Nữ y tá Elaine gật đầu.

- Kẻ nào đã làm tôi ra nông nỗi
này? - ông nói. Ông không thể nói to vì không mở được hàm, nhưng thế lại
tiện cho ông, thích hợp với cơn thịnh nộ làm ông nghiến chặt răng - Kẻ
nào đã đâm phải tôi? - Những giọt nước ứ lên trong mắt ông.

Đêm
đêm dường như như vô tận. Lúc ông quá nóng, lúc lại quá lạnh; cái chân
bị bọc kín, ngứa ngáy và không với tới được. Nếu nín thở, ông có thể
nghe thấy tiếng da thịt bị hành hạ của ông bò như một bóng ma lúc nó cố
khít lại với nhau. Bên ngoài cửa sổ bịt kín, một con dế gáy đều đều. Khi
giấc ngủ đến đột ngột và ngắn ngủi, dường như phần thuốc mê còn lại
trào ra từ phổi lan tỏa khắp người ông.

Ngày cũng như đêm, thời
gian kéo dài lê thê. Có một chiếc ti vi để đối diện với giường, nhưng
ông chẳng thích thú gì những loại tin tức mà ti vi hoặc tạp chí cung cấp
kiểu như Ai là ai. Hội chợ phù hoa. Nhà & vườn Australia. Ông nhìn
đăm đăm vào mặt đồng hồ, ghi nhớ vị trí các kim. Rồi nhắm mắt lại, ông
cố nghĩ đến những thứ khác - hơi thở của ông, bà nội ông ngồi bên bàn
bếp vặt lông gà, những con ong giữa các bông hoa, mọi thứ. Ông mở mắt.
Bàn tay ông không cựa quậy. Cứ như chúng phải rẽ đường qua lớp keo.

Đồng
hồ đứng yên, còn thời gian thì không. Ngay cả khi nằm đây, ông vẫn cảm
thấy thời gian hoạt động trên người ông như bệnh tật làm hao mòn sức
khỏe, giống như vôi đổ lên xác chết. Thời gian gặm nhấm ông, tàn phá
từng tế bào tạo nên con người ông. Các tế bào của ông tắt dần như những
ngọn đèn.

Những viên thuốc cách nhau sáu tiếng một làm dịu cơn đau
dữ dội đã là tốt, thỉnh thoảng làm ông ngủ được còn tốt hơn, nhưng
chúng cũng làm tâm trí ông lộn xộn, vừa hốt hoảng vừa sợ hãi những giấc
mơ, vì thế ông ngần ngại không muốn uống. Đau đớn cũng chẳng sao, ông tự
nhủ, chỉ là một tín hiệu cảnh báo của thân thể lên não. Đau đớn là thực
tế, chẳng khác gì một phim chụp X-quang là thứ có thật. Nhưng lẽ tất
nhiên ông lầm. Sự đau đớn là có thực, không cần ấn mạnh mới làm ông tin,
không phải ấn tí nào, chỉ nhoáng một, hai cái, sau đó ông nhanh chóng
dẹp được những giấc mơ xấu.

Có người chuyền vào phòng ông, một
người đàn ông lớn tuổi hơn ông, vừa phẫu thuật hông. Ông ta nằm suốt
ngày, mắt nhắm nghiền. Thỉnh thoảng, hai cô y tá kéo rèm quanh giường
ông ta và làm các nhu cầu cho thân thể ông ta.

Hai người không còn
trẻ nữa, hai anh già trên chung một con thuyền. Các nữ y tá rất tử tế,
họ ân cần và vui vẻ, nhưng ông phát hiện ra dưới vẻ nhanh nhẹn của họ sự
thờ ơ với số phận của ông và người bạn đồng hành - ông không hề nhầm,
ông đã nhìn thấy quá nhiều thứ trong quá khứ. Ông cũng cảm thấy sự thờ ơ
ấy dưới sự quan tâm ân cần của viên bác sĩ trẻ Hansen. Hình như những
người trẻ tuổi này dửng dưng một cách vô ý thức, như thể muốn cho các
bệnh nhân biết rằng họ chẳng để lại gì cho đám đông nên chẳng cần tính
đến.

Trẻ thế mà nhẫn tâm thế! Ông gào lên với mình. Sao
mình lại rơi vào tay bọn họ kia chứ? Tốt hơn hết là để người già trông
nom người già, người hấp hối trông nom người hấp hối! Là người lẻ loi
trên cõi đời này mới khốn nạn làm sao!

