“Tất cả mọi nỗ lực đều thiêng liêng đối với Người,

Giữa những người dốt nát, ngu dại, tiêu cực nhất,

Và những người chắc chắn, tự tin, tích cực nhất,

Có một khoảng cách nhỏ đến mức Đấng sáng tạo

Của chúng ta ngắm nhìn nó với một nụ cười.”

- Elizabeth Waterhouse.

Chương
5: Chiến thắng nhờ lối tư duy tiêu cực

Những
người Mặt Dày, Tâm Đen không chấp
nhận những quy tắc thành công thông thường. Họ không cần người khác công nhận sự
đúng đắn của họ. Họ tìm tòi những ý tưởng chưa được biết đến bằng cách quan sát
sự vận động tự nhiên của thế giới.

Trong
chương này, bạn có thể thấy nhiều điểm mâu thuẫn với những chương khác. Mặt Dày, Tâm Đen tiết lộ những sự chuyển
vận của vũ trụ theo đúng bản chất của nó mà không tìm kiếm sự nhất quán, vì sự
mâu thuẫn là một yếu tố quan trọng của thế giới thực tại.

Bạn
có thể thành công với chính con người của bạn

Trong
những thập kỷ trước, chúng ta bị nhồi nhét ý tưởng chúng ta cần thay đổi những thái
độ tiêu cực thành những thái độ tích cực trước khi chúng ta có thể thành công. Nếu
như bạn chỉ học được một điều duy nhất từ cuốn sách này thì điều bạn nên chọn là:
bạn có thể thành công với chính con người của bạn.

Lần
đầu tiên, những con người thấy khó chịu bởi quan điểm tư duy tích cực giả tạo có
một phương pháp mà họ có thể tin tưởng và làm theo.

Một
bản án tử hình luôn chờ đợi ở phía trước

Nếu
bạn không cho rằng mình là một người tích cực nhất trên đời thì cũng đừng lo lắng.
Điều bí mật ở đây là hầu hết những con người sống động đã nói dối về chuyện họ
tích cực ra sao. Ngay cả những thầy giáo, những diễn giả hay những tác giả tích
cực nhất cũng có những khoảnh khắc đau đớn riêng. Không có ai trên đời là hoàn
toàn tích cực hay tiêu cực. Tuy nhiên, những người mà sự sống động của họ là nhờ
vào việc tuyên truyền quan điểm về lối tư duy tích cực đã thuyết phục được phần
còn lại của thế giới rằng nếu bạn không tuyệt đối có thái độ tích cực về cuộc sống
trong mọi thời điểm và mọi hoàn cảnh, thì bạn là một kẻ kém cỏi. Sức ép của việc
“không giống với tất cả những người khác”, những người lạc quan và vui vẻ là thế,
còn tệ hại hơn việc thật sự trải qua những điều tiêu cực. Tất cả chúng ta nghĩ
rằng, dường như ở mình có điều gì đó rất tệ, khiến mình không thể có được thái
độ tích cực. Tất cả những điều này dẫn đến một kết luận cuối cùng rất logic: “Mình
chẳng ra gì và là một kẻ thất bại bẩm sinh.”

Thực
sự là, mỗi chúng ta từ giờ khắc sinh ra đã được định sẵn một bản án tử hình -
chỉ có ngày thi hành là chưa biết. Tuy nhiên, ý nghĩ về cái chết luôn hiện diện
ở sâu trong tiềm thức của chúng ta. Trong khoảng thời gian giữa lúc ra đời và lúc
chết, chúng ta làm điều tốt nhất mà chúng ta biết. Nếu bạn và tôi đã làm hết khả
năng của mình, chúng ta đã làm được nhiều hơn là trả xong món nợ đối với tạo hóa
từ giây phút chào đời.

