Chương hai mươi mốt

1

Cơn mưa đầu mùa, từ phía biển ầm ào lướt qua rồi tạnh ngay, như là đùa giỡn.
Mặt đường nhựa nghi ngút bốc hơi. Những tàu dừa, tàu chuối nhoáng nước, bóng
lên như gương. Bầu trời trở lại trong xanh, nhẹ nhõm. Chỉ có gió là vẫn thổi
mạnh. Ngoài kia biển động. Tiếng sóng âm vang, theo gió dội sâu vào đất liền. Ở
xa bờ biển vài ba cây số vẫn nghe thấy những vang dội, ầm ào của sóng biển. Còn
ở đây, ngay bên bờ biển, tiếng sóng nghe càng bồn chồn; khiến những người chiến
sĩ chưa quen với biển luôn có cảm giác như mình đang đung đưa, đung đưa theo
nhịp sóng và nghĩ rằng: nếu tiếng sóng cứ dội vào bồn chồn, sôi nổi như vậy thì
có lẽ mình cũng sẽ “say sóng” mất.

Nhân dân trong thị xã tản cư ra vùng ngoại thị tránh đạn đang lũ lượt trở
về. Xe Hon-đa, xe Lam-bét-ta, xe đạp, xe hơi các loại chất đầy đồ đạc và người
chạy tới, chạy lui như mắc cửi. Cầu Đà Rằng nhộn nhịp người qua, kẻ lại. Nam nữ
thanh niên mặc quần áo nhiều màu, dắt nhau đi hàng bốn, hàng năm trên đường, cười
nói ríu rít.

Nguyên đi một mình, tha thẩn trên đường, thỉnh thoảng anh lại mỉm cười, gật
đầu chào một người nào đó. Đôi lúc anh muốn rảo bước hoặc chạy vùng lên, nhưng
như thế thì kỳ cục quá, vả lại cũng chẳng vội gì. Vì vậy, anh cứ tha thẩn bước
như người say.

Anh đi qua chợ Đông Mỹ. Chợ đã họp bình thường, đông nghịt, ồn ào huyên náo.
Trên nóc ngôi nhà lớn của khu chợ, một lá cờ khổ rộng phấp phới bay. Cờ nhiều
quá, ở đâu cũng thấy cờ. Cờ giải phóng và cả cờ đỏ sao vàng. Những lá cờ may
vội, không giống nhau, thậm chí không đúng kiểu cách, kích thước; cái thì nền
đỏ ở trên cái nền xanh ở trên; có cái không phải là hình chữ nhật mà vuông chằn
chặn, nom thật vui mắt.

Một tốp thanh niên đang cặm cụi dùng vôi trắng quét đi lá cờ ba sọc sơn
trên bức tường của một ngôi nhà lớn. Họ quét đi cả những khẩu hiệu chống Cộng, những
câu ca dao hạng bét cổ động cho cuộc “cách mạng hành chánh” mị dân của chính
quyền Thiệu, kiểu “Dân làm cán giúp ai ơi. Cách mạng tấn tới, người người ấm no”.

Nguyên rẽ vào trường tiểu học Đông Mỹ, nơi cơ sở chỉ huy trung đoàn đóng
quân tạm thời.

Trên sân trường đông nghịt những người. Gần chục chiếc xe lam chất đầy rau,
củ, trái cây, gà lợn đỗ trước sân. Một con lợn ma lanh vừa phóng như có đám
cháy. Cánh thanh niên hò hét đuổi theo. Một lát sau, họ dồn được con lợn bướng
bỉnh ấy vào một góc tường. Cùng đường, con lợn phóng bừa vào giữa cái vòng
người đang vây quanh nó.

- Mày chết rồi!

Tiếng cười ran lên. Một anh thanh niên to lớn xách hai cẳng con lợn chạy
lại ném vào thùng xe. Những chú lợn còn lại trong xe kêu eng éc, nhảy loạn xị.

