CHƯƠNG
15: THỜI GIAN LÀ TIỀN BẠC

LÀM CHỦ
THỜI GIAN, LÀM CHỦ CUỘC SỐNG

Tôi luôn ngưỡng mộ những học sinh không chỉ
xuất sắc mà còn dành được nhiều thời gian tham gia vào các hoạt động ngoại
khóa. Họ thường nắm giữ những vị tri quan trọng ở các câu lạc bộ trong trường
và ngoài xã hội. Họ đạt điểm cao trong học tập, đi thi đấu thể thao cho trường,
giữ chức chủ nhiệm các câu lạc bộ khoa học, và trên hết, họ là những thành viên
tích cực trong Đoàn, Đội. Tôi luôn tự hỏi "Làm thế nào mà họ có nhiều thời
gian đến thế?"

Mặt khác, những học sinh kém than phiền rằng
lý do họ nhận kết quả thi kém là do họ không có thời gian. Tuy nhiên, những học
sinh này thường không tích cực tham gia hoạt động ngoại khóa như những học sinh
giỏi.

Tại sao lại như vậy? Tất cả mọi người đều có
24 giờ một ngày. Thời gian là thứ tài sản mà ai cũng được chia đều. Cho dù bạn
là một học sinh giỏi, một học sinh kém. Tổng thống nước Mỹ hay một người gác
cổng, bạn cũng chỉ có cùng một lượng thời gian như nhau. Thời gian là thứ duy
nhất mà chúng ta không thể mua được. Tuy nhiên, tại sao một người như tổng
thống Mỹ lại có thời gian quản lý cả một quốc gia trong khi đó người gác cổng
lại than phiền rằng ông ta không thể kiếm ra thời gian để học?

Sự khác biệt là do những người thành công
trong cuộc sống biết cách quản lí thời gian. Chúng ta không thể thay đổi được
thời gian nhưng có thể kiểm soát được cách sử dụng thời gian của chúng ta. Nếu
bạn làm chủ được thời gian, bạn sẽ làm chủ được cuộc sống.

BẠN SỬ DỤNG THỜI GIAN NHƯ THẾ NÀO

Những người thành công có vẻ như có rất nhiều
thời gian để đạt được mục tiêu vì họ biết cách sử dụng thời gian. Mặt khác,
những người bình thường mỗi ngày lãng phí nhiều thời gian quý báu mà không hay
biết.

Thời gian là tiền bạc. Mỗi phút trôi qua là
mỗi phút bạn tiêu pha. Nếu bạn không biết cách sử dụng thời gian khôn ngoan,
bạn sẽ không nhận được gì cả. Nếu bạn dành thời gian đọc sách, bạn đang mua
kiến thức bằng thời gian. Nếu bạn để thời gian trôi qua một cách vô ích, bạn
đang vứt hàng đống tiền qua cửa sổ. Cho nên, bạn hãy cẩn thận trong cách sử
dụng thời gian.

THỜI GIAN BỊ LÃNG PHÍ KHI NÀO?

Một việc được coi là lãng phí thời gian khi nó
không hướng đến mục tiêu đã xác định. Nói cách khác, những việc này không giúp
bạn mục tiêu về học tập, mục tiêu về tài chính, mục tiêu về sức khỏe, thể
thao... Ví dụ, nếu mục tiêu của bạn là đạt tất cả điểm 10 trong kỳ thi sắp tới,
nhưng bạn dành bốn tiếng mỗi ngày chơi đá bóng với bạn bè. Việc chơi đá bóng
được coi là lãng phí thời gian. Tuy nhiên, nếu bạn quyết tâm trở thành cầu thủ
bóng đá cấp quốc gia, việc rèn luyện bốn tiếng một ngày không phải là lãng phí
thời gian.

Nếu bạn viết ra "học ở trường" từ
9-10 giờ sáng, có phải là khoảng thời gian này không bị lãng phí không? Câu trả
lời còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Nếu bạn thường xuyên nói chuyện trong giờ
học, không tập trung nghe giảng, kết quả là bạn không học được gì cả, bạn cũng
lãng phí một giờ đống hồ cho dù bạn "học ở trường". Các hoạt động như
ngủ, đi tắm có thể làm lãng phí thời gian nếu bạn tốn quá nhiều thời gian cho
chúng. Ví dụ, nếu bạn ngủ 12 tiếng một ngày, tôi sẽ nói là bạn đang lãng phí
thời gian vì chúng ta thường chỉ cần ngủ bảy tiếng một ngày là đủ.

