Chương 72

Ngôi nhà của Cromwell

Quả đó là Mordaunt mà
D’Artagnan đã theo dõi nhưng không nhận ra. Khi vào nhà hắn đã bỏ mặt nạ, và gỡ
chòm râu hoa râm mà hắn dùng để cải trang, trèo lên gác, mở cửa căn phòng có
đèn chiếu sáng và căng rèm màu sẫm, đến trước một người đàn ông đang ngồi viết
trước một bàn giấy.

Người ấy là Cromwell.

Người ta biết rằng ở
London, Cromwell có vài ba chỗ ẩn náu như vậy mà các bạn bè đều không hay và
ông chỉ cho mấy người thân cận nhất biết mà thôi.

Mordaunt được kể trong
số những người ấy.

Khi hắn vào, Cromwell
ngẩng đầu.

- Anh đấy à, Mordaunt? - Ông nói, - Anh đến muộn
thế?

- Thưa tướng quân, -
Mordaunt đáp, - tôi
muốn xem nghi lễ ấy cho đến cùng cho nên bị trễ.

- A! - Cromwell nói, -
Thông thường tôi không ngờ anh tò mò đến thế đâu.

- Bao giờ tôi cũng tò
mò xem sự sụp đổ của một trong những kẻ thù của Đức ông, mà kẻ thù này không
tính trong những kẻ nhỏ mọn nhất. Nhưng tướng quân không đến Đại sảnh trắng ư?

- Không, - Cromwell
đáp.

Một sự im lặng.

- Ngài đã biết những
chi tiết gì chưa? - Mordaunt hỏi.

- Chưa. Tôi ở đây từ
buổi sáng. Tôi chỉ biết có một âm mưu cứu thoát vua.

- A! Ngài biết điều đó
à? - Mordaunt hỏi.

- Có gì đâu! Bốn người
cải trang làm thợ toan kéo vua ra khỏi nhà tù và đưa đến Greenwich nơi có một
chiếc tàu đợi sẵn.

- Biết rõ như vậy mà
Đức ông vẫn ngồi đây, xa khu Cité bình thản và bất động?

- Bình tĩnh thì đúng, -
Cromwell đáp, - nhưng
ai bảo anh là bất động?

- Tuy nhiên, nếu như âm
mưu kia thành công thì sao?

- Tôi những mong như
vậy.

- Tôi nghĩ rằng Đức ông
coi cái chết của Charles I như một tai họa cần thiết cho lợi ích của nước Anh.

- Thì sao! - Cromwell
nói, - Ý kiến tôi vẫn như vậy đấy. Miễn là hắn chết; có lẽ chết không phải ở
trên đoạn đầu đài thì hơn.

- Tại sao vậy?

Cromwell mỉm cười.

- Xin ngài tha lỗi, -
Mordaunt nói,:

- Xin ngài hiểu cho
rằng ngài là vị tướng, còn tôi là một kẻ học việc trong nghề chính trị, tôi
mong muốn trong mọi hoàn cảnh được lợi dụng những bài học mà vị chủ của tôi ban
cho tôi.

- Bởi vì người ta sẽ
nói rằng tôi cho xử án vua là vì công lý, và để cho vua chạy trốn là vì khoan
dung.

- Nhưng nếu vua trốn
thoát được thì sao?

- Không thể được.

- Không thể được ư?

- Phải, tôi đã cho
phòng bị cẩn thận.

- Đức ông có biết bốn
người mưu mô cứu vua là ai không?

- Đó là bốn người Pháp
mà hai do bà Henriette cử sang cho chồng, còn hai người do Mazarin cử sang cho
tôi.

- Ngài cho rằng Mazarin
phái họ sang để làm cái việc họ đã làm không?

- Có thể như vậy, nhưng
ông ta sẽ chối.

- Ngài tin như vậy à?

- Tôi chắc chắn như
thế.

- Tại sao vậy?

- Vì họ đã thất bại.

