NGUỒN GỐC CỦA THẾ GIAN VÀ CỦA CÁC VỊ THẦN

Thuở xưa, trước buổi
khai thiên lập địa, trước khi có thế gian và các vị thần, lúc đó chỉ có
Khaôx[1]. Đó là một vực thẳm đen ngòm, vô cùng vô tận, trống rỗng, mơ hồ, vật
vờ, phiêu bạt trong khoảng không gian bao la.

[1] Chaos, tiếng Hy
Lạp: Khaos: vực thẳm, sau này mang nghĩa hỗn độn, rối rắm.

Thoạt đầu là Khaôx một
vực thẳm vô cùng.

Hung dữ như biển khơi,
tối đen, lang thang, hoang dã.

Nhà thơ Mintơn, người
Anh, thế kỷ XVII đã diễn đạt lại quan niệm của người Hy Lạp cổ về khởi nguyên
của thế gian và các vị thần bằng hai câu thơ như thế.

Nhưng rồi từ Khaôx đã
nẩy sinh ra thế gian với bao điều kỳ lạ cùng với các vị thần có một cuộc sống
phong phú khác thường. Từ Khaôx đã ra đời Gaia[2], Đất Mẹ của muôn loài, có bộ
ngực mênh mông. Chính Đất Mẹ Gaia là nơi sinh cơ lập nghiệp bền vững đời đời
của muôn vàn sinh linh, vạn vật.

[2] Gaia, Gian, Gaea,
Gê, tiếng Hy Lạp: Đất.

Khaôx lại sinh ra Êrep
- Chốn tối tăm vĩnh cửu (Érèbe) và Nix - Đêm tối mịt mù (Nix, Nuit). Nhưng chưa
hết, từ Khaôx lại ra đời Địa ngục - Tartar (Tartare) và Tình yêu - Rôx là đứa
con cuối cùng của Khaôx. Nhưng đây lại là đứa con xinh đẹp nhất. Rôx ra đời
lãnh xứ mạng làm cho thần thần, người người, cỏ cây hoa lá, vạn vật muôn loài
giao hòa gắn bó với nhau để tạo nên thế gian và cuộc sống vĩnh hằng bất diệt.

Như vậy là Khaôx sinh
ra năm "người con". Với "năm người" này (ngày nay chúng ta
gọi là nguyên lý) sẽ sinh sôi nảy nở ra con đàn cháu đống nối dõi đời đời.

[Chúc bạn đọc sách vui
vẻ tại www.gacsach.com -
gác nhỏ cho người yêu sách.]

Êrep - Chốn tối tăm
vĩnh cửu lấy Nix - Đêm tối mịt mù làm vợ. Họ sinh được hai người con: anh là
khí Êter (Éther, Air) bất diệt, em là ánh sáng trong trẻo - Hêmer (Hémère
Lumière). Ngày (Jour) ra đời từ ánh sáng này. Kể từ đó thế gian tràn ngập ánh
sáng. Ngày và đêm thay nhau ngự trị. Nữ thần Đất Mẹ Gaia có bộ ngực nở nang
tràn đầy sức sống. Đứa con đầu lòng của nàng là Uranôx - Bầu Trời sao nhấp
nhánh (Ou-ranos, Ciel). Nhà thơ Hy Lạp Hêdiôđ sống vào quãng thế kỷ VIII hoặc
VII trước Công nguyên, kể lại trong tập Thần hệ (Théogonie):

Nữ thần Đất có bộ ngực
nở nang.

Đối với mọi vật nàng là
móng nền vững chắc.

Nàng Đất tóc vàng sinh
cho thế gian trước hết.

Bầu Trời sao nhấp
nhánh, bạn thân thiết của nàng.

Để Bầu Trời che phủ
khắp thế gian.

Để làm nơi cư ngụ cho
các vị thần Cực lạc.

