3

Thần Phi họ Lê về thăm nhà. Lê Sát thấy hoàng hậu đến, mừng lắm.
Hoàng hậu mười ba tuổi, nết na còn nửa trẻ con, nửa người lớn. Để cho hai mẹ
con hàn huyên với nhau một lúc, Lê Sát bảo con gái:

- Xin hoàng hậu vào cho thần hỏi một chút!

Thần phi nói:

- Sao cha lúc nào cũng xưng hô như ở triều đình! Cha cứ gọi là con
như khi con chưa được vào cung làm vợ vua!

- Dạ… à à… Thần, à cha, cứ phải nói thế cho đúng nghi lễ. Ở nhà
mình cũng nên chỉ một thứ xưng hô… Ngộ trước mặt mọi người lỡ miệng cha cha con
con, không đỡ lời được.

- Bởi cha lúc nào cũng luôn cho mình là tể tướng nên mới giữ mồm
giữa miệng từng li từng tí như thế. Tể tướng với triều đình, chứ tể tướng gì
với vợ, con… Con thấy cha lúc nào cũng bừng bừng vẻ mặt, và không thấy có một
tiếng cười vui vẻ nào!

Lê Sát cảm thấy con gái nói đúng, đứng thừ ra, không nói gì.

Hai cha con bước vào phòng riêng. Lê Sát cài cửa lại. Phòng sang
trọng, hương trầm bay khắp phòng. Nhưng Thần phi ngửi thấy mùi trầm là khó
chịu. Phi nói:

- Cha sao cứ thích cái mùi đèn nhang này thế. Con ở hoàng cung đi
đến đâu cũng gặp thứ mùi trầm này.

- Để cha mở cửa cho đỡ, con sẽ dễ chịu ngay.

Thần phi ngồi xuống ghế. Lê Sát kéo ghế ngồi gần đến hỏi:

- Con ở hoàng cung, nhà vua đối xử với con ra sao?

- Trời ơi, chán ngao ngán, cha ơi! Vua thì cả ngày leo trèo la hét
ở ngoài vườn Thượng uyển. Khi vào hoàng cung thì bẹo má, dứt tóc véo đùi bao
nhiêu thị tỳ. Vua chỉ thích gần cái đám thị tỳ lớn tuổi thôi?

- Sao vậy.

- Vua thích chúng nó có ngực, thích suồng sã, chứ như con đây,
mười ba tuổi đầu thì ngực đâu cho vua nghịch ngợm…

- À ra thế.

- Có mấy con cung nữ mười bẩy, mười tám là vua ở đó với chúng nó
suốt. Bắt chúng nó chiều đủ thứ, thậm chí còn nhảy lên lưng chúng nó, bắt làm
ngựa, vừa cưỡi lên lưng, vừa quàng tay xuống ngực mà sờ nắn, tức không chịu
được…

- Thế bọn hoạn quan đâu, không ngăn vua?

- Ngăn gì, chúng nó lại thi nhau chọn đứa lưng to cho vua cưỡi,
vua sờ… Chúng nó lộng quyền lắm!

- Thì ra thế.

- Thế nhà vua có chịu học hành gì không?

- Học hành ư, nghiên thì thô, bút thì vênh cứng cả ngòi. Ai nghịch
cho mà học…!

- Thế tối đến, vua có đến cung con ở không?

- Tối đến, tối không cha ạ. Đến chỉ tổ khổ thêm thôi. Có lúc vua
bắt con cởi hết áo xống cho xem, có lúc lại bắt mặc lại… Lúc quý thì cắn vào
môi vào má, hằn cả vết răng. Lúc cáu thì đùng đùng bỏ sang với Huệ Phi… Rồi lại
cáu bực với Huệ Phi chạy sang với con…

Lê Sát dịu lời, khuyên giải:

- Dù sao thì con cũng nên chiều Đức Vua. Con nên nhớ, vua có nhiều
người đẹp quanh mình. Con gái quan tư khấu, Lê Huệ phi đẹp hơn con đấy, lại dịu
dàng hơn. Con làm sao để vua thích, vua yêu không rời nổi. Được rồi, bữa nào,
cha sẽ gọi những bà phu nhân lịch lãm trong chốn buồng riêng để trò chuyện với
con… Còn cha, cha sẽ cùng triều đình, cố ép Đức vua vào việc học hành. Vua bé
quá lại lên ngôi rất sớm. Khó nói lắm. Lúc vua ở cung thái tử, dễ bảo hơn…

