CHƯƠNG HAI MƯƠI

VỊ ĐÔ ĐỐC ĐẾN THĂM BÀ BẠN GIÀ

Sau
khi chào bà cụ Matilde, đô đốc Blunt nói:

-
Tôi đã tưởng bà không còn trên cõi đời này nữa. Riêng trong tuần qua, tôi gọi
điện cho bà ít nhất là bốn lần mà không thấy ai nhấc máy.

-
Tôi đi Bavière, có cháu Amy đi cùng. Hai bà cháu vừa mới về đến nhà xong.

- Vậy là bà vẫn ngao du?

- Tôi đi dưỡng bệnh, ông Blunt thân mến ạ. Bây giờ
ông cho tôi biết sau bao nhiêu năm quên bà bạn già này, vậy mà bây giờ vì sao
ông lại cuống quýt tìm gặp tôi đến thế?

- Tôi muốn hỏi ý kiến bà về một vấn đề quan trọng.

- Vấn đề gì thế? Chuyện sức khỏe hay chuyện tìm
thêm một người giúp việc gia đình?

- Hoàn toàn không phải. Tôi muốn hỏi xem bà còn
nhớ một thứ hiện tôi hết sức quan tâm không.

- Ông bạn Blunt thân mến, ông làm tôi vinh dự đấy.
Nhưng trí nhớ của tôi mỗi ngày một kém, đến nỗi tôi quên dần mọi thứ, quên cả
rất nhiều chuyện thuở trẻ. Thậm chí tôi quên cả tên những đứa con gái tôi rất
ghét nữa. Này, tôi kể ông nghe nhé, tôi vừa gặp một bạn cùng học thuở nhỏ mà đã
năm chục năm nay hai đứa không gặp nhau. Vậy mà tôi lại nhớ rất rõ về bà ta
thời trẻ.

- Bà thấy bà ta hiện giờ thế nào?

- To béo, phục phịch, lừng lững, xấu hơn cả tôi
tưởng tượng. Nhưng ông muốn tôi nhớ lại về chuyện gì?

- Chắc bà chưa quên một người bạn thuở trẻ khác:
Robert Shoreham?

- Robbie Shoreham ấy à? Quên sao được? Robbie
thuộc loại người tôi không thể quên được.

- Có phải bà hay được mọi người tin cậy, bộc lộ cả
nhiều điều thầm kín của họ phải không nhỉ? Ngay bản thân tôi, tôi cũng tâm sự
với bà khá nhiều điều bí mật của tôi...

- Chính tôi cũng không hiểu tại sao ông lại kể
những thứ đó ra với tôi, bởi tôi đâu có hiểu ý nghĩa của chúng. Còn với Robbie
thì tình trạng còn khó khăn hơn.

- Tôi muốn hỏi bà, hồi Shoreham còn chưa đến nỗi
nào, anh ta có tâm sự với bà về một thứ gọi là "Kế hoạch B" không?

Bà cụ Matilde suy nghĩ vài giây rồi nói:

- Kế hoạch B... Có đấy, tôi nhớ ra rồi. Chuyện ấy
Robbie kể với tôi từ lâu lắm rồi. Có một thời anh ta say sưa với cái kế hoạch
ấy lắm. Đến mức thỉnh thoảng tôi lại hỏi anh ta: "Kế hoạch B đến đâu rồi?"

- Bà kể tỉ mỉ hơn cho tôi nghe được không?

- Lần đầu tiên Robbie nói đến nó là sau khi anh ấy
kể về một ca mổ não con người. Ông biết không, những người mắc chứng trầm cảm,
luôn bị ý nghĩ tự tử ám ảnh, sau khi mổ xong bỗng trở thành yêu đời. Mọi ý nghĩ
bi quan, mọi lo lắng tan biến sạch và họ chuyển thành vui tươi, hồ hởi. Thậm
chí đôi khi họ tự tin đến mức không còn biết sợ nguy hiểm nữa. Tôi kể có lẽ
chưa đúng với sự diễn biến đó trong bộ não con người đâu, nhưng chắc nghe thế
là ông đã hiểu vấn đề rồi. Robbie còn thổ lộ với tôi rằng trong khi thực hiện
dự án, có lẽ anh ta gặp đúng sự rắc rối như thế.

