HỒI THỨ BA

Chân hiệp sĩ luận bàn về đao kiếm

Thiện tao nhân đàm đạo lẽ huyền vi.

*

Cả phủ Quy Nhơn
xôn xao tin quan khâm sai đại thần từ Phú Xuân vào thăm một cách đột ngột mà không
biết vì lí do gì. Vị tân tuần phủ Nguyễn Khắc Tuyên vừa mới về nhậm chức vội vã
lo chuẩn bị mọi thứ để đón quan khâm sai. Nguyễn Khắc Tuyên vốn là người bà con
của chưởng cơ Nguyễn Cửu Thống, một trong những cánh tay đắc lực của quan ngoại
tả Trương Phúc Loan. Phúc Loan muốn tạo thế lực cho mình nên đã cài những kẻ thân
tín vào giữ những chức vụ quan trọng từ trong phủ chúa đến các dinh phủ bên ngoài.

Vì đang là mùa
hạ nên thay vì đi đường bộ, vị khâm sai đại thần đã theo đường biển vào cửa Đề Gi
để lên Phù Ly chứ không theo cửa Nước Mặn đến phủ lỵ Quy Nhơn. Quan huyện Phù Ly
là Bùi Thế Phát biết tin liền cho mời quan tuần phủ ra Phù Ly và tất bật sửa soạn
cho việc tiếp đón. Vị khâm sai này chính là quan hình bộ Tôn Thất Dục, người phụ
tá là tả hộ vệ Đoàn Phong cùng với một vị quan trong công bộ. Sáng hôm sau, Tôn
Thất Dục cho mời quan công bộ, tuần phủ Nguyễn Khắc Tuyên, quan khám lý Hoàng Công
Đức và quan huyện Phù Ly Bùi Thế Phát đến họp. Tôn Thất Dục nói:

- Phủ Chúa vừa
nhận được thư của một người ở vùng Bích Khê này báo rằng ông ta đã phát hiện một
mỏ vàng trong vùng Kim Sơn nên giao lại cho triều đình, do đó vương thượng sai ta
vào đây họp cùng các ông lo việc khai thác và quản lý.

Nghe nói đến
mỏ vàng, vẻ kinh ngạc lẫn vui mừng hiện ngay trên nét mặt ba vị quan lớn địa phương.
Bọn Nguyễn Khắc Tuyên đồng thanh nói:

- Hạ chức xin
gởi lời chúc mừng vương thượng. Ngài mới đăng Vương đã có tin vui như thế thì đúng
là hồng phước tề thiên.

Tôn Thất Dục
ra lệnh:

- Bây giờ chúng
ta phải đến thăm người phát hiện ra mỏ vàng trước, sau đó đi thăm mỏ xem tình hình
thế nào mới có kế hoạch khai thác cụ thể được.

Bùi Thế Phát
vội hỏi:

- Người phát
hiện mỏ vàng là ai thế, thưa ngài khâm sai?

- Là Võ Trụ,
chủ trại ngựa ở núi Bích Khê gần đầm Trà Ô.

Mọi người ồ lên
kinh ngạc, Bùi Thế Phát nói:

- Là ông ta à?
Tôi có biết ông ấy. Một người rất tốt.

Tôn Thất Dục
hối:

- Thôi chúng
ta đi! Đi bằng ngựa thường, không cần người hộ tống hay mặc quan phục gì cả.

Trên đường đến
Bích Khê, Đoàn Phong vừa đi vừa mỉm cười, trong lòng rất vui. Chàng thầm nghĩ: “Đúng
là có duyên thì ngàn dặm cũng sẽ gặp. Không ngờ người bạn tình cờ kết giao ở chùa
Thiên Mụ ngày nào lại là người phát hiện mỏ vàng và bây giờ mình lại có dịp làm
việc chung với anh ta. Tuyết Hoa đã không lầm khi nhận xét anh ta là người chân
thật, ngay thẳng.”

