CHƯƠNG IV

PHÚT GIÂY HIỆN TẠI

Trên
bề mặt, Phút Giây Hiện Tại chỉ là một trong nhiều phút giây
đang xảy ra. Mỗi ngày của đời bạn hình như bao gồm hàng ngàn những phút giây
trong đó mọi chuyện được xảy ra. Nhưng nhìn cho sâu, có phải chỉ duy nhất
có một phút giây? Đời sống không phải là luôn luôn chỉ xảy ra ở
“phút giây này?”

Phút
giây này – Phút Giây Hiện Tại - là thứ duy nhất mà bạn không thể trốn tránh
được, đó cũng là thứ duy nhất thường hằng, không thay đổi trong cuộc đời bạn.
Cho dù chuyện gì xảy ra, cho dù cuộc đời của bạn có thay đổi bao nhiêu, có một
thứ duy nhất không thay đổi: Đó là Giây Phút Hiện Tại.

Vì
không thể trốn tránh được Phút Giây Hiện Tại, tại sao chúng ta không chào đón
phút giây này, và làm thân với nó?

§

Bạn
có đang đối xư với phút giây này như thể nó là một chướng ngại mà mình
cần phải vượt qua? Bạn có đang cảm thấy mình có một phút giây khác trong
tương lai quan trọng hơn mà bạn cần phải đạt tới?

Hầu
như mọi người ai cũng thường sống theo lối sống này. Vì tương lai sẽ chẳng bao
giờ đến cả, ngoại trừ đang đến như phút giây hiện tại này, cho nên trông chờ về
tương lai là một lối sống rất băng hoại. Lối sống ấy tạo một dòng chảy ngầm của
những bất an, căng thẳng và không cảm thấy được thỏa mãn. Lối sống ấy không tôn
trọng sự sống, không tôn trọng những gì đang có mặt trong Phút Giây Hiện Tại. Đời
sống chưa bao giờ không là Phút Giây này.

§

Hãy
cảm nhận sức sống trong cơ thể bạn. Điều này sẽ giúp bạn cắm rễ trong Phút Giây
Hiện Tại.

§

Rốt
cùng bạn sẽ không chịu trách nhiệm cho cuộc đời mình cho đến khi nào bạn chịu
trách nhiệm cho phút giây này – Phút Giây Hiện Tại. Vì đó là
nơi duy nhất mà đời sống có thể được xảy ra.

Chịu
trách nhiệm cho phút giây này(33) có nghĩa là bạn sẽ thôi không còn thái độ
chống đối một cách liên tục ở nội tâm với những gì “đang như thế” trong phút
giây hiện tại, bạn sẽ thôi không còn tranh cãi với những gì đang có mặt. Điều
này có nghĩa là bạn sẽ nương theo những gì đang có mặt trong đời sống(34).

Phút
Giây Hiện Tại đang như vậy vì nó không thể khác đi được. Những hiểu biết của
đạo Phật về thực tại, cách đây hơn hai ngàn năm trăm năm, ngày nay đã được
những nhà vật lí học xác nhận: Không có một cái gì hoặc một sự việc gì có thể
hiện hữu độc lập, riêng rẽ(35). Vì bên dưới bề mặt, tất cả mọi thứ đều liên hệ
rất mật thiết với nhau, đều là một phần của toàn thể vũ trụ để tạo nên hình
tướng, những gì mà giây phút này đang biểu hiện.

Khi
bạn niềm nở với những gì đang hiện diện (36), bạn sẽ hòa hợp với
năng lực và sự thông thái của chính đời sống. Chỉ lúc đó bạn mới có thể thực sự
là một nhân tố để tạo ra những thay đổi tích cực trong đời sống.

(33)
Chịu trách nhiệm cho phút giây này: Những gì đang có mặt trong phút giây này là
hoa trái của những gì ta đã tư duy, nói và làm trong quá khứ, do đó trong phút
giây này, chúng ta có khi cảm thấy rất khó chịu, rất khổ sở,… Nhưng thay vì
tiếp tục chống đối một cách vô vọng, chúng ta chịu trách nhiệm và nhanh chóng
nhận ra những gì mình có thể làm để thay đổi tình trạng.

