Cuộc đời của Lê-nin - Chương 65 - 66 - 67 - 68

ƯỚC MƠ
VÀ SỰ THẬT

Nhà văn
Anh nổi tiếng Héc-be Oen-xơ ngồi trong phòng làm việc của Vla-đi-mia I-lích. Chắc
là không một em học sinh nào không đọc những cuốn sách của Oen-xơ: “Cuộc đấu
tranh của các loài”, “Chiếc máy của thời đại”, “Người tàng hình”. Những cuốn
sách của Oen-xơ đầy những chuyện viễn tưởng kì lạ, nổi tiếng khắp thế giới.

Oen-xơ
đã phê phán những thiếu sót của cuộc sống tư bản chủ nghĩa, say mê khoa học và
kỹ thuật, và vì vậy Vla-đi-mia I-lích thích làm quen với ông. Vla-đi-mia I-lích
tươi cười nhìn người Anh phong nhã khá cao lớn và vạm vỡ, rẽ đường ngôi thẳng
và có bộ ria ngắn. Ông mặc bộ quần áo rất sang. Chiếc cổ cứng áo sơ mi trắng
toát đỡ cái cằm tròn nhẵn nhụi. Rõ ràng là nhà văn nổi tiếng không biết đến thiếu
thốn là gì.

Trong
khi đó những người Xô-viết đang sống trong đói rét. Không mua đâu được áo sơ
mi. Các cửa hiệu đều trống rỗng.

Héc-be
Oen-xơ kể cho Vla-đi-mia I-lích nghe về những ấn tượng của mình. Ông từ nước
Anh tới hai tuần trước đây và đã đi khắp các phố phường Pê-tơ-rô-grát và
Mát-xcơ-va không biết mỏi. Ông đi
tới các nhà máy. Hơn một nửa nhà máy ngừng sản xuất. Các máy móc đều im lặng. Oen-xơ tới các trường học. Mỗi em học sinh được
phát một mẩu bánh mì con để ăn sáng. Thiếu sách giáo khoa. Mỗi cuốn sách ba, bốn
người học chung.

Oen-xơ
quan sát, hỏi han, lắng nghe. Ông rất sửng sốt. Đất nước Xô-viết đang gặp khó
khăn không thể tưởng tượng được! Tình trạng rối loạn, nạn đói. Không có nhiên
liệu, không có ánh sáng. Nước Nga đang chìm trong bóng tối.

Héc-be
Oen-xơ đã nói với Lê-nin như vậy.

Trên
khuôn mặt Lê-nin nụ cười dần dần tắt. Không. Người không bực mình với nhà văn
Anh nổi tiếng. Lê-nin thích nói chuyện thẳng thắn, nghĩ sao nói vậy. Oen-xơ nói
sự thật: ở nước Nga đang có tình trạng rối loạn. Oen-xơ lý luận rất đúng: không
phải những người bôn-sê-vích đã đưa đất nước tới tình trạng rối loạn
mà là chính phủ Nga hoàng, bọn tư sản trong nước và nước ngoài. Chính
bọn chúng đã gây ra cuộc chiến tranh ở nước Nga. Nhưng Qen-xơ không tin
rằng những người bôn-sê-vích sẽ phục hồi nước Nga, đưa đất nước ra
khỏi tình trạng nghèo khổ và chiến tranh.

Lúc
này Lê-nin ngồi sát gần Oen-xơ hơn và với cặp mắt tươi cười tinh nghịch
Người hỏi:

- Thế ông có hình dung được những người
bôn-sê-vích đang làm gì để khôi phục nước Nga không? Ông có muốn biết
không?

Oen-xơ
là một nhà viễn tưởng và nhà bác học. Vì vậy Lê-nin quyết định đem
kế hoạch chia sẻ với ông ta. Kế hoạch đó thật là vĩ đại, vô cùng
lớn lao! Lê-nin đã suy nghĩ kế hoạch đó từ lâu.

Từ
thời trẻ Vla-đi-mia I-lích đã có một người đồng chí gần gũi là Gơ-lép
Mác-xi-mi-li-a-nô-vích Cơ-rơ-gi-gia-nốp-xki, một người cộng sản và một
kỹ sư lớn. Đồng chí còn là nhà thơ. Ngay trong thời Nga hoàng đồng
chí đã dịch ra tiếng Nga những bài hát cách mạng Ba Lan. Trước đây
người ta đã hát những bài hát đó, và bây giờ cả nước vẫn hát vang:

Nhưng chúng ta tự hào

Và dũng cảm giương cao

Ngọn cờ đấu tranh

Vì sự nghiệp công nhân…

Nhiều
buổi chiều Lê-nin đã thảo luận với Cơ-rơ-gi-gia-nốp-xki kế hoạch của
mình. Hai trăm nhà bác học, những chuyên viên lớn nhất và giàu kinh
nghiệm, đã được Lê-nin triệu đến để thiết kế và xem xét kế hoạch.