Họ nói đến tương lai
của ông, họ làm tình làm tội ông vì những bài tập chuẩn bị cho cái tương
lai ấy, họ đuổi ông ra khỏi giường, nhưng với ông, hoàn toàn không có
tương lai, cánh cửa tương lai đã đóng và khóa lại rồi cách đặt dấu chấm
hết cho mình bằng một hành động thuần túy tinh thần, ông sẽ chấm dứt
ngay lập tức, không phải khó nhọc thêm nữa. Tâm trí ông đầy chuyện về
những con người tự kết liễu đời mình - thanh toán các hoá đơn chu đáo,
viết thư tuyệt mệnh, đốt hết thư tình cũ, rồi khi mọi thứ đã đâu vào
đấy, mặc bộ quần áo ngày Chủ nhật đẹp nhất và nuốt hết chỗ thuốc ngủ
tích cóp cho dịp này, nằm trên chiếc giường gọn gàng ngăn nắp và tạo nên
những nét đặc trưng để quên lãng. Tất thảy bọn họ đều là những nhân vật
không được tán dương khen ngợi. Mình tự giải quyết mà không để lại rắc
rối nào. Vấn đề duy nhất họ cần quan tâm là cái xác họ để lại, cái đống
da thịt ấy sau một, hai ngày sẽ bắt đầu có mùi hôi thối. Nếu có thể, và
nếu được phép, họ sẽ gọi một chiếc taxi đưa đến lò hỏa táng, nằm trước
cánh cửa tử, nuốt hết liều thuốc ngủ, rồi trước khi mất hết ý thức, ấn
nút đẩy họ vào lửa rồi ra ở đầu kia chẳng còn gì ngoài một xẻng tro gần
như không trọng lượng.

Ông tin rằng ông sẽ tự kết liễu nếu có thể,
ngay bây giờ. Đồng thời, ông biết ông sẽ không làm như thế. Đây chỉ là
vì đau đớn, vì những đêm không ngủ dài lê thê trong bệnh viện, nơi bị sỉ
nhục mà không chỗ ẩn náu, thoát khỏi cái nhìn trừng trừng tàn nhẫn của
lứa trẻ, làm ông ước ao được chết.

Với ông, những hàm ý là người
độc thân, cô đơn và lẻ loi khi về nhà là mỉa mai nhất vào cuối tuần lễ
thứ hai lưu lại ở cái miền trắng tuyền này.

- Ông không có gia
đình sao? - Janet, cô y tá trực đêm nói, cô tự cho phép mình đùa cợt ông
- Ông không có bạn bè ư? - cô hếch mũi lúc nói, như thể đây là một trò
cười và ông đang lợi dụng mọi người.

- Tôi có nhiều bạn như tôi mong ước - ông đáp - Tôi không phải là Robinson Crusoe. Nhưng tôi không muốn gặp bất cứ ai.

- Gặp gỡ bạn bè sẽ làm ông khá hơn - cô ta nói - Họ sẽ làm ông vui lên. Tôi chắc thế.

- Cảm ơn cô, tôi sẽ tiếp khách khi tôi thích.

Ông
vốn không phải là người nóng nảy, nhưng ở nơi này ông tự cho phép mình
cáu kỉnh, càu nhàu, giận dữ vì hình như thế mới làm cho những người
trông nom ông để mặc ông một mình. Bề ngoài thế thôi, nhưng ông ấy không
đến nỗi tồi, ông hình dung Janet cam đoan với các bạn đồng nghiệp. Cái lão già tởm lợm! Ông tưởng tượng ra các bạn đồng nghiệp của cô khịt mũi đáp lại, nhạo báng.

Ông
biết đi kèm với mong muốn mình sẽ khá lên là niềm khao khát hiển nhiên
với những phụ nữ trẻ này, vì ở các bệnh nhân nam giới, bất kể tuổi tác
chừng nào, cũng sẽ xuất hiện những khao khát này vào những lúc phiền
phức, phải làm chúng dịu lại nhanh chóng và kiên quyết hết mức.

Thực
ra ông không hề có những thèm muốn ấy. Trái tim ông trong trắng như một
đứa trẻ. Lẽ tất nhiên, trái tim trong trắng làm ông trở nên vô tích sự
giữa đám nữ y tá, và ông cũng không muốn như thế. Một lão dê già dâm
đãng là một phần của cuộc chơi, một cuộc chơi mà ông không muốn tham
gia.

