CHƯƠNG
4

Sáng
hôm sau, không phải là nữ gia nhân đến đánh thức Elinor, mà là đích thân bà
Bishop trong bộ đồ đen cổ lỗ sột soạt, khóc lóc trơ trẽn:

-
Cô Elinor ơi, bà lão đi rồi.

-
Cái gì thế?

Elinor
ở trên giường ngồi bật dậy.

-
Bà Welman. Bà cô thân yêu của cô. Bà chủ kính mến của tôi. Bà đã ra đi trong
khi đang ngủ.

-
Cô Laura à? Chết rồi sao?

Elinor
nhìn chăm chăm, hình như không thể nào tiếp nhận tin đó được.

Bây
giờ bà Bishop tha hồ khóc. Bà nức nở nói:

-
Chao ôi, sau bấy nhiêu năm trời. Mời tám năm tôi sống ở đây. Nhưng hình như thực
không giống thế.

Elinor
chậm rãi nói:

-
Thế là cô Laura đã chết trong khi đang ngủ - hoàn toàn êm đềm. Thật may mắn cho
cô.

Bà
Bishop khóc:

-
Chết quá đột ngột. Bác sĩ bảo sáng nay sẽ đến thăm lại: mọi sự vẫn cứ như thường
lệ.

Elinor
nói hơi gay gắt:

-
Không đúng là sự đột ngột đâu. Dù sao, cô ấy bệnh đã lâu rồi. Tôi rất biết ơn
là cô khỏi phải chịu đau đớn nhiều hơn nữa.

Bà
Bishop đầm đìa nước mắt nói là quả thực phải biết ơn về việc này. Bà nói thêm.

-
Ai sẽ báo tin cho ông Rederick?

Elinor
nói:

-
Tôi sẽ báo tin.

Nàng
choàng áo khoác ngoài rồi đi đến gõ cửa phòng chàng. Chàng đáp:

-
Xin cứ vào.

Nàng
bước vào nói:

-
Này anh Roddy, cô Laura mất rồi. Cô mất trong khi đang ngủ.

Roddy
ngồi dậy thở dài:

-
Cô Laura đáng thương! Anh nghĩ phải tạ ơn Chúa về việc này. Trông thấy cô cứ phải
sống dai dẳng trong tình trạng như ngày hôm qua, anh không thể nào chịu nổi.

Elinor
nói một cách máy móc:

-
Em không biết đấy, thế ra anh đã gặp cô rồi à?

Chàng
ngượng ngập gật đầu:

-
Em Elinor ạ, sự thực là như vầy. Anh cảm thấy mình đúng là nhát gan nhất đời,
vì anh khiếp hãi quá! Tối qua anh đã tới đó. Bà điều dưỡng, cái bà béo mập ấy,
đã rời phòng đi kiếm cái gì - bà ta xuống nhà, xách theo một chai nước uống,
anh nghĩ thế - thế rồi anh lẻn vào. Cô ta không biết anh ở đó, cố nhiên rồi.
Anh đứng đó một lát nhìn cô. Thế rồi, khi nghe thấy tiếng chân bà mập nặng nề
bước lên thang gác, anh liền lẻn ra. Thế nhưng thật là - khủng khiếp quá!

Elinor
gật đầu:

-
Phải, đúng thế rồi.

Roddy
nói:

-
Cô ta chắc là bực tức lắm - từng giây từng phút phải sống như vậy.

-
Em biết thế.

Roddy
nói:

-
Em và anh lúc nào cũng nhìn sự việc giống nhau, thế là tuyệt diệu lắm.

Elinor
thấp giọng nói:

-
Phải, đúng thế.

Chàng
nói:

-
Trong phút này hai chúng mình có cảm nghĩ như sau: phải tạ ơn trời là giờ đây
cô ta đã giải thoát hết thảy mọi sự.

