13

Như vậy, ông Era
đã chết. Người ta chôn cất ông bên cạnh mộ phần thân phụ ông và bên dưới là nơi
mà thân xác bà Era đã hòa lẫn cùng đất cát Trung Hoa.

Đavít xúc động
nghĩ đến điều đó khi chàng đứng trên miệng huyệt cha chàng. Chàng nghĩ đến mẹ
chàng, một người đàn bà có cá tính đặc biệt, đã tạo nhiều ảnh hưởng trong đời
chàng và đến nay những ảnh hưởng ấy vẫn còn tồn tại.

Cuộc chiến đấu
mà bà theo đuổi suốt đời để tách rời chính mình và gia đình mình sống riêng rẽ
như những người Do Thái chân chính, bây giờ đã chấm dứt. Sự chết đã thắng bà.

Chiều nay trên
đồi, không khí mát dịu, Đavít không thể dửng dưng với đoàn người đông đảo đã
đưa cha chàng ra đến mộ phần. Đavít thầm tiếc không có mặt mẹ chàng để bà nhìn
thấy lòng tốt của đám bạn hữu cha chàng, họ đi đưa đông đến nỗi đám tang chẳng
khác nào đám tang của một vị thượng quan người Trung Hoa; thật không có chút gì
có vẻ là Do Thái cả. Chỉ có một mình Đavít là còn giữ nguyên trong lòng những ý
niệm về nguồn gốc, dòng giống. Lần đầu tiên trong đời chàng, Đavít hiểu tại sao
mẹ chàng đã ao ước đến cuồng nhiệt được trở về cố quốc và được chôn cất ở đấy.
Chắc chắn bà đã biết rõ, như bà đã biết rõ nhiều điều mà không nói ra, rằng nếu
bà chết ở đây, tro bụi của thân xác bà sẽ trộn lẫn cùng đất cát của xứ ngoại
quốc này.

Năm thành phố
chồng chất lên nhau dưới lòng đất nơi Đavít đang đứng. Nhiều thế hệ kế tiếp, đã
xây dựng các thành phố ấy, cái này chồng lên cái kia; tại miền đất cổ xưa này,
người ta không thể đào quá sâu mà không gặp các người xưa đã chết. Cha mẹ chàng
hẳn đã bị buộc chặt vào mảnh đất này cùng với các người khác, và không bao giờ
họ còn có thể thuộc về một dân tộc riêng biệt.

Tiếng tụng niệm
ê a của các sư sãi đã làm cho Đavít đau nhói trong lòng. Quả thật Đavít muốn từ
chối khi vị sư già chùa Kim Phật đến nghiêng mình trước vong linh người chết;
chàng đã hết lòng giải thích rằng Phật giáo không phải là tôn giáo của cha
chàng. Với tất cả sự nhã nhặn, chàng cố nói cho sư cụ hiểu rằng, không nên tụng
kinh Phật trước mộ huyệt của cha chàng.

Vị sư già đã trả
lời, hết sức nghiêm trang:

- Lệnh tiên
nghiêm, tuy là người ngoại quốc, nhưng đích thực là một chính nhân quân tử, cụ
không bao giờ lảng tránh một ai. Chúng tôi muốn tôn kính cụ với những gì chúng
tôi có, mà chúng tôi thì chẳng có gì khác ngoài tôn giáo của chúng tôi.

Tiếng tụng niệm
trầm buồn và kể lể vang khắp triền đồi và lên tận trời xanh. Đầu cúi thấp, hai
tay chắp trước ngực, Đavít vừa nghe các nhà sư tụng niệm vừa suy nghĩ. Hai con
trai của chàng đứng mỗi đứa mỗi bên; chúng cũng bận sô gai như chàng. Thằng con
nhỏ nhất cũng bận như vậy. Sau lưng Đavít, vợ chàng đang khóc vùi, khóc thành
thật. Chàng đoán chừng nàng đang tựa vào vai Trang.