- Trước đây Đức ông đã
cho tôi hai tên trong số những người Pháp ấy trong khi chúng chỉ phạm tội mang
vũ khí ủng hộ Charles I. Bây giờ chúng phạm tội âm mưu chống lại nước Anh, ngài
có vui lòng cho tôi cả bốn tên ấy không?

- Cứ lấy. – Cromwell
nói.

Mordaunt cúi mình thi
lễ với một nụ cười đầy vẻ hung bạo đắc thắng.

Thấy hắn sắp sửa cảm ơn
mình, Cromwell nói:

- Nhưng này, ta hãy trở
lại với lão Charles tội nghiệp ấy. Trong đám dân chúng người ta có hô gì không?

- Rất ít, ngoài những
tiếng hô "Cromwell muôn năm!"

- Lúc ấy anh ở đâu?

Mordaunt nhìn vị tướng
một lát để thử đọc trong mắt ông xem có phải ông đưa ra một câu hỏi vô ích
không và ông đã biết hết tất cả rồi. Hắn đáp:

- Tôi đứng ở chỗ có thể
trông thấy hết và nghe thấy hết.

Đến lượt Mordaunt tỏ ra
kín đáo không ai dò xét được. Sau mấy giây quan sát, hắn đưa mắt ra chỗ khác
với vẻ thản nhiên.

Cromwell nói:

- Hình như gã đao phủ
ngẫu nhiên ấy hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình. Thấy người ta nói rằng chỉ
ít nhát chém cũng được thực hiện bằng một bàn tay bậc thầy.

Nhớ lại rằng lúc nãy
Cromwell nói là không được biết một chút chi tiết nào cả, Mordaunt bèn tin rằng
vị tướng đã nấp ở sau một tấm rèm cửa nào đó để chứng kiến cuộc hành hình. Hắn
đáp bằng một giọng bình thản:

- Đúng vậy, chỉ một
nhát là đủ.

- Phải chăng đó là một
đao phủ chuyên nghiệp, - Cromwell nói.

- Ngài tin vậy ư?

- Sao lại không?

- Người ấy không có vẻ
một đao phủ.

- Nếu không phải là đao
phủ, - Cromwell nói, - Kẻ nào lại muốn làm cái nghề ghê tởm ấy?

Mordaunt đáp:

- Có thể đó là một kẻ
thù riêng của vua Charles đã thề trả hận và đã thực hiện lời thề đó. Cũng có
thể đó là một vị quý tộc nào đó có những duyên cớ nghiêm trọng thù ghét ông vua
mất ngôi và biết rằng vua sắp trốn thoát, nên đã đứng chặn đường, mặt che kín,
lưỡi rìu cầm tay, không phải như kẻ thay thế đao phủ, mà như người đại diện của
định mệnh.

- Cũng có thể như vậy. - Cromwell nói.

- Nếu như thế thật, -
Mordaunt nói, - thì Đức ông có kết tội hành động của người kia không?

- Không phải tôi làm
nhiệm vụ xét xử. Đó là việc giữa người ấy với Thượng đế.

- Nhưng nếu Đức ông
biết người quý tộc ấy?

- Tôi không biết, -
Cromwell đáp, - và
tôi cũng không muốn biết. Người ấy hay người khác đối với tôi thì can hệ gì?
Khi mà Charles đã bị kết án thì không phải một người chém đầu ông ta mà là lưỡi
rìu.

- Nhưng mà, - Mordaunt
nói, - không có người
ấy thì vua đã được cứu thoát.

Cromwell mỉm cười.

- Như ngài nói, chắc
hẳn người ta đã cướp vua.

- Người ta cướp vua và
đưa đến Greenwich. -
Cromwell nói,

- Tại đó vua xuống một
tàu buồm cùng với bốn kẻ của mình, nhưng trên tàu có bốn người của tôi và năm
tấn thuốc nổ của nhà nước. Ra ngoài biển, bốn người của tôi xuống một chiếc
xuồng, và anh đã khá khôn khéo về chính trị, nên tôi khỏi phải giải thích nốt
phần sau.

- Vâng, ra ngoài biển
tất cả bọn họ sẽ bị nổ tung.