* *
*

Cô
O’Brien nói:

-
Cái gì thế, chị? Chị kiếm gì thế nào?

Bà
Hopkins mặt hơi ửng đỏ, đang lục lọi chiếc cặp nhỏ mà tối qua bà đã để trong
phòng đợi.

Bà
càu nhàu:

- Bực
mình quá. Sao mình lại có thể thế được, không tưởng tượng nổi.

-
Cái gì thế? - Cô O’Brien hỏi.

Bà
Hopkins mơ hồ trả lời:

-
Đó là Eliza Rykin - cái chất sarcoma ấy mà, em biết đấy. Cô ta phải chích
morphine hai lần - buổi tối và buổi sáng. Tối qua khi đi đến đây chị đã đưa cho
cô ta viên thuốc cuối cùng đựng trong chiếc ống cũ, thế mà chị nhớ chắc cũng có
để cái ống mới lại đây.

-
Chị cứ kiếm nữa đi. Các ống đó bé lắm.

Bà
Hopkins khua động một lần cuối các thứ đựng trong cặp.

-
Không, không có ở đây! Chắc chị để trong tủ chén ở nhà rồi. Thật sự chị nghĩ chị
có thể tin tưởng vào trí nhớ của mình hơn là thế. Chị chắc chắn là đã lấy ra.

-
Chị có để cái cặp ở chỗ nào trên đường tới đây không?

- Cố
nhiên là không! - Bà Hopkins sẵng giọng nói.

- Ồ,
thế thì được rồi, chị ạ. - Cô O’Brien nói.

- Ồ,
phải rồi! Chị có để cặp ở trong gian phòng này thôi, mà chẳng có ai ở đây lấy cắp
gì cả. Chỉ là nhớ lại thôi, nhưng chị tức mình lắm, em ạ. Hơn nữa, chị còn phải
về nhà ở cuối làng rồi trở lại đây nữa.

Cô
O’Brien nói:

-
Mong rằng chị sẽ không còn phải mệt nhọc quá nữa, sau cái đêm hôm qua. Tội nghiệp
cho bà già quá. Em không nghĩ rằng bà sẽ kéo dài được lâu.

-
Chị cũng vậy, em ạ. Có lẽ bác sĩ sẽ phải ngạc nhiên.

Cô
O’Brien hơi không đồng ý, nói:

-
Ông ta lúc nào cũng rất hy vọng về những ca bệnh mà ông điều trị.

Bà
Hopkins chuẩn bị ra về nói:

-
À, ông ta còn ít tuổi. Không có kinh nghiệm như chúng mình.

Sau
câu phát biểu ảm đạm đó, bà ra đi.

* *
*

Bác
sĩ Lord nhón gót đứng lên. Cặp lông mày hung hung leo cao trên trán, hầu như từ
giữa tóc nhô ra.

Chàng
sửng sốt nói:

-
Thế ra bà lão chết rồi à?

- Dạ,
phải, thưa bác sĩ.

Cô
O’Brien định kể rõ chi tiết, nhưng vì kỷ luật nên cô chờ đợi.

Peter
Lord trầm ngâm nói:

-
Bà ta chết rồi à?

Chàng
đứng nghĩ ngợi một lát, rồi sẵng giọng nói:

-
Đem cho tôi ít nước sôi.

Cô
O’Brien rất kinh ngạc hoang mang, nhưng theo đúng tin thần huấn luyện ở bệnh viện
cô không tìm hiểu lý do tại sao. Nếu bác sĩ có bảo cô đi lấy da cá sấu thì cô
cũng tự động khẽ nói, “Dạ, thưa bác sĩ”, rồi vâng lệnh lướt nhẹ ra khỏi phòng để
giải quyết vấn đề.

* *
*

Roderick
Welman nói:

-
Có phải ông muốn nói rằng cô tôi chết đi mà không để lại di chúc - cô tôi chưa
bao giờ làm di chúc cả, đúng không?

