20

Cuộc
sống Vronxki có may mắn là được chi phối bởi một bộ luật gồm những nguyên tắc
quy định chính xác tất cả những gì nên làm và không nên làm. Bộ luật đó chỉ gồm
một số rất ít trường hợp, nhưng trái lại, những nguyên tắc đó là tuyệt đối và
Vronxki không vượt khỏi phạm vi chật hẹp đó, bao giờ cũng răm rắp làm tròn bổn
phận mình, không do dự một giây. Những nguyên tắc đó như sau: mắc nợ thua bạc
một tên bịp thì phải trả ngay nhưng không cần thanh toán cho thợ may vội; không
nên nói dối, tuy nhiên, được phép nói dối phụ nữ; không lừa dối ai, trừ phi đó
là một ông chồng; bản thân mình có thể xúc phạm kẻ khác nhưng trong bất kỳ
trường hợp nào cũng không tha thứ những xúc phạm đến mình, v.v... Những nguyên
tắc đó tuy hoàn toàn vô lý và sai trái nhưng là tuyệt đối và trong khi tuân
theo chúng, Vronxki thấy yên tâm và có thể cất cao đầu. Mãi gần đây, việc dan
díu với Anna mới làm chàng nhận ra bộ luật đó chưa bao quát tất cả mọi trường
hợp của cuộc sống, và rồi đây sẽ có thể xuất hiện những khó khăn, nghi hoặc mà
chàng không tìm được cách giải quyết. Quan hệ của chàng với Anna và chồng nàng,
cho đến nay, thật đơn giản và rõ ràng. Nó phù hợp với những nguyên tắc hướng
dẫn thái độ cư xử của chàng. Anna là một người đàn bà trung thực đã hiến dâng
tình yêu cho chàng, chàng cũng yêu nàng, cho nên, nàng xứng đáng được chàng
kính trọng như vợ chính thức hay hơn thế nữa. Chàng thà chặt tay mình chứ không
thể mở miệng, dù là bóng gió xa xôi, xúc phạm đến nàng hoặc thậm chí chỉ tỏ vẻ
thiếu sự tôn trọng cần phải giữ đối với phụ nữ cũng không dám. Quan hệ của
chàng với giới xã giao cũng đơn giản. Ai cũng biết, cũng đoán thấy việc dan díu
của chàng, nhưng không ai dám nhắc đến chuyện đó. Gặp trường hợp ngược lại,
chàng sẵn sàng buộc kẻ ba hoa phải câm mồm và kính trọng danh dự người chàng yêu,
tuy chính chàng đã làm tiêu tan danh dự đó. Quan hệ của chàng với người chồng
càng rõ ràng hơn nữa. Kể từ khi Anna yêu Vronxki, chàng cho mình là người duy
nhất có quyền hạn bất khả xâm phạm đối với nàng. Ông chồng chỉ là người thừa và
trở ngại. Tất nhiên, ông ta đang lâm vào tình thế đáng thương, nhưng biết làm
thế nào. Quyền duy nhất của người chồng là dùng vũ khí để đòi bồi thường danh
dự và Vronxki sẵn sàng nhận lời ông ta ngay từ phút đầu.