MỘT BÀI TOÁN GÂY SỬNG SỐT

Bây giờ, bạn hãy cộng tất cả thời gian (tính
theo giờ) mà bạn thường lãng phí trong một ngày. Lấy số này, giả sử là sáu giờ,
nhân lên với 365 ngày. Bạn sẽ có số giờ bị lãng phí trong một năm.

Kế tiếp, nhân số này lên tám mươi năm (giả sử
bạn thọ tám mươi tuổi), bạn sẽ có tổng số giờ mà bạn lãng phí trong suốt cuộc
đời.

Thời gian lãng phí trong một ngày = 6 giờ.

Thời gian lãng phí trong một năm = Thời gian
lãng phí trong một ngày x 365 ngày = 6 giờ x 365 ngày = 2.190 giờ.

Thời gian lãng phí cả cuộc đời bạn = Thời gian
lãng phí trong một năm x 80 năm = 2.190 giờ x 80 năm = 175.200 giờ.

Kế tiếp, chuyển số giờ này (175.200 giờ) thành
số năm bằng cách chia cho 24 rồi lấy kết quả chia cho 365.

Thời gian lãng phí cả cuộc đời bạn = 175.200 /
24 = 7.300 ngày = 7.300 / 365 = 20 năm.

Như vậy, nếu trung bình bạn lãng phí sáu giờ
mỗi ngày (rất phổ biến với học sinh trung bình khá), bạn sẽ lãng phí hai mươi
năm trong cuộc đời bạn. Hãy suy nhĩ về những thành công vĩ đại có thể có nếu
bạn tân dụng được thêm hai mươi năm đó.

HIỆU QUẢ CỦA VIỆC ƯU TIÊN CÔNG VIỆC.

Những người thành đạt làm chủ thời gian bằng
cách sắp xếp ưu tiên công việc. Vì chúng ta ai cũng có 24 giờ mỗi này, bạn phải
ưu tiên những việc giúp ta tiến đấn gần mục tiêu. Những việc này sẽ giúp bạn
đạt được mục tiêu và thành công hơn trong mọi lĩnh vực cuộc sống.

Những người bình thường không ai biết được
điều này, do đó họ thường ưu tiên làm những việc không đưa họ đến đâu cả. Họ
tốn 24 giờ cho những công việc không hợp lý. Họ tập trung làm những việc nhỏ
nhặt như đi chơi, đi xem ca nhạc hoặc không làm việc gì cả.

Để hiểu được sự khác nhau trong việc sử dụng
thời gian mỗi ngày của chúng ta, bạn hãy xem xét bảng thông tin dưới đây.

CHÚNG TA SỬ DỤNG THỜI GIAN NHƯ THẾ NÀO?

	Khẩn cấp	Không khẩn cấp
Hướng đến mục tiêu	U1	U2
Không hướng đến mục tiêu	U3	U4

Theo bảng thông tin trên, theo hàng ngang là
những hoạt động hướng đến mục tiêu (giúp chúng ta thành công) và không hướng
đến mục tiêu (không giúp chúng ta thành công). Một số hoạt động không hướng đên
mục tiêu cũng cần thiết vì chúng ta sẽ kiệt sức nếu chỉ tập trung vào những
hoạt động hướng đến mục tiêu. Đôi khi chúng ta cần thư giãn, xem tivi để giảm
bớt căng thẳng trong công việc. Tuy nhiên, quá nhiều thời gian dành cho những
hoạt động không hướng đến mục tiêu là sự lãng phí rất lớn.

Bên cạnh đó, theo hàng dọc, chúng ta phân loại
những việc khẩn cấp cần hành động ngay và những việc không khẩn cấp có thể trì
hoãn. Kết hợp hàng dọc và hàng ngang, chúng ta thấy rằng có bốn cách chúng ta
sử dụng thời gian: (U1) Hành động khẩn cấp hướng đến mục tiêu, (U2) Hành động
không khẩn cấp hướng đến mục tiêu, (U3) Hành động khẩn cấp không hướng đến mục
tiêu, (U4) Hành động không khẩn cấp không hướng đến mục tiêu. Chúng ta hãy cùng
thảo luận về từng cách.

