Phần IV

Chương - 15

Hẹn đến mai và giữ dáng diệu chững chạc không
phải là việc khó, nhưng lủi thủi trở về nhà, trông thấy mặt các em và cha mẹ,
thú nhận tội lỗi, rồi xin một món tiền mà mình không có quyền đòi hỏi sau khi
đã lấy danh dự ra hứa hẹn. - Việc đó thật là khủng khiếp.

Người
nhà vẫn chưa đi ngủ. Bọn trẻ nhà Roxtov sau khi đi xem hát về và đã ăn bữa
khuya, đang quây quần xung quanh chiếc dương cầm. Nikolai vừa bước vào phòng
khách đã thấy mình bao phủ trong bầu không khí ái ân và thi vị bàng bạc trong
nhà suốt mùa đông năm ấy. Bây giờ, sau việc cầu hôn của Dolokhov và buổi khiêu
vũ của Yoghel, bầu không khí ấy tựa hồ đã tụ lại dày hơn nữa xung quanh Sonya
và Natasa, như khi trời trước cơn giông. Hai cô thiếu nữ trong bộ áo màu thanh
thiên mặc đi xem hát, xinh đẹp và biết mình xinh đẹp, đang sung sướng, tươi
cười đứng bên dương cầm. Vera và Sinsin đang đánh cờ ở phòng khách. Lão bá tước
phu nhân thì trong khi chờ đợi ông chồng và cậu con, đang chơi bói bài với một
bà già quý tộc lưu trú trong nhà. Denixov ngồi trước dương cầm, hai mắt sáng
quắc, tóc rối bù, một chân co ra phía sau, đang đưa mười ngón tay ngắn ngủi đập
từng hợp âm, và, mắt đảo qua đảo lại cất giọng khàn khàn nhưng đúng cung bậc
bài hát "Đạo cô" - Bài thơ anh ta mới làm và đang tìm cách phổ nhạc.

Đạo
cô ơi! Mãnh lực nào thúc đẩy

Khiến
tơ đồng yên ngủ bỗng vang lên.

Nàng
nhen lên trong lòng ta, rực cháy

Ngón
tay ta run rẩy, chẳng sao yên?

Chàng
hát với một giọng thiết tha, đôi mắt đen nhánh long lanh như mã não bắn những
tia chớp về phía Natasa, khiến nàng sợ hãi nhưng sung sưởng.

-
Hay quá! Tuyệt diệu! - Nàng reo lên. - Một khúc ca nữa đi anh! - Nàng nói thêm,
không để ý đến Nikolai.

"Đối
với họ vẫn không có gì thay đổi". - Nikolai nghĩ ngợi trong khi đưa mắt
nhìn qua phòng khách và trông thấy Vera, lão bá tước phu nhân và cụ già.

-
À, anh Nikolai đã về! - Natasa chạy ra đón chàng.

-
Cha có nhà không? - Chàng nói.

-
Anh về làm em mừng quá! - Natasa nói, không đáp lại câu hỏi của chàng. - Chúng
em ở nhà vui quá anh ạ. Anh Vaxili Dimitrich ở lại thêm một ngày vì em đấy.

-
Không, cha chưa về. - Sonya nói.

-
Kolo, con đã về đấy ư, đi vào đây con, - Tiếng bá tước phu nhân nói trong phòng
khách.

Nikolai
đi đến chỗ mẹ ngồi, hôn tay bà, và lặng lẽ ngồi xuống cạnh bàn, đưa mắt nhìn
theo bàn tay bà đang xếp đặt mấy quân bài. Từ bên phòng lớn vẫn văng vẳng lại
những tiếng cười và những giọng nói vùi vẻ đang van nài Natasa.

-
Thôi được rồi, được rồi. - Denixov nói to. - Bây giờ từ chối cũng vô ích, tiểu
thư còn nợ tôi bài "đò đưa"(1), tôi van tiểu thư.

(1)
Barcarolla (tiếng Ý).

Bá
tước phu nhân đưa mắt nhìn cậu con trai đang ngồi im lặng.

-
Con làm sao thế? - Bà hỏi chàng.

-
À có sao đâu ạ - Chàng nói, tựa hồ câu hỏi muôn lần như một ấy đã làm cho chàng
bực mình. - Cha đã sắp về chưa?

-
Có lẽ sắp về đấy.

"Ở
nhà chẳng có gì thay đổi. Chưa ai hay biết gì cả. Bây giờ biết rúc vào
đâu?" - Nikolai tự nhủ và trở về gian phòng khách lớn có cây dương cầm.