Nhưng những tuần lễ gần đây, quan hệ của chàng với vợ chồng
Carenin đã thay đổi từ bên trong, và sự mập mờ của quan hệ đó khiến Vronxki lo
ngại. Hôm qua, Anna báo cho chàng biết nàng đã có mang. Và chàng cảm thấy tin
này cùng điều Anna chờ đợi ở chàng, đòi hỏi chàng phải có một thái độ không dự
kiến sẵn trong cái bộ luật chi phối đời chàng. Và thực tình, chàng bị dồn vào
thế bất ngờ: ngay phút đầu, trái tim đã xui chàng yêu cầu nàng bỏ chồng. Chàng
đã nói điều đó với nàng. Giờ
đây, suy nghĩ lại, chàng thấy rõ là nên tránh giải pháp đoạn tuyệt đó, nhưng
đồng thời lại sợ hớ. “Buộc nàng bỏ chồng, tức là gắn bó đời nàng vào đời mình,
vậy mình đã chuẩn bị sẵn sàng chưa, làm thế nào có thể cướp nàng đi khi chưa có
tiền? Cứ giả dụ mình xoay được tiền... Liệu có thể mang nàng đi trong khi mình
còn tại ngũ? Nhưng đã trót nói với nàng thế rồi, mình phải sẵn sàng phòng ngừa
mọi bất trắc, nghĩa là có sẵn tiền và xin giải ngũ.” Chàng ngẫm nghĩ. Nên giải
ngũ hay không, điều này làm chàng liên tưởng tới mối băn khoăn sâu kín chỉ mình
biết với mình, có lẽ là mối quan tâm tha thiết nhất đời vẫn ấp ủ tận đáy lòng
chàng. Lòng ham danh vọng vốn là mơ ước của chàng từ thời thơ ấu và thời thanh
niên, mộtước mơ chàng không thú nhận với chính mình, nhưng mãnh liệt đến nỗi
giờ đây niềm say mê đó vẫn tranh chấp với tình yêu. Những bước đầu tiên trong
giới xã giao và trong quân ngũ đã thành công, nhưng hai năm trước, chàng mắc
một sai lầm ngu ngốc: muốn tỏ ra tự lập và muốn thăng chức, chàng đã từ chối
một địa vị dành cho chàng, hi vọng sự từ chối đó sẽ làm cho mình cao giá thêm;
nhưng chàng đã đi quá, thành thử không được dòm ngó đến nữa; dù muốn hay không,
bây giờ chàng vẫn phải đeo đẳng tình trạng tự lập tự tạo cho mình, ra vẻ người
tài trí không hề oán giận ai, không hề cho là mình bị bạc đãi và chỉ yêu cầu để
mình được yên thân chơi bời. Nhưng, từ sau ngày đến ở Moxcva hồi năm ngoái tới
nay, chàng không chơi bời nữa. Chàng thấy cái danh tiếng là người tài năng xa
lánh mọi danh vọng, bắt đầu lu mờ và nhiều người đã bắt đầu nghĩ chàng chẳng
qua chỉ là một gã tốt bụng và trung thực mà thôi. Chuyện dan díu với Carenin
gây tai tiếng ầm ĩ làm mọi người chú ý tới, tô điểm thêm cho chàng một ánh hào
quang mới và tạm thời dẹp bớt cái tham vọng vẫn gặm nhấm lòng chàng, nhưng
trước đây tám hôm, nó lại nổi dậy mãnh liệt gấp bội. Một người bạn thời niên thiếu,
cùng nhóm và cùng giới quý phái, cùng vào học và tốt nghiệp trường Hoàng tộc
thiếu sinh quân với chàng, kẻ đối thủ trong lớp học, trong thể thao, trong các
ngón chơi ngông cuồng hoặc trong mơ ước công danh, là Xerpukhovxkoe, mấy hôm
trước vừa ở Trung á về với cấp bậc tướng và một huân chương ít khi thấy ban
thưởng cho một người trẻ như vậy. Ông ta vừa đến Peterburg đã được mọi người
nhắc tới như một ngôi sao mới mọc. Cùng tuổi và cùng khóa với Vronxki, ông ta
đã là tướng và chờ đợi bổ nhiệm một chức vụ khiến ông ta có thể ảnh hưởng đến
cả việc điều hành công việc quốc gia, còn Vronxki, tuy tự do, xuất sắc, được
một người đàn bà đẹp yêu, vẫn chỉ là viên đại uý tầm thường mà người ta cho
phép muốn tự lập đến bao giờ tùy thích. “Đương nhiên, mình không hề ghen tị và
không thể ghen tị với Xerpukhovxkoe được; nhưng sự thăng chức của hắn chứng
minh rằng một người như mình chỉ cần gặp thời là có thể tiến rất nhanh trên
đường sự nghiệp. Mới đây ba năm, hắn còn ở một địa vị như mình. Giải ngũ bây
giờ tức là tự triệt đường. Còn lưu lại quân ngũ thì chẳng mất gì. Chính nàng
cũng nói không muốn thay đổi hoàn cảnh của nàng. Mình được nàng yêu, mình không
cần ghen tị với Xerpukhovxkoe.” Và chàng thong thả xoắn ria mép, đứng dậy, đi
bách bộ quanh phòng. Đôi mắt sáng lên một ánh đặc biệt, chàng đang ở trong
trạng thái tinh thần cương quyết, bình tĩnh và vui sướng, thường cảm thấy sau
khi làm sáng tỏ hoàn cảnh của mình. Mọi cái đều sáng sủa và rõ ràng như mỗi lần
thanh toán xong công nợ. Chàng cạo mặt, tắm nước lạnh, mặc quần áo và ra đi.