(U1) HÀNH ĐỘNG KHẨN CẤP HƯỚNG ĐẾN MỤC TIÊU

Tất cả chúng ta đều dành thời gian làm những
việc khẩn cấp hướng đến mục tiêu. Những việc này rất quan trọng cần chúng ta
hành động ngay tức khắc. Chúng bao gồm làm bài tập về nhà cho ngày hôm sau, gấp
rút hoàn thành một bài thuyết trình trên lớp, chuẩn bị cho bài kiểm tra hoặc
dạy em làm bài tập về nhà. Dạng việc này được xếp loại ưu tiên (U1) do tính
chất quan trọng khẩn cấp của nó. Đây là những việc làm đầu tiên trong ngày
chiếm thời gian của chúng ta.

Một số công việc dạng này cực kỳ khẩn cấp như
chăm sóc cha mẹ ốm hoặc chuẩn bị cho bài kiểm tra đột xuất ngày mai. Tuy nhiên,
rất nhiều công việc khẩn cấp hướng đến mục tiêu lại được tạo ra do sự lười
biếng của chúng ta. Khi chúng ta liên tục trì hoãn việc làm bài tập, không
chuẩn bị bài thuyết trình, lười biếng không ôn bài đến khi cận ngày thi, chúng
ta buộc phải khẩn cấp khi không còn thời gian. Nếu chúng ta làm những việc đó
sớm hơn thì đâu phải làm gấp rút vào phút cuối.

Những việc khẩn cấp hướng đến mục tiêu này
khiến chúng ta cực kỳ căng thẳng dẫn đến kết quả không như ý. Ôn bài gấp rút
cho bài kiểm tra khiến điểm số tệ hơn nhiều so với khi bạn chuẩn bị bài từ sớm.

Nếu bạn nhận thấy bạn dành nhiều thời gian cho
những việc như thế này, rất có thể bạn là loại người lười biếng hoặc "nước
đến chân mới nhảy". Chúng ta nên cố gắng giảm thời gian cho những việc U1
bằng cách lên kế hoạch hợp lý. Chúng ta nên dành nhiều thời gian hơn làm những
việc hướng đến mục tiêu khi chúng vẫn chưa khẩn cấp (U2).

(U2) HÀNH ĐỘNG KHÔNG KHẨN CẤP HƯỚNG ĐẾN MỤC
TIÊU

Mặc dù đây là cách sử dụng hầu hết thời gian
của những người thành công, nhiều người trong chúng ta lại không sử dụng thời
gian theo cách này. Những việc không khẩn cấp hướng đến mục tiêu là những việc
quan trọng để đạt đến mục tiêu nhưng chúng ta không cần phải hành động tức thì.
Những việc này bao gồm ôn bài thi sớm, bắt tay vào làm những đề án được giao
ngay lập tức, lập Sơ Đồ Tư Duy trước khi nghe giảng, lên thời gian biểu, tập
thể dục buổi sáng...

Dạng việc này được xếp loại ưu tiên 2 (U2).
Một khi bạn đã hoàn tất các việc U1, bạn phải dành thời gian làm những việc U2.
Mặc dù những việc này không khẩn cấp, bạn vẫn phải làm ngay để đạt hiệu quả cao
và thành công. Đáng tiếc, đa số học sinh bỏ qua những việc này vì chúng có vẻ
không khẩn cấp. Thay vào đó, họ lại dành thời gian làm những việc U3. Bạn sẽ
thấy rằng những việc U3 tuy có vẻ khẩn cấp nhưng thật ra chỉ làm lãng phí thời
gian của bạn.

Những học sinh dành hầu hết thời gian làm
những việc U2 là những học sinh biết cách đầu tư thời gian và lên kế hoạch
trước. Tượng tự như những nhà đầu tư nhạy bén, những học sinh này đầu tư thời
gian vào việc rất quan trọng đối với họ về lâu dài. Kết quả là họ sẽ gặt hái
được những thành quả tốt đẹp trong tương lai. Bạn phải lên kế hoạch dành nhiều
thời gian cho những việc này.

