Chương 12: Tengo

Các quy tắc của thế giới trở nên lỏng lẻo

Ăn
xong bữa sáng, Tengo đi tắm. Anh gội đầu, cạo râu ở bồn rửa mặt, rồi thay quần
áo khô ráo sạch sẽ. Xong xuôi đâu đấy, anh ra khỏi lữ quán, mua tờ báo sáng ở
ki-ốt chỗ nhà ga, đoạn đi vào quán cà phê bên cạnh gọi một tách cà phê đen
nóng.

Trên
báo không có sự kiện nào đáng chú ý. Ít nhất là, theo báo ngày hôm nay, thế
giới này là một nơi nhạt nhẽo, buồn tẻ. Rõ ràng là báo ngày hôm nay, mà anh lại
có cảm giác như đang đọc lại báo của một tuần trước vậy. Tengo gấp tờ báo lại,
nhìn đồng hồ đeo tay. Lúc này là chín giờ rưỡi, thời gian thăm bệnh nhân ở viện
điều dưỡng bắt đầu từ mười giờ.

Chuẩn
bị cho chuyến trở về rất đơn giản. Hành lý của anh vốn đã không nhiều. Một ít
quần áo để thay, đồ vệ sinh cá nhân, vài quyển sách, một tập giấy viết, chỉ có
vậy. Chỉ cần một chiếc túi đeo chéo bằng vải buồm là có thể đựng gọn gàng.
Tengo quảy túi lên vai, trả tiền trọ, rồi bắt xe buýt ở trước ga tàu đến viện
điều dưỡng. Giờ đã là đầu đông, gần như không có ai mới sáng sớm đã ra bờ biển
làm gì. Tengo là người duy nhất xuống xe ở bến xe trước cửa viện điều dưỡng.

Ở
bàn tiếp tân, anh điền họ tên và thời gian vào sổ đăng ký thăm nom như thường
lệ. Ngồi ở bàn là một cô y tá trẻ thi thoảng anh mới gặp một lần, tay và chân
cô gái mảnh và dài một cách khác thường, nơi khóe miệng nở một nụ cười, trông
như một chú nhện lương thiện dẫn đường cho người ta trong rừng sâu. Bình thường
chỉ có y tá trung niên đeo kính Tamura ngồi ở đó, nhưng sáng nay chẳng thấy cô
đâu. Tengo thở phào một hơi. Anh đang ngại sẽ bị cô ơ hờ châm chọc cho vài câu
về chuyện đi tới nhà Adachi Kumi đêm hôm trước. Cũng không thấy bóng cô y tá
Omura vẫn hay dùng bút bi gài búi tóc trên đầu. Có lẽ bọn họ đã bị đất hút
xuống chẳng để lại dấu vết gì rồi, giống như ba mụ phù thủy trong Macbeth vậy.

Đương
nhiên không thể có chuyện đó. Adachi Kumi hôm nay không có ca trực, hai người
còn lại đều nói hôm nay họ đi làm bình thường. Chắc chỉ đang làm việc ở nơi
khác thôi.

Tengo
lên cầu thang, đi vào phòng bệnh của cha anh ở tầng hai. Anh khẽ gõ nhẹ mấy
tiếng, rồi đẩy cửa ra. Cha anh đang nằm trên giường ngủ say, tư thế giống hệt
như mọi lần. Trên cánh tay ông cầm ống truyền dịch, trong niệu đạo có ống dẫn
nước tiểu, không có thay đổi gì so với ngày hôm qua. Cửa sổ đang đóng, rèm cửa
cũng vậy. Không khí trong phòng nặng trịch và ngưng trệ. Mùi thuốc, mùi hoa cắm
trong lọ, mùi hơi thở, mùi chất bài tiết của người bệnh, cùng với vô số mùi của
các hoạt động sống, tất cả hòa làm một, không thể nào phân biệt. Dù cho sức
sống đã suy nhược, dù cho ý thức đã tiêu biến từ lâu, song nguyên lý trao đổi
chất vẫn không thay đổi. Cha anh vẫn đang ở phía bên này của đường ranh giới vĩ
đại kia. Nói cách khác, sống tức là tỏa ra đủ thứ mùi khác nhau.