Và
giờ đây Người chia sẻ với Oen-xơ.
Oen-xơ không biết tiếng Nga. Nhưng Vla-đi-mia I-lích nói tiếng Anh
như một người Anh chính cống. Oen-xơ khâm phục - Người nói tiếng Anh
rất thoải mái, phong phú! Còn ý nghĩ thì hay tuyệt! Ý nghĩ sáng
rực như tia chớp. Táo bạo hơn cả câu chuyện viễn tưởng táo bạo nhất.
Kế hoạch của Lê-nin đã làm cho Oen-xơ sửng sốt. Điện khí hoá nước
Nga! Trong cảnh những đồng bằng rừng núi bao la. Những làng mạc dưới
ánh sáng của ngọn đuốc. Những thành phố bị bỏ rơi. Những nhà máy
thì im lặng. Việc buôn bán bị ngừng trệ. Các đường sắt bị phá hủy.

- Trong những điều kiện
khủng khiếp như vậy mà ông mơ ước thắp điện khắp đất nước mênh mông
của ông ư?

- Vâng. Chúng tôi sẽ xây
dựng các nhà máy điện. Sẽ cung cấp năng lượng cho các nhà máy. Sẽ
sản xuất các xe lửa chạy bằng điện.

“Một
người rất kỳ lạ! - vừa nghe Lê-nin, Oen-xơ vừa nghĩ bụng. - Nhưng ôi…
nhà mơ mộng của điện Cơ-rem-li.” Nhà văn viễn tưởng cảm thấy kế
hoạch của Lê-nin là một chuyện hoang đường không thể thực hiện được.

Hai
tháng sau, tại Nhà hát lớn đã khai mạc Đại hội lần thứ VIII các
Xô-viết toàn Nga. Sự kiện đó xảy ra vào tháng Chạp năm 1920.

Trên
những chiếc ghế bành bọc nhung thấy xuất hiện những người mặc áo
sơ-mi cổ đứng cài cúc bên sườn, áo va-rơ, áo vét đã sờn và đi ủng,
thấy xuất hiện những người có bộ mặt kiên cường và bất khuất, thấy
xuất hiện chính quyền Xô-viết. Họ tụ tập tại đây để phê chuẩn những
đạo luật mới và kế hoạch xây dựng đời sống cùng nền kinh tế trong
tương lai.

Trên
sân khấu có đặt một tấm sa bàn lớn về điện khí hóa nước Nga.
Vla-đi-mia I-lích rất quan tâm tới sa bàn này. Nhiều lần Người gọi dây
nói cho Cơ-rơ-gi-gia-nốp-xki, giục họa sĩ và những người thợ điện làm
xong đúng thời hạn! Vla-đi-mia I-lích muốn những đại biểu các Xô-viết
thấy rõ: đây là kế hoạch điện khí hóa của chúng ta, chúng ta sẽ cải
tạo nước Nga như thế đó. Mười năm sau xin mời ông Oen-xơ trở lại đây
coi…

Kỹ sư
Cơ-rơ-gi-gia-nốp-xki mắt đen, dáng người thâm thấp, đứng trên sân khấu.
Đồng chí vốn cương nghị, hoạt bát, nhưng bây giờ đồng chí im lặng.
Đồng chí rất xúc động.

Hôm qua
cũng ở nơi đây, trên sân khấu này, Lê-nin đã nói: “Chủ nghĩa cộng sản
là chính quyền Xô-viết cộng với điện khí hóa toàn quốc”. Hôm nay kỹ
sư Cơ-rơ-gi-gia-nốp-xki cần phải làm sáng tỏ: tất cả những cái đó
sẽ được tiến hành như thế nào. Đồng chí rất xúc động. Chiếc gậy bằng
gỗ để chỉ trong tay đồng chí hơi run run. Đồng chí giơ chiếc gậy lên,
khẽ đụng vào tấm sa bàn. Ánh sáng trong phòng bỗng tắt đi. Và trên
tấm sa bàn, khi chiếc gậy đụng vào đâu thì một ngọn đèn nhỏ liền
bật lên. Một ngọn. Ngọn thứ hai, thứ ba. Cơ-rơ-gi-gia-nốp-xki thuyết
minh: chúng ta sẽ xây dựng các nhà máy điện ở đâu, sẽ xây dựng như
thế nào, nền công nghiệp của chúng ta sẽ được khôi phục lại ra sao,
đồng ruộng của chúng ta sẽ hồi phục như thế nào. Những ngọn đèn lần
lượt được bật sáng, chỉ rõ những nơi đặt các nhà máy điện. Tấm sa
bàn sáng rực lên một cách diệu kỳ. Cơ-rơ-gi-gia-nốp-xki nói giọng khỏe
khoắn, mạnh mẽ.

