Chương 38: Hồi thứ ba
mươi tám

Lâm Tiêu Tương đứng đầu
những thơ ngâm cúc

Tiết Hành Vu m**** đời
trong bài vịnh cua

Bảo Thoa và Tương Vân
bàn nhau xong. Hôm sau Tương Vân đến mời Giả mẫu sang thưởng hoa quế. Bọn Giả
mẫu đều nói: “Nó đã thích như vậy, chúng ta cũng nên sang quấy cho vui”. Đến
trưa, Giả mẫu dẫn Vương phu nhân, Phượng Thư và mời cả Tiết phu nhân sang bên
vườn.

Giả mẫu hỏi:

- Ngồi chỗ nào đây?

Vương phu nhân nói:

- Người thích chỗ nào
thì ngồi chỗ ấy.

Phượng Thư nói:

- Đã bày sẵn ở Ngẫu
Hương tạ rồi. Ở đấy có hai cây quế, hoa nở rất đẹp, nước sông lại trong biếc,
ngồi trên nhà thủy tạ chẳng sáng sủa hay sao? Nhìn mặt nước, mắt càng sáng ra.

Giả mẫu nói: “Tốt đấy”.
Liền dẫn mọi người đến Ngẫu Hương tạ. Ngẫu Hương tạ làm ở giữa hồ, bốn mặt có
cửa sổ, hai bên có hành lang từ ngoài vào bờ, có cầu quanh co. Khi mọi người đi
qua cầu tre, Phượng Thư vội đỡ Giả mẫu và

- Xin bà cứ bước bạo
lên, không việc gì đâu, cầu tre thì cứ kẽo kẹt như thế đấy.

Một lúc vào đến trong
nhà, trông thấy hai cái án bằng tre, đặt ở ngoài hiên: một cái bày bát đũa, đồ
đùng uống rượu, một cái bày khay trà, đồ trà và các thứ đĩa chén. Bên này có
mấy a hoàn đương quạt lò hâm rượư. Giả mẫu cười nói:

- Ở đây cái gì cũng sạch
sẽ cả, trà uống chắc ngon.

Tương Vân cười nói:

- Đó là chị Bảo cháu xếp
đặt hộ cả đấy.

- Con bé ấy rất chu tất,
việc gì cũng nghĩ đâu vào đấy cả.

Vừa nói Giả mẫu vừa nhìn
lên trên cột, thấy đôi câu đối khảm xà cừ sơn đen, liền bảo Tương Vân đọc:

Sen ấu hương thơm xông
nhịp trúc;

Phù dung bóng ngả dọi
chèo lan.

Giả mẫu nghe xong, ngẩng
lên nhìn cái biển, rồi quay lại bảo Tiết phu nhân:

- Ta lúc bé ở nhà cũng
có một cái thủy tạ như thế này, gọi là Chẩm Hà các. Khi ấy ta cũng bằng trạc
tuổi các chị em nó bây giờ, ngày nào ta cũng dắt mấy người đến đây chơi. Một
hôm trượt chân ngã xuống hồ, suýt chết đuối, may vớt lên được, nhưng bị một cái
đanh đâm thủng đầu: bây giờ hãy còn một lỗ thủng to bằng đầu ngón tay ở trên
mái tóc. Lúc ấy ai cũng bảo đã bị ngâm nước và gió lạnh thì nguy to, nhưng rồi
cũng chẳng việc gì.

Phượng Thư cười nói:

- Nếu lúc bấy giờ bà
không sống được, thì bây giờ ai hưởng cái phúc tầy đình này cho? Thế mới biết
ngay từ bé phúc bà cũng đã to rồi. Quỷ thần xui khiến, cho bà một cái lỗ thủng
để chứa phúc thọ đấy! Trên đầu đức lão thọ tinh cũng có cái lỗ thủng, là vì
chứa nhiều phúc thọ quá, nên mới lồi ra thế!

Giả mẫu và mọi người đều
cười rũ rượi. Giả mẫu nói:

- Con khỉ nảy nói nhảm
quen mồm, mày cứ đem ta ra làm trò cười! Tức quá, ta phải tát cho mày vỡ mồm ra
mới được!