Việc
đầu tiên Tengo làm sau khi đi vào phòng bệnh là bước thẳng tới trước cửa sổ kéo
rèm cửa, mở toang cửa sổ ra. Một buổi sáng dễ chịu. Căn phòng này cần có không
khí mới, rất cần. Bên ngoài tuy khá mát mẻ nhưng vẫn chưa đến mức lạnh. Ánh mặt
trời tuôn vào, gió biển đung đưa rèm cửa. Một con hải âu cưỡi gió, hai chân nép
thẳng dưới thân mình, chao liệng giữa không trung phía trên rừng thông chăn
gió. Đàn chim sẻ đậu rải rác trên dây điện, không ngừng đổi vị trí như những
nốt nhạc đang được viết lại. Một con quạ có cái mỏ to tướng đậu trên ngọn đèn
hơi thủy ngân, thận trọng đảo mắt quan sát xung quanh, âm thầm tính toán xem
tiếp theo nên làm gì. Vài dải mây trôi trên bầu trời cao xa tít tắp, quá cao xa
đến nỗi thoạt nhìn chúng tựa như những khái niệm trừu tượng hoàn toàn không
liên quan gì đến những sự vụ của con người.

Tengo
quay lưng về phía người bệnh, ngắm nhìn phong cảnh ấy trong chốc lát. Thứ có sự
sống, thứ không có sự sống. Thứ chuyển động, thứ không chuyển động. Những gì
anh thấy ngoài cửa sổ là phong cảnh như mọi lần, không có gì thay đổi, chẳng có
chỗ nào mới lạ. Thế giới này không thể không nhích lên. Giống như chiếc đồng hồ
báo thức rẻ tiền, chỉ yên ổn hoàn thành sứ mệnh nó được giao phó. Vì muốn trì
hoãn cái thời điểm mặt đối mặt với cha nên Tengo mới dõi mắt ngắm cảnh một cách
không mục đích như vậy. Song tình trạng này không thể kéo dài mãi.

Rốt
cuộc, Tengo cũng hạ được quyết tâm, anh ngồi xuống chiếc ghế bằng ống sắt cạnh
giường. Cha anh nằm ngửa, mặt hướng lên trần nhà, hai mắt nhắm nghiền. Cái chăn
luôn đắp đến tận cổ hết sức phẳng phiu. Hốc mắt ông sâu hoắm, tựa như có một
phần nào đó đã bị dỡ bỏ đi nên hốc mắt không còn giữ nổi nhãn cầu nữa, toàn bộ
nhãn cầu lún hẳn xuống. Thậm chí nếu bây giờ ông mở mắt ra thì những gì ông
thấy chắc cũng giống như ta nhìn thế giới từ dưới đáy một hố sâu.

“Bố,”
Tengo gọi ông.

Cha
anh không đáp. Cơn gió luồn vào phòng đột nhiên dừng lại, rèm cửa sổ rũ xuống
như một người đang dở tay làm việc chợt nhớ ra chuyện gì đó quan trọng. Thoáng
sau đó, cơn gió dường như đã lấy lại tinh thần, lại bắt đầu nhè nhẹ thổi.

“Con phải về Tokyo ngay,”
Tengo nói, “không thể ở đây mãi được. Con không thể tiếp tục xin nghỉ
làm được nữa. Mặc dù cuộc sống ấy không ra gì, nhưng dẫu sao con cũng có một
cuộc sống để quay về.”

Gò
má cha anh lún phún râu, khoảng hai ba ngày chưa cạo. Y tá vẫn hay dùng dao cạo
điện cạo giúp ông, nhưng không phải ngày nào cũng làm. Râu của ông màu muối
tiêu. Cha Tengo mới sáu mươi tư tuổi nhưng trông già yếu hơn nhiều. Tựa như có
người bất cẩn ấn nhầm vào nút tua nhanh về phía trước khiến cuốn phim cuộc đời
ông chạy quá lên, chiếu phần của tương lai lên màn ảnh.