Sonya
đang ngồi trước dương cầm đánh đoạn mở đầu bài "đò đưa" mà Denixov
đặc biệt ưa thích. Natasa đang chuàn bị hát.

Denixov
thì đang nhìn nàng với đôi mắt hân hoan. Nikolai bắt đầu đi đi lại lại trong
phòng.

"Tự
dưng lại bảo nó hát làm gì thế? Nó thì hát được cái gì? Chả có gì là vui thú
cả" - Chàng nghĩ.

Sonya
dạo hợp âm thứ nhất của đoạn mở đầu.

"Trời
ơi, mình là một con người bỏ đi, một con người đã mất hết danh dự, chỉ còn việc
cho một viên đạn vào óc, chứ hát với xướng gì nữa?" - Chàng tự nhủ. - Hay
là đi biệt? Nhưng đi đâu? Thôi, cứ để mặc cho họ hát!"

Nikolai
vẫn tiếp tục đi đi lại lại trong phòng, vẻ mặt u uất, chốc chốc lại liếc nhìn
Denixov và hai cô thiếu nữ, đồng thời lẩn tránh mắt họ.

"Nikolenka,
anh làm sao thế?" Đôi mắt của Sonya như muốn hỏi. Nàng đoán ngay được rằng
chàng đã gặp một chuyện chẳng lành.

Nikolai
ngoảnh mặt đi, không nhìn nàng. Natasa với các trực giác nhạy bén của nàng cũng
đã nhận thấy ngay tình trạng anh mình. Nàng có nhận thấy, nhưng trong giờ phút
này bản thân nàng đang vui vẻ, xa cách mọi sự phiền não, mọi nỗi u buồn, mọi
lời trách móc, cho nên nàng tự lừa dối mình một cách hữu ý (thanh niên thường
như thế). "Bây giờ mình vui sướng quá, mình không muốn tiếp xúc với sự
phiền não của người khác để làm hư hỏng mất niềm vui sướng cảu mình" - Đó
là chân tình của nàng, nhưng nàng lại nói với mình một cách khác. - "Không
đâu, chắc là mình lầm, nhất định anh ấy cũng vui sướng như mình".

-
Nào, Sonya, - Nàng nói và bước ra chính giữa phòng, nơi mà nàng cho là điều
kiện âm hưởng tốt hơn cả. Nàng ngẩng đầu, buông thõng hai bàn tay như một vũ nữ
và bước mạnh ra chính giữa phòng, mỗi bước đi đều nhấn mạnh chân chuyển từ gót
giày sang mũi giày, rồi dừng lại.

Dáng
vẻ của nàng như nói với hộ nàng: "Đây tôi như thế này đáy!" để đáp
lại cái niềm hân hoan của Denixov đang theo dõi nàng.

"Nó
vui thích cái nỗi gì thế không biết! - Nikolai nghĩ trong khi nhìn em. - Sao nó
không thấy chán, không thấy ngượng nhỉ!"

Natasa
đưa lên một nốt đầu tiên, cổ nàng dãn ra, ngực nàng nâng lên, hai mắt nàng trở
nên nghiêm trang. Lúc đó nàng không nghĩ đến cái gì hết, cũng không nghĩ đến ai
hết, từ đôi môi tươi cười của nàng, những âm thanh tuôn ra, những âm thanh mà
mỗi người đều có thể xướng lên theo những âm trình như nhau, với một nhịp diệu
như nhau, những âm thanh mà một ngàn lần ta đều cảm thấy nhạt nhẽo, nhưng đến
lần thứ một ngàn linh một thì phải rung động và ứa nước mắt.

Mùa
đông năm ấy, lần đầu tiên Natasa đã bắt đầu hát một cách nghiêm túc, đặc biệt
vì có Denixov say sưa thưởng thức tiếng hát của nàng. Bây giờ nàng không hát
như một đứa trẻ nữa, trong tiếng hát của nàng không còn có sự cố gắng chăm chỉ
buồn cười của trẻ con như ngày trước; Nhưng nàng hát chưa giỏi, theo ý kiến của
tất cả những người sành hát đã nghe giọng nàng. "Giọng tốt nhưng chưa được
luyện, cần phải luyện thêm", mọi người đều nói. Nhưng người ta nói thế
thường là sau khi tiếng nàng đã im bặt từ lâu. Còn trong khi cái tiếng chưa
luyện ấy đang đưa lên với những hơi thở không đúng lúc, với những chỗ chuyển
giọng khó nhọc, thì chính những người sành hát cũng không nói gì, mà chỉ biết
thưởng thức cái giọng chưa luyện ấy và cứ muốn nghe nó lại một lần nữa. Trong
giọng hát của nàng có một cái gì trong trẻo, trinh bạch, một cái gì hồn nhiên,
không tự biết giá trị của mình, một cái gì êm dịu như nhung, nhưng hãy còn mộc
mạc, phối hợp khéo léo với những nhược điểm kỹ thuật đến nỗi hình như chỉ thay
đổi một điểm nhỏ trong giọng hát ấy cũng đủ làm cho nó hư hỏng mất.

