3

Bỗng có một chuyện
xảy ra làm đảo lộn tất cả. Người hát rong trúng xổ số. Ông ta nhận được một bức
thư trong đó ghi rõ ông ta được thưởng hơn một triệu đô la. Ông ta sướng phát
điên lên. Việc đầu tiên ông ta làm là vơ tất cả cờ quạt mũ mãng, nhạc cụ quẳng
hết vào đống rác. Sau đó, mua một chiếc ô tô và một bộ dàn stereo mới tinh.
Ngày nào ông ta cũng ra cửa hàng để mua những thứ mà mình thích thú. Chẳng bao
lâu ngôi nhà của ông ta chất đầy những đồ dùng xa xỉ đắt tiền.

Suốt thời gian
đó con Tiny vẫn nằm ở dưới đáy giếng, cất tiếng sủa khản đặc và cố ngước mắt
nhìn bầu trời cao vòi vọi. Tối nào người hát rong cũng quẳng xuống một miếng thịt
và tự nhủ sáng mai sẽ cho nó lên. Nhưng sáng ra ông ta lại quên phứt chuyện đó
và lại mê mải với các công việc khác.

Sự thật là ông
ta vẫn còn rất buồn khổ. Ông ta không có thêm một người bạn nào.

Khi ở cửa hàng
thì những người bán hàng hết sức niềm nở vui vẻ với ông ta. Bọn họ vỗ vai khen
ông ta sáng suốt, thông minh mỗi khi ông ta mua một cái gì đó. Nhưng hễ bán
xong người ta không còn quan tâm và chẳng buồn tiếp chuyện ông ta.

Cuối cùng người
hát rong cũng nhận ra rằng mình chì có mỗi một người bạn, đó là con Tiny.

Nó là con vật
duy nhất yêu ông, vậy mà ông đã quẳng nó xuống giếng, ông ân hận về những việc
đã làm với con chó nhỏ tội nghiệp, ông vội vàng leo xuống giếng để cứu nó. Ông
sợ lắm vì giếng sâu quá. Nhưng không còn cách nào khác.

Càng xuống sâu
mùi hôi thối càng bốc lên nồng nặc. Khi xuống tới đáy ông ta bọc con Tiny vào
chiếc khăn len và bám thang dây đưa nó lên. Trong lúc ông leo, con Tiny rối rít
liếm mặt chủ, mặc dù chính ông chủ đã đày đọa, ném nó xuống giếng.

Khi lên đến mặt đất ông ta để con chó xuống,
trào nước mắt nhìn con chó tội nghiệp. Đầu nó cứ ngửa lên, hai mắt ngước nhìn
chằm chằm bầu trời cao. Nó không thể cúi đầu xuống. Cái gáy của nó đã trở nên cứng
đơ vì suốt thời gian qua nó luôn ngửa đầu nhìn lên trời và đi vòng vèo ở đáy giếng.
Người hát rong nghẹn ngào, nức nở:

- Ôi, sao tao làm tình làm tội mày đến
như thế này, Tiny, hãy tha thứ cho tao, tha thứ cho tao.

Con Tiny lại rối rít liếm mặt ông già.

Từ đó con chó lúc nào cũng ngửa mặt và
ngước mắt nhìn trời. Không một bác sĩ thú y nào, không một tiến sĩ nào chữa được
cái tật này của nó. Tiny ở dưới giếng lâu quá và trong suốt quãng đời còn lại,
con Tiny luôn phải sống trong tư thế co rụt cổ và nước ngửa mặt nhìn trời.

Người hát rong hết sức săn sóc con chó tội
ngiệp, mua cho nó những thức ăn ngon nhất và đi đâu cũng mang nó theo. Con Tiny
quấn quýt dưới chân chủ vui mừng vẫy đuôi cho dù cổ nó vẫn bị co lại và hai con
mắt vẫn nghếch lên trời.

Con Tiny dành
cho người hát rong tất cả tình thương yêu của nó mặc dù ông ta đã hành hạ nó rất
tàn nhẫn. Người hát rong thèm có được sự thương yêu của con người. Ông nói với
con Tiny:

- Tao thật vô
tích sự nên chỉ có mỗi mày là bạn.

