Chương 56: Hồi thứ năm
mươi sáu

Thám Xuân thông thạo,
tìm mối lợi bỏ hẳn lệ xưa;

Bảo Thoa khôn ngoan, ra
ơn nhỏ giữ gìn thể thống.

Bình Nhi hầu Phượng Thư
ăn cơm súc miệng rửa tay xong mới đến đằng Thám Xuân, thấy ngoài sân im lặng
chỉ có mấy bà già và a hoàn đứng bên cửa sổ chực hầu, đang bàn việc nhà, việc
ngày tết đến uống rượu ở vườn nhà Lại Đại. Thấy Bình Nhi đến, Thám Xuân bảo
ngồi xuống ghế thấp và nói:

- Có chuyện gì đâu. Nhân
nghĩ đến việc chúng ta tiêu mỗi tháng hai lạng bạc, bọn a hoàn cũng đã có tiền
lương tháng, thế mà hôm trước lại có người trình mỗi tháng chi hai lạng bạc cho
mỗi người về tiền phấn sáp nữa. Số tiền này chẳng khác tám lạng bạc tiền học
vậy, cứ chồng chất mãi lên. Việc này tuy nhỏ nhưng số tiền có chừng, xem ra chi
tiêu như thế là không đúng, tại sao mợ chị không nghĩ đến việc ấy?

Bình Nhi cười nói:

- Việc ấy cũng có duyên
cớ. Những thứ các cô dùng đã có lệ định sẵn, mỗi tháng các nơi phải mua đủ, bảo
bọn đàn bà đưa đến cho chúng tôi giữ, chẳng qua chúng tôi chỉ sắp cho các cô
dùng thôi. Chứ không phải hàng ngày nhận tiền rồi sai người đi mua. Vì thế mãi
biện bên ngoài lĩnh tiền cả, rồi hàng tháng sai người theo các phòng giao cho
chúng tôi. Số tiền hai lạng hàng tháng của các cô, không phải để mua những thứ
ấy đâu, mà cốt để phòng khi các bà các mợ trông nom việc nhà đi vắng, hoặc bận
việc, mà các cô dùng ngay đến tiền, thì đỡ phải sai người đi lấy. Làm như thế
cốt để cho các cô khỏi phiền đấy thôi. Đủ biết số tiền này không phải để mua
những thứ đó. Nhưng nay tôi để ý xem ra thì phần nhiều chị em ở các nhà đều lấy
tiền đi mua các thứ. Tôi ngờ rằng, không phải bọn mãi biện ăn bớt hoặc để chậm
ngày giờ, thì cũng chuốc lấy của xấu, nhuế nhóa cho xong chuyện.

Thám Xuân và Lý Hoàn đều
cười nói:

- Chị cũng để ý thấy rõ
việc ấy à? Việc ăn bớt chưa chắc có, chỉ là để chậm thì giờ thôi. Khi nào giục
gấp, họ đem ở đâu về đều là những thứ có tên thôi, thực ra chẳng dùng gì được.
Rồi vẫn phải lấy hai lạng bạc, sai con em các bà vú đi mua thứ khác về dùng.
Người trong phủ đi bao giờ cũng vẫn mua phải hàng xấu, không biết họ làm ăn ra
sao? Cứ cửa hàng bên ngoài bỏ đi là họ vác về cho chúng ta dùng.

Bình Nhi cười nói:

- Bọn mãi biện đi mua là
cứ thế mãi. Người khác có mua được hàng tốt, thì họ lại không chịu, cứ bảo là
người ta xấu bụng muốn tranh chức mãi biện của mình. Vì vậy ai nấy thà chịu lỗi
với các mợ các cô, chứ không dám làm mất lòng họ. Chỉ khi nào các cô sai vú già
đi mua, họ mới không dám lời ra tiếng vào.

