Phần 3:
Quenta Silmarillion

Những
Ngày Ban Sơ

Trước khi Arda đã được định hình hoàn toàn, trận
chiến thứ nhất giữa các Valar và Melkor đã bắt đầu. Các dòng sông Valar đào
xới, Melkor vun tay vùi lấp, ngọn núi Valar bồi đắp, Melkor làm sụp đổ. Cho đến
khi vị thần Tulkas một Valar cam đảm nhất đặt chân vào chốn Arda, Melkor đã bỏ
chạy từ tiếng thét và cơn thịnh nộ của ngài, từ đó thế giới được yên bình.

Giờ đây thế giới vẫn còn chìm trong bóng tối, cho
nên dưới sự thỉnh cầu của nữ thần Yavanna, vị thần Aulë đã làm nên Hai Ngọn Đèn
vĩ đại có tên gọi Illuin và Ormal. Chúng được đặt nơi Cực Bắc và Cực Nam của
Trái Đất, và từ đó thế giới tràn đầy ánh sáng. Muôn cây, muôn thú bắt đầu sinh
sôi nảy nở.

Valar ngụ trên một hòn đảo có tên gọi là Almaren,
hòn đảo đó là nơi duy nhất trên Trung Địa mà ánh sáng từ Hai Ngọn Đèn giao
thoa, nơi ấy tràn ngập ánh sáng và mùa xuân luôn thức giấc.

Trong khi Valar yên nghĩ sau hàng ngàn năm lao động
cực lực, thì Melkor vẫn không ngủ yên, hắn đến Arda một lần nữa và xây dựng căn
cứ địa ở phía bắc với tên gọi Utumno. Hắn tập trung tất cả bọn thuộc hạ đưa
quân đi tiêu diệt Hai Ngọn Đèn, tiêu diệt các lãnh địa, hải đảo, làm thế giới
chao đảo trong biển lửa. Vì cố gắng khôi phục lại những gì đã bị Melkor tàn phá
nên Valar không tấn công hắn vào thời điểm đó.

Sự huỷ diệt của Hai Ngọn Đèn dẫn đến sự sụp đổ hoàn
toàn của Almaren. Valar đến sống một nơi khác tận phía cực Tây của thế giới, nó
có tên gọi Aman. Họ cho nâng những ngọn núi Pelóri, làm thành hào phòng vệ từ
sự tấn công bên ngoài. Họ cũng xây một thành phố chính nơi họ cư ngụ, thành phố
ấy được bảo vệ nghiêm ngặt và nó có tên gọi Valinor.

Vào lúc đó, nữ thần Hoa Quả Yavanna dốc hết quyền
năng của mình và hát vang bài hát về Hai Cây của Valinor, làm nên kỷ nguyên Hai
Cây. Cây thứ nhất đâm trồi có tên gọi Telperion, nó phát ra nguồn ánh sáng bạc
mát lạnh. Và cây thứ Hai nảy nở có tên gọi Laurelin, nó phát ra nguồn ánh sáng
Vàng ấm áp. Hai Cây thay nhau phát sáng, và vào một giờ trong ngày, Hai Cây
cùng nhau phát ra nguồn ánh sáng dịu nhẹ và hoà hợp nhau.

Trước niềm phấn khởi về tin những đứa con trưởng của
Illuvatar sẽ thức giấc, vị thần Aulë quyết tạo ra những đứa con riêng của mình,
đó là loài Dwarves (Người Lùn Râu Dài). Ngài một mực muốn truyền thụ lại cho họ
kiến thức sâu thẫm và nhất là kỷ năng luyện kim của ngài.

