Phần VIII

Chương - 20 -

Piotr không ở lại ăn bữa chiều. Chàng lập tức
ra khỏi phòng và bổ đi tìm Anatol khắp thành phố. Bây giờ hễ nghĩ đến Anatol là
máu chàng lại sùng sục dồn lên tim và chàng thấy nghẹn thở. Ở bãi trượt dốc(1),
ở các ổ chứa của người Di-gan, ở nhà Komorino. - Đều không thấy Anatol đâu cả.
Piotr đến câu lạc bộ. Trong câu lạc bộ vẫn như mọi ngày: khách khứa đến ăn vẫn
ngồi túm năm tụm ba, chào hỏi Piotr, và nói chuyện với chàng về những tin tức
trong thành phố. Một người hầu chào Piotr, vốn biết rõ những người quen và
những thói quen của chàng, hắn cho chàng biết rằng ghế của chàng vẫn dành sẵn
bên phòng ăn nhỏ, rằng công tước Mikhail đang ở trong phòng đọc sách, còn Pavel
Timofevich thì chưa đến.

(1)
Trượt dốc là một trò chơi được người Pháp gọi là "Núi Nga" (Montagnes
russes) còn người Nga thì lại gọi là "núi Mỹ" (Amerikanskie gorry).
Người ta đắp một con đường tuyết lên xuống như làn sóng và cho xe trượt tuyết
chạy theo con đường đó.

Trong khi đang nói chuyện về thời tiết, một
người quen của Piotr hỏi chàng có nghe nói gì về chuyện Kuraghin bắt cóc cô
Roxtov không: hiện nay trong thành phố người ta đang kháo nhau như vậy, không
biết có đúng không? Piotr cười lớn nói rằng đó là chuyện bịa, vì chàng vừa mới
ở nhà gia đình Roxtov ra. Gặp ai chàng cũng hỏi Anatol. Có người bảo chàng là
Anatol chưa đến, một người khác nói là hôm nay Anatol sẽ đến ăn chiều ở đây.
Piotr thấy có một ấn tượng lạ lùng khi nhìn đám người điềm tĩnh, thản nhiên
kia, không hề hay biết những điều đang diễn ra trong lòng chàng. Piotr bước qua
phòng khách, đợi cho mọi người đến đông đủ; không thấy Anatol đâu, chàng không
ăn bữa chiều nữa và trở về nhà.

Anatol
hôm ấy ăn chiều ở nhà Dolokhov và bàn bạc với hắn xem bây giờ nên cứu vãn việc
thất bại vừa qua như thế nào. Hắn thấy nhất thiết phải gặp lại Natasa. Đến tối
hắn đến nhà chị để tính cách dàn xếp cuộc gặp mặt này.

Sau khi hoài công đi khắp Moskva, Piotr trở về
nhà. Người hầu phòng thưa với chàng là có công tước Anatol Vaxilievich đến thăm
bá tước phu nhân. Phòng khách của bá tước phu nhân bây giờ đang tấp nập khách
khứa.

Từ khi đến Moskva chàng chưa gặp Elen lần nào.
Chàng không chào vợ (giờ phút ấy chàng căm ghét vợ hơn bao, giờ hết), chàng đi
thẳng vào phòng khách và trông thấy Anatol Kuraghin liền lại gần hắn ta.

-
A, anh Piotr! - Bá tước phu nhân đến gần chàng nói, - Anh không biết Anatol của
chúng ta đang lâm vào một tình cảnh như thế nào… - Elen dừng lại, trông thấy
mái đầu cúi gằm xuống, đôi mắt sáng quắc, dáng đi quả quyết của Piotr, nàng đã
thấy lộ rõ cái sức mạnh và sự phẫn nộ ghê gớm mà nàng đã từng biết và đã từng
chịu đựng sau cuộc đấu súng với Dolokhov.

Piotr
bảo vợ:

-
Các người đi đến đâu là gieo rắc truỵ lạc và tội ác ở đấy. - Rồi chàng nói bằng
tiếng Pháp. - Anatol cậu vào đây với tôi, tôi có chuyện cần nói với cậu.

