Hai mươi mốt

Drago. Nó tiếp tục kích
thích trí tò mò của ông vì hình như Drago ít ý thức về vẻ điển trai của
cậu. Không quá chăm sóc vẻ đẹp của mình, không trầm ngâm suy nghĩ. Mặt
khác, nếu cậu tự ý thức được mình, cậu có thể mất đi phần nào thái độ
bộc trực can đảm, cái nhìn chằm chằm của một chiến binh.

Tính ngay
thẳng của Drago có tương đương với sự yểu điệu dịu dàng của nữ giới?
với sự thuần khiết của người Amazon? Cô em Blanka là con số chưa biết,
nó giống ai nhỉ? Ông đã từng gặp nó chưa?

Narcissus phát hiện ra
người giống hệt mình trong vũng nước và không thể rứt đi được. Mỗi lần
chàng mỉm cười, người kia cũng mỉm cười đáp lại. Mỗi lần chàng cúi xuống
hôn lên đôi môi mời mọc, người giống hệt kia tan biến trong gợn sóng
như một bóng ma.

Drago không có tính tự yêu mình, vẫn chưa có và
có lẽ không bao giờ có. Marijana cũng vậy. Một đặc điểm đáng khâm phục
theo cách riêng. Thật lạ lùng vì ông mê tít Marijana, như trong quá khư;
ông đã mê tít nhiều người phụ nữ tự yêu mình.

Bản thân ông chưa
bao giờ thấy dễ chịu khi soi gương. Lâu nay ông đã phủ vải lên tấm gương
trong buồng tắm và tự nhủ không nhìn khi cạo mặt. Một trong những điều
làm ông cáu tiết là trong thời gian ở đây, mụ Costello đã bỏ tấm vải che
đi. Khi bà ta rời đi, ông phủ lại ngay lập tức.

Ông che gương
buồng tắm chỉ để mình khỏi nhìn thấy hình ảnh bản thân đang về già, xấu
xí. Không, ông thấy người giống mình trong gương kia tẻ nhạt quá đỗi.
Lạy Chúa, khi ngày ấy đến, ông tự nhủ, con sẽ không phải nhìn thấy nó
nữa!

Bốn tháng trôi qua kể từ khi ông ra viện và cho phép trở lại
cuộc sống trước kia. Hầu hết thời gian ông ở ngoài hành lang của căn hộ,
chỉ để ngắm mặt trời. Từ khi Marijana ngừng đến, hầu như ông ăn uống
qua quýt. Ông không thấy ngon miệng, và cũng không buồn chăm sóc bản
thân. Bộ mặt đe dọa phải đối diện trong gương là mặt một ông già lang
thang, hốc hác, râu ria không cạo. Trong thực tế còn tệ hơn thế. Có lần
trong hiệu sách bên bờ sông Seine, ông kiếm được một quyển sách y khoa
có nhiều bức ảnh chụp các bệnh nhân ở Salpêtrìere, các ca bệnh cuồng,
mất trí, u sầu, chứng múa giật Huntingdon. Bất chấp râu tóc bù xù, bất
chấp bộ áo bệnh viện, ông nhận ra tâm hồn đồng điệu trong họ ngay lập
tức, những người anh em đi trước, xuôi xuống con đường mà ngày nào đó
ông sẽ đi theo.

Ông nghĩ đến Drago vì sau một đêm ở lại chỗ ông,
Drago không quay lại hoặc nhắn một lời. Ông nghĩ đến tấm gương vì câu
chuyện của bà Costello kể ông già biến Sinbad thành nô lệ. Bà Costello
muốn đưa ông vào cuốn tiểu thuyết nào đó bà có sẵn trong đầu. Ông tin
thế, vì tình tiết Marijana, ông đã chống lại mưu đồ của bà ta, ngăn bà
ta lại gần. Nhưng ông có đúng không? Ông rùng mình khi nghĩ đến chứ?
Thoáng liếc qua gương cũng thấy: cái cười nhăn nhở trên vai ông, bóp
chặt cổ họng ông, hình thù một mụ già xấu như quỷ, tóc tai rối bù, ngực
để trần vung cái roi da.