Trang! Tất cả
những gì quý báu nhất trong thời niên thiếu của chàng đều đã mất, chỉ còn có
mình nàng. Chàng nhớ lại ba ngày trước đây, cũng vào giờ này, khi chàng thổ lộ
chàng yêu nàng mà không dám nói rõ chàng ao ước được chiếm hữu nàng trọn vẹn.
Ngay cả bây giờ đây, chàng vẫn còn cảm thấy khó chịu nhớ lại vẻ mặt giận dữ của
mẹ chàng mỗi khi cha chàng nhắc rằng chính ông cũng là con của một nàng hầu.
Tuy nhiên ở đây, giữa đám bạn hữu của chàng, những người hôm nay đã giúp đỡ
chàng một cách rộng lượng, sẽ không có ai phản đối nếu chàng cưới Trang làm vợ
lẽ. Tất cả sẽ chúc mừng chàng về nhan sắc của người thiếu nữ và họ sẽ tiếp đón
chàng như một người đồng bào của họ. Sẽ không có ai phản đối kể cả vợ chàng vì
Trang là người hết sức tế nhị, nhã nhặn, sẽ không làm điều gì phật lòng Quí
Lan, và nàng cũng sẽ không bao giờ thay đổi thái độ đối với mợ chủ.

Tuy nhiên trong
suốt đêm hôm ấy, mặc dầu hết sức muốn gọi Trang đến với mình, nhưng chàng đã
đột ngột khóa trái cửa phòng lại và ép lòng quơ tay lấy sách đọc. Tình cờ, cuốn
sách Tôrat lại rơi vào tay chàng. Sự trùng hợp này đã làm cho Đavít xúc động
thật sự. Chàng ngồi đọc hết giờ này sang giờ khác, mãi cho đến khi nghe tiếng
Trang gọi mới thôi.

Chàng nhớ lại
hồi Lịch còn sống, khi mà con tim chàng rung động, lưỡng lự giữa tình yêu và
lòng sợ hãi. Có thể sau này, khi sự chống đối mẹ qua đi, chàng sẽ có thể yêu
Lịch! Ngay cả bây giờ đây chàng nghĩ đến nàng với biết bao hối tiếc. Chàng nhớ
đến sắc đẹp kiều diễm của nàng, vẻ giản dị, tâm hồn cao thượng và tính kiêu
hãnh của nàng. Thất vọng vì chàng. Lịch tự hủy mình, điều này đã ăn sâu vào tâm
não của Đavít, một kỷ niệm không thể nào tẩy xóa được. Một cái gì của nàng còn
sống mãi trong lòng chàng, dưới hình thức của một giấc mộng, giấc mộng mà chàng
có thể thực hiện…

Nhưng Đavít
không thể tưởng tượng được chàng sống mà không có Quí Lan, chỉ có Lịch và
Trang. Như vậy, chắc Lịch sẽ chẳng bao giờ dung tha Trang. Quí Lan tỏ ra là
người đại lượng hơn nhiều, chàng nhận thấy như vậy.

Nếu mẹ chàng còn
sống, Đavít không muốn thú nhận với bà rằng chàng đã thất vọng nhiều về vợ
chàng. Chàng cưới Quí Lan vì khuôn mặt mỹ miều của nàng, vì làn da tươi mát,
thân mình tròn trĩnh của nàng, vì đôi mắt đen long lanh, hai bàn tay xinh xắn
của nàng và vì tâm hồn nàng như một trẻ thơ vô tội chưa hề biết sợ Chúa là gì.
Nàng có nhiều khuyết điểm…

Đavít chợt ngẩng
đầu, vươn vai để lấy sự thoải mái cho thân thể. Sự thật, chàng phải tự nhận
rằng, nếu với Trang trong nhà, chàng sẽ không còn thiếu gì nữa cả. Họ đều thông
minh như nhau. Với nàng, chàng có thể bàn bạc về chuyện con cái, về công ăn
việc làm và về tất cả các vấn đề khó khăn khác. Nàng săn sóc chàng để chàng
được thoải mái sau các giờ làm ăn mệt nhọc, nàng giải quyết các công việc trong
nhà cho chàng và nàng biết tránh tất cả những điều phật ý nhỏ nhen. Cuộc đời
của chàng như vậy, quả đã là tốt số.

Tràng kinh tụng
niệm đã dứt. Đavít nghe tiếng những mảnh đất đầu tiên rơi lộp độp trên quan tài
của cha chàng. Quan tài do quan Tổng đốc kính biếu, bằng một khối gỗ ba lớn,
chung quanh chạm trổ và sơn son thếp vàng.