Nàng lại còn đẻ ra Núi
(Montaqne) cao vút, sừng sững, nghênh ngang. Biển - Pôngtôx (Pontos) mênh mông,
khi hung dữ gầm thét, lúc hiền dịu rì rào. Trời, Núi, Biển như vậy đều do nữ
thần Đất Mẹ Gaia sinh ra. Chúng là những đứa con không cha, bởi vì khi ấy mẹ
chúng chưa cùng ai kết bạn. Đối với thần thì điều ấy chẳng có gì đáng lạ. Tiếp
đó nữ thần Đất Gaia kết hôn với thần Bầu Trời - Uranôx. Hai người sinh ra được
rất nhiều con. Chúng toàn là những người khổng lồ có sức mạnh và tài năng mà
thuở ấy chưa có vị thần nào ra đời để có thể sánh bằng. Tất nhiên, sau này
chúng phải quá phục trước các vị thần mới. Người ta chia những đứa con khổng lồ
của Uranôx và Gaia ra làm ba loại:

1. Những thần khổng lồ
Tităng (Titan) và Titaniđ (Titanide). Có sáu nam thần khổng lồ tên gọi là Tităng và sáu nữ
thần khổng lồ tên gọi là Titaniđ.

Sáu Tităng là: Ôkêanôx
(Okéanos, Océan) tức Thần Đại Dương, Côiôx (Coios, Coeos), Criôx (Crios),
Hipêriông (Hypérion), Dapê (Japet) và Crônôx[3].

[3] Cronos: thần thoại
La Mã: Xatuyếcnơ (Saturne).

Sáu Titaniđ là: Têtix
(Téthás), Têia (Théia), Thêmix (Thémis), Mnêmôdin (Mnémoạáne, Mémoire), Phêbê
(Phoébé, Phoibê) và Rêa (Rhéa).

2. Ba thần khổng lồ
Xiclôp[4] - Đây là
những vị thần chỉ có một con mắt ở giữa trán, hung bạo khỏe mạnh chẳng kém một
ai, hơn nữa lại rất khéo chân khéo tay. Họ là những người thợ rèn thiện nghệ đã
làm ra không thiếu một thứ gì. Tên ba anh em là: Arghèr (Arghèạ, Argès),
Xtêrôpex (Stéropès) và Brôngtex (Brontès).

[4] Phiên âm
là Xiclôp (Cáclope, Kiclope). Tiếng Hy Lạp Kiclope nghĩa là: Vòng tròn.

3. Ba quỷ thần khổng
lồ Hêcatôngkhia.[5] - Những Xiclôp đã thật là quái đản nhưng những
Hêcatôngkhia lại còn quái đản hơn nhiều. Mỗi Hêcatôngkhia có một trăm cái tay
và năm chục cái đầu. Người ta thường gọi chúng là thần Trăm Tay. Sức mạnh
của chúng thật kinh thiên động địa, ít ai dám nghĩ đến - chỉ nghĩ đến thôi -
việc đọ sức với chúng. Tên chúng là Côttôx (Cottos), Briarê (Briaréc) và Ghiex
(Gỳes, Gágès).

[5] Hécatonchires,
tiếng Hy Lạp: trăm tay.

* * *

Như trên đã kể, Uranôx
lấy Gaia làm vợ sinh được sáu trai gọi chung là Tităng, sáu gái tên gọi chúng
là Titaniđ. Các Tităng kết hôn với các Titaniđ sinh con đẻ cái để cho chúng cai
quản thế gian.

Tităng đầu tiên, con
cả, là thần Ôkêanôx. Thần cai quản mọi biển khơi, suối nguồn, sông nước. Thần
đã điều hòa, sắp xếp biển, sông làm thành một con sông khổng lồ bao quanh lấy
đất, che chở cho đất. Ôkêanôx lấy Têtix đẻ ra ba nghìn trai, ba nghìn gái. Gái
có tên chung là Ôkêaniđ (Okéanide, Océanide). Đó là những tiên nữ thường trú
ngụ ở dưới biển nhưng cũng ở cả sông, suối. Còn trai là các thần Sông cai quản
mọi sông cái, sông con trên mặt đất.

Ôkêanôx sống cách biệt
với các anh em Tităng của mình ở tận cung điện dưới đáy biển sâu. Chẳng bao giờ
vị thần này tham dự các cuộc họp của thần thánh và loài người. Mặt Trời, Mặt
Trăng và các Ngôi Sao đều do Ôkêanôx điều khiển. Chúng phải xuất hiện với thế
gian rồi trở về với Ôkêanôx. Duy chỉ có chòm sao Đại Hùng Tinh, Gan dursôe là
không bao giờ chịu quá phục dưới quyền điều khiển của Ôkêanôx.