(34)
Nương theo những gì đang có mặt trong đời sống: Khi một cơn bão cuốn tới, một
thân cây biết nương theo chiều gió thì sẽ không bị gãy đổ. Nhu đạo (Judo) là
loại võ thuật dựa vào nguyên tắc này, sử dụng sự khéo léo, uyển chuyển để nương
theo sức của đối phương trong khi giao đấu, dùng một cái gì rất mềm yếu để hóa
giải những gì rất cương mạnh.

(35)
Không có một cái gì hoặc sự việc gì có thể hiện hữu độc lập, riêng rẽ: Đó là
giáo lí tương tức trong đạo Phật, rằng mọi thứ tồn tại được vì có tương quan
rất mật thiết với nhau. Đức Phật đã dạy rằng “cái này có vì cái kia có, cái này
sinh nên cái kia sinh; cái này diệt nên cái kia diệt,” do đó chúng ta không thể
có một cái Tôi, một bản ngã độc lập, riêng biệt với mọi người và với thế giới
chung quanh ta - một nhận thức rất sai lầm của bản ngã ở trong ta.

(36)
Niềm nở với những gì đang hiện diện: Không có nghĩa là bạn phải yêu thích những
hoàn cảnh oái ăm, hay bế tắc,… mà bạn đang gặp phải trong phút giây này. Niềm
nở chỉ đơn thuần là có mặt và chú tâm đến những gì đang xảy ra mà không phản
kháng, chê bai hay bác bỏ tình huống ấy. Từ đó bạn sẽ dễ dàng nhận ra những gì
cần làm và bạn sẽ làm, sẽ giải quyết tình huống tiêu cực này trong một thái độ
rất tích cực một cách rất tự nhiên. Người phương Tây có thành ngữ: “Nếu ai ném
chanh vào người bạn, thì hãy lượm những quả chanh ấy, và đi làm những li nước
chanh thật ngon mời người ấy!”

§

Một
thực tập rất đơn giản nhưng rất căn bản, là hãy chấp nhận tất cả những
gì đang phát sinh trong Phút Giây Hiện Tại (37) – trong nội tâm bạn
cũng như đối với tất cả hoàn cảnh sống ở bên ngoài.

(37)
Hãy chấp nhận tất cả những gì đang phát sinh trong Phút Giây Hiện Tại: Dù bạn
vừa được báo là bạn sẽ bị đuổi việc thì trong phút giây đó, bạn đâu thể làm gì
khác hơn để thay đổi tình trạng ấy. Thay vì giận dữ hay bất mãn với sếp, điều
hay nhất mà bạn có thể làm là từ tốn và chấp nhận tình trạng không may ấy, hỏi
xem bạn có thể làm được gì, như thu xếp những việc cần làm hay huấn luyện cho
người sẽ thay thế cho bạn. Điều này có lẽ sẽ giúp cho bạn có triển vọng hơn khi
họ cần thuê người sau này.

§

Khi
sự chú tâm của bạn cắm rễ sâu sắc vào Phút Giây Hiện Tại, lúc đó trong bạn sẽ
có một sự sáng suốt cao độ. Điều này có khi được kinh nghiệm như thể bạn vừa
thức dậy từ một giấc mơ, giấc mơ của suy tư, giấc mơ của quá khứ và tương lai.
Thực trong sáng biết bao! Thực đơn giản biết bao! Một sự chú tâm, không thể lay
chuyển như thế ở trong bạn, sẽ không còn thừa một khoảng trống nào trong lòng
để bạn có thể tạo ra một vấn đề gì cho mình. Lúc đó, bạn chỉ có
mặt với chính giây phút này.