Thành
công không có quy luật

Thành
công có thể đến dưới mọi hình thức và theo mọi cách. Vô số những cuốn sách đã
được xuất bản về đề tài này. Tất cả những thông tin này có thể góp phần tạo nỗ
lực muốn thành công của chúng ta, nhưng sự thật vẫn là - thành công không có
quy luật. Thành công đến với những người tiêu cực nhất cũng như là những người
tích cực nhất. Thành công đến với những người cố gắng chăm chỉ nhất và cả những
người không có nỗ lực nào nhìn thấy được. Điều mà những người cổ súy cho thuyết
tư duy tích cực không nhận ra được là thành công không phân biệt; nó có thể đến
với những người giữ thái độ tích cực hay tiêu cực.

Tôi
không phải đang cố hạ thấp giá trị của lối tư duy tích cực. Tuy nhiên, nếu bạn
không phải là người tích cực một cách tự nhiên, cho dù bạn có cố đến mấy, thì
chúng ta xem xét lại sự tiêu cực và tìm ra bằng chứng là bạn có thể thành công
ngay cả khi bạn là người có bản chất tiêu cực. Ví dụ, Mark Twain bị cho là người
bi quan và hay hoài nghi một cách chua chát, truyện của ông hay viết về “loài
người đáng nguyền rủa”, thế nhưng những phẩm chất độc đáo này đã khiến Mark
Twain đúng là Mark Twain. Tư duy tiêu cực của ông góp phần tạo nên tài năng văn
chương của ông.

Chúng
ta xem xét một số nhân vật nổi tiếng quen thuộc. Lấy ví dụ, Elizabeth TayLor
luôn được nhắc đến trên báo chí. Hầu hết những tin tức ấy là về bản tính tiêu cực
của bà: quá cân, uống rượu, dùng ma túy, kết hôn rồi ly dị. Hơn thế nữa, một
người chồng cũ của bà gọi bà là nhà vô địch về việc tự tạo ra bệnh tật cho mình.
Bất chấp tất cả những tính cách này, bà vẫn có một cuộc sống thành công vượt bậc.

Spencer
Tracy, theo như Katharine Hepburn kể lại, là một người cực kỳ ủ rũ và bị ám ảnh
bởi tội lỗi. Ông nghĩ thế giới này sẽ tốt đẹp hơn nếu không có ông. Bất chấp thái
độ khinh thường bản thân của ông, ông vẫn là một diễn viên điện ảnh vĩ đại.

Humphrey
Bogart là một trong những ngôi sao điện ảnh vĩ đại nhất từ trước đến nay. Con
người của ông không được xem là “vui vẻ và dễ chịu”. Ông không bao giờ giống
như Ronaln Reagan. Humphrey Bogart thành công vì con người độc đáo của ông. Người
ta yêu ông vì chính con người của ông.

Marilyn
Monroe và Ernest Hemingway được coi là những trường hợp điển hình về chứng trầm
cảm: thất thường cao độ, không tự chủ, mẫn cảm. Cả hai kết thúc cuộc đời bằng cách
tự sát; tuy nhiên, những “tính cách tiêu cực” của họ đã là những yếu tố quan trọng
trong thành công của họ khi còn sống. Những “tính cách tiêu cực” này tạo nên
con người của họ và không ngăn cản họ đạt được thành công trong nghề nghiệp vượt
qua những ước mơ của họ.

Tôi
không phải là người ủng hộ việc bắt chước các nhân vật đã tự sát đó, nhưng tôi
sử dụng những ví dụ này để nhấn mạnh một điểm. Những tính cách tiêu cực của bạn
không ngăn cản bạn thành công trong những mục đích đời thường của bạn. Chúng là
một phần của bạn. Hãy học cách quý trọng chúng, chấp nhận chúng và sử dụng chúng.