Vla-đi-mia
I-lích nhìn khuôn mặt hồ hởi của người bạn; nhận thấy cử toạ vô
cùng chú ý; rồi nhìn những ngọn đèn trên tấm sa bàn - ánh bình minh
của tương lai. Và Người hiểu: giờ đây kế hoạch mà Người đã dốc hết
tâm sức vào đó sẽ trở thành ước mơ và sự thật của tất cả các đại
biểu. Ước mơ và sự thật của nhân dân. Người không lẻ loi. Cùng với
Người có nhân dân Xô-viết và các đồng chí.

NĂM MỘT NGHÌN CHÍN
TRĂM HAI MƯƠI MỐT KHẮC NGHIỆT

Tháng
chạp năm 1920 trên báo “Sự thật” đã đăng thông báo cuối cùng của Hội
đồng quân sự cách mạng: “Trên các mặt trận đã yên tĩnh”. Hồng quân
đã quét sạch bọn can thiệp. Đã đánh bại bọn bạch vệ. Chính quyền
Xô-viết còn chưa tới được vùng Viễn Đông. Chờ một chút nữa, chính
quyền Xô-viết sẽ tới.

Hầu
khắp đất nước cuộc chiến tranh đã kết thúc. Chế độ cộng sản thời
chiến không thích hợp với cuộc sống nữa. Lê-nin đã suy nghĩ một
chính sách mới thích hợp với thời bình.

Nhưng
tai hoạ khủng khiếp đã lén đến gần đất nước Xô-viết.

Mùa
đông không có tuyết rơi. Không có những cơn bão tuyết rít lên, không có
những đồng tuyết phủ. Giá lạnh thấm vào lớp đất trần trụi. Những
mầm non mùa xuân bị vàng úa. Những mầm mảnh dẻ khao khát chờ mưa. Vô
ích. Suốt mùa xuân và mùa hè trời nắng như thiêu đốt. Mặt trời nóng
như đổ lửa. Bầu trời ngột ngạt không một gợn mây. Chiều chiều ánh
hoàng hôn đỏ rực vẻ dữ tợn. Làn gió nóng hút khô lớp nhựa cuối
cùng trong những mầm non cằn cỗi. Đất rắn lại vì nắng gắt. Ở vùng
lưu vực sông Von-ga các cánh đồng đều bị tàn lụi. Nạn hạn hán lan
đến vùng Crưm và Nam U-ran. Nạn đói hiện ra sờ sờ trước mắt hàng
triệu người.

Vla-đi-mia
I-lích đi tới Hội đồng dân ủy. Phiên họp bắt đầu vào giờ quy định. Trong chương
trình nghị sự có bàn về vấn đề giúp đỡ những người đang bị đói.
Vla-đi-mia I-lích hướng dẫn, chỉ đạo, đòi hỏi những hành động cấp
bách, dứt khoát.

Cũng
như trong thời chiến, chính phủ Xô-viết đã kêu gọi nhân dân. Những bức
điện theo đường điện thoại bay đi khắp các tỉnh và các thành phố:
“Các đồng chí, hãy chia sẻ những gì có thể được!”

Đơ-giéc-gin-xki,
Chủ tịch Uỷ ban đặc biệt toàn Nga đấu tranh chống phản cách mạng và
chống phá hoại đã tới Xi-bi-ri để thu nhập lúa mì cho vùng lưu vực
sông Von-ga.

Ở
U-cra-i-na mùa màng rất tốt. Lê-nin đã viết một bức thư gửi nhân dân
U-cra-i-na.

“Cần
sự giúp đỡ nhanh chóng. Cần giúp đỡ thật nhiều”, - Vla-đi-mia I-lích
viết.

Người
gửi lời kêu gọi công nhân nước ngoài. Hãy giúp đỡ!

Chính
phủ Xô-viết đã thành lập một Uỷ ban do Ca-li-nin đứng đầu, cứu trợ
những người bị đói. Lê-nin đặt hy vọng vào Mi-kha-in I-va-nô-vích(1),
vào tính nhanh trí của con người vốn xuất thân từ nông dân và tính
nhạy cảm vô sản của đồng chí.

(1)Tức Ca-li-nin - N.D.

Mi-kha-in
I-va-nô-vích đi tới vùng lưu vực sông Von-ga trên một chuyến xe lửa đặc
biệt mang tên “Cách mạng tháng Mười”.

- Cần phải quan tâm tới trẻ em. Đặc
biệt tới trẻ em, - Vla-đi-mia I-lích nói. Và nói thêm: - Mong đồng chí
giúp cho!

Ca-li-nin
đã nhận thức được sự quan tâm ấy, sự đau khổ ấy trong giọng nói của
Lê-nin. Vị Chủ tịch Hội đồng dân uỷ coi hàng triệu trẻ em miền Von-ga
có bộ mặt gầy hốc hác đều như những con đẻ của mình. Mi-kha-in
I-va-nô-vích đằng hắng giọng như để che giấu sự bối rối. Đồng chí
vuốt râu cằm:

- Chúng tôi sẽ cố hết
sức. Sẽ làm hết khả năng.