Ông nên viết cho Marijana một bức thư,
gửi đến nhà cô em chồng hoặc ở nhà hay ở đâu đó. Xin đừng trốn tôi. Dù
tôi đã nói gì đi nữa, tôi hứa sẽ không nhắc lại. Đấy là một sai lầm. Tôi
sẽ không cố lôi kéo chị gần gũi hơn đâu. Dù chị đã làm việc nhiều cho
tôi, hơn nhiệm vụ đòi hỏi rất nhiều. Tôi sẽ không bao giờ ngu ngốc để
nhầm lẫn lòng tốt của chị với tình yêu, với điều thực đúng. Điều tôi đề
nghị với Drago và với chị thông qua Drago chỉ là biểu hiện lòng biết ơn,
không hơn. Xin cứ nhận như thế. Chị đã chăm sóc tôi, bây giờ tôi muốn
được đền đáp chút gì đó, nếu chị cho phép. Tôi mong chị giữ gìn sức
khỏe, hoặc ít nhất cũng được đỡ đần gánh nặng cho chị. Tôi đề nghị làm
việc đó vì tận đáy lòng tôi, tôi quan tâm đến chị. Quan tâm đến chị và
những gì thuộc về chị.

Quan tâm: ông có thể viết từ này
lên giấy nhưng quá thiếu tự tin để thốt ra, trình bày bằng lời. Quá
nhiều từ tiếng Anh, lời của người trong cuộc. Có lẽ Marijana miền
Balkan, người được tặng sự quan tâm, buộc ông phải dẫn đắt đời chị bằng
thứ ngôn ngữ xa lạ, sẽ chia sẻ tính rụt rè của ông. Hay là không nhỉ.
Biết đâu chị chấp nhận mà không suy nghĩ việc chị được bảo làm: nghề chị
bắt đầu quen, trong thế giới nói tiếng Anh gọi là nghề điều dưỡng, công
việc của chị từ nay về sau sẽ là chăm sóc con người, việc chăm sóc ấy
không dính dáng gì đến trái tim, trừ những ca bệnh tim.

Vậy hơn
bốn tháng qua, chính xác thì cái gì đã biến ông thành một ca bệnh tim,
uncardiaque? Ngày trước, tim ông là cơ quan khỏe nhất. Bất cứ cơ quan
nào của ông cũng có thể suy sụp, ruột lá lách, não, nhưng tim ông, đã
chứng thực và thử thách trước hết trên đường Magill, sau đó trong phòng
mổ, vẫn phục vụ ông trung thành đến cùng.

Rồi ông gặp Marijana, và
trái tim ông biến đổi. Nó không còn là trái tim quen thuộc của ông nữa.
Giờ đây nó nhức nhối cùng Marijana, Marijana và mọi thứ thuộc về chị.
Chị đã chuyên tâm với ông, nên trái tim ông muốn đền đáp. Đền đáp không
giống như trả nợ, ông sẽ chú thích thêm vào. Hãy tha thứ cho bài học
ngôn ngữ này, tôi cũng cảm nhận theo cách của mình, tôi cũng ở trên mảnh
đất xa lạ.

Marijana thân mến, ông viết, lần này thực sự trên giấy trắng mực đen. Chị
hoặc chồng chị có thực lòng nghĩ phải trả lại khoản học phí cho Drago
mà tôi ép anh chị nhận? tôi không màng đến việc đó. Vả lại, bà Costello
luôn quanh quẩn gần đây để biết chắc là tôi không ra ngoài ranh giới.
“Không người đàn bà nào có hai con mắt trên đầu lại muốn có một gã như
ông” bà Costello nói thế. Tôi không thể đồng ý hơn.

Chị
đã làm nhiều việc cho tôi trong giới hạn nhiệm vụ, có lẽ quá nhiều. Hãy
cho tôi nói một cách đơn giản những lời này: cho đến ngày nhắm mắt, tôi
vẫn biết ơn chị vì sự trông nom quý giá chị dành cho tôi. Nếu như tôi đề
nghị được quan tâm đến việc học hành của Drago, chẳng qua chỉ là một
cách trả món nợ đó mà thôi.

Miroslav và tôi đã bàn đến
một quỹ tài sản ủy thác. Nếu quỹ này làm anh Miroslav cảm thấy dễ chịu
tôi sẽ lập cho Drago, thực ra cho cả ba đứa con của anh chị.

Tôi
lấy địa chỉ của chị từ bà Costello, hình như bà ấy biết mọi thứ. Mong
chị và anh Miroslav xem xét lại, và ban cho tôi vinh dự được anh chị
nhận món quà - nói theo tiếng Anh - không hề có điều kiện ràng buộc.