Lê Sát ngồi ngắm con gái, lòng bời bời trăm thứ. Rồi đây, không
biết ông có nhờ đứa trẻ mười mấy tuổi đầu này, nắm được quyền binh trong tay
đến trọn đời không. Lòng trung thành với nhà Lê của ông, đã ngấm vào máu thịt.
Ông cảm thấy, chỉ có mình, mới có thể giữ vững chiếc ngai vàng, mà hơn mười năm
lăn lộn trong mũi tên ngọn giáo với Lê Thái Tổ, ông vừa là tôn thất, vừa là một
trong những người có công đầu.

Thái Tổ, những năm gần đất xa trời, ốm đau nhiều, tính khí vốn
thất thường. Con trưởng là Quận vương Tư Tề, lớn khôn, nhưng đào luyện ở nơi
trận mạc, còn thiếu hẫng nhiều thứ. Tư Tề lại biết vua rất thương Thái tử Lê
Nguyên Long, bởi nhà vua, dáng hình xinh đẹp, rất giống mẹ. Những nét thanh tú
hồn nhiên của đứa trẻ mười một tuổi dễ làm vui lòng Đức vua, mỗi ngày lo toan
toàn những việc lớn của quốc gia, hơn là kẻ đã trên hai mươi tuổi đang muốn giữ
vững ngôi báu, lại luôn luôn bị kẻ hầu cận hoặc những đám người châm bị thóc,
chọc bị gạo, bầy vẽ cho đủ thứ hằn học, lo tranh ngôi với đứa em nhỏ hàng ngày…
Từ đó, giữa Thái Tổ với Tư Tề, gây ra những bất đồng. Tư Tề biết cha đổi ý
không muốn truyền ngôi cho mình, liên kết với những bọn người xấu, nói năng
nhiều điều trái ý… Thái Tổ đã chuyển hẳn việc lập ngôi vua sang Thái tử Nguyên
Long. Lê Sát, nắm luôn cơ hội này, song, vua Lê, muốn gửi con, không phải ở Lê
Sát, mà lại muốn cậy nhờ đám văn thần, đứng đầu là Nguyễn Trãi… Triều đình, như
những con kiến săn mồi, chúng đánh hơi tài lắm… Một cái mồi nhỏ tỏa mùi, cũng
đủ cho chúng rung râu thăm dò tìm kiếm, huống chi những miếng mồi quá lớn. Từ
khi vua Lê mất đi, Thái Tôn lên ngôi, Lê Sát phải đối phó hàng ngày với bao
chuyện rắc rối. Nhưng, điều ông lo toan bậc nhất, chính là làm sao giữ được địa
vị Giám quốc hiện nay… Ông mất ngủ liên miên. Có đêm không ngủ được, chong đèn,
gọi người hầu pha trà, ôm đầu, thức cho đến lúc trống gọi vào chầu từ hoàng
thành vọng đến giục giã…

*

Vùa còn trẻ quá. Những lúc đội mũ miện, mặc áo hoàng bào, đeo đai,
đi giầy, chỉ làm Thái Tôn khó chịu. Vua chỉ thích được suốt ngày chơi nghịch ở
vườn ngự với đám hoạn quan.