§

Lúc
mà bạn đi vào Phút Giây Hiện Tại với tràn đầy ý thức, bạn sẽ nhận thức rằng đời
sống thực màu nhiệm biết bao. Có một sự thiêng liêng trong mọi thứ mà bạn cảm
nhận được, khi bạn có mặt sâu sắc. Khi bạn càng có mặt sâu sắc trong Phút Giây
Hiện Tại chừng nào, thì bạn càng cảm nhận được niềm vui rất đơn thuần nhưng rất
sâu sắc của trạng thái an nhiên tự tại và sự thiêng liêng của
mọi thứ trong đời sống.

§

Nhưng
đa số chúng ta thường nhầm lẫn Phút Giây Hiện Tại với những tình huống
đang xảy ra trong phút giây đó. Bởi vì Phút Giây Hiện Tại sâu
sắc hơn là những gì đang xảy ra ở trong phút giây đó. Bởi vì Phút Giây
Hiện Tại chính là không gian trong đó mọi chuyện được xảy ra.

Do
đó, bạn không nên nhầm lẫn những tình huống của phút giây này với Phút Giây
Hiện Tại. Phút Giây Hiện Tại sâu sắc hơn bất kì tình huống nào phát sinh từ
trong phút giây đó.

§

Khi
bạn bước vào Phút Giây Hiện Tại, là bạn đang bước ra khỏi
những tình huống đang có ở trong tâm trí bạn. Dòng suy tưởng miên man được làm
chậm lại. Những ý nghĩ của bạn không còn thu hút hết tất cả sự chú tâm của
bạn nữa. Lúc đó bỗng có những khoảng trống phát sinh giữa những ý tưởng – đó là
không gian, là sự tĩnh lặng. Bạn bắt dầu nhận ra sự rộng thoáng và sâu xa
của chính mình, vượt lên trên những suy tư thường có ở trong đầu.

§

Những
ý nghĩ, cảm xúc, cảm nhận từ những giác quan và bất kì những gì bạn trải nghiệm
đã làm nên cái gọi là tình huống của đời bạn. “Cuộc đời tôi” là cái mà bạn dùng
để cố tìm cho mình một khuôn mặt, một nhân cách, và “cuộc đời tôi” chỉ là câu
nói mà bạn dùng để tóm tắt những tình huống xảy ra trong đời sống của bạn –
không phải là bản chất chân thực của bạn.

Bạn
liên tục không nhận ra một sự thật rất hiển nhiên rằng: Cảm nhận sâu lắng
nhất về chính mình thực ra không dính gì đến những tình huống xảy ra trong cuộc
đời bạn, không dính gì với những chuyện đã xảy ra trong cuộc đời của bạn trong
quá khứ. Cảm nhận chân thật về tự thân ấy chính là bản chất chân thật của
bạn, là khả năng nhận biết ở trong bạn đối với những gì đang xảy ra
ngay trong phút giây này. Sự hiện diện ấy luôn luôn có ở đó, thường hằng.
Dù trong thời ấu thơ hay ở độ tuổi đã xế chiều, trong lúc ốm đau hay trong lúc
khỏe mạnh,
khi thành công hay thất bại, khả năng nhận biết không có hình tướng,
nhưng chân thật ấy - đang biểu hiện trong không gian của Phút Giây này
– trong chiều sâu, không bao giờ thay đổi. Bản chất chân thật sâu lắng ấy của
bạn thường bị lẫn lộn với những tình huống xảy ra trong đời bạn, do đó
bạn chỉ kinh nghiệm tự thân mình hay Phút Giây Hiện Tại một cách mơ hồ hay gián
tiếp, qua những tình huống của đời bạn. Nói một cách khác: Cảm nhận về bản chất
chân thật thường bị che mờ bởi những tình huống trong đời bạn, và bởi dòng suy
tưởng miên man, và những phiền nhiễu khác trong đời sống. Phút giây Hiện Tại
thường bị che mờ bởi quá khứ và tương lai.

Do
đó bạn quên đi gốc rễ của mình trong sự an nhàn, quên đi bản chất thần
thánh chân thực của mình và đánh mất mình trong cõi trần tục này. Cảm giác lạc
hướng, bực
tức, trầm cảm, bạo hành hoặc bất bình phát sinh khi con người quên đi bản chất
chân thực của mình.