Tităng Côiôx lấy Phêbê
sinh được hai con gái là Lêtô và Axtêria. Sắc đẹp của hai chị em nhà này đã gây
ra cho họ biết bao đau khổ, gian truân, một chuyện nếu kể ra ắt phải đụng đến
thần Dớt.

Tităng Hipêriông lấy nữ
thần Têia. Đôi vợ chồng này sinh được một trai, hai gái. Trai là Hêliôx - Thần
Mặt Trời đỏ rực (Hélios, Soleil), gái là Xêlênê (Séléné, Lune) - nữ thần Mặt
Trăng hiền dịu và Ôx (Éos, L'auróe) - nữ thần Rạng Đông hoặc Bình Minh có những
ngón tay hồng. Tităng Crônôx mà thần thoại La Mã gọi là Xatuyếnơ lấy Rêa sinh
được ba trai, ba gái. Trai là Hađex, Pôdêiđông, Dớt. Gái là Hexchia, Đêmêter,
Hêra.

Riêng hai Titaniđ
Thêmix và Mnêmôdin lúc này chưa chịu kết bạn với ai. Duyên cớ vì sao, người xưa
không kể lại nên chúng ta không rõ. Vì thế hai Tităng Côiôx và Dapê phải lấy
hai vị nữ thần khác không cùng huyết thống Tităng. Criôx lấy Ribiê sinh được ba
trai là các vị thần: Axtơraiôx (Ostraèios, Astros), Panlax (Pallas), Perxex
(Persès), nổi danh lừng lẫy vì sự hiểu biết uyên thâm.

Nhân đây ta cần phải kể
qua cuộc tình duyên của người con cả của Tităng Côiôx, thần Axtơraiôx. Thần lấy
tiên nữ Rạng Đông có những ngón tay hồng, sinh ra cho thế gian các thần Gió
hung dữ. Tuy vậy thần Gió Dêphia [6] tính khí lại rất dịu dàng. Thần đến với
thế gian bằng những cử chỉ vuốt ve, âu yếm, đem đến cho loài người những đám
mây đen báo trước những cơn mưa mát dạ mát lòng. Chúng ta thường gọi Dephia là
thần Gió Tây. Còn thần Gió Bấc Bôrê[7] có bước đi nhanh, ít thần Gió nào sánh
kịp, vì thế thần đem đến cho loài người không ít lo âu. Thần Gió Nam Nôtôx [8]
ấm áp. Thần Gió Tây Nam Ơrôx [9] mát mẻ, dịu dàng. Cả đến những ngôi sao
hằng hà sa số thao thức vằng vặc suốt đêm trên bầu trời bao la cũng là con của
Axtơraiôx và Êôx.

[6] Zéphyre, thần thoại
La Mã: Favonius.

[7] Borée, thần thoại
La Mã: Sep tentrio.

[8] Notos, thần thoại
La Mã: Auster.

[9] Euros, thần thoại
La Mã: Vohurnus, có lúc gọi là gió Đông Nam.

Cũng cần phải kể thêm
một chút nữa là, Êôx còn có nhiều cuộc tình duyên với các vị thần khác và cả
với người trần để sinh con đẻ cháu cho thế gian đông đúc vui tươi.

Tităng Dapê lấy một
tiên nữ Skêaiđ tên là Climênê [10]. Họ sinh được bốn con trai là: Atlax,
Prômêtê, Pimêtê, và Mênêdiôx. Thế còn hai Titaniđ Thêmix và Mnêmôdin không
"lấy chồng" thì làm gì? - Xin thưa thế giới thần thánh xưa kia không
để cho ai ăn không ngồi rồi cả. Ai ai cũng có những công việc phải làm tròn.
Thêmix là vị nữ thần Pháp luật, Công lý, sự Cân bằng, ổn định tối cao do Quy
luật và Trật tự tạo nên. Nhờ có Thêmix thế gian mới ổn định và phát triển hài
hòa.

[10] Climéné, Clyméné.

Nàng là người có tài
nhìn xa trông rộng, hiểu biết, khôn ngoan. Còn Mnêmôdin là nữ thần của Trí Nhớ,
Ký ức. Nhờ có Mnêmôdin mà con người lưu giữ được kinh nghiệm và sự hiểu biết để
ngày càng khôn lớn, giỏi giang. Đó là Zépháre, thần thoại La Mã: Favonius.
Borée, thần thoại La Mã: Sep tentrio. Notos, thần thoại La Mã: Auạter. Euroạ,
thần thoại La Mã: Volturnus, có lúc gọi là gió Đông Nam. Chuyện về lớp con
đầu của Uranôx và Gaia. Những Tităng và Titaniđ cùng đôi chút về con cháu họ.
Tất nhiên nếu lần theo tộc phả từng chi từng ngành thì còn biết bao nhiêu
chuyện.