Những chiếc xe chất đầy rau quả, gà lợn đó là quà của các tổ chức nông hội,
phụ nữ, hội mẹ chiến sĩ của các thôn ấp xung quanh mang tới úy lạo bộ đội giải
phóng. Đoàn đại biểu của các thôn đến khá đông, mỗi đoàn liền cử ra vài người
vào để “có mấy lời với các cấp chỉ huy”.

Ban chính trị trung đoàn bố trí một phòng học rộng để làm nơi đón tiếp bà
con. Chính ủy Tâm trực tiếp chủ trì cuộc gặp gỡ. Nguyên được mời tới cùng tiếp
khách với chính ủy. Anh hơi bị bất ngờ nên có lúng túng đôi chút, nhất là khi
thấy mấy cô đại biểu còn trẻ và xinh quá, cứ nép vào vai nhau, thập thò không
ai dám vào trước.

Sau khi mọi người đã yên vị, một ông già đầu tóc bạc phơ bó trong chiếc
khăn nhiều màu hồng điều, mặc áo chùng thâm, trịnh trọng đứng lên:

- Thưa các cấp chỉ huy bộ đội giải phóng. Bà con tui đại diện cho các khóm
ấp và đoàn thể địa phương tới giải phóng hoàn toàn tỉnh nhà. Bà con tui xiết kể
mừng vui. Bao nhiêu năm bị thằng giặc kềm kẹp, o ép, hôm nay mới lại được tự do.
Bà con tui không biết lấy chi để tri ân các liệt sĩ, thương binh, tri ân anh em
chiến sĩ. Gọi là có chút quà nhỏ mọn, cây nhà lá vườn, bà con tui quyên góp để
các chiến sĩ ta thêm phần sức khỏe. Anh em chiến sĩ ta còn nhiều gian lao, vất
vả. Mong các cấp chỉ huy xá cho chút tình nhỏ mọn của bà con cô bác.

Chính ủy Tâm bước tới, trịnh trọng bắt tay ông già rồi quay lại, vui vẻ nói
với mọi người:

- Thưa các ba, các má, các chị, các anh... Bà con cô bác đã có lòng tới
viếng thăm anh em chiến sĩ. Chúng tôi xin thay mặt ban chỉ huy và toàn thể anh
em cảm ơn sự chăm sóc tận tình đó của nhân dân.

Mọi người lộp độp vỗ tay.

- ... Tôi cũng xin thay mặt ban chỉ huy và toàn thể anh em chúc mừng bà còn
ta đã được giải phóng. Xin gửi lời các vị đại biểu về thăm hỏi bà con khóm ấp, thăm
hỏi các gia đình thương binh, liệt sĩ và các gia đình có công với cách mạng
trong hai cuộc kháng chiến vừa qua.

Tiếng vỗ tay lại ran lên. Các cháu thiếu niên bu kín các cửa sổ cũng hò reo
vỗ tay theo. Đợi cho tiếng vỗ tay ngớt, chính ủy mỉm cười, tiếp tục nói:

- ... Bà con đã có lòng quyên góp rau quả, thực phẩm để tặng anh em bộ đội,
chúng tôi xin thay mặt anh em nhận tất cả...

Tiếng vỗ tay bỗng ào lên và kéo dài. Các bà vừa nhai trầu vừa cười móm mém.
Các chị, các cô ý tứ nhìn nhau. Mấy ông già phấn khởi gật gù...

Tiếng chính ủy bỗng trầm xuống:

- Nhưng... bà con ta bao nhiêu năm sống dưới ách thống trị của bè lũ bán
nước và cướp nước. Cơ khổ đã nhiều. Bị vơ vét bóc lột đã nhiều. Bây giờ được
giải phóng mới bắt đầu lại cơ nghiệp, đẩy mạnh tăng gia sản xuất để cho dân
giàu, nước mạnh. Tuy còn nghèo khổ nhưng bà con ta thương bộ đội như con cháu
ruột thịt mình nên không hề tiếc công, tiếc của. Anh em chúng tôi xin nhận tất
cả quà bà con gởi tặng. Nhưng cũng xin đề nghị bà con cô bác cho anh em được sử
dụng những món quà đó sao cho thật hợp lý, thật có lợi.

