỉ cách mặt Ronche vài tấc, và với giọng đầy vẻ khinh bỉ, nàng nói với hắn, “Ồ, Giacomo del Ronche, người đừng cố dọa ta… Người có thể làm tổn thương ta, nhưng không thể làm ta sợ, vì ta là con gái của một người đàn ông không biết sợ hãi. Hãy làm những gì người muốn: người đã giết tướng công của ta, tất nhiên người cũng có thể giết ta. Nói cho cùng, ta chỉ là một người phụ nữ!”. Bối rối trước lời nói và thái độ của nàng, Ronche và Orsi quyết định họ phải tìm cách khác để gây áp lực với nàng.

Vài ngày sau, Feo thông tin cho bọn ám sát rằng anh ta sẽ thật sự dâng nộp pháo đài, nhưng chỉ khi nữ bá tước trả lại tiền lương cho anh ta và ký một lá thư xóa bỏ bất kỳ tội lỗi nào của anh ta trong việc đầu hàng. Một lần nữa, Orsi và Ronche dẫn nàng đến lâu đài và theo dõi nàng thật kỹ khi nàng dường như đang thương lượng với Feo. Cuối cùng Feo khăng khăng rằng nữ bá tước phải vào trong pháo đài để ký vào văn bản. Anh ta sợ những kẻ ám sát đang cố lừa anh ta và anh ta khăng khăng đòi nàng vào một mình. Một khi bức thư được ký, anh ta sẽ làm như anh ta đã hứa.

Cảm thấy họ không có sự lựa chọn, những kẻ âm mưu chấp thuận yêu cầu của anh ta nhưng chỉ cho nữ bá tước một khung thời gian ngắn để kết thúc công việc. Trong nháy mắt, ngay trước khi biến mất trên cây cầu rút của pháo đài Ravaldino, nàng quay lại với nụ cười khinh bỉ và gửi tới Ronche và Orsi một dấu hiệu mà với người Ý tương đương với một tiếng chửi thề. Toàn bộ vở kịch trong vài ngày qua đã được nàng và Feo lên kế hoạch và dàn dựng, thông qua nhiều người đưa tin khác nhau. Nàng biết rằng người Milan đã cử một đội quân đến giải cứu nàng và nàng chỉ cần câu giờ. Vài giờ sau Feo đứng trên thành lũy và hét lên rằng anh ta đang giữ nữ bá tước làm con tin và mọi việc chỉ có thế.

Bọn ám sát quá điên tiết. Ngày hôm sau, họ trở lại lâu đài cùng với sáu đứa con của Caterina và gọi nàng ra thành lũy. Với dao găm và giáo mác chĩa vào lũ trẻ với vẻ đầy đe dọa, và với lũ trẻ đang khóc lóc và cầu xin sự thương xót, họ ra lệnh cho Caterina dâng nộp pháo đài nếu không họ sẽ giết tất cả. Chắc chắn họ đã chứng minh rằng họ sẵn sàng gây đổ máu. Nàng có thể không sợ hãi và là con gái của một Sforza, nhưng không người mẹ nào có thể nhìn con mình chết ngay trước mắt. Caterina không lãng phí thời gian. Nàng hét lên: “Vậy thì cứ ra tay đi, đồ ngốc! Ta đã mang thai một đứa trẻ khác với Bá tước Riario và ta có phương tiện để tạo ra nhiều đứa con hơn nữa!” Nói đoạn, nàng nhấc váy lên, như thể để nhấn mạnh điều mình muốn nói.

Caterina đã nhìn thấy trước thủ đoạn đối với lũ trẻ và đã tính toán rằng những bọn người ám sát là những kẻ yếu đuối và thiếu quyết đoán - lẽ ra họ nên giết chết nàng và bọn trẻ ngay ngày đầu tiên, giữa lúc hỗn loạn. Bây giờ họ sẽ không dám giết chúng một cách tàn nhẫn: Họ biết rằng người nhà Sforza, đang trên đường đến Forli, sẽ trả thù họ một cách khủng khiếp nếu họ làm điều đó. Và nếu bây giờ nàng đầu hàng, nàng và các con sẽ bị cầm tù, và cả nhà nàng sẽ bị đầu độc thông qua thức ăn. Nàng không quan tâm tới việc họ nghĩ về mình với tư cách một người mẹ. Nàng phải tiếp tục trì hoãn. Để nhấn mạnh quyết tâm của mình, sau khi từ chối đầu hàng, nàng ra lệnh cho các khẩu đại bác của lâu đài bắn vào cung điện của Orsi.

Mười ngày sau, một đội quân Milan đến giải cứu nàng và bọn ám sát đã tháo chạy tán loạn. Nữ bá tước nhanh chóng khôi phục quyền lực, bản thân đức giáo hoàng mới xác nhận quyền cai trị của nàng với tư cách nhiếp chính cho đến khi con trai cả của nàng, Ottaviano, đủ tuổi. Và khi lời đồn về tất cả những gì nàng đã thực hiện - và những lời nàng trút xuống bọn ám sát từ thành lũy của lâu đài Ravaldino - lan ra khắp nước Ý, huyền thoại về Caterina Sforza, nữ bá tước xinh đẹp của xứ Forli, bắt đầu có một cuộc sống của riêng nó.

Trong vòng một năm sau cái chết của chồng, nữ bá tước đã tìm được một người yêu, Giacomo Feo, em trai của viên chỉ huy mà nàng đã bố trí ở Ravaldino.

Giacomo nhỏ hơn Caterina bảy tuổi và chàng là một đối cực của Girolamo - đẹp trai và rắn rỏi, xuất thân từ tầng lớp thấp hơn, từng làm công việc săn sóc ngựa cho gia đình Riario. Quan trọng nhất, chàng không chỉ yêu Caterina, chàng tôn thờ nàng và luôn chú ý tới nàng. Nữ bá tước đã dành cả đời để làm chủ cảm xúc của mình và đặt những mối quan tâm cá nhân của mình xuống dưới những vấn đề thực tế. Đột nhiên cảm thấy choáng ngợp với tình cảm của Giacomo, nàng đánh mất sự tự chủ và yêu đắm đuối.

Nàng bổ nhiệm Giacomo làm chỉ huy mới của lâu đài Ravaldino. Khi chàng phải sống trong lâu đài, nàng xây dựng một cung điện cho riêng mình bên trong đó và ít khi rời khỏi cung. Giacomo tỏ ra không an tâm về địa vị của mình. Caterina đã phong cho chàng tước hiệu hiệp sĩ, và họ tiến hành một buổi lễ kết hôn bí mật. Để làm giảm bớt sự thiếu tự tin của chàng, nàng giao phó cho chàng nhiều quyền lực hơn ở Forli và Imola, và bắt đầu rút lui khỏi các vấn đề công cộng. Nàng làm ngơ những lời cảnh báo của các cận thần và nhà ngoại giao rằng Giacomo chỉ nghĩ tới bản thân và không đủ khả năng xử lý các vấn đề. Nàng không nghe lời của các con trai, vốn sợ Giacomo có kế hoạch loại bỏ chúng. Trong mắt nàng, chồng nàng không thể làm gì sai. Rồi một ngày nọ vào năm 1495, khi nàng và Giacomo rời khỏi lâu đài để đi dã ngoại, một nhóm sát thủ bao vây chồng nàng và giết chết chàng ngay trước mắt nàng.

Vô cùng kinh ngạc trước hành động này, Caterina đã giận dữ phản ứng. Nàng vây bắt những kẻ âm mưu, xử tử họ và cầm tù gia đình họ. Trong những tháng sau đó, nàng rơi vào trầm cảm, thậm chí còn có ý định tự tử. Điều gì đã xảy đến với nàng trong mấy năm vừa qua? Nàng đã lạc đường và từ bỏ sức mạnh của mình như thế nào? Điều gì đã xảy đến với những giấc mơ thời thiếu nữ và tinh thần của cha nàng vốn cũng là của chính nàng? Một cái gì đó đã che mờ tâm trí nàng.

Nàng quay sang tôn giáo và tiếp tục cai trị lãnh địa của mình. Dần dần nàng hồi phục.

Thế rồi, một ngày nọ, nàng tiếp đón Giovanni de’Medici, một thành viên 30 tuổi của gia tộc nổi tiếng này, cũng là một trong những doanh nhân hàng đầu của Florence. Chàng đến để củng cố mối quan hệ thương mại giữa các thành phố. Hơn ai hết, chàng nhắc nàng nhớ đến cha mình. Chàng đẹp trai, thông minh, đọc nhiều hiểu rộng, nhưng vẫn có một sự dịu dàng trong tính cách. Rốt cuộc, đây là một người đàn ông ngang hàng với nàng về kiến thức, quyền lực và sự tinh tế. Họ ngưỡng mộ lẫn nhau. Không lâu sau đó, họ không thể tách rời được nữa, và vào năm 1498 họ kết hôn, hợp nhất hai gia đình lừng lẫy nhất ở Ý.

Bây giờ, rốt cuộc nàng đã có thể mơ tới việc tạo nên một thế lực lớn trong khu vực, nhưng những sự kiện ngoài tầm kiểm soát sẽ phá hỏng kế hoạch của nàng. Cùng năm đó, Giovanni chết vì bệnh. Và trước khi có thời gian đau buồn cho chàng, nàng phải đối phó với mối đe dọa nguy hiểm mới nhất và nguy hiểm nhất đối với lãnh địa của mình: Giáo hoàng mới, Alexander VI (trước đây gọi là Roderigo Borgia), đã để mắt đến Forli. Ông muốn mở rộng lãnh địa của giáo hoàng thông qua việc chinh phục, con trai ông là Cesare Borgia phục vụ với tư cách chỉ huy các lực lượng quân đội của giáo hoàng. Forli sẽ là một vụ giành lại đất chủ yếu đối với giáo hoàng, và ông bắt đầu hành động để cô lập Caterina khỏi các đồng minh của nàng về mặt chính trị.

Để chuẩn bị chống lại cuộc xâm lược sắp xảy ra, Caterina xây dựng một liên minh mới với người Venice và xây dựng một loạt tuyến phòng thủ phức tạp trong pháo đài Ravaldino. Giáo hoàng đã cố gắng gây áp lực để nàng dâng nộp lãnh địa của mình, hứa hẹn sẽ đền đáp lại bằng mọi cách. Nàng biết quá rõ nên không đời nào tin tưởng một người họ Borgia. Nhưng đến mùa thu năm 1499, dường như kết cục cũng đã đến. Giáo hoàng đã liên minh với Pháp, và Cesare Borgia đã xuất hiện trong khu vực với một đội quân 12.000 người, được bổ sung thêm 2.000 binh sĩ Pháp thiện chiến. Họ nhanh chóng chiếm Imola và tiến vào thành phố Forli một cách dễ dàng. Tất cả những gì còn lại là Ravaldino, mà vào cuối tháng 12 đã bị quân đội của Borgia bao vây.

Vào ngày 26/12, Cesare Borgia thân chinh tới tòa lâu đài trên lưng một con ngựa trắng, với y phục toàn một màu đen - một hình ảnh khá ấn tượng. Khi Caterina nhìn xuống từ thành lũy và quan sát cảnh tượng này, nàng nghĩ về cha mình. Đó là kỷ niệm về vụ ám sát ông. Ông đại diện cho tất cả mọi thứ nàng coi trọng, và nàng sẽ không làm ông thất vọng. Nàng là người giống ông nhất trong tất cả những người con của ông. Như ông sẽ thực hiện, nàng đã suy nghĩ đón đầu - kế hoạch của nàng là câu giờ cho đến khi các đồng minh còn lại của nàng có thể đến bảo vệ nàng. Nàng đã khéo léo củng cố Ravaldino theo một cách thức cho phép nàng tiếp tục rút lui sau hàng rào chắn nếu các bức tường bị phá vỡ. Rốt lại, quân địch sẽ phải chiếm tòa lâu đài bằng vũ lực, và nàng sẵn sàng hy sinh để bảo vệ nó, với thanh kiếm trong tay.

Khi nàng lắng nghe những lời lẽ của Borgia, rõ ràng hắn đã đến để tâng bốc và tán tỉnh - mọi người đều biết danh tiếng của hắn, một kẻ quyến rũ đầy nham hiểm, và nhiều người ở Ý nghĩ rằng Caterina khá dễ dãi về đạo đức. Nàng lắng nghe và mỉm cười, thỉnh thoảng nhắc nhở hắn về những hành động của nàng trong quá khứ và danh tiếng của nàng với tư cách một người họ Sforza - nếu hắn muốn nàng đầu hàng, hắn sẽ phải làm tốt hơn. Hắn vẫn kiên trì tán tỉnh và yêu cầu được thương lượng riêng với nàng.

Nàng tỏ vẻ như rốt cuộc cũng chịu khuất phục trước sự quyến rũ của hắn; nói cho cùng, nàng là một người phụ nữ. Nàng ra lệnh hạ chiếc cầu rút xuống và bắt đầu đi về phía hắn. Hắn tiếp tục lặp lại những lý lẽ của mình, và nàng tặng cho hắn những cái nhìn và nụ cười cho thấy nàng đang bị hắn mê hoặc. Lúc này họ chỉ còn cách nhau vài tấc, hắn với tay chụp lấy cánh tay của nàng và nàng tinh nghịch rút nó lại. Họ nên thảo luận về các vấn đề trong lâu đài, nàng nói với vẻ mặt ngượng ngùng, và bắt đầu bước lui lại, mời hắn đi theo. Khi hắn bước lên cây cầu rút để bắt kịp nàng, nó bắt đầu nâng lên và hắn nhảy trở lại phía bên kia vừa kịp lúc. Tức giận và xấu hổ vì bị chơi khăm, hắn thề sẽ trả thù.

Trong vài ngày tiếp theo, hắn liên tục nã đại bác vào các bức tường của lâu đài, và rốt cuộc phá vỡ được một mảng tường thành. Quân đội Borgia xông vào, dẫn đầu bởi đội quân Pháp giàu kinh nghiệm hơn. Lúc này hai bên đánh xáp lá cà, và Caterina dẫn đầu đám tàn quân của nàng. Viên chỉ huy quân đội Pháp, Yves d’Allegre, nhìn nàng chằm chằm đầy kinh ngạc khi vị nữ bá tước xinh đẹp, với tấm áo giáp đính đầy trang sức bên ngoài chiếc váy dài, đang tấn công quân lính của ông ta từ tuyến đầu, sử dụng thanh kiếm của mình một cách tài tình, và không hề run sợ.

Khi nàng và quân lính chuẩn bị rút sâu vào lâu đài, hy vọng sẽ kéo dài trận chiến trong nhiều ngày, như nàng đã lên kế hoạch, một trong những người lính của nàng tóm lấy nàng từ phía sau, gí lưỡi kiếm vào cổ nàng và lôi nàng sang phía địch quân. Borgia đã treo giá cho cái đầu của nàng, và tên lính đó đã phản bội nàng để nhận phần thưởng. Cuộc bao vây kết thúc, và chính Borgia chiếm hữu phần thưởng lớn của hắn. Đêm đó, hắn hãm hiếp nàng và giam nàng trong phòng, cố gắng chứng tỏ với thế giới rằng dường như nữ bá tước chiến binh khét tiếng đã sẵn lòng khuất phục sự quyến rũ của hắn.