Mấy năm gần đây
việc mua bán ngựa phát đạt nên trang trại của Võ Trụ sửa sang lại cũng khá khang
trang. Đoàn người trên huyện đến trước cổng trang trại lúc Doãn Trọng Hào đang chơi
đùa với tên sư đệ tí hon ở đó. Nhìn thấy Đoàn Phong, Trọng Hào hết sức ngạc nhiên,
nó mừng rỡ kêu lên:

- Kìa Phong thúc
thúc, chú vào thăm thầy cháu đó à? Nhanh thế? Trời ơi, thầy sẽ vui mừng lắm đó,
người vẫn nhắc đến thúc thúc hoài. À, cháu xin chào mấy bác. Mời vào nhà, cháu đi
báo với thầy ngay.

Nói rồi nó vội
vàng bế đứa bé chạy vào trong nhà. Mọi người chậm rãi bước theo sau. Lát sau, Võ
Trụ từ trong nhà đi ra. Nhìn thấy Đoàn Phong, Võ Trụ mừng rỡ reo lên:

- Kìa Phong huynh,
nghe Trọng Hào nói tôi không tin là thật. Chà, tôi vui biết chừng nào, không ngờ
Phong huynh lại tìm đến tận nhà thăm nhanh thế. A, xin chào huyện quan Bùi Thế huynh,
xin chào các vị... chắc cũng là quan nhân cả phải không? Thứ cho tôi nhà quê nên
chưa rõ.

Đoàn Phong cười
nắm tay Võ Trụ:

- Thật vui mừng
vì được gặp lại huynh. Giới thiệu với huynh, đây là quan hình bộ Tôn Thất Dục, vị
này là Phạm Hiệp quan chức ở bộ Công, còn đây là quan tân nhiệm tuần phủ Quy Nhơn
Nguyễn Khắc Tuyên và quan khám lý Hoàng Công Đức.

Võ Trụ nghe giới
thiệu giật mình vội nói:

- Hạ dân ngu
muội không biết nên thất lễ, xin bốn vị đại quan thứ cho. Mời tất cả vào trong uống
chén trà đạm bạc.

Tôn Thất Dục
mỉm cười:

- Võ Trụ huynh
không cần đa lễ. Chúng tôi đến đây với tư cách là những người dân, những người bạn.
Hãy bỏ qua các chức tước đi cho dễ nói chuyện.

Võ Trụ mời mọi
người vào gian nhà khách bày biện đơn sơ nhưng trang nhã. Bộ tràng kỷ bằng gỗ giáng
hương chạm trổ rất tinh vi, người tinh ý sẽ nhận ra ngay chúng được mua từ trang
trại gỗ của họ Lê trên huyện lỵ Phù Ly, vì ở đây chỉ có mỗi cơ sở đồ gỗ này mới
có nghệ thuật chạm trổ đặc biệt điêu luyện như thế. Chờ mọi người yên vị, Võ Trụ
lên tiếng hỏi:

- Chắc bốn vị
quan nhân đến đây vì bức thư của sư phụ tôi gởi cho Vương thượng phải không?

Tôn Thất Dục
gật đầu:

- Vâng, tôi được
lệnh của vương thượng vào đây với tư cách khâm sai để gặp huynh bàn về việc đó.
Chi tiết về việc phát hiện mỏ vàng thế nào, Võ huynh có thể nói sơ qua được chăng?

Võ Trụ thuật
lại đầu đuôi việc phát hiện mỏ vàng, sau đó nói:

- Đây là kho
báu của quốc gia, nay xin giao lại cho ngài Khâm sai.

Hoàng Công Đức
buột miệng hỏi:

- Võ huynh khai
thác được bao lâu rồi?

Võ Trụ hơi nhíu
mày đáp:

- Chúng tôi vì
chờ sư phụ về nên đã dò tìm trong vòng vài ba tháng nhưng dùng hai chữ “khai thác”
thì không đúng lắm vì từ đầu chúng tôi không có ý độc chiếm mỏ vàng này.

Tôn Thất Dục
vội chen vào:

- Nghĩa cử của
Võ huynh rất ít người làm được. Việc có khai thác trước hay không, đâu đáng để chúng
ta phải lưu tâm.

Hoàng Công Đức
biết mình lỡ lời nên cười giả lả:

- Xin lỗi, tôi
chỉ vô tình buột miệng thôi chứ không có ý gì khác, xin Võ huynh đừng giận.