“Suốt
thời gian con ở đây bố không hề mở mắt lần nào. Nhưng nghe bác sĩ nói, tình
trạng của bố không xấu đi là mấy. Điều đáng kinh ngạc là, bố hầu như vẫn khỏe
mạnh như trước.”

Tengo
ngừng giây lát, đợi cho những lời vừa nói ngấm vào bên trong cha anh.

“Không biết bố có nghe thấy
con nói không. Cho dù âm thanh có làm chấn động màng nhĩ bố nhưng đường dây
phía sau có thể đã đứt rồi. Hoặc có thể những gì con nói truyền được đến ý thức
của bố, song bố không thể phản ứng lại. Con không biết. Có điều, cho đến thời
điểm này, con vẫn luôn giả thiết là bố có thể nghe thấy, nên mới nói chuyện và
đọc sách thành tiếng cho bố nghe. Nếu không giả thiết như thế thì việc con nói
chuyện với bố chẳng còn ý nghĩa gì. Còn nữa, con không thể giải thích được,
nhưng hình như có thứ gì đó giống như phản ứng. Ý của con là, cho dù không phải
toàn bộ nhưng ít nhất thì những điểm quan trọng đã được truyền đạt đến bố rồi.”

Không
có phản ứng.

“Những
lời con sắp nói đây có thể là cực kỳ ngu xuẩn. Nhưng con sắp phải về Tokyo rồi,
con không biết đến lúc nào mới trở lại đây được, vì vậy con cần phải nói hết
những điều đang nghĩ trong đầu ra. Nếu cảm thấy hoang đường quá, bố cứ thoải
mái mà cười thành tiếng, đừng khách khí. Tất nhiên, ý con là giả dụ bố có thể cười được lên thành tiếng”

Tengo
thở dài, quan sát gương mặt cha. Vẫn không có phản ứng gì.

“Thân
thể bố nằm ngủ ở nơi này, đã mất đi cả ý thức lẫn cảm giác, chỉ còn sống dựa
vào hệ thống máy móc duy trì sinh mệnh. Xác sống, các bác sĩ gọi như vậy, chỉ
là họ dùng cách biểu đạt uyển chuyển hơn thôi. Nhưng trên góc độ y học thì đại
khái là như vậy. Có điều, liệu có khi nào đây chỉ là một biểu hiện giả tạo? Có
khi nào ý thức của bố không thực sự mất đi? Có khi nào bố để lại thân thể ở đây
say ngủ, còn ý thức đã chuyển dịch đến một nơi khác và tiếp tục sống? Con luôn
có cảm giác này, luôn cảm thấy kiểu như vậy.”

Im
lặng.

“Con
biết đây là ý nghĩ kỳ quặc. Chuyện này có kể cho ai nghe, chắc họ sẽ đều cho
rằng con đang nghĩ vớ nghĩ vẩn. Nhưng con không thể không tưởng tượng như vậy
được. Đại để là bố đã hết hứng thú với cái thế giới này rồi. Thất vọng, chán
nản, mất hết mọi hào hứng. Vì vậy bố mới từ bỏ thân xác trong hiện thực, chuyển
dịch đến một nơi khác, sống cuộc sống khác. Có lẽ là một thế giới ở bên trong
bố.”

Càng
thêm im lặng.

“Con
xin nghĩ để đến thị trấn nhỏ này, ở trọ trong lữ quán, ngày ngày đến đây thăm
bố, nói chuyện với bố, đến giờ sắp được hai tuần rồi. Nhưng mục đích con làm
điều này không chỉ là đến thăm bố, chăm sóc bố. Con còn muốn làm rõ rốt cuộc
mình sinh ra như thế nào, dòng máu mình có mối tương liên với cái gì. Có điều,
giờ thì những chuyện này không quan trọng nữa. Cho dù có hay không có liên hệ
máu mủ với ai hay cái gì, con vẫn là con. Mà bố là người được coi là bố của con. Như vậy chẳng phải rất tốt
rồi sao? Con không biết như thế này có thể gọi là hòa giải hay không. Hoặc là
con tự hòa giải với chính mình. Không khéo chính là như vậy đấy”

Tengo
hít thở sâu, hạ thấp âm điệu xuống.