Ngay cả khi bị cưỡng bức, nàng vẫn từ chối ký tên dâng nộp lãnh địa của mình, do đó nàng bị áp giải đến Rome và sớm bị tống vào nhà tù đáng sợ ở lâu đài Thánh Angelo. Suốt một năm dài, trong một phòng giam nhỏ và không có cửa sổ, nàng chịu đựng nỗi cô đơn và những cực hình bất tận theo mệnh lệnh của Borgia. Sức khỏe của nàng sụt giảm nghiêm trọng và có vẻ như số phận của nàng là chết trong tù, bất phục tùng cho tới giây phút cuối, nhưng viên đại úy người Pháp hào hiệp Yves d’Allègre đã yêu nàng mê mẩn. Nhân danh vua nước Pháp, ông ta kiên trì yêu cầu phải phóng thích nàng, và cuối cùng ông ta đã thành công, đưa nàng đến Florence an toàn.

Khi lui về sống cuộc sống ẩn cư, Caterina bắt đầu nhận được những lá thư từ những người đàn ông ở khắp châu Âu. Một số người từng nhìn thấy nàng trong những năm qua; hầu hết chỉ nghe nói về nàng. Họ bị ám ảnh bởi câu chuyện của nàng, thú nhận tình yêu của họ, và cầu xin nàng một vật lưu niệm, một dấu tích nào đó để tôn thờ. Một người đàn ông đã thoáng nhìn thấy nàng khi nàng tới Rome lần đầu đã viết thư cho nàng, “Nếu tôi ngủ, dường như tôi đang ngủ cạnh nàng; nếu tôi ăn, tôi không động đến thức ăn để trò chuyện với nàng… Tim tôi đã khắc sâu hình ảnh của nàng”.

Suy nhược vì những năm bị giam cầm, nữ bá tước qua đời vào năm 1509.

Diễn dịch: Vào thời của Caterina Sforza, những vai trò khả dĩ của một người phụ nữ bị hạn chế nghiêm ngặt. Vai trò chủ yếu của cô ta là trở thành một người mẹ và người vợ tốt, nhưng nếu chưa lập gia đình, cô ta có thể cống hiến đời mình cho tôn giáo, hoặc trong những trường hợp hiếm hoi, cô ta có thể trở thành một kỹ nữ. Cứ như thể một vòng tròn đã được vẽ xung quanh mỗi người phụ nữ, và cô ta không dám khám phá phía bên ngoài vòng tròn đó. Chính trong những năm đầu đời và được giáo dục của một người phụ nữ, cô ta đã đồng hóa với những giới hạn này. Nếu cô ta chỉ học một số môn học hạn chế và chỉ thực hành một số kỹ năng nhất định, cô ta không thể mở rộng vai trò của mình ngay cả khi cô ta muốn. Kiến thức là sức mạnh.

Caterina nổi bật lên như một ngoại lệ đáng chú ý, và đó là vì nàng tận dụng được sự trùng hợp có một không hai của các tình huống. Gia tộc Sforza chỉ mới nắm được quyền lực. Họ đã phát hiện ra khi họ vươn lên dẫn đầu, rằng một người vợ mạnh mẽ và có khả năng có thể giúp đỡ rất nhiều. Họ đã phát triển việc huấn luyện các cô con gái trong các cuộc săn bắn và đấu kiếm như một cách để làm cho họ trở nên cứng rắn và không biết sợ - những phẩm chất quan trọng cần phải có như những thế vật hôn nhân. Tuy nhiên, cha của Caterina đã làm nhiều hơn thế nữa. Có lẽ ông đã nhìn thấy ở con gái mình một hình ảnh phản chiếu của chính mình. Việc cử một gia sư để kèm cặp nàng cho thấy ông đã cảm nhận được một sự đồng nhất nào đó giữa họ.

Và thế là một thể nghiệm độc đáo đã bắt đầu trong tòa lâu đài ở Porta Giovia. Bị cô lập với thế giới bên ngoài và được cho phép một mức độ tự do to lớn, Caterina có thể phát triển bản thân theo bất kỳ hướng nào nàng muốn. Về mặt trí tuệ, nàng có thể khám phá tất cả các dạng kiến thức. Nàng có thể chiều theo tất cả những sở thích tự nhiên của mình - trong trường hợp của nàng là thời trang và các bộ môn nghệ thuật. Trong quá trình rèn luyện thể chất, nàng có thể tự do thả lỏng tinh thần táo bạo và mạo hiểm của chính mình. Trong quá trình giáo dục từ sớm này, nàng có thể thể hiện nhiều khía cạnh khác nhau trong tính cách của mình.

Do đó, khi bước vào đời sống cộng đồng năm mười tuổi, nàng tự nhiên trôi ra khỏi vòng giới hạn vốn bị áp đặt lên những người phụ nữ. Nàng có thể đóng nhiều vai trò. Với tư cách một thành viên có tinh thần trách nhiệm trong gia đình Sforza, nàng có thể là người vợ chung thủy. Cảm thông và quan tâm một cách tự nhiên, nàng có thể là người mẹ tận tụy. Nàng cảm thấy vui sướng khi là người phụ nữ trẻ đẹp và thời trang nhất trong triều đình của đức giáo hoàng. Nhưng khi những hành động của chồng nàng đẩy nàng và cả gia đình vào cảnh lâm nguy, nàng cảm thấy mình phải đóng một vai trò khác. Được giáo dục để tự suy nghĩ cho chính mình và được truyền cảm hứng từ cha, nàng có thể trở thành một chiến binh táo bạo, đưa cả thành phố vào bên dưới sự kiểm soát của mình. Nàng có thể trở thành một chiến lược gia sắc sảo, vạch ra nhiều bước tiến trong một cuộc khủng hoảng. Nàng có thể dẫn đầu đoàn quân với thanh kiếm trong tay. Khi còn là một thiếu nữ, nàng đã mơ ước được đóng những vai trò khác nhau này, cảm thấy tự nhiên và vô cùng mãn nguyện khi hành động như thế trong đời thật.

Có thể nói về Caterina rằng nàng có một tinh thần nữ tính với một dòng chảy nam tính rõ rệt ở bên dưới, trái ngược với cha nàng. Và những đặc điểm nữ tính và nam tính này hòa vào nhau, mang đến cho nàng một phong cách tư duy và hành động độc đáo. Khi cai trị dân chúng, nàng thể hiện một sự cảm thông cao độ, một điều khá khác thường vào thời điểm đó. Khi bệnh dịch tấn công thị trấn Forli, nàng an ủi những bệnh nhân, đánh liều mạng sống của chính mình. Nàng sẵn sàng chịu đựng những điều kiện tồi tệ nhất trong tù để bảo vệ quyền thừa kế cho con cái, một hành động tự hy sinh hiếm có ở một kẻ nắm quyền lực. Nhưng đồng thời nàng cũng là một nhà đàm phán sắc sảo và cứng rắn, và nàng không tha thứ cho những kẻ bất tài hay yếu đuối. Nàng có nhiều tham vọng và tự hào về nó.

Trong các cuộc xung đột, nàng luôn có chiến lược để đánh lừa các đối thủ nam hung hăng của mình và tránh gây đổ máu. Với Cesare Borgia, nàng đã cố dụ dỗ hắn bước lên chiếc cầu rút bằng cách sử dụng những mánh khóe đầy nữ tính; sau đó, nàng cố dụ dỗ hắn tiến ngày càng sâu hơn vào lâu đài, bẫy hắn rơi vào một trận chiến kéo dài, cho các đồng minh của nàng nhiều thời gian để giải cứu nàng. Nàng gần như đã thành công trong cả hai nỗ lực này.

Khả năng đóng nhiều vai trò khác nhau, hòa lẫn nam tính và nữ tính này là nguồn sức mạnh của nàng. Lẩn duy nhất nàng từ bỏ chuyện này là trong cuộc hôn nhân với Giacomo Feo. Khi yêu Feo, nàng ở một vị trí rất dễ bị tổn thương. Áp lực đối với nàng là rất lớn - việc đối phó với một người chồng vô vọng và lạm dụng, việc sống sót sau vô số lần mang thai đã làm nàng suy nhược, việc duy trì các liên minh chính trị mong manh mà nàng đã xây dựng. Và do đó, khi đột nhiên trải nghiệm sự chú ý tràn ngập yêu thương của Feo, việc nàng tìm kiếm sự nghỉ ngơi sau những gánh nặng của mình, từ bỏ quyền lực và sự kiểm soát vì tình yêu cũng là điều rất tự nhiên. Nhưng khi thu hẹp vai trò, trở thành một người vợ tận tụy, nàng phải kìm nén tính cách mở rộng một cách tự nhiên của mình. Nàng phải tiêu tốn nhiều năng lượng để xoa dịu sự bất an của chồng. Trong quá trình này nàng đánh mất toàn bộ sự chủ động và phải trả giá, trải qua một cơn trầm cảm sâu sắc suýt giết chết nàng. Nàng đã học được bài học và sau đó sẽ sống đúng với bản chất của mình cho đến cuối đời.

Có lẽ điều đáng ngạc nhiên nhất trong câu chuyện của Caterina Sforza là tầm ảnh hưởng của nàng đối với đàn ông và phụ nữ thời đó. Chúng ta mong đợi mọi người sẽ lên án nàng là phù thủy hoặc một mụ đàn bà hung dữ và xa lánh nàng vì sự coi thường tất cả những quy ước về giới tính của nàng. Thay vì vậy, nàng mê hoặc hầu hết những người tiếp xúc với mình. Phụ nữ ngưỡng mộ sức mạnh của nàng. Isabella d’Este, người cai trị xứ Mantua và sống đương thời với nàng, đã tìm thấy cảm hứng từ nàng và viết sau khi nàng bị Borgia bắt, “Nếu người Pháp chỉ trích sự hèn nhát của những người đàn ông của chúng tôi, ít nhất họ nên ca ngợi sự táo bạo và dũng cảm của người phụ nữ Ý này”. Đàn ông thuộc đủ loại - nghệ sĩ, lính tráng, linh mục, quý tộc, người hầu - đều bị nàng ám ảnh. Ngay cả những kẻ muốn tiêu diệt nàng, như Cesare Borgia, cũng cảm thấy một sức hấp dẫn ban đầu và mong muốn sở hữu nàng.

Đàn ông có thể nói chuyện chiến đấu và chiến lược với nàng và cảm thấy như họ đang nói chuyện với một người ngang hàng, không giống như những người phụ nữ khác trong đời họ, những người mà họ hầu như không thể trò chuyện. Nhưng quan trọng hơn, họ cảm nhận được ở nàng một sự tự do rất thú vị. Cả họ cũng phải đóng một vai trò giới tính, không quá hạn chế như vai trò của một phụ nữ nhưng có những bất lợi. Họ được mong đợi sẽ luôn có khả năng kiểm soát, cứng rắn và bất khuất. Một cách ngấm ngầm, họ đã bị cuốn hút bởi người phụ nữ nguy hiểm này và có thể đánh mất sự kiểm soát khi tiếp xúc với nàng. Nàng không phải là một con búp bê nữ tính, hoàn toàn thụ động và chỉ tồn tại để làm hài lòng đàn ông. Nàng không thể bị trấn áp và sống đúng như bản chất, điều này khơi gợi ở họ mong muốn buông bỏ mọi thứ, để vượt qua những vai trò giới hạn của chính họ.

Thấu hiểu: Có thể bạn muốn tưởng tượng rằng đã có nhiều thay đổi khi đề cập tới các vai trò giới tính, rằng thế giới của Caterina Sforza cách quá xa thế giới của chúng ta nên không dính dáng gì với nhau. Nhưng bạn rất sai lầm nếu suy nghĩ như vậy. Các chi tiết cụ thể của vai trò giới tính có thể dao động theo văn hóa và thời đại, nhưng về cơ bản khuôn mẫu vẫn giống nhau và như sau: tất cả chúng ta được sinh ra với tư cách những sinh vật hoàn chỉnh, với rất nhiều khía cạnh. Chúng ta có những phẩm chất của giới tính khác, cả về mặt di truyền lẫn từ ảnh hưởng của cha/mẹ thuộc giới tính khác. Tính cách của chúng ta có những độ sâu và chiều kích tự nhiên. Khi đề cập tới nam giới, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi còn rất nhỏ họ thật sự phản ứng về mặt cảm xúc nhiều hơn các bé gái. Họ có mức độ cảm thông và nhạy cảm cao. Các bé gái có một tinh thần phiêu lưu và khám phá vốn rất tự nhiên đối với chúng. Chúng có ý chí mạnh mẽ, và muốn vận dụng nó vào việc biến đổi môi trường của chúng.

Tuy nhiên, khi nhiều tuổi hơn, chúng ta thể hiện trước thế giới một bản sắc nhất quán. Chúng ta phải đóng một số vai trò nhất định và sống theo những kỳ vọng nhất định. Chúng ta phải đẽo gọt và loại bỏ bớt những phẩm chất tự nhiên. Các chàng trai đánh mất tầm cảm xúc phong phú, và trong cuộc đấu tranh để tiến lên, phải kìm nén sự cảm thông tự nhiên của họ. Các cô gái phải hy sinh khía cạnh quyết đoán của họ. Họ được cho là phải đáng yêu, luôn tươi cười, có thái độ tôn kính, luôn xem xét các cảm xúc của kẻ khác trước khi xem xét các cảm xúc của chính họ. Một người phụ nữ có thể là một bà chủ, nhưng có ta phải dịu dàng và mềm dẻo, không bao giờ được quá hung dữ.

Trong quá trình này, chúng ta ngày càng trở nên có ít chiều kích hơn; chúng ta tuân thủ những vai trò được mong đợi của nền văn hóa và thời đại của chúng ta. Chúng ta đánh mất những thành phần quý giá và phong phú trong tính cách của mình. Đôi khi chúng ta chỉ có thể nhận ra điều này khi bắt gặp những người ít kìm nén và cảm thấy họ rất lôi cuốn. Chắc chắn Caterina Sforza đã có một tác động như thế. Cùng có nhiều bản sao nam giới của tính cách này trong lịch sử - thủ tướng Anh thế kỷ 19 Benjamin Disraeli, Công tước Ellington, John F. Kennedy, David Bowie, tất cả những người đàn ông từng thể hiện một nữ tính chảy ngầm bên dưới không thể nhầm lẫn và lôi cuốn mọi người hơn nhờ tính cách này.

Công việc của bạn là từ bỏ sự cứng nhắc đang chiếm giữ bạn khi bạn đồng nhất thái quá với vai trò giới tính được mong đợi. Sức mạnh nằm trong việc khám phá phạm vi trung gian giữa nam tính và nữ tính, trong việc chống lại những kỳ vọng của mọi người. Quay lại với những khía cạnh cứng cỏi hơn hoặc dịu dàng hơn trong tính cách của bạn mà bạn đã đánh mất hoặc kìm nén. Trong quan hệ với mọi người, hãy mở rộng phạm vi tính cách của bạn bằng cách phát triển sự cảm thông lớn hơn, hoặc bằng cách học hỏi để trở nên ít cung kính hơn. Khi đối mặt với một rắc rối hoặc sự phản kháng từ người khác, hãy rèn luyện bản thân để phản ứng theo cách khác - tấn công khi bạn thường phòng thủ hoặc ngược lại. Trong suy nghĩ của bạn, hãy học cách hòa trộn phân tích với trực giác để trở nên sáng tạo hơn (xem phần cuối cùng của chương này để biết thêm chi tiết).