Phượng Thư nói:

- Chốc nữa ăn cua, sợ
lạnh chăng, nên làm trò cho bà cười nhiều, để người nóng lên, có ăn thêm mấy
con nữa cũng chả việc gì.

Giả mẫu cười nói:

- Từ giờ trở đi, bắt m
ngày đêm theo ta, không được về nhà để mày làm cho người ta cười luôn mới được.

Vương phu nhân cười nói:

- Vì bà nuông nó quá,
nên nó hỗn quen đi. Bây giờ bà lại nói thế, sau này nó còn coi ai ra gì nữa.

Giả mẫu cười nói:

- Ta lại thích nó như
thế. Vả chăng, nó không phải là đứa không biết tôn ti trật tự, thì những lúc ở
trong nhà, không có người lạ, bà cháu mẹ con cũng nên cười nói cho vui, miễn là
biết giữ lễ phép, việc gì phải bắt chúng nó cứ len lét như sợ quỷ thần ấy?

Mọi người vào cả trong
hiên uống nước, Phượng Thư vội đi bày đũa bát. Bàn trên có Giả mẫu, Tiết phu
nhân, Bảo Thoa, Đại Ngọc, Bảo Ngọc. Bàn bên đông: Tương Vân, Vương phu nhân,
Nghênh Xuân, Thám Xuân, Tích Xuân. Cái bàn nhỏ để ở cạnh phía tây là chỗ ngồi
của Lý Hoàn và Phượng Thư nhưng cả hai đều không dám ngồi, chỉ đứng bên cạnh
bàn Giả mẫu và bàn Vương phu nhân. Phượng Thư nói:

- Cua không được mang
nhiều lên, cứ để nguyên cả trong cái nồi nước nóng, chỉ mang lên mười con, ăn
hết lại lấy.

Rồi đi rửa tay, đứng
trước mặt Giả mẫu gỡ cua. Lượt đầu mời Tiết phu nhân. Tiết phu nhân bảo:

- Để tôi gỡ lấy ăn thì
ngon hơn, không cần ai mời.

Phượng Thư lại đưa cho
Giả mẫu, rồi đưa đến Bảo Ngọc, lại bảo hâm rượn mang lên. Sau sai bọn hầu nhỏ
sắp sẵn nước đậu xanh đun với hoa cúc và nhị quế để rửa tay.

Tương Vân ngồi tiếp
khách, chỉ ăn một miếng rồi đứng dậy đi mời mọi người; lại ra ngoài sai người
mang hai khay cua đưa cho dì Triệu và dì Chu. Lại thấy Phượng chạy đến bảo:

- Cô tiếp không quen, cứ
đi ăn đi, để tôi hộ cho, xong rồi tôi sẽ ăn.

Tương Vân không nghe,
sai người bày hai mâm rượu ở bên hành lang, mời Uyên Ương, Hổ Phách, Thái Hà,
Thái Vân, Bình Nhi ngồi ăn. Uyên Ương nói:

- Mợ Hai phải đứng hầu
đấy, chúng tôi ăn trước sao được?

Phượng Thư nói:

- Các em cứ ăn đi, việc
gì đã có ta cáng đáng hết.

Sau đó Tương Vân lại vào
chỗ ngồi.

Phượng Thư và Lý Hoàn
đều ăn vài miếng qua loa. Phượng Thư lại ra thù tiếp như trước. Một lát, ra
ngoài hiên. Bọn Uyên Ương đang ăn uống vui vẻ, thấy đến, đều đứng dậy nói:

- Mợ lại đến đây làm gì?
Để cho chúng tôi được ăn thỏa thích một lúc nào.

Phượng Thư cười nói:

- Con Uyên Ương tệ thật.
Tao hầu thay mày, mày chẳng biết cảm ơn, lại còn oán tao à! Hãy rót một chén
rượu cho tao uống đã.