Bạn của anh chị,

Paul Rayment

Hai mươi hai

Thư
gửi Marijana để địa chỉ bà Lidija Karadzić, Bắc Elizabeth. Ông hy vọng ở
Bắc Elizabeth chỉ có một Karadzić, ông hy vọng đã viết đúng dấu phụ.

Hai
ngày sau thư trả lời của Marijana đến, không phải một bức thư - ông
không bao giờ mong thư, vì đã đoán viết tiếng Anh là một thử thách cho
chị - mà là một cú điện thoại.

- Tôi xin lỗi không đến gặp ông,
ông Rayment - chị nói - nhưng chúng tôi đã gặp đủ chuyện. Blanka, ông có
biết Blanka không? nó gặp rắc rối. Rồi sau đó là cả câu chuyện dài dòng
về cái dây chuyền bằng bạc, không phải là bạc thật, có thể mua một đô
la rưỡi ở chợ Tàu, một chủ hiệu nào đó người Do Thái đã buộc Blanka tội
lấy cắp dù Blanka không lấy, một đứa bạn của nó đã lấy và tuồn cho nó,
Blanka muốn trả lại nhưng chưa có thời gian, người Do Thái kia nói sợi
dây là bạc rởm, giá bốn chín đô la chín nhăm xu và định đưa Blanka ra
tòa. Vì thế hiện giờ Blanka không chịu ăn, không đi học, dù chỉ còn một
tuần nữa là thi, nó cứ ngồi lì suốt ngày trong phòng riêng, trừ tối qua
nó thay quần áo và ra ngoài nhưng không nói đi đâu. Tôi không biết làm
gì, và chị tôi cũng không biết làm gì. Ông Paul Rayment, chuyện là thế,
ông có quen biết ai có thể nói về Blanka, ai có thể nói với người Do
Thái và chịu trách nhiệm việc bỏ đi này?

- Sao chị biết ông ta là người Do Thái, Marijana? - ông hỏi.

- Ông ta là người Do Thái hay không, không quan trọng.

- Có khi tôi là một người Do Thái. Chị có chắc tôi không phải người Do Thái không?

- Thôi quên chuyện ấy đi. Tôi buột miệng thôi. Chẳng có gì đâu. Ông không muốn nói chuyện với tôi thì cứ nói, thế là xong.

-
Tất nhiên là tôi muốn nói chuyện. Tất nhiên là tôi muốn giúp. Tôi ở
trên đời này làm gì ngoài việc giúp đỡ? Hãy kể tỉ mỉ cho tôi biết. Cho
tôi biết chuyện xảy ra ở đâu và khi nào, việc cái dây bằng bạc ấy. Và
cho biết thêm về bạn của Blanka, đứa cùng đi vào cửa hiệu.

- Tôi có đây. Cửa hiệu là Happenstance - chị đánh vần từ này - ở khu thương mại Rundle, ông Mathews là chủ.

- Việc xảy ra khi nào, với Happenstance?

- Thứ Sáu, chiều thứ Sáu.

- Còn bạn nó?

- Blanka không nói tên bạn. Có lẽ là Tracy. Tôi không biết.

-
Để xem tôi có thể làm gì, Marijana. Tôi không phải là người giỏi nhất
trong những việc như thế này, nhưng tôi sẽ xem có thể làm được gì. Tôi
sẽ gặp chị ở đâu?

- Ông có thể gọi điện. Ông đã có số của tôi.

-
Gọi cho chị ở nhà? tôi tưởng chị đang ở nhà cô em chồng. Tôi viết thư
cho chị nhờ em chồng chị chuyển. Chị không nhận được thư à?

Một lúc im lặng thật dài.

- Mọi chuyện đã xong rồi - cuối cùng Marijana nói - Ông có thể gọi điện cho tôi.

Điều
Marijana muốn là một người có thế lực, còn ông không phải thế, thậm chí
ông còn không chứng tỏ là người có thế lực. Nhưng ở Croatia hẳn mọi
việc là như thế, nên vì lợi ích của Marijana và đứa con gái bất hạnh của
chị, người lúc này chắc chắn đã có một bài học là phải thận trọng hơn
khi lấy đồ, ông sẽ sẵn sàng thử. Rốt cuộc Marijana lầm, khi tin rằng một
người có cái tên uyển chuyển như Paul Rayment, có nhà ở đủ tiện nghi
trong khu vực nổi tiếng đẹp của thành phố, có tiền để cho, có thể làm
những việc bất ngờ mà một người thợ xe có cái tên buồn cười như Jokić
không thể?