Ông già mặc áo chùng thâm cười vang:

- Bà con tui đã mang tới thời tùy anh em sử dụng chớ sao?

- Vâng. - Chính ủy cười nhìn mọi người. - Vậy tôi xin trình bày dự định của
ban chỉ huy đơn vị như sau: rau quả, trái cây, trà, kẹo, thuốc lá chia đều cho
các đơn vị. Còn gà, lợn và hình như có cả một con bò phải không ạ? Vâng, tất cả
những loại gia súc, gia cầm đó thì như thế này. Anh em chúng tôi xin gửi lại bà
con nuôi giùm, để rồi một con sinh ra mười, mười con sinh ra trăm. Tới khi
chính quyền địa phương địa phương bán cho nhà nước thì bà con bán giùm. Bởi vì
bán cho nhà nước rồi nhà nước cũng để nuôi bộ đội, mà như vậy thì có lãi; có
lãi thì dân giàu, nước mạnh. Bà con cô bác tính xem như vậy có được không?

Mọi người ngơ ngác nhìn nhau rồi một bà má đứng dậy:

- Ông chỉ huy nói vậy là không nhận heo gà của bà con tui úy lạo chiến sĩ?

- Dạ, thưa má, có nhận đấy chứ ạ! - Chính ủy ôn tồn giải thích. - Nhận, nhưng
anh em chiến sĩ bận đi đánh giặc nên phải gửi lại các má, các chị nuôi giùm.

Một bác nông dân chít khăn đầu rìu nói oang oang:

- Mần thịt cho anh em nhậu một bữa, gọi là mừng chiến thắng, có sao?

Bà má vừa nói xong đưa khăn lên chấm nước mắt, giọng nghẹn lại:

- Tụi nó trên xanh cực khổ hoài rồi...

Một cô gái trạc tuổi đôi mươi, bận bộ bà ba đen, đội mũ giải phóng mới tinh
đứng dậy rụt rè thưa:

- Thưa chú chỉ huy! Vậy... heo của ấp cháu mần thịt rồi, nuôi sao đặng?
Cháu mang về thời bà con la rần lên, cháu biết tính răng?

Chính ủy mời cô gái ngồi xuống, suy nghĩ một lát rồi nói:

- Vậy thế này nhé! Heo của ấp cháu lỡ thịt rồi thì ban chỉ huy xin nhận. Số
thịt ấy sẽ đưa về đơn vị quân y để anh em thương binh bồi dưỡng, được chứ?

Cô gái mừng húm, gật đầu cười tươi như hoa. Bác nông dân chít khăn đầu rìu
chép miệng tiếc rẻ:

- Biết vậy tui cũng cho ấp mần thịt đi cho rồi.

Mọi người cười ồ, vui vẻ. Ông già mặc áo chùng lại trịnh trọng đứng lên:

- Ông chỉ huy đã nói vậy, bà con tui cũng chẳng biết nói sao nữa. Bộ đội ta
thương dân còn nghèo nên tìm cớ thoái thác vậy thôi. Chỉ có bộ đội Cụ Hồ mới
thương dân tới vậy. Chớ ba cái thằng ngụy, chưa về tới đầu ấp nó đã hạch sách, đòi
ăn, đòi nhậu rồi. Bà con tui xin nhận lời chỉ huy về nói lại với bà con khóm ấp.
Bà con tui đã nhận lời xin nuôi cho nó sinh năm đẻ bảy, đặng rồi nộp lại cho
Chánh phủ ta để Chánh phủ nuôi quân, kiến quốc. Phải không bà con?

Ông già cười, chòm râu bạc lơ thơ rung lên. Rồi, gương mặt ông trở lại vẻ
nghiêm trang:

- Quê hương được giải phóng. Tui mừng quá, gọi là có mấy câu nôm na xin
hiến tặng các cấp chỉ huy cùng bà con.