Uyên Ương rót một chén
rượu đưa lên mồm Phượng Thư. Phượng Thư ngẩng cổ uống một hớp hết ngay. Hổ
Phách và Thái Hà lại mỗi người rót một chén nữa đưa đến, Phượng Thư cũng uống
hết. Bình Nhi gỡ sẵn một con cua đưa đến. Phượng Thư nói:

- Đổ thêm tý giấm gừng.

Ăn xong, Phượng Thư cười
nói:

- Thôi chúng bay cứ việc
ăn đi nhé, tao đi đây.

Uyên Ương cười nói:

- Không biết xấu! Ăn cả
phần của chúng tôi.

Phượng Thư cười nói:

- Mày đừng có gây chuyện
với tao nữa! Mày biết cậu Liễn đã yêu mày, sắp sửa xin nói với cụ cho mày làm
vợ hai đấy!

Uyên Ương đỏ mặt lên,
bĩu môi lắc đầu nói:

- Ái chà! Làm mợ mà cũng
nói nhưng câu ấy à! Tôi không lấy cái tay tanh này bôi lên mặt mợ thì không
chịu.

Nói xong, Uyên ương chạy
đến chực bôi. Phượng Thư nói:

- Chị ơi, tha cho tôi
lần này.

Hổ Phách cười nói: Dù
con Uyên Ương có muốn chăng nữa, nhưng khi nào con Bình lại chịu buông tha. Các
chị xem đấy, chưa ăn hết hai con cua, nó đã húp hết một bát giấm rồi!

Bình Nhi tay đang gỡ
cua, thấy Hổ Phách chế giễu mình, liền cầm con cua định trát vào mặt Hổ Phách,
vừa cười vừa chửi:

- Tao sẽ lôi lưỡi con
ranh này ra…

Hổ Phách cũng cười, rồi
tránh ra một bên. Bình Nhi vồ không trúng, đâm nhào về phía trước, trát ngay
lên mặt Phượng Thư. Phượng Thư đương đùa với Uyên Ương, bất thình lình giật nẩy
mình kêu lên một tiếng “Ái chà”. Mọi người không nhịn được, đều cười rộ lên.
Phượng Thư vừa cười, vừa mắng:

- Con đĩ chết đâm này.
Ăn lắm mờ mắt. Mày trát vào con mẹ mày à?

Bình Nhi vội chạy đến
lau cho Phượng Thư, rồi đi bưng nước đến rửa. Uyên Ương nói:

- A di đà phật! Thực là
quả báo trước mắt.

Giả mẫu ở bên trong nghe
thấy, hỏi dồn:

- Cái gì đấy? Sao mà vui
thế? Nói lên để chúng ta cười với.

Bọn Uyên Ương lại nói
to:

- Mợ Hai đến ăn cướp
cua, Bình Nhi tức quá, trát đầy gạch cua vào mặt chủ nó, thành ra chủ nhà và
đầy tớ đánh nhau.

Giả mẫu và bọn Vương phu
nhân đều cười ầm lên. Giả mẫu cười nói:

- Chúng bay xem nó cũng
đáng thương. Chân cua, yếm cua đâu, đem cho nó ăn một ít.

Bọn Uyên Ương cười nói
to:

- Chân cua đầy một bàn
đấy. Mợ Hai cứ việc ăn cho chán đi.

Phượng Thư cười, đi rửa
mặt xong lại đến hầu Giả mẫu.

Đại Ngọc không dám ăn
nhiều, chỉ ăn một tý thịt cua đứng dậy đi ra chỗ khác. Giả mẫu cũng không ăn
nữa.

Mọi người đều đi rửa
tay, rồi người đi xem hoa, người đi xem cá, chơi đùa một lúc, Vương phu nhân
nói với Giả mẫu:

- Chỗ này gió to, lại
mới ăn cua xong, mời cụ về nhà nghỉ, nếu còn cao hứng, ngày mai lại đến.

Giả mẫu cười nói:

- Phải ấy. Các người
đương cao hứng, một mình ta về, sợ mất vui. Đã thế chúng ta cùng về cả.