Đừng ngại thể hiện những khía cạnh nhạy cảm hơn hoặc nhiều tham vọng hơn trong tính cách của bạn. Những phần bị kìm nén của bạn đang khao khát được giải thoát. Trên sân khấu cuộc đời, hãy mở rộng những vai trò của bạn. Đừng lo lắng về những phản ứng của mọi người đối với bất kỳ thay đổi nào ở bạn. Bạn không dễ bị phân loại, điều này sẽ mê hoặc họ và cho bạn sức mạnh để chơi đùa với những nhận thức của họ về bạn, thay đổi họ theo ý muốn.

Tính chất lừa dối kinh khủng của tình yêu là nó bắt đầu bằng cách lôi kéo chúng ta vào cuộc chơi đùa không phải với một người phụ nữ ở thế giới bên ngoài mà với một con búp bê được tạo ra trong não bộ của chúng ta - người phụ nữ duy nhất mà chúng ta luôn có thể tùy nghi sử dụng, người phụ nữ duy nhất chúng ta có thể sở hữu.

- Marcel Proust

Những giải pháp đối với bản chất con người

Loài người chúng ta muốn tin rằng chúng ta kiên định và trưởng thành, và chúng ta có sự kiểm soát hợp lý đối với cuộc sống của mình. Chúng ta đưa ra các quyết định dựa trên những cân nhắc hợp lý, về những gì sẽ có lợi cho chúng ta nhất. Chúng ta có ý chí tự do. Ít nhiều thì chúng ta cũng biết chúng ta là ai. Nhưng trong một khía cạnh đặc biệt của cuộc sống, tất cả những sự tự nhìn nhận bản thân này đều dễ dàng bị phá vỡ một khi chúng ta yêu.

Khi yêu, chúng ta trở thành con mồi cho những cảm xúc mà chúng ta không thể kiểm soát. Chúng ta có những lựa chọn bạn tình mà chúng ta không thể giải thích một cách hợp lý và thông thường những lựa chọn này đều có kết cục không may. Nhiều người trong chúng ta sẽ có ít nhất một mối quan hệ thành công trong cuộc sống của mình, nhưng chúng ta sẽ có xu hướng có nhiều mối quan hệ hơn, vốn dứt khoát thất bại và có một kết cục không vui. Và thông thường chúng ta hay lập lại những cách lựa chọn bạn tình tệ hại, như thể bị ép buộc bởi một con quỷ bên trong.

Chúng ta muốn nói với bản thân mình khi nhìn lại rằng khi chúng ta yêu, một kiểu điên loạn tạm thời đã áp đảo chúng ta. Chúng ta cho rằng những khoảnh khắc đó là ngoại lệ, chứ không phải quy tắc, trong tính cách của chúng ta. Nhưng hãy xem xét khoảnh khắc đó với khả năng ngược lại - trong cuộc sống thường ngày có ý thức của mình, chúng ta đang mộng du, không biết mình thật sự là ai; chúng ta trưng bày trước thế giới một chiếc mặt nạ hợp lý, và chúng ta nhầm lẫn chiếc mặt nạ với thực tế. Khi yêu, chúng ta thật sự là chính mình hơn. Chiếc mặt nạ đã tuột ra. Khi đó chúng ta mới nhận ra những lực lượng vô thức đã quyết định nhiều hành động của chúng ta một cách sâu sắc như thế nào. Chúng ta thiên về sự thiếu sáng suốt cơ bản trong bản chất của chúng ta.

Hãy xem xét một số thay đổi phổ biến thường xảy ra khi chúng ta đang yêu.

Thông thường tâm trí của chúng ta ở trong một trạng thái mất tập trung. Tuy nhiên, càng yêu sâu sắc, sự chú ý của chúng ta càng bị thu hút hoàn toàn vào một người. Chúng ta trở nên bị ám ảnh.

Chúng ta muốn trưng bày trước thế giới một vẻ ngoài cụ thể, một vẻ ngoài làm nổi bật những sức mạnh của chúng ta. Tuy nhiên, khi yêu, những đặc điểm trái ngược thường xuất hiện. Một người bình thường mạnh mẽ và độc lập có thể đột nhiên trở nên khá bất lực, phụ thuộc và cuồng loạn. Một người biết quan tâm, giàu cảm thông có thể đột nhiên trở nên độc đoán, đòi hỏi và chỉ quan tâm tới bản thân.

Là những người trưởng thành, chúng ta cảm thấy mình tương đối chín chắn và thực tế, nhưng trong tình yêu, chúng ta có thể đột nhiên lùi trở lại hành vi vốn chỉ có thể được xem là của trẻ con. Chúng ta trải nghiệm những nỗi lo sợ hãi và bất an vốn được phóng đại lên rất nhiều. Chúng ta cảm thấy kinh khủng khi nghĩ đến việc bị bỏ rơi, giống như một em bé đã bị bỏ lại một mình trong vài phút. Chúng ta có những dao động tâm trạng điên cuồng - từ yêu thương sang oán ghét, từ tin tưởng sang hoang tưởng.

Thông thường chúng ta thích tưởng tượng rằng chúng ta là những quan tòa sáng suốt đối với tính cách của những người khác. Tuy nhiên, một khi đã say mê hoặc yêu, chúng ta lầm tưởng kẻ ái kỷ là một thiên tài, kẻ làm cho chúng ta nghẹt thở là một người biết quan tâm, kẻ lười biếng là một người nổi loạn thú vị, kẻ thích kiểm soát là người bảo vệ. Thông thường những người khác có thể nhìn thấy sự thật và cố gắng phá tan những tưởng tượng của chúng ta, nhưng chúng ta không chịu lắng nghe. Và điều tệ hại hơn nữa là chúng ta sẽ thường xuyên tiếp tục lặp đi lặp lại những phán đoán sai lầm.

Khi xem xét các trạng thái thay đổi này, chúng ta có thể bị cám dỗ để mô tả chúng như những hình thức chiếm hữu. Bình thường chúng ta là cá nhân A sáng suốt, nhưng dưới ảnh hưởng của sự say mê, cá nhân B thiếu sáng suốt bắt đầu xuất hiện. Lúc đầu, A và B có thể dao động và thậm chí hòa quyện vào nhau, nhưng chúng ta càng yêu sâu sắc thì cá nhân B càng chiếm ưu thế. Cá nhân B nhìn thấy những phẩm chất ở những người không hề có những phẩm chất đó, hành động theo những cách thức có tính chất phản tác dụng và thậm chí tự hủy hoại, hoàn toàn thiếu chín chắn, với những kỳ vọng không thực tế và đưa ra những quyết định mà thông thường sau đó khá khó hiểu đối với cá nhân A.

Khi nói đến hành vi của chúng ta trong những tình huống này, chúng ta không bao giờ thật sự hiểu rõ những gì đang xảy ra. Vô thức của chúng ta đang ráo riết hoạt động, và chúng ta không thể tiếp cận với các quá trình của nó bằng lý trí. Nhưng nhà tâm lý học nổi tiếng Carl Jung - người đã phân tích trong suốt sự nghiệp rất dài của mình hàng ngàn người đàn ông và phụ nữ với những câu chuyện tình đau khổ - đã đưa ra lời giải thích có lẽ là sâu sắc nhất cho những gì xảy ra với chúng ta khi chúng ta yêu. Theo Jung, chúng ta thật sự bị chiếm hữu trong những khoảnh khắc như vậy. Ông gọi thực thể (cá nhân B) đang khống chế chúng ta là anima (đối với nam) và animus (đối với nữ). Thực thể này tồn tại trong vô thức của chúng ta nhưng xuất hiện trên bề mặt khi một cá nhân khác giới mê hoặc chúng ta. Sau đây là nguồn gốc của anima và animus, và cách chúng hoạt động.

Tất cả chúng ta đều sở hữu những hormone và gen của giới tính kia. Những đặc điểm tính dục tương phản này là thiểu số (ở một mức độ nhiều hơn hoặc ít hơn tùy thuộc vào từng cá nhân), nhưng chúng hiện hữu trong tất cả chúng ta và chúng tạo thành một phần trong tính cách của chúng ta. Quan trọng không kém là tầm ảnh hưởng của cha/mẹ khác giới đối với chúng ta, người mà từ đó chúng ta hấp thu những đặc điểm nữ tính hoặc nam tính.

Trong những năm đầu đời, chúng ta hoàn toàn cởi mở và dễ chịu ảnh hưởng của những người khác. Cha/mẹ khác giới là đối tượng khác biệt đáng kể so với chúng ta mà chúng ta tiếp xúc đầu tiên. Khi chúng ta có mối quan hệ với bản chất xa lạ của họ, phần lớn tính cách của chúng ta được hình thành trong phản ứng, trở nên đa chiều và nhiều mặt hơn. (Với cha/mẹ cùng giới, thường có một mức độ thoải mái và đồng nhất hóa ngay lập tức mà không đòi hỏi năng lượng thích nghi giống nhau).

Chẳng hạn, những bé trai thường thoải mái thể hiện những cảm xúc và đặc điểm mà chúng đã học được từ người mẹ, như tình cảm công khai, sự cảm thông và sự nhạy cảm. Ngược lại, những bé gái thường thoải mái thể hiện những đặc điểm mà chúng đã học được từ người cha, như sự hung hăng, táo bạo, sự chính xác về mặt trí tuệ và năng lực thể chất. Mỗi đứa trẻ cũng có thể tự nhiên sở hữu những đặc điểm khác giới này ở bản thân. Ngoài ra, mỗi phụ huynh cũng sẽ có một mặt tối mà đứa trẻ phải đồng hóa hoặc đối phó. Chẳng hạn, một người mẹ có thể ái kỷ hơn là cảm thông, và một người cha có thể độc đoán hoặc yếu đuối hơn là bảo vệ và mạnh mẽ.

Trẻ em phải thích nghi với điều này. Trong mọi trường hợp, đứa bé trai và đứa bé gái sẽ tiếp thu những phẩm chất tích cực và tiêu cực của cha/mẹ khác giới theo những cách thức vô thức và sâu sắc. Và sự liên kết với cha/mẹ khác giới sẽ bao gồm tất cả các loại cảm xúc - những kết nối thể chất và cảm xúc, những cảm giác cực kỳ phấn khích, say mê, hoặc thất vọng với những gì nó không được trao cho.

Tuy nhiên, một giai đoạn quan trọng trong cuộc sống ban đầu của chúng ta sẽ sớm xảy ra, trong đó chúng ta phải tách rời khỏi cha mẹ và rèn giũa bản sắc của chúng ta. Và cách đơn giản và mạnh mẽ nhất để tạo ra bản sắc này là xoay quanh các vai trò giới tính, nam tính và nữ tính. Đứa bé trai sẽ có xu hướng có một mối quan hệ hai chiều với bà mẹ, vốn sẽ đánh dấu nó trọn đời. Một mặt nó khao khát sự an toàn và sự chú ý đầy thương yêu mà bà dành cho nó; mặt khác, nó cảm thấy bị bà đe dọa, như thể bà có thể làm cho nó nghẹt thở với nữ tính của bà và nó sẽ đánh mất chính mình. Nó e sợ thẩm quyền và sức mạnh của bà đối với cuộc đời nó. Từ một độ tuổi nhất định trở đi, nó cảm thấy cần phải làm cho mình trở nên khác biệt. Nó cần phải thiết lập ý thức nam tính của riêng mình. Tất nhiên những thay đổi về thể chất xảy ra khi nó lớn hơn sẽ củng cố nam tính trong bản sắc này, nhưng trong quá trình đó nó sẽ có xu hướng đồng nhất hóa quá mức với vai trò (trừ khi thay vì thế nó đồng nhất hóa với vai trò nữ tính), thể hiện sự cứng rắn và độc lập của mình để nhấn mạnh sự cách ly với mẹ. Các khía cạnh khác trong tính cách của nó - sự cảm thông, sự dịu dàng, nhu cầu kết nối mà nó tiếp thu từ mẹ hoặc vốn là một phần tự nhiên của nó sẽ có xu hướng bị kìm nén và chìm vào vô thức.

Đứa bé gái có thể có một tinh thần phiêu lưu và có thể kết hợp ý chí và quyết tâm của cha mình vào tính cách của chính mình. Nhưng khi lớn hơn, rất có thể nó sẽ cảm thấy áp lực phải tuân theo những chuẩn mực văn hóa nhất định và rèn giũa bản sắc của mình theo những gì được coi là nữ tính. Các bé gái được cho là phải đáng yêu, ngọt ngào và có thái độ cung kính. Chúng có bổn phận đặt những lợi ích của người khác lên trước những lợi ích của chính mình. Chúng có bổn phận chế ngự bất kỳ cá tính hoang dã nào, trông phải xinh đẹp và trở thành đối tượng của ham muốn. Đối với cá nhân đứa bé gái, những kỳ vọng này biến thành những giọng nói mà nó nghe thấy trong đầu, liên tục phán xét nó và khiến cho nó nghi ngờ về giá trị bản thân. Những áp lực này có thể tinh vi hơn trong thời đại của chúng ta, nhưng chúng vẫn có một ảnh hưởng mạnh mẽ. Những khía cạnh ưa khám phá, hung hăng và đen tối hơn trong tính cách - cả hai đều xảy ra và được hấp thu một cách tự nhiên từ người cha - sẽ có xu hướng bị kìm nén và chìm vào vô thức, nếu đứa bé gái chọn vai trò nữ tính có tính chất truyền thống hơn.

Phần nữ tính vô thức của đứa bé trai và người đàn ông là cái mà Jung gọi là anima. Phần nam tính vô thức của đứa bé gái và người phụ nữ là animus.

Vì chúng là những phần bị chôn sâu của chúng ta, chúng ta không bao giờ thật sự nhận thức được chúng trong cuộc sống hằng ngày. Nhưng một khi chúng ta trở nên say mê một người khác giới, anima và animus sẽ khuấy động cuộc sống. Sự hấp dẫn mà chúng ta cảm thấy ở người khác có thể hoàn toàn là về thể chất, nhưng thường thì kẻ thu hút sự chú ý của chúng ta tình cờ có một số điểm tương đồng nào đó - về thể chất hoặc tâm lý - với mẹ hoặc cha của chúng ta. Hãy nhớ rằng mối quan hệ nguyên thủy này đã được nạp đầy năng lượng, sự phấn khích và nỗi ám ảnh vốn bị kìm nén nhưng khao khát được xuất hiện. Một cá nhân kích hoạt những liên kết này trong chúng ta sẽ là một thỏi nam châm thu hút sự chú ý của chúng ta, mặc dù chúng ta không nhận thức được nguồn gốc của sự hấp dẫn này.