"Làm
sao thế nhỉ? - Nikolai nghĩ thầm khi nghe giọng hát của nàng, chàng mở to mắt. -
Nó có cái gì thay đổi? Hôm nay nó hát hay quá!" và đột nhiên đối với chàng
cả vũ trụ đều quay tụ lại trong phút đợi chờ nốt nhạc theo sau, câu hát theo
sau! Và mọi sự vật trong vũ trụ đều chia làm ba phách: o miv crudele afetto
"Một, hai, ba… một, hai, ba… một… O miv crudele afetto… Một, hai, ba… một.
Chà, cuộc đời chúng ta thật là ngu xuẩn! - Nikolai nghĩ - Tất cả, nào là vận
đen, nào là tiền bạc, nào là Dolokhov, nào là oán hờn, nào là danh dự tất cả
những cái đó đều là chuyện vô nghĩa… Đây, cái này mới đáng kể này. Xem nào,
Natasa! Xem nào, em gái yêu của tôi; xem nào, cô bạn thân mến! Em tôi sẽ đưa
cái nốt si ấy như thế nào? Nó đã được rồi! Trời ơi!" - và chàng bất giác
hát bè đệm cách nốt cao một khoảng ba, để tăng cường cho cái nốt si ấy mà cũng
không biết rằng mình đang hát nữa. "Trời ơi! Hay quá! Có thật là chính ta
đã hát lên không? Sung sướng làm sao! - Chàng nghĩ. Ôi cái hợp âm quang đãng ba
ấy nó réo rắt làm sao, và những gì tốt đẹp nhất trong lòng Roxtov đã rung động
theo nó mãnh liệt đến nhường nào! Và cái đó không dính dáng gì đến mọi sự vật ở
trên đời. Kể gì thua bạc, kể gì Dolokhov, kể gì lời hứa danh dự, và quả thật…
Đó toàn là những chuyện nhảm nhí! Có thể giết người, ăn trộm mà vẫn hạnh phúc.

Phần IV

Chương - 16

Đã lâu lắm Roxtov chưa lần nào được khoái cảm
như vậy trong khi nghe nhạc. Nhưng Natasa vừa hát xong bài hát đò đưa thì chàng
lại sực nhớ đến thực tế. Chàng lẳng lặng bỏ ra ngoài và đi về phòng riêng.

Mười
lăm phút sau, lão bá tước, vui vẻ và hả hê, ở câu lạc bộ về Nikolai nghe tiếng
xe ông cụ về liền đến gặp.

-
Thế nào, vui chứ? - Ilya Andreyevich vừa nói vừa vui vẻ và kiêu hãnh mỉm cười
với con trai. Nikolai muốn nói "Vâng" nhưng không sao nói được: chỉ
thiếu một tí nữa chàng đã khóc nấc lên. Bá tước đang mải châm tẩu thuốc, không
nhận thđv tình trạng của con.

"Thôi, đằng nào cũng phải nói" - Nikolai
suy nghĩ lần đầu tiên và cuối cùng. Rồi đột nhiên, với một giọng nói hết sức
ung dung mà chàng cũng phải tự lấy làm xấu hổ, chàng nói với ông cụ, như khi
chàng muốn xin phép dùng xe ngựa đi phố:

-
Ba ạ, con đến đây để thưa chuyện. Tí nữa thì quên mất. Con cần tiền.

-
Thật à? - ông cụ nói trong lúc đang vui. - Thì ba đã bảo con là số tiền kia
không đủ tiêu đâu mà! Con cần có nhiều không?

-
Có nhiều. - Nikolai đỏ mặt nói, với một nụ cười ung dung, ngu xuẩn, mà mãi về
sau chàng vẫn không sao tha thứ cho mình được. - Con có nhỡ thua bạc một ít…
nghĩa là cũng khá nhiều, rất nhiều nữa là khác, bốn mươi ba ngàn rúp.

-
Làm sao? Thua ai? Nói đùa đấy chứ - Bá tước kêu lên, cổ và gáy hốt nhiên đỏ gay
vì chứng huyết áp cao của người có tuổi.

-
Con đã hẹn trả nội ngày mai. - Nikolai nói.

