CHƯƠNG
28

Trên chuyến bay về Nữu-Ước, Michael Corleone nằm
nghỉ, cố chợp mắt đi một chút nhưng không nổi. Đời nó đang bước vào khúc quanh
ngặt nghèo, kinh khủng nhất. Có thể mất mạng như chơi và không thể rút ra được
nữa. Mọi công việc đã chuẩn bị xong, hai năm trời sửa soạn từng chi tiết chớ
đâu phải ít? Muốn hoãn lại ít ngày cũng không được. Trong thâm tâm, Michael
biết giờ của nó đã điểm. Tuần rồi Ông
Trùm đã cho triệu tập các caporegime và
một số đàn em thân tín để chính thức loan báo về hưu. Đó là cách gián tiếp cho
Michael hay đã đến lúc nó phải hành động.

Tính từ ngày nó về nước đã gần ba năm và lập gia
đình với Kay cũng đã hai năm. Suốt ba năm liền, nó chăm chú tìm hiểu nghề nhà
với Tom Hagen, với Ông già. Điều làm Michael kinh ngạc nhất là không ngờ gia
đình nó giàu có, thế lực tới vậy! Nội bất động sản ở Nữu-Ước cũng có cả dãy
bin-đinh ở khu trung tâm. Còn nhờ người khác đứng tên làm bình phong thì ít
nhất cũng có hai văn phòng chuyển nhượng chứng khoán ở Wall Street, mấy ngân
hàng ở Long Island và rất nhiều cổ phần trong các công ty sản xuất quần áo. Dĩ
nhiên là chưa kể đến những quyền lợi ngầm trong đủ mọi ngành cờ bạc.

Để tận hiểu tình trạng tài chính của gia đình,
Michael còn chịu khó nghiên cứu lại những mối làm ăn của cánh Corleone mấy năm
trước. Có một bài học khiến nó mở mắt ra nhiều nhất: hồi chiến tranh vừa dứt,
cánh Corleone nhờ thế lực bảo vệ che chở nên được ăn chia rất nhiều của bọn
chuyên sản xuất dĩa hát lậu.

Hồi đó có bọn chuyên môn “in lại” những đĩa bán
đang ăn khách mạnh nhất. Cứ đĩa nào bán chạy nhất là tụi nó tái bản ngang
xương, bán thẳng cho mấy cửa tiệm, coi tác giả và nhà sản xuất như không có
vậy! Tụi này làm ăn kĩ và lại được Ông
Trùm Corleone bảo vệ nên chẳng đổ bể bao giờ. Nạn nhân đau khổ nhất
của tụi nó còn ai ngoài đại danh ca Johnny Fontane, giọng ca vàng với số dĩa
bán nhiều nhất?

Michael có nêu thắc mắc thì Tom Hagen nhún vai
giải thích: “Con đỡ đầu là một việc, công việc làm ăn lại là việc khác. Vả lại
hồi đó Bố Già cũng ghét mặt
thằng Johnny ở chỗ vừa ăn nên làm ra đã bỏ vợ cái con cột, chạy theo đào hát
Margot Ashton.”

Michael còn thắc mắc nữa:

“Nhưng đang làm ăn mạnh đến thế… tại sao chúng
tốp làm ăn? Tại cớm vồ chắc?”

“Đâu có? Tại ông già không bằng lòng che chở tụi
nó nữa chớ?”

Trong các vụ làm ăn của Bố Già, thiếu gì những vụ tương tự như trên? Tiếng là gỡ rối, cứu
vớt một kẻ nào đó… có biết đâu sự rắc rối, nguy hiểm lại do chính ân nhân gây
ra, hoặc nhiều hoặc ít. Chẳng phải vì ổng cáo già, sắp đặt buộc để rồi để gỡ
giùm. Có thể vì ổng nhiều quyền lợi ở nhiều ngành quá. Mà cũng có thể vì thực
chất cuộc đời là như vậy, có xấu có tốt xen kẽ nhau và đụng chạm là chuyện rất
tự nhiên.