Nhận biết được các Valar khác sẽ không ưng thuận với
hành động trên, nên Aulë đã bí mật tạo ra bảy người cha tổ tiên của người Lùn
trong hang động dưới ngọn núi nơi Trung Địa, nhưng sau khi ông hoàn thành thì
Ilúvatar đã biết và khiển trách: “Ngươi tự ý tạo ra con cháu riêng mà không cho
ai hay biết, có phải ngươi muốn chúng tôn thờ ngươi, nhất nhất nghe mệnh lệnh
của ngươi. Chỉ được đi, được nghĩ khi ngươi cho phép.” Biết được lỗi lầm của
mình, Aulë định vun búa phá vỡ bảy vị tổ tiên của người lùn, nhưng không ngờ
rằng giờ đây họ đã định hình, biết đau đớn, biết than khóc. Họ giơ tay van xin
lòng nhân từ, chứng kiến cảnh trên Ilúvatar đã ngăn chặn Aulë và tha mạng cho
họ, tuy nhiên với một điều kiện là họ phải đưa vào giấc ngủ sâu và chỉ được
đánh thức sau khi những đứa con của Illuvatar là Elf thức giấc dưới vòm trời
đầy sao.

Từ sự kiện trên cho thấy Elf không phải là giống
loài được tạo ra đầu tiên mà người lùn râu dài mới thật sự được tạo ra trước.
điều đó cũng thể hiện qua sự mạnh mẽ, kiên cường của họ và tính tình cởi mở rất
dể kết bạn. Và từ đó chúng ta cũng hiểu được tại sao người lùn râu dài lại rất
thích vàng bạc, châu báu và họ là những thiên tài về luyện kim cũng như xây
dựng hầm mỏ vì vị thần đã tạo ra họ không ai khác hơn là vị thần vật chất Aulë.

Sự Xuất
Hiện Của Elf, Và Thâu Phục Melkor

trước khi nói về lịch sử giống Elves, xin xem qua
bản đồ sơ lược sự phân chia của họ

Trong khi nơi chốn Aman tràn ngập trong ánh sáng,
thì Trung Địa vẫn còn chìm trong bóng tối và chịu sự cai trị của Melkor. Melkor
lại cho xây thêm một căn cứ vững chắc thứ hai nằm ở phía bắc vùng Beleriand, nó
có tên gọi Angband, và Sauron là thủ lĩnh căn cứ ấy.

Bằng vào thần thông của mình, Mandos biết trước
người Elf sẽ thức giấc dưới vòm trời đầy sao, vì thế Varda đã dốc hết quyền
năng của mình để làm nên những vì sao đầu tiên trên bầu trời, những vì sao này
phát ra những ánh sáng chiếu khắp Trung Địa.

Người Elves được đánh thức bên bờ hồ Cuviénen trên
lãnh thổ Trung Địa. Cảm nhận đầu tiên của họ là ánh sáng của những vì tinh tú
trên bầu trời, kể từ đó họ tồn thờ Varda nữ thần của những vì Sao hơn tất cả.
Vị thần Oromë một lần du hành đến miền Đông Trung Địa, nơi ấy ngài vô tình nghe
được những tiếng hát, những âm thanh huyền diệu của họ. Nhưng khi ngài đến gần,
nhiều người trong số họ đã bỏ chạy, số còn lại lấy can đảm để có thể nhìn vào
gương mặt ngài vì gương mặt ấy phát ra ánh sáng từ chốn Aman.

Chuyện kể rằng Melkor lúc nào cũng cảnh giác, và hắn
là Ainur đầu tiên phát hiện được sự xuất hiện của Elf. Hắn đã bắt được rất
nhiều Elf, giam giữ, tra tấn họ hàng nghìn năm và cuối cùng tạo nên một giống
loài lai căn ác tính mất đi bản tính thần thánh khi xưa, đó là loài Orc. Hắn
cũng lan truyền những lời đồn đại xấu xa về Oromë, bảo với người Elf rằng họ
nên sợ hãi và tránh xa Oromë, với lý do đó nhiều người trong số họ đã bỏ chạy
khi Oromë xuất hiện.