- Shoreham có kể cụ thể với bà cái rắc rối ấy là
gì không?

Bà Matilde nói một cách bất ngờ:

- Một lần Robbie bảo, chính tôi đã gợi cho anh ấy
cái ý tưởng kia.

- Sao lại thế được? Bà mà gợi ý cho một bác học cỡ
lớn như Shoreham được ư? Bà có biết gì về các vấn đề khoa học đâu?

- Tất nhiên tôi không hiểu gì về khoa học, nhưng
bao giờ tôi cũng cố giúp cho những người khác giữ được đôi chút tỉnh táo. Họ
càng thông minh, càng hiểu biết nhiều bao nhiêu họ càng thiếu tỉnh táo, thiếu
đầu óc thực tế bấy nhiêu. Theo quan niệm của tôi, những người thực sự quan
trọng là những người luôn nghĩ đến những thứ rất đơn giản, thí dụ đến những con
dấu đóng lên con tem trên các phong bì thư chẳng hạn. Tôi cho rằng những con
người đơn giản ấy có ích cho nhân loại hơn là những bác học chuyên nghiên cứu,
khám phá ra những thứ hủy hoại con người. Những ý nghĩ tôi đem đến cho Robbie
chính là những ý nghĩ thuộc loại dó. Tất nhiên tôi nói giọng vui vẻ, chỉ như
nửa đùa nửa thật thôi.

- Bà chưa kể xem Shoreham đã nói với bà những gì?

- Vâng, Robbie đến gặp tôi kể về những phát minh
lớn lao về các vũ khí sinh học và vũ khí hơi độc. Anh ấy còn quả quyết với tôi
rằng những kẻ ngu ngốc phản đối bom nguyên tử sẽ vô cùng ngạc nhiên nếu họ biết
rằng bom nguyên tử chỉ là thứ đồ chơi trẻ con so với những vũ khí người ta mới
phát minh ra gần đây. Nghe Robbie nói xong, tôi bèn bảo, trước hết cần tạo một
cách suy nghĩ tỉnh táo và khôn ngoan đã. Anh ta trợn tròn mắt hỏi: "Bà
hiểu tỉnh táo và khôn ngoan nghĩa là sao?" Tôi bèn đáp: "Trước khi đi
tìm cách chế tạo những vũ khí sinh học, vũ khí vi khuẩn, hơi độc và trăm thứ
khủng khiếp ấy, tại sao không đi tìm xem làm thế nào để mọi người có được cảm
giác thấy mình sung sướng? Tôi nghĩ tìm thứ này chưa chắc đã khó hơn. Ông vừa
kể với tôi về ca mổ, loại đi một mẩu nhỏ nào trong não bệnh nhân trầm cảm, thế
là họ mất đi mọi nỗi u uất và trở nên hồ hởi vui tươi. Nếu có thể dùng phẫu
thuật để thay đổi tính nết con người thì sao không dùng cách đó để biến đổi con
người thành hiền lành, tốt bụng với nhau hơn? Các nhà khoa học đã chế ra được
thuốc ngủ, sao không tạo ra thứ thuốc làm cho con người mơ thấy những giấc mơ
đẹp? Thí dụ giấc mơ đó kéo dài hai mươi tư tiếng đồng hồ, chỉ cần thỉnh thoảng
đánh thức họ dậy để cho họ ăn uống thôi."

Đô đốc Blunt hỏi:

- Và đấy chính là "Kế hoạch B"?

- Robbie chưa bao giờ nói cụ thể cho tôi biết cái
kế hoạch B đó là gì. Nhưng rất có thể là những nghiên cứu theo hướng đó. Tôi
nhớ hình như tôi có đưa ra với Robbie về thứ khí gây cười mà một số bác sĩ nha
khoa bơm cho bệnh nhân ngửi trước khi nhổ răng cho họ. Rồi tôi đưa ý kiến là có
thể nghiên cứu một thứ thuốc gây cười có tác dụng kéo dài hơn, vì thứ khi tôi
vừa kể chỉ có tác dụng trong vài giây đồng hồ.

- Nghĩa là Shoreham đã tiến hành nghiên cứu theo
hướng đó?