Hồi đó đám cưới Michael diễn ra trong vòng thân
mật ở bên bố vợ, chỉ có gia đình Kay và vài bạn thân tham dự. Sau đó hai đứa về
ở một căn trong cư xá Long Beach. Michael không ngờ Kay mau thân thiết với cha
mẹ chồng và bà con lối xóm như vậy. Có con đầu lòng cũng mau cấp kì, đúng như
sự mong muốn của bất cứ một gia đình Ý nào. Mới gần hai năm đã lại có bầu lần
thứ hai.

Lần nào có dịp đi xa về Michael cũng được vợ ra
đón tận phi trường. Lần nào hai đứa cũng vui mừng nhưng riêng lần này Michael
không vui nổi. Vì đi Las Vegas về lần này, nó phải chính thức bắt tay vào việc.
Lần này Bố Già đang trông
đợi, các caporegime cũng
trông đợi nó. Đã đến lúc Michael Corleone phải chỉ huy, phải ra lệnh… phải có
những quyết định liên hệ đến số phận nó cũng như toàn thể gia đình.

oOo

Hồi này sáng nào dậy sớm lo cho con ăn, Kay
Corleone cũng thấy bà mẹ chồng được tài xế đánh xe đưa đi và cỡ một giờ sau mới
về. Hỏi ra mới biết Bà Trùm sáng nào cũng lo đi lễ nhà thờ từ sớm. Thỉnh thoảng
đi lễ về bà cũng ghé nhà thằng con út uống cà-phê, chơi với cháu nội.

Kì cục một điều là bà ưa hỏi tại sao Kay chưa trở
lại đạo Công giáo, mặc dầu biết dư là thằng cháu nội đã rửa tội theo Tin lành.
Lúc bấy giờ Kay mới hỏi tại sao sáng nào bà cũng phải đi lễ một lần, có phải
luật bổn đạo bắt buộc phải vậy không? Bà mẹ chồng sợ nàng dâu ngại phải đi lễ
hàng ngày nên ngán theo đạo nên lắc đầu lia lịa: “Không… Đâu có bắt buộc? Thiếu
gì bổn đạo chỉ một năm đi lễ có hai lần, dịp Giáng-sinh và Phục-sinh.”

Kay cười ha hả: “Thế tại sao sáng nào má cũng đi
lễ?” Bà mẹ chồng giải thích một cách vô cùng giản dị rằng bà đi lễ mỗi ngày cốt
để cầu nguyện cho linh hồn ông chồng mai sau được lên thiên đàng, khỏi sợ sa
xuống địa ngục! Đúng là một bà già nhà quê, không ngăn được ông chồng “làm
quấy” chỉ có nước cầu nguyện cho ổng khỏi mang tội vậy.

“Thế ông già nghĩ sao về việc ấy, má?”

“Hồi này ổng đâu phải như hồi đó? Ổng giao hết
mọi công việc cho thằng Michael để ổng rảnh rang làm vườn, trồng mấy cây cà
chua, mấy cây ớt. Ổng làm như còn nguyên gốc nông dân vậy… mà đàn ông ai cũng vậy hết!”

Buổi sáng, Connie cũng ưa dẫn hai đứa con sang
chơi nhà anh chị Michael. Riêng Kay, nàng chịu con nhỏ này vì nó hoạt bát nhanh
nhẹn và đặc biệt có cảm tình với ông anh Michael. Connie còn dạy cho bà chị dâu
cách nấu mấy món ăn Ý đặc sắc, lâu lâu còn bưng qua mấy dĩa thật ngon cho ông
anh nếm thử.

Kay để ý Connie luôn luôn thắc mắc, dò hỏi coi Michael thấy Carlo thế nào, Michael nghĩ sao về chồng
nó. Michael có cảm tình với Carlo thực không? Sự thực Carlo cũng có hồi lục đục
với gia đình bên vợ, nhưng ít lâu nay đã đỡ lắm.