Thám Xuân nói:

- Vì thế trong bụng tôi
vẫn áy náy. Phải tiêu phí hai lần tiền mà đồ dùng vẫn vất đi một nửa, chi bằng
bỏ cái khoản đưa bọn mãi biện mua ấy đi. Đó là việc thứ nhất. Việc thứ hai, năm
ngoái chị cũng đi dự tiệc nhà Lại Đại đấy, chị xem vườn nhà ấy so với vườn nhà
ta như thế nào?

- Không bằng một nửa
vườn nhà, cây cối hoa quả cũng ít.

- Nhân lúc ta nói chuyện
với lũ con gái nhà ấy, họ nói vườn ấy trừ số hoa để cài và măng rau, tôm cá để
nhà ăn ra, còn cho người thầu. Một năm cũng thừa được hai trăm lạng. Từ hôm đó
ta mới biết từ cái lá sen rách, cái rễ cỏ khô cũng đều đáng tiền cả.

Bảo Thoa cười nói:

- Thực là chuyện của con
nhà phú quý! Các cô tuy là tiểu thư nghìn vàng, xưa nay không biết đến việc ấy,
nhưng đã là người đọc sách biết chữ, lại không đọc đến thiên “bất tự khí”(1)
của ông Chu Tử hay sao?

(1) Tức là Chu Hy, tên chữ là Trọng Hối, Hối Ông, Khảo
Đình hay Chu Văn Công, là một nhà lý học đời Tống. Đời sau thường gọi là Khảo
Đình học phái. Bất tự khí là không nên bỏ phí vật gì

Thám Xuân cười nói:

- Đã đọc rồi, nhưng
chẳng qua là lời nói phù phiếm, người ta phải cố gắng chứ có gì là thực tế?

Bảo Thoa nói:

- Ông Chu Tử mà là người
phù phiếm à? Câu nói nào cũng sát thực tế đó. Cô mới nhận việc có mấy hôm mà
lòng đã mê muội về lợi, cho ông Chu Tử là người phù phiếm. Nếu cô đi ra ngoài,
thấy nhiều việc lợi hại lớn hơn nữa, có lẽ đến cả ông Khổng Tử cô cũng cho là
người phù phiếm hết!

Thám Xuân cười nói:

- Chị là người thông
thái như thế lại chưa xem sách Cơ Tử(2) à? Sách có nói: “Bước vào vòng lợi lộc,
ở vào địa vị bàn mưu tính kế, thì quên hẳn lời Nghiêu, Thuấn, trái hẳn đạo
Khổng, Mạnh”.

(2) Hình như tác giả bịa ra để cười cho vui, chứ không
có người như thế.

- Dưới còn câu gì nữa?

- Đây tôi chỉ cắt câu
văn để lấy ý thôi. Nếu đọc xuống câu dưới thì chăng hóa ra lại tự mắng tôi à?

- Trên đời cái gì mà
không dùng được, đã dùng được phải đáng tiền chứ. Khen cho cô là người thông
minh, ngay những việc to tát, sờ sờ ra đấy, vẫn chưa từng trải.

Lý Hoàn cười nói:

- Bảo người ta đến,
chẳng nói gì việc chính, lại mang học vấn ra cãi vã nhau.

Bảo Thoa nói:

- Trong học vấn tức là
việc chính đấy. Nếu không nói đến học vấn thành ra sa vào hạng tục mất.

Ba người nói đùa một lúc
rồi mới bàn đến việc chính.

Thám Xuân nói tiếp:

- Vườn của chúng ta rộng
gấp đôi vườn nhà Lại Đại, cứ tính gấp đôi thôi, một năm cũng có thể được lợi
bốn trăm bạc. Bây giờ cho người thầu, bủn xỉn quá, nhà chúng ta không đáng làm
như vậy; nhưng không giao hẳn cho vài người trông nom, thì thững thứ đáng tiền
bị hủy hoại đi, sẽ bỏ phí của trời. Chi bằng chọn mấy bà già thực thà ở trong
vườn, biết việc trồng trái, cho họ đứng lên trông coi. Không bắt họ nộp tô nộp
thuế, chỉ mỗi năm biếu xén ít nhiều gì đó. Làm như thế, một là trong vườn có
người chuyên trách, sửa sang cây cối, mỗi năm một tốt hơn lên, không phải chờ đến
lúc có việc mới cuống cuồng vội vã; hai là hoa màu không đến nỗi bị hủy hoại
phí của; ba là bọn bà già được nhờ đấy mà kiếm ít tiền, cũng bỏ cái công vất vả
trông nom vườn tược hàng năm; bốn là bớt được những món tiền thuê người sửa
hoa, sửa núi, quét dọn. Đem chỗ thừa bù vào chỗ thiếu, như thế cũng được đấy.

Bảo Thoa đương đứng xem
bức tranh trên vách, nghe vậy,

- Hay thật! Như thế thì
“trong ba năm chẳng còn ai đói khát nữa.”(3)

(3) Chữ trong sách Luận ngữ.

Lý Hoàn nói:

- Nghĩ hay đấy! Nếu làm
được thế, chắc chắn bà cũng vui lòng. Sự bớt tiêu là việc nhỏ, nhưng trong vườn
có người chuyên trách, quét dọn, lại được món tiền, tức là lấy quyền sai khiến,
lấy lợi thúc giục, thì ai mà chẳng hết lòng làm việc.

Bình Nhi nói:

- Việc này chỉ cô là có
thể nói được thôi. Mợ tôi tuy cũng muốn đấy, nhưng chưa chắc đã chịu ngỏ lời.
Hiện giờ các cô đương ở cả trong vườn, đã không bày thêm được trò chơi để giúp
vui lại còn sai người đến trông nom sửa sang, mong đỡ tốn tiền, nhất định mợ
tôi không tiện nói ra.

Bảo Thoa chạy lại sờ vào
mặt Bình Nhi, cười nói:

- Chị há mồm ra cho tôi
xem lưỡi răng chị thế nào? Từ sáng đến giờ, cứ mỗi việc chị nói một giọng,
không nịnh hót cô Ba, cũng không nói là mợ chị vụng tính. Hễ cô Ba nói một câu,
chị lại có một câu đỡ ngay. Cứ việc gì cô Ba nghĩ được, là mợ chị cũng đã nghĩ
đến rồi, nhưng chỉ vì có một nhẽ riêng không thể làm được thôi. Bây giờ lại nói
là các cô ở trong vườn, không tiện vì sự bớt tiêu mà sai người đến trông nom.
Chị em thử nghĩ câu nói ấy xem, nếu thực cho người ta trông nom để lấy tiền,
thì ngay một cành hoa, một thứ quả, người ta cũng không cho động chạm đến. Về
phần các cô, chắc cũng không ai dám nói gì, nhưng với các cô bé, sợ hàng ngày
không khỏi sinh chuyện eo sèo với nhau. Chị ấy biết lo gần lo xa, không chống
lại người ta, cũng không tự hạ mình, dù mợ chị ấy không tốt với chúng ta, nay
nghe thấy tất nhiên phải xấu hổ mà ăn ở cho tốt, không bằng lòng cũng phải bằng
lòng.

Thám Xuân cười nói:

- Sáng hôm nay tôi đang
bực mình, nghe chị ấy đến, tôi nghĩ ngay đến chủ chị ấy ngày thường trông nom
việc nhà để bọn người hầu lộng hành quen thân, nên lại càng bực thêm. Ngờ đâu
chị ấy vào đến nơi, len lét như chuột sợ mèo đứng hầu hàng giờ, thực là đáng
thương, rồi lại nói những câu như thế. Chủ chị ấy đối với tôi đã tử tế, chị ấy
lại còn nói “không phụ tình nghĩa xưa nay cô đối với mợ tôi!” Nghe câu nói ấy,
tôi không những hết giận mà lại còn xấu hổ và đau lòng nữa. Tôi nghĩ kỹ: mình
là con gái, đương bực không có người đoái thương, thì còn có gì hay mà đối xử
tử tế với người ta nữa?