- Đúng thế. Vụ nổ sẽ
làm cái việc mà lưỡi rìu không muốn làm. Vua Charles sẽ tiêu ma trong biển cả.

Người ta sẽ nói rằng
vua thoát khỏi công lý của con người nhưng không thoát khỏi sự trả thù của trời
đất; chúng ta sẽ chỉ là những quan tòa và Thượng đế là đao phủ của vua. Đấy,
nhà quý tộc che mặt của anh đã làm hỏng việc ấy của tôi. Anh thấy rõ là tôi có
lý khi không muốn biết người đó; bởi vì thực ra, dù người ấy có những ý đồ thật
tốt, tôi cũng không thể tỏ ra biết ơn về cái việc người ấy đã làm.

- Thưa ngài, - Mordaunt
nói, - cũng như mọi
khi, tôi cúi mình bái phục trước tướng quân, người là một nhà tư tưởng uyên
thâm, và cao kiến làm chiếc tàu buồm bị nổ mìn thật là tuyệt vời.

- Vô lý - Cromwell nói,
- vì nó đã trở thành
vô ích. Về chính trị chỉ có ý kiến tuyệt vời khi nó mang lại kết quả; mọi ý
kiến khi làm bị thất bại đều là điên rồ. - Và Cromwell đứng lên và nói tiếp:

- Vậy thì, Mordaunt,
tối nay anh đến Greenwich; hỏi người chủ chiếc tàu buồm Tia chớp. Anh giơ cho
ông ta một chiếc khăn tay trắng buộc nút ở bốn góc, đó là ám hiệu đã định. Anh
bảo những người ở thuyền lên bộ và anh cho chở chỗ thuốc nổ đến kho binh khí,
trừ phi…

- Trừ phi…, - Mordaunt
lặp lại, mắt ánh lên một niềm vui man rợ trong khi Cromwell nói.

- Trừ phi chiếc tàu
buồm để nguyên như vậy có thể sử dụng cho những dự định riêng của anh.

- A! Chúa công! Chúa
công! - Mordaunt reo lên. - Khi kén chọn ngài làm thánh nhân, Thượng đế đã ban
cho ngài cái nhìn của Người mà không gì có thể thoát khỏi.

Cromwell cười, nói:

- Hình như anh vừa mới
gọi tôi là Chúa công thì phải? Tốt thôi, vì chỉ có chúng ta với nhau, nhưng cần
phải chú ý rằng anh không được buột miệng nói một lời như vậy trước mặt bọn
thanh giáo ngu độn của chúng ta.

- Thì cũng chẳng mấy
chốc mà người ta sẽ gọi Đức ông như vậy hay sao?

- Tôi cũng mong như
vậy, - Cromwell nói, - Nhưng bây giờ chưa đến lúc.

Cromwell đứng dậy và
cầm áo choàng.

- Ngài ra về ạ? -
Mordaunt hỏi.

- Phải, - Cromwell đáp,
- tôi đã ngủ ở đây
tối hôm qua và tối hôm kia; và anh biết đấy, tôi không có lệ ngủ ba lần ở cùng
một giường.

- Như vậy là Đức ông
cho tôi tự do suốt đêm nay.

- Nếu cần thì cả mai
nữa. - Cromwell nói.
- Từ chiều hôm qua đến giờ, - Ông mỉm cười nói thêm, - anh đã làm khá nhiều việc giúp tôi nếu anh có
những việc riêng cần giải quyết, tôi cũng cần đành thì giờ cho anh.

- Cám ơn ngài. Tôi mong
rằng thời giờ ấy sẽ được sử dụng tốt.

Cromwell gật đầu, rồi
hỏi:

- Anh có trang bị vũ khí
không?

- Tôi có mang kiếm.

- Có ai đợi ở ngoài cửa
không?

- Không ạ.

- Vậy thì anh nên đi
với tôi.

- Xin cám ơn ngài,
những lối quanh co mà ngài phải đi theo lối đường ngầm vào đây ắt là sẽ chiếm
nhiều thì giờ của tôi, mà theo những điều mà ngài vừa nói với tôi thì có lẽ tôi
đã để mất quá nhiều thời giờ rồi. Tôi sẽ đi ra bằng cổng trước.