Ông
Seddon lau kính, nói:

-
Hình như là vậy.

Roddy
nói.

-
Thế thì lạ thật.

Ông
Seddon húng hắng ho tỏ ý không tán thành.

-
Không đến nỗi quá kỳ lạ như ông tưởng tượng đâu. Cũng thường xảy ra như vậy. Vì
mê tín, người ta muốn nghĩ họ còn cò nhiều thì giờ. Việc làm di chúc hình như
chỉ làm cho cái chết xích lại gần họ hơn. Thật là kỳ quặc - nhưng có như vậy
đó.

Roddy
nói:

-
Thế ông không bao giờ trình bày với cô tôi sự sai trái về vấn đề này à?

Ông
Seddon trả lời cộc lốc:

-
Nhiều lần.

- Rồi
cô ta nói gì?

Ông
Seddon thở dài:

- Vẫn
những điều quen thuộc thông thường. Nào là còn chán thời gian. Nào là còn chưa
có ý muốn. Nào là còn chưa có quyết định dứt khoát, xác đáng là mình mong muốn
xếp đặt tiền bạc của mình ra sao.

Elinor
nói:

-
Nhưng chắc chắn là, sau lần phát bệnh đầu tiên...?

Ông
Seddon lắc đầu:

- Ồ,
không đâu, lần đó lại còn tệ hơn. Bà ta không muốn đề cập đến vấn đề ấy.

Roddy
nói:

-
Quả thật là rất kỳ quặc.

Ông
Seddon lại nói:

- Ồ,
không đâu. Bệnh khiến bà ta nóng nảy hơn, thì cũng là tự nhiên thôi.

Elinor
giọng bối rối nói:

-
Thế nhưng bà ta muốn chết.

Vẫn
lau kính, ông Seddon nói:

-
À, thưa cô Elinor thân mến, trí óc con người là một bộ máy rất kỳ lạ. Có thể bà
Welman tưởng rằng mình muốn được chết, nhưng kế cạnh cảm nghĩ ấy lại có niềm hy
vọng mình sẽ khỏi dứt bệnh. Vì niềm hy vọng ấy, tôi nghĩ bà có cảm tưởng là làm
di chúc thì sẽ không may mắn. Bà đã không có ý định làm di chúc, thế cũng như
là bà mãi mãi gạt bỏ việc làm này vậy.

Bỗng
hầu như nói riêng với Roddy, ông Seddon nói tiếp:

-
Ông có biết người ta gạt bỏ, tránh né một điều gí khó chịu - mà mình không muốn
đương đầu, như thế nào không?

Roddy
mặt đỏ bừng, nói lẩm bẩm:

-
Phải… phải, cố nhiên là thế. Tôi biết ông muốn nói gì rồi.

Ông
Seddon nói:

-
Đúng là bà Welman luôn luôn có ý định làm di chúc, thế nhưng ngày mai thì bao
giờ cũng là một ngày tốt hơn hôm nay để làm di chúc. Bà ta cứ tự bảo mình rằng
còn nhiều thời gian.

Elinor
chậm rãi nói:

-
Thế ra chính vì vậy mà tối qua bà lo lắng, kinh hoảng đến độ muốn mời ông đến.

Ông
Seddon đáp:

-
Rõ ràng là thế.

Roddy
giọng hoang mang nói:

-
Nhưng bây giờ thì ra sao?

-
Ông muốn nói đến di sản của bà Welman, phải không? - Luật sư húng hắng ho.

-
Vì lẽ bà Welman chết đi mà không để lại di chúc, nên tất cả tài sản của bà đều
thuộc về người thân thích gần nhất - tức là về cô Elinor Carlisle.

Elinor
thong thả nói:

- Về
tôi tất cả ư?

-
Vương quyền chiếm một tỉ lệ nào đó - ông Seddon giải thích.

Rồi
ông đi vào các chi tiết.