Lúc ấy, Chí Hiếu
đã mang trà lên. Tôn Thất Dục hớp một ngụm trà thơm rồi nói:

- Vương thượng
có ngự bút phê một lời khen gởi cho sư phụ của huynh nhưng có lẽ để ngày mai tôi
sẽ đích thân đến gặp mặt và trao tận tay người. Chúng tôi có duyên đàm đạo với nhau
trong chuyến thiền sư về Phú Xuân vừa rồi.

- Nếu vậy thì
ngày mai xin mời ngài khâm sai trở lại. Tôi sẽ thưa với sư phụ.

Trở lại vấn đề
khai thác vàng, Thất Dục hỏi:

- Trước kia vàng
ở Kim Sơn khá nhiều, việc khai thác đã đi vào khuôn phép và có kỹ thuật, nhưng cả
trăm năm nay không còn khai thác nữa. Không biết ở phủ nhà có ai có kinh nghiệm
về cách khai thác không?

Nguyễn Khắc Tuyên
đáp:

- Hạ quan mới
về nhậm chức nên việc này thật không có chút kinh nghiệm gì. Nhưng hạ quan sẽ về
phủ hỏi lại những người làm việc từ xưa, may ra họ biết.

Quan Công bộ
Phạm Hiệp nói:

- Không khó gì,
bộ chúng tôi vẫn còn khai thác vàng ở Quảng Nam cho nên việc đó tôi sẽ lo.

Bùi Thế Phát
lên tiếng đề nghị:

- Về việc tinh
lọc vàng thì ở huyện Bồng Sơn có Hoàng Kim Môn của Trần gia. Họ là những người có
kinh nghiệm từ lâu đời. Không biết ngài khâm sai và ngài công bộ có muốn sử dụng
đến họ không?

Võ Trụ mấp máy
môi định nói gì nhưng lại thôi. Tôn Thất Dục biết ý hỏi:

- Võ huynh có
đề nghị gì không?

Võ Trụ bình thản:

- Thưa không.
Việc này hạ dân vốn mù tịt nên không có đề nghị gì cả.

- Vậy xin hỏi
Võ huynh, bao giờ thì chúng tôi có thể đến thị sát mỏ để nắm rõ tình hình thực tế?

- Nếu các vị
muốn đi thì ngay bây giờ cũng được.

Hoàng Công Đức
chen vào:

- Như thế thì
tốt quá. Chúng ta đi ngay đi.

Ông ta bao giờ
cũng tỏ ra sốt sắng, thậm chí là nóng nảy trong chuyện khai thác vàng. Võ Trụ đứng
lên đi ra sau, một lúc trở lại nói:

- Chúng ta đi
được rồi. Mời các vị!

Chí Hiếu và một
đệ tử nữa đã đứng trước sân chờ, họ mang theo vài cây cuốc và một dụng cụ đãi vàng.
Võ Trụ cưỡi con Huyết mã dẫn đầu, Đoàn Phong cưỡi ngựa đi kế bên. Phía sau là các
vị quan chức và cuối đoàn là hai tên đệ tử. Họ thong thả cho ngựa đi chậm như đang
dạo cảnh núi rừng Bích Khê và Kim Sơn. Võ Trụ vỗ vỗ vào lưng con Huyết mã nói nhỏ
với Đoàn Phong:

- Đây là con
ngựa mà tôi cố rượt theo bắt cho kỳ được mới bị lạc đến suối vàng. Thật là con ngựa
thần, nó chẳng những mang lại điều may mắn đó mà còn là con thiên lý mã thật sự.
Cũng nhờ nó mà trên đường từ Phú Xuân về, tôi và vài người bạn khác đã kịp phá vỡ
một âm mưu lớn của bọn Tàu khi chúng định đánh cướp Ô Long bảo đao của Đại Việt
ta.

Đoàn Phong nghe
Võ Trụ nói đến vụ cướp Ô Long đao liền tò mò hỏi:

- Có phải cây
đao có từ thời An Dương Vương không?

- Vâng, chính
là cây đao đó.

- Chuyện thế
nào vậy?