- Tôi không biết, nhưng theo tôi đoán, "Kế
hoạch B" là kế hoạch của lòng nhân ái. Robbie muốn tạo cho con người một
sự biến đổi, khiến họ trở thành tốt bụng. Thỉnh thoảng tôi có hỏi ông ấy, công
việc nghiên cứu đã đến đâu. Nhưng rồi một hôm Robbie báo tôi biết là ông ấy đã
ngừng, thôi không tiếp tục cuộc nghiên cứa theo hướng ấy nữa.

- Shoreham nói với bà thế nào?

- Robbie bảo tôi: "Không phải tôi gặp khó
khăn nào không thể giải quyết nổi, mà chỉ vì tôi đã nhìn thấy vấn đề nằm ở
đâu". Tôi hỏi: "Vậy tại sao ông thôi không tiếp tục nghiên cứu nữa?"
Robbie đáp thế này: "Tôi chưa biết rõ tác dụng của thứ thuốc đó sẽ ra sao
đối với con người. Bởi thứ thuốc nào cũng có mặt tốt và mặt xấu. Ngay những phát
minh rất tốt như thuốc kháng sinh, phương pháp ghép tim và nhiều thứ khác vẫn
có mặt xấu, có hại". Tôi bèn nói: "Nhưng tạo cho con người trở thành
phúc hậu, đối xử tốt với nhau sao lại có thể có hại được?" Và Robbie đã
trả lời thế nào, ông có tưởng tượng được không?

- Tôi đang sốt ruột muốn biết Shoreham đã trả lời
bà thế nào.

- Robbie bảo tôi: "Matilde, bà không hiểu đấy
thôi, mà có lẽ các cộng sự của tôi cũng không hiểu. Chúng ta hãy tạm gác các
chính trị gia sang một bên, bà đồng ý chứ? Vấn đề là ở chỗ phương pháp tôi
nghiên cứu lại không chỉ tác dụng trong một thời gian ngắn, mà vĩnh viễn. Vì nó
tác động đến..." Chỗ này Robbie dùng một thuật ngữ khoa học rất dài, tôi
không thể nhớ được.

- Các cộng sự của Shoreham nghĩ sao khi thấy ông
ấy bỏ dở công trình nghiên cứu?

- Tôi cho rằng chỉ rất ít người biết quyết định
của Robbie. Ông ấy có một nữ trợ lí người Áo, tên là Lisa. Còn một cộng sự trẻ
nữa, hình như tên là Leadenthal, nhưng chết rồi, do mắc bệnh lao. Ngoài hai
người đó ra, những người khác chỉ là trợ lí phòng thí nghiệm, chỉ biết từng
phần chứ không biết mục đích, của toàn bộ công trình nghiên cứu.

- Liệu có ai biết được những kết quả nghiên cứu
của Shoreham không?

- Tôi tin rằng Robbie không thổ lộ với ai những
chi tiết về công việc nghiên cứu của ông ấy. Thậm chí tôi còn tin rằng sau khi
quyết định bỏ dở công việc nghiên cứu, Robbie đã hủy toàn bộ các công thức và
ghi chép của ông ấy. Thêm vào đó, sau đấy ông ấy bị tai biến mạch máu não, một
nửa não bộ bị liệt và bây giờ Robbie chỉ làm có mỗi một việc là nghe nhạc.

- Ông ấy hoàn toàn không làm việc nữa?

- Tôi còn nghe nói ông ấy không cả gặp bè bạn nữa.

- Nhưng ông ấy vẫn còn sống. Bà biết địa chỉ ông
ấy không?

-
Hình như tôi có ghi trong sổ. Nếu ông muốn, tôi sẽ đi lấy cuốn sổ ấy ra đây để
tìm. Tôi nhớ Robbie hiện sống ở một nơi nào đó phía Bắc của xứ Scotland. (Xứ
nằm ở phía Bắc, chủ yếu là miền núi, thuộc Vương quốc Anh - N.D)

CHƯƠNG HAI MƯƠI MỐT

KẾ HOẠCH B

Giáo
sư Gottlieb ngồi trong ghế bành, đang thích thú quan sát cô gái đứng trước mặt
ông. Giáo sư có cái đầu to tướng và hàm dưới bạnh ra, tương phản với thân thể
gầy còm, ông gãi tai, dáng điệu như khỉ gãi.