Ông Khương Sơn
đứng phía bên kia miệng huyệt, đưa tay lau nước mắt. Ông không khóc lớn tiếng
như khóc thương các người thân thuộc. Ông giữ im lặng, trong khi hai hàng lệ
trào ra chảy dài xuống má. Ông rất thương tiếc ông Era mặc dầu có đôi khi ông
không hoàn toàn tín nhiệm hẳn ông ấy. Con người, không ai hoàn hảo cả. Ông
Khương Sơn vui vui khám phá ra rằng dầu hai nhà đã làm thông gia với nhau, điều
này vẫn không làm cho ông Era bớt ham lợi. Tuy nhiên, ông Era đã tỏ ra rộng rãi
trên nhiều phương diện khác. Ông Khương Sơn buồn rầu tự nhủ: “Ông có thể lừa dối
tôi, nhưng ông đã không để cho ai khác có thể lừa gạt tôi cả”, ông Khương Sơn
thành thật buồn rầu vì không còn được nhìn thấy khuôn mặt đỏ gay đầy râu ria
của bạn ông nữa. Ông cảm thấy như có người đang nhìn mình, ông ngẩng đầu lên và
bắt gặp Đavít đang chăm chăm nhìn ông từ bờ huyệt bên kia.

Đavít liền nhìn
xuống ngay và tự nhủ: “Bây giờ ông Khương Sơn là người thân nhất của ta. Ông
chẳng khác nào một người cha ruột”. Đavít có nhiều thiện cảm với người thương
gia Trung Hoa này, nhưng đột nhiên cái cảm tưởng về một mối tình bằng hữu như
thế đã làm cho chàng bừng tỉnh. Mối dây liên hệ cuối cùng với dân tộc của mẹ
chàng đã bị cắt đứt. Chàng cảm thấy các kỷ niệm về tôn giáo của chàng ngày
trước bừng dậy trong lòng chàng một cách khó nhọc. Khi việc chôn cất đã kết
thúc, Đavít trở về nhà mang theo trong lòng biết bao hối hận. Bây giờ chỉ còn
có một mình chàng là người thụ nhận cái trọng trách bảo tồn các tàn tích tín
ngưỡng cổ xưa ấy, hoặc để cho chúng tàn lụi dần.

*

* *

Trang đã tìm
cách để trở về nhà sớm, và nàng là người đầu tiên mà Đavít gặp khi chàng vừa
bước vào cổng. Nàng trông chàng có vẻ đã khuây khỏa nhiều.

- À, Trang! Tôi
cần nghỉ ngơi một lát. Trang trông nom nhà cửa giúp. - Chàng nói.

- Cậu đi nghỉ
đi. Để đấy cho tôi.

Chàng mỉm cười
cám ơn nàng bằng một nụ cười ấm áp mà sự ấm áp ấy đã tiết ra từ đôi mắt, làn
môi. Chàng đi ngang qua trước nàng để về phòng riêng.

Trang bận rộn
rất nhiều trong việc chăm sóc lũ trẻ. Thằng bé nhỏ nhất đang khóc đến lả người
trên tay chị vú. Trang bồng lấy nó và dỗ dành.

Nàng bảo người
vú:

- Chị đi thay áo
quần đi. Bận áo quần như ngày thường ấy, để nó khỏi sợ.

Nàng ấp thằng bé
vào lòng và dịu dàng nựng nịu nó. Nàng dỗ dành được tất cả các con của chàng.
Lũ trẻ xem nàng gần như mẹ chúng, và có thể, chúng xem nàng hơn mẹ chúng vì
giọng nói của nàng có tính cách quyết đoán trong đời sống của chúng và là niềm
an ủi của chúng trong những khi Quí Lan bẳn gắt hay mất ngủ. Trang luôn luôn
như vậy, tính tình không thay đổi. Còn Quí Lan thì thương con một cách kỳ cục,
thất thường, khi thì mơn trớn, cho bánh cho kẹo thật nhiều, hít vào má, véo vào
tay, thôi thì đủ cách, khi thì tát mắng om sòm. Trang luôn luôn dịu dàng nhưng
không thái quá để trở thành nhu nhược. Nàng là cái nền tảng của cuộc đời chúng.