Nếu mối quan hệ với mẹ hoặc cha chủ yếu là tích cực, chúng ta sẽ có xu hướng phóng chiếu lên người khác những phẩm chất đáng mong muốn mà cha mẹ chúng ta có, với hy vọng tái hiện lại vườn địa đàng thơ ấu. Xin lấy ví dụ về một thanh niên, được mẹ quan tâm chăm sóc và yêu thương. Anh ta có thể là một cậu bé ngoan ngoãn, đáng yêu, hết lòng vì mẹ và phản ánh năng lượng chăm sóc của bà, nhưng anh ta đã đè nén những đặc điểm này xuống thật sâu khi trở thành một người đàn ông độc lập, với hình ảnh nam tính phải duy trì. Ở người phụ nữ kích hoạt một mối liên kết với mẹ anh ta, anh ta sẽ nhìn thấy khả năng quan tâm chăm sóc mà anh ta thầm khao khát. Cảm giác về việc có được những gì mình muốn sẽ tăng cường sự phấn khích và sự hấp dẫn thể chất của anh ta. Cô ta sẽ cung cấp cho anh ta những phẩm chất mà anh ta không bao giờ phát triển trong chính mình. Anh ta đang yêu anima của chính mình, dưới hình thức người phụ nữ mà anh ta khao khát.

Nếu những cảm giác đối với mẹ hoặc cha hầu như mơ hồ (sự quan tâm chú ý của họ không nhất quán), thông thường chúng ta sẽ cố gắng khắc phục mối quan hệ ban đầu này bằng cách yêu một người mà người ấy sẽ nhắc nhở chúng ta về hình ảnh cha mẹ không hoàn hảo của chúng ta, với hy vọng rằng chúng ta có thể giảm thiểu những phẩm chất tiêu cực của họ và có được những gì chúng ta chưa bao giờ hoàn toàn có được trong những năm đầu đời. Nếu mối quan hệ đó hầu như tiêu cực, chúng ta có thể tìm kiếm một người có những phẩm chất trái ngược với cha/mẹ mình, thường là có một bản chất tiêu cực. Chẳng hạn, một cô gái có một người cha quá nghiêm khắc, xa cách và hay chỉ trích có lẽ sẽ ngấm ngầm mong muốn nổi loạn nhưng lại không dám. Là một cô gái trẻ, cô ta có thể bị cuốn hút bởi một thanh niên nổi loạn, độc đáo, đại diện cho khía cạnh hoang dã mà cô không bao giờ có thể thể hiện, và là đối cực của cha cô. Kẻ nổi loạn là animus của cô ta, lúc này được thể hiện ra bên ngoài dưới hình thức chàng trai đó.

Trong mọi trường hợp, cho dù mối liên kết là tích cực, tiêu cực hay mơ hồ, khi những cảm xúc mạnh mẽ được kích hoạt, và cảm thấy bản thân được trở về mối quan hệ nguyên thủy trong thời thơ ấu của chúng ta, chúng ta hành động theo những cách mà thông thường trái ngược hẳn với tính cách chúng ta thể hiện. Chúng ta trở nên cuồng loạn, thiếu thốn tình cảm, ám ảnh, thích kiểm soát. Anima và animus có tính cách riêng của chúng, và vì vậy khi chúng xuất hiện, chúng ta hành động giống như cá nhân B. Vì không thật sự quan hệ với những người phụ nữ và đàn ông như chính con người của họ, mà đúng hơn, chúng ta đang quan hệ với những phóng chiếu của chính mình, cuối cùng chúng ta sẽ cảm thấy thất vọng về họ, như thể họ có lỗi vì không phải là người mà chúng ta đã tưởng tượng. Thông thường mối quan hệ này sẽ có xu hướng sụp đổ từ việc hiểu sai và truyền đạt thông tin sai lệch ở cả hai phía, và không do nhận thức được nguồn gốc của điều này, chúng ta sẽ trải qua chính xác cùng một chu kỳ với người kế tiếp.

Khuôn mẫu này có vô số biến thể, vì tất cả mọi người đều có những hoàn cảnh và sự pha trộn giữa nam tính và nữ tính rất riêng biệt. Chẳng hạn, có những người đàn ông có tâm lý nữ tính hơn phụ nữ và có những người phụ nữ có tâm lý nam tính hơn đàn ông. Nếu họ là người dị tính luyến ái [heterosexual], người đàn ông sẽ bị cuốn hút bởi những người phụ nữ nam tính, vốn có những phẩm chất mà anh ta không bao giờ phát triển trong chính mình. Anh ta có nhiều animus hơn anima. Và người phụ nữ sẽ bị thu hút bởi những người đàn ông nữ tính. Có rất nhiều cặp vợ chồng có nhu cầu tính dục tương phản [contrasexual] như vậy, một số công khai hơn những người khác và họ có thể thành công nếu cả hai bên đều có được điều họ muốn - một ví dụ lịch sử nổi tiếng là nhà soạn nhạc Frédéric Chopin và nhà văn George Sand, Sand giống như một người chồng hơn và Chopin giống như một người vợ hơn. Nếu họ là người đồng tính luyến ái (homosexual), người đàn ông hay phụ nữ vẫn sẽ tìm kiếm những phẩm chất của nhu cầu tính dục tương phản không được phát triển từ bên trong. Nói chung, những người này bị mất cân bằng, đồng nhất quá mức với nam tính hoặc nữ tính và bị thu hút về phía đối cực.

Công việc của bạn với tư cách một kẻ nghiên cứu về bản chất con người có ba phần: Trước tiên, bạn phải cố gắng quan sát anima và animus khi chúng tự biểu lộ ở những người khác, đặc biệt là trong các mối quan hệ thân mật của họ. Bằng cách chú ý đến hành vi và khuôn mẫu của họ trong những tình huống này, bạn sẽ có thể xâm nhập vào vô thức của họ, vốn thường khước từ bạn. Bạn sẽ nhìn thấy những phần bị kìm nén của họ, và bạn có thể sử dụng kiến thức này với hiệu quả tuyệt vời. Hãy đặc biệt chú ý đến những người có nam tính quá mức hoặc nữ tính quá mức. Bạn có thể chắc chắn rằng bên dưới bề mặt ẩn chứa một anima rất nữ tính đối với người đàn ông và một animus rất nam tính đối với người phụ nữ. Khi mọi người quá kìm nén những phẩm chất nữ tính hoặc nam tính của họ, chúng sẽ có xu hướng rò rỉ ra ngoài dưới một hình thức lố lăng.

Người đàn ông nam tính quá mức, chẳng hạn, sẽ ngầm bị ám ảnh với quần áo và ngoại hình của anh ta. Anh ta sẽ thể hiện sự quan tâm khác thường đối với ngoại hình của mọi người, kể cả những người đàn ông khác, và đưa ra những đánh giá khá thô lỗ về họ. Richard Nixon đã cố gắng một cách tuyệt vọng để phóng chiếu một hình ảnh đại trượng phu với tư cách là tổng thống tới những người làm việc cho ông, nhưng ông liên tục bình luận và la lối ồn ào về màu sắc của những bộ đồ họ mặc và những tấm màn trong văn phòng của ông. Người đàn ông nam tính quá mức sẽ bày tỏ ý kiến mạnh mẽ về xe hơi, công nghệ hoặc chính trị không dựa trên kiến thức thực tế và khi được mời tham gia về vấn đề này, anh ta sẽ trở nên khá kích động trong việc phòng thủ, nổi giận hoặc bĩu môi. Anh ta luôn cố gắng kiềm chế những cảm xúc của mình, nhưng thông thường chúng có thể có một đời sống của riêng chúng. Chẳng hạn, dù không hề muốn, anh ta sẽ đột nhiên trở nên hoàn toàn đa cảm.

Người phụ nữ nữ tính quá mức thường sẽ che giấu rất nhiều sự tức giận và căm ghét bị kìm nén đối với vai trò mà cô đã bị buộc phải đóng. Hành vi quyến rũ, nữ tính của cô ta với đàn ông thật sự là một mưu đồ hướng tới quyền lực, để trêu chọc, giăng bẫy và làm tổn thương mục tiêu. Khía cạnh nam tính của cô ta sẽ rò rỉ trong hành vi gây hấn thụ động, trong những cố gắng thống trị mọi người trong các mối quan hệ theo những cách thức ngấm ngầm. Bên dưới tấm mặt nạ ngọt ngào, cung kính, cô ta có thể hoàn toàn ngoan cố và hay phán xét những người khác. Sự ngoan cố của cô ta, luôn ở bên dưới bề mặt, sẽ xuất hiện trong sự bướng bỉnh khá phi lý ở những vấn đề nhỏ nhặt.

Công việc thứ hai của bạn là nhận thức được cơ chế phóng chiếu (projection) trong chính mình. (Xem phần tiếp theo để biết thêm về các dạng phóng chiếu phổ biến). Những phóng chiếu có vai trò tích cực trong cuộc sống của bạn và bạn không thể ngăn chặn chúng ngay cả khi bạn muốn, vì chúng rất tự động và vô thức. Không có chúng, bạn sẽ không thấy mình chú ý sâu sắc tới một cá nhân, trở nên say mê, lý tưởng hóa và yêu người đó. Nhưng một khi mối quan hệ phát triển, bạn cần có sức mạnh và nhận thức để rút lại những phóng chiếu, để có thể bắt đầu nhìn thấy những người phụ nữ và đàn ông như con người thật của họ. Khi làm điều này, có lẽ bạn sẽ nhận ra bạn thật sự không phù hợp với họ, hoặc ngược lại. Một khi đã kết nối với con người thật sự, bạn có thể tiếp tục lý tưởng hóa người đó, nhưng điều này sẽ dựa trên những phẩm chất tích cực thật sự mà người đó có. Có lẽ bạn có thể nhận thấy những nhược điểm của người đó khá đáng yêu. Bạn có thể thực hiện tất cả những điều này bằng cách trở nên ý thức về các khuôn mẫu của chính bạn và các loại phẩm chất mà bạn có xu hướng phóng chiếu lên người khác.

Điều này cũng có liên quan đến những mối quan hệ không thân mật với người khác giới. Hãy tưởng tượng trong một tình huống văn phòng, một đồng nghiệp chỉ trích công việc của bạn hoặc hoãn lại một cuộc họp mà bạn yêu cầu. Nếu người đó là người khác giới, mọi loại cảm xúc - phẫn nộ, sợ hãi, thất vọng, sự thù địch - sẽ bị khuấy động, cùng với những phóng chiếu khác nhau, trong khi với những người cùng giới, bạn sẽ ít có phản ứng hơn. Khi nhìn thấy động năng này trong cuộc sống hằng ngày, bạn sẽ có thể kiểm soát nó tốt hơn và có những mối quan hệ suôn sẻ hơn với những người khác giới.

Công việc thứ ba của bạn là nhìn vào nội tâm để phát hiện ra những phẩm chất nữ tính hay nam tính bị kìm nén và không phát triển trong bạn. Bạn sẽ thoáng nhìn thấy anima hoặc animus của mình trong mối quan hệ giữa bạn và những người khác giới. Sự quyết đoán mà bạn mong muốn nhìn thấy ở một người đàn ông, hay sự cảm thông ở một người phụ nữ, là điều bạn cần phát triển trong chính mình, thể hiện ra bên ngoài nữ tính hay nam tính tiềm ẩn đó. Về bản chất, điều bạn đang làm là hợp nhất với tính cách hằng ngày của bạn những đặc điểm vốn đang ở bên trong bạn nhưng bị kìm nén. Chúng sẽ không còn hoạt động một cách độc lập và tự động, dưới hình thức sự chiếm hữu. Chúng sẽ trở thành một phần của bản ngã hằng ngày của bạn và mọi người sẽ bị thu hút bởi tính chất xác thực mà họ cảm nhận được ở bạn. (Để biết thêm chi tiết, xem phần cuối cùng của chương này).

CUỐI CÙNG, KHI NÓI ĐẾN CÁC VAI TRÒ GIỚI TÍNH, CHÚNG TA MUỐN TƯỞNG TƯỢNG ra một dòng tiến triển liên tục dẫn đến sự bình đẳng hoàn hảo, và tin rằng chúng ta đã gần đạt được lý tưởng này. Nhưng đây không phải là sự thật. Mặc dù ở một cấp độ, chúng ta có thể nhìn thấy sự tiến triển rõ ràng, nhưng ở một cấp độ khác, sâu hơn, chúng ta có thể thấy sự căng thẳng và phân cực ngày càng tăng giữa hai giới, như thể những khuôn mẫu bất bình đẳng cũ giữa nam và nữ đã có một tác động vô thức đối với chúng ta.

Sự căng thẳng này đôi khi khiến chúng ta có cảm giác giống như một cuộc chiến, và nó bắt nguồn từ khoảng cách tâm lý ngày càng lớn giữa hai giới tính, trong đó những người khác giới có vẻ giống như sinh vật xa lạ, với những thói quen và hành vi mà chúng ta không thể đo lường được. Khoảng cách này có thể biến thành sự thù địch giữa một số người. Dù chúng ta có thể nhìn thấy điều này ở cả nam lẫn nữ, sự thù địch ở nam giới mạnh mẽ hơn. Có lẽ điều này có liên quan đến sự thù địch tiềm ẩn mà nhiều người đàn ông cảm thấy đối với nhân vật người mẹ, và cảm giác phụ thuộc và yếu đuối mà bà vô tình kích hoạt. Cảm giác của nam giới về nam tính thường có một khía cạnh phòng thủ vốn bộc lộ những bất an tiềm ẩn. Những bất an đó chỉ trở nên gay gắt hơn với việc chuyển đổi các vai trò giới tính, và nó gia tăng sự nghi ngờ và thù địch giữa nam và nữ.

Tuy nhiên, sự xung đột bên ngoài giữa hai phái tính (sex) chỉ đơn thuần là sự phản ánh của một cuộc xung đột nội tâm chưa được giải quyết. Chừng nào nữ tính hay nam tính bên trong còn bị phủ nhận, khi ấy khoảng cách bên ngoài sẽ vẫn còn gia tăng. Khi thu hẹp khoảng cách này từ bên trong, thái độ của chúng ta đối với người khác giới cũng sẽ thay đổi. Chúng ta cảm thấy một kết nối sâu sắc hơn. Chúng ta có thể trò chuyện và liên kết với họ như thể liên kết với những thành phần của chính chúng ta. Sự phân cực giữa hai phái vẫn còn tồn tại và vẫn khiến cho chúng ta bị thu hút và yêu, nhưng lúc này nó bao gồm mong muốn trở nên gần gũi hơn với nữ tính hay nam tính. Điều này rất khác với sự phân cực giữa hai giới tính (gender), trong đó khoảng cách và sự thù địch cuối cùng cũng xuất hiện trong mối quan hệ và đẩy mọi người đi xa hơn. Kết nối bên trong sẽ cải thiện đáng kể kết nối bên ngoài và nên là một lý tưởng mà chúng ta hướng tới.