Một
người bạn của tôi, một ngôi sao truyền hình thành công, đang ở đỉnh cao nghề
nghiệp khi tôi gặp ông lần đầu vào cuối thập niên 1970. Show diễn của ông luôn
được xếp hạng nhất trong bảy năm hoạt động. Hai năm trước đây có một chương trình
được dựng cho ông và nó đã cực kỳ thành công. Nhân vật mà ông đóng rất giống với
ông, một gã hơi bi quan, tiêu cực nhưng đáng yêu. Trong khi nhận thù lao tới sáu
chữ số cho mỗi tập, ông vẫn lo lắng rất nhiều về việc liệu ông trả nổi tiền mua
nhà trả góp không. Thật sự là, ông cứ lo lắng bất chấp hết thành công này đến
thành công khác trên truyền hình.

Nếu
bạn có phân gà thì hãy bán phân bón

Nếu
bạn có phân gà thì bạn sẽ kiếm tiền được nhờ bán phân bón. Ngay cả phân gà cũng
có giá trị của nó. Như người Tây Tạng quan niệm: “Nếu bạn nằm trên mặt đất, bạn
phải dùng mặt đất để nâng bạn lên.” Nếu bạn là người tiêu cực, hãy dùng những tính
cách tiêu cực đó để thành công.

Chris
là một người tài năng. Tuy nhiên, rắc rối chính trong việc thăng tiến của anh là
anh thông minh quá mức. Vì anh là người học rất nhanh với óc tìm tòi, anh đã học
đủ mọi thứ mà anh muốn biết trong bốn mươi năm cuộc đời mình. Trong những năm đại
học, anh đã quá yêu cầu tám mươi tín chỉ, nhưng lại không nhận được bằng. Anh
theo đuổi kiến thức chứ không quan tâm đến bằng cấp. Sau này, anh nhận thấy điều
này ảnh hưởng tai hại đến chuyện tìm việc của anh.

Chris
có khả năng lớn lao trong việc tiếp thu kiến thức, nhưng điều này vừa là ưu điểm
lớn nhất vừa là bất hạnh lớn nhất của anh. Cái gì anh cũng biết một chút. Nói
ngắn gọn, Chris được mọi người coi là người gì cũng biết mà chẳng biết gì cho đến
nơi đến chốn.

Có
lần Chris nói với tôi rằng anh đã chán vì chẳng đi đến đâu trong công việc. Anh
biết quá nhiều, nhưng anh không thể viết tất cả những gì anh biết và đã làm vào
lý lịch của mình. Làm như thế sẽ khiến anh có vẻ kì dị. Những gì anh viết trong
lý lịch của mình rất khiêm tốn so với kinh nghiệm của những người khác đã sống
một cách tập trung hơn.

Chris
bắt đầu thấy căm ghét cuộc đời anh và khả năng học hỏi nhanh của anh, nhưng tôi
khích lệ anh tận dụng khả năng học hỏi thiên phú để thăng tiến. Một sự điều chỉnh
nhỏ duy nhất cần thiết là thêm chút thực dụng và tính mục đích vào cuộc sống của
anh. Chris đã ghi danh học chương trình MBA tại một trường đại học chấp nhận
anh và tính ưu tiên cho những kinh nghiệm làm việc của anh. Chris không chút khó
khăn hoàn tất chương trình học trong thời gian rảnh ngoài giờ làm. Sau khi anh
học xong, công ty của anh đã đề bạt anh lên vị trí mà anh hằng mong ước.

Hãy
để yên những tính cách tiêu cực

Tất
cả chúng ta được lên chương trình để tin rằng những thái độ và khuynh hướng nhất
định được xem là tích cực, còn những thứ khác là tiêu cực. Chúng ta thông thường
chấp nhận một người thành công là một người tích cực và nếu bạn không phải là
người tích cực thì bạn đương nhiên sẽ thất bại, trừ khi bạn thay đổi. Vì thế, chúng
ta mất bao nhiêu sức lực trong cố gắng thay đổi, thay vì tập trung vào việc giành
lấy thành công.

Nếu
bạn cho mình là người tiêu cực và giọng nói bên trong cứ thì thầm rằng bạn “không
thể làm được”, đừng cố nghĩ ngược lại. Đầu hàng tiếng nói ấy bằng cách phớt lờ
nó. Đừng tập trung sức lực để cố gắng thay đổi ý kiến của bạn về chính mình. Bằng
cách phớt lờ tiếng nói ấy, bạn có thể thoát khỏi cái bẫy nói rằng “phải thay đổi
trước khi thành công”.

