Phần IX: “Người nhập cư” ở Seoul

TT - Khi tôi chuyển từ căn phòng thuê trên tận
đỉnh núi phường Huynzo đến cửa hàng gạo ở phường Sindong, tôi đưa từng đứa em
một lên Seoul, vợ tôi vừa bán gạo vừa bán đậu phụ, kiếm chi phí cho gia đình.

Nguồn vốn của mỗi người

Lúc biến động ngày 25-6
xảy ra sau đó, tôi đưa cha mẹ mình xuống ở chung tại phường Sinsol, rồi chuyển
xuống phường Tonam.

Khi ấy, xưởng sửa chữa
ôtô của tôi có tới sáu mươi công nhân, quy mô tương đối lớn, nhưng không vì thế mà tôi tự
mãn. Cơm sáng của tôi không có gì hơn ngoài kim chi và một bát canh. Hằng ngày
mẹ và vợ tôi đội cơm và thức ăn lên đầu đưa ra cho số nhân viên đông đảo ấy.

Ngay từ bé, hồi còn học
tiểu học, mỗi khi đi học về là mẹ đưa tôi ra đồng, tìm cho một khu đất trồng
vừng và bắt cày. Trồng vừng xung quanh ruộng kê sẽ ngăn được bò đến phá ruộng
vì chúng sợ mùi lá vừng.

Vào mùa đông khi nhàn
rỗi, cha tôi từ sáng sớm đã mang sọt đi nhặt phân bò và phân chó về làm phân bón,
mẹ tôi thì đặt thùng nước tiểu sẵn trong nhà để gom nước tiểu của bọn trẻ. Tụi
trẻ chúng tôi ở tuổi ấy nghịch ngợm cố tình không tiểu vào chiếc thùng mà đi
tiểu ở chỗ khác, mẹ tôi phải rang đậu đỏ chia cho ăn chúng tôi mới chịu nghe
lời.

Tôi nhớ có lần được xem
cảnh sinh hoạt của một thanh niên nông thôn trên tivi. Lời nói của anh thanh
niên ấy thật đáng học hỏi: “Trong số bạn của tôi cũng có người ra thành phố,
mỗi tháng kiếm cả trăm ngàn won. Tuy nhiên số tiền đó phải dùng vào việc này
việc kia nên tiết kiệm cũng chỉ được 10 %. Còn thu nhập của tôi tuy không bằng
một nửa của bạn ấy nhưng mỗi tháng tôi tiết kiệm được một nửa số tiền tôi kiếm
được. Chính vì vậy nếu tôi làm việc nhiệt tình như bây giờ, tôi tin là trong
tương lai không xa tôi sẽ giàu có hơn bạn ấy.”

Tôi đồng ý với người
thanh niên đó. Làm việc nhiệt tình và tiết kiệm triệt để thì sẽ sống giàu có
hơn người lãng phí. Nhiều người nói với tôi là họ có kế hoạch kinh doanh mang
tính khả thi nên xin tôi cho vay vốn.

Mỗi lần như vậy tôi đều
nói với họ: “Không phải anh không có vốn mà vì anh không có uy tín. Tôi không
nói người ta xấu mà chỉ vì những người anh xin vay tiền không cảm thấy đủ tin
tưởng anh nên chuyện vay tiền mới khó như vậy. Nếu anh tạo cho người ta đủ niềm
tin rằng anh sẽ thành công thì tôi tin rằng tiền bao nhiêu cũng có.”

Đúng như vậy. Uy tín
chính là vốn. Nếu con người đó tạo đủ niềm tin với mọi người rằng anh ta cần
cù, trung thực, chính trực thì đó sẽ là nguồn vốn, anh ta có thể phát triển, mở
rộng cuộc đời mình bao nhiêu cũng được.

Tôi là người đã trực
tiếp trải qua điều ấy và biết rằng người làm kinh doanh buôn bán có tiền thì
tốt, nếu không có tiền thì với uy tín thôi cũng làm được. Về điều này thì doanh
nghiệp hay cá nhân đều như nhau.

Cá nhân có thể bắt đầu
làm một doanh nghiệp nhỏ với uy tín mình có, rồi từ cái uy tín đó mà có thể
phát triển doanh nghiệp nhỏ thành doanh nghiệp lớn hơn, từ doanh nghiệp vừa
thành doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp lớn phát triển và trưởng thành thành doanh
nghiệp có quy mô toàn
cầu.