Ông
kết thúc nói:

-
Không có khoản chuyển nhượng hoặc ủy thác nào. Tiền bạc của bà Welman thuộc bà
toàn quyền sử dụng theo ý muốn. Vì thế số tiền đó chuyển thẳng đến cô Carlisle. À, còn khoản thuế tử vong, tôi e rằng sẽ khá nặng
đấy, thế nhưng ngay cả khi đã nộp số thuế đó rồi, vẫn còn lại một tài sản đáng
kể, được đảm bảo rất vững chãi, an toàn.

Elinor
nói:

-
Thế nhưng anh Roderick…

Ông
Seddon hắng một tiếng ho, biện giải rằng:

-
Ông Welman chỉ là cháu của chồng bà Welman. Không có liên hệ máu mủ, ruột thịt.

-
Đúng lắm - Roddy nói.

Elinor
chậm rãi nói:

- Cố
nhiên rồi, vì chúng tôi sắp kết hôn, thì tài sản đó có thuộc về ai, cũng chẳng
quan hệ gì.

Nhưng
nàng không nhìn Roddy.

Bây
giờ đến lượt ông Seddon nói:

-
Đúng lắm.

Ông
nói mấy tiếng đó khá mau:

-
Nhưng chẳng quan hệ gì, phải thế không? - Elinor nói, gần như là tự bào chữa.

Ông
Seddon đã ra về.

Khuôn
mặt Roddy nhăn nhíu bồn chồn. Chàng nói:

-
Em phải có số tài sản ấy. Thế là rất phải. Em Elinor, vì Chúa, chớ nên đặt vào
trong đầu cái ý nghĩ là anh hậm hực với em về chuyện này. Anh chẳng muốn cái của
cải đáng nguyền rủa ấy.

Giọng
hơi run run, Elinor nói:

-
Này anh Roddy, ở London, chúng mình đồng ý rằng dù người ấy là ai thì cũng vậy
thôi, chẳng quan hệ gì, vì… vì chúng mình sẽ kết hôn, phải thế không nào?

Roddy
không đáp.

Nàng
khăng khăng nói:

-
Anh không nhớ đã nói thế sao, anh Roddy?

Chàng
nói:

-
Nhớ chứ.

Chàng
nhìn xuống chân mình. Mặt chàng trắng bệch, ủ ê; nỗi đau khổ hiện rõ trên những
đường nét căng thẳng nơi miệng chàng.

Elinor
bỗng ngẩng đầu lên lả lơi nói:

-
Chẳng quan hệ gì - nếu chúng mình sắp lấy nhau… Nhưng có thực thế không, hở anh
Roddy?

Roddy
nói:

-
Chúng mình gì cơ chứ?

-
Chúng mình sắp lấy nhau ấy mà?

-
Anh hiểu đó là ý nghĩ lúc bấy giờ - Giọng hững hờ, hơi bực tức, chàng nói tiếp
- Cố nhiên rồi, Elinor ạ, bây giờ nếu em có nghĩ khác…

Elinor
thét to:

- Ồ,
Roddy, anh không thể thành thật được hay sao?

Roddy
rụt lại. Rồi với giọng nhỏ nhẹ, hoang mang, chàng nói:

-
Anh không biết cái gì đã xảy ra cho mình nữa.

Elinor
giọng cứng nhắt nói:

-
Em thì biết rõ lắm.

Roddy
nói mau:

-
Dù sao, có lẽ đúng là anh rất không thích cái ý nghĩ sống nhờ vào tiền của vợ.

Elinor
mặt trắng bệch nói:

-
Không phải thế. Mà là cái gì khác cơ. - Nàng ngừng lại, rồi nói tiếp - Đó là…
Mary, phải thế không nào?

Roddy
ảo não khẽ nói:

-
Anh cho là thế. Làm sao em biết được?