Anatol đưa mắt nhìn chị rồi ngoan ngoãn đứng
dậy, sẵn sàng theo Piotr.

Piotr
nắm lấy cánh tay hắn, kéo theo mình và bước ra khỏi phòng.

-
Nếu mà trong phòng khách của tôi mà ông dám… - Elen nói thì thào; nhưng Piotr
không đáp, đi thẳng ra khỏi phòng.

Anatol theo sau chàng với dáng đi hiên ngang
thường ngày, nhưng trên gương mặt hắn lộ vẻ lo lắng.

Trở về phòng làm việc, Piotr đóng cửa lại và
nói với Anatol, không nhìn vào mặt hắn.

-
Cậu hứa với bá tước tiểu thư Roxtov là sẽ cưới cô ta phải không? Cậu muốn đem
cô ta đi trốn à?

-
Anh bạn ạ, - Anatol đáp bằng tiếng Pháp (suốt buổi nói chuyện hai người đều nói
với nhau bằng tiếng Pháp), - Thiết tưởng tôi không có bổn phận trả lời những
câu hỏi đặt ra với một giọng như vậy!

Gương mặt Piotr, nãy giờ đã tái xanh, nay lại
càng biến sắc đi vì tức giận. Chàng đưa bàn tay to béo nắm lấy cổ áo quân phục
của Anatol và lay mạnh từ bên này sang bên kia một hồi cho đến khi mặt của
Anatol đã đủ lộ vẻ hoảng sợ.

-
Thì tôi đã bảo là có chuyện cần nói với cậu… - Piotr nhắc lại.

-
Ơ kìa, hay nhỉ… Hả? - Anatol vừa nói vừa sờ chiếc khuy cổ bị đứt đã kéo rách
luôn cả một mảnh áo.

-
Cậu là một thằng khốn nạn, một thằng đốn mạt và tôi không hiểu tại sao tôi lại
không nếm thử cái thú đập vỡ sọ cậu ra bằng cái này! - Piotr nói kiểu cách như
vậy chỉ vì chàng nói bằng tiếng Pháp.

Chàng nắm lấy một cái chặn giấy rất nặng, giơ
lên với một dáng điệu dữ tợn rồi vội vã đặt nó xuống bàn.

-
Cậu có hứa là sẽ lấy tiểu thư phải không?

-
Tôi, tôi… tôi không nghĩ đến việc đó; vả lại tôi chưa bao giờ hứa là vì…

Piotr ngắt lời hắn.

-
Cậu có giữ thư từ gì của cô ấy không? Có thư không? - Piotr vừa nhắc lại vừa
tiến về phía Anatol.

Anatol nhìn chàng và lập tức thọc tay vào túi
lấy chiếc ví.

Piotr cầm lấy bức thư của Anatol đưa ra và đẩy
chiếc bàn bấy giờ đứng chặn lối đi của chàng sang một bên, rồi gieo, mình xuống
đi văng.

-
Tôi sẽ không hành hung cậu đâu, đừng vội! - Piotr nói để đáp lại cử chỉ hoảng
hốt của Anatol. - Thư từ là một, - Piotr nói như đang nhẩm lại một bài học. Rồi
sau phút im lặng, chàng đứng dậy và bắt đầu đi đi lại lại, nói. - Hai là ngày
mai cậu phải đi khỏi Moskva.