Được đổi sang công tác nghiệp đoàn, Carlo đã làm
trọn bổn phận, nhưng nó đã phải cố gắng hết mình, bỏ bao nhiêu thời giờ vô mới
xong. Đối với Michael, có một lòng yêu kính. Connie quả quyết như vậy. Nhưng
xét ra trong nhà này ai chẳng yêu kính Michael, ai chẳng ngưỡng mộ Ông Trùm? Michael sắp thay thế ổng, đứng
ra coi sóc toàn bộ công việc nhà mà?

Điều làm Kay không thể không quan tâm là mỗi lần
nhắc đến chồng, Connie đều nôn nả mong ai nấy đều cho điểm tốt Carlo, nhất là
anh Michael thì nó cần quá. Làm như lỡ mất lòng Michael nó có thể sợ chết khiếp
đi được vậy! Có đêm Kay đã mang vụ này ra hỏi riêng Michael cũng như một vụ làm
nàng thắc mắc. Hình như không ai muốn nhắc nhở đến cái chết của Sonny. Có mặt
nàng lại càng không! Có lần Kay ngỏ ý chia buồn thì cả hai ông bà cùng ngồi yên
lặng nghe, chẳng nói chẳng rằng. Hỏi con Connie về ông anh cả đã quá cố, nó
cũng không nói gì hết.

Trong khi đó Sandra lo mang con về Florida ở với
cha mẹ. Tuy Sonny không để lại sản nghiệp gì giá trị nhưng vợ con nó vẫn có một
số tiền trợ cấp đều đặn đủ sống thong thả.

Ngay với Kay hình như Michael cũng không muốn gợi
lại cái chết của Sonny. Gặng hỏi mãi nó mới giải thích là đêm hôm Carlo đánh vợ
thì Connie phôn về nhà, không may chính Sonny nghe máy. Nó tức lồng lộn, phóng
xe lên Nữu-Ước thì giữa đường gặp nạn.

Chính vì sự trùng hợp ngẫu nhiên đó mà vợ chồng
Carlo đâm có mặc cảm phạm tội,
sợ người nhà cho rằng tụi nó đã gián tiếp gây ra cái chết đau thương của Sonny.
Ít ra cũng tại thằng Carlo. Nhưng đó là tụi nó sợ hoảng vì ông già còn cho vợ
chồng nó căn nhà trong cư xá, riêng Carlo còn được giao công tác quan trọng
hơn. Hồi này chính thằng Carlo cũng đã chịu khó làm ăn, hết cờ bạc đĩ điếm, hết
giở trò láu cá. Dó đó gia đình Corleone không có gì để phàn nàn về công việc
hoặc tư cách Carlo trong vòng hai năm trở lại đây. Chẳng ai quy trách nhiệm cho
nó về những chuyện không may đã xảy ra.

Thấy chồng giải thích như vậy, Kay hỏi ngay:

“Thế tại sao anh không mời vợ chồng nó qua đây
một buổi, giải thích rõ cho tụi nó yên tâm? Con nhỏ coi bộ lo sợ dữ, không hiểu
anh nghĩ gì về chồng nó. Anh phải nó cho nó khỏi lo sợ hoảng chớ?”

“Tôi không thể làm chuyện đó. Gia đình này chẳng
bao giờ đề cập những chuyện tương tự.”

“Nếu anh không tiện nói thì để em nói nghe?”

Coi, một chuyện giản dị như vậy… một chuyện
nên làm, cần phải làm như vậy… nàng đã nêu ra mà sao Michael còn e dè, suy
nghĩ gì nữa kìa? Chồng không nói để vợ nói thì hợp lý quá còn gì? Ngờ đâu
Michael gạt phắt đi:

“Em chớ nói. Nói vô ích, nói không ăn thua gì đâu. Nó vẫn cứ lo sợ như thường. Đó là
một vụ không ai làm gì được hết, không thể làm nổi…”

Kay ngạc nhiên muốn choáng váng. Lâu nay nàng để
ý thấy chồng đối xử với ai cũng nồng hậu, nhưng riêng với Connie thì lạt lẽo
thấy rõ mặc dù Connie không ngần ngại biểu lộ kính mến nó nhất. Không
lẽ… Vì thế Kay phải hỏi thẳng:

“Nhưng anh không đổ tội cho Connie… vì nó mà
anh Sonny thiệt mạng đấy chớ?”