Giả mẫu quay lại dặn bọn
Tương Vân không nên mời Bảo Ngọc, Đại Ngọc ăn nhiều quá. Tương Vân vâng lời.
Giả mẫu lai dặn Tương Vân và Bảo Thoa:

- Hai cháu cũng đừng nên
ăn nhiều. Cái này ngon thực, nlưng ăn nhiều không tốt đâu, sẽ đau bụng đấy.

Hai người xin vâng, tiễn
chân Giả mẫu ra ngoài vườn rồi lại trở vào, bảo bày lại bàn ăn. Bảo Ngọc nói:

- Không cần bày nữa,
chúng ta hãy đi làm thơ, cứ để một cái bàn to ở giữa, đem bày tất cả rượu và
món ăn ra đấy, không phải xếp đặt chỗ ngồi, ai thích ăn gì đến đấy mà ăn, rồi
lại đi ra ngồi chỗ khác, như thế chẳng tiện hay sao?

Bảo Thoa nói:

- Phải đấy.

Tương Vân nói:

- Còn có những người
khác nữa kia mà. Liền sai bày một bàn, chọn những cua nóng, mời bọn Tập Nhân,
Thị Thư, Nhập Họa, Oanh Nhi và Thúy Mặc đến ăn. Lại giải hai chiếc chiếu hoa ở
dưới cây quế cạnh sườn núi, mời bọn bà già và a hoàn nhỏ đến ngồi, tùy ý ăn
uống, khi nào gọi sẽ đến.

Tương Vân mang đầu bài
thơ ra, lấy kim gài lên tường, mọi người xem đều khen:

- Mới lạ đấy, chỉ sự
khó, không chắc đã làm nổi!

Tương Vân lại nói:

- Không việc hạn vần.

Bảo Ngọc nói:

- Thế mới đúng. Tôi cũng
không thích hạn vần.

Đại Ngọc vì không uống
được nhiều rượu, lại không ăn cua, sai người mang cái đèn có đệm gấm đến ngồi tựa
ở bao lan, buông cần câu cá.

Bảo Thoa tay cầm cành
hoa quế, ngắm nghía một lúc, rồi nghiêng người ra ngoài cửa sổ, bứt những nhị
quế thả xuống mặt nước để cho cá đến đớp.

Tương Vân thì ngẩn người
ra một lúc rồi đi mời bọn Tập Nhân, và bảo bọn người ngồi ở sườn núi cứ việc ăn
uống cho thỏa thích.

Thám Xuân, Lý Hoàn và
Tích Xuân ngồi dưới cây liễu xem le cò.

Nghênh Xuân ngồi một
mình ở dưới bóng hoa, lấy kim châm hoa mạt ly.

Bảo Ngọc lúc xem Đại
Ngọc câu cá, lúc ngoảnh sang cạnh Bảo Thoa cười nói mấy câu; sau lại đến xem
bọn Tập Nhân ăn cua, rồi cũng ngồi tiếp và uống vài ngụm rượu. Tập Nhân lại bóc
thịt cua cho Bảo Ngọc ăn.

Đại Ngọc bỏ cần câu
xuống, đi đến bàn ăn, cầm lấy cái nậm nhỏ bằng bạc chạm hoa mai, chọn một cái
chén nhỏ bằng đá hồng, vẽ hình tàu chuối. A hoàn thấy thế, biết là cô ta muốn
uống rượu, vội chạy lại rót. Đại Ngọc nói:

- Các chị cứ việc ăn đi,
để tôi tự rót lấy uống mới thú.

Đại Ngọc rót nửa chén,
nhưng thấy rượu vàng, liền nói:

- Tôi mới ăn một tý thịt
cua, bụng đã thấy hơi đau, nếu được uống thứ rượu hâm nóng uống ngay thì tốt.

Bảo Ngọc liền nói:

- Có rượu nóng đây

Rồi sai người mang ngay
cái nậm rượu nóng ngâm bằng hoa hợp hoan đến.