-
Ấy thế. - Lão bá tước vừa nói vừa đang rộng hai cánh tay ra tỏ vẻ bất lực, rồi
bủn rủn ngồi phịch xuống đi-văng.

-
Biết làm thế nào? Ai mà chẳng trải qua một lần như thế? -

Nikolai nói với một giọng ung dung và chững
chạc, nhưng trong lòng thì tự cho mình là một thằng vô lại, một thằng khốn nạn,
dù chết cũng không thể chuộc hết tội ác. Chàng chỉ muốn đến hôn tay cha, quỳ
xuống xin cha tha tội, nhưng chàng lại nói với một giọng ung dung, thậm chí còn
thô lỗ nữa, rằng chuyện đó bắt cứ ai cũng có thể trải qua.

Bá tước Ilya Andreyevich, nghe câu trả lời của
con thì cúi nhìn xuống đất rồi loay hoay một lúc như muốn tìm cái gì.

-
Phải, phải, - Ông cụ nói, - Khó đấy, cha e rằng khó mà kiếm được số tiển ấy,
chuyện ấy ai mà chẳng có lần trải qua! Phải, thật thế… - Và bá tước đưa mắt
nhìn lướt qua mặt con rồi đi ra phía cửa… Nikolai vốn đã liệu trước là có thể
bị cự tuyệt, nhưng không hề ngờ sự tình sẽ như vậy.

-
Ba ơi! Ba, ba! - Chàng nghẹn ngào gọi với theo ép chặt môi lên đấy và khóc nức
nở.

Trong khi bá tước và cậu con trai giãi bày với
nhau như vậy thì một cuộc nói chuyện không kém phần quan trọng cũng diễn ra
giữa bá tước phu nhân và cô gái. Natasa hớt hơ hớt hải chạy đến phòng mẹ.

-
Mẹ ơi! Mẹ ơi!… Anh ấy đã…

-
Cái gì thế?

-
Anh ấy đã… anh ấy đã ngỏ lời với con. Mẹ ơi! Mẹ ơi! - Nàng kêu lên.

Bá
tước phu nhân không dám tin ở tai mình nữa. Denixov đã ngỏ lời. Nhưng ngỏ lời
với ai? Với cái con bé oắt Natasa kia, mới đây còn hơi búp bê, bây giờ còn phải
học bài ư!

-
Thôi đi Natasa, chỉ vớ vẩn! - Bà cụ nói, trong lòng hy vọng rằng câu chuyện chỉ
là một trò đùa.

-
Vớ vẩn đâu! Con nói thật đấy, mẹ ạ - Natasa nói với một giọng hờn dỗi. - Con
vào hỏi mẹ xem nên như thế nào, mẹ lại bảo là vớ vẩn.

Bá
tước phu nhân nhún vai.

-
Nếu quả thật me-xừ Denixov xin kết hôn với mày, thì mày bảo cho ông ta biết
rằng ông ta là một thằng ngốc.

-
Không, không phải là thằng ngốc. - Natasa nói, vẻ tức giận và nghiêm trang.

-
Thế thì mày muốn cái gì? Bọn chúng mày bây giờ đứa nào cũng nghĩ đến chuyện yêu
đương cả. Nếu mày phải lòng anh ta thì mày cứ lấy đi. - Bá tước phu nhân cười
bực dọc. - Lạy Chúa!

-
Mẹ ơi, không phải, con không phải lòng anh ấy đâu! Chắc không phải đâu?

-
Không, nhưng cô bạn của tôi muốn gì nào? Thôi để mẹ ra nói với anh ấy cho, - Bá
tước phu nhân mỉm cười nói.

-
Không, mẹ để con đi, nhưng mẹ bảo con biết con phải làm như thế nào. Mẹ thì cái
gì cũng tưởng dễ lắm. - Nàng nói thêm để đáp lại nụ cười của phu nhân. - Nhưng
mẹ có biết đâu anh ấy nói với con như thế nào! Con biết, anh ấy không muốn nói,
nhưng không hiểu sao buột miệng mà nói ra đấy thôi.

-
Thì đằng nào cũng vẫn phải từ chối.

-
Không, không nên. Con thấy anh ấy tội nghiệp lắm. Anh ấy dễ thương lắm cơ.

-
Thế thì nhận lời đi! Vả lại mày cũng đến lúc phải lấy chồng rồi đấy, - Bà mẹ
nói, giọng bực tức và mỉa mai.

-
Mẹ ơi, con thấy anh ấy tội nghiệp quá. Con không biết nói với anh ấy thế nào.

-
Nhưng mày không nói gì cả, để tao nói cho. - Bá tước phu nhân đáp, bực tức vì
người ta dám coi con bé Natasa của mình như một người lớn.

