Tim cậu đập thình thịch
vì có một bức ảnh của mẹ cậu đang bế một đứa trẻ, chính là Will.

Bài báo đã viết về câu
chuyện một người vợ đẫm nước mắt đang đau đớn chờ tin tức của chồng, Will thấy
hơi thất vọng về sự thật. Có một đoạn báo ngắn viết rằng John Parry đã có một
sự nghiệp thành đạt khi ở trong Hải quân Hoàng Gia, rồi ông từ bỏ công việc này
để chú tâm vào việc tổ chức khảo cổ và thám hiểm khoa học. Toàn bộ là thế.

Ở phần phụ lục chẳng
thấy đề cập đến gì nữa cả, Will đứng dậy, bước ra khỏi tấm màn ngăn đọc vi
phim. Phải có thông tin ở đâu đó nữa, nhưng mình đâu tiếp theo đây? Và nếu bố
đã mất quá nhiều thời gian để tìm kiếm thì bố phải để lại dấu vết chứ...

Cậu trả lại những cuộn
phim cho người giữ thư viện rồi hỏi: “Bác có địa chỉ của Viện Khảo Cổ học không
ạ?”

“Bác có thể tìm... Mà
cháu học ở trường nào thế?”

“Trường Thánh Peter ạ,”
Will trả lời.

“Trường đó không ở
Oxford phải không?”

“Không, nó ở Hampshire
cơ ạ. Lớp của cháu đang thực hiện một cuộc du ngoạn về lĩnh vực cư trú. Kiểu
như nghiên cứu môi trường về khả năng.”

“À, bác biết rồi. Cái
cháu muốn là gì ấy nhỉ?... Khảo cổ?... Đây rồi.”

Will chép địa chỉ và số
điện thoại, để an toàn cậu thừa nhận là mình không biết đường ở Oxford, cậu đã
hỏi đường đi. Nó cách không xa lắm. Cậu bé cảm ơn bác rồi lại lên đường.

*

* *

Phía trong tòa nhà,
Lyra thấy một chiếc bàn rộng ở chân cầu thang, với một người gác đằng sau nó.

“Cháu đi đâu thế?” ông
ấy hỏi.

Trông giống như được
trở về nhà vậy. Cô cũng cảm thấy Pan trong túi cũng đang thích thú.

“Cháu phải gửi lời nhắn
đến một người trên tầng hai.”

“Là ai cơ?”

“Tiến sĩ Lister,” cô trả lời.

“Tiến sĩ Lister ở tầng
ba. Nếu cháu muốn gửi gì cho ông tiến sĩ thì cứ để ở đây, tôi sẽ cho ông ấy
biết sau.”

“Vâng, nhưng đây là một
điều mà ông ấy cần phải biết ngay lập tức. Ông ấy đang chờ đợi nó. Nó không
phải là một món đồ thực sự, mà là điều cháu phải nói với ông
ấy.”

Người gác cửa quan sát
cô thật kỹ, ông ta không thể đỡ được nét ngoan ngoãn dịu dàng ngây thơ mà cô bé
có thể dựng nên khi mình muốn; và cuối cùng ông ta cũng gật đầu rồi trở lại với
tờ báo của ông.

Chân - kế không nói cho
Lyra biết tên người đó. Cô đọc được tên tiến sĩ Lister trên một ngăn ở trên
tường phía sau ông gác cổng, bởi vì nếu giả vờ biết ai đó, họ sẽ dễ dàng cho đi
hơn. Bằng cách nào đó, Lyra biết rõ thế giới của Will hơn là cậu.

Ở tầng hai, cô nhìn
thấy một hành lang, nơi có một cánh cửa mở vào phòng thuyết trình, một cánh cửa
khác dẫn tới một phòng nhỏ hơn có hai Học giả đang thảo luận gì đó trên tấm
bảng đen. Những căn phòng này, tường hành lang tất cả đều phẳng và nhẵn nhụi,
mà theo Lyra tất cả những điều đó thuộc về những người nghèo chứ không thuộc về
những bậc trí giả thông thái uyên thâm ở Oxford; còn cả bức tường gạch được sơn
nhẵn nhụi và những cánh cửa gỗ nặng trịch, lan can bằng thép sáng bóng lại rất
đắt tiền. Đó là một sự khác biệt nữa ở thế giới này.