- Làm vượt khả năng
chứ! - Vla-đi-mia I-lích nói.

* *

Đêm
khuya. Trong phòng làm việc của Chủ tịch Hội đồng dân uỷ một ngọn
đèn chiếu sáng lờ mờ. Vla-đi-mia I-lích xếp chồng giấy tờ đã ký và
giải quyết sang một bên.

Rức
đầu. Rức đầu không thể chịu nổi. Vla-đi-mia I-lích cố chịu đựng.
Không được ốm đau trong lúc này. Nhưng bây giờ không ai nhìn thấy, và
Người tựa trán vào bàn tay vẻ mệt mỏi. Ý nghĩ về nạn đói luôn luôn
ám ảnh.

“Làm
vượt khả năng chứ!” - Vla-đi-mia
I-lích suy nghĩ.

Chính
phủ Xô-viết đã làm vượt khả năng. Trong các nhà ngân hàng Xô-viết
rất ít vàng. Nhưng Lê-nin đã ký sắc lệnh rút ra mười hai triệu đồng
rúp vàng để mua hạt giống ở nước ngoài cho những cánh đồng bị khô
héo.

Công
nhân viết thư gửi tới Hội đồng dân uỷ:

“Thưa
đồng chí Lê-nin! Ở nước Nga đất mẹ của chúng ta có hàng ngàn, hàng
ngàn nhà thờ. Những cây thánh giá bằng vàng ở các nhà thờ và các
đồ vật quý nên tịch thu và đem đổi lúa mì cho những người đói.”

Công
nhân thật là cừ! Lê-nin đã nắm lấy lời gợi ý đó của công nhân. Cần
phải soạn thảo một sắc lệnh về việc tịch thu các vật quý của nhà
thờ. Còn đợi gì nữa?

Có
tiếng chuông điện thoại. Ca-li-nin nói từ vùng lưu vực sông Von-ga.
Lê-nin lo lắng áp tai vào ống điện thoại:

- Thế nào, Mi-kha-in
I-va-nô-vích?

- Tình hình xấu lắm,
thưa Vla-đi-mia I-lích.

Các
cánh đồng lúa đều chết. Các làng mạc đều bị sương mù bao phủ. Không
nghe thấy tiếng bò rống. Gia súc
bị giết thịt hoặc bị chết vì thiếu ăn. Ngay cả nấm và quả rừng
cũng không mọc được trong mùa hè đáng nguyền rủa này. Nhân dân nấu
cháo bằng lá cây và cỏ. Ngã gục vì yếu. Có nhiều gia đình
chết dần chết mòn, tựa như bị bệnh dịch hạch. Chó sói lùng sục
mồi từ làng này sang làng khác…

Lê-nin
ngồi hồi lâu sau khi nghe điện thoại, ngả người ra lưng ghế, không động
đậy. Cái đó không quen đối với Lê-nin.

Việc
Uỷ ban cứu trợ những người bị đói tổ chức chở trẻ em ra khỏi các
nơi đó là một chủ trương rất đúng đắn. Và thật là khủng khiếp: các
toa tàu đầy trẻ em cứ im thin thít…

Các
đoàn tàu từ các từ các tỉnh bị đói chạy tới những thành phố khác
nhau. Thành phố Mát-xcơ-va nhận trẻ em người Tsu-vát. Ở những ngôi
nhà lớn của bọn quý tộc và tư sản tước đây, người ta đã thành lập
các nhà trẻ dành cho trẻ em mồ côi người Tsu-vát.

Đêm đã
khuya. Vla-đi-mia I-lích khe khẽ bước vào nhà. Mọi người đã ngủ. Nhưng
không, Ma-nhi-a-sa chưa ngủ, vẫn đợi. Chị mời xuống bếp.

- Anh không giữ gìn sức khoẻ à, anh
Vô-lô-đi-a. Anh uống một cốc nước trà nóng nhé. Chị Na-đi-a đi làm về
mệt quá đã đi nghỉ rồi.

Vla-đi-mia I-lích trông thấy trên bàn một gói bưu kiện
bọc vải thô. Nông dân làng Tam-bốp-si-na viết rằng họ gửi giăm bông và
mỡ: “Đồng chí nếm thử sản phẩm nông thôn của chúng tôi, Vla-đi-mia
I-lích, mong đồng chí bồi dưỡng cho khoẻ thêm”.