Ông đưa tay lên vê mấy sợi râu. Gương mặt ông chuyển động, giọng ông run
run, trầm và đục:

- Hôm nay trở lại làng ta

Xây dựng hạnh phúc nhà nhà ấm no

Tri ân bộ đội Cụ Hồ

Về đây giải phóng giúp cho dân mình

Quân dân cá nước nặng tình

Bên nhau chiến đấu hy sinh tới cùng

Đặng cho non nước trùng phùng

Rạng danh nòi giống anh hùng nước Nam.

2

Đoàn xe chở dân di tản về tới thị xã Tuy Hòa lúc ba giờ chiều. Đây là số
dân ở các tỉnh miền xuôi lên làm ăn, buôn bán ở các tỉnh, thị xã vùng cao
nguyên bị mắc kẹt khi chiến sự xảy ra và đã chạy theo quân đội Sài Gòn trong
cuộc “tùy nghi di tản” vừa qua. Sau khi thị xã Cheo Reo được giải phóng, ủy ban
quân quản đã tập hợp họ lại và tổ chức đưa họ về Tuy Hòa để rồi từ đây họ sẽ tự
tìm lấy phương tiện trở về quê quán.

Thanh Mai đã có mặt trong đoàn người ấy.

Khi họ tới nơi thì khu vực tập trung đã đông nghịt những người. Không phải
chỉ có dân Tây Nguyên chạy về mà ở đây còn một số khá đông dân ở các thị xã, thành
phố miền ngoài chạy vào. Có những gia đình lếch thếch bồng bế nhau chạy từ Huế
vào tới đây. Được sự giải thích của chính quyền cách mạng. Còn lại một số tiếp
tục đồng ý quay về quê quán làm ăn. Còn lại một số tiếp tục “chạy” vào các tỉnh
miền trong vì họ có gia đình hoặc người thân có thể nhờ cậy, ủy ban quân quản
thị xã cũng đồng ý để họ đi và cấp cho mỗi người một giấy đi đường để họ dễ
dàng vượt qua những trạm kiểm soát của quân giải phóng.

Trong khi chờ đợi đến lượt mình vào làm giấy tờ. Mai tha thẩn đi ra đường, nhìn
dân phố đi lại nhộn nhịp. Gương mặt mọi người đều biểu lộ một niềm vui lớn, niềm
vui giải phóng. Rõ ràng, đa số nhân dân lao động đã đón quân giải phóng như đón
chào những người ruột thịt của mình. Cô cũng bắt gặp những gương mặt sầu muộn, lo
toan, thậm chí có cả những gương mặt, những ánh mắt chứa chất sự thù hận. Điều
đó có gì là lạ đâu? Cô tin, khi Sài Gòn của cô được giải phóng thì những gương
mặt, những ánh mắt ấy cũng không hiếm. Ngay trong gia đình của cô cũng vậy. Ba
má cô không thể tin có một điều gì tốt lành ở cách mạng. Cái ý định kể lại cho
ba má nghe về những sự thật mà mình đã được chứng kiến của cô thật ngây thơ. Dù
cô có kể đúng như thật, ba má cô cũng sẽ không tin, sẽ cho rằng cô đã “nhiễm cộng”,
đã bị lừa phỉnh, bịp bợm. Cũng may, cô còn có bạn bè, có Tuấn. Cô sẽ kể lại cho
họ nghe tất cả những điều mà cô đã chứng kiến. Đối với họ, những điều mà cô đã
trải qua còn dữ dằn, giật gân hơn cả những chi tiết rùng rợn thường được miêu
tả trong các tiểu thuyết trinh thám ba xu nhan nhản trên các vỉa hè Sài Gòn. Còn
Tuấn! Trời ơi, sao em ít nghĩ tới anh đến thế? Anh ở đâu? Bây giờ anh đang ở
đâu? Em đang trở về với anh đây. Chỉ có anh là người có thể hiểu em, hiểu thấu
những nỗi gian lao, nguy hiểm mà em vừa trải qua mà thôi!