- Vậy thì hãy đi đi, -
Cromwell nói.

Và đặt tay lên một nút
bấm ông làm mở ra một cánh cửa khuất kín trong tấm thảm phủ tường mà con mắt
thành thạo nhất cũng không thể nhận ra.

Cánh cửa lò-xo thép tự
khép lại.

Đó là một trong những
lối thoát bí mật thường có ở tất cả những ngôi nhà bí hiểm của Cromwell, như
lịch sử đã kể.

Lối thoát ấy đi bên
dưới một đường phố vắng vẻ và thông ra một cái hành lang nhỏ trong vườn một
ngôi nhà khác ở cách xa một trăm bước.

Qua khe hở của một tấm
rèm không kín, Grimaud đã lần lượt nhận ra Cromwell và Mordaunt và chứng kiến
phần cuối của cuộc hội kiến ấy.

Ta đã thấy tin này tác
động như thế nào đến bốn người bạn.

D’Artagnan là người đầu
tiên lấy lại sự bình tĩnh và sáng suốt của mình. Anh nói:

- A, Mordaunt! Đúng là
đích thân Chúa gửi hắn đến cho chúng ta.

- Phải đấy, - Porthos nói, -
Vậy chúng ta hãy phá cửa và vồ lấy nó.

- Không, - D’Artagnan
nói, - trái lại ta
không phá gì hết. Không được gây tiếng động, tiếng động sẽ gọi mọi người đến.
Nếu nó ở cùng vị chủ soái đáng tôn kính của nó như Grimaud cho biết, thì chắc
hẳn có một đội lính giáp sắt nào đó nấp ở cách đây năm chục bước.

- Ơ này, Grimaud, lại
đây và cố đứng vững trên hai chân nhé.

Grimaud đến gần. Tức
giận và xúc động, nhưng bác vẫn vững vàng.

- Tốt, - D’Artagnan nói
tiếp. - Bây giờ bác lại trèo lên cái bao lơn kia và cho chúng tôi biết cái
thằng Mordaunt có còn đứng với ai không, nó sắp sửa đi ra hay là đi ngủ; nếu nó
còn có người khác đợi thì ta đợi đến lúc nào đó chỉ còn có một mình; nếu nó đi
ra, ta sẽ bắt nó khi đi ra; nếu nó ở lại ta sẽ phá cửa sổ lớn mà vào. Như thế
đỡ gây tiếng động và đỡ khó khăn hơn là phá cổng.

Grimaud bắt đầu lặng lẽ
leo lên cửa sổ, D’Artagnan bảo:

- Arthos và Aramis hãy
gác cửa sau, chúng tôi ở đây với Porthos.

Hai người bạn tuân
lệnh.

- Thế nào, Grimaud? -
D’Artagnan hỏi.

- Nó có một mình. - Grimaud đáp.

- Có chắc không?

- Chắc.

- Chúng ta không thấy
người bạn của nó đi ra.

- Nó đang làm gì?

- Nó khoác áo choàng và
xỏ găng tay.

- Nào, chúng ta bắt
đầu! - D’Artagnan lẩm bẩm.

Porthos đặt tay vào con
dao găm và bất giác rút ra khỏi vỏ.

- Hãy tra vào, Porthos
ạ. - D’Artagnan nói,
- Không phải đánh ngay đâu. Ta giữ được nó rồi, cần tiến hành có trật tự. Chúng
ta có mấy điều giải thích cần trao đổi với nhau, và việc này là một vế đối xứng
của màn kịch ở Armentières(1) xưa kia. Tuy nhiên, ta hi vọng rằng thằng này
không có con cái nối dõi, và nếu ta diệt nó thì tất cả sẽ bị diệt cùng với nó.

(1) Trong "Ba người lĩnh ngự lâm" đó là
nơi các anh bắt và xử tội Milady, mẹ của Mordaunt.

- Suỵt! - Grimaud nói.
- Nó sắp sửa đi ra đấy. Nó đến gần cây đèn. Nó tắt đèn. Tôi chẳng còn trông
thấy gì nữa cả.