Cho tới một hôm
bỗng ông ta nảy ra một sáng kiến tuyệt vời. Ít ra thì ông ta tự cho đó là một
sáng kiến tuyệt hay. Ông ta đăng quảng cáo trên báo:

TÔI TẶNG MỖI NGƯỜI
ĐẾN VỚI TÔI MỘT ĐÔ LA

PHỐ HOA HỒNG, SỐ
NHÀ 12

HÀNG NGÀY TỪ 9
GIỜ.

Ông già nói với
con chó:

- Tiny, từ nay bọn
chúng sẽ yêu thích ta, giờ thì ta sẽ cho họ tiền chứ không phải họ cho ta nữa.
Ta sẽ cho một nửa những gì ta có. Ta cần gì những một triệu đô la. Chỉ nửa triệu
cũng đủ. Ai cần tiền có thể đến ta bất cứ lức nào để lấy một đô la.

Ngày hôm sau người
hát rong dựng một cái lều trên mảnh vườn trước cửa nhà ông ta để bàn ghế và một
cái xô chứa đầy đô la bằng kim loại. Trước lều, treo một tấm biển với dòng chữ:

PHÁT CHẨN TIỀN

MỖI NGƯỜI MỘT ĐÔ
LA

Đúng 9 giờ có
hai thằng nhóc ăn mặc nhếch nhác tới. Một đứa hỏi:

- Bố già, cho tiền
ở chỗ nào đấy?

Đây là điều bất
ngờ đối với người hát rong vì ông ta không tính đến chuyện bọn trẻ con sẽ kéo tới
xin tiền, lại càng không tính đến những đứa bé hỗn xược. Nhưng dù sao thì ông
già cũng muốn giữ lời hứa. Ông ta lấy một đồng đô la để trong xô dưới gầm bàn
đưa cho thằng bé. Nó nhìn đồng đô la chằm chằm rất lâu rồi nói với đứa bạn:

- Tiền thật mày ạ!

Nói xong nó quay
người chạy biến. Thằng thứ hai cũng chìa tay, cầm vội đồng tiền cho vào mũ rồi
cũng lủi rất nhanh trước khi người hát rong có thể thay đổi ý kiến. Càng ngày bọn
trẻ kéo tới càng đông và tụ tập lều vải. Tin tức lan truyền rất nhanh và bọn trẻ
trong vùng ùn ùn đổ về ngày càng đông.

Người hát rong bảo
chúng đứng thành hàng và đừng chen lấn xô đẩy nhau. Tuy vậy chúng vẫn chen lấn,
một số đứa tìm cách nhoi lên trên.

Người hát rong bực
mình vì thấy bọn trẻ khó bảo. Ba thằng nhóc đầu tiên với được tiền ù té chạy. Đứa
thứ tư là một con bé có cặp mắt nâu to tướng. Nó rụt rè nói:

- Bác, cháu xin
cảm ơn bác rất nhiều.

Nói xong nó quay
đi và bước ra khỏi lều nhưng người hát rong gọi con bé quay trở lại và đưa cho
nó thêm một đồng đô la nữa và nói:

- Cháu hãy cầm lấy,
cháu là một đứa bé ngoan và là đứa duy nhất biết nói lời cảm ơn.

Đứa bé kế tiếp
cũng là một con nhỏ. Nó đã nghe thấy tất cả những điều mà người hát rong vừa
nói. Sau khi ông ta đưa cho nó một đồng đô la, nó liền nói:

- Thưa ngài, xin
cám ơn ngài rất nhiều!

Nói xong nó đứng
ngây ra chờ. Người hát rong hỏi:

- Ô hay, cháu
không đi còn chờ gì nữa?

Con bé trả lời:

- Cháu chờ đồng
đô la thứ hai, thưa ông. Cháu cũng nói cám ơn, vậy thì cháu phải được thêm một
đồng đô la nữa chứ?

Người hát rong
thở dài và giúi cho nó thêm một đồng đô la.

Từ đó bọn trẻ đều
biết chuyện và đứa nào cũng không quên nói “cảm ơn”. Thế là người bán rong phải
cho mỗi đứa hai đô la. Ông ta cười một mình. Ít ra thì bọn trẻ cũng tỏ ra biết
ơn.