“Dĩ nhiên không. Nó là con bé út, tôi thương nó lắm chớ? Tôi buồn cho nó là khác. Thằng Carlo hồi này đã
lo làm ăn… nhưng nó không
phải một thằng chồng đàng hoàng, một thằng chồng thương yêu vợ thực
tình. Kẹt chút xíu đó! Nhưng
thôi… bỏ chuyện ấy đi…”

Bỏ đi thì dĩ nhiên Kay bỏ ngay. Tính nàng không
thích lằng nhằng vả lại Michael đâu phải tuýp đàn ông nghe vợ, để vợ lấn lướt?
Nài nỉ hắn đâu được? Dù trên đời này nếu hắn chịu nghe một người nào thì người
ấy chính là nàng nhưng Kay biết dư là nếu cứ xài hoài cái đặc quyền đó là không
xong với Michael, là hắn không bao giờ nghe nữa. Hai năm chung sống nàng đã
hiểu hắn nhiều quá và càng thấy thương yêu thêm.

Kay yêu Michael vì hắn bao giờ cũng chìu ý người,
hắn lo làm vừa lòng bất cứ người nào, từ một việc nhỏ nhặt cũng chẳng muốn mất
lòng. Ở địa vị Michael bây giờ thiếu gì người cầu cạnh, thiếu gì người nhờ
vả… nhưng hắn chẳng bao giờ có ý chiếm phần hơn. Hắn đã chìu ý nàng một
lần và đối với Kay chẳng có gì làm nàng sung sướng bằng.

Chẳng là từ hồi ở Sicily về, cả nhà ai cũng muốn
Michael đi sửa ngay khuôn mặt cho dễ coi một chút. Bà Trùm còn sốt sắng hối
thúc hơn ai hết, gần như mỗi ngày mỗi nói. Có bữa Chúa nhựt cả nhà quây quần
quanh mâm cơm bà hét lên:

“Cái mặt bể một bên của mày coi ghê quá, Michael.
Đúng là mặt tướng cướp! Trời đất, mày làm ơn đi sửa lại… cho con vợ mày
nhờ một chút, được không? Tối ngày sụt sịt mãi như thằng bợm rượu vậy!”

Ngồi tuốt một đầu bàn nhưng chẳng có gì qua mặt,
lọt tai Ông Trùm. Ổng ngó
Kay, thủng thẳng hỏi:

“Con có thấy chướng không?”

Nàng lắc đầu và ổng biểu bà vợ: “Thấy không? Bây
giờ nó đâu còn là của bà mà bà phải lo nào?” Bà-Trùm nín liền. Không phải vì
quá sợ chồng mà không dám cãi. Có điều không thể cãi chồng vì một vấn đề như
vậy, trước mặt người khác.

Lúc bấy giờ Connie đang ở dưới bếp nấu ăn lên,
mặt còn đỏ bừng chợt nghe chuyện liền bàn góp:

“Em cho là anh nên đi sửa ngay. Xưa nay anh
Michael vẫn đẹp trai nhất nhà mà? Anh đi sửa đi cho đẹp trai… nghe anh?”