“Hồi
mùa hè, bố vẫn còn tỉnh táo. Trí não bố tuy đã đờ đẫn, nhưng ý thức vẫn còn
hoạt động. Lúc đó, chính trong gian phòng này, con đã gặp lại một cô gái. Sau
khi bố được đưa đến phòng kiểm tra, cô ấy đã xuất hiện. Đó chắc là phân thân hay gì
đó tương tự của cô ấy. Con đến thành phố nhỏ này suốt một thời gian dài như vậy
là vì nghĩ có thể gặp lại cô ấy thêm lần nữa. Thật tình thì đó chính là lý do
khiến con đến đây.”

Tengo
thở dài, hai bàn tay chập lại phía trên đầu gối.

“Nhưng
cô ấy không xuất hiện. Thứ đưa cô ấy đến đây, gọi là nhộng không khí, đó là vật
chứa cô ấy. Giải thích ra thì dài dòng lắm. Nhộng không khí là một sản phẩm
tưởng tượng, một vật thể hư cấu, nhưng giờ đây nó không còn là vật thể hư cấu
nữa. Ranh giới đã trở nên mờ mịt, không còn biết đâu là thế giới hiện thực còn
bắt đầu từ đâu là sản phẩm của trí tưởng tượng. Trên trời có hai mặt trăng. Hai
mặt trăng ấy cũng được mang đến từ thế giới hư cấu.”

Tengo
quan sát gương mặt cha. Ông ấy có theo kịp những gì mình nói không nhỉ?

“Trong
hoàn cảnh như thế, nếu bố có tách rời ý thức ra khỏi thân xác, chuyển dịch đến
một thế giới khác, hành động một cách tự do thoải mái ở đó thì cũng không có gì
là lạ. Kể ra, ở xung quanh bố con mình, các quy tắc của thế giới cũng đã trở
nên lỏng lẻo. Như con vừa nói đấy, con có một cảm trạng kỳ lạ rằng liệu có phải bố đang thực sự làm như
thế không.
Chẳng hạn như đến nhà con ở Koenji gõ cửa. Chắc là bố hiểu nhỉ? Tự xưng là nhân
viên thu phí của đài NHK, rồi ra sức gõ cửa, hét ầm lên trong hành lang, lớn
tiếng dọa nạt. Giống như hồi trước bố thường làm khi bố con ta đi thu tiền ở
Ichikawa ấy.”

Anh
cảm thấy áp suất không khí trong phòng dường như có thay đổi. Cửa sổ mở rộng,
nhưng hầu như không có âm thanh nào lọt vào, chỉ có lũ chim sẻ thi thoảng lại
kêu một hai tiếng.

“Trong
căn hộ của con ở Tokyo giờ có một cô gái. Không phải bạn gái, chỉ vì một số
chuyện xảy ra nên cô ấy tạm thời phải nấp trong nhà con lánh nạn. Cô ấy kể với
con trên điện thoại là mấy hôm trước có một nhân viên thu phí đài NHK đến, cô
ấy kể ông ta đã gõ cửa như thế nào, đã nói váng cả hành lang ra sao. Đến là
giống cách làm của bố trước đây. Những lời cô ấy nghe được giống hệt như những
lời con vẫn nhớ. Đó là những lời con đã gắng sức quên đi. Con đang nghĩ, người
nhân viên thu phí ấy liệu có thể nào chính là bố hay không. Có phải con đã sai
không?”

Tengo
im lặng khoảng ba mươi giây. Nhưng cha anh thậm chí không động đậy lấy một sợi
lông mi.