Đứa trẻ đã nín.
Trang cởi áo ngoài cho nó, và khi nó đã khô ráo và ấm áp, nàng cho nó uống nước
trà mới pha. Khi chị vú trở lại, chị thấy đứa bé đã hết khóc và đang tươi cười.

Trang hết chăm
sóc đứa này đến đứa khác, nhờ một món đồ chơi hoặc một lời tưng tiu an ủi, nàng
đã làm cho các con của chàng được sung sướng. Nàng có giấu kín một số đồ chơi
trẻ con mà nàng đã mua nơi này nơi khác. Đối với lũ trẻ, những đồ chơi này luôn
luôn mới mẻ vì được thay đổi cho khỏi nhàm. Nàng mang cho mỗi đứa một cái để
chúng quên đi cảnh tang tóc trong nhà.

Thằng con lớn
của Đavít hỏi:

- Chúng em sẽ
không còn thấy ông nội nữa phải không?

- Hồn ông nội sẽ
mãi mãi ở đây.

- Em có thể thấy
hồn của ông nội không?

- Em không thể
thấy bằng mắt được. Nhưng ban đêm, đôi khi, em nghĩ đến ông nội, nghĩ đến những
lời ông nói, những việc ông làm khi còn sống, em sẽ cảm thấy rất gần gũi với
ông. Đây là cuốn sách mà cô đã giữ cho em. Xem thử em có đọc được không nào.

Trang phụ trách
luôn việc dạy cho mấy đứa trẻ học hành. Nàng ngồi xuống, hai đứa trẻ đøng tỳ
tay vào gối nàng. Nàng mở sách và chúng cố gắng đọc. Nàng hãnh diện về việc
chúng học hành mau tấn tới; nàng hết lòng ngợi khen chúng, nên chúng quên mất
nỗi buồn th­¬ng trong gia đình.

Trang đã tìm
thấy cuốn sách này trên cái kệ trong phòng bà Era. Đã lâu nàng rút một ít sách
ở đấy để mang vào thư phòng và một ít bỏ vào cái rương đựng các đồ vặt vãnh của
bà Era như khăn quàng, các thứ trang sức lăng nhăng, các biểu tượng thánh mà
không còn ai dùng đến nữa. Nhưng Trang đã giữ lại riêng cho nàng cuốn sách nhỏ
này viết bằng chữ Trung Hoa rất giản dị; nó kể lại lịch sử dân tộc Do Thái đã
làm nô lệ ở Ai Cập như thế nào và sau đó đã được một vị sủng thần của nữ hoàng
giải phóng, chính ông này cũng có mang trong mình một dòng máu ngoại quốc. Hai
đứa con trai của Đavít đọc cuốn sách một cách thích thú.

Một đứa hỏi:

- Ai Cập ở đâu
thế nhỉ?

Thằng lớn nói:

- Tại sao người
ta bị làm nô lệ như thế?

Rồi nó tiếp:

- Có phải Maisen
đã giải phóng họ không?

Khi câu chuyện
chấm dứt, thằng anh vẻ mặt rất nghiêm trang:

- Vị Chúa của họ
thật là độc ác, sao lại giết những đứa trẻ như tôi. Tôi không muốn có vị Chúa
ấy ở đây.

Trang không biết
trả lời ra sao. Nàng nói:

- Đó chỉ là một
câu chuyện lịch sử, đã qua lâu rồi.

Trang cất cuốn
sách và khi đã yên lòng rằng lũ trẻ vui vẻ trở lại sau bữa cơm tối, nàng liền
ngồi suy nghĩ. Phải có một người nào trong nhà biết để giải đáp những câu hỏi
của lũ trẻ, nàng sợ khi chúng lớn lên mà không biết đến nguồn gốc của tổ tiên
thì thật là một điều lầm lẫn lớn. Tổ tiên là gốc rễ của gia đình, trẻ con là hoa
là lá, không được có sự gián đoạn nào giữa họ. Trang quyết định lục lọi sách vở
của bà Era những khi nàng rỗi rảnh, tự học đủ để giải đáp những thắc mắc của
chúng.