Connie hối hả lăng xăng như vậy mà lạ thật,
Michael cứ lặng yên ngó, không nói không rằng. Làm như nó thực tình không nghe
thấy, không biết con em gái vừa nói gì vậy! Thấy anh Michael mãi không buồn trả
lời, Connie chạy lại bá cổ bố nũng nịu, y như hồi còn con nít, hồi còn ở nhà
vậy. “Bố ơi, bố bảo anh ấy đi sửa đi.” Connie vừa nói vừa bá cổ, nắn vai Ông Trùm. Cả nhà chỉ có mình nó, mình cô
gái út dám làm nũng bố như vậy. Nhưng bữa nay Ông Trùm chỉ nắm tay Connie vỗ về:

“Coi, cả nhà đói quá rồi! Mi làm được món
gì… mang lên đây gấp giùm cái… rồi muốn nói gì thì nói.”

Connie tự nhiên xây qua phía chồng:

“Hay mình nói đi vậy… Mình đề nghị với anh
Michael làm lại khuôn mặt thử coi? Biết đâu anh Michael chẳng nghe lời mình,
Carlo?”

Nghe giọng điệu Connie thì ai cũng phải cho là
Michael và Carlo bồ bịch nhau lắm, ít ra cũng thân thiết hơn những người có mặt
ở đây! Bữa đó coi Carlo thật bảnh trai, khỏe mạnh. Da rám nắng, mái tóc cắt
ngắn, chải gọn. Nghe vợ hối thúc, Carlo thủng thỉnh làm xong hớp rượu mới cất
tiếng: “Với Michael thì chẳng ai bảo được hết, thực thế!” Từ ngày dọn về cư xá
Carlo đã hiểu biết thân phận nó quá xá rồi, có bao giờ dám bước ra ngoài cương
vị?

Vở kịch nhỏ mọn chỉ có thế nhưng Kay làm gì chẳng
nhận ra những điểm khác thường? Ngay cử chỉ nũng nịu của Connie đối với ông già
cũng chẳng phải phát xuất tự đáy lòng. Nó thương yêu ông già thực chớ? Nhưng
bên trong vẫn có một cái gì gượng gạo, chỉ cốt lấy lòng rõ. Còn câu trả lời của
Carlo nữa. Rõ ra một sự thần phục, một sự cúi đầu chịu trận. Và lạ nhất là thái
độ Michael: dửng dưng, thây kệ hoàn toàn không biết gì tới.

Đối với nàng thì nàng chẳng hề bận tâm về sự xấu
xí của khuôn mặt méo. Cái chứng nhức mũi, chảy nước mũi hoài hoài mới là phiền
phức. Nhưng muốn khỏi bệnh mũi thì phải sửa lại chỗ xương gò má: Chính vì lẽ đó
Kay muốn chồng vô bệnh viện sửa phứt đi cho rồi. Có điều kì lạ là làm như
Michael muốn giữ lại cái gò má bể đó. Không riêng nàng mà hình như ông già cũng
biết vậy kìa!

Cho nên ngay khi sanh thằng bé đầu lòng, Kay ngạc
nhiên nghe chồng ngỏ ý:

“Em có muốn anh đi giải phẫu lại khuôn mặt
không?”

Dĩ nhiên Kay gật đầu. Nàng giải thích là người
lớn thì không sao nhưng một mai con cái lớn lên nhất định nó sẽ thắc mắc về
khuôn mặt khác người của bố. “Em không muốn cho con mình thấy… chớ riêng
em thì sao cũng được hết.”

Michael đồng ý:

“OK… Nếu vậy anh sẽ đi sửa.”

Sau khi Kay ở nhà bảo sanh về là đến lượt Michael
vô bệnh viện. Chuẩn bị kĩ càng, chu đáo nên vết mổ rất tốt. Chỗ xương gò má hết
gồ ghề. Phải để ý nhìn mãi mới thấy dấu vết. Nghe tin Michael chịu đi mổ cả nhà
mừng lắm, nhất là Connie. Hôm nào nó cũng vô nhà thương thăm anh một lần, nhất
định bắt Carlo phải đi cùng. Bữa Michael về nhà, Connie sung sướng ôm lấy ông
anh hôn rồi đứng ra xa ngó, khen rối rít: “Phải vậy chớ? Ông anh của tôi phải
bảnh trai như hồi đó mới đáng chớ?”