-
Không, muôn vàn xin mẹ đừng nói, để con nói lấy, còn mẹ cứ đứng ngoài cửa mà
nghe. - Nói xong Natasa tạt qua phòng khách chạy vào phòng khiêu vũ: Denixov
vẫn ngồi nguyên trên ghế như trước, cạnh chiếc giương cầm, hai tay ôm đầu.
Chàng vụt đứng dậy khi nghe tiếng bước nhẹ nhàng của nàng.

-
Cô Natali. - Chàng vừa nói vừa đi nhanh đến trước mặt nàng, - Xin cô định doạt
số phận của tôi. Nó ở trong tay cô.

-
Anh Vaxili Dmitrich, em ái ngại cho anh quá. Không, nhưng… Anh thật dễ thương…
nhưng, có điều là không nên, cứ như thế này thì em sẽ yêu anh mãi mãi.

Denixov cúi nhìn xuống sát tay nàng và nàng
nghe thấy những âm thanh lạ lùng mà nàng không hiểu. Nàng đặt một chiếc hôn
trên mớ tóc quăn, đen nhánh và rối bù của chàng. Vừa lúc ấy, nghe có tiếng áo
sột soạt vội vã của bá tước phu nhân. Phu nhân đến gần chỗ hai người.

-
Anh Vaxili Dmitrich, tôi xin cảm ơn anh về điều vinh dự ấy. - Bà nói với một
giọng ngượng nghịu, nhưng Denixov lại có cảm tưởng là nghiêm khắc. - Nhưng con
gái tôi còn non dại quá và tôi thiết tưởng với tư cách là bạn thân của con trai
tôi thì lẽ ra anh nên nói với tôi trước. Giá được như thế, thì đã không đến nỗi
bắt buộc tôi phải từ chối.

-
Thưa bá tước phu nhân… - Denixov vừa đáp, hai mắt nhìn xuống đất, vẻ ân hận,
chàng muốn nói thêm câu gì nữa nhưng lưỡi cứ líu lại. Natasa không thể không
mủi lòng khi thấy chàng khổ sở như vậy Nàng bắt đầu khóc to lên.

-
Thưa bá tước phu nhân, tôi thật có lỗi với phu nhân. - Denixov nói tiếp, giọng
đứt quãng, - Nhưng xin phu nhân biết cho rằng tôi sùng mộ tiểu thư và gia đình
đến nỗi tôi có thể dâng đời sống của tôi hai lần… - Chàng ngước nhìn lên bá
tước phu nhân và nhận thấy vẻ mặt nghiêm khắc của bà… - Thôi, xin từ biệt phu
nhân. - Chàng nói và hôn tay bá tước phu nhân, rồi không nhìn Natasa, chàng
bước quả quyết ra khỏi phòng.

Hôm
sau, Roxtov tiễn Denixov ra đi, vì Denixov đã quyết định không ở thêm một ngày
nào ở Moskva nữa. Bạn bè của chàng đặt tiệc tiễn chàng ở nhà bọn Di-gan, sau đó
chàng không còn biết họ đặt chàng vào xe trượt tuyết như thế nào mà không còn
nhớ gì về ba trạm đầu tiên của cuộc hành trình.

[Chúc bạn đọc sách vui vẻ
tại www.gacsach.com - Gác nhỏ cho người
yêu sách.]

Sau khi Denixov đi, Roxtov còn phải chờ số
tiền trả nợ, vì lão bá tước không thể chạy được trong một lúc, và phải lưu lại
mười lăm ngày ở Moskva, nhưng không ra khỏi nhà, và phần lớn thời gian chỉ lẩn
quẩn trong phòng các cô thiếu nữ.

Sonya lại càng âu yếm và tận tuỵ với chàng hơn
bao giờ hết. Nàng có vẻ muốn tỏ ra cho chàng biết rằng việc chàng thua bạc là
một kỳ công, khiến nàng càng yêu chàng hơn trước. Nikolai thì tự cho mình là
không xứng đáng với nàng nữa.

Chàng chép nào thơ nào nhạc dầy cả các tập
an-bom của hai cô thiếu nữ, và sau khi đã gửi đủ số tiền bốn mươi ba ngàn rúp
và đã nhận được biên lại của Dolokhov, không từ biệt một người nào, chàng khởi
hành vào cuối tháng mười một để đuổi theo binh đoàn của mình bấy giờ đã ở Ba
Lan.

Thực hiện bởi

nhóm Biên tập viên Gác Sách:

Sienna – Ryan Nguyễn – Tiểu Bảo Bình

(Tìm - Chỉnh sửa - Đăng)​