Cô nhanh chóng tìm ra
cánh cửa mà Chân - kế đã nói. Tấm biển gắn trên tường ghi “ĐƠN VỊ NGHIÊN CỨU
VẬT CHẤT TỐI,” dưới đó ai đã viết nguệch ngoạc lên chữ R.I.P, một dòng chữ khác
nữa bằng bút chì ghi GIÁM ĐỐC: LAZARUS.

Lyra hết ý kiến. Cô gõ
cửa, và một giọng phụ nữ vang lên, “Vào đi.”

Đó là một căn phòng nhỏ
chất đầy những đống giấy tờ và sách vở trông như sắp đổ vậy, một cái bảng trắng
treo trên tường đầy những dòng chữ và phương trình. Đằng sau cánh cửa, có một
họa tiết như của người Trung Hoa. Từ cánh cửa ra vào này có thể nhìn sang một
phòng khác, nơi có một loại máy anbraic phức tạp nào đó đang đứng sững trong
yên lặng.

Về phần cô, Lyra hơi
ngạc nhiên khi thấy Học giả mà mình tìm kiếm là một phụ nữ nhưng Chân - kế cũng
không nói đó không phải là đàn ông. Người phụ nữ đang ngồi bên chiếc máy có màn
hình bằng kính nhỏ đang hiện ra những số liệu, phía trước nó là những chữ cái
La tinh được đặt thành một khối trên cái khay màu trắng ngà. Cô ta gõ một cái
vậy là màn hình trở nên trống trơn.

“Cháu là ai?” cô ta hỏi.

Lyra đóng cánh cửa phía sau lại, nhớ như in những gì Chân - kế đã nói, cô
cố gắng hết sức không cư xử giống như thông thường cô hay giả đò, và kể lại sự
thật.

“Cháu là Lyra Lưỡi Bạc,” cô bé trả lời. “Thế cô tên là gì vậy?”

Người phụ nữ chớp mắt. Có lẽ cô ấy đã gần bốn mươi tuổi, Lyra đoán như
vậy vì trông cô hơi già hơn bà Coulter một chút. Cô có mái tóc đen cắt ngắn và
đôi má ửng đỏ. Cô mặc một cái áo choàng màu trắng ra bên ngoài chiếc áo vải màu
xanh da trời mà rất nhiều người tại thế giới này mặc.

Cô đưa tay ra vuốt vuốt mái tóc rồi nói: “Chà, cháu là điều thứ hai không
được mong đợi xảy ra ngày hôm nay. Cô là tiến sĩ Mary Malone. Cháu muốn gì
nào?”

“Cháu muốn cô nói với cháu về Bụi,” Lyra vừa nói vừa nhìn quanh xem có ai
không. “Cháu biết là cô biết về nó. Cháu có thể chứng minh. Cô phải nói cho
cháu.”

“Bụi ư? Cháu đang nói cái gì vậy?”

“Có thể cô không gọi như vậy. Đó là những hạt sấp. Ở thế giới của cháu,
các học giả gọi đó là hạt Rusakov, nhưng thông thường họ gọi đó là Bụi. Chúng
không dễ gì xuất hiện đâu, nhưng rồi chúng hiện hữu và bám quanh con người. Dẫu
không nhằm vào trẻ con nhiều mà đa phần là vào người lớn. Và có gì đó cháu chỉ
vừa khám phá ra ngày hôm nay - cháu đã ở trong bảo tàng dưới phố. Ở đó có những
cái sọ có lỗ như những gì những người Tartar đã làm, những cái sọ đó có nhiều
Bụi hơn là những cái sọ không có những cái lỗ loại như vậy. Thời kỳ Đồ Đồng là
khi nào hả cô?”

Người phụ nữ nhìn cô bé có đôi mắt mở to.

“Thời kỳ Đồ Đồng à? Trời đất, cô không rõ nữa, chắc khoảng năm nghìn năm
trước.”

“À, ừm, vậy thì, họ đã sai khi viết lên tấm nhãn ở đó rồi. Cái sọ có hai
lỗ trên đầu đã được ba mươi ba nghìn năm tuổi.”

Lyra dừng lại bởi vì lúc này nhìn tiến sĩ Malone trông như sắp ngất. Màu
hồng trên má cô đã hoàn toàn biến mất, một tay cô ôm chặt lấy ngực tay còn lại
nắm chặt tay ghế, mồm cô há ra.

Lyra đứng đó vừa bối rối vừa kiên trì đợi cô tiến sĩ bình tâm lại.

“Cháu là ai?” Cuối cùng cô cũng lên tiếng.

