8. Sự tôn trọng

Cuốn Trong chớp mắt kể về nghiên cứu
đặc biệt của một trường đại học ở Mỹ. Họ mời các cặp vợ chồng đến tham
dự và sử dụng những thiết bị đặc biệt để quy những cảm xúc của họ ra
thành các chuỗi mật mã. Ví dụ giận hờn là 12, thương yêu là 2, cáu bẳn
là 4… Dựa trên những phản ứng nhỏ nhặt trong vòng mười lăm phút của các
cặp vợ chồng này, họ sẽ dự đoán kết quả của cuộc hôn nhân sau năm năm
chính xác đến chín mươi lăm phần trăm!

Nổi bật trong các cặp đó là
một đôi ăn mặc thời trang, nhìn rất hài hước và sâu sắc. Hai phút đầu
họ nói chuyện bình thường. Nhưng đến khi nói về con chó cưng của cô vợ,
các cảm xúc bắt đầu xuất hiện.

Người ra nhận thấy trong chuỗi cảm
xúc của cô vợ có mã số biểu thị sự coi thường đối với người chồng, mặc
dù chỉ là chuyện con chó. Và đúng như các chuyên gia dự đoán, sau một
thời gian ngắn họ ly dị.

Tôi đã từng nhìn thấy ba mẹ cãi nhau. Nói
chung là long trời lở đất. Ba mẹ tôi có vẻ khắc khẩu, cứ nói chuyện vài
câu là lại thành ra cãi nhau. Nhưng những khi đi dự tiệc hoặc đi chơi
xa cùng với bạn bè, tuyệt nhiên lại thấy họ nhường nhịn nhau đến lạ
lùng. Không phải chỉ vì lịch sự, tôi hiểu vậy, mà vì bản thân người này
rất muốn giữ thể diện cho người kia. Ở nhà thì sao cũng được, có thể ba
tôi không bằng lòng mẹ thế này thế nọ, có thể mẹ tôi nói nhiều và nói
dai thật, nhưng đó vẫn là vợ của ông, và ông cần tôn trọng dù thế nào đi
nữa.

Tôi cũng từng nghe một chị kể chuyện người yêu của chị bị
người ta bôi bác và nói xấu. Chị ngồi nghe người ta mỉa mai anh mà chỉ
im lặng không biết nói gì. Nhưng chị cứ mãi ôm nỗi buồn ấy. Khi chị kể
lại cho tôi nghe, giọng chị nghẹn ngào, nước mắt tuôn rơi, chị nói chị
thấy người ta nói anh như vậy chị đau lòng lắm. Tôi hiểu, ngoài tình yêu
ra, với chị, anh còn là một điều thiêng liêng mà chị hằng tôn trọng…

Có
nhiều thứ cao cả hơn tình yêu đôi lứa mà có khi kể cả những người đang
yêu cũng không nhận ra. Tình yêu như là một cái cây được lai tạo từ
nhiều giống cây khác nhau, nên khi ra quả nó cũng cho ra nhiều loại quả
khác nhau. Và cũng vì thế ta ghép vào cây tình yêu những gì, khi ra quả
nó cũng sẽ ra những thứ ấy. Khi ta ghép niềm tôn trọng vào cây tình yêu,
ta sẽ có được sự tôn trọng ấy khi tình yêu kết trái. Còn nếu ta bỏ hạt
giống hay ghép cành từ sự khinh thường, thì tình yêu cũng sẽ cho ra loại
quả của sự khinh thường.

Yêu một người, hoàn toàn không dễ. Ta có
thể giữ lấy họ mãi mãi hay chỉ là có họ để thỏa nỗi hả hê thì chính ta
là người hiểu rõ nhất. Nên tôi sẽ không bao giờ vội vàng để có một tình
yêu chỉ là để - cho - có. Tôi muốn tình yêu được xây dựng trên sự tôn
trọng, thậm chí là kính trọng. Chỉ có điều đó mới giữ một người không
làm điều có lỗi với người còn lại, để “yêu và được yêu” luôn tồn tại
giữa hai người.