“Con
chỉ có một yêu cầu: xin bố đừng đến gõ cửa nữa. Nhà không có ti vi. Vả lại,
những ngày chúng ta cùng đi thu tiền phí nghe nhìn đã kết thúc từ lâu lắm rồi.
Chuyện này chúng ta đã nói rõ với nhau, trước mặt cô giáo... con không nhớ nổi
tên cô ấy nữa, cô giáo vóc người nhỏ nhắn đeo kính, chủ nhiệm lớp con ấy. Bố
vẫn còn nhớ chứ? Vì vậy xin bố đừng gõ cửa nữa. Không chỉ nhà con mà nhà ai
cũng thế, xin bố đừng đi gõ cửa nhà người ta nữa. Bố không còn là nhân viên thu
phí của đài NHK nữa rồi, bố không có quyền làm chuyện đó để dọa nạt người khác
nữa.”

Tengo
đứng dậy khỏi ghế, đi tới bên cửa sổ nhìn ra phong cảnh bên ngoài. Một ông già
mặc áo len dày chống gậy đi qua phía trước khu rừng chắn gió. Chắc là đi tản
bộ. Tóc trắng, dáng người cao dỏng, điệu bộ ngay ngắn, nhưng dáng đi hơi loạng
choạng, tựa như ông đã quên mất phải đi như thế nào, đang vừa cố gắng hồi tưởng
lại cách đi vừa nhích từng bước một. Tengo nhìn cảnh tượng đó một lúc. Ông già
tốn khá nhiều thời gian đi qua khu vườn, vòng qua chỗ góc tòa nhà rồi biến mất,
tựa như đến cuối cùng ông vẫn không nhớ ra phải đi bộ như thế nào. Tengo quay
đâu lại nhìn cha.

“Không
phải con trách móc gì bố. Bố có quyền để ý thức của mình đi đến nơi nào bố
muốn. Đó là cuộc đời của bố, ý thức của bố. Có một số chuyện, nếu bố cho là
đúng đắn, chắc hẳn bố sẽ làm. Có lẽ con không có quyền chuyện gì cũng chõ miệng
can thiệp vào. Có điều, bố không còn là nhân viên thu phí của đài NHK nữa, vì vậy không thể tiếp tục mạo
xưng được nữa. Làm như vậy chẳng có ích lợi gì cho bố cả.”

Tengo
ngồi xuống bệ cửa sổ, tìm kiếm câu chữ trong không gian của phòng bệnh chật
hẹp.

“Con
không hiểu cuộc đời bố như thế nào, không hiểu trong cuộc đời ấy có bao nhiêu
hỉ nộ ai lạc. Nhưng, kể cả là có nhiều điều không làm bố thõa mãn, thì bố cũng
không nên chạy đến trước cửa nhà người khác để tìm kiếm sự thỏa mãn ấy. Cho dù
nơi đó là nơi bố quen thuộc nhất, và chuyện đó là chuyện mà bố làm giỏi nhất đi
chăng nữa.”

Tengo
lặng lẽ nhìn chăm chú vào mặt cha.

“Xin
bố đừng đi gõ cửa nhà người khác nữa. Con chỉ yêu cầu bố có một chuyện ấy thôi.
Giờ con phải đi rồi. Con đã đến đây mỗi ngày, nói chuyện với bố dù bố đang hôn
mê, đọc sách cho bố nghe. Vả lại, ít nhất chúng ta cũng đã phần nào hòa giải.
Đây là thực tế xảy ra trong thế giới hiện thực này. Có lẽ chuyện này không thể
làm bố thỏa mãn, song tốt nhất bố vẫn nên quay trở lại đây. Vì nơi đây mới là
chốn về của bố.”

Tengo
nhấc chiếc túi, khoác vai lên. “Con đi đây.”

Cha
anh không nói một lời, thân thể không hề nhúc nhích, hai mắt nhắm nghiền. Vẫn
như mọi khi. Nhưng dường như ông đang nghĩ ngợi. Tengo nín thở, chăm chú quan
sát. Anh có cảm giác cha mình có thể sẽ thình lình mở bừng mắt, nhổm người ngồi
dậy. Thế nhưng không xảy ra chuyện đó.