Bây giờ nàng
phải đi đến phòng của Quí Lan để xem mợ chủ có được hầu hạ tươm tất không và đã
hết buồn chưa.

Hoàng hôn xuống
dần, không khí trở nên mát dịu, ngôi nhà yên tĩnh khi Trang đi ngang qua các
sân. Nghĩ đến hai người đã mất, Trang cảm thấy buồn. Tuy nhiên thế hệ trước qua
đi, thế hệ sau tiếp tục. Bây giờ Đavít là đầu của thế hệ hiện đại. Đột nhiên
Trang nghĩ ngay đến cánh cửa khóa chặt với những cảm tưởng sắc bén nhất mà nàng
đã in sâu vào tận đáy lòng. Lần đầu tiên trong đời Đavít, chàng đã khóa chặt
cửa không cho nàng vào. Có lẽ đó là cái chướng ngại vật chàng đã tạo ra để ngăn
cản mình, mà cũng có thể là để ngăn cản cả nàng! Bây giờ nàng nhất thiết không
còn đến với chàng nữa; cánh cửa sẽ mãi mãi cài then nếu không do chàng tự mở
ra.

Nhưng điều đó
đối với nàng không có gì thay đổi hết. Nàng còn có biết bao nhiêu việc phải làm
cho chàng. Sự tiện nghi và thoải mái không còn là đủ. Nàng phải tìm kiếm những
gì khác để làm tăng thêm uy thế cho chàng, phát triển con người chàng mà cuộc
đời lúc đó đã đạt đến cái giá trị cao nhất, để chàng tự tìm lấy trong chính
mình một sức mạnh và một sự bình an. Nàng ngước mặt nhìn trời một lúc. Suốt
đời, Trang chưa bao giờ cầu nguyện, nàng cũng không thờ phụng một vị Chúa nào,
nhưng lòng nàng đang lục lọi khắp bầu trời và dừng lại nơi vị Chúa của dân tộc
chàng mà nàng còn nhớ rõ tên ngài là Dêhôva rồi thầm thì nguyện cầu:

“Xin ngài hãy
nghe tiếng kêu xin của tiện nữ, một kẻ mà Ngài không biết đến. Xin ngài hãy mở
lòng mở trí con, cho con có đủ khôn ngoan để giúp đỡ người mà con yêu”.

Nàng lắng nghe
trong chốc lát nhưng không có một dấu hiệu nào xuất hiện. Khóm trúc khẽ lay
động trong bầu không khí hầu như là im vắng và từ một nơi nào đó, rất xa, trong
thành phố, tiếng khóc thê lương của một người đàn bà văng vẳng gọi hồn xiêu lạc
của đứa con đang hấp hối.

Quí Lan trịnh
trọng ngồi trong nhà riêng của nàng. Bây giờ nàng đã là bà chủ, là người đàn bà
lớn nhất trong thế hệ hiện tại của gia đình này. Nỗi mệt nhọc của cuộc tang ma
trên sườn đồi không còn nữa, nàng khoan khoái ăn bánh ngọt và nhấp giọng bằng
trà Tàu nóng. Đôi mắt nàng không còn đỏ hoe vì khóc nữa.

Khi nhìn thấy
Trang vào, nàng làm ra vẻ buồn rầu, đặt cái bánh sắp ăn xuống bàn và nói:

- Lão gia mất
đi, tôi thương nhớ không thôi.

- Thưa mợ, hết
thảy chúng ta đều thương nhớ lão gia.

Nàng nhận thấy
Quí Lan muốn nói chuyện, bèn ngồi ở một cái đôn cạnh đấy, hai tay chắp lại trên
gối.

Quí Lan rầu rĩ
nói:

- Lão gia đối
với tôi rất tốt. Tôi chưa từng thấy cụ gắt gỏng bao giờ.

- Vâng, cụ không
thế bao giờ.

Hai mắt Quí Lan
lại rưng rưng ngấn lệ:

- Cụ tốt với tôi
hơn cả phu quân tôi nữa.

- Thưa mợ, thiếu
chủ là người rất tốt.

Quí Lan lau khô
hai hàng lệ.