Ông
nói:

-
Không phải ngày nào tôi cũng được một cô gái trẻ trung xinh đẹp đưa cho tôi
giấy giới thiệu của Tổng thống Hoa Kỳ. Nhưng các tổng thống nhiều khi không
biết họ muốn gì và sự việc ra sao.

-
Tôi đến gặp Giáo sư để xin Giáo sư cho biết tình hình, một dự án lấy tên là
"Kế hoạch B".

-
Có thật cô là nữ công tước Renata Zerkowwski không?

-
Về mặt chính thức, tôi đúng là như thế, nhưng tên thường gọi của tôi là Mary
Ann.

-
Đấy đúng là tên ghi trong tờ giấy này. Vậy cô muốn biết về "Kế hoạch
B"? Cái dự án ấy là có thật, vào một thời điểm trước đây, nhưng nó đã chết
và được chôn sâu dưới đất, và theo tôi biết, người đề ra ý đồ về nó cũng cùng một
số phận như vậy.

-
Giáo sư định nói đến Giáo sư Shoreham?

-
Đúng thế. Ông ta là một trong số những bác học lớn nhất của thế kỉ này, bên
cạnh Einstein, Niels Bohr (Niels Bohr, 1885-1962, nhà vật lí học Đan Mạch - N.D)
và vài bác học lừng danh khác đếm trên đầu ngón tay. Nhưng ông ta không tồn tại
được lâu như lẽ ra phải thế, và đấy là một thiệt thòi rất lớn cho khoa học.

-
Tuy nhiên ông Shoreham vẫn còn sống.

-
Cô có chắc không? Đã lâu lắm rồi tôi không nghe thấy ai nhắc đến ông ấy.

-
Giáo sư Shoreham hiện sống tại xứ Scotland, nhưng bị liệt nửa người, đi và nói
hết sức khó khăn. Vậy theo Giáo sư, kế hoạch B là có thật?

-
Đúng thế. Và Shoreham rất tha thiết với nó.

-
Giáo sư Shoreham có kể với ông về cái kế hoạch đó không ạ?

-
Ông ta có nói sơ qua với tôi và với một số đồng nghiệp, vào thời gian đầu, lúc
ông ấy mới bắt tay vào nghiên cứu. Nhưng... Theo tôi đoán, cô không phải nhà
khoa học?

-
Vâng, tôi chỉ là...

-
Là nhân viên điều tra, tôi đoán thế. Và tôi hi vọng cô đến đây với thiện ý. Hồi
đó tất cả chúng tôi đã hi vọng sẽ thấy một phát minh thần diệu... Nhưng tôi
không tin là cô có thể rút ra điều gì từ cái kế hoạch B ấy.

-
Tại sao? Ông đã nói rằng giáo sư Shoreham đã bỏ ra rất nhiều công sức nghiên
cứu nó. Và đó phải là một phát minh vĩ đại, có đúng như vậy không, thưa Giáo sư?

-
Một trong những phát minh vĩ đại nhất của thế kỉ hai mươi này và tôi thấy không
có cái gì vướng mắc. Nhưng rồi lại xảy ra những trở ngại. Công việc nghiên cứu
tiến triển rất tốt cho đến lúc đột nhiên Shoreham vấp phải một khó khăn bất
ngờ, gần như không thể khắc phục nổi. Thế là ông ấy buông tay.

-
Cụ thể là thế nào ạ?

-
Shoreham đốt hết mọi công thức, mọi tính toán, cả mọi sổ tay ghi chép của ông
ấy nữa. Sau đấy ba tuần lễ thì Shoreham bị tai biến. Tôi rất tiếc, nhưng tôi
không thể giúp gì cho cô được. Tôi không biết gì về những chi tiết của công
trình nghiên cứu đó, chỉ biết ý đồ tổng quát.

CHƯƠNG HAI MƯƠI HAI

JUANITA

Huân
tước Altamount ngồi sau bàn làm việc đang đọc cho thư ký viết ra giấy. Giọng
nói của ông xưa kia vang như chuông và đầy quyền uy nhưng ngày nay thều thào
yếu đuối. Tuy nhiên giọng nói ấy vẫn còn giữ được chất mềm mại và làm người
nghe thấy mến.