Nói đến đây, Thám Xuân
nước mắt chảy ròng ròng.

Lý Hoàn thấy Thám Xuân
nói thiết tha như thế, lại nghĩ đến dì Triệu ngày thường sỉ vả cô ta, và ngay ở
trước mặt Vương phu nhân cũng vì dì Triệu mà cô ta phải lụy lây, nên chảy nước
mắt, liền khuyên:

- Nhân hôm nay vắng vẻ,
chúng ta cùng bàn vài việc, làm thế nào thêm lợi bớt hại, để khỏi phụ lòng ủy
thác của bà. Cô nhắc đến những việc không cần thiết ra làm gì.

Bình Nhi nói:

- Tôi đã hiểu rồi. Cô
xem ai giỏi thì giao cho người ta đến trông nom là được.

Thám Xuân nói:

- Tuy thế, nhưng cũng
phải về trình mợ chị trước đã. Ở đây chúng ta tìm tòi những món lợi nhỏ là
không đúng, nhưng vì mợ chị là người hiểu việc nên mới làm như thế; nếu là một
người hồ đồ hay ngờ vực ghen ghét, thì tôi không làm đâu, sẽ mang tiếng là
tranh khôn, lẽ nào lại không bàn trước với mợ chị.

Bình Nhi cười nói:

- Đã thế để tôi về nói
với mợ tôi.

Đi một lúc, Bình Nhi trở
lại, cười nói:

- Tôi đã bảo là đi chỉ
tốn công thôi. Việc hay như thế lẽ nào mợ tôi lại không bằng lòng!

Thám Xuân nghe nói, liền
cùng Lý Hoàn sai người đem danh sách các bà già trong vườn đến xem. Hai người
tính xong, chấm được mấy người. Rồi gọi họ đến, Lý Hoàn nói qua cho họ nghe. Ai
nấy đều vui mừng. Có người nói:

- Cái rặng tre ấy cứ
giao cho tôi sửa sang, một năm trừ măng ở trong nhà ăn rồi, còn có thể nộp thêm
một số tiền nữa.

Người khác lại nói:

- Cái thửa đất trồng lúa
kia xin giao cho tôi, hàng năm thóc gạo nuôi chim không phải lấy tiền ở trong
phủ, tôi còn có thể nộp thêm một số tiền nữa.

Thám Xuân đang muốn nói,
thì có người vào trình:

- Thầy thuốc đã vào vườn
thăm cho cô Sử.

Bọn bà già ra đón, Bình
Nhi liền nói:

- Chỉ miệng các bà thôi,
thì một trăm người cũng không được trang trọng, sao không gọi vài người coi
việc đi đón?

Người trình việc nói:

- Có bà Ngô và bà Đan
đang chờ đón ở ngoài cửa Tụ Cẩm về phía tây nam rồi.

Bình Nhi thấy thế mới
thôi.

Các bà đi rồi. Thám Xuân
hỏi: “Việc ấy thế nào?” Bảo Thoa cười nói:

- Người nào trước trót
lọt sau tất trễ nải, người khéo nói tất là hám lợi.

Thám Xuân gật đầu khen
phải, liền trỏ mấy người ở trong danh sách cho Lý Hoàn, Bảo Thoa và Bình Nhi
xem. Bình Nhi vội mang giấy bút đến. Ba người nói:

- Già Chúc là người đứng
đắn, vả chăng chồng con bà ấy đời đời đều trông nom việc sửa sang rặng tre. Bây
giờ nên giao cả việc này cho bà ấy. Già Điền vốn là nhà làm ruộng, bao nhiêu
lúa má rau cỏ ở Đạo Hương thôn, tuy để làm cảnh chơi, không cần phải bày biện
nhiều lắm, nhưng nếu có bà ấy theo thời tiết chăm bón cẩn thận, thì chẳng hơn
hay sao?