Nàng nói cách
cương quyết:

- Trang ạ, tôi
cảm thấy trong đáy lòng của chồng tôi có một cái gì cứng cỏi. Cô cũng sẽ cảm
thấy như thế, nếu cô không thấy chàng toàn hảo. Tôi là vợ của chàng, tôi biết
rõ. Tôi nhắc lại, trong lòng chồng tôi có một cái gì cứng cỏi, thỉnh thoảng tôi
nhận thấy điều đó mỗi khi chàng nhìn tôi.

Trang thở dài:

- Thưa mợ, tôi
đã từng trình mợ rõ, cậu thích nhìn thấy mợ tươi trẻ, xinh đẹp. Thế nhưng mợ
không chịu để tôi săn sóc tóc tai áo xống cho mợ mỗi khi cậu đến. Có nhiều bữa,
mợ cảm thấy bần thần mệt mỏi, mợ cũng không chịu để cho tôi giúp mợ tắm gội.
Những cái bánh này, thưa mợ… chắc mợ cũng đã biết rằng cậu không thích mùi mỡ
heo. Vậy tại sao mợ lại ăn bánh loại này?

Trong mấy năm
nay, Trang thường thành thật tỏ bày ý kiến cùng người thiếu phụ trẻ đẹp này.
Mỗi khi Trang nói thì nàng thường nheo mày nhìn nàng chòng chọc. Tuy bây giờ
Quí Lan đẫy người hơn trước, nhưng vẫn còn tuyệt đẹp. Từ khi Trang cởi bỏ băng
chân cho nàng đến nay, Quí Lan thường than đau chân. Nàng chỉ đi lại lúc nào
thật cần thiết. Nàng thích ăn đồ ngọt và các thứ cao lương mỹ vị. Thấy Quí Lan
cau mày, Trang bật cười:

- Xin mợ đừng
giận, tôi nói như thế chẳng qua là vì tôi thương mợ, quý mợ đấy thôi.

Quí Lan nhìn
Trang thật lâu, cố làm ra vẻ khó chịu, nhưng rồi phì cười ngay:

- Đừng có trách
móc tôi quá như thế. Bây giờ tôi là bà chủ rồi đấy. Phải chấm dứt, không được
bảo rằng mợ hãy làm như thế này, mợ hãy làm như thế khác nữa, nghe không?

Quí Lan, người
đàn bà bé nhỏ ấy ưỡn ngực ra vênh vênh nhìn Trang miệng tuy cười nhưng hai mắt
long lanh.

Trang nhận thấy
điều này và ngạc nhiên không ít. Nàng tự hỏi không biết điều gì sẽ xảy ra đây.
Mợ chủ của nàng là người tính khí thất thường nhưng thích nịnh, ưa ngọt, dễ
buồn, dễ vui. Nếu nàng trở thành hợm hĩnh và cao ngạo, Đavít sẽ chán ngán. Giữa
hai vợ chồng chỉ có sự liên hệ về xác thịt nên rất dễ nhàm chán. Đavít không
phải là một người đàn ông dâm dật. Quả thật chàng có đam mê nhưng cả tâm hồn
cùng thể xác chàng trộn lẫn vào sự đam mê ấy nên chÝnh chàng không thể nào phân
tách được từng phần, phần nào đã tạo thành con người chàng toàn vẹn. Bao lâu vợ
chàng còn trẻ đẹp sinh lực còn dồi dào, vui vẻ để chàng khỏi bực nhọc, bình
tĩnh để chàng khỏi khinh khi, bấy lâu nàng còn giữ được chàng. Nhưng nếu nàng
xúc phạm đến chàng một điểm nào đó, cái uy thế quá đỗi mong manh của nàng sẽ bị
sụp đổ và nàng sẽ mất chàng.

Trang không lạ
gì những điều ấy. Nàng có nhiều thì giờ để suy nghĩ, suốt đời nàng đóng khung
trong ngôi nhà này, nàng đã nghĩ đến từng người cùng nàng chung sống dưới cùng
một mái nhà, đặc biệt là Đavít. Nàng đã vượt ra ngoài sự ghen tuông hay hy
vọng; nàng chỉ có một niềm lo nghĩ độc nhất là làm thế nào cho chàng được tăng
thêm hạnh phúc và sức khỏe.