Nhưng
dễ dàng biết bao cho bạn khi nhớ lại sự thực này để “trở về nhà” và biết rằng:

Tôi không
phải là những suy tư, những cảm xúc, lạc thú từ những giác quan,
hoặc những gì mà tôi đã trải nghiệm. Tôi cũng không phải là những tình huống đã
xảy ra trong đời sống của tôi. Mà tôi chính là Sự Sống thênh thang đang
xảy ra khắp nơi trong vũ trụ. Tôi là không gian trong đó mọi thứ
được xảy ra. Tôi chính là Tâm đang được biểu hiện qua muôn ngàn hình tướng. Tôi
chính là Phút Giây Hiện Tại. Tôi là Hiện Hữu(38).

(38)
Hiện Hữu: Là sự sống thênh thang đang diễn ra khắp nơi trong vũ trụ trong phút
giây này.

CHƯƠNG V

BẢN CHẤT CHÂN THẬT CỦA
BẠN

Ở
cấp độ sâu xa nhất, bạn chính là Phút Giây Hiện Tại, hai điều này không thể
phân cách nhau.

§

Có
nhiều thứ trong cuộc đời bạn rất quan trọng, nhưng chỉ có một thứ quan trọng
một cách tuyệt đối.

Bạn
thành công hay thất bại trong cuộc đời là một điều quan trọng. Bạn khỏe mạnh
hay ốm đau cũng là điều quan trọng, có học thức hay không học thức; bạn giàu
hay nghèo là một điều quan trọng, - điều này chắc chắn giúp bạn thay đổi cuộc
đời mình. Vâng, tất cả những điều ta nêu ra ở trên đều quan trọng, trong cách
nhìn tương đối, nhưng những thứ đó không có tầm quan trọng một cách tuyệt đối.

Nhưng
có một thứ quan trọng hơn hết: đó là tìm cho ra được bản
chất chân thực của chính bạn, vượt lên trên thân phận bọt bèo ngắn ngủi của
một kiếp người, vượt lên trên cảm nhận về tự thân như một cá thể biệt
lập, đợi ngày chết.

Bạn
tìm ra được niềm an bình không phải nhờ vun tém, xếp đặt
lại những tình huống trong đời sống của bạn, nhưng bằng nhận
thức được bản chất chân thực của mình ở một cấp
độ sâu xa nhất.

Tái
sinh sang một kiếp khác cũng không giúp được gì cho bạn, nếu trong đơi kiếp
tới, bạn vẫn không biết bản chất chân thực của
mình là gì!

§

Tất
cả những khổ đau trên hành tinh này đều phát sinh từ một cảm nhận rất sai lầm
rằng “có một cái Tôi, một cá thể biệt lập với người khác và với thế giới chung
quanh.”
Cách nhìn này che lấp đi bản chất chân thực của chính bạn. Khi bạn không còn
nhận ra được bản chất cao quý ở trong mình, thì bất kì điều gì bạn
làm, cuối cũng sẽ tạo thêm khổ đau, cho chính mình và cho kẻ khác. Chỉ đơn
thuần như thế! Khi bạn không nhận thức được bản chất chân thực của bạn là ai,
ban sẽ cố tạo cho mình một cá tính, một nhân cách(39) do sự sáng tạo vô vọng
của trí năng để thay thế cho con người thần thánh, chân thật,
sáng chói, tuyệt vời vẫn luôn sẵn có ở trong
mình. Từ
đó bạn chỉ còn biết bám víu vào cái bản ngã nhỏ bé, đầy sợ hãi và tội nghiệp ở
trong đầu bạn.

Lúc
đó, bảo vệ và chăm sóc cho cái Tôi nhỏ bé, giả tạo đó sẽ trở
thành một động lực thúc đẩy phía sau tất cả những việc bạn làm.