- Anh Matthews? - ông nói.

- Vâng.

- Tôi có thể nói chuyện riêng với anh một lúc được không?

Tuy
vậy, Happenstance - bán các thứ gọi là phụ tùng - là nơi không thích
hợp để nói chuyện riêng tư. Nó vẻn vẹn chưa đến năm mét vuông. Hàng đống
quần áo xếp chật khít, một cái quầy và một ngăn kéo đựng tiền, tiếng
nhạc ầm ĩ từ đâu đó trên đầu họ, tất cả chỉ có thế. Vì vậy ông phải nói
chuyện với Matthews ngoài trời.

- Có một cô gái bị bắt vì tội ăn cắp đồ ở cửa hàng - ông nói - Thứ Sáu tuần trước. Blanka Jokić. Anh có nhớ vụ đó không?

Matthews
dù là người Do Thái hay không, là người hoà nhã, bỗng cứng người lại.
Matthews mới trạc ngoài hai mươi, anh ta cao, mảnh dẻ, lông mày đen,
rậm, tóc tẩy trắng và dựng tua tủa như những cái gai.

- Tôi tên là Paul Rayment - ông nhấn mạnh - Tôi là bạn của gia đình Jokić. Tôi có thể kể với anh đôi chút về Blanka được không?

Chàng trai - còn biết gọi Matthews là gì hơn? - gật đầu cảnh giác.

-
Trước kia chưa bao giờ Blanka làm thế. Từ thứ Sáu trước, nó rất khổ sở,
tự dằn vặt mình. Nó xấu hổ vì việc đã làm. Nó không dám ló mặt ra nơi
công cộng. Tôi mạnh dạn nói rằng nó đã được một bài học. Nó chỉ là một
đứa trẻ, tôi không tin rằng truy tố nó sẽ đem lại điều gì tốt lành. Vì
thế tôi đề xuất thế này. Tôi muốn trả tiền vật nó đã lấy, theo tôi hiểu
là một cái dây chuyền bạc bán lẻ với giá năm chục đô la.

- Bốn mươi chín đô la chín mươi lăm xu.

-
Tôi nói thêm, nếu anh đồng ý hủy lời buộc tội, tôi sẵn sàng mua với giá
là năm trăm đô la. Một dấu hiệu thiện chí. Mọi việc hoàn toàn thật thà
và cởi mở.

Anh chàng Matthews lắc đầu.

- Đây là chính sách
của công ty - anh ta nói - Mỗi năm các chi nhánh của chúng tôi mất năm
phần trăm lợi nhuận vì bị ăn cắp đồ. Chúng tôi đã ghi một biển hiệu cho
các kẻ cắp ở ngoài kia kìa: Ăn cắp của chúng tôi sẽ bị khởi tố. Hoàn
toàn chịu trách nhiệm trước luật pháp. Không tha thứ. Đấy là chính sách
của chúng tôi. Tôi rất tiếc.

- Anh mất năm phần trăm nhưng anh sẽ
đập vào giá. Tôi không chỉ trích anh đâu, tôi chỉ vạch ra một sự thực.
Anh có cách giải quyết nhắm vào những kẻ ăn cắp hàng. Đủ công bằng.
Nhưng Blanka không phải là kẻ cắp. Nó chỉ là một đứa trẻ, suy nghĩ ngốc
như một đứa trẻ. Nó cho rằng vận rủi chỉ xảy ra với những người khác,
còn không bao giờ xảy ra với mình. Phải, bây giờ thì nó đã biết rủi ro
có thể xảy ra cho cả nó nữa. Nếu anh muốn dạy cho nó một bài học, thì
anh đã đạt rồi. Nó không quên đâu. Nó sẽ không lấy cắp nữa, thứ đồ chẳng
đáng gì mà làm cho nó quá khổ sở. Trở lại với đề nghị của tôi nhé. Anh
gọi một cú điện thoại, rút đơn kiện, tôi trả tiền cái dây và mua thêm
năm trăm đô la hàng, ngay bây giờ, ngay tại đây.

Rõ ràng Matthews dao động.

- Sáu trăm đô la. Thẻ của tôi đây. Cảnh sát chẳng thích dây vào những vụ như thế này. Họ phải thời gian sao cho hiệu quả nhất.

- Tôi không thể quyết định đơn phương. Tôi sẽ nói với ông quản lý.

- Anh chính là quản lý.