Trang không muốn
lộ vẻ ngạc nhiên ra nét mặt về sự kiêu hãnh mới này của mợ chủ. Nàng bình tĩnh
nói:

- Mợ đã biết rõ,
mợ sẵn lòng chiều cậu.

Sau đó, Trang đi
vào phòng ngủ để xem lại cho chắc mọi sự đều sẵn sàng. Đây là phòng ngủ của Quí
Lan nhưng Trang luôn luôn biết rõ khi nào thì Đavít đến. Những khi chàng đến
đấy, buổi sáng Trang thường thấy nào ống điếu, nào giày vải, nào khăn lụa hoặc
cuốn sách mà chàng mang theo. Trang thường để ý đến mấy cuốn sách này, ban đầu
chỉ là mấy tập thơ; bây giờ chàng đọc các loại sách về lịch sử hoặc triết lý,
những trang trừu tượng chàng không thể đọc cho vợ nghe.

Từ ngày ở Bắc
Kinh trở về, chàng đã lấy số sách ấy tại thư phòng của mẹ chàng và bây giờ
chàng bắt đầu đọc. Trang cố gắng tìm hiểu nguyên do, nàng đã suy nghĩ nhiều về
sự thay đổi này, những đổi thay đã dẫn đưa Đavít trở về với tổ tiên chàng trong
mấy ngày gần đây.

Trang xem lại
cây đèn, lau lại mặt bàn, gấp lại cái khăn, vén màn tường, đóng cửa lưới để
muỗi và bướm đêm khỏi bay vào và đốt một cây hương trầm để gian phòng được thơm
tho rồi nhẹ nhàng bước ra. Mợ chủ nàng thường ngồi bên bàn phòng ngoài. Trang
hỏi:

- Thưa mợ, mợ có
cần tôi giúp mợ để thay áo quần ngủ không ạ?

Quí Lan lắc đầu,
hách dịch đáp:

- Còn sớm. Hãy
để ta một mình.

Trang lẳng lặng
vâng lời và lui ra. Nề nếp trong nhà sẽ đổi thay rất nhiều nếu Quí Lan ra tay
điều khiển hằng ngày. Trang tự nghĩ, có nên đến kiếm Đavít không? Có thể chàng
rất cần đến nàng và ngạc nhiên tại sao nàng lánh mặt mấy hôm rày. Nhưng không
thể được! Nàng dừng chân lại. Hình ảnh của cánh cửa khóa chặt, quá rõ ràng,
nàng đi kiếm thím Hoàng ở sân sau. Nàng gặp thím đang ngồi trên giường, chồng
thím ngồi một bên, trên một cái ghế đẩu tre. Cả hai đang khóc.

Vì quá bận rộn
công việc, Trang ít chuyện trò với họ. Trong mấy năm gần đây, họ đã tận tụy
phục vụ ông Era trong khi Trang bận chăm sóc cho con cháu của ông. Họ đang buồn
rầu sầu khổ. Trang không tìm cách an ủi họ mà chỉ lẳng lặng ngậm ngùi lau nước
mắt.

Thím Hoàng vừa
khóc vừa nói:

- Chị Trang, tôi
muốn nhờ chị giúp chúng tôi một việc.

- Xin thím cứ
nói.

- Tôi không còn
lòng dạ nào để ở lại trong cái nhà này nữa. Cả ông nhà tôi cũng thế. Chúng tôi
sẽ về quê sống cùng con trai tôi để chăm sóc mấy đứa cháu. Chị làm ơn nói giúp
thiếu chủ.

Họ quá buồn khổ,
Trang không dám xin họ thay nàng để hầu hạ Đavít.

- Chú thím cứ
yên lòng. Một lát nữa tôi sẽ nói với thiếu chủ sau khi cậu ấy đã khuây khỏa nỗi
buồn riêng. Cậu sẽ không từ chối đâu. Nhưng khi chú thím đi rồi thì tôi biết
xoay xở sao đây. Tôi thường nhờ vả thím nhiều…

- Tôi không còn
lòng dạ nào ở đây nữa… chị Trang ạ.

Thím Hoàng lại
tiếp tục khóc.