Dòng người xếp
hàng mỗi lúc một dài, chẳng bao lâu nó đã dài tới tận cuối phố. Sau khi khoảng
năm mươi đứa trẻ nhận được mỗi đứa hai đô la thì đến lượt bà lão đứng đầu dòng
người xếp hàng. Người hát rong đưa cho bà ta đồng một đô la. Bà cụ lật đi lật lại
đồng tiền trong lòng bàn tay rồi nói:

- Ổng thật là một
người tốt bụng. Quý hóa quá.

Người hát rong mỉm
cười và đưa thêm cho bà cụ đồng năm đô la. Ông ta vui mừng vì thấy bà lão quý mến
mình. Sáng hôm đó càng lúc càng có đông người lớn xếp hàng. Ai đặc biệt lịch sự
đều được cho thêm tiền. Người hát rong đã cho một người phụ nữ trẻ năm mươi đô
la khi người đó nói với ông ta:

- Ôi, ông thật
là một người nhân từ, độ lượng và giàu lòng trắc ẩn.

Ông ta phấn chấn
vui vẻ ra mặt và nghĩ rằng bây giờ thì mọi người đã thấy mình là một người nhân
hậu. Ông xoa đầu con Tiny và đôi lúc hơi bực mình với nó khi thấy người ở trong
hàng nhìn nó. Nhưng giờ đây ông đã có những người ngưỡng mộ mình nên không còn ấm
ức ghen với con Tiny nữa. Đến gần trưa thì xô tiền cạn nhẵn. Người hát rong
treo một cái bảng mới:

ĐÓNG CỬA ĐI NGÂN
HÀNG LĨNH TIỀN

Ông ta lĩnh hai
xô tiền ở ngân hàng và nói với người thủ quỹ:

- Tốt nhất cho
tôi thêm một ít tiền giấy.

Khi về đến nhà
ông ta thấy người xếp hàng dài cả dặm. Dòng người đó kéo dài tới cuối phố và
còn vòng quanh một khu nhà nữa. Khi ông ta đi qua, mọi người vẫy tay hò reo vui
vẻ. Một vài người hân hoan nói thật to:

- Xin chào bác
hát rong tốt bụng!

4

Ôi chao, chưa
bao giờ có người nào gọi ông ta là người hát rong tốt bụng cả. Ông cảm thấy
lâng lâng sung sướng, ông ta về lại cái lều của mình và tiếp tục phát tiền cho
mọi người. Số đông nhận mỗi người hai đô la, những người tỏ ra lễ phép, lịch sự
thì nhận được nhiều hơn. Một lão già bước tới, quỳ mọp xuống và hôn chân người
hát rong. Lão run rẩy nói:

- Ôi con người từ
tâm vĩ đại, cháu xin cảm ơn người ngàn lần!

Người hát rong rất
cảm động, ông nói:

- Chết, xin cụ đừng
làm như vậy.

Và ông ta đưa
cho lão già hai mươi đô la. Chẳng mấy chốc chuyện này lan ra nhanh chóng trong
dòng người xếp hàng. Người ta rỉ tai nhau, càng nói tốt về người hát rong thì
càng nhận được nhiều tiền. Nhiều người rời khỏi hàng vì họ không muốn hạ mình cầu
xin. Nhưng lại có nhiều người thế ngay vào chỗ của họ và chẳng bao lâu mỗi người
nhận được hai mươi đô la.

Đến năm giờ chiều
người hát rong treo tấm bảng với dòng chữ: “Đã đến giờ đóng cửa, ngày mai phát
tiếp”. Ông ta đi vào trong nhà, người mệt mỏi rã rời, ngồi xuống ghế và ngủ thiếp
đi lúc nào không biết. Đến nửa đêm ông ta nghe thấy có tiếng động ở ngoài đường
liền đi ra phía cửa sổ và giật mình khi thấy mọi người vẫn xếp hàng kín cả phố.
Nhiều người mang theo chăn và lăn quay ra ngủ, có người thậm chí dựng lều. Một
người đàn ông kéo đến một cái xe bày bán bánh mỳ ba tê và dồi rán. Không ai muốn
bị mất chỗ, mọi người đều chờ đợi cho hết đêm ngay trên đường phố, như người ta
xếp hàng mua vé biểu diễn của các ngôi sao nhạc pop vậy. Người hát rong mỉm cười.
Ông ta thấy mình như một ngôi sao điện ảnh. Tất cả họ tới đây chỉ vì mình!