Bạn
có thể là một người tiêu cực như bạn muốn, luôn miệng càu nhàu và nguyền rủa
trong khi làm những gì cần phải làm trong tiến trình giành lấy thành công. Bette
Midler, một nghệ sĩ hài, ngôi sao điện ảnh và ca sĩ nổi tiếng, đã nói trong một
cuộc phỏng vấn rằng chồng của cô nghĩ cô là người bi quan nhất mà ông từng biết.
Và cô cười phá lên. Rõ ràng là vẻ bi quan của cô không làm cô bận tâm. Cô có thể
nói về nó trước công chúng và cười thoải mái.

Sức
mạnh của lòng căm ghét cuộc sống

Nếu
bạn nghĩ cuộc đời bạn là một gánh nặng và bạn căm ghét nó, tôi sẽ không cố thuyết
phục bạn từ bỏ ý nghĩ ấy. Tuy nhiên, tôi nghĩ bạn có thể có lợi hơn nhiều nếu
thay đổi đối tượng bạn căm ghét. Thay vì hận đời, hãy hận ông trời.

Không
có lầm lẫn gì ở đây cả - bạn đang đọc chính xác điều tôi định nói. Hãy căm ghét
Thượng đế. Thật mỉa mai, rất nhiều người kính yêu Thượng đế nhưng lại ghét tất
cả những người khác. Người mà ghét bỏ đồng loại và chỉ yêu Thượng đế không phải
là người yêu Thượng đế.

Nếu
trong bạn đầy lòng căm ghét thì điều tốt nhất bạn có thể làm là chuyển từ căm
ghét con người sang căm ghét Thượng đế, bởi vì bản chất của Thượng đế là yêu
thương. Thái độ của người ta đối với Ngài không có tác động gì. Không như con
người, Ngài không quan tâm đến việc bạn có yêu Ngài hay không. Ngài giống như
ngọn lửa, nó sẽ sưởi ấm bạn. Cảm xúc yêu và ghét có cùng một điểm xuất phát. Ghét
là mặt kia của yêu, chỉ nhờ có yêu mới có ghét. Trong kinh thánh, Thiên 3:16 viết:
“Vì ngươi đã được ấm áp và không bị nóng hay lạnh, ta sẽ thảy ngươi khỏi miệng
ta.” Lúc duy nhất mà Thượng đế không đoái hoài đến bạn và lặng lẽ chờ đợi bạn là
khi bạn hoàn toàn quên mất Ngài.

Chừng
nào bạn tập trung sự chú ý của bạn đến Thượng đế, Ngài sẽ gột sạch cho bạn, nâng
đỡ bạn và vực dậy bạn. Khi đó bạn có thể thấy sự căm ghét của bạn đã trở thành
tình yêu thiêng liêng.

Những
ý nghĩ tiêu cực của bạn không thực sự có nhiều quyền năng như bạn tưởng tượng

Chúng
ta ai cũng từng có lúc nào đó được nghe nói rằng những ý nghĩ của chúng ta có sức
mạnh vô cùng lớn. Quan niệm này đã làm trầm trọng thêm nỗi sợ của chúng ta đối
với những ý nghĩ tiêu cực không thể kiểm soát được của mình. Điều gì sẽ xảy ra
nếu tất cả những ý nghĩ tiêu cực của chúng ta trở thành hiện thực? Tuy nhiên, ý
nghĩ không phát huy sức mạnh dễ dàng như thế. Bạn không có quyền năng để khiến
mỗi ý nghĩ của bạn thành hiện thực. Chưa đâu. Điều tôi muốn nói là những ý nghĩ
tiêu cực của bạn không thực sự có quyền năng như bạn tưởng tượng.