“Lyra Lưỡi...”

“Không, nơi cháu tới cơ, Cháu là thứ gì vậy? Làm cách nào cháu biết được
những điều như thế?”

Mệt mỏi, Lyra thở dài. Cô đã hoàn toàn quên mất những Học giả có thể vòng
vo đến nhường nào. Thật khó để nói cho họ biết sự thật khi mà một lời nói dối
có thể làm cho họ hiểu hơn dễ dàng rất nhiều.

“Cháu tới từ một thế giới khác,” cô bé bắt đầu. “Và trong thế giới đ cũng
có một Oxford như thế này, chỉ hơi khác, cháu đã tới từ nơi đó. Và…”

“Từ từ, đợi, đợi đã. Cháu từ đâu tới cơ?”

“Đâu đó khác,” Lyra thận trọng hơn. “Không phải nơi này.”

“Ờ, đâu đó khác,” người phụ nữ nói. “Cô hiểu. Ừm, cô nghĩ là mình hiểu
rồi.”

“Và cháu phải tìm hiểu về Bụi,” Lyra giải thích. “Bởi vì những người ở
Giáo hội của chúng cháu rất sợ Bụi vì họ nghĩ nó là nguồn gốc tội lỗi. Vì vậy
nó rất quan trọng. Cha cháu... Không,” Lyra nói thật sôi nổi thậm chí cô còn
dậm chân, “cháu không có ý đó. Cháu đã sai hết rồi.”

Tiến sĩ Malone nhìn vẻ cau có chán chường của Lyra, bàn tay nắm chặt và
vết bầm trên má cô và cả đôi chân đang dậm nữa, cô nói, “Ôi trời, cô bé, bình
tĩnh đã nào.”

Lyra dừng lại và chà chà mắt. Mắt của cô đỏ ngầu vì mệt mỏi.

“Tại sao cô phải nghe cháu nói chứ?” cô tiến sĩ tiếp tục. “Cô hẳn điên
mất rồi. Thực tế đây là nơi duy nhất có thể trả lời được câu hỏi của cháu, và
họ đang sắp sửa đóng cửa văn phòng của bọn cô... Điều cháu đang nói về Bụi của
cháu, nghe giống như những thứ bọn cô vừa khảo sát được, rồi những gì cháu nói
về cái sọ ở bảo tàng đã mở cho cô một hướng mới, bởi vì... ôi không, nó thật
quá sức. Cô mệt lắm rồi, cô muốn nghe cháu nói, tin cô đi nhưng không phải bây
giờ, làm ơn. Có phải cô đã nói rằng họ sắp đóng cửa văn phòng này? Cô có một
tuần để đề xuất tới Ủy ban dự trữ, nhưng chẳng có hi vọng gì đâu...”

Cô lại ngáp thật to.

“Thế còn điều không
mong đợi thứ nhất, trong ngày hôm nay của cô là gì vậy?” Lyra hỏi.

“À, ừ. Ai đó đã trả lời
đơn xin cấp tiền của chúng tôi rằng ông ta rút lại sự ủng hộ của mình. Với lại,
cô cũng không cho rằng chuyện đó không được mong đợi.”

Cô lại ngáp.

“Cô sẽ pha một ít cà
phê. Nếu không cô sẽ ngủ mất. Cháu có muốn uống một ít không?”

Cô đổ nước vào ấm điện,
đổ cà phê hòa tan vào hai cái ly lớn trong khi Lyra nhìn vào họa tiết Trung Hoa
mặt sau cánh cửa.

“Kia là cái gì hả cô?”

“Của Trung Quốc. Các biểu tượng trong Kinh Dịch. Cháu có biết nó là cái
gì không? Thế giới của cháu có thứ đó không?”

Lyra nhìn vào đôi mắt hẹp của cô tiến sĩ để đề phòng mình bị chế nhạo. Cô
nói: “Có những thứ giống nhưng lại có những thứ lại khác hoàn toàn, là vậy đó.
Cháu cũng không biết tất cả về thế giới của cháu. Có thể ở đó cũng có mấy thứ
Kinh Dịch này luôn.”

“Cô xin lỗi,” Tiến sĩ Malone nói. “Ừ có thể họ cũng có.”

“Vật chất tối là gì hả cô? Đó có phải thứ ghi trên bảng hiệu phải không
cô?”

Tiến sĩ Malone ngồi xuống lại. Cô dùng mắt cá chân mình kéo ghế cho Lyra.