Elinor
miệng méo xệch mỉm cười nói:

-
Có gì khó đâu. Cứ mỗi khi anh nhìn cô ta - thì nó hiện ngay trên mặt, ai cũng
thấy được.

Bỗng
nhiên chàng mất bình tĩnh nói:

- Ồ,
Elinor. Anh chẳng biết ra làm sao nữa. Anh nghĩ mình sắp điên mất! Lúc anh
trông thấy cô ta - cái hôm đầu tiên ấy - trong khu rừng kia… chỉ thấy mặt cô ta
thôi, thế mà - thế mà mọi cái đều quay cuồng đảo lộn. Em không thể nào hiểu được
đâu.

Elinor
nói.

-
Được chứ, em hiểu được. Anh cứ nói tiếp đi.

Roddy
sững sờ nói:

-
Anh không muốn yêu cô ta. Anh rất hạnh phúc với em. Ồ, em Elinor ơi, anh ti tiện
quá, lại nói với em như thế này…

Elinor
nói:

-
Vô lý lắm. Anh cứ nói tiếp. Cứ nói cho em biết.

Roddy
lập lại câu nói.

-
Em thật tuyệt vời. Nói với em, sao mà thoải mái quá. Anh yêu em quá đỗi, Elinor
ạ. Em phải tin thế. Còn cái kia thì tựa như là bùa mê cháo lú. Nó làm đảo lộn hết
thảy: cả cái quan niệm sống của anh, cả sự hưởng thụ của anh - và - tất cả các
cái chỉnh tề, ngăn nắp, hợp lý…

Elinor
dịu dàng nói:

-
Tình yêu - thì không hợp lý lắm đâu.

Roddy
đau khổ nói:

-
Không phải thế.

Elinor
giọng run run nói:

-
Anh đã nói với cô ta gì chưa?

Roddy
nói:

-
Sáng nay - giống như một thằng khùng - anh mất trí…

Elinor
nói:

-
Đúng thế à.

Roddy
nói:

- Cố
nhiên là cô ta - cô ta tức thì bịt miệng anh lại. Cô ta bàng hoàng sửng sốt. Vì
cô Laura và vì em…

Elinor
tháo chiếc nhẫn hột xoàn đeo ở ngón tay, rồi nói:

-
Anh nên cầm lại nhẫn này thì hơn, anh Roddy ạ.

Cầm
lấy nhẫn, Roddy không nhìn nàng, thì thầm nói:

-
Em Elinor, em không thể nào hiểu được anh cảm thấy mình tồi tệ đến mức nào.

Elinor
giọng bình thản nói:

-
Anh có nghĩ là cô ta sẽ lấy anh không?

Roddy
lắc đầu:

-
Anh chẳng biết nữa. Nhưng không… không bao lâu đâu. Anh không nghĩ là cô ta để
ý đến anh lúc này, nhưng rồi cô ta sẽ để ý.

Elinor
nói:

-
Em nghĩ là anh đúng. Anh cần phải cho cô ta có thời gian. Hãy hoãn gặp đôi
chút, rồi sau… bắt đầu lại từ đầu.

-
Em Elinor thân yêu. Em là bạn tốt nhất đời. - Roddy chợt nắm lấy tay nàng, đưa
lên hôn - Em biết đấy, Elinor ạ, anh rất yêu em, lúc nào cũng yêu em. Đôi khi
hình như Mary chỉ là một giấc mơ thôi. Rồi có thể là anh sẽ tỉnh giấc, và thấy
nàng không có đó…

Elinor
nói:

-
Phải chi Mary không có ở đây…

Roddy
chợt xúc động nói:

-
Đôi khi anh mong rằng nàng không có đó… Em và anh là của nhau. Chúng mình là của
nhau, phải thế không em? Elinor?

Nàng
chậm chạp cúi đầu.

Elinor
nói:

- Ồ,
đúng thế - chúng mình là của nhau.

Nàng
nghĩ “phải chi Mary không có ở đây…”