Sự phóng chiếu giới tính - Các kiểu hình

Mặc dù có vô số biến thể, bạn sẽ tìm thấy bên dưới sâu trong số các kiểu hình phóng chiếu giới tính phổ biến hơn. Bạn phải sử dụng kiến thức này theo ba cách: Thứ nhất, bạn phải nhận ra trong chính mình bất kỳ xu hướng nào đối với một trong những hình thức phóng chiếu này. Điều này sẽ giúp bạn hiểu được điều gì đó sâu sắc về những năm đầu đời của bạn và giúp bạn rút lại những phóng chiếu của mình lên kẻ khác dễ dàng hơn nhiều.

Thứ hai, bạn phải sử dụng kiến thức này như một công cụ vô giá cho việc thâm nhập vào vô thức của kẻ khác để nhìn thấy anima và animus của họ đang hoạt động.

Và cuối cùng, bạn phải chú ý đến cách người khác phóng chiếu vào bạn những nhu cầu và tưởng tượng của họ. Hãy nhớ rằng khi bạn là mục tiêu của những phóng chiếu của kẻ khác, sự cám dỗ là muốn sống theo hình ảnh lý tưởng hóa của họ về bạn, trở thành hình ảnh tưởng tượng của họ. Bạn bị cuốn vào sự phấn khích của họ và bạn muốn tin rằng bạn là người tuyệt vời, mạnh mẽ hay cảm thông như họ tưởng tượng. Không nhận ra điều đó, bạn bắt đầu đóng vai trò mà họ muốn bạn đóng. Bạn trở thành người mẹ hoặc người cha mà họ khao khát. Tuy nhiên, chắc chắn bạn sẽ phẫn nộ với điều này - bạn không thể là chính mình; bạn không được đánh giá cao vì những phẩm chất thật sự của bạn. Tốt hơn nên ý thức về động lực này trước khi nó đưa bạn vào thế kẹt.

Kẻ lãng mạn tai hại

Đối với người phụ nữ trong kịch bản này, người đàn ông say mê cô - thường lớn tuổi hơn và thành công - có vẻ giống như một kẻ phóng đãng, kiểu người không thể không đuổi theo những phụ nữ trẻ. Nhưng anh ta cũng lãng mạn. Khi yêu, anh rất chú ý đến người phụ nữ. Cô quyết định sẽ quyến rũ anh ta và trở thành mục tiêu chú ý của anh ta. Cô sẽ chiều theo trí tưởng tượng của anh. Làm sao anh ta không muốn sống ổn định với cô và cải thiện bản thân? Cô sẽ đắm chìm trong tình yêu của anh ta. Nhưng theo cách nào đó anh ta không mạnh mẽ, nam tính hay lãng mạn như cô tưởng tượng. Anh ta quá quan tâm tới chính mình. Cô không nhận được sự chú ý mong muốn, hoặc nó không kéo dài lắm. Anh ta không thể bị hoán cải, rồi rời bỏ cô.

Đây thường là sự phóng chiếu của những người phụ nữ có mối quan hệ khá thân thiết, thậm chí mang tính chất tán tỉnh, với cha họ.

Những ông bố như vậy thường thấy vợ mình nhàm chán, còn cô con gái nhỏ duyên dáng và tinh nghịch hơn. Họ hướng về con gái để tìm cảm hứng; cô con gái trở nên nghiện sự chú ý của họ và trở nên thành thạo trong việc thể hiện dạng con gái mà ông bố muốn. Nó cho cô cảm giác quyền lực. Mục tiêu cả đời của cô là lấy lại sự chú ý này và sức mạnh đi cùng với nó. Bất kỳ sự liên kết nào với nhân vật người cha sẽ châm ngòi cho cơ chế phóng chiếu, và cô sẽ bịa đặt ra hoặc phóng đại bản chất lãng mạn của người đàn ông.

Một ví dụ điển hình của dạng này là Jacqueline Kennedy Onassis. Jack Bouvier, cha cô, rất ngưỡng mộ hai cô con gái của mình, nhưng Jacqueline là người ông yêu thích hơn. Jack rất đẹp trai và bảnh bao. Ông là một người ái kỷ, bị ám ảnh bởi cơ thể và những thứ y phục đẹp mà ông mặc. Ông tự coi mình là đại trượng phu, một kẻ thật sự liều lĩnh, nhưng bên dưới lớp vỏ bọc, ông thật sự khá nữ tính trong thị hiếu và thiếu chín chắn. Ông cũng là một kẻ có quan hệ lăng nhăng khét tiếng. Ông đối xử với Jackie giống như một người bạn cùng chơi và người tình hơn là một cô con gái. Đối với Jackie, ông không thể làm gì sai. Cô tự hào về sự nổi tiếng của ông đối với những người phụ nữ. Trong những trận cãi vã thường xuyên giữa cha mẹ, cô luôn đứng về phía cha mình. So với người cha yêu vui tính, người mẹ quá kiểu cách và cứng nhắc.

Dành quá nhiều thời gian ở bên cạnh cha, ngay cả sau khi cha mẹ cô ly hôn, và liên tục nghĩ về ông, Jackie hấp thụ sâu sắc năng lượng và tinh thần của ông. Khi còn là một cô gái trẻ, cô chuyển tất cả sự chú ý của mình sang những người đàn ông lớn tuổi, mạnh mẽ và độc đáo, người mà cô có thể tạo lại vai trò mà cô đã đóng với cha mình - luôn luôn là cô gái nhỏ cần tình yêu của cha, nhưng cũng khá lả lơi. Và cô liên tục thất vọng về những người đàn ông cô đã chọn. John F. Kennedy là người gần gũi nhất với lý tưởng của cô, vì trong rất nhiều cách, ông ta giống như cha cô về ngoại hình và tinh thần. Tuy nhiên, Kennedy sẽ không bao giờ dành cho cô sự chú ý mà cô khao khát. Ông ta quá quan tâm tới bản thân. Ông ta quá bận rộn với những người phụ nữ khác. Ông ta không thật sự là kiểu người lãng mạn. Cô liên tục thất vọng trong mối quan hệ này, nhưng do đã bị mắc kẹt trong khuôn mẫu này, sau đó cô kết hôn với Aristotle Onassis, một người đàn ông lớn tuổi, độc đáo, nhiều quyền lực và lãng mạn, nhưng sẽ đối xử với cô tệ hại khủng khiếp và lừa dối cô liên tục.

Những người phụ nữ trong kịch bản này đã bị mắc kẹt bởi sự quan tâm sớm của người cha. Họ phải liên tục quyến rũ, truyền cảm hứng và tán tỉnh để khơi gợi sự chú ý đó sau này. Animus của họ là chứng tỏ sự quyến rũ, nhưng với một khía cạnh mạnh mẽ, nam tính, đã hấp thụ rất nhiều năng lượng của người cha. Nhưng họ đang liên tục kiếm tìm một người đàn ông không hề tồn tại. Nếu người đàn ông quá quan tâm và lãng mạn không biết mệt, họ sẽ phát chán với anh ta. Anh ta sẽ bị coi là quá yếu đuối. Họ bị âm thầm cuốn hút về phía khía cạnh tai hại của người đàn ông tưởng tượng của họ và với sự ái kỷ đi kèm với nó. Những người phụ nữ bị mắc kẹt trong sự phóng chiếu này sẽ trở nên phẫn nộ theo thời gian vì đã phải tiêu tốn quá nhiều năng lượng để chiều theo trí tưởng tượng của những gã đàn ông và đã nhận được quá ít đáp đền. Với những người phụ nữ như vậy, cách duy nhất để thoát khỏi thế kẹt là nhìn vào chính khuôn mẫu đó, ngưng thần thoại hóa người cha và thay vì vậy tập trung vào sự thiệt hại mà ông đã gây ra bởi sự quan tâm không phù hợp mà ông đã dành cho họ.

Người phụ nữ hoàn hảo khó nắm bắt

Anh nghĩ rằng mình đã tìm được người phụ nữ lý tưởng. Cô ta sẽ cho anh những gì anh đã bỏ lỡ trong các mối quan hệ trước đây, dù là một sự hoang dã, một sự an ủi và lòng trắc ẩn, hay một đầu óc sắc sảo sáng tạo. Mặc dù anh rất ít khi thật sự bắt gặp người phụ nữ đang đề cập, anh có thể tưởng tượng tất cả các loại trải nghiệm tích cực với cô ta. Càng nghĩ về cô ta, anh càng chắc chắn mình không thể sống thiếu cô ta. Khi anh nói về người phụ nữ hoàn hảo này, bạn sẽ nhận thấy không có nhiều chi tiết cụ thể về những gì khiến cho cô ấy hoàn hảo như vậy. Nếu anh xoay xở tạo dựng được mối quan hệ, anh sẽ nhanh chóng mất đi hứng thú. Cô ta không phải là người như anh nghĩ. Cô ta đã lừa anh. Sau đó, anh chuyển sang người phụ nữ tiếp theo để phóng chiếu lên cô ta trí tưởng tượng của mình.

Đây là một hình thức phổ biến của sự phóng chiếu ở nam giới. Nó chứa tất cả các yếu tố mà anh ta nghĩ rằng anh không bao giờ có được từ mẹ mình, không bao giờ có được từ những người phụ nữ khác trong cuộc sống của mình. Người bạn đời lý tưởng này sẽ ám ảnh những giấc mơ của anh. Cô ta sẽ không xuất hiện với anh dưới hình dạng của một người nào đó mà anh biết; cô ta là một phụ nữ được hình thành trong trí tưởng tượng của anh - thường là còn trẻ, khó nắm bắt, nhưng hứa hẹn một điều gì đó tuyệt vời. Trong đời thật, một số dạng phụ nữ nhất định sẽ có xu hướng kích hoạt sự phóng chiếu này. Thông thường cô ta rất khó nắm giữ và thuộc dạng mà Freud gọi là người phụ nữ ái kỷ - sống khép kín, không thật sự cần tới một người đàn ông hay bất cứ ai để trở nên hoàn hảo. Có thể cô ấy có bản chất hơi lạnh lùng và là một màn hình trống mà những người đàn ông có thể phóng chiếu vào đó bất cứ thứ gì họ muốn. Mặt khác, cô ta có thể tỏ ra có một tinh thần tự do, tràn đầy năng lượng sáng tạo nhưng không có ý thức rõ ràng về bản sắc của chính mình. Đối với đàn ông, cô ta giống như một nàng thơ, một tia sáng tuyệt vời cho trí tưởng tượng của họ, một cám dỗ để nới lỏng tâm trí cứng nhắc của chính họ.

Những người đàn ông thiên về dạng phóng chiếu này thường có những người mẹ không hoàn toàn hết lòng với họ. Có lẽ một người mẹ như vậy mong đợi con trai dành cho bà một sự chú ý và công nhận mà bà không nhận được từ chồng. Do sự đảo ngược này, khi cậu bé trở thành một người đàn ông, anh ta cảm thấy một sự trống rỗng lớn lao bên trong mà anh ta cần liên tục lấp đầy. Anh ta không thể diễn đạt thành lời chính xác những gì anh ta muốn hoặc những gì anh ta đã bỏ lỡ, do sự mơ hồ trong tưởng tượng của anh ta. Anh ta sẽ dành cả đời để tìm kiếm nhân vật khó nắm bắt này và không bao giờ tập trung vào một phụ nữ bằng xương bằng thịt. Luôn luôn, cô gái kế tiếp sẽ là người hoàn hảo. Nếu anh ta phải lòng một dạng người ái kỷ, anh ta sẽ lặp lại vấn đề từng trải nghiệm với mẹ của mình, yêu một người phụ nữ mà cô ta không thể cho anh ta những gì anh ta muốn. Anima của anh ta hơi mơ mộng, nội tâm và đầy tâm trạng, vốn là hành vi mà anh ta sẽ có xu hướng thể hiện khi yêu.

Đàn ông dạng này phải nhận ra bản chất của khuôn mẫu của họ. Điều họ thật sự cần là tìm ra và đặt một mối quan hệ với một người phụ nữ thật sự, chấp nhận những khuyết điểm không thể tránh khỏi của cô ta, và cống hiến bản thân nhiều hơn. Họ thường thích theo đuổi trí tưởng tượng của mình, bởi vì trong một kịch bản như vậy, họ có quyền kiểm soát và có thể thoải mái rời bỏ khi mối quan hệ thực tế bắt đầu. Để phá vỡ khuôn mẫu này, những người như vậy sẽ phải từ bỏ một phần nào đó của sự kiểm soát này. Khi cần đến một nàng thơ, họ phải học cách tìm ra nguồn cảm hứng như vậy từ bên trong, để thể hiện ra bên ngoài nhiều hơn anima bên trong bản thân. Họ quá xa lạ với tinh thần nữ tính của chính mình và mở rộng tầm suy nghĩ. Khi không cần tới sự phóng túng này từ người phụ nữ trong trí tưởng, họ sẽ liên hệ tốt hơn với những người phụ nữ thật sự trong cuộc đời của họ.

Kẻ nổi loạn đáng yêu

Đối với người phụ nữ thuộc dạng này, người đàn ông hấp dẫn cô có một sự khinh thường thẩm quyền khá nổi bật. Anh ta là một kẻ lập dị. Không giống như Kẻ lãng mạn tai hại, thông thường người đàn ông này còn trẻ và không mấy thành công. Anh ta cũng sẽ có xu hướng ở bên ngoài vòng quen biết thông thường của cô. Có một mối quan hệ với anh ta sẽ là điều hơi cấm kỵ - chắc chắn cha cô sẽ không chấp nhận, và có lẽ các bạn bè hay đồng nghiệp của cô cũng thế. Tuy nhiên, nếu một mối quan hệ xảy ra sau đó, cô sẽ thấy một mặt hoàn toàn khác với anh ta. Anh ta không thể duy trì một công việc tốt, không phải vì anh ta là một kẻ nổi loạn mà vì anh ta lười biếng và vô tài bất tướng. Bất chấp những hình xăm và cái đầu cạo trọc, anh ta hoàn toàn bình thường, thích kiểm soát và độc đoán. Mối quan hệ sẽ tan vỡ, nhưng sự tưởng tượng vẫn còn đó.

Người phụ nữ với dạng phóng chiếu này thường có một người cha mạnh mẽ, gia trưởng, xa cách và nghiêm khắc. Ông ta đại diện cho trật tự, quy tắc và quy ước. Ông ta thường xuyên chỉ trích con gái của mình, cô không bao giờ đủ ngoan ngoãn, xinh xắn hay thông minh. Cô hấp thụ giọng nói phê phán này và lúc nào cũng nghe thấy nó trong đầu. Là một cô gái, cô mơ ước nổi loạn và tự khẳng định bản thân, chống lại sự kiểm soát của cha, nhưng thường là cô xìu xuống, vâng lời và đóng vai trò cô con gái cung kính. Mong muốn nổi loạn của cô bị kìm nén và đi vào animus của cô, vốn luôn tức giận và bực bội. Thay vì tự mình phát triển sự nổi loạn, cô tìm cách thể hiện nó ra bên ngoài dưới hình thức một người đàn ông nổi loạn. Nếu cô cảm thấy một người đàn ông có thể là như thế, dựa trên ngoại hình của anh ta, cô sẽ phóng chiếu những tưởng tượng của mình. Thường thì cô chọn một người đàn ông tương đối trẻ vì điều này khiến anh ta ít đáng sợ và ít gia trưởng hơn. Nhưng tuổi trẻ và sự non nớt của anh ta khiến cho việc hình thành một mối quan hệ ổn định gần như không thể, và khía cạnh giận dữ của cô sẽ xuất hiện khi cô mất đi hứng thú.