Tự dưng chiều nay cô cảm thấy buồn, mặc dầu cô biết mình sắp được trở về
Sài Gòn, gặp lại những người thân yêu. Mỗi khi thấy một người chiến sĩ quân
giải phóng mặc đồ xanh đi qua cô lại vội vã nhìn xuống hoặc quay đi, tránh ánh
mắt họ. Cô cảm thấy như mình có lỗi, hình như cô đã nghĩ rằng: chỉ ngày mai, khi
mình trở về vùng chưa giải phóng, tiếp xúc với những người còn lại phía bên kia
là mình đã bội ơn những người đã cứu giúp mình trong cơn hoạn nạn. Mai cũng tự
biết mình chưa thể làm gì được để cùng với những người mà cô đã bắt đầu yêu mến,
tin cậy đẩy lùi cuộc chiến tranh này về quá khứ. Cô mới chỉ đi đón họ được thôi
chứ không thể đi cùng họ. Nhưng cô mong sẽ có ngày đón họ mà tiến vào Sài Gòn.

“Không! Không bao giờ tôi quên các anh đâu. Về Sài Gòn, tôi sẽ kể cho bạn
bè nghe về các anh, giúp họ hiểu các anh hơn, để khi các anh tiến vào Sài Gòn
sẽ có thêm những bạn bè của tôi vui mừng chào đón các anh.” Trong lòng cô vang
lên những lời ấy và cô tự tin ở lòng mình. Điều ấy khiến cô vui hơn và tự chủ
hơn, cô mạnh dạn bước lên nhìn những chiến sĩ đi tới bằng ánh mắt trìu mến, như
ánh mắt của nhân dân thị xã này vừa được các anh giải phóng.

Bất chợt cô nhìn thấy một gương mặt quen thuộc trong tốp bộ đội đang đi tới.
Tim cô đập rộn lên vì hồi hộp. Khi người chiến sĩ ấy đi ngang, cô ngập ngừng cât
tiếng gọi:

- Anh Đạt!

Người ấy đúng là Đạt, anh trung đội phó của “Trung đội gió lốc” quen thuộc,
người đã trực tiếp chỉ huy các chiến sĩ giải phóng giúp đỡ dân tị nạn khi họ
vừa được cứu ra khỏi khu rừng khô rang, đầy đe dọa chết chóc. Anh dừng lại, ngỡ
ngàng nhìn cô gái giây lát rồi mỉm cười:

- A! Chào cô Mai. Cô cũng đã về tới đây rồi cơ à?

Mai mừng rỡ khi thấy anh nhận ra mình:

- Dạ... em... mới về chiều nay.

- Nhanh nhỉ.

Anh trung đội phó chợt cất tiếng cười:

- Thế nào, cô đã biết nấu cơm chưa?

Mai bẽn lẽn lắc đầu:

- Chưa ạ... nhưng em sẽ học...

Mai chợt thấy mắc cỡ khi nhớ lại ngày hôm ấy... Cái ngày mà cô vừa trải qua
những cơn khủng khiếp. Khi vừa ở dưới sông lên thì cô gặp ngay anh cán bộ này. Anh
đang nói với đồng bào tị nạn: “Bây giờ chúng tôi sẽ mang gạo tới cho bà con. Ai
còn khỏe thì chịu khó nấu cơm, cho những người ốm yếu cùng ăn.” Rồi anh quay
sang chỉ luôn Mai:

- Cô này đảm nhiệm nấu một nồi, được không?

Mai hoảng hốt đáp:

- Dạ... em... chưa... nấu cơm bao giờ!...

Anh lắc đầu, cười:

- Con gái mà không biết nấu cơm... hỏng thật!