Võ Trụ kể sơ
qua câu chuyện hôm trước. Xong ông nói:

- Thật may là
hôm đó Thần Thâu Đinh Hồng Liệt tình cờ phát hiện ra âm mưu, nếu không thì cả nhà
họ Trần lâm nguy và cây đao đã bị bọn chúng cướp mất rồi. Võ công của chúng rất
cao cường, nếu không có anh em họ Trần ở Phong Điền đến kịp thì tôi chắc toi mạng
rồi chứ không phải chỉ bị chúng đâm có một nhát thôi đâu.

- Chà, ước gì
đệ có mặt đêm hôm đó thì tuyệt quá. Đệ vốn rất ghét bọn Tàu. Không ngờ chúng dám
lẻn sang cướp bảo đao của nước ta. Hà, gặp đệ thì đệ sẽ phanh thây chúng ra mới
hả dạ.

- Phong huynh
đừng lo mất phần. Bọn chúng thất bại lần này nhưng chưa bỏ cuộc đâu. Trước khi bỏ
chạy chúng còn hẹn ngày quay lại nữa đấy. Chừng đó nếu Phong huynh không bận bịu
việc quan thì có thể giúp bọn này một tay, tha hồ mà phanh thây chúng.

- Thế à? Được
được! Huynh nhớ cho đệ biết tin với nhé. Đệ dù bỏ mạng cũng sẽ giúp các huynh một
tay. Những con người hiệp sĩ ấy nếu không làm quen được với họ thì thật là uổng
cho kiếp sống này.

- Ngày mai họ
sẽ ghé lại trại ngựa của tôi. Phong huynh cố gắng thu xếp trở lại nhà tôi ngày mai
sẽ gặp. Huynh nói đúng, họ thật là những người không thể không làm quen.

Đoàn Phong cười
đáp:

- Ngày mai nhất
định đệ sẽ đến cùng với Dục thúc thúc.

Đoàn người cuối
cùng cũng đến đầu con suối có vàng. Võ Trụ nói với mọi người:

- Hôm đó tôi
vì đuổi theo con Huyết câu này mà lạc đến đây và phát hiện ra vàng ở dưới dòng suối
này.

Tôn Thất Dục
quan sát xung quanh rồi nói:

- Căn cứ vào
mức độ đào xới thì Võ huynh cũng chưa khai thác được bao nhiêu. Bây giờ, nhờ hai
chàng thanh niên đào thử rồi đãi vài sàng xem sao?

Chí Hiếu và sư
đệ nghe nói liền theo cách khai thác hôm trước đào đất bỏ vào sàng rồi mang đến
đãi trên dòng suối, xong trình lên cho mọi người. Tính trung bình cứ năm sàng đãi
ra thì có thể thu được một số mảnh vàng nhỏ chừng năm bảy chỉ. Phạm Hiệp nói:

- Coi bộ trữ
lượng vàng ở quanh con suối này lớn hơn nhiều so với những mỏ ở Quảng Nam. Chúng
ta có thể tiến hành khai thác được đấy.

Tôn Thất Dục
hỏi:

- Kỹ thuật khai
thác và quản lý mỏ ra sao ông nắm được cả chứ?

- Dạ! Việc khai
thác thượng thư cứ để hạ chức lo. Khâu quản lý sẽ do Ngân Tượng Ti Chính cử cai
quan đứng trông coi và kiêm luôn cả công đoạn nấu vàng. Vàng nấu xong cứ mười lượng
đúc thành một nén vàng chín tuổi để giao nạp. Bên Nội Kim Tương Tượng Cục sẽ cử
quan Nội Lệnh Sử Ti luân phiên đi thu nhận.

- Từ ngày mai,
trên phủ của ông Khắc Tuyên cho người xuống khoanh vùng khu vực này lại, canh gác
không cho ai lai vãng đến đây. Ông Bùi Thế Phát lo việc thành lập các Đào Sa Kim
Hộ, ông Phạm Hiệp kết hợp với phủ và huyện để thành lập khu khai thác mỏ theo quy
trình mà các ông vẫn thường làm ở các khu mỏ khác. Nếu cần, ông có thể huy động
một số Kim Sa Hộ có kinh nghiệm từ nơi khác đến đây làm việc. Các ông tiến hành
càng sớm càng tốt.

Ba người nghe
dặn dò đồng thanh đáp:

- Chúng tôi sẽ
cho thực hiện chỉ thị của ngài Khâm sai ngay khi trở về.