Một khi một người phụ nữ nhận ra cô ta có xu hướng thuộc dạng phóng chiếu này, cô ta phải chấp nhận một thực tế đơn giản: điều cô ta thật sự mong muốn là phát triển sự độc lập, quyết đoán và sức mạnh để bất tuân trong chính bản thân. Không bao giờ là quá muộn để làm điều đó, nhưng những phẩm chất này phải được xây dựng và phát triển theo từng bước nhỏ, với những thách thức hằng ngày trong đó cô ta thực hành việc nói không với một điều gì đó, phá vỡ một số quy tắc, vân vân. Khi trở nên quyết đoán hơn, cô ta có thể bắt đầu có những mối quan hệ bình đẳng và thỏa mãn hơn.

Người phụ nữ sa ngã

Đối với người đàn ông trong trường hợp này, người phụ nữ mê hoặc anh dường như rất khác với những người anh từng biết. Có lẽ cô ta đến từ một nền văn hóa hoặc tầng lớp xã hội khác. Có lẽ cô ta không có học thức bằng anh. Có thể có điều gì đó mơ hồ về tính cách và quá khứ của cô ta; chắc chắn cô ta ít kiềm chế về mặt thể chất hơn hầu hết những người phụ nữ. Anh nghĩ cô ta khá thô lỗ. Có vẻ như cô ta cần tới sự bảo vệ, giáo dục và tiền bạc. Anh sẽ là người giải cứu và nâng đỡ cô ta. Nhưng theo cách nào đó, anh càng đến gần cô ta, sự tình càng khác với mong đợi của anh.

Trong tác phẩm Swann’s Way (Con đường của Swann), tập 1 của bộ tiểu thuyết In Search of Lost Time (Đi tìm thời gian đã mất) của Marcel Proust, nhân vật chính, Charles Swann - dựa trên một người có thật - là một nhà mỹ học, một người am hiểu nghệ thuật. Anh cũng là một Don Juan, kẻ sợ chết khiếp bất kỳ mối quan hệ hoặc hình thức cam kết nào. Anh đã quyến rũ nhiều phụ nữ thuộc tầng lớp của mình. Nhưng sau đó anh gặp một người phụ nữ tên là Odette, xuất thân từ một tầng lớp xã hội hoàn toàn khác. Cô ta là người ít học, hơi thô lỗ, và một số người sẽ cho rằng cô ta là một cô gái điếm hạng sang. Cô ta khiến anh cảm thấy tò mò. Rồi một ngày nọ, trong khi ngắm nhìn một bức bích họa của Botticelli, tái tạo lại một cảnh trong Kinh Thánh, anh xác định rằng cô ta giống một người phụ nữ trong bức tranh. Giờ đây anh say mê và bắt đầu lý tưởng hóa cô ta. Hẳn Odette phải có một cuộc sống khó khăn, và cô ta xứng đáng có một cuộc sống tốt hơn. Mặc dù e sợ sự cam kết, anh sẽ cưới cô và giáo dục cô về những điều tốt đẹp hơn của cuộc sống. Điều mà anh không nhận ra là cô ta hoàn toàn không giống với người phụ nữ mà anh tưởng tượng. Cô ta cực kỳ thông minh và có ý chí mạnh mẽ, mạnh mẽ hơn anh rất nhiều. Cô ta sẽ kết thúc bằng cách biến anh thành một tên nô lệ thụ động của mình, trong lúc cô vẫn tiếp tục có những quan hệ tình cảm với những người đàn ông và phụ nữ khác.

Đàn ông dạng này thường có những nhân vật người mẹ mạnh mẽ trong thời thơ ấu. Họ trở thành những cậu bé ngoan ngoãn, biết vâng lời, và những học sinh xuất sắc ở trường. Một cách có ý thức, họ bị thu hút tới những người phụ nữ có học thức, những người có vẻ tốt và hoàn hảo. Nhưng vô thức, họ bị lôi cuốn về phía những người phụ nữ không hoàn hảo, xấu tính, có tính cách đáng ngờ. Họ thầm khao khát những gì trái ngược với bản thân. Đó là sự phân hóa kinh điển của người mẹ/cô gái điếm - họ mong muốn lấy nhân vật người mẹ làm vợ nhưng cảm thấy sự hấp dẫn thể chất mạnh mẽ hơn nhiều ở cô gái điếm, Người phụ nữ sa ngã, kiểu người thích phô bày cơ thể. Khi còn nhỏ, họ đã đè nén những khía cạnh tinh nghịch, ưa thích nhục dục và trần tục trong tính cách của mình. Họ quá cứng nhắc và văn minh. Cách duy nhất để họ có thể liên kết với những phẩm chất này là thông qua những người phụ nữ có vẻ rất khác biệt với họ. Giống như Swann, họ tìm ra cách lý tưởng hóa những người phụ nữ với một tham chiếu sách vở nào đó không có liên quan gì với thực tế. Họ phóng chiếu vào những người phụ nữ đó sự yếu đuối và dễ bị tổn thương. Họ tự nhủ rằng họ muốn giúp đỡ và bảo vệ những người phụ nữ như thế. Nhưng điều thật sự thu hút họ là những lạc thú nguy hiểm và xấu xa mà những người phụ nữ này dường như hứa hẹn. Đánh giá thấp sức mạnh của những người phụ nữ như vậy, họ thường kết thúc với tư cách những con tốt của những người phụ nữ. Anima của họ có tính chất thụ động và khổ dâm.

Những người đàn ông tham gia vào loại phóng chiếu này cần phát triển các khía cạnh ít thông thường hơn trong tính cách của họ. Họ cần phải di chuyển ra ngoài khu vực thoải mái và tự mình thử những trải nghiệm mới. Họ cần có nhiều thách thức hơn, thậm chí một chút nguy hiểm sẽ giúp họ nới lỏng bản thân hơn. Có lẽ họ cần chấp nhận rủi ro nhiều hơn trong công việc. Họ cũng cần phát triển hơn nữa khía cạnh thể chất và dục tính trong tính cách của họ. Không nhất thiết phải có được những gì họ khao khát bằng cách tìm kiếm kiểu Người phụ nữ sa ngã, họ thật sự có thể bắt đầu thỏa mãn những thôi thúc của mình với bất kỳ kiểu phụ nữ nào, không thụ động chờ đợi cô ta dẫn họ đi lạc lối mà chủ động bắt đầu những thú vui tội lỗi.

Người đàn ông nổi trội

Anh ta có vẻ xuất sắc, nhiều kỹ năng, mạnh mẽ và ổn định. Anh ta tỏa ra sự tự tin và sức mạnh. Anh ta có thể là một doanh nhân nhiều quyền lực, một giáo sư, một nghệ sĩ, một chuyên gia. Mặc dù anh ta có thể già hơn và không hấp dẫn về thể chất, nhưng sự tự tin của anh ta mang lại cho anh ta một hào quang hấp dẫn. Đối với người phụ nữ bị thu hút bởi dạng này, mối quan hệ với anh ta sẽ mang lại cho cô cảm giác gián tiếp về sức mạnh và sự vượt trội.

Trong tiểu thuyết Middlemarch(76) (1872) của George Eliot, nhân vật chính, Dorothea Brooke, là một cô gái mồ côi 19 tuổi được người chú ruột giàu có nhận nuôi. Dorothea khá xinh đẹp và sẽ là một đối tượng đáng mơ ước cho hôn nhân. Thật sự, một thanh niên địa phương, Sir James Chettam, đang ráo riết tán tỉnh nàng. Nhưng một tối nọ, nàng gặp Edward Causabon, một địa chủ giàu có, kẻ đã dành cả cuộc đời cho việc theo đuổi học thuật, và ông ta khiến cho nàng cảm thấy tò mò. Nàng bắt đầu chú ý đến ông ta và ông ta cũng tán tỉnh nàng, trước sự kinh hoàng của chị gái và chú của nàng. Đối với họ, ông ta quá xấu xí, với những nốt ruồi trên mặt và nước da vàng bủng. Ông ta ăn uống nhồm nhoàm và rất ít nói. Nhưng với Dorothea, khuôn mặt ông ta chứa đầy phẩm chất tinh thần. Ông ta quá cao so với mọi người để quan tâm tới phép xã giao. Ông ta ít nói vì không ai hiểu ông ta. Kết hôn với ông ta sẽ giống như kết hôn với Pascal hoặc Kant. Nàng sẽ học tiếng Hy Lạp và tiếng Latin, và giúp ông ta hoàn thành kiệt tác vĩ đại của mình, The Key to All Mythologies (Chìa khóa cho mọi huyền thoại). Và ông ta sẽ giúp giáo dục và nâng cao nàng. Ông sẽ là người cha mà nàng tưởng nhớ một cách vô thức. Chỉ sau khi kết hôn với ông ta, nàng mới phát hiện ra sự thật - ông ta đã chết từ bên trong, và rất thích kiểm soát. Ông ta xem nàng là một nữ thư ký đáng khen. Nàng bị mắc kẹt trong một cuộc hôn nhân không có tình yêu.

Mặc dù hiện nay các chi tiết về mối quan hệ có thể rất khác biệt, nhưng kiểu phóng chiếu này quá phổ biến ở phụ nữ. Nó bắt nguồn từ cảm giác tự ti. Người phụ nữ trong trường hợp này đã đồng hóa với những lời nói của người cha và những người khác vốn đã chỉ trích cô rất nhiều, làm giảm lòng tự trọng của cô bằng cách nói cho cô biết cô là ai và nên cư xử như thế nào. Chưa bao giờ phát triển sức mạnh hay sự tự tin của chính mình, cô sẽ có xu hướng tìm kiếm những phẩm chất này ở những người đàn ông và phóng đại bất kỳ dấu hiệu nào của chúng. Nhiều người đàn ông đáp lại cô đã cảm nhận được lòng tự trọng thấp của cô và nhận thấy điều này khá lôi cuốn. Họ thích sự quan tâm tha thiết của một người phụ nữ, thưởng trẻ hơn, người mà họ có thể áp chế và kiểm soát. Đây sẽ là trường hợp cổ điển giáo sư quyến rũ sinh viên. Bởi vì những người đàn ông như vậy hiếm khi xuất sắc, thông minh và tự tin như cô tưởng tượng, người phụ nữ này hoặc thất vọng và rời bỏ hoặc bị mắc kẹt trong lòng tự trọng thấp kém của mình, khuất phục những thao túng của anh ta và tự trách mình về bất kỳ vấn đề nào.

Điều mà một người phụ nữ như vậy cần làm là trước tiên phải nhận ra rằng nguồn gốc của những bất an của mình là ý kiến phê phán của kẻ khác, mà cô đã chấp nhận và tiếp thu. Nó không xuất phát từ sự thiếu thông minh hoặc thiếu xứng đáng vốn có của cô. Cô phải tích cực phát triển sự quyết đoán và tự tin thông qua các hành động của mình - tiến hành những dự án, bắt đầu một hoạt động kinh doanh, nắm vững một nghề thủ công. Với đàn ông, cô phải xem mình là kẻ bình đẳng một cách tự nhiên với họ, có tiềm năng mạnh mẽ và sáng tạo như họ, hoặc thậm chí còn hơn họ. Với sự tự tin thật sự, sau đó cô sẽ có thể đánh giá được giá trị và tính cách thật sự của những người đàn ông cô gặp.

Kẻ muốn được phụ nữ tôn thờ

Anh có động cơ và tham vọng, nhưng cuộc sống của anh thật khó khăn. Thế giới ngoài kia quá khắc nghiệt, bất khoan dung, và không dễ tìm thấy bất kỳ niềm an ủi nào. Anh cảm thấy thiếu một cái gì đó trong cuộc sống của mình. Thế rồi một người phụ nữ chú ý tới anh xuất hiện, ấm áp và lôi cuốn. Cô ta có vẻ ngưỡng mộ anh. Anh cảm thấy bị cuốn hút về phía cô ta và năng lượng của cô ta. Đây là người phụ nữ làm cho anh trở nên hoàn hảo, giúp an ủi anh. Nhưng sau đó, khi mối quan hệ phát triển, cô ta không còn có vẻ khá tốt bụng và chu đáo nữa. Chắc chắn cô ta đã hết yêu mến anh. Anh kết luận rằng cô ta đã lừa dối anh hoặc đã thay đổi. Sự phản bội này khiến anh tức giận.

Sự phóng chiếu ở người đàn ông này thường bắt nguồn từ một kiểu quan hệ đặc biệt với người mẹ - bà yêu mến con trai và rất quan tâm tới nó. Có lẽ điều này là để bù đắp cho việc không bao giờ hoàn toàn nhận được những gì bà muốn từ chồng. Bà lấp đầy cậu bé với sự tự tin; nó trở nên nghiện sự chú ý của bà và khao khát sự hiện diện ấm áp, bao bọc của bà, đó là những gì bà muốn.

Khi lớn lên, người thanh niên này thường có khá nhiều tham vọng, luôn cố gắng sống theo những kỳ vọng của mẹ mình. Anh tự thúc ép mình rất quyết liệt. Anh chọn một kiểu phụ nữ nhất định để theo đuổi và sau đó khéo léo đặt cô ta vào vai trò người mẹ - để an ủi, yêu mến và nâng cao cái tôi của anh. Trong nhiều trường hợp, người phụ nữ sẽ nhận ra anh đã gài mình vào vai trò này ra sao và cô ta sẽ phẫn nộ với điều này. Cô ta sẽ ngưng tỏ ra dịu dàng và tôn kính. Anh sẽ trách móc cô ta về sự thay đổi, nhưng thật ra anh chính là kẻ đã phóng chiếu vào cô ta những phẩm chất không bao giờ có thật và cố gắng buộc cô ta trở nên phù hợp với những kỳ vọng của mình. Cuộc chia tay sau đó sẽ rất đau khổ cho người đàn ông, bởi anh đã đầu tư năng lượng từ những năm đầu đời và sẽ cảm nhận điều này như một sự từ bỏ nhân vật người mẹ. Ngay cả khi anh thành công trong việc đưa người phụ nữ vào vai, bản thân anh cũng sẽ cảm thấy phẫn nộ vì sự phụ thuộc vào cô ta, hệt như sự phụ thuộc và cảm giác mâu thuẫn mà anh từng có đối với mẹ mình. Anh có thể phá hoại mối quan hệ hoặc rút lui. Anima của anh có một khía cạnh gay gắt, luôn sẵn sàng phàn nàn và đổ lỗi.