Suốt đời cô quên không lời trách móc nhẹ nhàng nhưng thấm thía ấy. Chiều
hôm cô ngồi nhìn các chị phụ nữ khác nấu cơm với vẻ ngượng ngùng. Nhưng cô lại
càng xấu hổ hơn khi thấy mấy anh bộ đội xúm lại giúp các chị làm bếp. Ôi, nếu
lúc đó có một cái lỗ, hẳn cô đã chui xuống cho đỡ ngượng rồi!

- Cô về đây rồi về Sài Gòn chứ?

Anh bộ đội chợt hỏi. Mai giật mình, đáp lúng túng như kẻ có tội:

- Dạ... em về Sài Gòn...

Nhưng anh bộ đội giải phóng dường như không quan tâm tới vẻ lúng túng của
cô. Anh chỉ cười, bảo:

- Biết đâu, chúng ta lại gặp nhau ở Sài Gòn.

Cô ngẩng lên, nhìn anh vui vẻ đáp:

- Em cũng mong như thế!

Anh bộ đội đã có ý muốn chào
cô để đi. Mai buột miệng hỏi:

- Xin lỗi anh!... Em muốn hỏi...

- Gì vậy cô?

- Cái gì... sinh viên Sư phạm ấy...?

Anh bộ đội giải phóng chợt im lặng. Mai hồi hộp chờ đợi. Lát sau, anh mới ngẩng lên, nói
khẽ:

- Anh Hưng. Anh ấy hy sinh
rồi!

Mai giật mình ngơ ngác:

- Anh ấy...

- Anh ấy hy sinh rồi ạ. Hy
sinh ngày hôm qua, ngay bên bờ biển này.

Mai lặng lẽ cúi đầu. Từ trong lòng cô, một nỗi đau xót chân thành dấy lên. Cô
nhớ tới gương mặt trong sáng, hiền dịu của anh, những lời nói chân tình của anh...
Vậy ra, những người tốt, rất tốt cũng vẫn có thể chết đi, vĩnh viễn mất đi một
cách nhẹ nhàng như vậy? Cô không hiểu nổi, cô cảm thấy như có một điều gì thật
vô lý.

- Thôi, chào cô nhé. Đừng buồn, cô bạn ạ. Chúng ta còn nhiều người tốt, những
người mà đất nước và nhân dân có thể tin cậy.

Anh ấy đã đi khuất nhưng Mai vẫn như còn nghe văng vẳng bên tai những lời
an ủi của anh. Vậy là anh biết rằng cô đã biết thực sự khi biết tin một đồng
đội của anh hy sinh. Như vậy là anh đã tin vào sự chân thành của tình cảm cô. Anh
ấy có đủ lý do để tin rằng cái vẻ buồn bã, thương xót của cô chỉ là giả tạo. “Nhưng
anh ấy tin! Lạ thế, anh ấy tin...” Mai bồi hồi xúc động khi nghĩ tới điều đó. Cô
vừa mệt mỏi bước trở về nơi tập trung vừa lẩm nhẩm mấy tiếng ấy: “Anh ấy tin! Lạ
thật. Anh ấy tin...”

3

Không! Mai hoàn toàn không ngờ lại có cuộc gặp gỡ này. Mặc dù cô đã nhận ra,
đã cất tiếng gọi thảng thốt, bàng hoàng: “Anh Quang!” Đã tựa vào vòng tay anh, nhưng
Mai vẫn chưa tin là thực.

- Trời ơi! Anh...

Quang vội suỵt khẽ, kéo em gái ra một góc, nói nhỏ:

- Không được gọi anh bằng tên thực. Bây giờ anh là Hiếu, một giáo sư trung
học, em hiểu chưa?

Mai vẫn chưa hết bàng hoàng:

- Nhưng!... Sao anh còn sống?

- Phải sống chứ! - Quang chợt
bặm môi, ánh mắt lóe lên những tia lạnh ngắt. - Phải sống, em hiểu chưa? Cốt
yếu bây giờ là em đừng có chộn rộn. Họ mà biết anh là sĩ quan thì khốn.