(U3) HÀNH ĐỘNG KHẨN CẤP KHÔNG HƯỚNG ĐẾN MỤC
TIÊU

Những việc khẩn cấp không hướng đến mục tiêu
là những việc có vẻ quan trọng cần hoàn tất ngay tức khắc. Tuy nhiên, những
việc này thật ra không quan trọng gỉ cả vì chúng không giúp bạn thành công.
Chúng bao gồm trả lời tin nhắn, nói chuyện điện thoại, đi xem phim mới, xem
chương trình tivi ưa thích... Những việc U3 này chỉ nên làm khi bạn đã hoàn tất
tất cả các việc U1 và U2 của bạn.

Nhiều học sinh nhận thấy rằng mình làm rất
nhiều việc U3. Bởi thế, họ cảm thấy rất bận rộn mà không bao giờ đạt kết quả
tốt. Những người dành nhiều thời gian cho việc U3 là những người dễ bị phân tâm
bởi mọi thứ xung quanh.

Bạn phải hướng tới việc giảm nhiều thời gian
vào những việc này bằng cách học né tránh áp lực từ bạn bè và từ chổi những
hoạt động không giúp bạn đạt được mục tiêu. Mặc dù một số bạn bè có thể sẽ cảm
thấy bạn không hòa đồng, họ sẽ nể phục bạn trong tương lai sau này.

(U4) HÀNH ĐỘNG KHÔNG KHẨN CẤP KHÔNG HƯỚNG ĐẾN
MỤC TIÊU

Loại việc cuối cùng này chỉ dành cho những
người lười biếng. Những việc này bao gồm ngủ quá nhiều, xem tivi quá nhiều,
lướt mạng vô tội vạ, ăn không ngồi rồi.

Mặc dù đôi khi làm một số việc U4 rất thú vị,
những việc này phải được xếp cuối cùng trong bảng ưu tiên công việc của chúng
ta. Bạn chỉ nên nghĩ đến chúng sau khi đã hoàn tất mọi việc U1, U2, U3. Nếu
không, chúng sẽ giết chết tương lai của bạn.

Nếu bạn thấy rằng bạn dành nhiều thời gian cho
những việc U4, bạn phải bắt đầu thay đổi cách sống ngay bây giờ hoặc là cuộc
sống của bạn sẽ rất bất hạnh.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ ƯU TIÊN THỜI GIAN

Nếu chúng ta có thể sử dụng thời gian theo bốn
cách, chúng ta cần phải phân chia thời gian như thế nào cho từng loại việc?

Đối với hầu hết các học sinh trung bình, họ có
khuynh hướng tập trung vào những việc khẩn cấp rất nhiều vì họ có quá nhiều
việc loại này do tính lười biếng và thích trì hoãn. Họ sẽ làm những việc U1 và
U3. Thời gian còn lại, thường là rất ít, sẽ được dành cho những việc ít khẩn
cấp như U2 và U4.

Học sinh trung bình làm việc theo thứ tự dưới
đây.

Ưu Tiên	Thời Gian	Hoạt Động
U1: U3: U4: U2:	50% 30% 15% 5%	Làm bài tập nộp gấp ngày mai, việc khẩn cấp. Kiểm tra thư điện tử, trả lời điện thoại, nhắn tin,…. Ăn không ngồi rồi, xem tivi, lướt mạng,... Chuẩn bị ôn thi sớm, lập Sơ Đồ Tư Duy,…

Kết quả là họ luôn cảm thấy bận rộn, đầu óc
luôn căng thẳng, làm việc kém hiệu quả và nhận những kết quả tệ hại.

Thay vào đó, bạn nên ưu tiên thời gian theoc
cách sau. Đầu tiên, lên kế hoạch thực hiện tất cả những việc U1 của bạn. Sau
khi có kế hoạch hợp lý, bạn có thể giảm thiểu tối đa thời gian vào việc này. Kế
tiếp, lên kế hoạch dành thật nhiều thời gian vào những việc U2. Mặc dù những
việc này không khẩn cấp, bạn phải tự động viên bản thân làm những việc này mỗi
ngày. Thời gian còn lại có thể dành cho những việc không hướng đến mục tiêu như
U3 và U4.