Người đàn ông trong trường hợp này phải nhìn thấy khuôn mẫu của những mối quan hệ này trong cuộc sống của mình. Nó sẽ báo hiệu cho anh rằng anh cần phát triển từ bên trong nhiều hơn nữa những phẩm chất của người mẹ mà anh phóng chiếu vào những người phụ nữ. Anh phải thấy rằng bản chất của khao khát của mình xuất phát từ mong muốn làm hài lòng mẹ và sống theo những kỳ vọng của bà. Anh có xu hướng tự thúc ép mình quá quyết liệt. Anh phải học cách tự an ủi và xoa dịu bản thân, thỉnh thoảng rút lui và hài lòng với những thành quả của mình. Anh cần có khả năng tự chăm sóc bản thân. Điều này sẽ cải thiện mạnh mẽ các mối quan hệ của anh. Anh sẽ cho nhiều hơn, thay vì chờ đợi được yêu mến và chăm sóc. Anh sẽ liên kết với những người phụ nữ như con người thật sự của họ, và cuối cùng có lẽ họ sẽ cảm thấy bị thôi thúc một cách vô thức phải cung cấp nhiều hơn sự an ủi mà anh ta cần, nhưng không bị ép buộc trong vấn đề này.

Người đàn ông/phụ nữ gốc

Một kinh nghiệm phổ biến đối với con người là ở một thời điểm nhất định trong cuộc sống, thường ở độ tuổi gần 40, chúng ta trải qua một cuộc khủng hoảng giữa cuộc đời. Công việc của chúng ta đã trở nên máy móc và vô hồn. Các mối quan hệ thân mật của chúng ta đã mất đi sự phấn khích và nhiệt tình của chúng. Chúng ta khao khát thay đổi, và chúng ta tìm kiếm nó thông qua một sự nghiệp hoặc mối quan hệ mới, một số trải nghiệm mới, thậm chí một sự nguy hiểm nào đó. Những thay đổi như vậy có thể mang lại cho chúng ta một cú hích trị liệu ngắn hạn, nhưng chúng vẫn không đụng chạm tới nguồn gốc thật sự của vấn đề, và sự bất ổn sẽ quay trở lại.

Hãy nhìn vào hiện tượng này từ một góc độ khác - như một cuộc khủng hoảng về bản sắc. Khi còn nhỏ, chúng ta có ý thức khá linh hoạt về bản thân. Chúng ta hấp thụ năng lượng của tất cả mọi người và mọi thứ xung quanh. Chúng ta có rất nhiều cảm xúc và cởi mở với sự trải nghiệm. Nhưng khi còn trẻ, chúng ta phải hình thành một bản ngã xã hội có tính chất cố kết và sẽ cho phép chúng ta hội nhập vào một nhóm. Để làm như vậy, chúng ta phải đẽo gọt và thắt chặt tinh thần tràn trề tự do hơn của mình. Và phần lớn sự thắt chặt này xoay quanh các vai trò giới tính. Chúng ta phải kìm nén các khía cạnh nam tính hoặc nữ tính của bản thân, để cảm nhận và thể hiện một bản thân nhất quán hơn.

Ở độ tuổi từ thanh thiếu niên cho tới 20, chúng ta liên tục điều chỉnh bản sắc này để hội nhập - nó vẫn là một công việc đang tiến triển, và chúng ta thu nhận được niềm vui nào đó khi trui rèn được bản sắc này. Chúng ta cảm thấy cuộc sống của mình có thể đi theo nhiều hướng, và có nhiều khả năng mê hoặc chúng ta. Nhưng khi năm tháng trôi qua, vai trò giới tính mà chúng ta đóng ngày càng trở nên cứng nhắc và chúng ta bắt đầu cảm thấy rằng chúng ta đã mất đi thứ gì đó thiết yếu, rằng chúng ta hầu như là những kẻ xa lạ đối với bản thân chúng ta hồi còn trẻ. Năng lượng sáng tạo của chúng ta đã cạn kiệt. Đương nhiên, chúng ta sẽ tìm kiếm nguồn gốc của cuộc khủng hoảng này ở bên ngoài, nhưng nó lại đến từ bên trong. Chúng ta đã trở nên mất cân bằng, quá cứng nhắc với vai trò của chúng ta và tấm mặt nạ mà chúng ta thể hiện trước kẻ khác. Bản chất nguyên sơ của chúng ta kết hợp nhiều hơn với những phẩm chất mà chúng ta hấp thụ từ mẹ hoặc cha, và những đặc điểm của giới tính khác là một phần của chúng ta về mặt sinh học. Tại một thời điểm nhất định, chúng ta nổi loạn ở bên trong trước sự mất mát của những gì thực chất là một phần của chúng ta.

Trong các nền văn hóa nguyên thủy trên khắp thế giới, người đàn ông hay phụ nữ khôn ngoan nhất trong bộ lạc là một pháp sư, người chữa bệnh có thể giao tiếp với thế giới tinh thần. Nam pháp sư có một người phụ nữ hoặc một người vợ bên trong mà ông ta lắng nghe và là kẻ hướng dẫn ông ta. Nữ pháp sư có một người chồng bên trong. Quyền năng của vị pháp sư đến từ chiều sâu của sự giao tiếp của họ với nhân vật bên trong này, vốn được trải nghiệm như một người phụ nữ hoặc người đàn ông thật sự từ bên trong. Nhân vật pháp sư phản ánh một sự thật tâm lý sâu sắc mà tổ tiên nguyên thủy nhất của chúng ta đã tiếp cận. Trên thực tế, trong các huyền thoại của nhiều nền văn hóa cổ xưa - của Ba Tư, Do Thái cổ, Hy Lạp, Ai Cập - người ta tin rằng con người nguyên thủy vừa là nam vừa là nữ; điều này khiến họ trở nên mạnh mẽ đến độ các vị thần e sợ họ và tách họ ra làm đôi.

Thấu hiểu: Sự trở lại với bản chất ban đầu của bạn hàm chứa sức mạnh cơ bản. Bằng cách liên kết nhiều hơn với các thành phần nữ tính hoặc nam tính tự nhiên trong bạn, bạn sẽ giải phóng năng lượng đã bị kìm nén; tâm trí của bạn sẽ phục hồi sự linh hoạt tự nhiên của nó; bạn sẽ thấu hiểu và liên kết tốt hơn với những người khác giới; và bằng cách gạt bỏ sự phòng thủ liên quan đến vai trò giới tính của bạn, bạn sẽ cảm thấy an tâm về con người thật sự của mình. Sự trở lại này đòi hỏi bạn phải thể nghiệm những lối suy nghĩ và hành động có nhiều nam tính hoặc nữ tính hơn, tùy thuộc vào sự mất cân bằng của bạn. Nhưng trước khi mô tả một quá trình như vậy, trước tiên chúng ta phải chấp nhận một định kiến thâm căn cố đế của con người về nam tính và nữ tính.

Trong suốt nhiều ngàn năm, chính những người đàn ông đã xác định phần lớn các vai trò nam và nữ và là người áp đặt các đánh giá về giá trị lên chúng. Cách suy nghĩ của nữ giới có liên quan đến sự thiếu sáng suốt, và cách hành động của nữ giới được coi là yếu đuối và thấp kém. Ở bề ngoài, có thể chúng ta đã tiến bộ trong phạm vi bất bình đẳng giới; nhưng ở bên trong, những đánh giá này vẫn có nguồn gốc sâu xa trong chúng ta. Cách suy nghĩ của nam giới vẫn được đánh giá là vượt trội, và nữ giới vẫn được cho là mềm yếu. Nhiều phụ nữ đã đồng nhất hóa với những đánh giá này. Họ cảm thấy rằng bình đẳng có nghĩa là có thể cứng rắn và hung hăng như đàn ông. Nhưng điều thật sự cần thiết trong thế giới hiện đại là phải thấy rằng nam và nữ hoàn toàn ngang nhau về năng lực tư duy tiềm ẩn và sức mạnh trong hành động, nhưng theo những cách khác nhau.

Hãy nói rằng có những phong cách nữ tính và nam tính khi suy nghĩ, hành động, học hỏi kinh nghiệm và quan hệ với những người khác. Những phong cách này đã được phản ánh trong hành vi của đàn ông và phụ nữ qua nhiều ngàn năm. Một số có liên quan đến sự khác biệt về sinh lý, một số chủ yếu xuất phát từ văn hóa. Chắc chắn có những người đàn ông có phong cách nữ tính hơn và những người phụ nữ có phong cách nam tính hơn, nhưng hầu như tất cả chúng ta đều mất cân bằng về phía này hay phía khác. Công việc của chúng ta là mở rộng bản thân về phía ngược lại. Chúng ta chỉ có thể đánh mất sự cứng nhắc của mình trong quá trình này.

Phong cách tư duy nam tính và nữ tính: Tư duy nam tính có xu hướng tập trung vào những gì tách biệt các hiện tượng với nhau và phân loại chúng. Nó tìm kiếm những tương phản giữa những sự vật để định danh chúng tốt hơn. Nó muốn tách rời mọi thứ, như một cỗ máy và phân tích những phần riêng biệt đã tạo thành tổng thể. Quá trình tư duy của nó có tính chất tuyến tính, tìm ra chuỗi các bước tạo thành một sự kiện. Nó thích nhìn mọi thứ từ bên ngoài, với sự tách rời về mặt cảm xúc. Lối suy nghĩ nam tính có xu hướng thích chuyên môn hóa, đào sâu vào một cái gì đó cụ thể. Nó cảm thấy niềm vui trong việc khám phá trật tự trong các hiện tượng. Nó thích xây dựng các cấu trúc phức tạp, dù là trong một cuốn sách hay một hoạt động kinh doanh.

Tư duy nữ tính định hướng chính nó theo cách khác. Nó thích tập trung vào tổng thể, vào cách thức các thành phần kết nối với nhau, vào cấu trúc toàn thể. Khi nhìn vào một nhóm người, nó muốn xem họ liên quan với nhau như thế nào. Thay vì đóng băng các hiện tượng kịp thời để kiểm tra chúng, nó tập trung vào chính quá trình của hệ thống, vào cách thức một thứ phát triển thành một thứ khác. Khi cố gắng giải quyết một vấn đề, phong cách nữ tính sẽ thích suy ngẫm về một số khía cạnh, hấp thụ các khuôn mẫu và để cho những câu trả lời hoặc giải pháp đến với cá nhân theo thời gian, như thể chúng cần được nhuần nhuyễn. Hình thức tư duy này dẫn đến những nhận thức sâu sắc khi các kết nối tiềm ẩn giữa mọi thứ đột nhiên trở nên hữu hình với những chớp lóe mang tính trực giác. Trái ngược với sự chuyên môn hóa, nó quan tâm nhiều hơn đến cách thức các lĩnh vực hoặc hình thức kiến thức khác nhau có thể kết nối với nhau. Ví dụ, khi nghiên cứu một nền văn hóa khác, nó sẽ muốn đến gần nền văn hóa này hơn, để thấu hiểu cách thức nó được trải nghiệm từ bên trong. Nó nhạy cảm hơn với thông tin từ các giác quan, không chỉ đơn thuần từ lý luận trừu tượng.

Từ lâu, phong cách nam tính đã được xem là hợp lý và khoa học hơn, nhưng điều này không phản ánh đúng thực tế. Tất cả các nhà khoa học vĩ đại nhất trong lịch sử đã thể hiện sự pha trộn mạnh mẽ giữa phong cách nam tính và nữ tính. Những khám phá vĩ đại nhất của nhà sinh học Louis Pasteur đến từ khả năng mở rộng tâm trí của ông trước càng nhiều lý giải càng tốt, tôi luyện chúng trong tâm trí, để nhìn thấy mối liên hệ giữa các hiện tượng trên diện rộng. Einstein quy tất cả những khám phá vĩ đại nhất của mình cho trực giác, trong đó những giờ suy nghĩ kéo dài đã nhường chỗ cho những nhận thức sâu sắc bất ngờ về sự liên kết của những sự kiện nhất định. Nhà nhân loại học Margaret Mead đã sử dụng các mô hình trừu tượng mới nhất từ thời của mình để phân tích một cách cặn kẽ các nền văn hóa bản địa, nhưng bà kết hợp điều này với nhiều tháng sống bên trong nền văn hóa đó để có được một cảm giác từ vị trí bên trong.

Trong kinh doanh, Warren Buffett là ví dụ tiêu biểu cho một người trộn lẫn cả hai phong cách này. Khi cân nhắc về việc mua một công ty, ông chia nó thành các bộ phận cấu thành và phân tích chúng theo chiều sâu thống kê, nhưng ông cũng cố gắng cảm nhận về toàn bộ hoạt động kinh doanh, cách các nhân viên liên quan với nhau, tinh thần của nhóm như đã được thấm nhuần bởi người đàn ông hoặc phụ nữ ở vị trí lãnh đạo cao nhất - rất nhiều điều vô hình mà hầu hết các doanh nhân bỏ qua. Ông nhìn vào một công ty từ cả bên ngoài lẫn bên trong.

Hầu như tất cả mọi người sẽ nghiêng về một phong cách tư duy. Những gì bạn muốn cho bản thân là tạo ra sự cân bằng bằng cách nghiêng nhiều hơn theo hướng khác. Nếu bạn thiên về khía cạnh nam tính hơn, bạn muốn mở rộng các lĩnh vực bạn nhìn vào, tìm kiếm các kết nối giữa các dạng kiến thức khác nhau. Khi tìm kiếm các giải pháp, bạn muốn xem xét nhiều khả năng hơn, dành thời gian nhiều hơn cho quá trình khảo sát và cho phép những liên kết tự do hơn. Bạn cần quan tâm nghiêm túc tới những trực giác đến với bạn sau nhiều lần khảo sát, và không giảm bớt giá trị của những cảm xúc trong suy nghĩ. Nếu không có cảm giác phấn khích và cảm hứng, suy nghĩ của bạn có thể trở nên cũ kỹ và thiếu sinh khí.

Nếu bạn nghiêng nhiều hơn theo hướng nữ tính, bạn cần có khả năng tập trung và đào sâu vào các vấn đề cụ thể, kiềm chế thôi thúc muốn mở rộng sự tìm kiếm và đảm trách cùng lúc nhiều công việc của mình. Bạn phải tìm niềm vui trong sự nhàm chán khi tập trung vào một khía cạnh của một vấn đề. Việc tái tạo một chuỗi nhân quả và liên tục tinh chỉnh nó sẽ mang lại tầm hiểu biết cho suy nghĩ của bạn. Bạn có xu hướng xem cấu trúc và trật tự là những vấn đề buồn tẻ, bạn chú trọng tới việc thể hiện một ý tưởng và tới cảm giác được truyền cảm hứng từ nó hơn. Thay vì vậy, bạn cần có được niềm vui khi chú ý sâu sắc đến cấu trúc của một cuốn sách, lập luận hoặc dự án. Việc có tinh thần sáng tạo và thấu hiểu rõ ràng về cấu trúc sẽ mang tới cho chất liệu của bạn sức mạnh để tác động tới mọi người. Đôi khi bạn cần đạt được một tầm cảm xúc lớn hơn để hiểu một vấn đề, và bạn phải buộc mình làm như vậy.