***

Sáng sớm hôm
sau Tôn Thất Dục cùng Đoàn Phong trở lại trang trại ngựa. Võ Trụ vui mừng đón khách,
mời vào nhà. Tôn Thất Dục nói:

- Nhờ Võ huynh
báo với thiền sư, tôi muốn đích thân trao tấm thủ chương của Võ vương đến tận tay
người có được chăng?

Võ Trụ vui vẻ
đáp:

- Hôm qua tôi
có thưa cùng sư phụ rồi, người dặn khi nào quan khâm sai đến thì báo cho người hay
để người xuống núi đón tiếp.

Tôn Thất Dục
xua tay:

- Xin đừng! Võ
huynh cứ đưa tôi đến nơi gặp thiền sư là được rồi, không nên phiền người phải xuống
đây.

- Nếu vậy thì
xin khâm sai theo tôi. Mời cả Phong huynh nữa, sư phụ cũng muốn gặp huynh đấy.

Đoàn Phong tươi
cười:

- Thật là vinh
dự cho tôi. Tôi cũng hằng mong được gặp con người tài hoa xuất chúng năm xưa.

Võ Trụ ngạc nhiên
hỏi:

- Phong huynh
cũng đã biết qua cuộc đời lúc xưa của sư phụ tôi à?

- Dục thúc đã
có dịp đàm đạo với Vô Danh thiền sư. Hơn nữa ở chốn kinh sư cũng có rất nhiều người
biết Vô Danh thiền sư chính là Ngũ Tuyệt thư sinh vang danh thiên hạ năm xưa.

- À, ra là thế.
Vậy chúng ta đi.

Nơi tĩnh tu của
Vô Danh thiền sư là một cái am nhỏ được cất bên cạnh một con suối. Quanh am là một
vùng đất rộng lớn trồng nhiều loại dược thảo, phía sau am có một gian nhà tranh
dùng làm nơi chế thuốc. Thuốc chế được, ông sai Võ Trụ đem giúp cho dân chúng, những
người bệnh quanh vùng. Lúc cả ba lên đến nơi, thiền sư đang ở trong gian nhà chế
thuốc phía sau. Võ Trụ đưa Tôn Thất Dục và Đoàn Phong vào gặp sư phụ. Thiền sư thấy
Tôn Thất Dục đến liền mỉm cười nói:

- Đúng là hữu
duyên thì sẽ được hội ngộ. Bần tăng và thí chủ hẳn có mối duyên sâu nên vừa chia
tay đã được gặp lại. Còn vị thí chủ này là...

Võ Trụ tiếp lời
thầy:

- Đây là Đoàn
Phong huynh, người bạn đệ tử mới quen và cũng là tả hộ vệ của quan Hình bộ thượng
thư.

Tôn Thất Dục
chắp tay:

- Đời kẻ hèn
có lẽ được gặp thiền sư là phước duyên lớn nhất. Kẻ hèn cũng theo đòi cầm kỳ thi
họa nhưng vì tư chất ngu muội nên cầu xin thiền sư chỉ điểm thêm cho để có thể thấy
được cái tinh hoa của nghệ thuật và khỏi hổ thẹn khi luận bàn với bạn bè.

Đoàn Phong cũng chắp tay thưa:

- Đệ tử Đoàn Phong xin thỉnh an thiền sư.

Vô Danh thiền sư mỉm cười:

- Tôn Thất Dục thí chủ danh dậy đất kinh
sư sao còn nói chi lời khiêm tốn như thế? Vị hiệp sĩ này dáng vẻ phi phàm, hẳn là
nhân tài hiếm có trong lớp trẻ ngày nay. Thiền phòng chật hẹp, chúng ta ngồi nơi
đây đàm đạo có được chăng? Trụ nhi, con đi pha trà mời hai vị quan nhân.

Võ Trụ vâng dạ rồi đi ra sau bếp pha trà.
Đoàn Phong vội theo chân Võ Trụ.

Tôn Thất Dục chắp tay xá:

- Nơi đất Phật chốn nào cũng tôn nghiêm cả,
kẻ hạ nhân xin phép được ngồi đây hầu chuyện cùng thiền sư.