Mỗi
lần một chuyến bay chở khách cất cánh với hàng trăm hành khách trên boong, phần
lớn họ có ý nghĩ lo sợ máy bay bị rớt. Nếu quyền năng của những ý nghĩ tiêu cực
lớn như bạn tưởng tượng thì với sự cộng hưởng của bao nhiêu ý nghĩ tiêu cực đó,
sẽ chẳng có chuyến bay nào được an toàn. Đừng sợ những suy nghĩ tiêu cực của bạn.
Hãy toàn tâm toàn ý vào công việc của bạn với sự bền bỉ và lòng quyết tâm, bạn
sẽ đến gần thành công hơn là cứ cố thay đổi bản thân mình trước đã.

Những
tiêu chuẩn để phán xét thái độ tiêu cực không phải là những chân lý bất biến

Những
tiêu chuẩn để phán xét thái độ tiêu cực được áp đặt một cách nhân tạo bởi con
người chứ không phải là những chân lý bất biến. Những tiêu chuẩn này thường
thay đổi theo thời đại và giữa các nền văn hóa. Điều được coi là tích cực ở một
thời điểm hoặc một nơi này có thể bị coi là tiêu cực ở thời điểm khác hoặc nơi
khác. Ví dụ, phong cách thẳng thắn, hối thúc, khoa trương, xông xáo được coi là
một thuộc tính rất quan trọng thế giới kinh doanh ở Mỹ. Tuy nhiên, khi áp dụng ở
những vùng nhất định ở châu Á, nó lại bị cho là có tính gây hấn.

Có
thể nhìn thẳng vào mắt đối phương được coi là một thuộc tính tích cực ở Mỹ. Tuy
nhiên, ở một số vùng thuộc châu Á, nó bị cho là có thái độ xúc phạm.

Thực
tế là một thuộc tính tích cực

Những
ý nghĩ tiêu cực không nhất thiết là những hạn chế. Tôi lại dùng đến từ “sự tiêu
cực”. Nó nghe có vẻ tiêu cực quá! Thường thường, những người bị gọi là “tiêu cực”
là những người thực tế nhất. Mặt khác, quá lạc quan đôi khi có thể là một hạn
chế trong thế giới ta sống. Một tổng giám đốc điều hành không thể được phép lạc
quan quá mức, vì nó sẽ dẫn ông ta đến thất bại - cũng như một vị tướng quá lạc
quan đến mức bất cẩn đánh giá thấp quân địch và đưa quân mình vào chỗ chết. Kết
quả có thể rất đau thương.

Tương
tự, người huấn luyện và tiền vệ đội bóng không thể mang sự lạc quan sôi nổi như
cô đội trưởng đội cổ vũ. Nếu họ không tính toán đúng thực tế sức mạnh của đội bạn,
suy nghĩ lạc quan của họ sẽ không đủ để đảm bảo chiến thắng.

Một
người thực tế thường có khuynh hướng tiên liệu những vấn đề tiềm tàng và dự đoán
trước các khó khăn một cách thực tế. Nhà kinh doanh dầu lửa ở Texas T. Boone
Pickens, Jr giải thích rằng khuyết điểm hầu hết các nhà địa chất là họ quá lạc
quan. Là một nhà kinh doanh dầu lửa độc lập không có sự hỗ trợ của những tập đoàn
khổng lồ, ông cần phải thực tế hơn khi quyết định khoan.

Khi
tôi còn trẻ, tôi hết sức lạc quan. Tôi không chấp nhận bất kì ý nghĩ nào về một
kết quả tồi tệ có thể xảy ra. Nếu có ai đó nhắc tôi nên cân nhắc tình huống xấu
nhất với những tình huống tốt nhất, tôi cảm thấy bị xúc phạm. Sự thật là, tôi sợ
phải xem xét thực tế. Thay vào đó, tôi đã sống trong thế giới giả tưởng.

Có
một thái độ tích cực thật thú vị vì nó cho phép bạn nhìn mọi thứ đều như trong
tầm với của bạn. Khả năng bị số phận hắt hủi và gặp xui xẻo là tất cả những gì
những người suy nghĩ tiêu cực đó nghĩ đến.