Một nhóm phóng
viên truyền hình tới rất sớm, họ phỏng vấn người hát rong. Và ông ta xuất hiện
trên màn hình vào chương trình bản tin chiều. Người từ bốn phương đổ về xem sự
kiện này. Cảnh sát được điều đến điều khiển giao thông và giữ gìn trật tự. Dòng
người mỗi lúc một dài hơn và người hát rong chi mỗi lúc một nhiều tiền hơn. Ông
ta buộc phải chi thì đúng hơn. Mọi người trông chờ ông phải cho họ khi họ tử tế
với ông. Họ rất cố gắng để lấy lòng người hát rong, có những người còn giương
những tấm biển đề tên ông, có người lại còn vẽ cả chân dung ông nữa. Một nhóm lập
thành ban nhạc và hát vang bài hát ca ngợi sự nhân từ, hào hiệp của người hát
rong. Hai sinh viên làm thơ ca ngợi ông và ông đã thưởng cho họ mỗi người hai
trăm đô la.

Đến ngày thứ ba
dòng người đã dài tới bốn dặm. Mọi người phải chầu chực ba ngày mới đến lượt và
người hát rong đã chi hết nửa triệu đô la. Sáng nào ngân hàng cũng cho một chiếc
xe bọc thép chở tiền đến. Con Tiny nghênh nghênh cái đầu chạy đi chạy lại và liếm
láp hết tay người này đến tay người khác.

Gần cuối tuần xe
bọc thép chở một thùng tiền lớn tới. Người hát rong nói:

- Tôi cần một
trăm nghìn đô la để phân phát vào những ngày cuối tuần.

Ông giám đốc
ngân hàng đáp:

- Tôi rất lấy
làm tiếc, ông chỉ còn có chín mươi nghìn. Nếu tôi là ông thì tôi sẽ không phân
phát nữa, giữ lại ít tiền cho bản thân mình.

Quả đó là một lời
khuyên tốt nhưng người hát rong không thể làm theo lời khuyên đó. Đám đông chờ
tiền, có những người đã chầu chực ba ngày ba đêm. Người hát rong tìm cách phân
phát số tiền ít hơn nhưng không được vì mọi người đã biết cái giá của những lời
tán tụng, ngợi ca. Hai trăm đô la cho một bài hát hay ca ngợi người hát rong,
năm mươi đô la cho một bức chân dung ông ta. Người hát rong cố chia ít tiền hơn
nhưng mọi người la hét phản đối, họ cho như vậy là không công bằng. Họ nói rằng
họ bị đánh lừa.

Người hát rong cảm
thấy bực dọc vì chuyện đó. Ông thấy bọn người này không thực bụng quý mến mình,
ông không còn nghe nổi những lời khen của họ đối với ông.

Nhưng ông buộc
phải tiếp tục làm cái công việc mà ông đang làm. Cuối cùng thì cái giây phút
kinh khủng đó đã đến. Ông không còn tiền. Không còn một chinh. Ông viết lên tấm
bảng:

HẾT TIỀN!

Ông treo cái bảng
trước cửa lều và cùng với con Tiny chạy tọt vào trong nhà. Tin tức lan nhanh
như ánh chớp. Mọi người la hét:

- Hết tiền rồi!

Dòng người tản
ra. Họ kéo tới trước cổng nhà người hát rong. Ông ta vô cùng lo sợ. Ai đó ném một
hòn đá vào cửa sổ, kính vỡ toang rơi loảng xoảng. Có người hét tướng lên:

- Quân vô lại, đồ
lừa đảo!

- Đồ gian manh!

- Trời ơi, tôi
phải chầu chực suốt hai ngày nay!

- Tóm lấy nó,
cho nó một bài học!

Lại một hòn đá nữa
làm vỡ toang thêm một cửa kính. Người ta đạp cửa thình thình. Cánh cửa rung lên
bần bật. Người hát rong biết rằng chỉ ít phút nữa cánh cửa sẽ bị bật tung...
Ông vội vàng chạy ra cửa sau, con Tiny bám gót. Sân sau trơ trọi, không có chỗ
nào có thể che chở cho ông già. Ông nghe rõ tiếng la hét, đập phá. Ông hớt hải
chạy vội chạy vàng. Bỗng ông trông thấy cái thang dây vẫn treo lủng lẳng trong
giếng cạn. Người hát rong chạy ào tới và vội vàng tụt xuống giếng để con Tiny ở
trên bờ. Vừa lúc đó lũ người hung dữ la hét om sòm tràn tới sân sau.

