Thầy Nước Lèo

Hôm nay cô giáo
vắng mặt ở trường. Chúng tôi đang xếp hàng ở sân để vào
lớp thì thầy giám thị nói với
chúng tôi: “Cô giáo các em hôm nay bị ốm.”

Thế rồi, ông
Dubon, tức thầy giám thị, dẫn chúng tôi vào lớp. Khi thầy giám thị không có mặt
ở đó, dĩ nhiên là chúng tôi lại gọi thầy là Nước Lèo. Cả
bọn gọi thầy như vậy, bởi vì thầy
này lúc nào cũng nói: “Hãy nhìn thẳng vào mắt tôi đây”, thế mà trong nước lèo thì có đầy những
mắt là mắt. Tôi đầu tiên cũng không hiểu ra ngay đâu, chính là mấy đứa lớp lớn
giải thích cho tôi như vậy. Thầy Nước Lèo có bộ ria mép to và thầy lúc nào cũng
phạt, với thầy ấy, thì đừng có dại mà đùa cợt. Chính vì thế mà chúng tôi thấy
bực mình là thầy ấy lại đến trông lớp, nhưng may thay, khi vào đến trong lớp,
thầy nói với chúng tôi: “Tôi không thể ở lại với các em được, tôi phải làm việc
với thầy hiệu trưởng, vì thế hãy nhìn thẳng vào mắt tôi đây và hứa với tôi là phải ngoan.” Hàng
đống mắt chúng tôi nhìn vào hai mắt của thầy và chúng tôi hứa. Đằng nào cũng
vậy, ngoan thì chúng tôi lúc nào mà chả ngoan.

Nhưng thầy thì có vẻ rất
nghi ngờ, thầy Nước Lèo ấy, thế là thầy hỏi ai là học sinh
giỏi nhất lớp này. “Là em thưa thầy!” thằng Agnan nói, tự hào ra mặt. Đúng thế
thật, Agnan là thằng đứng đầu lớp, và cũng là cục cưng của cô giáo và chúng tôi
không thích nó lắm, nhưng cả bọn không phải lúc nào muốn đả nó cũng được, bởi vì cái kính của nó. “Được rồi, thầy Nước Lèo
nói, em sẽ lên ngồi chỗ cô giáo và em sẽ trông chừng tất cả các bạn em. Thầy
thỉnh thoảng sẽ đến xem mọi thứ thế nào. Các em hãy ôn bài đi.” Agnan, mãn
nguyện hết sức, đi lên chỗ ngồi của cô giáo và thầy Nước
Lèo đi ra.

“Được rồi,
thằng Agnan nói, chúng ta sẽ có giờ số học, cả lớp hãy giở vở ra, chúng ta sẽ
làm một bài toán. – Mày có bị điên không đấy?” thằng Clotaire hỏi. “Cậu
Clotaire, hãy im đi!” Agnan hét lên, nó có vẻ như đang tự
coi nó là cô giáo. “Mày thử đến đây nói lại xem nào, nếu mày còn là đàn ông!” Clotaire nói và cánh cửa lớp
bỗng mở toang ra và chúng tôi thấy thầy Nước Lèo bước vào,
vẻ rất hài lòng. “Á à! thầy ấy
nói. Tôi đã ở đằng sau cửa lớp để nghe. Cậu, cậu kia kìa, hãy nhìn thẳng vào
mắt tôi đây!” Clotaire nhìn, nhưng chắc nó nhìn thấy thứ mà nó không thích thú gì. “Cậu sẽ
chia cho tôi động từ: tôi không được thô lỗ với người bạn đang có nhiệm vụ
trông chừng toi và muốn tôi làm bài tập số học.” Sau khi nói thế, thầy Nước Lèo đi ra, nhưng thầy cam đoan với chúng tôi là sẽ quay lại.