Khi tôi rời quê hương
trong tay không có lấy một đồng xu, thế mà bây giờ đã trở thành một doanh
nghiệp lớn như thế này. Nếu chỉ gom tiền để trở thành một doanh nghiệp như thế
này thì tuyệt đối không thể làm được. Với sự thành thật và chân chính, tôi được
ông chủ cửa hàng gạo tin tưởng, và được ông giao lại cửa hàng.

Tôi bắt đầu kinh doanh
với nguồn vốn duy nhất là người đáng tin cậy, đáng tin về sản phẩm, đáng tin về
quan hệ tiền bạc, đáng tin về hợp đồng cung cấp, về thời hạn, về chất lượng
công trình, kết hợp tất cả uy tín ở những lĩnh vực khác gom lại và trở thành
Hyundai ngày hôm nay.

Chỉ một mình ngành xây
dựng Hyundai thôi, chúng tôi đã giao dịch với 20 ngân hàng lớn trong thị trường
tiền tệ thế giới. Chúng tôi không cần nhờ chính phủ viết bảo lãnh, chỉ cần một
tờ hứa chi trả của Công ty xây dựng Hyundai và không cần thế chấp, chúng tôi
cũng có thể mượn được 2 - 3 tỉ USD.

Tích lũy bằng sự cần cù và tiết kiệm

Ngày mai phụ thuộc vào cuộc sống ngày hôm nay.
Chúng ta tin rằng người nào nhiệt tình làm những việc nhỏ thì những việc lớn họ
cũng như vậy. Những người ngay cả chuyện nhỏ không thất hứa, gắng thực hiện thì
việc lớn cũng đáng tin cậy. Người nỗ lực hết sức vì việc nhỏ cũng sẽ nỗ lực hết
sức vì việc lớn.

Đó chính là uy tín. Điều này đúng với tất cả cá
nhân, doanh nghiệp và nhà nước. Mầm mống của nó mọc từ từ và lớn lên trong cuộc
sống của chúng ta như một cây xanh. Đồng thời, uy tín cũng chính là danh dự.

Từ năm mười tám tuổi,
tôi rời nông thôn đến nơi đất khách, làm từ lao động nặng đến công nhân khuân
vác đá và tiết kiệm tối đa. Để tiết kiệm 10 đồng tiền củi, dù lạnh thế nào tôi
cũng chỉ đốt lửa vào buổi tối, nấu cơm cho cả sáng và trưa hôm sau, rồi hơ
những tấm đá sưởi nền vào lửa để lấy hơi nóng mà nằm.

Tôi cũng không hút
thuốc. Bụng chưa no thì chẳng có lý do gì biến tiền thành khói. Tôi không muốn
lãng phí đồng tiền - đã phải bán sức mình mới có được - vào những việc như vậy.

Ngay cả thời làm công
nhân vận chuyển gạo cho cửa hàng Phục Hưng có công việc ổn định, để tiết kiệm 5
đồng tiền tàu điện, hằng sáng tôi vẫn cố gắng dậy sớm để đi bộ đi làm. Giày
mòn, tôi chưa muốn vứt đi nên lấy đinh đóng thêm một cái vào đế, quần áo từ mùa
xuân đến mùa thu cũng chỉ một bộ, mùa đông đến thì mặc thêm áo lót bên trong.

Báo thì ra đến nơi làm
việc đọc báo của người ta. Nếu nhận được một tháng lương trị giá một bao gạo,
nhất định tôi phải tiết kiệm một nửa, tiền thưởng nhận vào mỗi dịp lễ tết tôi
bỏ hết vào ống tiết kiệm.

Tôi thắt lưng buộc
bụng, chắt chiu từng đồng lương ít ỏi, rồi chuyển từ ở phòng thuê trả phí từng
tháng sang phòng thuê trọn gói, đưa một số tiền nhất định cho chủ nhà, rồi từ
phòng thuê trọn gói sang nhà tranh của riêng tôi... Chẳng những vậy, sự thật
thà và đáng tin cậy trong tôi đã dần dần có chỗ đứng trong mọi mối liên hệ xung
quanh mà ngay bản thân tôi cũng không nghĩ tới.