-
Nhưng làm thế nào mà…

-
Ba là… - Piotr không thèm nghe, cứ nói tiếp. - Cậu không bao giờ được nói hở ra
một tí gì về câu chuyện giữa cậu với bá tước tiểu thư. Cái đó thì tôi biết là
tôi cũng chẳng cấm cậu được, nhưng nếu cậu còn một chút lương tâm nào… - Piotr
im lặng đi lại mấy vòng nữa trong phòng. Anatol ngồi cạnh bàn và cau mày, cắn
môi. - Dù sao cậu cũng không thể hiểu rằng ngoài khoái lạc của cậu ra còn có
hạnh phúc, còn có sự yên tĩnh của những người khác, rằng chỉ vì muốn vui chơi
mà cậu đã làm hỏng cả một đời người. Cậu muốn chơi bời thì hãy chơi bời với
những thứ đàn bà như vợ tôi ấy với những người như thế cậu chơi như thế là rất
phải, họ biết rõ cậu muốn gì ở họ. Họ cũng có đủ kinh nghiệm truỵ lạc để đối
phó với cậu; nhưng hứa với một người con gái là sẽ lấy người ta… lừa đảo, ăn
cắp… Sao cậu lại không hiểu rằng việc ấy cũng đê hèn như đánh một ông già hay
một đứa trẻ! Piotr im lặng nhìn Anatol. Bấy giờ khóe mắt chàng không còn vẻ
giận dữ nữa, mà lại có ý dò hỏi.

-
Cái đó thì tôi không biết. Hả? - Anatol nói. Chàng đã dần dần trở lại mạnh dạn
khi thấy Piotr nén được cơn giận. - Cái đó thì tôi không biết và không muốn
biết, - Chàng nói, mắt không nhìn vào Piotr, hàm dưới hơi rung rung. - Nhưng
anh vừa nói với tôi những chữ đê hèn, vân vân; đó là một điều mà tôi, với tư
cách là một người có danh dự(2) không cho phép ai làm.

(2) Người tự xem là bị xúc phạm thường đòi
người đã xúc phạm mình xin lỗi nếu người này từ chối, người kia sẽ thách đấu
súng.

Piotr
ngạc nhiên nhìn Anatol, không hiểu hắn muốn cái gì.

Anatol
nói tiếp:

-
Tuy trong khi anh nói chỉ có hai chúng ta ở đây, nhưng tôi không thể…

-
Thế nào, cậu đòi tôi xin lỗi hẳn? - Piotr hỏi, giọng ngạo nghễ.

-
Ít nhất anh cũng cần phải thủ tiêu những lời nói đó. Hả? Nếu anh muốn tôi làm
theo ý muốn của anh. Hả?

-
Thì thủ tiêu, thủ tiêu, - Piotr nói, - và tôi có lời xin lỗi cậu. - Piotr bất
giác nhìn vào cái khuy đứt của Anatol. - Và nếu cậu cần tiền đi đường…

Anatol
mỉm cười. Cái nụ cười rụt rè, đê tiện này Piotr đã rất nhiều lần trông thấy ở
Elen. Nó làm cho chàng phát tởm lên.

-
Ô thật là một nòi giống đê tiện vô lương tâm hết sức! - Chàng nói đoạn bỏ ra
ngoài.

Ngày
hôm sau Anatol lên đường đi Petersburg.

Phần VIII

Chương - 21 -

Piotr đến gặp bà Maria Dmitrievna để báo cho
bà biết là những điều bà dặn đã làm xong: Kuraghin đã bị chàng tống cổ ra khỏi
Moskva. Hôm ấy cả nhà đang nhốn nháo lo sợ. Natasa mệt nặng, và Maria Dmitrevna
nói nhỏ với chàng là sau khi biết Anatol đã có vợ, ngay đêm ấy Natasa đã bí mật
đi lấy thạch tín để tự tử. Uống được một ít nàng sợ quá đánh thức Sonya dậy và
cho Sonya biết việc mình vừa làm. Người ta đã kịp thời tìm cách giải độc và bây
giờ thì cơn nguy đã qua; nhưng Natasa còn yếu lắm, chưa thể nghĩ đến việc đưa
nàng về thôn quê được, nên đã cho người đi mời bá tước phu nhân.

Piotr
gặp lão bá tước, vẻ bàng hoàng ngơ ngác, và gặp Sonya, mắt sưng húp vì khóc
nhiều nhưng chàng không gặp được Natasa.