Đến lúc ấy Mai mới như tỉnh
ra. Phải, cô không hề nhầm lẫn. Anh cô đấy! Vẫn dáng vẻ ấy, con người ấy. Nhưng
hôm nay, tự nhiên cô như thấy anh cô khác hẳn. Cái vẻ hồn nhiên, tươi vui của
anh cô đã biến đâu mất; thay vào đó là vẻ mặt ưu tư, lì lợm. Anh cô đã thay đổi
cách ăn mặc, thay đổi cả tên tuổi, nhưng anh cô vẫn là thiếu tá Quang, vẫn còn
những nét mà cô đã chợt nhận ra ở phòng thẩm vấn hôm nào. Sau những phút mừng
vui gặp lại anh, biết anh còn sống, Mai bỗng như bị bước hẫng. Cô lén nhìn
những người chiến sĩ giải phóng đang đi lại, cười nói với đồng bào tị nạn và
chợt thấy hổ thẹn, tội lỗi. Vậy mà, đã có lúc cô cảm giác như mình đã gần gũi
họ lắm. Thì ra cô vẫn ở vị trí của cô, bên anh cô, ngăn cách họ bằng cả một
cuộc chiến trường. Cô buồn bã, đau xót khi nhận ra điều đó. Cô không thể làm
khác được. Không thể tố cáo anh cô.

Quang dìu em ra một góc vắng
và hỏi:

- Sao em còn sống?

Mai định bụng sẽ kể cho anh
nghe tất cả, nhưng tư nhiên trong cô bỏ ý định ấy. Hình như cô thoáng nghe
trong giọng nói của anh cô một cái gì như tra xét, như hỏi cung.

- May mắn thôi, anh ạ. Anh
Thuận, chị Tám, anh Minh đều chết cả rồi...

- Vậy mà em còn sống?

- Vậy đó! Em cũng nghĩ như anh: phải sống!

Quang bỗng trở nên hoạt bát, sôi nổi:

- Đúng! Phải sống và tiếp tục chiến đấu, em ạ. Anh sẽ trở về Nha Trang gặp
tướng Phú. Phải tìm cho được ổng để hỏi cho ra thằng nào đã ra lệnh bỏ cao
nguyên.

Mai bĩu môi:

- Thì ông Thiệu chứ ai?

Quang giận dữ, gục gặc cái đầu:

- Ông nào thì ra cái lệnh ấy cũng là ngu ngốc, là có tội với đất nước.

- Đất nước! - Mai cười mỉa. - Anh thì lúc nào cũng nói đến đất nước, quốc
gia(!). Sống sót về với ba má là phúc tổ rồi, anh còn đòi gì?

Quang lắc đầu:

- Em lại sắp giở giọng gàn. Không có đất nước, quốc gia thì tụi mình sống
làm chi?

Mai cười:

- Nếu rủi Việt cộng họ làm tới, giải phóng luôn miền Nam thì anh tự tử
chắc? Hay bỏ sang Mỹ?

Quang vội xua tay:

- Khẽ chứ em! Chưa tới nước đó đâu. Anh vẫn hy vọng

- Em thì thất vọng rồi! em tính anh nên theo em về Sài Gòn với ba má cho
rồi.

Quang nhăn mặt, lắc đầu:

- Đâu có được! Như thế là đào ngũ. Anh sẽ ở lại Nha Trang, tiếp tục tử thủ.
Thà chết còn hơn đầu hàng Việt cộng!