Người
thư ký trẻ James Kleek ghi, thỉnh thoảng dừng lại, ngẩng đầu lên nhìn cấp trên,
mỗi khi ông này ngập ngừng, cân nhắc.

Huân
tước Altamount nói:

-
Kiểu suy nghĩ duy lí tưởng thường xuất hiện khi cần chống lại tình trạng bất
cộng. Đó là thứ trái ngược với thứ duy vật chủ nghĩa dung tục. Bọn trẻ đi theo
một lí tưởng viển vông nào đó thường xuất phát từ lòng mong muốn phá hủy hai
thành trì của xã hội hiện đại: sự bất công và lối chạy theo vật chất tầm
thường. Nhưng than ôi, lòng mong muốn chính đáng ấy, muốn phá hủy mọi thứ gì
xấu xa, đôi khi lại dẫn đến lòng mong muốn phá hủy đơn thuần, phá tất, không
phân biệt gì hết. Nó có khả năng dẫn con người đến một cảm giác thích thú mỗi
khi hủy diệt, phá phách, đến một căn bệnh nguy hiểm là say mê dùng bạo lực và
gây đau đớn, khổ ải cho những người khác. Rồi niềm thích thú ấy được những kẻ
đang khao khát quyền lực khai thác, kích thích thêm lên mãi.

Huân
tước ngừng lại một chút, suy nghĩ rồi nói tiếp:

-
Kiểu suy nghĩ duy lí tưởng ấy thường xuất hiện vào tuổi thiếu niên, cái tuổi
con người ta mong muốn xây dựng một thế giới mới, trong đó mọi người đều tốt và
vị tha. Nhưng một khi lòng mong muốn đó biến thành niềm thích thú phá phách một
cách bệnh hoạn, phá phách để mà phá phách, thì...

Máy
truyền âm kêu lạo xạo. Huân tước Altamount ra hiệu, James Kleek bèn ấn vào nút.
Tiếng trong máy vang lên:

-
Ông Robinson đã tới...

-
Tốt lắm! Mời ông ấy vào.

James
Kleek gấp sổ, đặt bút xuống, đứng dậy ra mở cửa. Ông Robinson bước vào, ngồi
xuống chiếc ghế bành lớn đối diện với Huân tước Altamount.

Huân
tước Altamount vui vẻ hỏi:

-
Ông có thêm thứ gì mới cho chúng tôi không? Một sơ đồ, một vòng tròn nào đấy?

Ông
Robinson lạnh lùng đáp:

-
Có, nhưng không phải những thứ Huân tước vừa nói. Lần này lại là một dòng sông.

-
Dòng sông? Nghĩa là sao?

-
Một dòng sông tiền bạc. Tiền cũng phần nào giống như dòng sông. Nó khởi đầu từ
một nơi này rồi chảy đến một nơi khác.

-
Tôi hiểu. Vậy ông kể đi.

-
Tiền từ Bắc Âu, từ Bavière, từ Hoa Kỳ, từ Đông-Nam Á, như những dòng suối, hợp
lại thành con sông, để chảy đến...

-
Đến đâu?

-
Chủ yếu đến Nam Mỹ, để cung cấp cho nhu cầu của các đội Thanh Niên Xung Kích.

-
Cái dòng chảy đó là một trong năm vòng tròn quấn vào nhau chúng ta vừa nhìn
thấy trong sơ đồ chứ gì: Vũ khí, Ma túy, Khoa học, Tài chính...

-
Vâng, đúng thế. Bây giờ chúng ta đã biết những ai kiểm soát tất cả các nhóm trẻ
kia.

James
Kleek nói chen vào:

-
Còn vòng tròn J - Juanita?

-
Vòng tròn đó thì chúng tôi chưa biết tí gì.

Huân
tước Altamount nói:

-
Anh Kleek đã có nhận xét về vòng tròn có tên là J- Juanita ấy đấy. Tôi hi vọng
anh ấy lầm... Tôi rất hi vọng là như thế.