Khi thấy người
hát rong đã trốn thoát đám đông như bừng tỉnh và nhào vào đập phá tan tành những
thứ mà ông ta mới mua sắm được, sau đó họ đập phá ngôi nhà. Một nhóm người hung
hãn phá hàng rào phía sau nhà và cả cái thành giếng. Họ không thể ngờ rằng người
hát rong khốn khổ đang ẩn náu dưới đáy giếng sâu thẳm.

Phải một lúc lâu
sau cảnh sát mới lập lại được trật tự và giải tán đám người đó. Nhưng đã quá muộn,
ngôi nhà đã bị đập phá tan tành. Người hát rong ngước mắt nhìn lên miệng giếng
và chỉ thấy ánh trăng mờ nhạt. Ông nghĩ lúc này chắc có thể kêu cứu được rồi,
ông hét rất to nhưng không có tiếng trả lời. Vì giếng quá sâu nên không ai nghe
thấy tiếng cầu cứu của ông ta. Không một ai biết ông ở dưới đáy giếng trừ con
Tiny.

5

Ngày lại ngày
trôi qua. Không có ai tới cứu. Đáy giếng vừa lạnh vừa tối và hôi thối nồng nặc.
Nếu không có Tiny thì chắc người hát rong đã bị chết đói. Con chó bé bỏng đó chạy
hết chỗ này tới chỗ khác tìm thức ăn. Công việc này vô cùng vất vả đối với nó
vì cổ nó bị vẹo nên ngoạm thức ăn rất khó khăn. Nó phải nằm nghiêng, dùng răng
cắn chặt thức ăn rồi mới đứng lên để đi. Cứ như thế nó tha lúc thì mẩu bánh mỳ,
lúc thì một khúc xương và hất xuống giếng.

Ngày lại ngày
trôi qua, tuần lễ đã hết mà vẫn không một ai tới cứu. Người hát rong sở dĩ sống
được vì ông ăn tất cả những gì mà Tiny vứt xuống giếng. Có khi là miếng thịt thối
ở trong thùng rác, khi thì là một mẩu vụn thừa bám vào đoạn xương mà một con
chó nào đó bỏ dở. Có lần Tiny hất xuống một con mèo chết. Nhưng dù bất kể cái
gì, người hát rong đều nhắm mắt mà nuốt vì nếu không sẽ chết đói.

Con Tiny mang mọi
thứ mà nó kiếm được hất xuống giếng cho chủ còn bản thân nó gần như không ăn
gì. Sau một tháng người nó chỉ còn da bọc xương. Nó phải vất vả lắm mới lết nổi
tới miệng giếng...

Ngày nào người
hát rong cũng kêu la cầu cứu nhưng nào có ai nghe thấy. Ông ta ngước mắt cầu khẩn
trời đất và những áng mây bay tít tận trời cao nhưng không có tiếng trả lời. Một
nỗi kinh hoàng đã xảy ra. Người hát rong bỗng nhiên không thấy thức ăn thừa,
xương xẩu, thịt thiu rơi xuống giếng nữa. Ngày hôm sau, hôm sau nữa, rồi hôm
sau nữa, tình hình không có gì thay đổi. Ông ta liếm những giọt nước bám ở
thành giếng, bụng đói cồn cào vì không có gì ăn. Ông biết ông không còn chịu đựng
lâu được nữa. Ông mệt lả và lo lắng không biết có chuyện gì đã xảy ra đối với
Tiny.

Hết tuần thứ năm
người hát rong lấy hết tàn lực gào thật to ở dưới giếng. Thực ra đó chỉ là tiếng
rên rỉ yếu ớt. Ông ngước mắt nhìn ánh sáng lờ mờ nơi miệng giếng, phải chăng có
bóng ai đó đang nhìn xuống? Phải chăng có tiếng gọi. Ông cố dỏng tai nghe.

- Chờ đấy, bọn
ta sẽ cứu ngươi!