Cô nói, “Vật chất tối là những gì đội nghiên cứu của bọn cô đang tìm
kiếm. Không ai biết nó là cái gì. Trong vũ trụ có rất nhiều thứ mà chúng ta
không thể thấy, nhiều hơn rất nhiều chúng ta có thể thấy. Chúng ta có thể nhìn
thấy những vì sao, dải ngân hà, và những vật tỏa sáng, nhưng vì tất cả chúng
đều được móc dính vào nhau chứ không bay rải rác, cho nên cần rất nhiều thứ đó
- cháu thấy đấy, để làm trọng lực có tác dụng. Nhưng không ai có thể dược nó.
Vì vậy có hàng loạt dự án nghiên cứu đang cố tìm ra xem nó là cái gì. Và nơi
đây là một trong số đó.”

Lyra hoàn toàn tập trung vào lời cô tiến sĩ nói. Cuối cùng, người phụ nữ
này cũng nói chuyện nghiêm chỉnh.

“Thế cô nghĩ đó là cái gì?”

“Những thứ mà chúng tôi nghĩ là…” Khi cô Malone bắt đầu
thì ấm nước reo, cô vừa đứng dậy pha cà phê vừa tiếp tục. “Chúng tôi nghĩ đó là
một loại hạt sơ cấp. Một vài thứ hoàn toàn khác biệt so với những thứ khác đã
được khám phá. Nhưng thật khó để nhận biết được chúng... Cháu học ở đâu? Cháu
có học môn vật lý không?”

Lyra thấy Pantalaimon cấu vào tay mình để cảnh báo rằng mình phải nói ra
sự thật. Chân - kế đã nói với cô là phải nói thật nhưng cô biết rằng điều gì sẽ
xảy ra nếu nói toàn bộ sự thật. Cô phải cư xử thận trọng để vừa đủ tránh những
lời nói dối rõ ràng.

“Vâng,” Lyra nói, “cháu biết một ít. Nhưng không phải là về vật chất
tối.”

“Bọn cô đang cố gắng khám phá ra những thứ hầu như không thể nhận biết
được giữa những tiếng động của toàn bộ các loại hạt khác khi va vào nhau. Thông
thường họ đặt máy dò khoảng một trăm mét dưới lòng đất, nhưng những gì bọn cô
vừa làm thay vào đó là thành lập một trường điện từ xung quanh máy dò có thể
làm ngăn chặn những thứ mà bọn cô không cần và cho phép đi vào những thứ bọn cô
muốn. Rồi bọn cô khuếch tán tín hiệu và đưa vào máy tính.”

Cô đưa cho Lyra một cốc cà phê to, không có sữa và đường, nhưng cô cũng
tìm ra được một hai cái bánh quy vị gừng trong ngăn kéo, và Lyra cầm lấy một
cái ăn ngấu nghiến.

“Rồi bọn cô tìm thấy một hạt phù hợp,” tiến sĩ Malone tiếp tục. “Bọn cô
nghĩ là n phù hợp. Nhưng mà quái lạ thật... Tại sao cô lại nói cho cháu những
chuyện như thế này nhỉ? Cô không nên. Đây không phải là vấn đề được công khai.
Chiều nay cô hơi điên mất rồi.”

“Ây...” cô tiếp tục và ngáp một cái dài đến nỗi Lyra nghĩ là nó không bao
giờ chấm dứt, “các hạt của bọn cô lạ lắm, hơi ma quái và không hề có khiếm
khuyết. Bọn cô gọi đó là những hạt bóng, Bóng tối ấy. Cháu có biết cái gì gần
như nốc ao cô ra khỏi chiếc ghế này không? Khi cháu nhắc tới những cái sọ trong
bảo tàng. Bởi vì một người trong đội của bọn cô là một nhà khảo cổ nghiệp dư.
Một ngày anh ta tìm ra một vài thứ mà bọn cô không thể tin. Nhưng bọn cô cũng
không thể lờ đi bởi vì chúng phù hợp với những thứ điên rồ nhất về ba mớ Bóng
tối này. Cháu biết là cái gì không? Chúng có ý thức. Chính thế. Bóng tối là
những hạt ý thức. Cháu đã bao giờ nghe thấy những thứ nào ngu ngốc như thế này
chưa? Không ngạc nhiên gì khi bọn cô không thể được tái viện trợ.”

Cô nhấm nháp ly cà phê. Lyra uống từng lời của cô như một bông hoa khát
nước vậy.