Khi Oromë mang những tin tức của Elf đến với Valar,
họ vô cùng mừng rỡ nhưng đồng thời e ngại vì mối đe doạ từ Melkor. Cuối cùng họ
quyết định làm cuộc chiến tranh chống lại Melkor, nhiều mãnh đất bị phá huỷ,
trái đất rung chuyển và cực bắc chìm trong biển lửa. Cuối cùng Melkor cũng bị
hạ bởi Tulkas, hắn bị xiềng xích và giải đến Valinor để xét xử, hắn bị nhốt
trong ngôi nhà của Mandos nơi mà không một linh hồn nào của Elf hay Ainur có
thể trốn thoát.

Tuy nhiên Valar vẫn không phát hiện ra những ngục
tối sâu thẵm của hai căn cứ Angband và Utumno, và những nơi sâu trong lồng đất
bọn thuộc hạ của Melkor vẫn còn đấy, và kẻ tàn ác Sauron đã trốn thoát trong
đợt truy kích của Valar.

Valar mở một cuộc hội nghị để quyết định về số phận
của Elf. Rất nhiều trong số họ đồng ý nên đưa người Elf đến sống Aman nơi mà
tràn ngập ánh sang từ Hai Cây.

Từ những lời đồn của Melkor, người Elf vẫn còn sợ
hãi, họ đã đề cử ra ra ba thủ lĩnh đi đến Aman, ba người Elves đó là Ingwë,
Finwë và Elwë. Tuy nhiên khi họ trở về chỉ một phần nhỏ Elves (hay còn gọi là
Quendi) sẵn lòng theo họ đến chốn Aman. Những người Elves đó còn được gọi là
Eldar. Dòng người đi theo Ingwë đã đặt chân đến Aman trước nhất và họ được xem
là giống loài Elves cao quí nhất, họ được gọi là Vanyar và Ingwë cũng được tôn
làm vua. Noldor là những người Elves theo Finwë và đến Aman thứ hai. Nhóm cuối
cùng cũng là nhóm đông nhất the Teleri (Nhóm Elves thích ca hát), dưới sự dẫn
dắt của Elwë Singollo và em trai của ông là Olwë.

Cuộc hành trình đến Valinor dài đằng đẵng và đầy nỗi
gian nan, khi họ đến gần ngọn núi sương mù nơi mà Melkor đã nâng chúng lên cao
chót vót, khu rừng nơi ấy vô cùng âm u, người Elf đã sợ hãi và rất nhiều trong
số họ không dám vượt qua, cũng nơi ấy nhóm Teleri đã thất lạc đoàn người Vanyar
và Noldor. Nhưng cuối cùng Elwë dẫn dắt đoàn người Teleri vượt qua ngọn núi
sương mù và tiến vào phía bắc của Beleriand.

Elwë thường đi vào rừng truy tìm tung tích của
Noldor, nhất là Finwe vốn là một người bạn thân thiết. Nhưng một hôm ông lạc
lối khi nghe được tiếng hát của Melian. Melian vốn là một Maia nỗi tiếng với
tiếng hát thanh tao nơi chốn Valior, nàng thường đến Trung Địa để xoa dịu sự tĩnh
mịch nơi ấy, nàng cất cao tiếng hát, những bài hát của loài chim sơn ca. Như
tiếng sét ái tình, Elwë chạy theo tiếng gọi con tim mà quên đi mục đích chính
của mình, họ nắm tay nhau và như trúng phải bùa mê, họ đứng đấy từ năm này qua
tháng nọ.

Những người còn lại không tài nào tìm gặp Elwë, nên
cuối cùng đã tôn người em của Elwë là Olwë lên làm thủ lĩnh và lên đường đến
Aman, tuy nhiên nhiều người trong số họ không muốn bỏ rơi Elwë nên quyết ở lại
tìm ông. Elwë không bao giờ đặt chân đến Valinor một lần, ông ở lại Trung Địa
kết hôn Melian, và cùng những người Elf còn lại lập nên vương quốc Doriath trên
lãnh địa Beriland. Nhiều năm sau họ còn được gọi là Sindar, và vị vua Elwë còn
biết đến nhiều hơn với biệt danh Thingol, ông đã thừa hưởng rất nhiều quyền
năng từ vợ.