- Vô-lô-đi-a, anh chưa bao giờ nhận quà
cáp cả, - Ma-ri-a I-li-nhít-na nói, - em và chị Na-đi-a hoàn toàn tán
thành. Nhưng, Vô-lô-đi-a… trông dáng anh mệt mỏi thế kia…

Vla-đi-mia
I-lích mỉm cười với cô em gái. Ma-nhi-a-sa thân yêu! Người rất yêu quý
cô em gái. Năm 1887, khi người anh ruột A-lếch-xan bị tử hình, cô còn
nhỏ. Cả thành phố xa lánh ngôi nhà của gia đình U-li-a-nốp. Chỉ có
I-van I-a-cô-vlê-vích I-a-cô-vlép người Tsu-vát, bạn của cha, là không
xa lánh, không bỏ rơi. Và cả người Tsu-vát tên là Ô-khốt-nhi-cốp cũng
không bỏ mặc gia đình U-li-a-nốp trong cơn hoạn nạn. Cảm ơn họ.

- Em có biết chúng ta sẽ làm gì với
món quà đó không? - Vla-đi-mia I-lích vừa nói vừa gõ gõ vào gói bưu
kiện bọc vải thô. - Vừa rồi người ta chở trẻ em Tsu-vát tới Mát-xcơ-va
của chúng ta. Chúng ta sẽ gửi đến nhà trẻ dành cho trẻ em Tsu-vát.
Đồng ý chứ, Ma-nhi-a-sa?

Ma-ri-a
I-li-nhít-na chăm chú nhìn người anh. Trông vẻ mặt Người thật xanh xao,
mệt mỏi. Trái tim chị như thắt lại, buồn rầu.

- Chúng ta yêu cầu phân chia cho những
trẻ em yếu nhất, gầy yếu nhất, - Vla-đi-mia I-lích nói.

Ma-ri-a I-li-nhít-na gật đầu.

Vla-đi-mia I-lích lại nhức đầu như lúc nãy. Nhưng
Người vui hẳn lên. Món quà của nông dân miền Tam-bốp như một giọt
nước bỏ biển. Nhưng dẫu sao người cũng vui mừng vì ngày mai những
đứa trẻ yếu nhất nào đấy đến bữa ăn trưa sẽ được thêm một miếng
giăm-bông màu hồng rất ngon của miền Tam-bốp.

NEP LÀ GÌ?

Công nhân tới gặp Lê-nin báo cáo tình hình họ
sống và làm việc ra sao. Chỉ huy Hồng quân tới bàn bạc chiến sự.
Các nhà bác học cũng đến. Lê-nin hỏi ý kiến tất cả, chăm chú lắng
nghe từng người.

Sau đó Hội đồng dân uỷ họp bàn những vấn đề do
nhân dân gợi ý; Chính phủ thông qua các đạo luật cần thiết đối với
đất nước Xô-viết.

Nông dân tới. Những tháng đầu, nông dân nêu vấn đề
cơ bản là ruộng đất của bọn địa chủ và cu-lắc. Phân phối số ruộng
đất đó như thế nào giữa bần nông và trung nông, sử dụng như thế nào
cho có lợi.

Thế rồi cuộc nội chiến bắt đầu.

Lúc đó Chính phủ Xô-viết đã quy định chế độ phân
phối lương thực đối với nông dân. Họ gặt hái lúa mạch đen: để giống,
để ăn, không được nhiều, mà vừa đủ. Số còn lại phơi khô quạt sạch
nộp cho nhà nước. Nếu không nộp thì lấy gì nuôi Hồng quân?Lấy gì
nuôi công nhân?

Thời kỳ đó thật là nặng nề đối với nông dân.
Nhưng biết làm thế nào được? Mọi người đều gặp khó khăn cả.

Nhưng giờ đây chiến tranh đã kết thúc. Những đại
biểu nông dân lại đi bộ từ các làng mạc tới gặp Lê-nin. Từ làng
Tam-bốp-si-na, từ tỉnh Vla-đi-mia và Oóc-lốp, từ Xi-bi-ri. Họ đến tới
tấp. Đó là những người để râu dài, họ không phải những người nông
nổi, mà có kinh nghiệm sống. Lê-nin rất vui mừng. Người hỏi ý kiến
của họ về tương lai.

Những người nông dân nói: cần phải bãi bỏ chế độ
phân phối lương thực. Thay vào đó quy định chế độ thuế má.

Cái đó có nghĩa là thế nào? Có nghĩa là không
phải toàn bộ số lúa mạch đen đã gieo và gặt đều phải đem nộp hết.
Ai gặt được nhiều thì người đó được để lại nhiều. Đó là quyền lợi
của nông dân. Người ta sẽ muốn gieo nhiều hơn, muốn cày sâu hơn. Bởi
vì trừ số thuế quy định sẽ nộp cho nhà nước ra, vẫn còn lại đôi
chút để dành trong kho. Số thừa sẽ đem bán. Có thể mua sắm ở thành
phố: xà phòng, dầu hoả, vải vóc, những dụng cụ lao động như liềm
hái, lưỡi cày, máy gặt. Lưỡi cày và máy gặt không mọc lên ở cánh
đồng. Có nghĩa là các thành phố, công xưởng và nhà máy phải phục
hồi toàn bộ. Để thoả mãn tất cả những yêu cầu đó.