21

- Mình
đến tìm cậu. Hôm nay cậu giặt giũ lâu nhỉ, - Pet'rixki nói với chàng. - Xong
rồi chứ?

- Ừ, -
Vronxki trả lời, nheo mắt cười và khe khẽ xoắn đuôi đôi ria mép tưởng như chỉ
một cử động vô tình nhỏ nhặt cũng có thể làm đảo lộn công việc của chàng.

- Sau
cái việc đó, bao giờ cậu cũng có vẻ như vừa tắm xong, - Pet'rixki nói. - Mình
vừa ở nhà Gritxta về (đó là biệt hiệu viên đại tá), họ đang chờ cậu.

Vronxki
nhìn bạn không trả lời. Chàng đang nghĩ đến việc khác.

- À,
tiếng nhạc ở nhà ông ta đấy phải không? - chàng nói, lắng nghe âm thanh quen
thuộc của dàn quân nhạc cử những vũ khúc ponka và vanxơ từ xa vẳng tới. - Có
tiệc đấy à?

- Đón
Xerpukhovxkoe đấy.

- Ồ! -
Vronxki nói. - Mình chưa biết gì cả. - Và đôi mắt nheo nheo cười của chàng lại
ngời lên long lanh sáng hơn.

Giờ
đây, khi đã khẳng định mình thật sự sung sướng với mối tình vì nó mà chàng hy
sinh cả tham vọng (hoặc ít ra, giờ đây chàng cũng đóng vai trò đó), Vronxki
không còn ghen tị với Xerpukhovxkoe, cũng không giận ông ta không đến thăm mình
trước. Xerpukhovxkoe là một người bạn tốt và chàng sung sướng được gặp lại ông
ta.

- Phải,
mình rất hài lòng.

Đại tá
DoMil ở một tòa nhà lớn rất đế vương. Tất cả quan khách đều đã hội họp ngoài
sân thượng. Từ trong sân, Vronxki thoạt tiên nhìn thấy những ca sĩ của trung
đoàn mặc quân phục hè vây quanh một thùng rượu vốtka và vóc người lực lưỡng của
viên đại tá đứng giữa đám sĩ quan; ông ta bước xuống bậc thềm thứ nhất của sân
thượng và kêu to át cả tiếng nhạc đang dạo một vũ khúc đối diện của Offenbach⁽⁵⁴⁾, khoát rộng tay ra lệnh
cho toán lính cách đó một ít. Toán lính, người liên lạc và vài hạ sĩ quan khác
bước lại gần sân thượng cùng lúc với Vronxki. Viên đại tá quay về gần bàn, lại
trở ra ngoài thềm với cốc rượu sâm banh và cất tiếng oang oang mời chạm cốc:
“Chúc mừng sức khỏe người bạn cũ của chúng ta, vị tướng quân anh dũng, hoàng
thân Xerpukhovxkoe. Ura!” Đằng sau đại tá, Xerpukhovxkoe, tay cầm cốc sâm banh,
tươi cười xuất hiện. - Bondarenco, anh càng ngày càng trẻ ra, - ông ta nói với
viên thượng sĩ khinh kỵ, một gã khỏe mạnh má đỏ hồng đã tái đăng và đang đứng
nghiêm trước mặt ông cứng đờ như khúc gỗ. Vronxki từ ba năm nay chưa gặp
Xerpukhovxkoe. Ông ta đã để râu má, do đó có vẻ hùng dũng hơn, nhưng vẫn cân
đối như xưa, nổi bật vì diện mạo, vóc dáng tao nhã và quyền quý hơn là vì đẹp.
Sự thay đổi duy nhất Vronxki nhận thấy ở ông ta là vẻ rạng rỡ điềm đạm thường
in trên bộ mặt những người thành đạt và biết rõ mọi người đều công nhận sự
thành đạt của mình. Vẻ rạng rỡ đó, Vronxki đã từng trải nên nhận ra ngay ở
Xerpukhovxkoe. Khi xuống cầu thang, Xerpukhovxkoe trông thấy Vronxki. Mặt ông
sáng lên một nụ cười hớn hở. Ông ta gật đầu với chàng, giơ cao cốc sâm banh,
như muốn nói mình không thể lờ đi không chạm cốc trước với gã thượng sĩ khinh kỵ
đang đứng nghiêm, đôi môi khép lại chờ cái hôn của quan trên.