Thằng Joachim
tự đề xuất sẽ rình thầy giám thị ở ngay cửa, tất cả chúng tôi đều nhất trí, trừ
thằng Agnan thì hét lên: “Joachim, về chỗ của cậu ngay!” Joachim thè lưỡi ra với thằng Agnan, rồi nó ngồi trước cánh cửa và bắt đầu nhòm qua lỗ khóa. “Có ai không hả, Joachim?”
thằng Clotaire hỏi. Joachim trả lời rằng nó không nhìn thấy gì cả. Vậy là
Clotaire đứng lên và nó nói nó sẽ lên bắt thằng Agnan phải ăn quyển sách số học
của nó, thật là một ý tưởng kỳ lạ, nhưng thằng Agnan thì chẳng thích tẹo nào liền hét lên: “Không! Tao
còn có kính đây! – Mày sẽ ăn cả kính nữa!” Clotaire nói, cái thằng đã kiên
quyết cứ muốn Agnan phải ăn một cái gì đó. Nhưng Geoffroy đã nói rằng không nên
mất thời gian vào những chuyện ngu ngốc nữa, tốt nhất là chúng ta chơi bóng đi. “Thế còn bài
tập thì sao đây?” Agnan chất vấn, nó có vẻ không hài lòng, nhưng chúng tôi thì chẳng
thèm để ý và chúng tôi bắt đầu chuyền qua chuyền lại và đúng là chơi ở giữa các băng ghế thì
thích cực. Khi nào tôi lớn, tôi sẽ mua hẳn một lớp học, chỉ để chơi thôi cho mà
xem. Thế rồi, chúng tôi nghe thấy một tiếng kêu và chúng tôi thầy Joachim ngã
ngồi dưới đất hay tay ôm lấy mũi. Đó là do thầy Nước Lèo
vừa mở cánh cửa và Joachim đã
không nhìn thấy thầy ấy đến. “Em làm sao vậy?” thầy Nước
Lèo hết sức ngạc nhiên hỏi, nhưng Joachim không trả lời, nó chỉ ái ui, ái ui,
và chỉ có thế mà thôi, vậy là thầy Nước Lèo bế nó lên và đưa nó ra ngoài. Chúng
tôi nhặt quả bóng lại và chúng tôi quay về chỗ của mình.

Khi thầy Nước Lèo quay lại cùng với Joachim có cái mũi sưng tướng lên, thầy nói
với chúng tôi rằng thầy bắt đầu phát chán lên rồi và rằng nếu cứ tiếp tục thế
này, ta sẽ nhận được cái ta khắc phải nhận. “Tại sao các em không noi theo
gương bạn Agnan của các em kia? Thầy hỏi, em ấy sao lại ngoan thế.” Và thầy
Nước Lèo ra đi. Chúng tôi hỏi Joachim xem nó bị làm sao vậy và nó trả lời chúng
tôi rằng nó đã bị ngủ gật vì cứ cố
nhìn qua lỗ khóa.