Chẳng lẽ nhân dân lao động với hai bàn tay của
mình không thể giành được cuộc sống ấm no ư? Chúng ta đã quét sạch
bọn tư sản, đã đánh tan bọn bạch vệ, chúng ta sẽ tự quyết định lấy
số phận của mình.

Qua những cuộc nói chuyện như vậy với nông dân, qua
những cuộc trao đổi ý kiến với các đồng chí và qua những ý nghĩ
của riêng mình, một kế hoạch đã nảy sinh ở Lê-nin. Lê-nin gọi kế
hoạch đó là chính sách kinh tế mới.

Sau cách mạng, ở nước ta những tên dài được rút
gọn đã thành mốt. Thế là chính sách kinh tế mới được gọi tắt là
NEP(1).

(1)Tên
ghép của ba chữ cái đầu: Nô-va-ia Ê-cô-nô-mi-se-xca-ia Pô-li-ti-ka - N.D.

Chính quyền Xô-viết đã cho phép tư nhân mở mang buôn
bán. Nhưng có mức độ. Không nguy hiểm đối với đất nước Xô-viết. Vì
chính quyền là của công nông. Chính quyền công nông chú ý theo dõi
những cái chính: củng cố, phát triển nền công nghiệp, đường dắt, vận
tải đường biển và đường sông - tất cả những cái đó là của nhân dân,
là tải sản của nhà nước.

Trong thời kỳ nội chiến, Chính phủ Xô-viết đã áp
dụng những chế độ khắt khe và nghiêm khắc. Cần phải làm như vậy.
Trong thời binh cần phải thay đổi những chế độ đó.

Tất cả những gì Lê-nin đã làm, đã cố gắng để
đạt được, tất cả đều vì lợi ích, vì hạnh phúc của nhân dân. Giờ đây, sau chiến tranh, Lê-nin muốn phát triển
kinh tế, thương mại, công nghiệp, điện khí hoá, ngành chế tạo máy và
tình hữu nghị vững chắc giữa nông thôn và thành thị.

Đấy, NEP cần thiết cho công cuộc đó. Đại hội lần
thứ X của Đảng đã phê chuẩn kế hoạch NEP của Lê-nin.

Lê-nin không phải dễ dàng đã xây dựng lại được
cuộc sống theo lối mới. Thực tế có nhiều trở ngại. Có những sự
tranh cãi, công kích thậm tệ. Tưởng như không có gì để tranh cãi? Thế
mà Tơ-rốt-xki đã tranh cãi. Như mọi khi, y đã đưa ra ý kiến riêng. Ý
kiến không đúng, có hại. Y đã từng chống hoà ước Bơ-rét-xli-tốp, y
đã đem đến cho nhân dân Xô-viết nhiều điều ác.

Bây giờ y lại chống đối Lê-nin. Y đã tranh cãi với Lê-nin và Đảng về nhiều vấn
đề khác nhau. Không tán thành những kế
hoạch của Lê-nin. Lôi kéo những đảng viên thiếu niên kiên định về phía
mình. Lập ra những nhóm chống Lê-nin. Và Lê-nin còn phải đương đầu với
nhiều kẻ địch khác nữa.

Cần phải cùng nhau, thân ái, hoà thuận xây dựng
cuộc sống hoà bình. Lê-nin mơ ước như vậy, - muốn Đảng luôn luôn hoà
thuận.

Nhưng có những kẻ đã cản trở cuộc sống mới.

Lê-nin thẳng tay đấu tranh chống lại bọn chúng.

Đa số những người cộng sản đứng về phía Lê-nin.
Họ đã thắng và dẫn dắt Đảng cùng nhân dân Xô-viết tiến lên chủ
nghĩa cộng sản.

KHI BĂNG CẤT TIẾNG HÁT

- Chúng ta đi thôi! - Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na nói.

- Nhất định chứ, anh Vô-lô-đi-a! - Ma-ri-a I-nhít-na tiếp
lời, trong lòng chỉ sợ Người sẽ không đi.

Nhưng Vla-đi-mia I-lích không phản đối, mặc dù Người đang
say sưa ngồi viết báo trong phòng làm việc vắng vẻ, đặc biệt yên tĩnh nhân ngày
chủ nhật. Và cần phải viết những bức thư quan trọng nữa.

Nhưng buổi sáng tháng mười trong trẻo đã lôi cuốn việc đi
dạo chơi ngoài trời. Vào ngày đẹp trời như thế này đi dạo ở vùng ngoại ô thật
là tuyệt, hãy tạm gác công việc hôm nay lại! Trên tờ lịch dẫu sao cũng là con số
in màu đỏ chói. Họ ngồi vào chiếc xe lớn màu đen mang nhãn hiệu Anh
“Rolls-rois”, và đồng chí Ghin chở Vla-đi-mia I-lích cùng Na-đê-giơ-đa
Côn-xtan-nốp-na tới làng Go-ki.