(54) Jacques Offenbach (1819 - 1880)
nhạc sĩ Pháp, gốc Đức, tác giả nhiều vở nhạc kịch nổi tiếng.

- À!
Anh ta đây rồi! - đại tá reo lên. - Thế mà Yasvin bảo tôi là anh đang ưu
phiền.

Xerpukhovxkoe
hôn đôi môi ướt và tươi tắn của gã thượng sĩ khinh kỵ đẹp trai, và lấy mùi soa
lau mồm, bước lại gần Vronxki.

- Tôi
rất sung sướng được gặp anh, - ông ta nói, bắt tay chàng và kéo riêng ra một
chỗ.

- Anh
tiếp anh ấy nhé! - viên đại tá chỉ Vronxki, kêu to bảo Yasvin và đi xuống gặp
toán lính.

- Sao
hôm qua anh không đến trường đua? Tôi đã tưởng gặp anh ở đó. - Vronxki nói và
ngắm nhìn Xerpukhovxkoe.

- Tôi
có đến, nhưng muộn quá. Xin lỗi, - ông nói thêm và quay lại viên sĩ quan phụ
cận. - Xin ông thay mặt tôi phân phát cái này cho họ.

Ông ta
vội rút trong ví ra ba tờ một trăm rúp và đỏ mặt.

-
Vronxki! Cậu ăn uống một chút nhé? - Yasvin hỏi. - Này, bưng món ăn ra cho bá
tước. Trong khi chờ đợi, cậu hãy uống cái này đã. - Bữa tiệc kéo dài khá lâu
trong nhà viên đại tá. Quan khách uống rượu lu bù. Họ nâng bổng Xerpukhovxkoe,
đánh đưa và tung lên cao. Đến lượt viên đại tá cũng vậy. Sau đó, đại tá cùng
Pet'rixki nhảy trước mặt các ca sĩ. Rồi đại tá, hơi mệt, ngồi xuống một chiếc
ghế dài trong sân, và bắt đầu chứng minh cho Yasvin thấy nước Nga hơn hẳn nước
Phổ, nhất là về mặt xung kích kỵ binh; sự huyên náo tạm ngừng một lát.
Xerpukhovxkoe vào nhà rửa tay và gặp Vronxki ở buồng rửa mặt; Vronxki đang giội
nước. Chàng cởi áo quân phục và để nước tia xuống cái gáy rậm tóc, đỏ ửng rồi
kỳ cổ và mặt. Rửa xong, chàng đến gặp Xerpukhovxkoe. Cả hai ngồi xuống chiếc đi
văng nhỏ và bắt đầu hào hứng nói chuyện.

- Nhà
tôi đã kể lại mọi hành động và cử chỉ của anh, - Xerpukhovxkoe nói.

- Tôi
rất vui lòng là anh thường đến thăm nhà tôi.