Những học sinh giỏi làm việc theo thứ tự dưới
đây.

Ưu Tiên	Thời Gian	Hoạt Động
U1: U2: U3: U4:	20% 60% 15% 5%	Làm bài tập nộp gấp ngày mai, việc khẩn cấp. Chuẩn bị ôn thi sớm, lập Sơ Đồ Tư Duy,… Kiểm tra thư điện tử, trả lời điện thoại, nhắn tin,…. Ăn không ngồi rồi, xem tivi, lướt mạng,…

LÀM THẾ NÀO ĐẺ SẮP XẾP THỜI GIAN

Bây giờ bạn đã biết được những việc cần làm
theo thứ tự ưu tiên, chúng ta phải học cách lên kế hoạch thực hiện những công
việc hàng ngày của chúng ta.

Bản chất con người là nếu không lên kế hoạch
cho những việc quan trọng, chúng ta sẽ luôn trì hoãn và không bao giờ bắt đầu
làm. Nguyên do là chúng ta hay bị lôi kéo dành thời gian cho những việc khác
thay vì những việc mà chúng ta nên làm. Đã bao nhiêu lần bạn nói rằng "Khi
nào tôi có thời gian, tôi sẽ...", nhưng cuối cùng lại không bao giờ làm
việc đó?

KHI XÁC
ĐỊNH MỤC TIÊU, CHÚNG TA SẼ CÓ NHỮNG GIẤC MƠ

KHI BẮT
ĐẦU LÊN KẾ HOẠCH, GIẤC MƠ SẼ TRỞ NÊN KHẢ THI

KHI BẮT
ĐẦU HÀNH ĐỘNG, GIẤC MƠ SẼ TRỞ THÀNH HIỆN THỰC

Bạn đã sẵn sàng bắt đầu việc quản lí thời gian
chưa? Tuyệt lắm! Việc đầu tiên là bạn cần có một quyển sổ tay có phần sắp xếp
công việc theo tháng và theo tuần.

- Phần sắp xếp công việc theo tháng để bạn lên
kế hoạch từng tháng cho cả năm

- Phần sắp xếp công việc theo tuần là để bạn
lên kế hoạch theo tuần và theo ngày.

Kế hoạch hàng tháng cho cả năm.

Vào đầu năm học, bạn luôn nên dành một ngày để
lên kế hoạch cho cả năm. Để làm điều này, bạn hãy dùng phần sắp xếp công việc
theo tháng trong sổ tay của bạn. Phần này chứa đựng tất cả các ngày trong mỗi
tháng vào một hoặc hai trang.

Bước 1:
Đánh dấu những sự kiện quan trọng

Việc đầu tiên bạn nên làm là đánh dấu tất cả
những sự kiện quan trọng trong năm. Những sự kiện này bao gồm lịch thi, lịch
kiểm tra, thời hạn nộp đề án...

Xác định thời gian biểu.

Việc kế tiếp là tìm hiểu bao nhiêu chương sách
cho mỗi môn học trong năm. Ví dụ, bạn phải học hai mươi bốn chương toán học, ba
mươi chương địa lý... Cộng tất cả lại để biết được tổng số chương bạn sẽ cần
học trong năm đó.

Bước 2:
Phác thảo kế hoạch

Bây giờ, bạn đã phác thảo kế hoạch khi nào bạn
cần học từng chương trong suốt cả năm. Lý tưởng nhất là bạn nên lên kế hoạch
hoàn tất tất cả các chương trong khoảng khoảng hai tháng trước kỳ thi cuối năm.
Ví dụ, nếu bạn có hai mươi bốn chương lịch sử và mười tháng trước kỳ thi cuối
năm, bạn phải học ba chương lịch sử mỗi tháng. Bạn có thể lên kế hoạch học một
chương lịch sử vào mỗi thứ ba của tuần thứ nhất, tuần thứ hai và tuần thứ ba
trong tháng. Tuần thứ tư thì dùng ôn lại những chương lịch sử đã học. Mỗi lần
học, bạn nên tận dụng cách học hiệu quả Sơ Đồ Tư Duy và các kỹ thuật học siêu
đẳng khác để đạt hiệu quả cao nhất.