Mỗi ngày, vua gọi Đinh Thắng đến thật sớm hỏi công việc. Thấy
không phải ra coi chầu, vua thích lắm! Đinh Thắng giảo quyệt, chiều vua hết
mức, sẵn sàng bày đủ các trò theo ý thích của vua. Một bữa, quan tri châu ở
miền Đà Bắc dâng vua một con sơn dương sừng thẳng, rất đẹp. Ở vườn ngự, ngựa
voi rất sẵn. Vua có một đàn ngựa đẹp và một con voi rất hiền. Có lúc, vua cho ngựa
đá voi… Con voi lúc đầu tránh, sau bực bội lấy ngà và vòi chống trả… Vua khích
cho những con vật nuôi trong vườn ngự đánh nhau. Ngựa có cả đàn, trong đó có
con ngựa ô khá dữ… Nó đá voi mấy lần vào trán… Vua thích lắm, cười khanh khách.
Da voi dầy, voi khỏe, ngựa đá vào bụng, vào hông, coi như không có chuyện gì.
Ngựa đá, voi chỉ nhích người tránh né. Vua chọc cho ngựa đá khắp mình voi… Voi
cũng không giận. Vua hò hét, nhảy múa, rồi dắt ngựa đến trước mặt voi. Voi bị
đá vào trán, đúng huyệt, đau bực lên, dùng vòi, quấn được hai cẳng ngựa, giơ
lên cao, xách bổng ngựa lên… Ngựa chới với xoạc cẳng cào cào hai chân trước
trên nền đất, trông rất tội. Vua thích thú, cười càng giòn… Voi lắc phải, lắc
trái, đến trật khớp chân sau của ngựa, khi voi thả ngựa ra, thì ngựa không đứng
dậy nổi, nằm thoài loài trên mặt đất, giãy giụa thảm hại. Vua thét lác mắng
voi, giục mọi người đến chữa cho ngựa, làm inh ỏi cả góc nội cung… Chuyện đến
tai đại tư đồ Lê Sát. Bực lắm, ông triệu Đinh Thắng lên trách:

- Vua còn nhỏ, ham chơi, ngươi chẳng chịu giúp vua, lo chuyện học
hành, gần gụi các bậc đại thần, mà chỉ chiều vua vô lối là nghĩa thế nào?

Thắng cười nói:

- Vua thích, tôi không làm theo ý vua, thì trong cơn tức, vua có
thể ra lệnh bỏ ngục, hoặc chém đầu tôi. Lệnh vua, ai dám trái. Quan đại tư đồ ở
xa, bọn hoạn quan chúng tôi đã hủy hoại thân thể, làm kiếm miếng ăn chẳng qua
là kiếp đầy tớ, bảo sao làm vậy, đâu dám khuyên can… Lời trách cứ của đại tư đồ
nên hướng về các đại thần lo dạy vua, chứ trách gì tôi…

Lê Sát thấy Đinh Thắng nói có lý, thở dài không quở trách gì thêm
nữa…

Thái Tôn thấy Đinh Thắng tâu có con sơn dương đẹp mới được đưa vào
vườn ngự, liền mặc quần áo ra xem ngay. Vua vẫn tức con voi ngự bữa trước hành
hạ con ngựa quý của nhà vua.

Sừng sơn dương thẳng vút như hai chiếc măng vòi xám dựng dứng. Mắt
sơn dương hơi xếch rất đẹp. Miệng, lưng, móng vó của con vật dâng tặng này đều
rất xinh. Vua ưng lắm. Sơn dương đứng ở góc vườn ngự, cứ thấy người xem là sợ,
thường hướng sừng về phía trước chỉ định húc. Vua mặc áo đỏ, sơn dương lại đâm
sầm đến tận nơi định húc vào vua, khiến Người phải lùi lại, nhưng nhà vua không
vì thế mà sợ hãi. Đinh Thắng đứng hầu vua sợ hết hồn, kêu thét lên. Nhưng Thái
Tôn lại cười sằng sặc.

Vua quay lại bảo Đinh Thắng:

- Nhà ngươi thả con voi ra!

Đinh Thắng nhìn vua, rồi đi về phía chuồng voi! Nhà vua cởi chiếc
áo khoác ngoài ra, rồi hạ lệnh!

- Buộc cái áo này vào chiếc ngà voi ấy!

- Tâu…

- Ta đã bảo buộc là buộc mà! Mà buộc cho chặt đấy!

Đinh Thắng lần đầu tiên thấy vua quắc mắt, sắc lém, liền sợ hãi,
cứ thế cầm chiếc áo đỏ, buộc vào ngà con voi.

Thắng thả voi ra, hét lên:

- Xin Hoàng thượng đứng trên đồi cao, nguy hiểm lắm!

- Thả voi ra!

- Thần thả đây!

- Thả sơn dương ra…

- Thần thả đây!