Nếu ông không liên hệ với bạn bè, chỉ vì ông không muốn giơ
mặt ra trong tình trạng mới mẻ, què cụt và nhục nhã. Nhưng tất nhiên,
bằng cách này hay cách khác, mọi người cũng nghe nói đến chuyện đã xảy
ra. Họ gửi lời chúc chóng khỏe, có người còn đích thân gọi điện. Trên
điện thoại, dễ bịa ra một câu chuyện. Chỉ bị một chân thôi ông cay đắng
nói, hy vọng giữ được tình trạng mập mờ. Tôi sẽ phải đi nạng trong một
thời gian, rồi sau đó đi một chân giả. Chính sự đóng kịch ấy càng khó
che giấu hơn, vì ông ghét cay ghét đắng cái vật trì độn mà từ nay ông
phải kéo lê cùng ông, cảm nghĩ đó hiển hiện quá rõ ràng trên mặt ông.

Từ
khi xảy ra chuyện rủi ro trên đường Magill đến nay, ông không cư xử tử
tế, không có khả năng đối phó với tình hình, rõ ràng là với ông, việc ấy
thật vất vả. Một cơ hội vàng biến ông thành tấm gương về một người vui
vẻ chấp nhận những ngón đòn cay đắng của số phận, nhưng ông từ chối. Kẻ nào đã làm việc này với tôi? Mỗi khi nhớ lại ông đã hét lên với bác sĩ trẻ Hansen, tuy khá thạo việc nhưng cũng khá tầm thường, tưởng ông định nói Ai đã lái xe đâm vào tôi? Nhưng thực ra nghĩa là Kẻ nào đã láo xược cắt nghiến chân tôi đi? Ông
rất ngượng. Ông chẳng phải người đầu tiên trên đời bị một tai nạn khó
chịu, cũng chẳng phải ông già đầu tiên thấy mình trong bệnh viện bị
những người trẻ tuổi chăm sóc cẩn thận nhưng vô cùng dửng dưng. Một chân
bị mất, mất một chân là gì trong viễn cảnh rộng lớn hơn? Trong viễn
cảnh rộng hơn, mất một chân chẳng gì hơn là diễn tập cho việc mất hết
mọi thứ. Ông quát vào mặt ai trong cái ngày ông đến đây? Ông định đổ tội
cho ai?

Margaret McCord đến thăm ông. Gia đình McCord là bạn thân
nhất của ông ở Adelaide, Margaret bối rối khi biết tin quá muộn và phẫn
nộ chính đáng với kẻ nào đã làm ông ra nông nỗi này.

- Em hy vọng là anh sẽ kiện - bà nói.

-
Tôi không có ý định kiện cáo - ông đáp - Quá nhiều cơ hội cho một vở
hài kịch. Tôi muốn trả lại chân tôi, nếu không thì…Tôi để việc này cho
nhân viên bảo hiểm.

- Anh nhầm rồi - bà ta nói - người lái xe ẩu
phải được một bài học. Em tin rằng họ sẽ lắp chân giả cho anh. Bây giờ
người ta làm chân tay giả khéo lắm, anh sẽ sớm đi xe đạp được thôi.

- Tôi không nghĩ thế - ông đáp - Thế là một phần đời tôi chấm dứt.

Margaret lắc đầu:

- Thật đáng tiếc! Đáng tiếc thật

Sau
này ông ngẫm nghĩ, bà nói năng mới ngọt ngào làm sao. Tội nghiệp Paul,
anh đang trải qua cảnh khó khăn biết chừng nào! Đấy là điều bà muốn nói
và bà biết ông hiểu ý bà. Cuối cùng thì tất cả chúng ta đều phải qua một
cái gì đó thuộc loại này, ông muốn nhắc bà.

Ông ngạc nhiên vì cả
bệnh viện nhanh chóng chăm lo đến việc lắp ráp chân ông (“Tuyệt vời!”
bác sĩ Hansen dùng một ngón tay móng được cắt sửa trau chuốt thăm khám
đoạn chân còn lại. “Liền rất đẹp. Ông sẽ trở lại là mình thôi”) và câu
hỏi ông sẽ đôi phó ra sao khi lại về với cuộc đời.

Sớm sủa một cách sỗ sàng, hay là ông thấy thế, một nhân viên xã hội, bà Putt hoặc Putz đến ngay.

-
Ông vẫn còn trẻ vậy, ông Rayment, à Paul - bà ta nói, cung cách vui vẻ
đúng kiểu được huấn luyện khi giao dịch với người già - Ông muốn giữ
nguyên tình trạng độc lập, lẽ tất nhiên là rất tốt, nhưng trong một thời
gian ông cần được chăm sóc, chăm sóc đặc biệt, và chúng tôi có thể thu
xếp được. Trong tương lai xa hơn, ngay cả khi ông đi lại được, ông vẫn
cần có người đỡ đần một tay, mua bán, nấu ăn và giặt giũ, v.v… Ở đấy
không có ai ư?