Tôi đã tiết kiệm tối đa
để mua nhà cửa, vì vậy mỗi lần gặp anh chị em công nhân làm việc tại công
xưởng, tôi luôn khuyên nhủ họ phải cần cù, tiết kiệm, dè sẻn. “Nhà phải đi thuê
mà lại mua tivi, chỉ cần một chiếc radio thôi cũng đủ biết được tất cả mọi tin
tức rồi. Hãy chịu đựng cho đến khi mua được nhà. Cà phê, thuốc lá cũng vậy.
Công ty đã phát cho quần áo làm việc, khăn mặt và thậm chí cả quần áo lót nên
không cần mua quần áo nữa, comlê cũng chỉ mua một bộ dành khi đến thăm nhà cha
mẹ vợ thôi.”

Sự uy tín có được do
cần cù và trung thực sẽ giúp chúng ta gặp được người hỗ trợ chẳng khó khăn gì.
Tôi không tin vào những người sống mà tiền kiếm được bao nhiêu tiêu hết bấy
nhiêu, dùng trên cả mức kiếm được và luôn luôn mang nợ.

Con chim cũng cần cù
mới tìm được miếng ăn ngon. Cùng một số mệnh, cùng một thời gian sống, có người
thì làm được mười lần, hai mươi lần người khác, có người thì không làm được dù
chỉ là một phần mấy mươi, một phần mấy trăm. Còn người lười nhác, để thời gian
trôi đi một cách vô ích thì chẳng thể nào hạnh phúc được.

Một ngày làm việc cần
cù thì một đêm có thể ngủ ngon giấc; một tháng cần cù thì sẽ thấy cuộc sống của
mình đi lên; một năm, hai năm, ba năm, cả cuộc đời cần cù thì sẽ thấy sự phát
triển to lớn. Cuộc sống của người cần cù sẽ ý nghĩa hơn biết bao nhiêu, họ có
thể làm việc gấp bao lần người khác.

Nhìn lại con đường mình
đã đi, Chung Ju Yung - ông chủ Tập đoàn Hyundai - nhận ra mình đã bước qua rất
nhiều rào cản của một lối suy nghĩ, một cách hành xử… Ông gọi đó là những cạm
bẫy. Nhưng cạm bẫy trong mắt một người như ông không thông thường như mọi người
quen thấy…

Phần X: Sức mạnh của xã hội trong sạch

TT - Người nghèo muốn trở nên giàu phải chiến
thắng trong điều kiện bất lợi nhiều hơn so với người đã giàu muốn giàu có hơn.

Nếu không nỗ lực gấp
mười lần, hai mươi lần so với người giàu để khắc phục hoàn cảnh bất lợi thì
không thể giàu được.

Nỗ lực để đuổi kịp các
nước giàu có mà chẳng có tài nguyên gì chính là hoàn cảnh bất lợi của đất nước
chúng tôi.

Tài nguyên con người

Là một nhà doanh nghiệp
nên tôi có nhiều điều kiện tiếp xúc với nhiều nhà doanh nghiệp nước ngoài hoặc
với những chuyên gia về chính sách kinh tế.

Những lúc đó họ hỏi tôi
rất nhiều, làm sao Hàn Quốc không có tài nguyên, chẳng có vốn mà lại phát triển
được từ một nền kinh tế nghèo nàn như vậy.

Tôi trả lời họ một cách
đơn giản và rõ ràng rằng bí quyết của việc phát triển kinh tế thành công chính
là nhờ sự cần cù và ưu tú có một không hai của nhân dân Hàn Quốc, đó là yếu tố
con người.

Tại các căn cứ đánh cá
viễn dương của Hàn Quốc ở Las Palmas, từ bảy, tám năm trước đã có 6.000 - 7.000
kiều dân của chúng ta sống tại đây, tất cả mọi người đều đi lại bằng ôtô riêng
của mình, rồi tạo nhiều điều kiện thuận tiện cho những người Hàn Quốc khác đến
đây, vì thế tôi cũng được đi nhờ xe của họ.

Tất cả kiều dân của
chúng ta nơi này làm ăn vẫn có lãi trong khi những đoàn đánh cá châu Âu không
tránh được lỗ. Sự ưu tú và cần cù của người Hàn Quốc được công nhận.

Cách đây không lâu tôi
có dịp đi Canada và gặp chủ tịch Phòng Công nghiệp & thương mại nước này,
ông ta nói: “Ở Canada, chúng tôi trợ cấp cho người thất nghiệp, vậy mà trong số
kiều dần Hàn Quốc ở đây, chẳng có người nào phải cần đến trợ cấp cả.”

Thời ấy mức trợ cấp
thất nghiệp là 400 USD, lương của người Hàn Quốc một tháng không như vậy nhưng
họ vẫn làm kiếm tiền sống chứ không sống bằng trợ cấp thất nghiệp.