Con voi được thả ra sân, nhẹ nhàng bước, nó vẫn tưởng như mình làm
chủ súy ở khu vườn ngự như mọi ngày. Nhưng con sơn dương rừng Tây bắc thì lại
khác. Được thả ra, nó vẫn như đang bị dồn nén bởi những sự tù hãm, giong giải
dọc đường, mắt nó ngầu đỏ… Thấy trước mặt mình lù lù một thớt voi, trên ngà
buộc dải lụa đỏ như khiêu khích, cứ thế, nó lao thẳng đến, hung dữ như một con
bò rừng…

Nó tấn công con voi. Chỉ một cái hích đầu tiên, nó chọc đúng vào
miệng voi. Con voi to xác luống cuống, chống đỡ lùi lại, giơ vòi lên tấn công
tới số. Sơn Dương, biết kẻ địch trước mình khá lợi hại, tính hung dữ lại càng
bị kích động bởi màu máu đỏ cứ đe dọa ở phía trước. Nó lăn xả vào con voi khốn
khổ, được cưng chiều, làm khuấy động cả vườn ngự, theo những trò trẻ con tai
quái, vào những buổi chiều. Với trí khôn trời phú cho, voi những tưởng mình là
loại siêu hạng ở vườn ngự, nên bất kể những con vật nào bé nhỏ hơn, nó đều coi
thường. Không ngờ con sơn dương liều lĩnh đã làm ngược hẳn những con vật được
nuôi trong vườn ngự, khiến con voi cuống quýt, chỉ biết lùi mà không tìm cách
chống đỡ. Đức vua thấy thế lại thích thú, reo hò ầm ĩ. Sơn dương được thể lăn
xả vào húc voi, nó hích chiếc sừng trái vào mắt voi, khiến con voi rống lên, nó
hích chiếc nữa, lại trúng nốt con mắt thứ hai của con voi khốn khổ… Đức vua reo
hò ầm ĩ… chưa bao giờ vua lại thích thú đến thế. Ngài reo mừng, ngài la hét,
vang động cả hoàng thành.

Cung tần, mỹ nữ tưởng vua bị con thú nào trêu chọc, hoặc tấn công
từ các hậu cung đều đổ xô ra xem…

Con voi vẫn đang lùi mãi, lùi mãi. Sơn dương thừa thế càng hung
dữ. Nó húc phải, húc trái, cứ nhè hai tấm áo đỏ buộc bên ngà mà húc tiếp. Chiếc
giếng vườn ngự, sen vừa tàn, ở ngay phía sau nó, nó cũng không biết, con sơn
dương vẫn cứ húc lấy, húc để… Voi đau quá, vì đôi mắt bị sừng sơn dương móc
rách, máu voi chảy nhòa xuống mặt, voi càng lùi, càng lùi, không hề dám chống
đỡ…

Ùm…

Cả thân hình đồ sộ của voi lăn xuống giếng trong vườn ngự. Đinh
Thắng kêu thét lên. Vua lại vỗ tay reo hò khoái chí!...

Cung tần, mỹ nữ xiêm áo rực rỡ đứng xem ở phía sau, người thì
nghếch cổ lên, người thì lấy ống tay áo che mặt, người thì kêu chóa lên vì
thương con voi hiền lành.

Thần phi họ Lê chứng kiến kiểu nghịch ác của vua từ đầu đến cuối,
mặt cau lại, thở dài lặng lẽ.

Tiếng nhà vua vẫn chang chói ở góc vườn ngự:

- Thắng! Thắng! Nhốt con sơn dương này lại cho ta. Nó quả là một
loại “hảo hán” (!). Ta phong cho nó chức Ngự uyển vương, thay con voi hèn nhát
kia…

Đinh Thắng ậm ừ cho qua. Cùng lúc đó thì quan tư khấu Lê Ngân, có
việc trọng đại vào chầu vua, tìm ở hoàng cung không thấy, được đám thị thần chỉ
tới đây, ông đứng thần người ra một lúc rồi đến trước mặt vua:

- Thần Lê Ngân xin được bái kiến Thánh thượng!

Vua đang thích thú, bị công việc ngăn trở, nhíu lông mày hỏi:

- Có việc gì vậy!

- Tâu Thánh thượng, việc thần thỉnh mệnh, không thể nói được ở chỗ
đông người.

- Thôi được, để ta về…