Ông lắc đầu, thầm nghĩ thế là hết.

- Không,
không có ai - ông nói, đầy ngụ ý và ông tin bà Putz hiểu, rằng không có
người nào quan niệm đấy là bổn phận của người theo đạo Khổng, tận tuỵ
chăm sóc các nhu cầu của ông, nấu ăn hoặc giặt giũ cho ông.

Điều
ông thú vị trong câu hỏi là lộ ra tình trạng của ông theo quan sát của
bà Putts, ắt hẳn bà đã trao đổi thẳng thắn với các nhân viên y tế, thẳng
thắn và thực tế về việc cấp phát cho ông. Từ các cuộc thảo luận thiết
thực này, rõ ràng là bà đã rút ra kết luận rằng trong tương lai xa hơn
ông sẽ là người không được đỡ đần một tay.

Trong tầm nhìn của ông
về một tương lai xa hơn, cái tầm nhìn ông rập theo trong những lúc bình
tĩnh, cái tôi tàn tật của ông (từ ngữ ấy khắc nghiệt, nhưng vì sao phải
lập lờ nước đôi?) đàng nào cũng cần sự trợ giúp của cái nạng hoặc vài sự
trợ giúp khác để được cuộc đời chấp nhận, có lẽ chậm chạp hơn trước
kia, nhưng chậm hay nhanh phỏng còn ý nghĩa gì hơn nữa? Nhưng đấy không
phải là cách nhìn của họ. Trong mắt họ, hình như ông không phải loại
người cụt làm chủ được tình trạng mới mẻ, đã thay đổi của mình và nói
chung là đối phó được, mà là loại kém cỏi, loại người nếu thiếu sự trợ
giúp chuyên nghiệp sẽ chết dấm chết dúi trong một cơ sở từ thiện dành
cho người già và ốm yếu.

Nếu bà Putts sẵn lòng nói thẳng với ông,
ông sẽ thẳng thắn với bà. Tôi đã suy nghĩ rất nhiều đến việc đương đầu,
ông sẽ nói với bà. Tôi đã chuẩn bị từ lâu, dẫu cho điều xấu nhất đến rất
xấu, tôi cũng sẽ có khả năng tự chăm sóc bản thân. Nhưng luật chơi khắt
khe không cho người nào trong số họ được thẳng thắn. Ví dụ, nếu ông nói
với bà Putts về nơi cất giấu Somnex ở ngăn tủ trong buồng tắm ở nhà
ông, có lẽ bà cảm thấy bị luật chơi ràng buộc và sẽ khuyên ông tự vệ.

Ông thở dài.

- Theo quan điểm của bà, một quan điểm chuyên môn thuần túy, bà gợi ý tiếp theo nên làm gì, thưa bà Putts, Dorianne? - ông nói.

-
Ông cần người chăm nom, đấy là điều chắc chắn - bà Putts nói - tốt nhất
là một điều dưỡng viên riêng, có kinh nghiệm chăm sóc người yếu. Lẽ tất
nhiên ông không phải là người yếu đuối. Nhưng cho đến khi ông đi lại
được, chúng ta không nên ứng xử liều lĩnh.

- Không, không nên - ông nói.

Chăm
sóc người yếu. Chăm sóc người yếu. Ông không bao giờ cho mình là người
yếu đuối, cho đến lúc ông thấy phim chụp X-quang. Ông khó mà tin rằng
xương bánh chè trên phim kia có thể giữ cho ông đứng thẳng, ông có thể
ngã lăn kềnh nếu chúng gãy đánh tách. Người càng cao càng yếu. Quá cao
vốn là điểm mạnh của ông. Tôi chưa bao giờ phẫu thuật cho một người đàn
ông cao như thế, có đôi chân dài như thế, bác sĩ Hansen nói. Lúc đó ông
đã xúc động vì câu nói hớ của anh ta.

- Liệu hãng bảo hiểm của ông có chi khoản chăm sóc người yếu không, Paul? - bà Putts nói.

Một
nữ điều dưỡng, lại thêm một nữ điều dưỡng nữa. Một người đàn bà đội mũ
trắng nhỏ xíu, đi giày nhẹ lăng xăng trong căn hộ của ông, gọi to bằng
giọng vui vẻ, Đến lúc uống thuốc rồi, ông R.!

- Không, tôi cho là hãng bảo hiểm sẽ không chi khoản đó - ông đáp.

- Vậy thì ông sẽ được ngân sách chi khoản này - bà Putts nói.