Hôm
ấy Piotr ăn chiều ở câu lạc bộ. Quanh chàng chỗ nào cũng nghe bàn tán về âm mưu
bắt cóc cô Roxtov. Chàng kiên nhẫn ra sức cải chính những tin đồn đó, quả quyết
với mọi người rằng không hề có chuyện gì như thế, có chăng chỉ là em vợ chàng
đến cầu hôn cô Roxtov và bị cự tuyệt, thế thôi. Piotr thấy mình có nhiệm vụ
phải giấu kín việc này và khôi phục thanh danh của cô Roxtov.

Chàng lo sợ chờ đợi công tước Andrey trở về và
ngày nào cũng ghé qua nhà lão công tước hỏi thăm.

Công
tước Nikolai Andreyevich, qua cô Burien, đã biết tất cả những tin đồn đang lan
tràn trong thành phố, và đã đọc thư gửi nữ công tước Maria, trong đó Natasa cự
tuyệt vị hôn phu. Ông có vẻ vui hơn ngày thường và rất nóng lòng chờ con trai
trở về.

Anatol đi được mấy ngày thì Piotr nhận được
một mảnh giấy của công tước Andrey gởi lại, báo cho chàng biết mình đã về và
mời Piotr lại nhà.

Công
tước Andrey vừa về đến Moskva thì ngay phút đầu cha chàng đưa cho chàng bức thư
cự tuyệt của Natasa gửi nữ công tước Maria, (bức thư này cô Burien đã lấy cắp
được của nữ công tước Maria để đưa lại cho lão công tước), và được nghe cha kể
lại những câu chuyện về vụ bắt cóc Natasa, có thêm thắt khá nhiều.

Công
tước Andrey về buổi tối hôm ấy thì hôm sau Piotr đến. Piotr chắc mẩm là cũng sẽ
thấy công tước Andrey ở trong một tình trạng như Natasa, cho nên chàng rất ngạc
nhiên khi đi vào phòng khách chàng nghe trong phòng làm việc có tiếng nói rất
to của công tước Andrey đang hăm hở bàn về một vụ âm mưu gì ở Petersburg. Thỉnh
thoảng có tiếng lão công tước và tiếng một người nào khác nữa ngắt lời công
tước Andrey. Nữ công tước Maria ra đón Piotr. Nàng thở dài đưa mắt chỉ khung
cửa dẫn vào phòng làm việc, nơi đang có công tước Andrey hình như nàng muốn tỏ
lòng thông cảm với nỗi buồn của anh nàng, nhưng trông nét mặt của nữ công tước
Maria, Piotr thấy rõ là nàng mừng về việc đã xảy ra và nàng cũng mừng về thái
độ của anh nàng khi tiếp được tin người phản bội. Nàng nói:

-
Anh ấy bảo là anh ấy không lấy làm lạ về việc vừa qua; tôi biết rằng lòng tự trọng
của Andrey không cho phép anh để lộ tình cảm của mình, nhưng dù sao anh ấy đã
chịu đựng việc đó một cách dễ dàng hơn là tôi tưởng. Hẳn là cơ sự phải như thế…

-
Nhưng chả nhẽ thế là thôi hẳn rồi hay sao? - Piotr nói.

Nữ
công tước Maria ngạc nhiên nhìn chàng. Nàng cũng không hiểu nổi tại sao lại còn
có thể hỏi lại như vậy nữa. Piotr vào phòng giấy. Công tước Andrey người đổi
khác khá nhiều, trông rõ ràng là khỏe mạnh hơn, nhưng có một nếp nhăn mới chạy
dọc xuống giữa đôi lông mày. Chàng mặc thường phực đứng trước mặt cha chàng và
công tước Messerxki, và đang tranh luận rất hăng, vừa nói vừa giơ tay làm những
cở chỉ cương quyết.

Họ
đang bàn về Xperanxki, vì bấy giờ tin ông bị đày đột ngột và tin đồn nhảm là
ông ta phản bội vừa mới về đến Moskva.