- Chị
ấy là bạn của Varya và đó là những phụ nữ duy nhất ở Peterburg mà tôi thích
được gặp mặt, - Vronxki mỉm cười trả lời. Chàng mỉm cười vì nhìn thấy trước đầu
đề câu chuyện và điều đó làm chàng thích thú.

- Những
người duy nhất à? - Xerpukhovxkoe mỉm cười hỏi.

- Còn
tôi, tôi cũng được biết tin tức của anh, nhưng không phải chỉ qua chị ấy, -
Vronxki nói, chặn ngay câu nói bóng gió đó và làm bộ mặt nghiêm trang. - Tôi
rất sung sướng vì thành công của anh, tôi không ngạc nhiên chút nào. Thậm chí
tôi còn chờ đợi nhiều hơn nữa kia.

Xerpukhovxkoe
mỉm cười. Rõ ràng ông khoái trá với nhận định như vậy về mình và thấy không cần
giấu giếm điều đó.

- Còn
tôi, trái lại, thú thực với anh là tôi không hi vọng được như vậy. Nhưng tôi
mãn nguyện, rất mãn nguyện. Tôi vốn nhiều tham vọng, đó là nhược điểm của tôi
và tôi không chối cãi.

- Nếu
không thành đạt thì chưa chắc anh đã thừa nhận như vậy, - Vronxki nói.

- Tôi
không nghĩ thế, - Xerpukhovxkoe lại mỉm cười và nói. - Tôi không nói cuộc đời
không có tham vọng là không đáng sống, nhưng như vậy sẽ chán phèo. Có thể là
tôi nhầm, nhưng tôi tự cảm thấy có một số năng lực trong phạm vi hoạt động đã
lựa chọn và bất kể quyền binh nào trao vào tay tôi cũng đều đúng chỗ hơn là
trao cho nhiều người khác mà tôi quen biết, - Xerpukhovxkoe nói, đầy tự tin. -
Cho nên, càng tiến gần quyền binh, tôi càng mãn nguyện.

- Điều
đúng với anh có thể không đúng với người khác. Trước đây tôi cũng nghĩ như anh,
nhưng tôi đã sống và tôi thấy tham vọng không phải là điều duy nhất làm nên giá
trị cuộc đời, - Vronxki nói.

- Đúng
thế đấy, đúng thế đấy! - Xerpukhovxkoe cười nói. - Ngay từ đầu, tôi đã nói là
tôi được nghe kể về anh, tôi đã biết anh từ chối... Tất nhiên, tôi tán thành.
Nhưng dù sao cũng cần chú ý đến thái độ xử sự. Tôi nghĩ anh hành động rất đúng
nhưng không đúng cách thức phải làm.

- Việc
đã qua coi như xong rồi; và anh cũng biết tôi không bao giờ nuốt lời. Vả lại,
tôi sống thế này là tốt lắm rồi.

- Hiện
nay thì thế đấy, nhưng anh không thể chỉ dừng lại đó. Tôi không nói vậy về ông
anh của anh. Ông ta là một... đứa trẻ đáng yêu, hệt như chủ nhân ở đây. Anh có
nghe thấy tiếng hắn không? - ông ta nói thêm và lắng nghe những tiếng “Ura”
vang lên. - Hắn đang vui chơi... Nhưng anh, cái đó không thể làm anh mãn
nguyện.

- Tôi
có nói là tôi mãn nguyện đâu.

- Phải,
thế chưa đủ. Những người như anh là cần thiết.

- Cần
thiết cho ai?

- Cho
ai à? Cho xã hội, cho nước Nga. Nước Nga đang cần người, đang cần một chính
đảng. Nếu không, tất cả sẽ tan hoang hết.

- Nghĩa
là thế nào? Cần đến chính đảng của Bectêniep để chống lại bọn cộng sản Nga à?