Thám Xuân lại cười nói:

- Tiếc rằng Hành Vu Uyển
và viện Di Hồng, đất đai rộng thế mà chẳng có thứ gì đáng tiền!

Lý Hoàn cười nói:

- Hành Vu Uyển lại càng
quan trọng hơn! Hiện giờ những hoa thơm cỏ thơm bán ở hiệu hàng hương, ở các
chợ và các đền miếu, chẳng phải đều là những thứ ở trong đây hay sao? Tính ra,
ở đấy lại càng thu được nhiều lợi hơn! Trong viện Di Hồng, không kể các thứ,
chỉ riêng hoa hồng, hai mùa xuân hạ cũng có tới bao nhiêu bông! Lại còn các thứ
hoa tường vi, nguyệt quý, bảo tường, kim ngân, đằng hoa ở chung quanh hàng rào,
hái về phơi khô rồi bán cho hiệu chè, hiệu thuốc cũng được khá nhiều tiền đấy.

Thám Xuân cười, rồi gật
đầu nói:

- Mẹ chị Oanh Nhi hầu cô
Bảo biết hái đấy. Dạo trước bà ấy hái ít hoa về phơi khô, tết thành lẵng hoa,
bầu rượu đem cho tôi chơi. Cô đã quên rồi à?

Bảo Thoa cười nói:

- Tôi vừa mới khen chị,
giờ chị lại trêu chọc tôi.

Ba người đều lấy làm lạ
hỏi:

- Thế là thế nào?

Bảo Thoa nói:

- Không thể làm thế
được. Bên nhà các chị còn bao nhiêu là người thạo việc, lại nhàn rỗi chẳng làm
lụng gì cả. Bây giờ tôi mà đưa người đến, tất nhiên họ sẽ coi thường. Tôi đã
nghĩ hộ cho các chị một người. Bên viện Di Hồng có già Diệp là mẹ Dính Yên, bà
ấy thực thà lắm, lại chơi thân với mẹ Oanh Nhi bên nhà tôi. Chi bằng giao việc
này cho già Diệp, có điều gì bà ấy không biết, thì không cần chúng ta phải
nhắc, bà ấy cứ đến bàn bạc với mẹ Oanh Nhi là được rồi. Nếu già Diệp không làm,
mà giao cho người khác, thì đó là tùy tình riêng của họ, người ngoài có ai muốn
nói nhảm gì cũng không thể oán chúng ta được. Làm như thế các chị được tiếng
công bằng, lại thêm chạy việc.

Lý Hoàn và Bình Nhi đều
nói: “Phải đấy”.

Thám Xuân cười nói:

- Dù thế, nhưng cũng còn
sợ họ thấy lợi quên mất cả lẽ phải.

Bình Nhi cười nói:

- Không việc gì đâu. Hôm
nọ Oanh Nhi còn nhận già Diệp làm mẹ nuôi, mời ăn mời uống, hai nhà đối đãi với
nhau rất tử tế.

Thám Xuân nghe nói thế
mới thôi. Họ lại bàn định với nhau chọn thêm mấy người nữa, đều là những người
đã được chú ý từ trước, rồi lấy bút khuyên tên.

Một lúc sau, bà già vào
trình “thầy thuốc đã về rồi” và đưa đơn thuốc lên. Ba người xem xong, sai người
đưa ra ngoài lấy thuốc sắc cho Tương Vân uống. Thám Xuân, Lý Hoàn bảo cho mọi
người biết:

- Người nào coi giữ chỗ
nào, cứ theo mùa nào thức ấy trừ số trong nhà để dùng không kể, còn thì cho bán
lấy lợi, cuối năm sẽ tính sổ.