(39)
Tạo cho mình một cá tính, một nhân cách: Có những điều chúng ta biết được lặp
đi lặp lại nhiều lần nên lâu ngày đã trở thành một thói quen ở trong ta. Ngay
cả những thói quen như hút thuốc, uống rượu, nói phét, bài bạc… là những thói
quen không hữu ích gì cho chúng ta, chúng ta vẫn không muốn từ bỏ, có thể vì
yếu đuối thoặc khi bạn nghĩ đến chuyện bỏ đi những thói quen này thì bạn sợ
phải đối diện với câu hỏi “Tôi thực sự là gì?” cho nên trong vô thức, bạn cố
bám vào những thói quen này để tạo cho mình một cá tính, một nhân cách, dù đó
là cá tính hay nhân cách rất tiêu cực.

§

Tự
thân cấu trúc của ngôn từ đã cho thấy rằng con người không thực sự nhận thức
được bản chất chân thực của chính mình. Cái nói quen thuộc: “Cuộc đời của tôi/anh
ấy/cố ấy” khiến chúng ta dễ hiểu lầm rằng sự sống là một cái gì mà bạn, hay
một ai đó, có thể sở hữu hay đánh
mất. Sự thật là bạn không thể có một đời sống riêng
lẻ, nhỏ bé; vì bạn chính là Sự sống thênh thang. Một Sự
Sống Duy Nhất từ xưa đến nay, trong giây phút này đang biểu hiện ở khắp mọi nơi
trong vũ trụ, chưa bao giờ từng sinh, chưa bao giờ từng diệt. Bạn chính là
khả năng nhận biết, đang bàng bạc khắp cả vũ trụ, và tạm thời biểu hiện qua
hình tướng, để kinh nghiệm tự thân của chính mình qua một viên sỏi, cọng cỏ,
con thú hay một con người, một ngôi sao, một thiên tài…

Bạn
có thể cảm nhận sâu lắng ở bên trong rằng bạn thực đã biết rõ điều
này? Bạn có thể cảm nhận rằng mình thực đã là Cái Đó?

§

Đa
số mọi chuyện trên cuộc đời đều cần có thói quen để hoàn tất: học một kĩ thuật
mới, xây một căn nhà, trở thành một chuyên gia, pha một tách trà… Nhưng thời
gian là điều không cần thiết cho một chuyện chủ yếu, chuyện quan trọng nhất
trong đời sống: Đó là nhận thức được bản chất chân thật bạn là ai,
đó là nhận thức được cái chân thật nhất, vượt lên trên nhân cách bề ngoài của
mình, vượt lên trên tên họ của mình, hình dáng, thể chất, tiểu sở về chính
mình.

Bạn không thể tìm
ra được mình trong quá khứ hoặc tương lai. Nơi duy nhất mà bạn có thể tìm ra
được chính mình là trong Phút Giây Hiện Tại.

Những
người
đang dấn thân vào con đường tâm linh, đi tìm giác ngộ ở một tiêu điểm ở tương
lai – là một người dấn thân, điều này ám chỉ rằng bạn rất cần đến tương
lai. Nếu đây là điều bạn tin chắc thì điều đó sẽ xảy ra đúng như bạn
nghĩ: bạn sẽ cần thời gian cho đến khi bạn nhận ra rằng bạn
không cần thời gian để nhận ra bản chất chân thực của mình.

§

Khi
bạn nhìn vào một thân cây, bạn có ý thức về thân cây. Khi bạn có một ý nghĩ hay
một cảm xúc, bạn có ý thức về ý nghĩ hay cảm xúc đó. Khi bạn có một kinh nghiệm
khoái
lạc hay đớn đau, bạn có ý thức về kinh nghiệm đó.