Cuối cùng Noldor và Vanyar cũng đã đến bờ biển Trung
Địa, nơi ấy họ lần đầu gặp vị thần nước Ulmo. Ngài đã dùng quyền năng để bứng
gốc hòn đảo và dùng nó đưa đoàn người Eldar đến Aman. Nhưng thật đáng tiếc cho
Teleri vì họ ở lại Miền Đông Beleriand quá lâu để tìm kiếm tung tích của Elwë
nên không thể đến Aman cùng lúc với Noldor và Vanyar. Chứng kiến sự u sầu của
Teleri, vị thần nước Ulmo đã quay trở lại và đưa họ đến Aman cũng trên một hòn
đảo, tuy nhiên một số ít Teleri lại muốn ở lại Trung Địa, trong số họ có Círdan
và sau này là chủ nhân của vùng Grey Heaven. Khi hòn đảo duy chuyển gần đến
Aman, đoàn người Teleri vì quyến luyến Trung Địa, nên đã van xin Ulmo cho phép
họ ở lại một nơi gần bờ biển. Ulmo đã chấp thuận và cấm neo hòn đảo gần bờ
Valinor, hòn đảo đó sau này còn biết đến với tên gọi Tol Eressëa, Hòn Đảo Cô
Đơn, và cũng nơi ấy Teleri xây dựng thành phố cảng sầm uất của mình, với những
chiếc thuyền Thiên Nga huyền thoại.

Valar đã chuẩn bị những vùng đất cho Noldor và
Vanyar, họ đã khoét những lổ trống trên dãy núi Pelóri để ánh sáng từ Hai Cây
có thể đến được bờ biển Aman và vùng biển tây Tol Eressëa. Họ cho nâng những
ngọn đồi xanh được gọi là Túna và cũng nơi ấy thành phố Tirion được xây dựng.
Thành phố ấy là chốn cư ngụ của Noldor và Vanyar.

Vanyar rất được Manwë và Varda thương yêu, nhưng vị
thần vật chất Aulë lại dành trọn tình thương cho Noldor, Ngài đã chỉ dạy cho họ
kiến thức uyên thâm và nhất là kỹ năng luyện kim của ngài.

Giờ đây ba giống loài Elf đã sống tại Aman, họ không
ngừng phát triển và tài năng họ đạt đến đỉnh cao. Một trong những thành tựu
quan trọng có thể kể là việc phát minh ra chữ viết bởi Rúmil, thuộc dòng dõi
Noldor. Cũng trong thời gian đó, đứa con trai trưởng của đức vua Finwë là
Feanor chào đời. Vợ của Finwë là Miriel trong khi mang thai Feanor, bà đã dồn
hết quyền năng cho con, thân thể hao mòn cho nên sau khi hạ sinh Feanor hơi thở
bà gần như cạn kiệt. Bà được đưa đến yên nghĩ nơi khu vườn của vị thần Lórien,
Finwë thường một mình đi đến khu vườn ấy tìm kiếm hình bóng vợ hiền, nhưng định
mệnh đã an bài linh hồn bà đã rời thể xác để vào Ngôi Nhà của Mandos. Finwë đợi
chờ trong tuyệt vọng năm này qua tháng nọ và sau cùng không còn đến khu vườn ấy
nữa, ông dành trọn hết tình thương cho đứa con trai Fëanor.

Fëanor khi trưởng thành càng chứng tỏ là một người
tài năng lỗi lạc, nhất là kỷ năng luyện kim, nhưng ông ta lại là một người háo
thắng và tính tình nóng như lửa đỏ. Feanor kết hôn cùng Nerdanel con gái của
Mahtan, Feanor đã họ được rất nhiều điều nhất là việc làm các báu vật từ đá và
kim loại từ Mahtan. Họ có với nhau bảy người con trai, mà sau này được gọi
chung là những đứa con của Feanor.