Xác định kế hoạch cả năm tức là bạn lên kế
hoạch cho các việc U2 mà thôi. Đây là những việc không khẩn cấp hướng đến mục
tiêu của bạn. Một khi bạn đã hoàn tất kế hoạch cả năm, bạn nên có những kế
hoạch hàng tuần chi tiết hơn.

KẾ HOẠCH HÀNG TUẦN

Mỗi chủ nhật hàng tuần, bạn nên dành một ít
thời gian lên kế hoạch cho tuần tới (bảy ngày) ở phần sắp xếp công việc theo
tuần trong sổ tay của bạn. Phần này hiển thị một tuần trong một đến hai trang.
Kế hoạch hàng tuần sẽ cụ thể hơn nhiều so với kế hoạch hàng tháng cho cả năm.

Kế hoạch hàng tuần của bạn nên bao gồm tất cả
các việc bạn cần làm mỗi ngày trong bảy ngày trong tuần. Kế hoạch hàng tháng
của bạn chỉ đưa ra những việc U2, do đó bạn phải thêm các việc U1 vào kế hoạch
hàng tuần. Cuối cùng, thêm các việc U3 và U4. Xin nhớ rằng hầu hết thời gian của
bạn nên dành cho những việc U1 (20%) và U2 (60%). Thời gian còn lại sẽ được
dành cho những việc U3 và U4 không quan trọng.

KIỂM TRA KẾ HOẠCH NGÀY MAI VÀO MỖI BUỔI TỐI

• Định thời gian cụ thể cho từng
  việc.

Mỗi tối, xem xét các việc cần làm cho ngày mai
và phân phối thời gian cụ thể cho từng việc. Xác định một hệ thống thời gian
chi tiết nhằm giúp bạn tránh việc lười biếng và nói rằng "Tôi sẽ làm việc
này sau".

• Bám sát thời gian biểu của bạn.

Cho dù chuyện gì xảy ra đi nữa, bạn cũng phải
hết sức kỷ luật với bản thân để hoàn tất những việc đã lên kế hoạch trước khi
đi ngủ. Thậm chí cho dù bạn có phải bỏ lỡ chương trình tivi yêu thích của bạn
hoặc ngủ ít đi một chút. Sự tự trừng phạt bản thân sẽ giúp bạn nhận ra cái giá
phải trả cho việc làng phí thời gian và trì hoãn công việc.

• Điều chỉnh lại kế hoạch làm việc.

Rõ ràng cho dù bạn cố gắng tuân thủ kế hoạch
đến mức nào, cũng sẽ có những việc U1 bất ngờ xảy ra khiến bạn không thể nào
hoàn tất kế hoạch dự định. Chỉ khi nào bạn không còn lựa chọn nào khác, bạn mới
nên điều chỉnh lại kế hoạch làm việc cho ngày mai hoặc ngày hôm sau nữa. Tuy
nhiên, hãy cẩn thận không nên điều chỉnh kế hoạch thường xuyên. Nếu không, bạn
sẽ lần nữa mãi và chẳng bao giờ hoàn thành bất cứ việc gì.

Lưu ý:

- Luôn luôn lên kế hoạch bằng bút chì để bạn
có thể điều chỉnh lại khi cần thiết.

- Tuyết đối chỉ đẩy lùi kế hoạch trong trường
hợp bất khả kháng. Hãy xem đó như một bước lùi khỏi thành công và một bước tiến
đến sự thất bại.

- Gạch bỏ những việc đã hoàn tất

- Khi bạn làm xong một việc nào đó, hãy gạch
bỏ chúng ra khỏi danh sách. Việc này sẽ mang lại cảm giác thỏa mãn cho bạn khi
hoàn tất công việc dự định.

• Gạch bỏ những việc đã hoàn tất.

Khi bạn làm xong một việc nào đó, hãy gạch bỏ
chúng khỏi danh sách. Việc này sẽ mang lại cảm giác thõa mãn cho bạn khi hoàn
tất công việc dự định.