-
Tôi chỉ quản lý đại lý này thôi. Chúng tôi có một quản lý khu vực. Tôi
sẽ nói với ông ta. Nhưng tôi không hứa gì đâu. Như tôi đã nói, đây là
chính sách khởi tố của công ty. Đấy là cách duy nhất chúng tôi có thể
làm cho biển hiệu thành nghiêm túc.

- Nói với quản lý khu vực ngay bây giờ đi. Gọi điện cho ông ta. Tôi sẽ đợi.

- Ông De Vito đang ra khỏi thành phố. Thứ Hai ông ấy mới về.

-
Ông De Vito có thể ở ngoài thành phố nhưng không phải là không liên hệ
được. Gọi điện cho ông ta đi. Giải quyết vụ này cho xong.

Anh
chàng Matthews rút vào sau ngăn, quay lưng lại phía ông, và rút điện
thoại di động ra. Matthews đang trong một ngày mất hứng, và cái ông già
này làm anh ta càng mất hứng hơn. Bản chất anh ta không phải là người
hay ức hiếp, nếu dò tìm được điểm yếu trong con người anh ta rồi gây sức
ép chẳng hay ho gì. Blanka Jokić. Matthews không thể quên ngay cái tên
ấy.

Người giúp việc, một cô gái đánh phấn trắng toát, môi tím bầm trông như ma, lén lút theo dõi họ. Ông ra hiệu cho cô ta đến gần.

- Cô chọn giúp tôi một số phụ tùng - ông nói - Nhanh nhanh lên. Cho một cô gái mười bốn tuổi.

Một
người bạn của gia đình, ông tự giới thiệu với Happenstance như thế, và
Happenstance thấy ông, một ông già lịch sự, tàn tật, có Chúa mới biết vì
sao lại chăm nom đứa con gái có cái tên ngồ ngộ. Mà thực thế. Ông đúng
là một ông già lịch sự, một người hảo tâm, nhân ái. Là thực, nhưng không
hoàn toàn. Nếu như ông đấu tranh với cả đám ở khu thương mại Rundle,
nếu ông mặc cả, phỉnh phờ và trả tiền cho những món hàng ông chẳng cần,
không phải, hoặc không chỉ vì lợi ích cho đứa trẻ mà ông chưa từng gặp.

Có
lẽ nó giống Marijana phần nào. Chỉ cần thế cũng làm ông chăm chút đến
cùng? Liệu chị có những khách hàng khác như ông, những ông già khác say
đắm mê mẩn chị? chắc em phải biết chứ. Chắc chắn là người phụ nữ này
phải biết. Tôi yêu em. ắt hẳn nó làm chị khó chịu và cáu kỉnh, những lời
yêu đương của một đối tượng để chăm sóc, quan tâm. Một đối tượng đáng
tin, nhưng về sau lại chân thành. Kỳ quặc thật, hóa ra đó chỉ là bề nổi
của một người lẻ loi quá lâu: một sự say đắm chứ không phải là tình yêu
đích thực.

Làm thế nào để Marijana thấy ông là thực? Cái gì mới là
thực? Sự thèm muốn thể xác? Sự âu yếm trong tình dục? Họ đã từng thân
mật, ông và Marijana, trong một thời gian nào đó, không dài hơn một số
cuộc tình nay bắt đầu chấm dứt. Nhưng mọi sự gần gũi, mọi sự không giấu
giếm, tình trạng bơ vơ đã bị gạt sang một bên. Giờ là đường một chiều,
không trao đổi, thậm chí không một nụ hôn, dù chỉ phớt qua trên má. Hai
con người của châu Âu cũ!

- Ông ổn chứ? - một giọng nói cất lên.

Một người phụ nữ mặc đồng phục xanh lơ đang nhìn ông chăm chú, cái nhìn ân cần. Một nữ cảnh sát.

- Vâng, sao tôi lại không ổn?

Cô ta liếc nhìn người đàn ông đi cạnh, một cảnh sát khác.

- Ông sống ở đâu?

- Ở phía Bắc Adelaide. Phố Coniston Terrace.

- Ông định về nhà bằng cách nào?

- Tôi sẽ đi bộ đến phố Pulteney rồi đi taxi. Có gì trục trặc sao?

- Không. Không có gì trục trặc đâu.

Ông
quàng những cái túi của Happenstace lên cánh tay, nắm chặt đôi nạng và
ráng sức nhấc người khỏi cái thùng rác ông đang dựa vào. Không nói một
lời, đầu ngẩng cao, ông len qua đám đông.