Tiến sĩ lại tiếp tục. “Ừ, chúng biết ta ở đây. Chúng đáp lại ta. Đây mới
là phần điên rồ nhất: cháu không thể nhìn thấy chúng trừ khi cháu thực sự mong
đợi. Trừ khi cháu đặt tâm trí của mình ở một trạng thái kiên định. Cùng một lúc
cháu vừa phải tự tin lại vừa phải thoải mái. Cháu phải có năng lực - câu trích
dẫn đâu rồi...”

Cô đưa tay về phía chồng giấy lộn xộn trên ghế và tìm thấy một mẩu giấy
nhỏ ai đó đã viết bằng mực xanh rồi đọc:

“Năng lực đạt được sự không chắc chắn, bí ẩn, nghi ngờ mà không có bất kì
kích thích nào đằng sau nguyên nhân và sự thật...” Cháu phải để tâm trí mình vào trạng thái đó. Dù
sao, đó cũng là từ tập thơ Keats. Cô đã tìm thấy hôm nọ. Vậy là hãy để đầu óc
của cháu về tình tạng đúng đắn của nó và nhìn vào Hang...”

“Hang?” Lyra hỏi lại.

“Cô xin lỗi. Là máy vi tính. Bọn cô vẫn gọi nó là Hang. Bóng tối trên
tường của Hang, cháu biết đấy, từ Plato. Đó lại là nhà khảo cổ của bọn cô. Anh
ta thông minh toàn diện. Nhưng anh ta đã đi tới Geneva để phỏng vấn xin việc và
cô không hi vọng là anh ta sẽ quay lại ngay... Cô nói tới đâu rồi nhỉ? À, cái
Hang, đúng rồi. Một khi cháu liên kết với nó, nếu cháu nghĩ, Bóng tối sẽ đáp
lại. Không nghi ngờ gì. Bóng tối sẽ lũ lượt kéo tới ý nghĩ của cháu giống như
là chim vậy...”

“Thế còn về những cái sọ thì sao?”

“Cô đang sắp nói tới chuyện đó đây. Oliver Payne - anh ta, đồng nghiệp
của cô - một ngày nọ đang lãng phí thì giờ cho vài cuộc thử nghiệm vớ vẩn với
cái Hang. Và nó thật mới kỳ quặc. Nó không có chút ý nghĩa nào mà một nhà vật
lý có thể mong đợi. Anh ta lấy một mẩu ngà voi, chỉ là một cục nhỏ thôi và
không có Bóng tối nào trong đó. Nó không phản ứng. Nhưng một mẩu ngà khắc hình
chữ thập thì lại có. Tấm ván gỗ to thì không có nhưng một cây thước gỗ thì có.
Và một tượng gỗ được chạm trổ thì lại có nhiều hơn... Cô đang nói tới những hạt
chùy sơ cấp, vì Chúa. Những mảnh ghép bé nhỏ vụn vặt khớp vừa với mọi thứ. Chúng
nhận biết những vật đó là gì. Bất cứ thứ đi kèm với tài nghệ và ý nghĩ
của con người đều được Bóng tối vây phủ...

“Và rồi Oliver - tiến sĩ Payne - có được một vài cái đầu hóa thạch từ một
người bạn ở viện bảo tàng, đã thử kiểm tra xem tác động của nó đã tồn tại được
bao lâu về trước rồi. Lát cắt đã cho thấy rằng khoảng ba mươi hay bốn mươi
nghìn năm trước. Trước đó, không Bóng tối. Sau đó, có rất nhiều. Còn về thời
gian, hình như từ khi người hiện đại lần đầu tiên xuất hiện. Ý của cô là, cháu
biết đấy, tổ tiên xa xôi của bọ họ không khác biệt so với bọn cô...”

“Đó là Bụi,” Lyra hăng hái nói. “Chính là nó.”

“Nhưng cháu thấy đấy, không thể nói những điều đại loại như vậy trong một
đơn xin trợ cấp nếu không muốn bị cắt mất. Nó không có ý nghĩa gì cả. Nó không
thể tồn tại. Bất khả, và nếu nó không phải bất khả, thì nó cũng không phù hợp,
và nếu nó không phải là cả hai thứ đó, thì nó rối rắm.”

“Cháu muốn xem cái Hang,” Lyra nói. Cô bé đứng dậy.

Tiến sĩ Malone luồn tay qua tóc, mắt thì chớp chớp thật nhanh để đỡ mỏi
mắt.