-
Không, - Xerpukhovxkoe nói và cau mày bực bội khi thấy bạn ngỡ mình có ý kiến
ngu xuẩn như vậy. - Mọi cái đó chỉ
là chuyện tào lao. Chuyện đó trước đây và sau này vẫn thế. Không hề có bọn
cộng sản. Bọn mưu đồ bao giờ cũng cần bịa đặt ra một đảng phái có hại, nguy
hiểm. Đó là cái trò cũ rích. Không, chúng ta cần một đảng gồm những người độc
lập như anh và tôi.

- Thế
tại sao (Vronxki nhắc tên một số nhân vật có thế lực), tại sao họ không phải là
những người độc lập?

- Bởi
vì hiện nay họ không có hoặc từ khi sinh ra đã không có tài sản độc lập, nhất
họ không sinh trưởng như chúng ta trong những nơi gần mặt trời. Người ta có thể
mua chuộc họ bằng tiền bạc hoặc phỉnh nịnh. Và để duy trì địa vị, họ phải tự bày
ra một phương hướng. Họ theo đuổi một phương hướng nào đó, một phương hướng tai
hại mà chính họ cũng không tin; phương hướng đó chỉ là kế sinh nhai, nhà cửa,
lương bổng đều trông vào Nhà nước đãi ngộ. Thế cũng chả tinh ranh gì lắm đâu, cứ xét kĩ mánh khóe của họ thì
rõ. Có thể là tôi xấu xa hoặc ngu ngốc hơn họ, mặc dầu tôi không hiểu tại sao
lại thế. Anh và tôi có một điểm căn bản thuận lợi hơn họ: chúng ta khó bị mua
chuộc hơn. Những người như chúng ta lúc này càng cần thiết hơn bao giờ hết. -
Vronxki chăm chú nghe; chàng chú ý không phải vì nội dung lời lẽ mà vì quan
điểm của Xerpukhovxkoe, ông ta đã nghĩ đến chuyện bắt đầu đấu tranh giành quyền
hành và đã mang sẵn những thiện cảm hay ác cảm giữa môi trường đó, trong khi
những quan tâm của chàng chưa vượt ra ngoài quyền lợi đội kỵ binh. Vronxki cũng
hiểu Xerpukhovxkoe có thể trở nên rất có thế lực nhờ khả năng nhận thức suy xét
toàn diện không thể chối cãi của ông và nhờ trí thông minh cùng tài hùng biện,
vốn rất hiếm trong môi trường ông đang sống. Và chàng ghen với bạn, mặc dầu hổ
thẹn vì điều đó.

- Đúng
thế, nhưng để làm việc đó, tôi thiếu một đức tính chủ yếu: đó là lòng khao khát
quyền hành, - chàng trả lời. - Trước tôi từng có khát vọng đó, nay thì hết rồi.

- Anh
tha lỗi, không đúng thế đâu, - Xerpukhovxkoe mỉm cười nói.

-
Không, đúng, đúng chứ... thực tình mà nói, hiện nay đúng là thế, - Vronxki nói
thêm.

- Phải,
hiện nay, đó lại là chuyện khác... cái hiện nay không phải sẽ kéo dài mãi
mãi.

- Có
thể như vậy, - Vronxki trả lời.

- Anh
nói là có thể như vậy, - Xerpukhovxkoe nói tiếp, như đã đoán được ý bạn, còn
tôi, tôi nói với anh là chắc chắn
như vậy. Vì thế mà tôi muốn gặp anh. Anh đã hành động như thế là phải. Tôi
hiểu anh, nhưng anh không nên khăng khăng như vậy mãi. Tôi chỉ yêu cầu anh
trao toàn quyền hành động cho
tôi thôi. Tôi không muốn đóng vai người che chở anh... mặc dầu thực tình tôi
không hiểu tại sao tôi lại không đóng vai trò đó: chính anh từng che chở cho
tôi biết bao lần! Tôi mong tình bạn chúng ta đứng trên mọi cái đó. Phải, - ông
nói, mỉm cười với chàng âu yếm như đàn bà, - anh cứ trao cho tôi toàn quyền
hành động. Hãy ra khỏi trung đoàn và tôi sẽ kéo anh đến chỗ tôi không chút lộ
liễu.