Cả nhà chỉ có một người không hề bận tâm. Đó là
ông già. Được hỏi ý kiến, ổng nhún vai hỏi:

“Có quái gì khác đâu?”

Riêng Kay nàng vui mừng thiệt tình. Nàng biết
Michael không muốn làm lại
khuôn mặt chút nào hết. Hắn chịu làm chỉ vì muốn chìu ý vợ. Ít nhất trên thế
gian này cũng còn một người có thể ép hắn làm một chuyện trái ý, người đó là
Kay.

Buổi chiều hôm Michael đi Las Vegas về, chính
Rocco Lampone đánh xe đưa Kay ra đón tận phi trường. Đó là một thông lệ vì sống
thui thủi bên trong khu cư xá canh gác như pháo đài, vắng Michael là Kay hoàn
toàn cô độc. Nàng thấy Michael bước ra khỏi phi cơ, đằng sau là Tom Hagen và gã
cận vệ mới tên Albert Neri. Thực tình Kay không thích thằng Albert này vì trông
nó hung ác lạ thường, đúng hệt hung thần Luca Brasi hồi đó. Michael vừa bước
xuống là nó đeo sát, cặp kè một bên, phía dưới một chút mà cặp mắt láo liêng,
ngó không sót một người nào đứng gần. Nó nhìn thấy Kay đứng lẫn trong đám đông
trước tiên và khe khẽ đụng vào vai sếp một cái để Michael khỏi mất công đưa mắt
tìm chỗ khác.

Bữa hôm đó ra đón chồng tận phi trường mà Michael
chỉ ôm hôn một cái lẹ làng rồi đẩy ra ngay. Kay lên xe cùng Michael và Tom
nhưng chẳng thấy Albert đâu cả. Nàng đâu biết nó đã nhảy lên chiếc xe sau, trên
xe có hai thằng ngồi sẵn, tà tà bám dính đằng sau cho đến khi cùng về đến Long
Beach.

Có bao giờ Kay hỏi chồng về chuyện làm ăn? Dù một
câu nhẹ nhàng, lịch sự cũng không… chẳng phải sợ Michael không đáp lại nhã nhặn
mà chỉ vì đó là ranh giới cấm kỵ mà cả hai đều cùng đồng ý vạch ra, không bao giờ vi phạm. Đã quen nếp vậy
rồi nhưng nghe Michael nói tối nay phải sang ông già có chuyện gấp, không thể ở
nhà được, Kay vẫn cứ hơi nhăn mặt. Nhưng ngay lúc đó, hắn đã có cử chỉ an ủi,
hứa hẹn ngay: “Để tối mai… hai đứa mình rảnh rang lên Nữu-Ước coi hát, ăn
nhà hàng… chịu không?”

Tay Michael âu yếm đặt trên bụng vợ. Cái bầu này
ít nhất cũng bảy tháng rồi. Hắn ghé sát tai Kay:

“Còn thằng này sắp ra. Em còn bận rộn nữa! Không
ngờ em sản xuất lẹ đến thế. Hai năm hai đứa thì… dân Ý đứt đuôi chớ còn Mỹ
quái gì nữa?”

“Phải chớ? Dân Mỹ là anh kìa? Vừa mới đi về người
ta ra đón… đã “tối nay mắc công chuyện lắm, không thể ở nhà được!” Anh về
ngay hay là lại đến khuya?”

“Ít ra cũng nửa đêm. Nếu em mệt thì lo đi ngủ
trước, đừng đợi.”