“Một người nông dân đi ra chợ, thằng Agnan nói, trong một cái làn, có hai tám
quả trứng giá năm trăm franc một tá… - Chính là tại mày mà tao bị sưng mũi,
Joachim nói. - Ờ đúng! thằng Clotaire nói, chúng mình sẽ bắt nó ăn quyển sách số học của nó, với
cả người nông dân, cả trứng và cả kính nữa!” Thế là thằng Agnan bắt đầu khóc ầm
lên. Nó nói với chúng tôi rằng chúng tôi là những kẻ độc ác và rằng nó sẽ đi
mách bố mẹ nó và rằng bọn họ sẽ làm chúng tôi bị đuổi học hết và thầy Nước Lèo mở toang cửa ra. Chúng tôi tất cả lại ngồi vào chỗ của mình và không nói gì hết và thầy Nước Lèo nhìn thằng Agnan
cứ ngồi khóc lóc một mình trên bàn cô giáo. “Thế nào thế nhỉ, thầy Nước Lèo cất tiếng, bây giờ thì lại đến lượt cậu phá quấy hả? Các cậu làm tôi điên lên mất! Mỗi một
lần tôi đến, y rằng lại có một cậu khác giở trò! Hãy nhìn thẳng vào mắt tôi
đây, không trừ một ai! Nếu tôi trở lại thêm một lần nữa mà tôi thấy có gì bất
bình thường, tôi sẽ nghiêm trị!” và thầy ấy lại đi nữa.
Chúng tôi bèn tự bảo nhau rằng bay giờ không phải lúc giở trò được nữa đâu, bởi vì thầy giám thị, một khi
đã tức lên, thì thầy ấy sẽ phạt kinh khủng lắm. Chúng tôi không hề động đậy,
chúng tôi chỉ nghe thấy tiếng Agnan sụt sịt mũi và tiếng nhai của Alceste, cái
thằng lúc nào cũng ăn luôn mồm. Thế rồi, chúng tôi nghe thấy một tiếng động nhẹ
ở cánh cửa. Chúng tôi nhìn thấy núm cửa xoay rất nhẹ rồi cánh cửa bắt đầu mở ra
từng tí một và kêu cọt kẹt. Cả lũ chúng tôi đều nhìn và thậm chí còn nín thở,
ngay cả thằng Alceste cũng ngừng nhai. Và rồi, đột nhiên, có đứa nào đó kêu
lên: “Đích thị là thầy Nước Lèo đấy!” Cánh cửa mở toang và
thầy Nước Lèo bước vào, đỏ lừ cả người. “Ai vừa nói xong?” thầy ấy hỏi. “Chính
là Nicolas đấy ạ!” thằng Agnan nói. “Không đúng, đồ dối trá bẩn thỉu!” và đúng
là điều đó không hề đúng, cái đứa nói như thế, chúng là thằng Rufus. “Đúng là
mày! Đúng là mày! Đúng là mày!” thằng Agnan kêu lên và nó bắt đầu khóc lóc.
“Cậu sẽ bị giữ lại trường!” thầy Nước Lèo nói với tôi. Thế là tôi bắt đầu khóc
ầm lên, tôi nói rằng thế thì thật
là không công bằng và rằng tôi sẽ bỏ học và rằng người ta
sẽ tha hồ mà hối tiếc. “Không phải là nó đâu, thưa thầy, chính là Agnan đã nói Nước Lèo đấy ạ!”
Rufus kêu lên. “Không phải tao nói Nước Lèo!” thằng Agnan hét lên. “Mày nói
Nước Lèo, tao nghe thấy mày nói Nước Lèo, rõ mồn một, Nước Lèo! – Thôi, đã vậy thì cứ vậy, thầy Nước
Lèo nói, tất cả các em sẽ phải ở lại hết!” “Tại sao lại là em chứ? thằng
Alceste chất vấn. Em đâu có nói Nước Lèo đâu!” “Tôi không muốn nghe cái biệt
hiệu dị hợm ấy nữa, tất cả đã rõ
chưa?” thầy Nước Lèo quát lên, thầy có vẻ đã bị kích động kỳ lạ. “Em không thể bị giữ lại
được!” Agnan hét lên và nó vừa lăn đùng ra đất vừa khóc lóc và nó cứ nấc lên và
nó đỏ giần hết cả người lên rồi lại xanh nhợt đi. Cả lớp, hết thảy đều kêu gào
hoặc khóc lóc và tôi tin rằng thầy Nước Lèo chắc cũng sắp
như vậy rồi, khi mà thầy Hiệu trưởng bước vào. “Có chuyện gì vậy hả thầy Nước… à thầy
Dubon?” thầy Hiệu trưởng hỏi. “Tôi không biết nữa, thưa thầy Hiệu trưởng, thầy
Nước Lèo đáp, có một em lăn đùng ra đất, một em khác thì chảy máu mũi khi tôi mở cửa, số còn lại thì
hú hét, tôi chưa bao giờ gặp trường hợp thế này! Chưa bao
giờ!” rồi thầy Nước Lèo đưa hai tay lên vò đầu và ria mép của thầy động đậy tứ phía.

Ngày hôm sau,
cô giáo đã trở lại, nhưng thầy Nước Lèo thì vắng mặt.