Họ ngồi vào chiếc bàn ở giữa căn nhà bào
chế thuốc. Sau đó, Tôn Thất Dục đứng dậy lấy trong túi áo ra một phong bì vàng dán
kín có dấu ấn của Võ vương niêm phong bên ngoài trao cho Vô Danh thiền sư.

- Đây là thủ bút của vương thượng gởi cho
thiền sư, xin ngài nhận cho.

Vô Danh thiền sư vội vàng đứng lên cung kính
nhận bức thư:

- Vương thượng vạn tuế! Tôi có thể đọc ngay
ở đây chứ?

- Xin thiền sư tự nhiên.

Bức thư như sau:

“Quả nhân thật có phước duyên nên trong đại
điển đăng Vương đã được sự hộ lễ của thiền sư. Chia tay chưa tròn tháng, lòng nhớ
chưa nguôi lại nhận được thư của thiền sư mang lại cho Vương triều một mối lợi lớn.
Thật là duyên phúc trùng lai. Quả nhân có lời khen tặng đức độ và thiện tâm của
thiền sư cùng hiền đồ. Nay Quả nhân phong cho Võ Trụ chức Tổng quản thay mặt Quả
nhân và quan Khâm sai trông coi việc khai thác mỏ. Xin chớ chối từ.

Cầu Phật tổ gia hộ cho thiền sư chóng viên
thành chánh quả.”

Vô Danh thiền sư đọc xong thư chắp tay kính
cẩn:

- Đa tạ vương thượng! Cầu Phật tổ phù hộ
cho vương thượng phước như Đông Hải.

Võ Trụ và Đoàn Phong từ dưới bếp bưng trà
lên. Họ rót trà ra ly.

- Mời thầy và ngài khâm sai dùng trà.

Vô Danh thiền sư trao bức thư cho Võ Trụ
bảo:

- Con đọc lá thư này đi.

Võ Trụ nhận lá thư từ tay sư phụ. Đọc xong
ông cung kính nói:

- Tạ ơn vương thượng! Cầu vương thượng phước
như Đông Hải.

Tôn Thất Dục nói:

- Xin chúc mừng Võ Trụ huynh. Giờ mọi việc
khai thác vàng ở đây đều do huynh trông coi vậy. Hai chúng tôi chỉ ở đây một thời
gian, đến khi mọi việc đã vào khuôn phép sẽ trở lại kinh sư. Võ huynh phối hợp với
phủ huyện để điều hành.

Võ Trụ nói:

- Lệnh trên đã ban, Võ Trụ xin hết lòng làm
việc.

Lúc ấy bỗng thấy Chí Hiếu từ dưới trại chạy
lên thưa:

- Đệ tử xin tham kiến sư tổ. Thưa thầy, dưới
trại có ba vị hiệp sĩ từ xa đến thăm thầy. Con đã mời họ chờ ở phòng khách.

Võ Trụ nghe nói cả mừng, vội thưa với Vô
Danh thiền sư:

- Đó là ba người bạn con mới quen trong chuyến
đi Phú Xuân vừa rồi. Con xin phép thầy cùng ngài Khâm sai để xuống đón họ.

Vô Danh thiền sư gật đầu:

- Con cứ đi đi.

Võ Trụ kéo tay Đoàn Phong xuống núi. Vừa
bước vào phòng khách Võ Trụ đã vui mừng reo lên:

- Thật là vinh hạnh cho trang trại nhỏ xó
núi này trong một lúc được tiếp đón ba vị hiệp sĩ đại danh lẫy lừng khắp cõi.

Trần Đại Bằng đứng dậy chào rồi nói:

- Ông bạn đừng có tâng bốc người mà tự hạ
mình xuống như thế. Bốn biển là nhà, ông bạn nếu không chê thì cho anh em tôi coi
như đây là nhà mình có được không?

Võ Trụ vui vẻ:

- Được, được, tất nhiên là được chứ!

Nói xong bèn giới thiệu mọi người với nhau.
Đoàn Phong lên tiếng:

- Phong tôi từng nghe tiếng tăm của Phong Điền Tam
Hữu và Đinh huynh nghĩa khí ngút trời mây, lòng vẫn luôn ao ước có ngày hội ngộ,
không ngờ hôm nay gặp được ở đây thật là may mắn biết bao.