Đại Ngọc uống một ngụm
rồi bỏ xuống, Bảo Thoa cũng chạy đến, cầm chén rượu, uống một tợp, rồi nhúng
bút đến cạnh tường ngoặc một cái dưới đầu bài thứ nhất là ức cúc, ở dưới viết
thêm chữ: Hành.

Bảo Ngọc vội nói:

- Chị ơi! Bài thứ hai
tôi đã nghĩ được bốn câu rồi, để phần tôi làm nhé!

Bảo Thoa cười nói:

- Tôi chưa chắc đã làm
nổi một bài anh làm gì mà cuống lên thế.

Đại Ngọc cứ lẳng lặng
mang bút đến ngoặc vào bài thứ tám là Vấn cúc, và bài thứ mười một là Cúc mộng,
dưới viết thêm chữ Tiêu.

Bảo Ngọc cũng cầm bút
ngoặc đầu bài thứ hai là Phỏng cúc, dưới viết thêm chữ Giáng.

Thám Xuân chạy lại xem
rồi nói:

- Không ai làm bài Trâm
cúc, để tôi làm vậy.

Lại trỏ vào Bảo Ngọc
cười nói:

- Vừa nói là không được
động đến những chữ trong khuê các, anh nên cẩn thận đấy.

Tương Vân chạy lại ngoặc
luôn hai bài thứ tư và thứ năm là Đối cúc và Cung cúc, dưới viết thêm chữ Tương.

Thám Xuân nói:

- Chị phải đặt biệt hiệu
mới được.

Tương Vân cười nói:

- Bên nhà tôi bây giờ
tuy còn vài nơi hiên quán, nhưng tôi không ở đấy. Nếu mượn mà đặt hiệu chẳng có
thú gì.

Bảo Thoa cười nói:

- Vừa rồi cụ có nói bên
nhà chị cũng có một cái thủy đình gọi là Chẩm Hà các, thế không phải của chị là
gì? Giờ tuy không còn nữa, nhưng chị vẫn là chủ cũ chứ.

Mọi người đều nói: “Đúng
đấy”.

Bảo Ngọc không chờ Tương
Vân chữa lại, liền đi xóa ngay chữ Tương đổi là chữ Hà.

Ước chừng chưa ăn xong
bữa cơm, mười hai bài thơ đều đã làm xong, ai nấy đều viết ra giấy cẩn thận,
đưa cho Nghênh Xuân. Nghênh Xuân lấy ngay một tờ hoa tiên vờn tuyết viết tinh
tả ra, thơ của người nào, dưới biệt hiệu người ấy.

Bọn Lý Hoàn xem từ bài
đầu trở xuống:

ỨC CÚC

Ngóng gió tây về luống
ngẩn ngơ,

Nhìn lau liễu tốt ruột
vò tơ.

Vườn hoang, giậu vắng
thu đâu nhỉ,

Trăng lạnh, sương trong
mộng thấy chưa?

Lòng vướng vít theo đàn
nhạn khuất,

Tai văng vẳng lọt tiếng
chày thưa.

Thương mình gầy cũng vì
hoa đấy,

Này tiết trùng duơng(1)
hãy đợi chờ.

(1). Ngày mồng 9 tháng Chín.

Hành Vu quân

PHỎNG CÚC

Gặp buổi sương tan hãy
dạo chơi,

Thôi đừng rượu thuốc đắm
say hoài

Dưới trăng hoa nở chừng
bao giống,

Bên giậu thu về đã mấy
nơi?

Dép nhẹ nhàng đi tình
lại đượm,

Thơ run rẩy mãi hứng
chưa vơi.

Hoa vàng ví biết thương
thi khách,

Hứng rượu hôm nay chớ
phụ người.

Di Hồng công tử

CHỦNG CÚC

Vườn thu cào sẵn khách
dời chân,

Giồng khắp bên rào khắp
dưới sân.

Nhờ được mưa đêm tươi vẻ
lại,

Dính đầy sương sớm nở
hoa dần.

Thu nhìn mát rượi thơ
nghìn vận,

Hương rót say sưa rượt
một tuần.