Về nguồn gốc của thế
gian còn có một cách kể hơi khác một chút. Nhà viết hài kịch cổ đại Hy Lạp,
Arixtôphan thế kỷ V trước Công nguyên viết:

Đêm tối có đôi cánh đen

Đem một quả trứng sinh
ra từ gió

Đặt vào lòng Êrep tối
đen, sâu thẳm, mịt mù.

Và trong khi bốn mùa
thay nhau qua lại

Thì cả không gian hằng
hằng mong đợi

Thần Tình Yêu đến với
đôi cánh vàng ngời ngợi chói lòa.

Cách giải thích này rõ
ràng không giống với câu chuyện vừa kể trên. Đó là cách giải thích theo quan
niệm của học thuyết thần thoại tôn giáo Orphixmơ, một học thuyết ra đời muộn
hơn, vào quãng thế kỷ VIII trước Công nguyên.

...Thuở xưa, trước buổi
khai thiên lập địa chỉ có Khaôx. Khaôx là một vực thẳm trống rỗng, tối tăm nảy
sinh từ Thời Gian Vĩnh Viễn - Khrônôx. Lửa, Nước, Không Khí cũng từ Khrônôx mà
ra. Và nhờ có chúng các vị thần mới có thể kế tiếp nhau ra đời hết thế hệ này
đến thế hệ khác. Đêm tối Nix và Sương Mù đều cư ngụ trong lòng Khaôx. Sương Mù
kết đọng lại thành một quả trứng khổng lồ. Và đã có trứng thế tất có ngày trứng
phải nở.

Quả trứng đã nở ra một
vị thiên thần tươi trẻ, xinh đẹp có đôi cánh vàng. Vừa ra khỏi vỏ trứng vị thần
này liền lấy hai tay dâng một nửa vỏ trứng lên cao và đạp nửa vỏ sau xuống dưới
chân mình. Thế là Chronos, tiếng Hy Lạp: Khronos: thời gian. Trời - Uranôx và
Đất - Gaia hình thành. Còn vị thiên thần tươi trẻ xinh đẹp là thần Tình yêu
Êrôx. Êrôx là một vị thần có quyền lực đặc biệt. Thần có tài làm cho vạn vật
muôn loài, từ các vị thần cho đến con người, súc vật, cỏ cây hoa lá, thậm chí
cả núi non sông biển giao hòa gắn bó với nhau. Thần đã gom góp, kết hợp mọi vật
ở thế gian này để tạo ra cuộc sống. Mà quả thật như vậy, nếu như Trời và Đất
không "âu yếm" nhau thì tại sao Trời không xa nổi Đất. Tại sao Trời
không bỏ Đất mà đi để mặc Đất sống cô đơn, trơ trọi một mình, không ai che chở
trong cõi hư không tối tăm lạnh lẽo? Chính vì Trời đã "âu yếm" Đất
nên đã chiếu rọi xuống Đất ánh sáng và khí nóng, đã tưới tắm cho Đất những cơn
mưa ẩm mát để cho mùa màng tươi tốt, hoa thắm cỏ xanh. Còn Đất, để đền đáp lại
tình yêu của Trời, tình yêu của Rôx ban cho, Đất đã thai nghén ấp ủ trong lòng
những hạt giống và làm cho chúng nảy mầm đâm nhánh. Đất đã truyền đi nhựa sống
của mình nuôi cỏ hoa cây cối. Và có phải để "làm dáng" với Trời mà
Đất luôn luôn thay đổi y phục và đồ trang sức, khi thì xanh xanh bát ngát, khi
thì vàng rượi óng chuốt một màu? Lại có lúc Trời bận việc đi xa để Đất nhớ, nhớ
đến héo hon, ủ rũ, âu sầu?