James
Kleek nói:

-
Tôi cho rằng chữ "J" ấy thể hiện một phụ nữ hết sức lợi hại, tuyệt
đối tận tụy vì lí tưởng. Các ông thừa biết rằng trong bất cứ loài nào cũng vậy,
giống cái bao giờ cũng nguy hiểm hơn giống đực.

Huân
tước Altamount thừa nhận:

-
Đúng là trong lịch sử đã có những phụ nữ cực kì ác độc, thí dụ Jael, chị ta đưa
sữa cho Sisara uống trước khi đâm một chiếc đanh nhọn vào thái dương Sisara,
rồi Judith, chị ta chặt đầu Holopherne…

Ông
Robinson hỏi:

-
Vậy anh đã biết ai là Juniata? Lí thú đấy!

-
Thú thật là tôi không dám chắc, nhưng một số tình tiết khiến ta có thể đoán...

-
Thì chúng ta cũng đều chỉ phỏng đoán cả thôi. Vậy anh hãy nói ngay đi, anh đoán
Juniata là ai?

-
Nữ Công tước Renata Zerkowski.

-
Căn cứ vào đâu mà anh đoán cô ta là Juniata?

-
Vào những nơi cô ta đã đến và những người cô ta đã gặp trong thời gian vừa qua.
Có rất nhiều sự trùng hợp đáng ngờ. Cô ta đã đến Bavière, rồi gặp bà cụ
Charlotte. Thêm nữa, cùng đi với cô ta là Stafford. Tôi thấy những chi tiết
trên rất đáng ngờ.

Huân
tước Altamount hỏi:

-
Anh cho rằng cả Mary Ann và Stafford đều dính vào vụ này?

-
Tôi không dám quả quyết, vì tôi không rõ Stafford là người thế nào. Nhưng...

Kleek
dừng lại giữa chừng câu nói.

Huân
tước Altamount gật đầu công nhận:

-
Quả là Stafford có hành tung đáng nghi ngại. Ngay từ đầu đã có người nghi anh
ta.

-
Ai? Horsham chăng?

-
Người đầu tiên là Horsham, sau đó, ngay đại tá Pikeaway cũng không tin Stafford
lắm. Tôi cho rằng anh ta đã biết điều đó, vì ta không ngu đần gì.

Kleek
kêu lên giận dữ:

-
Thì ra thế! Vậy mà chúng ta đã tin anh ta, lộ ra cho anh ta biết bao nhiều
chuyện bí mật... Thì ra tay trong của bọn chúng lại chính là Stafford!

Ông
Robinson nói:

-
Chắc do tác động của cô Renata, tức Juanita.

Kleek
nói tiếp:

-
Câu chuyện li kì ở sân bay Frankfurt, rồi việc anh ta đến gặp mụ Charlotte. Sau
đó anh ta đi Nam Mỹ, vẫn cùng với cô kia. Mà các ông biết hiện giờ cô ta ở đâu
không, cô Renata lợi hại ấy?

Huân
tước Altaraount nói:

-
Chắc ông Robinson biết.

- Cô ta còn sang Hoa Kỳ. Sau khi nghỉ lại ở nhà
bạn gần thủ đô Washington, cô ta đến Chicago, rồi đến hai bang California và
Texas. Tại đó, cô ta đến gặp một nhà bác học nổi tiếng.

- Để làm gì?

Ông Robinson nói:

- Chúng ta chưa biết. Tôi e cô ta hành động nhân
danh chúng ta. Nhưng chưa biết có phải như thế không... Vậy là rất có thể cô ta
làm việc cho bọn chúng.

Rồi ông quay sang nói với Huân tước Altamount:

- Hình như Huân tước định đi Scotland ngay tối nay?

- Đúng thế.

Kleek nhìn cấp trên, lo lắng nói:

- Tôi e chưa nên. Huân tước chưa được khỏe mà
chuyến đi sẽ vất vả lắm đấy. Theo tôi, Huân tước nên để đại tá Munro và ông
Horsham lo việc ấy là đủ.

- Vào tuổi tôi, thận trọng là một sự lãng phí. Tôi
muốn được góp phần vào sự nghiệp chung. Tôi muốn được chết, tạm gọi là
"trên bãi chiến trường".

Rồi ông quay sang nói với ông Robinson:

- Ông cũng nên đi cùng với chúng tôi.