Cũng vào thời gian đó, đức vua Finwë quyết định kết
hôn cùng một người vợ khác, ông lấy Indis làm vợ và có với nhau hai người con
trai đặt tên là Fingolfin và Finarfin. Tuy nhiên Feanor không hài lòng về cuộc
hôn nhân của cha và không có một chút tình thương nào dành cho hai người em
cùng cha khác mẹ, ông thường sống xa rời họ và dồn hết tâm sức vào việc chế tạo
báu vật.

Melkor cuối cùng đã được phóng thích, hắn được đưa
đến diện kiến Valar và thề sẽ trung thành, quyết lòng hàn gắn mọi vết thương mà
hắn đã tạo ra trước kia. Manwë chấp thuận lời sám hối của hắn và cho phép hắn
tự do đi lại nơi Aman, tuy nhiên không ít Valar không đồng ý. Thấy được sự
cường thịnh của Aman, Melkor càng thêm căm thù, nhìn vào người Elf hắn càng
ghét họ hơn, hắn tính toán âm mưu nhầm chia rẽ Elf và Valar. Biết được Vanyar
một lòng trung thành với Valar nên khó lòng dụ dỗ, trong khi Teleri thì quá yếu
kém không đem lại lợi ích gì cho hắn, cho nên đối tượng hắn lợi dụng không ai
khác hơn là Noldor. Hắn tận tình dạy cho họ kỷ năng mới, những kỷ năng mà
Noldor chưa hề biết đến. Tuy nhiên Feanor luôn căm ghét và không tin tưởng
Melkor, và sau này Melkor đã khẳng định những thành tựu tuyệt đỉnh mà Feanor
đạt được là do sự trợ giúp của hắn, tuy nhiên đó chỉ là lời dối trá.

Silmarils
Và Bóng Tối Bao Trùm Valinor

Khi Feanor đã có đầy đủ quyền năng, ông đã làm nên
một kiệt tác mà sau này khó có ai làm được, ông đã tạo ra ba viên ngọc
Silmarils, Ba viên ngọc này hấp thụ tinh hoa từ ánh sáng của Hai Cây. Nữ thần
Varda đã làm phép và không cho bất cứ bàn tay dơ bẩn của kẻ phàm trần hay ma
quỷ nào chạm đến, nó sẽ đốt cháy bàn tay kẻ nào một khi chạm đến chúng.

Người nơi chốn Aman say đấm dưới ánh hào quang của
Silmarils, và Feanor thường đem chúng đến chưng bày vào những dịp lễ hội, tuy
nhiên ông không cho phép ai chạm đến.

Khi Melkor nhìn thấy Silmarils, hắn càng căm phẫn và
thèm thuồng có được chúng. Và thời cơ đã đến, hắn bắt đầu âm mưu đen tối, hắn
lan truyền những lời đồn đại dối trá xấu xa, từng bước từng bước làm chấn động
Noldor. Hắn đồn rằng Valar mang Elf đến Aman vì họ ganh tị tài năng của Elf, và
một khi người Elf ở lại Trung Địa, Valar không còn cách nào có thể điều khiển
họ.

Vào thời điểm đó Valar chưa tiết lộ bí mật cho Elf
là sau này sẽ có sự xuất hiện của Con Người nơi chốn Trung Địa, Melkor lấy cớ
đó để đồn rằng sỡ dĩ Elf được đưa đến Aman vì Trung Địa đã dành riêng cho Loài
Người, một giống loài yếu kiếm và dễ dàng bị Valar sai khiến.