“Em cứ đợi…”

Công chuyện khuya hôm đó dĩ nhiên diễn ra trong
“văn phòng” Ông Trùm. Có
mặt ông già, Michael, Tom Hagen, hai lão caporegime Tessio, Clemenza… lại thêm Carlo Rizzi nữa! Buổi
họp có vẻ nặng nề, mệt mỏi chứ không nhẹ nhàng, thanh thản như những lần Ông Trùm chưa tuyên bố về hưu, để một
tay Michael liệu lý mọi chuyện. Trên nguyên tắc chức vụ Ông Trùm chẳng phải cha truyền con
nối. Rất có thể ở một cánh nào khác, người lên kế vị là một trong hai lão caporegime. Hoặc ít ra đây cũng là một
dịp để Tessio hay Clemenza có quyền tách ra, thành lập một giang sơn riêng, một
cánh riêng của họ.

Hơn nữa lại còn vấn đề thế lực suy yếu. Kể từ
ngày Ông Trùm Corleone phải
chính thức cầu hòa với Ngũ Đại gia
đình thì thực lực cánh Corleone bắt đầu giảm sút trông thấy. Làm vua
trọn vùng Nữu-Ước bây giờ là cánh Barzini kìa! Với sự toa rập của đồng minh
Tattaglia, cánh Barzini đã thực sự tỉa dần thế lực cánh Corleone, lấn đất làm
ăn và thử sức đối phương, coi phản ứng thế nào. Thấy làm được chúng bèn nghiễm
nhiên cho mọc lên vài ba sòng bạc, tranh ăn kịch liệt.

Còn gì hả hê cho hai cánh Barzini-Tattaglia bằng
tin Ông Trùm Vito Corleone
chính thức về hưu? Thằng Michael lên thay thì yếu quá, yếu rõ. Nó cũng là thằng
dám chơi, dễ nể thật… nhưng mười năm nữa chưa chắc đã bằng ông già ở khoản mưu
lược, thần thế! Nó lên thì cánh Corleone còn xuống nữa.

Phải nói là cánh Corleone bị mấy cú đau điếng
liên tiếp, có dễ gì gượng lại nổi? Thằng Fred bây giờ quả là một con zê-rô: một
thằng bán quán, cả đời bám lấy quần đàn bà… như con nít bám riết vú mẹ. Nó đâu
còn là thằng đàn ông đúng nghĩa? Có vậy mới thấy rõ cái chết của Sonny quả là
một thảm họa. Sonny chẳng phải thằng dễ đối phó, một thằng phải ngán. Nó đã
trót vi phạm một lầm lỗi chiến lược để giải quyết một nhu cầu chiến thuật khi
phải cử thằng em đi nổ một lúc hai thằng ghê gớm là Sollozzo và Mc Closkey. Kết
quả là ông già phải gượng dậy điều khiển và thằng em phải bỏ xứ đi hai năm.
Phải chi thời gian đó nó được ở bên ông già để học tập kinh nghiệm thì phải
biết là lợi hại!

Lại còn vụ Ông Trùm Corleone điên đầu đi cử một thằng gốc Ái-Nhĩ-Lan ngất
ngư lên làm consigliori! Có chết cũng
đáng đời vì ở một địa vị yết hầu như vậy một thằng gốc Ái-Nhĩ-Lan làm sao so
sánh nổi với thằng dân Sicily? Có lẽ cũng là ý kiến chung của mọi phe nhóm, do
đó họ mới đặt cánh Corleone dưới liên minh Barzini-Tattaglia nhiều. Theo họ
nhận định thì Michael không bén gót Sonny về nghề nghiệp. Nó có thể khôn ngoan,
sáng suốt hơn thằng anh… nhưng đâu đã được một phần của bố? Nghĩa là Michael
bất quá chỉ là một thủ lãnh tầm thường, chẳng có gì để buộc đối phương phải
ngán!

Đồng ý là vụ cầu hòa của Ông Trùm Corleone hồi đó được mọi
phe nhóm hoan nghênh như một quyết định sáng suốt, cao cả. Nhưng trên thực tế
có thằng con bị thảm sát như vậy mà không nghĩ đến việc trả thù thì còn gì mất
mặt hơn? Như vậy đâu phải vì nghĩa khí mà hòa, chẳng qua chỉ vì yếu thế. Đó là
một sự kiện rành rành!