* * *

CRÔNÔX LẬT ĐỔ URANÔX

Uranôx và Gaia như trên
đã kể sinh ra ba loại con khổng lồ. Đối với những đứa con Xiclôp và
Hêcatôngkhia, Uranôx rất ghét. Hình như Uranôx thấy sự có mặt của chúng là một
điều ô nhục đối với mình. Thần nghĩ ra một cách để tống chúng đi cho khuất mắt:
đầy chúng xuống địa ngục Tartar, nơi sâu thẳm kiệt cùng dưới lòng đất. Nữ thần
Gaia hoàn toàn không bằng lòng với chồng về cách đối xử với lũ con Xiclôp và
Hêcatôngkhia của bà như vậy. Bà tìm đến đám con Tităng, xui giục các Tităng
chống lại bố. Nhưng chẳng một Tităng nào dám nghe theo lời mẹ. Duy chỉ có
Tităng Crônôx là dám đảm nhận công việc tày đình ấy. Theo mưu kế của mẹ, được
mẹ giao cho một lưỡi hái, Crônôx rình nấp chờ lúc Uranôx vào giường ngủ, chém
chết Uranôx[1].

Máu của Uranôx - Trời
chảy xuống Đất - Gaia sinh ra một thế hệ khổng lồ thứ tư mà so với các Xiclôp
và Hêcatôngkhia, thế hệ này nếu không hơn thì cũng chẳng hề mảy may thua kém.
Đây là những khổng lồ Ghigăng-tôx[2] có thể gọi là Đại khổng lồ, thân hình cao
lớn, khiên giáp sáng ngời, trong tay lúc nào cũng lăm lăm ngọn lao dài nhọn
hoắt, mặt mày dữ tợn gớm ghiếc. Máu của Uranôx còn sinh ra những nữ thần
Erini[3]. Có nguồn gốc truyện kể Êrini là con Nix – Đêm tối và Êrep – chốn tối
tăm vĩnh cửu, tay cầm roi, tay cầm đuốc, mái tóc là một búi rắn độc ngoằn ngoèo
vươn đầu ra tua tủa, ai trông thấy cũng phải cao chạy xa bay. Những nữ thần này
lãnh sứ mạng trừng phạt báo thù kẻ phạm tội bằng cách giày vò trái tim kẻ đó
suốt đêm ngày khiến cho y ăn không ngon, ngủ không yên, lúc nào cũng bồn chồn,
day dứt.

[1] Crônôx chém đứt
dương vật Uranôx.

[2] Gigantôs tiếng Hy
Lạp: khổng lồ, Grand Géant.

[3] Erináes gồm ba chị
em: Alecto, Tisiphone và Mégèe. Thần thoại La Mã: Furies.

Người ta còn kể, những
giọt máu của Uranôx nhỏ xuống biển đã sinh ra nữ thần Tình yêu và Sắc đẹp
Aphrôđitơ.

* * *

Con cái của Uranôx rất
nhiều. Người ta tính ra Uranôx có khoảng từ mười hai đến bốn mươi lăm đứa con.
Vào thế kỷ I trước Công nguyên, nhà học giả Điôđor đảo Xixin trong tác phẩm Tủ
sách lịch sử[4] đã sưu tầm và kể lại các huyền thoại. Huyền thoại về Uranôx
dưới ngòi bút của ông, lúc này đã ít nhiều mang ảnh hưởng của lý thuyết về
huyền thoại của Êvơhêmer[5] - một lý thuyết giải thích thần thoại có tính chất
duy vật và duy lý còn sơ lược và ngây thơ. Điôđor cho rằng Uranôx là vị vua đầu
tiên của những người Atlăngtơ sống trên bờ Ôkêanôx. Uranôx đã truyền dạy cho
dân mình khoa học, kỹ thuật, bản thân nhà vua là người rất am hiểu khoa học, kỹ
thuật và thường say mê theo dõi thiên văn. Vì thế sau khi Uranôx chết, nhân dân
đã thần thánh hóa ông và dần dần người ta đồng nhất ông với bầu trời. Cũng theo
nhà học giả này, Uranôx có bốn mươi lăm con, mười tám đứa trong số đó là con
của Uranôx với Tita. Vì thế mới có cái tên Tităng. Sau này Tita đổi tên là
Gaia. Cách giải thích của Điôđor chắc chắn là không đủ sức thuyết phục khoa
học. Nhưng chúng ta cần biết qua để thấy được một cố gắng của các nhà học giả
cổ đại muốn tìm hiểu hạt nhân hiện thực trong huyền thoại.