Thám Xuân cười nói:

- Tôi lại nghĩ ra một
việc: nếu cuối năm tính sổ, tất phải nộp tiền ở phòng thu chi, lại thêm một
người giữ. Món tiền đã lọt vào tay họ, sẽ lại bị bớt xén một lần nữa. Bây giờ
tôi nghĩ ra việc này, giao cho các bà, không qua tay bọn quản gia. Dù họ tức
đấy nhưng cũng không dám nói. Đến cuối năm, các bà phải nạp tiền cho họ, chờ gì
họ chẳng giở lối mè nheo? Vả chăng trong một năm bất cứ việc vì, chủ được một
phần, họ cũng vớ nửa phần, đó là lệ cũ xưa nay ai cũng biết cả, ấy là chưa kể
đến chỗ ăn vụng ăn trộm. Bây giờ việc trong vườn này là do chúng ta đặt ra, chứ
không phải qua tay họ, thì hàng năm cứ nộp tiền vào nhà trong mới phải.

Bảo Thoa cười nói:

- Cứ ý tôi, nhà trong
cũng không cần phải thu tiền, vì thu người này nhiều, người kia ít, lại thêm
bận ra. Chi bằng hỏi họ xem ai nhận phần nào thì phải đứng ra gánh lấy một việc
gì đó, chẳng qua cũng chỉ là những việc của các người ở trong vườn cần dùng
thôi. Tôi tính hộ các chị em phải tiêu những món gì. Quanh quẩn cũng chỉ có mấy
món như phấn, sáp, hương, giấy. Mỗi cô có mấy người hầu đều có lệ định sẵn;
ngoài ra thì chổi quét, thúng hót rác, phất trần và đồ ăn của chim, hươu, thỏ
trong các nhà. Những thứ này họ phải nhận hết, không phải ra lĩnh tiền ở phòng
thu chi nữa. Chị thử tính xem, như thế đỡ được bao nhiêu?

Bình Nhi cười nói:

- Tuy mấy việc nhỏ mọn,
nhưng tính cả năm cũng đỡ được hơn bốn trăm lạng bạc đấy.

Bảo Thoa cười:

- Còn phải nói nữa! Một
năm bốn trăm lạng, hai năm tám trăm lạng, cũng có thể thừa mua mấy gian nhà cho
thuê, hay mấy mẫu ruộng xấu đấy, nhưng họ khó nhọc cả năm cũng nên cho họ kiếm
ít lời để tiêu riêng việc nhà chứ! Chúng ta cốt để thêm món lợi, bớt tiêu phí,
nhưng cũng không nên làm quá, bớt được vài trăm lạng bạc mà mất thể thống thì
cũng không đúng. Vì thế làm việc này, phòng thu chi bên ngoài một năm đỡ phải
tiêu tốn, năm trăm lạng bạc, cũng đỡ phần chật vật, mà những người ở bên trong
và các bà già trước đây không có việc làm cũng sẽ kiếm được tý chút. Cây cối
trong vườn mỗi năm cũng được tốt tươi thêm lên. Các chị cũng có các thức mà
dùng, như thế không đến nỗi mất thể thống. Nếu chỉ vì bớt tiêu thôi, thì kiếm
đâu mà chẳng ra tiền? Hễ có được món lợi gì cũng nộp vào của công cả, có lẽ cả
trong lẫn ngoài, họ sẽ oán trách ầm lên, như thế chẳng mất thể thống của nhà
các chị hay sao? Vả lại trong vườn này có mấy chục bà già, mà chỉ cho mấy người
này, tất nhiên người khác sẽ oán trách là không công bằng. Như tôi nói lúc nãy,
họ phải nộp có mấy thứ thôi, kể cũng rộng rãi đấy. Hằng năm trừ những thứ ấy ra,
mỗi người thừa thiếu mặc, đều phải bỏ ra mấy quan tiền, rồi góp cả lại, đem
chia đều cho các bà già ở trong vườn. Những người này tuy không trông nom việc
ấy thật, nhưng ngày đêm họ đều phải hầu hạ ở trong vườn, phải đóng cửa, mở cửa,
thức khuya dậy sớm, khi mưa khi tuyết, các cô đi đâu họ phải khiêng kiệu, chèo
thuyền, kéo xe đi tuyết, bao nhiêu việc khó nhọc, họ đều phải cáng đáng cả.
Quanh năm họ chịu vất vả, nay trong vườn có món lợi, thì cũng phải cho họ được
nhờ tý chút. Lại còn một chuyện rất nhỏ cũng cần nói toạc ra: các bà này chỉ
biết vơ phần nhiều về mình, không chịu chia cho ai. Dù ngoài mặt chẳng ai dám
nói ra, nhưng trong bụng họ sẽ không phục. Họ sẽ mượn việc công để làm việc tư,
ngắt ít quả bẻ ít hoa, chắc các bà kia cũng chẳng kêu vào đâu được. Nay họ cũng
được hưởng lợi một ít, thì chỗ nào các bà kia không trông nom xuể, sẽ có họ
trông nom hộ.

