21. Đề Đốc Byrd

Năm 1910 một thiếu niên
ở Winchester (tiểu bang Virginia) chép nhật ký. Đọc truyện đề đốc
Peary hùng tâm gắng sức để tiến tới Bắc cực, em nhỏ mười hai tuổi đó cao hứng
viết vào trong tập: 

- Tôi đã quyết định sẽ là
người thứ nhất tới được Bắc cực. 

Và tức thì em dự bị cho
một cuộc mạo hiểm gay go đó. Em vốn sợ lạnh, để tập chịu lạnh, em mặc những
quần áo mỏng hơn và bỏ luôn chiếc bành tô. Sau em nhỏ tới được bằng phi cơ và
là người thứ nhất tới Nam
cực. Tên của em như bạn đã đoán được, là Richard Evelyn Byrd. 

Đề đốc Byrd nghĩ rằng
những khoảng băng tuyết mênh mông ở Nam cực lần lần thu lại và hằng
trăm ngàn mẫu đất hoang hiện nay băng phủ, một ngày kia có thể thành một miền
phú nguyên dồi dào vô cùng. Vì vậy ông quyết tâm cắm cờ Hoa Kỳ trên đất đó và
chiếm nó cho xứ sở ông. Ý kiến của ông có thể đúng. Chính tôi đã thấy những mỏ
than ở cách Bắc cực sáu trăm cây số và phần đông các nhà địa chất học tin rằng
có những mỏ than vĩ đại và có lẽ cả những mỏ dầu lửa nữa ở gần Bắc cực. 

Đời Đề đốc Byrd là một
tấm gương rực rỡ của một em nhỏ có lòng cao vọng không hề lay chuyển, và thắng
được những trở ngại nhiều vô kể để làm được những việc lớn. 

Nó cho ta thấy rõ giá
trị thực tế của một mục đích độc nhất. Kẻ nào ngay từ nhỏ đã vạch một mục đích
lớn và suốt đời không rời bỏ quyết định chủ yếu đó thì có việc gì mà làm không
được!. 

Trước hết, Byrd du lịch
để coi các miền xa lạ. Hồi mười bốn tuổi ông đã đi vòng quanh địa cầu, mà đi
một mình! Rồi ông trở về nhà, vô trường đại học, nhưng học thì ít mà luyện các
môn đấu quyền, vận lộn, đá banh thì nhiều. Ông chơi hăng quá đến nỗi gãy một
chân, bể xương mắt cá, thành tàn tật mà thủy quân cho ông là không hợp cách nên
miễn dịch ông. Bạn thử tưởng tượng: chưa đầy ba chục tuổi bị miễn dịch vì không
đủ sức... biết bao người trong địa vị ông đã chán nản, tự cho là đời mình bỏ đi
rồi! 

Nhưng Byrd không chịu
thua. Ông tuyên bố rằng một người không cần đứng được mới lái nổi phi cơ, và dù
chân ông có tật, mắt cá gãy nát, ông vẫn có thể lái phi cơ như thường. Nghĩ
vậy, ông tập lái phi cơ, bị ba tai nạn, có lần máy bay của ông đâm vào một
chiếc máy bay khác, nhưng rốt cuộc ông cũng lấy được bằng cấp phi công. 

Luôn luôn khao khát mạo
hiểm, ông nóng lòng được bay trên những khoảng băng tuyết ở Bắc cực, nơi mà từ
trước chưa phi công nào dám bay tới. Nhưng ông bị người ta từ chối mấy
lần. 

Trước hết, ông định thám
hiểm bằng một khí cầu máy, chiếc Shenandoah khi bay thử, chiếc khí cầu đó đâm
bổ xuống đất, tan nát. Rồi ông xin chính phủ cho phép bay thử để hoàn thành một
phi cơ có thể vượt Đại Tây Dương. Chính phủ từ chối vì ông tàn tật. 

Ông lại năn nỉ người ta
cho phép ông cầm lái một chiếc trong đoàn phi cơ mà Amundsen tính dùng để bay
trên miền băng gần Bắc cực. Người ta lại từ chối nữa, lần này vì lý do ông đã
có gia đình. Mấy lần thất vọng liên tiếp như vậy rồi cuối cùng lại thêm cái tin
rằng Thủy quân miễn dịch ông lần nữa, cũng vẫn vì cái chân có tật của
ông. 

Chắc chắn là sở Thủy
quân không thể lầm được, nhưng Byrd có quan niệm lố lăng này, là óc sáng kiến,
lòng can đảm và trí thông minh quan trọng hơn một cái chân lành mạnh. Ông vận
động, kiếm được những nhóm tư nhân chịu bỏ tiền giúp công việc thám hiểm của
ông và tức thì ông phiêu lưu, làm cả thế giới ngạc nhiên. Ông vượt Đại Tây
Dương, lên tới Bắc cực, liệng một chiếc cờ Hoa Kỳ xuống, rồi xuống Nam cực, cắm
một chiếc cờ Hoa Kỳ khác. 

Và khi ông trở về xứ sở
thì hai triệu người hoan hô ông cuồng nhiệt có phần hơn dân La Mã hoan hô César
thắng Pompée nữa. 

Và rốt cuộc, chính phủ
Hoa Kỳ tặng chức Đề đốc cho con người mà mười bốn năm trước bộ Hải quân đã chê
là tàn tật và cho miễn dịch. 

đủ �
�n
Hph
؀i
��c rằng
ông sẽ thịnh vượng. Nhưng bấy nhiêu chưa đủ cho ông thành một tỷ phú, bí quyết
thành tỷ phú của Woolworth cũng như bí quyết thành tỷ phú của Rockefeller, là
gom góp vốn mà không phải đi vay, nói một cách khác là kiếm được lời thì đập cả
vào vốn. 

Nhất định không chịu mang
nợ, ông cứ khuếch trương rất từ từ công việc làm ăn, trong mười năm đầu chỉ mở
mười chi nhánh thôi. Rốt cuộc, ông thành một trong những người giàu nhất Hoa
Kỳ. 

Ông cất một ngôi nhà cao
nhất thời đó làm phòng giấy. Ông trả tiền mặt ngôi nhà đó mười bốn triệu Mỹ
kim, mua một cái đ àn ống giá năm trăm ngàn Mỹ kim, và bắt đầu sưu tầm những di
vật của Nã Phá Luân. 

Hồi ông trẻ và nghèo,
chịu bao nỗi thất bại đến hết tin ở tài mình nữa, thì bà cụ thân sinh ra ông
quàng vai ông bảo: 

- Cứ vững chí, con, thế
nào con cũng sẽ thành công.