“Ồ, tại sao lại không nhỉ,” cô nói. “Từ ngày mai có thể bọn cô sẽ không
còn cái Hang này nữa. Cháu hãy thử vào đi.”

Cô dẫn Lyra vào một căn phòng khác. Nó rộng hơn và đầy những dụng cụ
điện.

“Đây, nó đằng kia,” cô vừa nói vừa chỉ vào một màn hình màu xám trống
trơn, “đấy là nơi để máy dò, phía sau tất cả đám dây nhợ đó. Để nhìn Bóng tối
cháu phải nối vào mình vài cái điện cực. Giống như là đo sóng não bộ ấy.”

“Cháu muốn thử nó,” Lyra nói.

“Cháu sẽ không thấy gì đâu. Dù sao thì, cô cũng mệt rồi. Nó quá phức
tạp.”

“Làm ơn đi cô! Cháu biết cháu đang làm gì mà!”

“Thật sao? Cô mong sao
được thế. Không, vì Chúa. Đây là một thí nghiệm khoa học vừa đắt tiền vừa khó
khăn. Cháu không thể sạc điện cho nó và mong có một cú phát đi như cái bàn
pinball được… Cháu tới từ nơi nào vậy? Chẳng phải cháu nên ở trường
ư? Làm thế nào cháu tìm được đường tới đây?”

Cô lại di mắt lần nữa
như thể cô vừa ngủ dậy.

Lyra run rẩy. Nói
sự thật, cô bé nghĩ. “Cháu tìm thấy đường vào đây bằng cái này,” cô bé lấy
Chân - kế ra.

“Đó là thứ khỉ ho gì
vậy? Một cái la bàn?”

Lyra để cô tiến sĩ cầm
nó. Mắt cô tiến sĩ mở to khi cô thấy sức nặng của Chân - kế.

“Chúa phước lành, nó
làm bằng vàng, chỗ quái nào...”

“Cháu nghĩ là nó cũng
làm được điều như Hang của cô. Đó là những gì cháu muốn tìm ra. Nếu cháu có thể
trả lời chính xác một câu hỏi,” Lyra nói một cách liều lĩnh, “việc gì đó cô
biết câu trả lời nhưng cháu thì không, thì cháu sẽ được thử cái Hang này cô
nhé?”

“Cái gì, giờ chúng ta
chuyển sang dự đoán tương lai hay sao? Thứ này là gì vậy?”

“Làm ơn đi cô! Chỉ cần đưa cháu một câu hỏi.”

Tiến sĩ Malone nhún vai. “Được thôi, nói cho cô… nói cho cô biết cô đã
làm gì trước khi cô đảm nhận công việc này.”

Lyra hồ hởi lấy Chân - kế từ tay cô tiến sĩ rồi xoay bánh răng dây cót. Cô
bé có thể cảm thấy tâm trí mình đang hướng về những bức ảnh chính xác thậm chí
những cái kim còn đang tìm kiếm vào chúng, cô bé cảm giác được chiếc kim dài
đang giật giật đáp lại. Khi nó bắt đầu đung đưa quanh mặt la bàn, cô bé dõi mắt
theo nó, tính toán, dẫn dắt lại các chuỗi dài ngữ nghĩa tới mức độ sự thật đang
nằm trên đó.

Rồi cô bé chớp mắt, thở dài, ra khỏi trạng thái mơ mộng của mình.

“Cô đã là một nữ tu sĩ. Cháu không phải đoán bừa. Nữ tu sĩ thì phải sống
trong tu viện mãi mãi. Nhưng cô đã mất niềm tin vào Chời và họ để cho cô ra đi.
Việc này chẳng giống như thế giới của cháu, không một lấy tẹo.”

Tiến sĩ Malone ngồi vật xuống chiếc ghế cạnh máy tinh, nhìn chằm chằm.

Lyra nói. “Đúng rồi phải không cô?”

“Phải. Và cháu đã biết được điều đó từ...”

“Từ cái Chân - kế của cháu. Nó hoạt động là nhờ Bụi, cháu nghĩ vậy. Cháu
đi cả quãng đường tới đây chỉ để tìm hiểu thêm về Bụi, và nó đã nói với cháu
tới gặp cô. Cháu nhận ra vật chất tối của cô cũng chính là điều cháu đang tìm
hiểu. Bây giờ, cháu có thể thử cái Hang được chưa ạ?”