Phong cách hành động nam tính và nữ tính: Khi bắt đầu hành động, xu hướng của nam giới là tiến về phía trước, khám phá tình huống, tấn công và chiến thắng. Nếu có chướng ngại vật cản đường, họ sẽ cố gắng vượt qua chúng, mong muốn này được thể hiện một cách thông minh bởi nhà chỉ huy quân sự cổ đại Hannibal: “Tôi sẽ tìm một con đường hoặc tạo ra một con đường”. Nó tìm thấy niềm vui trong việc duy trì thế tấn công và chấp nhận các nguy cơ. Nó thích duy trì sự độc lập và chỗ trống để thao diễn.

Khi phải đối mặt với một vấn đề hoặc nhu cầu hành động, phong cách nữ tính thường thích rút lui khỏi tình huống trước mắt và suy ngẫm sâu hơn về các lựa chọn. Thông thường nó sẽ tìm mọi cách để tránh xung đột, làm dịu mối quan hệ, giành chiến thắng mà không cần phải chiến đấu. Đôi khi, hành động tốt nhất là “án binh bất động” - cứ để cho động năng tự biểu hiện chính nó để hiểu rõ hơn về nó; cứ để cho kẻ thù tự treo cổ thông qua những hành động hung hăng của nó.

Đây là phong cách của Nữ hoàng Elizabeth I, chiến lược cơ bản của bà là đợi xem sao (wait and see): Khi phải đối mặt với một cuộc xâm lược sắp xảy ra bằng hạm đội hải quân đông đảo của Tây Ban Nha, bà quyết định không đưa ra chiến lược nào cho đến khi biết chính xác thời điểm hạm đội được tung ra và những điều kiện thời tiết của thời điểm này, hành động để làm chậm tiến độ của nó và để cho thời tiết xấu tiêu diệt nó, với tổn thất sinh mạng tối thiểu. Thay vì lao về phía trước, phong cách nữ tính đặt bẫy để chờ kẻ thù. Sự độc lập không phải là một giá trị thiết yếu trong hành động; thật ra, tốt hơn nên tập trung vào các mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau và cách thức một động thái có thể gây hại cho một đồng minh và gây ra phản ứng dây chuyền cho một khối liên minh.

Ở phương Tây, phong cách chiến lược và hành động nữ tính này được đánh giá một cách bản năng là yếu đuối và nhút nhát. Nhưng trong các nền văn hóa khác, phong cách này được nhìn nhận hoàn toàn khác. Đối với các chiến lược gia người Trung Quốc, “vô vi”(77), hoặc không hành động, thường là đỉnh cao của sự khôn ngoan và hành động hung hăng là một dấu hiệu của sự ngu ngốc vì nó thu hẹp những khả năng lựa chọn. Trên thực tế, có một sức mạnh to lớn được chứa đựng trong phong cách nữ tính - sự nhẫn nại, kiên cường và uyển chuyển linh hoạt. Đối với chiến binh samurai vĩ đại Miyamoto Musashi, khả năng đứng lại và chờ đợi, để cho đối thủ tự làm cho mình mệt mỏi về tinh thần trước khi phản công, là yếu tố quyết định sự thành công.

Đối với những người có thiên hướng nam tính, hung hăng, sự cân bằng sẽ đến từ việc rèn luyện bản thân để lùi lại trước khi thực hiện bất kỳ hành động nào. Xem xét khả năng rằng tốt hơn nên chờ đợi và xem mọi thứ diễn ra như thế nào, hoặc thậm chí không phản ứng gì cả. Hành động mà không có sự cân nhắc thích hợp cho thấy sự yếu đuối và thiếu tự chủ. Để cân bằng, luôn cố gắng xem xét các mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau mà bạn đang tham gia và cách thức mỗi nhóm hoặc cá nhân sẽ bị ảnh hưởng bởi bất kỳ hành động nào. Nếu nhận thấy mình bị cản trở trong sự nghiệp sau này, bạn phải học được khả năng rút lui và suy ngẫm xem bạn là ai, những nhu cầu của bạn, những điểm mạnh và điểm yếu, và những quan tâm thật sự của bạn là gì trước khi đưa ra bất kỳ quyết định quan trọng nào. Điều này có thể cần tới nhiều tuần hoặc nhiều tháng xem xét nội tâm. Một số nhà lãnh đạo vĩ đại nhất trong lịch sử đã mài giữa những ý tưởng hay nhất của họ khi ở trong tù. Như người Pháp thường nói, “reculer pour mieux sauter” (lùi lại để lấy đà).

Đối với những người có phong cách nữ tính, tốt nhất nên làm quen với nhiều mức độ xung đột và đối đầu khác nhau, để bất kỳ sự tránh né nào cùng mang tính chiến lược chứ không phải do sợ hãi. Điều này đòi hỏi các bước thật ngắn, đối mặt với mọi người theo những cung cách bình thường trong các tình huống hằng ngày trước khi xử lý các xung đột lớn hơn. Loại bỏ nhu cầu luôn luôn xem xét những cảm xúc của phía kia; đôi khi cần phải ngăn cản những người xấu, và sự cảm thông chỉ khiến họ thêm tự tin. Bạn cần phải thoải mái nói không và từ chối mọi người. Đôi lúc, khi bạn cố gắng làm cho mọi thứ trở nên suôn sẻ, nó không xuất phát từ sự cảm thông hay chiến lược mà từ một ác cảm đối với những người khó chịu. Bạn đã được giáo dục để tỏ ra cung kính, và bạn cần phải thoát khỏi xung động này. Bạn cần kết nối lại với tinh thần táo bạo và mạo hiểm mà bạn từng có và mở rộng các lựa chọn chiến lược của bạn cho cả việc tấn công lẫn phòng thủ. Đôi khi bạn có thể quá nghĩ về các thứ và đưa ra quá nhiều lựa chọn. Hành động vì chính bản thân nó có thể là một liệu pháp và việc thực hiện một hành động hung hăng có thể làm cho các đối thủ của bạn lúng túng.

Phong cách nam tính và nữ tính trong việc tự đánh giá và học hỏi: Như các nghiên cứu đã chỉ ra, khi đàn ông mắc lỗi, họ có xu hướng hướng ngoại và tìm người khác hoặc hoàn cảnh để đổ lỗi. Ý thức về bản thân của người đàn ông gắn liền với thành công của họ và họ không thích hướng nội nếu thất bại. Điều này gây khó khăn cho việc học hỏi từ những thất bại. Mặt khác, đàn ông sẽ có xu hướng cảm thấy rằng họ hoàn toàn chịu trách nhiệm đối với bất kỳ thành công nào trong cuộc sống. Điều này sẽ khiến họ mù quáng trước yếu tố may mắn và sự giúp đỡ của người khác, vốn sẽ nuôi dưỡng những xu hướng vĩ cuồng của họ (xem chương 11 để biết thêm chi tiết). Tương tự, nếu có một rắc rối nào đó, phong cách nam tính là cố gắng tự giải quyết vấn đề đó - yêu cầu hỗ trợ sẽ là một thừa nhận về sự yếu kém. Nói chung, đàn ông sẽ đánh giá quá cao khả năng của họ và thể hiện sự tự tin về các kỹ năng của họ, mà thông thường không được bảo đảm bởi các hoàn cảnh.

Đối với phụ nữ thì ngược lại: Khi có thất bại, họ có xu hướng tự trách mình và hướng nội. Nếu có thành công, họ có xu hướng nhìn vào vai trò của những người khác trong việc giúp đỡ họ. Họ nhận thấy việc yêu cầu hỗ trợ khá dễ thực hiện; họ không xem đây là dấu hiệu của sự không tương xứng cá nhân. Họ có xu hướng đánh giá thấp các kỹ năng của mình và ít có xu hướng tự tin vĩ cuồng vốn thường nạp thêm năng lượng cho cánh đàn ông.

Đối với những người có phong cách nam tính, khi học hỏi và cải thiện bản thân, cách tốt nhất là đảo ngược trật tự - nhìn vào bên trong khi bạn phạm sai lầm và nhìn ra bên ngoài khi bạn thành công. Bạn sẽ có thể hưởng lợi từ kinh nghiệm bằng cách loại bỏ cảm giác rằng cái tôi của bạn gắn liền với sự thành công của mỗi hành động hoặc quyết định bạn đưa ra. Phát triển sự đảo ngược này như một thói quen. Đừng e ngại yêu cầu sự giúp đỡ hoặc phản hồi; thay vì vậy, hãy biến điều này thành thói quen. Điểm yếu đến từ việc không thể đặt câu hỏi và học hỏi. Hãy giảm bớt tự đánh giá bản thân của bạn. Bạn không tuyệt vời hay tài giỏi như bạn tưởng tượng. Điều này sẽ thúc đẩy bạn thật sự cải thiện bản thân.

Những người có phong cách nữ tính dễ tự gây tổn hại cho chính mình sau những thất bại hoặc sai lầm. Sự xem xét nội tâm có thể đi quá xa. Có thể nói tương tự về việc gán thành công cho những người khác. So với đàn ông, phụ nữ sẽ gánh chịu đau khổ thấp, vốn không tự nhiên có, mà do họ tự chuốc lấy. Họ thường đồng nhất hóa bản thân với những giọng nói chỉ trích từ những người khác. Jung gọi đây là những giọng nói animus. Tất cả những người đàn ông trong suốt nhiều năm qua đã phán xét những người phụ nữ theo vẻ ngoài và trí thông minh của họ. Bạn muốn tóm lấy những giọng nói này khi chúng xuất hiện và loại bỏ chúng khỏi bản thân. Bởi sự thất bại hoặc những lời chỉ trích có thể ảnh hưởng đến bạn quá sâu sắc, bạn có thể trở nên sợ hãi khi thử lại điều gì đó, điều này thu hẹp khả năng học hỏi của bạn. Bạn cần tiếp nhận nhiều sự tự tin nam tính hơn, nhưng không cần tới sự ngu xuẩn đi kèm với nó. Trong các cuộc gặp gỡ hằng ngày của bạn, hãy cố gắng loại bỏ hoặc giảm thiểu các phản ứng cảm xúc của bạn đối với các sự kiện và nhìn chúng từ một khoảng xa hơn. Bạn đang tự rèn luyện để không quá cá nhân hóa mọi sự.

Phong cách nam tính và nữ tính trong quan hệ với mọi người và trong công tác lãnh đạo: Như với tinh tinh đực, trong một đàn, phong cách nam tính là đòi hỏi có một con lãnh đạo, và khao khát vai trò đó hoặc đạt được quyền lực bằng cách là đệ tử trung thành nhất. Những người lãnh đạo sẽ chỉ định nhiều cấp phó khác nhau để thực hiện những mệnh lệnh của họ. Những người đàn ông tạo thành các hệ thống thứ bậc và trừng phạt những người không tuân thủ hệ thống đó. Họ có ý thức cao về địa vị, nhất là về vị trí của họ trong nhóm. Những người lãnh đạo sẽ có xu hướng sử dụng một yếu tố e sợ nào đó để duy trì sự cố kết của nhóm. Phong cách lãnh đạo nam tính là xác định những mục tiêu rõ ràng và đạt được chúng. Nó nhấn mạnh vào các kết quả, bất kể cách thức đạt được chúng.

Phong cách nữ tính thiên nhiều hơn về việc duy trì tinh thần nhóm và giữ cho các mối quan hệ được thông suốt, với ít sự khác biệt giữa các cá nhân. Nó có tính chất cảm thông nhiều hơn, cân nhắc tới các cảm xúc của từng thành viên và cố gắng thu hút họ nhiều hơn vào quá trình ra quyết định. Các kết quả là quan trọng, nhưng cách thức và quá trình để đạt được chúng cũng quan trọng không kém.

Đối với những người có phong cách nam tính, điều quan trọng là phải mở rộng khái niệm về sự lãnh đạo của bạn. Khi bạn suy nghĩ sâu hơn về các cá nhân trong nhóm và lên chiến lược để lôi kéo họ nhiều hơn, bạn có thể có những kết quả vượt trội, thu hút được năng lượng và sự sáng tạo của nhóm. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các bé trai cũng giàu cảm thông như các bé gái, luôn cố gắng điều chỉnh, chẳng hạn, để phù hợp với những cảm xúc của người mẹ. Nhưng sự cảm thông đang bị loại bỏ khỏi những người đàn ông khi họ phát triển phong cách quyết đoán. Tuy nhiên, một số nhà lãnh đạo nam vĩ đại nhất trong lịch sử đã tìm được cách duy trì và phát triển sự cảm thông của họ. Một người lãnh đạo như Sir Ernest Henry Shackleton (xem chương 2) cũng vĩ đại không kém trong việc cân nhắc những cảm xúc của mỗi cá nhân mà ông chịu trách nhiệm - ông chỉ đơn giản là một người lãnh đạo mạnh mẽ và hiệu quả hơn. Cũng có thể nói tương tự về Abraham Lincoln.

Đối với những người có phong cách nữ tính, bạn không được e sợ việc đảm nhận một vai trò lãnh đạo mạnh mẽ, đặc biệt là trong các thời kỳ khủng hoảng. Việc cân nhắc những cảm xúc của mọi người và kết hợp những ý tưởng của quá nhiều người sẽ làm suy yếu bạn và kế hoạch của bạn. Mặc dù phụ nữ chắc chắn là người lắng nghe tốt hơn, đôi khi tốt nhất là bạn biết khi nào nên ngừng lắng nghe và tiếp tục kế hoạch mà bạn đã chọn. Một khi bạn nhận ra những kẻ ngốc nghếch, những kẻ bất tài và những kẻ quá khích trong nhóm, tốt nhất là sa thải họ; và thậm chí bạn sẽ tìm thấy sự nhẹ nhõm trong việc loại bỏ những người khiến cả nhóm thất vọng. Việc truyền một chút e sợ trong các cấp phó của bạn không phải lúc nào cũng là một điều xấu.

CUỐI CÙNG, HÃY NHÌN SỰ VIỆC THEO CÁCH NÀY: CHÚNG TA BỊ TỰ NHIÊN THÚC ÉP để muốn tới gần những gì là nữ tính hay nam tính hơn, dưới hình thức một sự hấp dẫn ở một người khác. Nhưng nếu khôn ngoan, chúng ta nhận ra rằng chúng ta cũng bị thúc ép phải làm như vậy từ bên trong nội tâm. Trong nhiều thế kỷ, đàn ông đã coi phụ nữ là nàng thơ, nguồn cảm hứng. Sự thật là nàng thơ, cho cả hai giới, nằm ở bên trong. Việc tiến tới gần anima hoặc animus của bạn hơn cũng sẽ đưa bạn đến gần hơn với vô thức của bạn, nơi chứa đựng những kho báu sáng tạo chưa được khai thác. Niềm đam mê mà bạn cảm thấy trong mối liên kết với nữ tính hay nam tính ở người khác giờ đây bạn sẽ cảm thấy nó trong mối liên kết với công việc, quá trình suy nghĩ của chính bạn và với cuộc sống nói chung. Cũng giống như với những vị pháp sư, người vợ hoặc người chồng bên trong đó sẽ trở thành nguồn sức mạnh phi thường.

Thứ đẹp nhất ở những người đàn ông rắn rỏi là một cái gì đó nữ tính; thứ đẹp nhất ở những người phụ nữ đầy nữ tính là một cái gì đó nam tính.

- Susan Sontag