Công
tước Andrey nói:

-
Tất cả những người mới tháng trước đây vừa ca ngợi ông ta thì bây giờ lại phê
phán và buộc tội ông ta, ngay cả những người không đủ sức hiểu được những ý
định của ông ta cũng thế. Phê phán một người đang sa cơ và đổ tội của người
khác lên đầu họ rất dễ; nhưng tôi xin nói rằng nếu dưới triều đại này mà có làm
được việc gì tốt là đều do ông ta cả, do một mình ông ta làm ra cả… - Trông
thấy Piotr, chàng ngừng lại. Những thớ thịt trên mặt chàng khẽ rung động, và vẻ
mặt chàng lập tức sa sầm xuống, rồi chàng nói thêm. - Rồi hậu thế sẽ đánh giá
công lao của ông ta một cách công bằng hơn. - Đoạn quay sang Piotr, chàng nói
tiếp ngay, giọng phấn chấn, những nếp nhăn mới xuất hiện trên trán hằn xuống
sâu hơn nữa:

-
Sao, cậu dạo này thế nào? Cậu cứ béo ra mãi. - Nghe Piotr hỏi thăm sức khoẻ,
chàng nói. - Vâng, tôi rất khoẻ, - rồi cười nhạt.

Piotr
thấy rõ rằng tiếng cười nhạt đó muốn nói "Phải, tôi khoẻ, nhưng có ai cần
đến sức khỏe của tôi đâu". Sau khi nói với Piotr mấy câu về đoạn đường xấu
kinh khủng từ biên giới Ba Lan trở đi, về chuyện chàng gặp mấy người quen ở
Thuỵ Sĩ, về ông Dexal mà chàng đưa từ nước ngoài về để dạy con, công tước
Andrey lại hăng hái xen vào câu chuyện giữa hai ông già bấy giờ đang tiếp tục
bàn về Xperanxki.

-
Nếu quả có chuyện phản phúc và có những bằng chứng tỏ ra rằng ông ta có liên hệ
bí mật với Napoléon thì người ta đã công bố cho toàn dân biết rồi. - Công tước
Andrey nói, giọng nóng nảy và hấp tấp. - Riêng tôi xưa nay chẳng ưa gì
Xperanxki, nhưng tôi yêu lẽ công bằng.

Bây
giờ Piotr đã nhận rõ là bạn chàng đang nói có một nhu cầu mà chàng quá quen
thuộc: công tước Andrey đang cần tranh cãi một cách say sưa về một việc xa lạ
đối với chàng, chỉ cốt sao lấn át được ý nghĩ thầm kín đang làm cho chàng quá
khổ tâm.

Khi công tước Messerxki đi rồi, công tước
Andrey nắm lấy cánh tay Piotr và mời bạn vào căn phòng dành cho chàng. Trong
phòng thấy có một cái giường mới đặt, mấy chiếc va ly, và mấy chiếc hòm mở
toang. Công tước Andrey lại gần một chiếc va ly lấy ra một cái tráp. Chàng lấy trong
tráp ra một gói giấy. Những việc đó chàng làm rất nhanh và không nói một câu.
Chàng đứng dậy và đằng hắng mấy cái. Vẻ mặt chàng u tối, hai môi mím chặt.

-
Cậu thứ lỗi cho mình, nếu mình làm phiền cậu…

Piotr hiểu rằng công tước Andrey muốn nói về
Natasa, và khuôn mặt rộng của chàng tỏ vẻ ái ngại và thông cảm. Vẻ mặt đó của
Piotr khiến công tước Andrey tức giận; chàng nói tiếp, giọng sang sảng có vẻ
quả quyết và nghe rất khó chịu:

-
Tôi đã nhận được lời cự tuyệt của bá tước tiểu thư Roxtov, và tôi có nghe đồn
đại là ông em vợ của cậu có ngỏ ý cầu hôn cô ta, hay việc gì đại loại như thế.
Việc đó có đúng không?

-
Cũng đúng mà cũng không. - Piotr mở đầu, nhưng công tước Andrey đã ngắt lời
chàng.