Cô y
tá chân tay mảnh khảnh như con nhện vẫn ngồi ở bàn tiếp tân, ngực đeo tấm biển
tên bằng nhựa đề chữ “Tamaki.”

“Giờ
tôi phải về Tokyo rồi,” Tengo nói với y tá Tamaki.

“Suốt
thời gian anh ở đây, cha anh không thể tỉnh lại lần nào, thật là đáng tiếc,” cô
nói như thể an ủi, “có điều, anh ở bên ông ấy lâu như vậy, chắc hẳn ông ấy vui
lắm.”

Tengo
không nghĩ ra nên trả lời thế nào cho phải. “Phiền cô cho tôi gửi lời hỏi thăm
mấy y tá khác. Cha con tôi làm phiền các cô quá.”

Cuối
cùng, anh không gặp y tá Tamura đeo kính. Cũng không gặp y tá Omura có bộ ngực
đồ sộ hay cắm bút bi trên búi tóc. Hơi buồn một chút. Bọn họ là những y tá xuất
sắc, cũng thân thiết với Tengo. Nhưng không gặp mặt có lẽ tốt hơn. Vì xét cho
cùng, anh có ý định một mình trốn thoát khỏi thành phố mèo này.

Lúc
tàu hỏa rời khỏi ga Chikura, anh nhớ lại đêm mình ở lại căn hộ của Adachi Kumi.
Kỳ thực, chỉ mới đêm hôm qua. Chiếc đèn bàn Tiffany nhái và chiếc ghế tình nhân
ngồi rất không thoải mái, tiếng tiết mục hài hước trên ti vi từ nhà bên cạnh
vẳng sang, tiếng cú mèo rúc trong khu rừng gỗ tạp, khói cần sa, chiếc áo phông
in hình mặt cười, lông mu rậm rạp ép chặt lên đùi anh. Những thứ ấy, mới chưa
hết một ngày mà đã như chuyện quá khứ xa xôi rồi vậy. Cảm giác gần xa của ý
thức khó mà nắm bắt nổi. Tựa như một chiếc cân đang không ngừng đung đưa bất
định, điểm cốt lõi của chuyện này không thể ổn định một chỗ.

Tengo
chợt cảm thấy bất an, liền đưa mắt nhìn quanh quất. Đây có thật là hiện thực
không? Liệu có khi nào anh đã chạy đến một hiện thực khác rồi? Anh hỏi thăm
hành khách ngồi bên cạnh, xác nhận đây đúng là tàu đến Tateyama. Đừng lo lắng, không lầm đâu. Ở
Tateyama mình có thể chuyển sang tàu nhanh trở về Tokyo. Anh đang rời khỏi thành phố
mèo bên bờ biển, mỗi lúc một xa dần.

Sau
khi anh đổi tàu và ổn định chỗ ngồi, cơn buồn ngủ ập đến như đã chờ sẵn từ lâu.
Một giấc ngủ sâu, tựa hồ anh bước hụt một bước để rồi rơi xuống vực sâu không
đáy. Mí mắt tự dưng khép lại, chỉ nháy mắt sau, ý thức đã biến mất không còn
tăm tích. Lúc anh tỉnh giấc, đoàn tàu đã đến Makuhari. Trong toa tàu không nóng
lắm, nhưng dưới nách và sau lưng anh đẫm mồ hôi, trong miệng có mùi rất khó
chịu. Cái mùi giống như thứ không khí tù đọng mà anh hít vào trong phòng bệnh
của cha. Anh lấy kẹo cao su trong túi ra, bỏ vào miệng nhai.

Tengo
tin chắc mình sẽ không đến thị trấn nhỏ ấy nữa. Ít nhất là trong thời gian
cha anh còn sống. Đương nhiên, trên đời này không thể khẳng định một trăm phần
trăm về việc gì được, nhưng anh không còn việc gì để làm ở cái thị trấn nhỏ ven
biển ấy nữa rồi.