Những
mệnh đề này thoạt nghe có vẻ hợp lí và hiển nhiên, nhưng khi bạn nhìn kĩ lại,
bạn sẽ nhận ra rằng trong tự thân cấu trúc của ngôn ngữ đã chứa đựng một ảo
tưởng, một ảo tưởng không thể tránh được khi ta sử dụng ngôn từ. Ý nghĩ và ngôn
từ tạo ra một đối cực nhị nguyên, một cá thể biệt lập cảm nhận một đối tượng:
một thân cây, một ý nghĩ, một cảm xúc, mà trong thực tế không thể có. Sự thực
là: Bạn không phải là một con người có ý thức về một thân cây,
một ý nghĩ, một cảm xúc hay một kinh nghiệm. Mà bạn chính là ý thức
hay sự nhận biết, trong đó tất cả những thứ đó được biểu hiện.

Trong
đời sống hằng ngày, bạn có thể thực tập để nhận thức chính mình như là một
trường nhận thức trong đó toàn thể những tình huống trong đời sống của
bạn được phơi bày?

§

Khi
bạn nói: “Tôi muốn hiểu thêm về mình.” Bạn chính là chủ thể “Tôi.” Bạn chính
là Cái Biết. Bạn chính là Tâm(40) qua đó mọi vật được
nhận ra. Và cái đó không thể biết về nó; vì nó đã chính thực là nó
rồi.

Không
còn điều gì đáng biết hơn điều này, vì từ cái Tâm đó mọi hiểu biết được phát
sinh. Chủ thể “Tôi” không thể tự biến nó thành một đối tượng của tri thức, của
Tâm.

Do
đó bạn không thể trở thành một đối tượng cho chính mình. Đó chính là cái lí do
ảo tưởng về bản ngã ở trong bạn được phát sinh – vì trong đầu bạn, bạn vô tình
xem mình là một đối tượng. Cho nên bạn mới nói “Nhìn kìa, Tôi đó”(41). Rồi bạn
tự tạo ra một quan hệ với chính mình, và rao truyền với mọi người và với chính
bạn huyền thoại về mình.

(40)
Tâm: Khả năng nhận biết, không hình tướng ở trong ta. Đây là bản chất chân thật
của mình.

(41)
Nhìn kìa, Tôi đó: Đó là khi bạn chỉ vào một công xưởng, một cao ốc, một chiếc
xe hơi lộng lẫy,… và nói với người đối diện rằng bạn là người sở hữu những tài
sản này. Hoặc khi bạn khoe với người khác về chức vụ, những điều bạn đã thành
công… trong đời. Tất cả đều là một nỗ lực để xác định rằng có một “cái Tôi”
hiện hữu.

§

Bằng
nhận thức sâu sắc rằng bạn chính là ý thức, là sự nhận biết trong
đó mọi hiện tượng trong đời sống được phát sinh, thì bạn sẽ thoát ra khỏi sự
phụ thuộc vào mọi hiện tượng của đời sống và thoát ra khỏi nỗ lực đi tìm một
nhân cách cho chính mình qua những tình huống sống, nơi chốn và hoàn cảnh sống
của bạn. Nói một cách khác: Những gì xảy ra, hay không
xảy ra, không còn quan trọng đối với bạn. Mọi chuyện sẽ bớt đi sự nặng nề
và nghiêm túc. Có một cảm giác thư thái, vui tươi trong những việc bạn làm. Bạn
bỗng nhận rằng: thế giới này như là một cuộc khiêu vũ của vũ trụ, một
cuộc khiêu vũ của muôn vàn những hình tướng – không hơn không kém.

§

Khi
bạn nhận biết bản chất chân thực của mình, bạn sẽ cảm nhận được một cảm giác an
bình sống động, và không hề bị gián đoạn. Bạn có thể gọi đó là niềm vui, vì đó
chính thực là cảm giác sống động của niềm an bình. Đó là niềm vui của một con
người nhận thức được rằng mình chính là tinh hoa của sự sống, trước khi
sự sống ấy trở thành hữu hình. Đó là niềm vui của an nhiên tự tại
– an nhiên tự tại vì đã biết được bản chất chân thực của mình.