Ông ta cảm động và khâm
phục người Hàn Quốc và nói nếu Canada tiếp nhận di dân thì họ chỉ
nhận người Hàn Quốc mà thôi.

Chúng ta chỉ dựa vào
tài nguyên con người ưu tú mà có ngày hôm nay. Tài nguyên tự nhiên của đất nước
thì có hạn, nhưng sức sáng tạo và nỗ lực của con người là vô hạn.

Phát triển kinh tế dựa
vào tài nguyên thì khi tài nguyên cạn kiệt, phát triển cũng dừng lại. Còn nếu
phát triển giành được qua nỗ lực của bản thân và công việc thì sẽ vững vàng mãi
mãi mà không bị suy tàn.

Việc lấy dầu trong lòng
đất rồi bán để thu hàng núi tiền, gửi vào ngân hàng và sống bằng lãi ngân hàng
không phải là giàu có đúng nghĩa, cũng chẳng phải là sự phát triển đúng nghĩa.
Vì vậy, phát triển kinh tế Hàn Quốc chính là điều có ý nghĩa sâu sắc và có giá
trị.

“Tôi luôn nghĩ rằng nếu một chiếc xe được nội địa
hóa 100 % có nghĩa là ngành công nghiệp cơ khí của nước đó đã phát triển, sẽ
đóng góp nhiều cho đất nước, chính vì thế mà từ khi thành lập tới nay tôi luôn
đầu tư và nỗ lực nhiều cho ngành xe hơi.

Theo đuổi số tiền lớn và nhiều lợi ích thì ngành xây
dựng là chủ đạo, tuy nhiên với Hyundai và đất nước, tôi nghĩ ngành ôtô sẽ phải
trở thành một trong những ngành chủ chốt.

Chiếc xe hơi là biểu hiện về trình độ khoa học kĩ
thuật của đất nước chế tạo ra nó. Nó cũng chính là hình ảnh của đất nước đó.
Nhờ vào ấn tượng xuất khẩu xe hơi nên những hàng hóa khác của Hàn Quốc cũng sẽ
được đánh giá cao ở các quốc gia nhập khẩu xe chúng tôi.” - Chung Ju Yung

Trong sạch - động lực của sự phát triển

Có đất nước phát triển,
có đất nước thụt lùi, có đất nước diệt vong. Vậy điều gì đã làm cho nước này
phát triển còn nước khác diệt vong? Tôi nghĩ vấn đề cốt lõi là tinh thần và
thái độ của chính phủ nước ấy, của doanh nghiệp và người dân nước ấy.

Nếu chính phủ không
trong sạch thì tiêu cực sẽ lan sang doanh nghiệp và nhân dân trên tất cả lĩnh
vực và sự bất chính trở thành một phong trào. Một xã hội như vậy thì không thể
kích thích doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả và cũng không phát huy được năng lực
của nhân dân.

Hàn Quốc cũng vậy, mỗi
lần thay đổi chính quyền đều kèm theo nhiều lời kêu gọi xây dựng một xã hội
trong sạch, nhưng rất tiếc tất cả chỉ là những lời kêu gọi trống rỗng.

Chúng ta hãy nhìn Nhật
Bản, một cường quốc kinh tế của thế giới, đất nước này phát triển phồn vinh và
hùng mạnh vì ít tiêu cực.

Mấy năm trước, tôi có
nghe tổng giám đốc Shin Kiok Ho của Tập đoàn Lotte ở nước này kể một câu chuyện
như sau:

Ông Shin có một người
bạn thân làm giám đốc sở thuế. Một hôm ông Shin đến nhà ông giám đốc sở thuế để
chơi cờ.

Thấy bà vợ ông giám đốc
đang rắc xà phòng lên quần áo để trên tấm gỗ và giặt bằng tay nên về nhà mua và
gửi tặng vợ chồng ông giám đốc một chiếc máy giặt mà chẳng có suy nghĩ gì.