Một lúc sau sợi
cáp được dòng xuống có cả một mảnh gỗ để ngồi. Người hát rong ngồi lên tấm gỗ
đó rồi thều thào:

- Kéo tôi lên,
kéo tôi lên đi!

Khi lên đến miệng
giếng, ông ta nhắm nghiền hai con mắt lại. Tuy nhiên ông ta vẫn nhận ra bóng
năm người đàn ông với chiếc ô tô có tời quay. Họ nhìn người đàn ông gầy giơ
xương, râu tóc rậm rì, hôi thối bẩn thỉu.

- Chúng ta phải
đưa ngay ông ta tới bệnh viện!

- Ông thật là
may, nếu không có con chó thì chúng tôi làm sao biết ông ở dưới này! Tôi lại gần
xem nó còn sống không thì nghe thấy tiếng rên của ông.

Người hát rong
lê chân tới chỗ con chó. Nó đã chết. Nó chết đói vì nó đã dành toàn bộ thức ăn
tìm được cho chủ. Người hát rong cúi xuống ôm con Tiny vào lòng, nước mắt ông
ta trào ra. Ông nói với những người đàn ông:

- Các bác cứ để
tôi ở đây, tôi có thể tự lo cho tôi được rồi.

Ông đào một cái
hố nhỏ và chôn con Tiny ngay sau nhà, ông lấy một mảnh gỗ và đề lên đó dòng chữ:

NGƯỜI BẠN TINY CỦA
TÔI

HÃY AN GIẤC NGÀN
THU!

Sau đó người hát
rong bỏ đi, từ đấy không có ai trông thấy ta nữa.

6

Ông già nói:

- Câu chuyện đến
đây là hết.

Tôi quên khuấy
không biết mình đang ngồi ở đâu. Đêm khuya lắm và tôi thấy mình ngồi trên doi
cát ven biển. Câu chuyện đã cuốn hút tôi hoàn toàn và tôi đang ở nơi nào đó xa
vời vợi. Tôi nhìn về phía ông già nhưng không trông thấy rõ khuôn mặt của ông cụ.
Tôi muốn hỏi có đúng câu chuyện đã xảy ra như vậy không? Tôi muốn biết số phận
người hát rong sau đó như thế nào? Nhưng tôi chưa kịp hỏi thì ông già đã bảo:

- Đi đi cháu,
chuyện đến đây là hết rồi. Hãy để ta ngồi đây một mình, ta mệt rồi!

Tôi không muốn
đi, nhưng ông già nói như ra lệnh. Vì thế tôi đứng lên và từ từ rời doi cát.
Tôi mới đi được vài bước thì bỗng thấy ánh trăng tỏa sáng mênh mang. Tôi quay lại
nhìn chỗ cái cây, nơi ông già vừa ngồi kể chuyện. Lúc này tôi nhìn thấy ông rất
rõ. Râu trắng như cước. Ông đứng dậy và bước đi trong ánh trăng sáng ngời, ông
ngước mắt nhìn trăng sao trên bầu trời. Tôi giật mình thấy cổ ông bị vẹo. Ông
không cử động được cái cổ của mình. Vào những ngày cuối đời ông đã bị trừng phạt,
luôn luôn phải ngước mắt nhìn lên như cách đây nhiều năm ông từng ngồi dưới giếng
ngước mắt nhìn lên trời cao.

Câu chuyện này
là có thật, ông già tóc bạc đó chính là người hát rong. Tôi dõi mắt nhìn ông
đang lững thững bước đi. Lúc đó trời bỗng tối sầm lại và ông già hoàn toàn biến
mất.

Tôi chạy rất
nhanh về nhà và nhảy lên giường. Nhưng tôi không tài nào ngủ được. Tôi trằn trọc
suy nghĩ mãi về câu chuyện lạ lùng này, về con chó Tiny và người hát rong, người
đã muốn dùng tiền để mua tình yêu của con người.

Sáng hôm sau tôi
gặp bố ở cầu thang, ông giúi vào tay tôi 10 đô la và bảo:

- Nếu Tania chỉ
đồng ý đi chơi với con khi con đón nó bằng xe tắc xi thì chắc con cần phải có
tiền.

Tôi nói:

- Con cảm ơn bố.

Tôi nhét đồng 10
đô la vào túi, sau đó tới gặp Tania và bảo tôi không cần cô ta nữa.