Thương tiếc thì nên chăm
tưới bón,

Hãy cùng ngõ giếng lánh
hồng trần.

Di Hồng công tử

ĐỐI CÚC

Trồng ở vườn riêng quí
tựa vàng,

Khóm vàng khóm trắng đủ
đôi hàng.

Bù đầu lẩn thẩn ngồi gần
giậu,

Ôm gối nghêu ngao hát
những hương.

Đời được mấy người xa
thói tục,

Đây là một bạn biết lòng
chăng.

Bóng thu loang loáng
đừng nên phụ,

Ngơ ngẩn nhìn nhau tiếc
tấc gang.

Chẩm Hà cựu hữu

CUNG CÚC

Rượu ngọt đàn hay đón
bạn hiền,

Lả lơi trên án bóng
thuyền quyên.

Hương pha mùi móc người
xa mấy,

Mắt ngắm cành thu sách
quẳng liền.

Sương đẫm màu kia mơ
chửa tỉnh,

Vườn chơi chiều nọ nhớ
hay quên.

Ngông đời ta lại như ai
đấy,

Đào lý xuân kia cũng
biếng nhìn.

Chẩm Hà cựu hữu

VỊNH CÚC

Sớm tối ma thơ lẩn quất
hoài,

Quanh rào tựa đá khẽ
ngâm chơi.

Sương kề ngọn bút thơ
giàu tứ,

Trăng rọi trên môi giọng
ngát mùi.

Mối hận ngấm ngầm đề
chật giấy,

Lòng thu giãi tỏ biết
chăng ai?

Phẩm bình từ lúc nhờ Đào
lệnh(2)

(2). Tức Đào Tiềm, người đời Tấn. Vì ông làm quan lệnh
ở Bành Trạch, nên cũng gọi là Đào Bành Trạch.

Cao tiết nghìn thu rộn
khắp nơi.

Tiêu tương phi tử

HỌA CÚC

Thơ rồi lại vẽ thực
ngông cuồng,

Xanh đỏ lòng sao khéo
vẩn vương?

Chụm lá vẩy ra nghìn
giọt mực,

hoa nhuộm hẳn mấy hằn
sương.

Nhạt nồng vẻ trội hoa
vờn gió,

Gân guốc tay đưa thu
đượm hương.

Đừng tưởng vườn đông mà
hái bậy,

Dáng bình ta thưởng tiết
trùng dương!

Hành Vu quân

VẤN CÚC

Chẳng biết thu đâu để
hỏi chào,

Vườn đông lẩm nhẩm chắp
tay vào.

Xa đời ngất ngưởng cùng
ai đấy?

Biếng nở lừ đừ khéo chậm
sao?

Vườn móc sân sương buồn
kể mấy?

Nhạn về sâu ốm nhớ chăng
nào?

Đừng cho không đáng cùng
đời truyện,

Biết nói thì đây truyện
chút nao.

Tiêu Tương phi tử

TRÂM CÚC

Nay cắm mai trồng bận
suốt ngày,

Lầu gương nào phải ngắt
về bầy,

Yêu hoa công tử thành
đeo bệnh,

Ngông chén Đào công lại
quá say.

Tóc ngắn móc giây đường
hẻm lạnh,

Khăn đầu hương nhuộm hạt
sương bay.

Mắt đời ưa thích gì cao
khiết.

Họ vỗ tay cuời cũng mặc
thây.

Tiêu Hạ khách

CÚC ẢNH

Gương thu từng lớp ngất
lưng trời,

Lẩn lút trong vườn dạo
bước chơi.

Đèn vướng hàng song rời
rạc chiếu,

Trăng luồn khe giậu lập
loè soi.

Bóng còn thoảng đó hồn
dừng lại,

Sương vẩn in đây mộng
tỉnh rồi

Giữ lấy mùi thơm đừng
xéo nát,

Mắt say nhập nhoạng mặc
thây người.

Chẩm Hà cựu hữu

CÚC MỘNG

Bên rào say giấc tiết
thu trong,

Trăng đấy hay mây hãy
đợi cùng.