Hôm sau ông giám đốc sở
thuế kêu ông Shin đến và nói: “Tôi cứ tưởng anh chơi với tôi cả chục năm trời
nên hiểu tôi, nào ngờ anh làm thế này khiến tôi thật bực mình. Anh là người
giàu có, hài lòng vì có nhiều tài sản và công nhân làm việc cho mình nên anh
mãn nguyện, còn tôi cũng mãn nguyện theo cách của tôi. Tôi tuy sống trong căn
phòng không đến 70 m² và vợ tôi vẫn giặt quần áo bằng tay nhưng
chúng tôi là người được tất cả quốc dân kính trọng. Vì sao ư? Vì tôi tự hào
lương tâm tôi đã không làm việc gì xấu cả, tôi tự hào là người trong sạch nhất
trong những viên chức của Nhật Bản và hài lòng với mức lương nhỏ bé từ xử lý
công việc đất nước một cách công minh. Tôi muốn sống một cách đường hoàng,
không có gì xấu hổ theo mục tiêu của tôi, vì vậy mong ông hãy mang món quà này
đi cho.”

Đây cũng là chuyện đáng
để chúng ta học hỏi và cũng là chuyện chúng ta ao ước.

Hiện nay ở châu Á, đất
nước đang phát triển mạnh mẽ là Singapore. Với dân số không quá 2,5 triệu,
những năm 1980 Singapore đã xuất khẩu được 225 tỉ USD, nhiều hơn 3,5 tỉ so với
dân số 37 triệu của Hàn Quốc.

Vậy động lực của họ là
gì? Singapore là một đất nước rất nhỏ bé, tài nguyên thì ngay cả nước
uống cũng không có, cái duy nhất mà người dân nước này có chỉ là không khí. Thế
mà người dân Singapore lại có thể sống một cách giàu có. Chính là vì
chính phủ, doanh nghiệp và nhân dân nước này trong sạch.

Một chính phủ trong
sạch, nhân dân không biết đến tiêu cực, đó chính là căn bản của động lực phát
triển kinh tế Singapore.

Hyundai của chúng ta
cũng đã từng vào Singapore xây dựng công trình. Những người phụ trách công
trình tại đó đều nói rằng không có đất nước nào trên thế giới sạch sẽ như ở
đây. Thật là may mắn khi làm việc tại đó.

Ở đất nước đó, từ cán
bộ quản lý cao cấp làm giám sát công trình cho đến tất cả nhân viên quản lý cấp
dưới đều không bao giờ làm khó dễ để kiếm chác, cũng chẳng có chuyện nghiêng về
bên nào.

Do không ai quấy rầy,
không ai chìa tay đòi tiền nên tất cả mọi người chỉ tập trung vào làm việc, chỉ
suy nghĩ làm thế nào để theo đúng kế hoạch và làm việc có năng suất mà thôi.

Chính vì vậy tất cả
công trình tiến hành tại Singapore dù là xây dựng cơ bản, kiến trúc đều có
thể làm với giá rẻ nhất thế giới.

Như vậy thì đất nước
không thể không phát triển.

So sánh với Hàn Quốc,
điều kiện khí hậu, văn hóa, giáo dục của Singapore không bằng chúng ta. Cái mà họ hơn chúng ta là chế độ chính trị
và xã hội trong sạch, từ đó phát huy hết năng lực của mình.

Hàng hóa không gặp
những tổn thất không đáng có, sức cạnh tranh được nâng cao, ngân sách nhà nước
không bị lãng phí, người dân cảm thấy tự hào.

Mỗi lần có cơ hội, tôi
đều nói với nhân viên của mình hãy sống với tấm lòng trong sạch. Tất nhiên, tôi
cũng mong mình là “doanh nghiệp lớn nhất” nhưng thật tình tôi muốn được đánh
giá là “doanh nghiệp trong sạch” trước.

Đất nước, xã hội và cả
cá nhân phải trong sạch thì xã hội mới phát triển được. Nếu tất cả đều trong
sạch thì ai cũng mong muốn một ước vọng duy nhất là có ích cho đất nước và có
thể chuyển cái khát vọng mãnh liệt đó thành hiện thực, sau đó là một sự phát triển
chói lọi nối tiếp.

Cả cuộc đời tôi chưa
bao giờ nghe một đất nước, một xã hội, doanh nghiệp nào đó không trong sạch mà
phát triển được.

“Tôi muốn bảo vệ các
con của mình.” - ông Chung Ju Yung nói vậy. Nhưng với một người giàu có như
ông, đã tự mình tay trắng làm nên cơ nghiệp của chính mình, thì cách bảo vệ nào
được ông chọn lựa?

Đó là cả một nỗi khổ
tâm không dễ giãi bày. Con trai của người nông dân nghèo giờ đang phải đối diện
với những đứa con trai của một doanh nghiệp lớn…