[4] Kdiodore de Sicile,
Bibliothèque Historique.

[5] Évhémère: nhà học
giả Hy Lạp thế kỷ III Trước Công Nguyên.

Về nữ thần Gaia không
phải chỉ sinh nở có thế. Nàng còn có nhiều cuộc tình duyên và mỗi cuộc đều đem
lại cho thế gian những vị thần này, thần khác. Kết hôn với thần Biển Pôngtôx,
con mình, Gaia sinh ra các thần Biển Nêri, Phorkix, ThômaxKêtô. Kết hôn với
Tartar, Gaia sinh ra Tiphông, một quỷ thần có trăm đầu là rắn phun ra lửa, to
lớn khổng lồ có dễ còn hơn cả thế hệ khổng lồ Hêcatôngkhia lớp trước. Có chuyện
còn kể Gaia sinh ra cả lũ ác điểu Harpi, con mãng xà Pitông...

Là nữ thần Đất Mẹ, Gaia
có một vị trí rất lớn, rất quan trọng trong tín ngưỡng của người Hy Lạp cổ.
Gaia được coi như là vị cao tằng tổ mẫu của loài người, là nơi cư ngụ cho những
người trần thế, nuôi sống họ đồng thời cũng là nơi an nghỉ của họ, khi họ đã
kết thúc cuộc sống tươi vui của mình trên mặt đất tràn đầy ánh sáng để bước vào
cuộc sống ở thế giới khác.

Nàng là khởi đầu và kết
thúc của sự sống. Nàng còn được coi là người nuôi dưỡng mùa màng, cây cối cho
được tươi tốt, bội thu, sinh con kết trái. Vì thế Gaia có một biệt danh là
Carphôrôx, nghĩa là Gaia - Được mùa. Khắp nơi trên đất nước Hy Lạp xưa thường
viện dẫn Gaia để chứng giám.

Ở vùng Đônđôn (Dodone)
Tây Bắc Hy Lạp, sau này người ta coi Gaia như là vợ của Dớt, đẩy lùi hình ảnh
Điônê, (Dioné), Hêra, Đêmêter xuống vị trí thứ yếu.

* * *

Nữ thần Đêm Tối - Nix
sinh ra rất nhiều vị thần tai hại cho thế gian và loài người. Đó là những nữ
thần Ker (Kères) có đôi cánh đen, chân có móng sắc nhọn, khoác một tấm áo lúc
nào cũng thấm ướt máu người. Các nữ thần Ker thường hạ cánh xuống nơi chiến địa
để hút máu, ăn thịt những người đã chết. Đây là những nữ thần Chết khác với
Thần Tanatôx (Thanatos) - một nam thần cũng là con của Nix, lãnh sứ mạng đi báo
tử cho những kẻ bất hạnh mà thật ra người Hy Lạp xưa kia cũng coi Tanatôx như
là thần Chết. Tiếp đến là thần Giấc Ngủ Hipnôx[6].

[6] Hypnos, Sommeil,
Hypnos: tiếng Hy Lạp: Giấc ngủ, sau này Pháp hóa mang nghĩa: thôi miên.
Hypnolisr: thôi miên, Hypnotisme: thuật thôi miên, còn gọi là thần Giấc Mộng,
nữ thần Bất Hòa - Erix (Eris, la Discorde) nữ thần Lừa Dối, Già Nua, Buồn
Phiền.

Trong số con gái của nữ
thần Nix ta không thể không nhắc đến vị nữ thần Đấu Tranh. Giống như mẹ, vị nữ
thần này lại đẻ ra một loạt các thần tai hại khác như Mỏi Mệt, Đói Khổ, Đau
Thương, Hỗn Loạn, Gây Gổ, Cướp Bóc, Chém Giết...

Chưa hết, Đêm Tối - Nix
còn sinh ra ba chị em nữ thần Moirơ[7] cai quản Số Mệnh của thần thánh và loài
người. Số Mệnh này là cuộn chỉ trong tay nữ thần Clôtô[8]. Nàng quay cuộn chỉ
để cho nữ thần La Khêdix giám định. Chiểu theo sự giám định này, nữ thần
Atơrôpôx tay cầm kéo lạnh lùng cắt từng đoạn chỉ Số Mệnh của chúng ta. Thật bất
hạnh cho ai bị lưỡi kéo của Atơrôpôx cắt đoạn chỉ Số Mệnh của mình. Người đó sẽ
buộc phải từ bỏ cuộc sống êm dịu, ngọt ngào như mật ong vàng để về sống dưới
địa ngục Tartar.