Thấy được mâu thuẫn giữa Feanor và hai người em cùng
cha khác mẹ, Melkor lại đồn rằng Fingolfin đang tìm cách chiếm lấy địa vị hoàng
tử trưởng vốn thuộc về Feanor. Những lời đồn của Melkor cuối cùng cũng đến tai
Feanor, ông vốn nóng tính nên đã chuẩn bị vũ khí làm phản. Fingolfin tìm đến
cha và bài tỏ lo ngại về việc Fëanor cùng thần dân Noldor đang tìm cách chống
lại Valar, đức vua Finwë vô cùng lo lắng nhưng vào lúc đó Feanor đã nghe được
những lời trên, ông rút gươm định tử chiến cùng người em của mình. Hành động
trên của Feanor đã khiến Valar nỗi giận lôi đình, họ trục xuất ông ra khỏi
Tirion. Nhưng rồi cuối cùng Valar cũng biết những xáo trộn trên là do một tay
Melkor gầy dựng, nên đã truy tìm hắn, tuy nhiên hắn đã trốn thoát.

Fëanor bị lưu đày đến chốn Formenos, đi cùng với ông
còn có bảy người con trai và đức vua Finwë. Kể từ đó Fingolfin thống trị thần
dân Noldor.

Vào một hôm, Melkor đến Formenos và đề nghị giúp sức
cho Feanor, hắn lại bảo rằng Silmarils sẽ không an toàn nơi đây vì mối nguy hại
từ Valar. Tuy nhiên Feanor không những không nghe những lời dụ dỗ ấy mà còn
quát: “Ngươi là một tên vô lại.” đồng thời đóng sầm cánh cửa trước mặt hắn.
Chưa có kẻ nào lại dám vô lễ với chúa tể hắc ám như thế, hắn ôm mối hận trong
lòng và quyết rửa nhục. Đức vua Finwë thấy được hành động thô lỗ của con trai
nên vô cung lo sợ, ông liền cho người mang tin đến Valar về hành tung của
Melkor.

Nghe được tin về sự xuất hiện của Melkor, hai vị
thần Oromë và Tulkas cùng nhau truy bắt hắn, tuy nhiên Melkor xảo trá đã lẫn
trốn vào miền nam của Aman, trên vùng đất Avathar nơi mà Valar ít khi đặt chân
đến. Ở trên mãnh đất đó là nơi sinh sống của con nhện khổng lồ Ungoliant, mụ
lúc nào cũng đói khát, thèm thuồng ánh sáng. Mụ giăng tơ đen dày đặc giữa những
ngọn núi. Melkor đã thuyết phục mụ giúp sức và hứa sau khi thành công sẽ ban
cho mụ báu vật bằng cả hai tay. Tuy sợ hãi Valar, nhưng dưới lời dụ ngọt của
Melkor mụ đã siêu lòng

Khoác trên người bóng tối, cả hai xâm nhập vào lãnh
địa Valinor. Vào lúc ấy, Valinor đang tổ chức đại lễ nhầm hàn gắn tổn thương
giữa các hoàng tử Noldor. Feanor được lệnh phải đến, trong khi vua Finwë cùng
những người con của Feanor ở lại trông giữ Silmarils. Trước ngai vàng của
Manwë, Feanor đã gặp Fingolfin, và cuối cùng họ đã giãi hoà

Vào giờ đó là thời điểm ánh sáng Hai Cây dịu lại và
hoà nhau, Ungoliant và Melkor đã đến Ezellohar nơi Hai Cây đang đứng sừng sững.
Melkor tổn thương Hai Cây bằng thanh kiếm, nhựa của chúng đổ ra một màu như
máu. Mụ quái vật Ungoliant uống cạn chúng cho đến khi Hai Cây khô cằn và chết.
Cơ thể mụ ngày một to hơn và bóng tối bao trùm mụ khiến cho Melkor phải khiếp
vía.

Hai Cây đã bị diệt, bóng tối bao trùm chốn Aman.
Manwë biết được một lần nữa đó là hành động của Melkor và ra lệnh cho Oromë và
Tulkas cùng nhau truy bắt hắn, nhưng họ lại lạc lối trong tăm tối, bối rối vì
bóng tối Ungoliant đã tạo ra.