Họ rời khỏi Mát-xcơ-va. Vla-đi-mia I-lích thở hít không
khí trong lành căng lồng ngực. Cảnh bình minh ửng hồng buổi sớm mới đáng yêu
làm sao! Mặt trời từ từ nhô lên, dịu dàng tỏa ánh sáng trên bầu trời xanh nhạt.
Con đường bắt đầu có băng đóng. Bánh xe kêu lạo xạo ở những chỗ đất gồ ghề và
đường có ổ gà. Ghin lái xe đi thong thả, thận trọng. Nhưng Vla-đi-mia I-lích lại
thích đi nhanh. Thích để gió tạt mạnh vào hai má và trái tim rạo rực niềm vui!

- Đồng chí Ghin, đóng chí lái xe gì mà như đi chào từng
con gà ấy, - Vla-đi-mia I-lích nói đùa.

Nhưng câu nói đùa của Vla-đi-mia I-lích đã làm đồng chí
Ghin vui thêm. Nhưng đồng chí không tăng thêm tốc độ. Không, đồng chí nghĩ rằng
thà đi chào từng con gà khi đi qua các làng còn hơn là để cho Vla-đi-mia I-lích
bị sóc trên con đường gồ ghề.

Go-ki là một trang trại cổ có công viên đẹp bao quanh biệt
thự với những hàng cột trắng và hai ngôi nhà phụ. Đường đi rợp bóng bồ đề cành
lá sum sê và những cây sồi lớn. Những bãi cỏ nhỏ rất thoáng. Ở đó có những góc
nhỏ kỳ lạ - từ nơi này nhìn được khá xa, thấy rõ khu vực Pô-đôn-xcơ.

Vla-đi-mia I-lích thích nhìn về phía xa xa xanh biếc,
thích phỏng đoán thành phố ở bên kia khu rừng và con sông nhỏ Pa-khơ-ra chảy xiết.
Vla-đi-mia I-lích đã tới Pô-đôn-xcơ từ thời trẻ, khi Người đi đày trở về. Dạo ấy
là vào năm 1900, khi bà Ma-ri-a A-lếch-xan-đrốp-na cùng với người con trai
Mi-chi-a bị trục xuất khỏi Mát-xcơ-va về sống ở đó. Các chị em gái của
Vla-đi-mia I-lích cũng sống ở đây, hồi Vla-đi-mia I-lích tới thăm những người
thân, trước khi rời đi Thụy Sĩ. Hồi này Vla-đi-mia I-lích đang chuẩn bị xuất bản
tờ “Tia lửa” ở nước ngoài, một tờ báo cách mạng của công nhân.

Xe ô-tô đi vào công viên và nhẹ nhàng tiến đến gần ngôi
nhà phụ phía bắc. Vla-đi-mia I-lích không thích ngôi nhà chính lắm. Người thích
ngôi nhà phụ phía bắc hơn, ở đó có những căn phòng nhỏ, trần không cao lắm, cửa
sổ không lớn. Dưới thời các ông chủ, nơi đây chắc là những buồng dành cho các
viên chức. Sau Cách mạng tháng Mười, các ông chủ vội vàng chạy trốn ra nước
ngoài và Chính phủ Xô-viết tiếp đó đã mở nhà nghỉ ở Go-ki. Sau khi Lê-nin bị
thương, người ta quy định nơi nghỉ cho Chủ tịch Hội đồng dân ủy ở đây. Các bác
sĩ đã nghiêm khắc ra lệnh cho Người phải chữa bệnh bằng không khí trong lành!

Đúng. Vla-đi-mia I-lích vừa mới thoát khỏi không khí ngột
ngạt của cá phiên họp và sự ồn ào của Mát-xcơ-va, đi vào công viên Go-ki. Đàu
óc Người hầu như không còn nhức nữa.

- Hít một hơi không khí nông thôn vào là tập tức má hồng
lên ngay, - Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na hài lòng nhận xét.

- Thưa các quý bà, chúng ta đi tiếp thôi, - Vla-đi-mia
I-lích tuyên bố.

Trời khô ráo và lạnh. Đất dưới chân kêu lạo xạo. Lá cây
đã rụng hết. Khắp công viên nhìn quang quẻ, chỉ có hoa tử đinh hương nằm buồn rầu
trong đám là tàn úa. Và cây thanh lương trà với những cành nặng trĩu chùm quả đỏ.

Một đàn chim sơn trước vàng bay rào rào từ bụi nọ sang bụi
kia.

- Chao ôi, những chiếc áo gi-lê xinh xinh! - Vla-đi-mia
I-lích bỗng kêu lên.

- Nói cái gì thế? - Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na không hiểu.