Hoa bướm tiên nào màng
Tất lại(3)

(3). Tức Trang Chu, người đời chiến quốc, làm lại ở
Tất viên, nên người ta gọi là Tất lại.

Nặng thề bạn những nhớ
Đào công.

Mơ màng theo nhạn đàn
xao xác,

Sửng sốt thương sâu
tiếng não nùng,

Tỉnh giấc, nỗi niềm ai
đã tỏ?

Cỏ khô khói lạnh ngổn
ngang lòng!

Tiêu Tương phi tử

TÀN CÚC

Móc đọng sương rơi luống
phũ phàng,

Chén mừng tiểu tuyết
tiết vừa sang.

Cuống vàng nhàn nhạt
hương thoang thoảng,

Lá héo lơ thơ nhánh ngổn
ngang.

Trăng xế nửa giường sâu
rít giọng,

Mây đùn nghìn dặm nhạn
thưa hàng.

Thu sau lại hẹn ta cùng
gặp,

Tạm biệt xin lòng chớ
vấn vương!

Tiêu Hạ khách

Mọi người xem bài nào
khen bài nấy, mãi không dứt lời. Lý Hoàn cười nói:

- Tôi cứ công bằng mà
bình ra đây. Tất cả các bài, bài nào cứng có câu hay, nhưng bài Vịnh cúc thứ
nhất, bài Vấn cúc thứ hai, bài Cúc mộng thứ ba. Đầu bài mới, thơ làm mới, từ
lại càng mới, nên phải để Tiêu Tương phi tử đứng đầu. Rồi lần lượt đến các bài
Trâm cúc, Đối cúc, Cung cúc, Họa cúc, ức cúc.

Bảo Ngọc mừng lắm, vỗ
tay nói:

- Rất là công bằng.

Đại Ngọc nói:

- Thơ của tôi cũng không
hay lắm, vì lắt lé

Lý Hoàn nói:

- Hay ở chỗ lắt léo mà
không ra vẻ rườm rà và trúc trắc.

Đại Ngọc nói:

- Cứ tôi xem thì hay
nhất là câu Vườn chơi chiều nọ nhớ hay quên, câu ấy ngụ ý “đánh phấn ở mặt
sau”. Nguyên câu “mắt ngắm cảnh thu sách quẳng liền” đã hay lắm. Vì Cung cúc tả
hết rồi, không còn nói vào đâu nữa, nên phải quay lại nhớ đến nhũng khi chưa bẻ
cắm, ý tứ thực là sâu xa.

Lý Hoàn cười nói:

- Vẫn biết thế, nhưng
cái câu... trên môi giọng ngát mùi của cô cũng địch được câu ấy rồi.

Thám Xuân lại nói:

- Dù sao cũng phải chịu
thơ Hành Vu quân là sâu sắc. Những chữ thu đâu nhỉ, mộng thấy chưa thực như đã
vẽ ra được chữ ức.

Bảo Thoa nói:

- Những chữ tóc ngắn móc
giây... khăn đầu hương nhuộm... của cô hình dung tứ Trâm cúc rất mầu nhiệm,
không còn hở một chút nào.

Tương Vân cười nói:

- Những chữ cùng ai đấy,
khéo chậm sao làm cho hoa cúc khó mà trả lời được.

Lý Hoàn cười nói:

- Nếu vậy thì những chữ
bù đầu lẩn thẩn... ôm gối nghêu ngao... cũng có ý không lúc nào rời hoa cúc ra
được. Hoa cúc có hay, chắc cũng lấy làm chán chường lắm.

Mọi người nghe vậy đều
cười.

Bảo Ngọc cười nói:

- Chuyến này tôi lại
hỏng thi rồi. Có lẽ những chữ chừng bao giống, đã mấy nơi, dép nhẹ nhàng đi,
thơ run rẩy đọc đều không phải là thăm cúc và câu nhớ mưa đêm dính sương sớm
đều không phải là trồng cúc hay sao? Nhưng chỉ bực một nỗi là không bằng được
những câu trăng rọi trên môi giọng ngát mùi, ôm gối nghêu ngao ngát những
hương, và tóc ngắn, khăn đầu, cuống vàng nhàn nhạt, lá héo lơ thơ, thu đâu nhỉ,
mộng thấy chưa đấy thôi.