- Xuống đất, nào xuống
đi.

Grimaud nhảy lùi ra và
rơi xuống. Tuyết làm giảm tiếng động, không nghe thấy gì hết.

- Bác hãy ra cửa bảo
Arthos và Aramis đứng chực ở hai bên cửa sau, còn tôi và Porthos đứng ở cửa
này. Nếu tóm được nó, họ sẽ vỗ tay làm hiệu; chúng tôi cũng vậy!

Grimaud biến đi.

- Porthos, - D’Artagnan
nói, - hãy né bớt đôi vai to bè của cậu đi để nó không trông thấy.

- Miễn là nó đi lối
này, - Porthos nói.

- Suỵt!

Porthos dán người vào
tường như anh muốn lẩn vào trong đó D’Artagnan cũng làm như vậy.

Có tiếng bước chân của
Mordaunt trong cầu thang âm vang.

Một ô cửa nhỏ không
nhìn thấy trượt ken két trong đường rãnh.

Mordaunt ngó nhìn,
nhưng do sự phòng bị của hai người bạn, hắn không thấy gì cả. Hắn bèn tra chìa
khóa vào ổ. Cánh cửa mở ra, hắn xuất hiện trên ngưỡng cửa.

Cùng lúc ấy, hắn đứng
đối diện với D’Artagnan.

Hắn muốn đẩy cửa lại,
nhưng Porthos đã lao đến quả nắm và mở toang cửa ra.

Porthos vỗ tay ba
tiếng. Arthos và Aramis chạy đến.

Mordaunt tái nhợt đi,
nhưng hắn không kêu một lời, không gọi người ứng cứu.

D’Artagnan bước thẳng
đến, nhìn thẳng vào lòng ngực của Mordaunt, có thể cái nhìn thấu cả lòng ngực
của hắn, và khiến hắn bước giật lùi lên suốt cầu thang có một ngọn đèn soi sáng
giúp chàng Gascogne không rời mắt khỏi hai bàn tay Mordaunt.

Nhưng Mordaunt hiểu
rằng nếu có y giết được D’Artagnan, thì hắn còn phải đương đầu với ba kẻ thù
khác nữa, cho nên hắn không làm một động tác chống cự nào, không làm một cử chỉ
đe dọa nào.

Lùi tới cửa, Mordaunt
cảm thấy cùng đường và tưởng rằng thôi thế là mọi sự chấm dứt với hắn ở đây
rồi; nhưng hắn lầm, D’Artagnan giơ tay mở cửa, hắn và anh đi vào phòng nơi mười
phút trước đó hắn đã chuyện trò với Cromwell.

Porthos vào theo; anh
nhấc chiếc đèn treo ở bên trần lấy lửa châm vào một chiếc đèn khác.

Arthos và Aramis vào
sau cùng và khóa cửa lại.

D’Artagnan cầm một cái
ghế và bảo Mordaunt:

- Hãy ngồi xuống đi.

Mordaunt đón cái ghế từ
tay D’Artagnan, hắn ngồi xuống, mặt xanh nhợt nhưng bình tĩnh. Aramis kéo ba
chiếc ghế đến cách đó ba bước cho mình với D’Artagnan và Porthos ngồi.

Arthos ra ngồi ở một
góc xa nhất, có vẻ nhất quyết làm một khán giả im lặng trước những điều sắp
diễn ra.

Porthos ngồi bên trái
và Aramis ngồi bên phải D’Artagnan.

Arthos tỏ ra buồn rầu.
Porthos xoa xoa bàn tay có vẻ sốt ruột lắm.

Aramis vừa mỉm cười vừa
cắn môi đến chảy máu.

Riêng D’Artagnan tự
kiềm chế, ít ra là bề ngoài.

Anh nói:

- Ông Mordaunt này, sau
bao nhiêu ngày trời mất công chạy đuổi theo nhau, cuối cùng sự tình cờ đã tập
hợp chúng ta lại, cho nên ta hãy chuyện trò với nhau một chút, ông vui lòng
chứ?