[7] Moires, thần thoại
La Mã: Paques hoặc Tri Fata.

[8] Clotho, thần thoại
La Mã: Noma.

Ta còn phải kể đến nữ
thần Nêmêdix (Némésis) một người con gái của nữ thần Đêm Tối - Nix, đảm đương
công việc trừng phạt, trả thù đối với những kẻ phạm tội để giữ gìn luân thường
đạo lý và sự công bằng. Nàng còn là vị nữ thần gìn giữ sự mực thước trong đời
sống. Những thói kiêu căng, ngạo mạn của người trần thế muốn vượt lên thần
thánh, rồi những hoàn cảnh ỷ thế giàu sang, có quyền có lực làm càn, làm bậy, cùng
những hành động thái quá như xa hoa, tự phụ, ức hiếp lương dân đều không qua
được con mắt nữ thần Nêmêdix.

Đó là tóm tắt câu
chuyện về buổi khai thiên lập địa, thế gian từ chỗ hoang vu, hỗn độn đến chỗ có
hình dáng và có thần cai quản. Nhưng lúc này đây mọi thứ còn hết sức bề bộn
ngổn ngang, chưa ổn định, chưa trật tự, cân bằng. Crônôx cướp ngôi của Uranôx
cai quản thế gian với tất cả nỗi khó khăn như vậy. Thần thoại về buổi khai
thiên lập địa của người Hy Lạp có những nét tương đồng với thần thoại của nhiều
dân tộc trên thế giới mà khoa thần thoại học so sánh đã khảo sát thấy. Đó là
môtip về việc tách đất ra khỏi trời, về việc tống giam những đứa con của Đất
vào lòng đất.

Đọc thần thoại Ấn Độ
chúng ta thấy: Thuở khởi đầu của vũ trụ chỉ là nước mênh mông, không có cả Cái
Tồn Tại[9] và Cái Không Tồn Tại[10]. Sau dần Nước thai nghén Mặt Trời, Cái
Không Tồn Tại vốn ở trong lòng Đất sinh ra cái Tồn Tại. Và giai đoạn đầu của sự
sáng tạo ra thế gian là phải tách cái Tồn Tại ra khỏi Cái Không Tồn Tại. Cái
Tồn Tại là thế giới của người và thần, của Mặt Trời, Khí Nóng và Nước. Trời và
Đất là những vị thần đầu tiên. Cái Không Tồn Tại là phạm vi của yêu ma quỉ
quái, chỉ có bóng tối lạnh lẽo. Lại có cách giải thích khởi nguyên của vũ trụ
là do tình ái: “Khi Shiva và Shakti giao hợp, tia lửa, lạc thú xuất hiện và vũ
trụ phát sinh do tình ái...”[11],... Thần Inđra theo một giả thuyết là con của
Trời và Đất được thai nghén và sinh ra vào lúc mà hai vị thần này còn sống
chung với nhau ở cùng một chỗ. Inđra nhờ uống được thứ rượu thần là Soma bỗng
vụt lớn lên thành người khổng lồ có sức mạnh vô địch khiến bố, mẹ Inđra, Trời
và Đất, vô cùng khiếp sợ, bỏ chạy. Nhưng mỗi người chạy đi một phía ngược chiều
với nhau vì thế mà họ xa nhau vĩnh viễn. Còn Inđra thì chiếm lấy khoảng không
gian giữa Trời và Đất. Ở thần thoại Trung Quốc có truyện ông Bàn Cổ và bà Nữ
Oa. Còn thần thoại Việt Nam có truyện thần Trụ Trời.

[9] [10] Trong Nhập môn
triết học Ấn Độ (1972, Sài Gòn) Lê Xuân Khoa dùng những thuật ngữ: Hữu thể,
Thực hữu, Thực tại và Phi thể, Vô hữu, Phi thực để diễn đạt hai khái niệm này,
nguyên văn tiếng Sanscrit là Sat và Asat.

[11] Linga Rahasya,
“...Shiva tự phân làm hai nửa một âm và một dương, âm dương giao hòa thành vũ
trụ...”.

* * *