Giờ
đây, tôi nhận ra rằng suy nghĩ một cách thực tế không có nghĩa là tiêu cực. Đó
chính là tích cực. Không phải do suy nghĩ tiêu cực mà một viên thuyền trưởng hướng
dẫn các hành khách cách hành động trong trường hợp khẩn cấp. Ông ta không dự định
làm chìm tàu. Ông chỉ thực tế và chuẩn bị sẵn sàng.

Gibert,
một phó chủ tịch phụ trách các khoản vay vốn kinh doanh ở một ngân hàng lớn, nói
với tôi rằng ông thích làm việc với những người vay vốn có óc thực tế hơn là những
người hăng hái quá mức. Những người vay vốn có óc thực tế hiểu được những khó khăn
tiềm tàng và chuẩn bị để vượt qua sóng gió thử thách, trong khi một người vay vốn
quá hăng hái có khuynh hướng đánh giá không đúng tầm các khía cạnh thực tế của
việc khởi sự hoặc mở rộng kinh doanh.

Sử
dụng những tính cách tiêu cực của bạn làm bàn đạp cho thành công

Nếu
bạn có thói ghen tị và ganh ghét đối với thành công của người khác, đừng cố dập
tắt những ý nghĩ tiêu cực này; thay vào đó, hãy sử dụng chúng làm nhiên liệu
cho động cơ cuộc đời bạn. Khi bạn cảm thấy ghen tị và ganh ghét với thành tựu của
người khác, bạn phải tìm kiếm trong chính bản thân của mình để học cách làm thế
nào để có thể vượt qua họ và khiến họ phải ghen tị với bạn. Đừng lãng phí công
sức vào việc cố trấn áp lòng ganh ghét.

Nếu
bạn tức giận vì người khác đối xử thiếu công bằng với bạn, sự trả thù tốt nhất
là đốt lên ngọn lửa giận dữ và vượt qua họ lên đến đỉnh. Sự trả thù tốt nhất là
sống cho tốt, phát đạt và thành công.

Nếu
bạn tham lam, hãy tham lam hơn nữa. Hãy làm người tham lam nhất mà bạn biết. Hãy
đi xa hơn lòng tham đối với vật chất. Hãy đổi lòng tham lam và ham muốn tích trữ
của cải vật chất lấy ham muốn tích trữ thành công. Và hãy trở nên tham lam
trong khao khát được biết Thượng đế, Đấng sáng tạo của bạn.

Nếu
bạn lo lắng thì hãy chuyển công sức dành cho việc lo lắng sang hành động. Lo lắng
không ngăn được số phận diễn ra. Tuy nhiên, sự nỗ lực của bản thân có thể thay
đổi số phận. Lo lắng có thể trở thành động lực để hành động. Cho dù bạn có điểm
hạn chế gì, hãy học cách sử dụng chúng để cải thiện con người của bạn.

Hầu
hết những người làm việc trong lĩnh vực điện ảnh hay sân khấu sẵn sàng tỏ ra thành
thật và bộc lộ những “khuyết điểm” cá nhân của họ hơn là giới kinh doanh. Một số
các nam nữ diễn viên vĩ đại nhất cảm thấy không thoải mái với con người thực sự
của chính họ. Chính tính cách này khiến họ dễ dàng thích nghi với những nhân vật
họ đóng. Trong khi hầu hết mọi người bị ám ảnh bởi việc “tìm kiếm chính mình”, những
ngôi sao này không thích thú điều đó. Thật trớ trêu, chính “khuyết điểm” này lại
góp phần tạo nên thành công trong nghề nghiệp và sự giàu có cho họ.

Bất
kể bạn có những tích cách tiêu cực gì, hãy chiêm ngưỡng chúng. Hãy tìm cách để
bạn có thể điều khiển năng lực đó và dùng nó làm bàn đạp cho thành công.