Lại nói:

- Ngày mai rỗi, tôi sẽ
làm đủ mười hai bài.

Lý Hoàn nói:

- Thơ của chú cũng hay
đấy, nhưng không bằng nhưng bài kia mới và nhã hơn.

Mọi người bàn tán một
lúc, rồi ra ngồi quanh vào cái bàn lớn, lại ăn một chập thịt cua nữa.

Bảo Ngọc cười nói:

- Hôm nay cầm càng cua,
thưởng hoa quế, cũng phải có thơ. Tôi đã làm rồi, có ai dám làm nữa không?

Nói xong, liền rửa tay
rồi cầm bút viết.

Mọi người xem thấy:

Dưới bóng quế, càng cầm
tay,

Ngông lên gừng dấm chua
cay thưởng tràn.

Vương tôn sẵn rượu càng
ham,

Anh chàng không ruột, bò
ngang đi đời!

Quên của lạnh, mải ăn
hoài,

Mùi tanh tay dính rửa
rồi vẫn tanh.

Người đời chỉ thích ăn
sành,

Kìa Pha tiên(4) cũng lo
quanh suốt đời.

(4). Người đời Tống, tu luyệt thành tiên. Đời sau cũng
có người gọi Tô Đông Pha là Pha Tiên.Đại Ngọc cười nói:

- Hạng thơ này một lúc
tôi làm trăm bài cũng được.

Bảo Ngọc cười nói:

- Cô bây giờ đã hết tài
kiệt sức, không làm được nữa rồi, lại vẫn còn chê bai người ta.

Đại Ngọc nghe nói, không
thèm trả lời, hơi ngẩng cổ lên, khe khẽ ngâm, rồi viết ngay ra một bài.

Mọi người xem thấy:

Giáo trường giáp sắt còn
đây,

Nếm mùi trên chỗ mâm bày
sáng choang.

Ngọc non đầy ắp đôi
càng,

Mai trồi đỏ chói, mùi
hương ngát lừng.

Đẫy đà tám vế còn chăng,

Giúp vui nghìn chén, ai
nâng đến mời?

Gặp khi ngon miệng đẹp
trời,

Quế vờn vã gió, cúc cười
cợt sương.

Bảo Ngọc xem xong, khen
lấy khen để. Đại Ngọc liền xé và sai người đem đốt đi, rồi cười nói:

- Bài của tôi không bằng
của anh, để tôi đốt đi; bài của anh hay đấy, hơn cả bài thơ cúc họa vừa rồi,
anh nên giữ lại để cho mọi người xem.

Bảo Thoa cười nói:

- Tôi cũng cố gắng làm
một bài, nhưng chưa chắc đã hay, hãy viết ra đây làm trò cười thôi.

Nói xong, viết ra cho
mọi người xem.

Chén mời dưới bóng quế
đồng,

Trùng dương khao hát,
khắp vùng Trường An,

Trên đường nào thấy dọc
ngang,

Khen chê chỉ thấy đen
vàng trông ra.

Mới xem bốn câu trên
này, mọi người khen tuyệt. Bảo Ngọc nói:

- Mắng một cách đau đớn
thật. Thơ tôi đáng đốt đi thôi.

Rồi đến bốn câu dưới:

Rửa tanh rượu với cúc
xoa,

Muốn phòng chứng lạnh
thì ta thêm gừng,

Vò dốc cạn mùi còn
chăng?

Bến trăng kia những lúa
lừng mùi thơm.

Mọi người xem xong, đều
nói:

Đây mới là một bài thơ
ăn cua tuyệt diệu! Đề mục nhỏ mà ngụ ý lớn, thực là bực đại tài. Nhưng có điều
gì m** mai người đời ác quá.

Lúc đó thấy Bình Nhi lại
chạy vào vườn, không biết có việc gì.