-
Đây là những bức thư và bức chân dung của tiểu thư, - Chàng nói đoạn lấy gói
thư trên bàn trao cho Piotr. - Cậu trả hộ cho bá tước tiểu thư… nếu cậu gặp.

-
Cô ấy đang mệt nặng. - Piotr nói.

-
Thế ra cô ấy vẫn ở đây? - Công tước Andrey nói. - Còn công tước Kuraghin? - Chàng
hỏi nhanh.

-
Đi từ lâu rồi. Cô ấy vừa suýt chết…

-
Tôi rất ái ngại cho bệnh tình của tiểu thư, - Công tước Andrey nói. Chàng cười
nhạt, tiếng cười lạnh lùng, độc ác và khó chịu như tiếng cười của cha chàng, và
nói tiếp:

-
Nhưng thế tức là Kuraghin tiên sinh không ban cho bá tước tiểu thư Roxtov cái
hân hạnh được tiên sinh cầu hôn? - Chàng khịt mũi mấy cái.

-
Kuraghin không thể kết hôn được, vì hắn đã có vợ rồi. - Piotr nói.

Công
tước Andrey lại cười một cách khó chịu, giống như cha chàng. Chàng nói:

-
Thế bây giờ ông ấy ở đâu, ông em vợ của cậu ấy, tôi có thể biết được không?

Hắn
đi Petersburg… thật ra tôi cũng chẳng rõ nữa. - Piotr nói.

-
Thôi được cũng chả sao, - Công tước Andrey nói, - Cậu nói hộ với bá tước tiểu
thư Roxtov là trước đây cũng như hiện nay tiểu thư vẫn hoàn toàn tự do, và tôi
có lời chúc tiểu thư vạn sự như ý.

Piotr cầm lấy gói thư, công tước Andrey vẻ như
đang nghĩ xem có cần nói gì với chàng nữa không hoặc đợi xem Piotr có nói gì
với mình nữa không, đưa mắt nhìn chàng không chớp.

Piotr
nói:

-
Anh ạ, anh có nhớ hôm chúng ta tranh luận ở Petersburg không, anh có nhớ…

-
Tôi nhớ, - Công tước Andrey đáp vội. - Dạo ấy tôi có nói rằng phải tha thứ cho
một người đàn bà khi họ lầm lạc, nhưng tôi không nói là tôi có thể tha thứ. Tôi
không thể tha thứ được.

-
Làm sao có thể so sánh được?

Công
tước Andrey ngắt lời Piotr, quát lên, giọng gắt gỏng:

-
Phải, phải đến cầu hôn lại, phải tỏ ra rộng lượng, vân vân chứ gì? Phải, làm
như vậy rất cao thượng, nhưng tôi không thể giẫm lên vết chân của cái ông ấy
được. Nếu cậu muốn giữ tình bạn với tôi thì cậu đừng bao giờ nói đến cô… đến
những việc ấy nữa. Thôi chào cậu. Vậy cậu sẽ chuyển hộ chứ?

Piotr
đi ra và đến gặp lão công tước và tiểu thư Maria.

Ông già có vẻ linh hoạt hơn ngày thường. Nữ
công tước Maria cũng vẫn như mọi khi; nhưng ở phía sau lòng ái ngại cho anh,
Piotr thấy trong thâm tâm nàng, mừng thầm là cuộc hôn nhân không thành. Nhìn
hai người, Piotr đã hiểu rõ họ khinh bỉ và căm giận gia đình Roxtov đến nhường
nào, hiểu rằng trước mắt họ thậm chí cũng không thể nhắc đến tên con người đã
có thể đổi công tước Andrey để lấy bất cứ ai.

Đến
bữa ăn trưa họ nói chuyện về cuộc chiến tranh hiển nhiên là sắp nổ ra. Công
tước Andrey không ngớt miệng tranh luận khi nói với cha, khi thì với Deaxl, ông
gia sư người Thuỵ Sĩ và có vẻ hăng hái hơn mọi ngày. - Cái hăng hái mà Piotr
hiểu rất rõ nguyên nhân.