Quang nói những điều ấy bằng một giọng sắc lạnh, bằng cả ánh mắt hằn học
của gã khi gã liếc nhìn những chiến sĩ giải phóng đang làm nhiệm vụ. Mai khẽ
thở dài, không nói được gì nữa. Cô biết mình không thể lay chuyển được ý chí
của anh. Lúc này không nên tranh cái với anh ấy. Không thể nói rằng tất cả
những điều anh cô hy vọng là hão huyền, phù phiếm. Cái lý tưởng anh ấy theo
đuổi là rỗng tuếch. Anh Quang của cô khác hẳn với những tên lính, tên sĩ quan
chiến đấu chỉ vì đồng tiền, vì chức vị. Quang vẫn tự cho mình là một chiến sĩ
chiến đấu cho tự do, có lý tưởng(!). Anh ấy sẵn sàng chết một cách “anh hùng”
cho lý tưởng của mình như có lần Thuận đã nói. Vậy thì, đừng nói gì đến chuyện
thuyết phục anh ấy trở về Sài Gòn. Hãy để cho anh ấy theo đuổi cái lý tưởng phù
phiếm ấy của mình cho đến khi chính anh ấy thấy nó phù phiếm. Nhưng lúc ấy liệu
có quá muộn không?

Mai buồn rầu ngước nhìn anh và chợt thấy thương hại. Vừa lúc đó, từ bàn làm
việc của những người chiến sĩ giải phóng là nhiệm vụ giải quyết giấy tờ cho dân
tị nạn có tiếng gọi:

- Lê Thế Hiếu, giáo sư trung học, đi Nha Trang...

Quang bỗng quay phắt lại, thay đổi hẳn nét mặt, ra bộ tươi cười, cất tiếng
thưa:

- Dạ!... Có tôi đấy ạ... Dạ! Cám ơn các ông. Như thế này thì chu đáo quá...
Dạ vâng, mai tôi sẽ đi xe đò về Nha Trang sớm ạ. Thầy đi du lịch một chuyến mà
mất tăm mất dạng, các em học sinh hẳn đang mong. Dạ... cũng vì chiến tranh cả
thôi, ai muốn vầy đâu ạ...

Mai chợt phì cười vì cái giọng “kịch” của anh trai mình. Thật đúng “mốt”
của một sĩ quan tình báo! Hôm nay, anh cô mới có thời cơ để hiện nguyên hình. Cô
ngước nhìn những chiến sĩ giải phóng. Họ vẫn nhìn anh cô bằng ánh mắt vô tư, tin
cậy. Họ đã mắc lừa. Cô muốn chạy lại, hét lên: “Không phải! Các anh lầm rồi. Hắn
là một tên thiếu tá tình báo.” Nhưng chân cô như bị gắn chặt xuống đất và ở đâu
đó, trong lòng cô lại vang lên những lời nói khác: “Không! Đó là anh trai mày. Mày
không được phản bội. Không được hy sinh người ruột thịt của mày cho bất cứ điều
gì.”

... Chợt thoáng hiện lên ánh mắt của người chiến sĩ giải phóng bị bắt hôm
nào... Chợt thoáng hiện gương mặt trong sáng, vô tư của người chiến sĩ đưa cô
ra tắm ở dòng sông mát rượi trên cao nguyên... Chợt vang lên những lời an ủi
tin cậy của anh chiến sĩ giải phóng mà cô vừa gặp ngoài đường...

Mai lặng lẽ cúi mặt, cố xua đuổi tất cả những hình ảnh ấy... Nhưng, tất cả
những điều ấy đã in sâu trong lòng cô, không có cách gì xóa được. Cô vội thở
dài, quay đi rồi bước tới tựa vào gốc cây. Đầu óc cô quay cuồng bao ý nghĩ trái
ngược nhau... Chưa bao giờ cô thấy buồn vì bất lực như lúc này.

Còn Quang, sau khi nhận giấy tờ đi đường trên tay đồng chí cán bộ quân quản,
gã vội quay đi, tắt ngay nụ cười giả tạo của mình. Gương mặt gã đanh lại, ánh
mắt gã lóe lên những tia căm giận. Gã bước những bước nặng nhọc tới bên Mai và
khẽ rít lên:

- Chúng mày cứ vui mừng đi! Hí hửng đi! Rồi sẽ có ngày chúng tao treo cổ
tất cả bọn chúng mày lên.

Mai giật mình ngẩng lên, không còn nhận ra đó là anh trai mình nữa. Gương
mặt Quang như biến dạng đi hừng hực một mối hằn thù.