§

Cũng
như nước, có khi được biểu hiện dưới thể rắn, thể lỏng, thể hơi, Tâm cũng có
thể được biểu hiện dưới dạng “đông đặc” khi trở thành vật chất, trở thành những
sinh vật…; hoặc ở "thể lỏng” khi biểu hiện ra dưới dạng những ý
nghĩ, tâm tư: hay không biểu hiện ra, không mang hình tướng gì cả, khi Tâm ở
trong trạng thái thuần khiết, tinh chất của nó.

Trong
trạng thái thuần khiết của Tâm: Tâm chính là Sự Sống trước khi nó được biểu
hiện thành hình tướng, và Tâm kinh nghiệm thế giới qua “đôi mắt” của bạn
vì bạn chính là Tâm. Khi bạn nhận thức rằng mình chính là cái
Tâm đó, thì bạn sẽ nhận ra mình trong tất cả. Đó là một trạng thái ý thức
tỉnh táo, hoàn toàn sáng tỏ. Lúc đó bạn sẽ không còn là một
thực thể nhỏ bé với một quá khứ nặng nề, kinh nghiệm và diễn dịch đời sống qua
một tấm màn giới hạn của khái niệm, với một quá khứ đầy thương tích.

Khi
bạn cảm nhận, mà không đi qua quá trình diễn dịch của trí năng ở bên trong, thì
lúc đó bạn mới có thể cảm nhận được cái phần sáng suốt ở trong bạn đang
ý thức và cảm nhận những gì bạn đang cảm nhận. Điều mà chúng ta có thể
diễn tả qua ngôn từ là có một chiều không gian rất yên tĩnh nhưng tràn
đầy sự tỉnh táo và cảnh giác ở trong bạn, trong đó,
những suy tư và khái niệm của bạn được hình thành.

Qua
“bạn,”
cái Tâm vô hình tướng(42) đã tự ý thức được chính nó.

(42)
Cái Tâm vô hình tướng: Khả năng nhận biết bản chất chân thật của bạn.

§

Đa
số mọi người ai cũng bị chi phối bởi lòng tham đắm và sợ hãi.

Lòng
tham đắm(43) là nhu yếu để thâu gặt thêm một cái gì đó cho chính mình để cho
mình cảm thấy toàn vẹn hơn. Sợ hãi(44) là sợ đánh mất một cái
gì, từ đó tự cảm thấy mình trở nên mất giá trị hoặc thiếu thốn.

Cả
hai thái cực này đều che mờ một sự thực là: an nhiên tự tại, là
một thứ bạn không thể thâu tóm hoặc đánh mất được (45). Vì an nhiên tự
tại, trong trạng thái toàn vẹn nhất, đang hiện diện ở trong bạn, ngay
trong giây phút này.

(43) Lòng tham đắm: Vì cảm nhận sai lầm rằng
có một “Cái Tôi biệt lập với người khác và thế giới chung quanh,” nhận thức
này làm phát sinh trong ta một khoảng trống cô đơn ở trong tâm hồn. Nhưng vì
không ý thức được cảm giác hụt hẫng, cô đơn này nên chúng ta dễ rơi vào cạm bẫy
của sự tham đắm qua chuyện khát chung đụng xác thịt, nghiện ngập rược chè, ma túy,
bài bạc,… để lấp đầy khoảng trống, cảm giác cô đơn này. Nhu yếu tích lũy của
cải, tiền bạc cũng là để bảo đảm một tương lai cho “cái Tôi” này.

(44)
Sợ hãi: Tương tự như thế, vì nghĩ rằng bạn có một “cái Tôi biệt lập với người
khác và thế giới chung quanh” nên bạn đâm ra sợ chết, sợ bệnh tật, sợ đánh mất
tiếng tăm, đánh mất tài sản… của mình.

(45)
An nhiên tự tại là thứ bạn không thể thâu tóm hoặc đánh mất được: Vì an nhiên tự
tại chính là bản chất chân thực của bạn, là một cái gì bạn đã luôn sẵn có ở bên
trọng, nên bạn không thể thâu tóm hoặc đánh mất như là một vật gì ở bên ngoài
bạn như tiền bạc, tài sản, địa vị xã hội…

§