- Trông đấy, tựa như những chiếc áo gi-lê vàng xinh xinh
khóac trên mình lũ chim, - Vla-đi-mia I-lích nói.

Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na rất quý trọng tình cảm và sự
mê say của Người đối với thiên nhiên. Khi còn sống lưu vong, trong những giờ rỗi
rãi, họ thường leo núi hoặc đi dạo chơi bằng xe đạp. Rừng càng sâu, đường mòn
càng dốc, càng vắng người, thì Vla-đi-mia I-lích càng hăng say.

- Na-đi-u-sa, chúng ta đi tới chỗ có tảng đá cheo leo ở
trên hồ đi…

Những hồ và núi của Thụy Sĩ rất hùng vĩ, tráng lệ. Nhưng
cảnh thiên nhiên yên tĩnh của Nga gần gũi hơn, thân thiết hơn.

- Trông kìa, cái ao nhỏ! - Vla-đi-mia I-lích nói.

Ma-ri-a I-li-nhít-na vui mừng bảo:

- Thế thì chúng ta đã đi tới một chỗ hay tuyệt đây!

Cáo ao đã phủ băng. Lớp băng mỏng trong suốt màu xanh nhạt
như niêm phong cái ao nhỏ lại. Cái ao tựa như có một lớp kính che kín, qua lớp
kính đỏ phản chiếu xuống trên bờ bằng phẳng. Qua lớp băng có thể thấy rõ những
cây rong ở phía dưới.

Bỗng nhiên ở trên mặt ao vang lên tiếng ngân lanh lảnh. Tựa
như có người đụng vào dây đàn của một thứ nhạc cụ kỳ lạ nào đó, và dây đàn bỗng
rung lên dịu dàng, ngân nga.

Một hòn đá nhỏ do ai đó ném trượt trên mặt băng từ bờ đến
giữa ao. Tiêng băng dội lại.

- Thật kỳ diệu! - Vla-đi-mia I-lích khe khẽ thốt lên.

Ngay khi đó họ nhìn thấy một chú bé và một cô bé khoảng
mười tuổi đứng cách họ một bụi cây. Đó là chú bé đã ném hòn đá xuống mặt băng.

- Như hát ấy! Khắp ao vang lên tiếng ngân, - cô bé nói.

- Cần phải chộp ngay lấy cái ngày ao đóng băng lần đầu
tiên này, - chú bé đáp. - Nếu không thì băng sẽ cứng mất hoặc bị tuyết phủ, khi
đó ao sẽ thôi không hát nữa.

- Ném nữa đi, - cô bé yêu cầu.

Một hòn đá nhỏ lại trượt trên mặt ao và có tiếng ngân từ
bờ này đến bờ kia.

- Ối! - cô bé bỗng kêu lên.

Bọn trẻ nhìn thấy người lớn. Chú bé vội bỏ mũ ra chào.

- Chào các bác.

- Chào các cháu, - Vla-đi-mia I-lích vừa đáp vừa tiến lại
gần. - Các cháu ở đâu tới?

- Chúng cháu là người địa phương. Ở gần
đây thôi, ở làng Go-ki. Chú bé chỉ tay về phía làng Go-ki mà đứng ở ao cũng
trông thấy. - Còn các bác chắc là người Mát-xơ-va phải không?

- Đoán
đúng rồi, - Vla-đi-mia I-lích cười. - Băng của các cháu hát hay lắm.

- Đúng
đấy ạ! Cần phải chộp được đúng lúc, không phải ai cũng có thể làm được, - chú
bé đáp với giọng khoe khoang. - Có lẽ các bác là cấp lãnh đạo phải không?

- Ở
làng chúng cháu “bóng đèn của I-lích” đã thắp sáng, - cô bé nói.

- Đèn
điện. Không kém gì Mát-xơ-va. Đến tối cả làng đều sáng trưng, - chú bé khoe.

- Có
nghĩa là các cháu hài lòng chứ? - Vla-đi-mia I-lích hỏi nửa đùa nửa thật.

- Tại
sao bác lại hỏi thế? Chắc là sau này sẽ tốt
hơn.

Hai đứa trẻ liếc nhìn nhau, và chú bé lại bỏ mũ ra chào:
“Tạm biệt”, - rồi chúng chạy đi đâu đó, có thể đi về nhà, cũng có thể còn đi
rình tiếp những điều kỳ diệu và những điều bí ẩn của khu rừng mùa thu.

Còn Vla-đi-mia I-lích với Na-đê-giơ-đa Côn-xtan-nốp-na và
Ma-ri-a I-li-nhít-na càng đi sâu hơn nữa vào công viên, bởi vì cái ao nhỏ ở
cách nhà không xa mà Vla-đi-mia I-lích thì muốn ngày hôm nay mời hai người đi
chơi xa.

You are here

Cuộc đời của Lê-nin - Chương 65 - 66 - 67 - 68

Từ khóa