- Nhưng
anh hiểu cho là tôi không cần gì cả, mà chỉ cần mọi điều cứ y nguyên như hiện
nay, - Vronxki nói. Xerpukhovxkoe đứng dậy và đứng trước mặt chàng.

- Anh
nói vậy, tôi hiểu ý anh rồi. Anh ạ, chúng ta cùng một tuổI với nhau, có thể là
anh quen biết nhiều phụ nữ hơn tôi, - nụ cười và cử chỉ của Xerpukhovxkoe như
bảo Vronxki không việc gì mà sợ, ông chỉ thận trọng và tế nhị chạm khẽ đến chỗ
hiểm của chàng thôi. - Nhưng tôi đã có vợ và anh nên tin tôi: tôi không nhớ là
ai đã nói: một người chỉ biết và yêu vợ mình thôi, cũng vẫn hiểu đàn bà hơn là
kẻ đã quen hàng nghìn đàn bà.

- Chúng
tôi sẽ ra ngay! - Vronxki nói to với viên sĩ quan đang ló đầu ở cửa ra vào, -
báo với họ là đại tá mời ra.

Bây giờ
Vronxki muốn nghe Xerpukhovxkoe nói ra hết để xem ông ta định đi đến đâu.

- Ý kiến của tôi là thế này.
Đàn bà là vật chướng ngại chủ yếu của đàn ông trên đường sự nghiệp. Thật khó mà
vừa yêu một người đàn bà vừa làm bất cứ việc gì khác. Chỉ có một cách hưởng thụ
khoái lạc tình yêu mà không để nó biến thành trở ngại: đó là kết hôn. Biết cắt
nghĩa thế nào, thế nào, cho anh hiểu ý nghĩ của tôi nhỉ? - Xerpukhovxkoe nói,
vốn thích dùng thí dụ. - À, thế này! Phải, người ta chỉ có thể vừa mang
một gánh nặng vừa dùng tay
để làm việc khác bằng cách buộc gánh nặng đó lên lưng... và đó là hôn nhân. Đó
là điều tôi cảm thấy, khi đã kết hôn. Đột nhiên, tay tôi trở nên tự do. Nhưng
nếu kéo lê gánh nặng đó ở ngoài vòng hôn nhân, đôi tay ta sẽ vướng mắc không
làm gì được. Anh cứ xem Mazancov, Crupov đấy. Vì đàn bà mà họ làm hỏng cả sự
nghiệp.

- Đàn
bà như thế thì thật tuyệt! - Vronxki nói, nghĩ tới cô đào hát và người phụ nữ Pháp
mà hai người kia đang tằng tịu.

- Địa
vị người đàn bà trong xã hội càng vững chắc thì vấn đề lại càng nghiêm trọng.
Như thế không còn là tự mang lấy gánh nặng, mà là giằng lấy của kẻ khác.

- Anh
chưa bao giờ yêu cả, - Vronxki khẽ đáp, vừa nhìn thẳng trước mặt vừa nghĩ tới
Anna.

- Có
thể như vậy. Nhưng hãy nhớ lấy những điều tôi đã nói với anh. Còn điều này nữa:
đàn bà bao giờ cũng vụ thực hơn đàn ông. Chúng ta coi tình yêu là một cái gì
cao cả, còn họ, họ bao giờ cũng rất trần
tục.

- Chúng
tôi ra ngay, ra ngay đây! - Chàng nói với tên hầu phòng đang đi vào. Nhưng hắn
đến không phải để gọi mà mang thư tới cho Vronxki.

- Quận
chúa Tverxcaia sai mang thư này đến hầu ông. - Vronxki bóc thư ra xem và đỏ
bừng mặt lên.

- Tôi
bị nhức đầu, tôi phải về nhà thôi, - chàng bảo Xerpukhovxkoe.

- Thôi
được, tạm biệt anh. Anh trao cho tôi toàn
quyền chứ?

- Chúng
ta sẽ bàn lại chuyện đó sau. Tôi sẽ gặp anh ở Peterburg.