Các bà già nghe thấy bàn
định như thế, đã không bị phòng thu chi cai quản, lại không phải tính sổ với
Phượng Thư, một năm chỉ phải bỏ ra mấy quan tiền thôi, họ đều vui vẻ nói:

- Chúng tôi bằng lòng!
Như thế còn hơn là bị họ giày vò mà vẫn phải bỏ tiền ra nộp!

Những người không được
trông nom vườn, thấy nói hàng năm không phải làm cũng được hưởng ít tiền, đều
vui vẻ nói:

- Các bà kia làm lụng
vất cả, đáng được món tiền để tiêu pha, chứ chúng tôi có làm gì đâu mà lại ngồi
không hưởng lợi!

Bảo Thoa

- Các bà không nên từ
chối, đây là phần của các bà đáng hưởng. Chỉ cần các bà ngày đêm chịu khó đừng
lười, đừng để mặc cho người ta uống rượu đánh bạc, thế là được rồi. Tôi cũng
không muốn nhận trông nom việc này đâu, nhưng chắc các bà cũng đã biết, dì tôi
phó thác tôi năm, bảy lần, và bảo: bây giờ mợ Cả thì bận, các cô hãy còn bé,
nhờ tôi trông nom giúp. Tôi không nghe lời lại làm dì tôi bận lòng. Mẹ tôi hay
ốm luôn, việc nhà lại bận, tôi vốn là người sốt sắng hão, ngay hàng xóm láng
giềng có việc cần tôi cũng đến giúp đỡ huống chi là dì tôi ủy thác! Ai oán
trách tôi cũng chẳng cần. Nếu chỉ cốt lấy tiếng khen, để họ rượu chè cờ bạc,
sinh chuyện lôi thôi, thì tôi còn mặt mũi nào trông thấy dì tôi nữa? Khi đó
ngay các bà cũng mất thể diện, có ăn năn cũng muộn. Các cô ở trong ấy, cái vườn
hoa rộng ấy, đều nhờ các bà trông nom cả, vì tôi coi các bà là người hầu hạ đã
ba, bốn đời, xưa nay vẫn giữ được khuôn phép, thì mọi người nên đồng lòng cùng
nhau giữ lấy thể thống. Nếu các bà lại dung túng người khác, để mặc họ uống
rượu đánh bạc, dì tôi nghe thấy, mắng bảo các bà còn khá, chứ đến tai mấy người
quản gia, họ không cần trình dì tôi, cứ mắng thẳng các bà, chẳng hóa ra già
không trót, vẫn bị bọn trẻ lên mặt dạy đời. Họ là quản gia, có quyền trông nom
các bà thực, nhưng nếu mình giữ thể diện thì họ khinh rẻ sao được? Vì thế tôi
nghĩ hộ các bà cách kiếm lời thêm, cũng muốn cho mọi người hết lòng cẩn thận
trông nom cái vườn được chu tất, để những người coi việc, thấy cách sắp đặt cẩn
thận chu đáo, họ không phải bận lòng đến, trong bụng lại chẳng kính phục hay
sao! Như thế mới không phụ lòng tôi tính toán những việc có lợi cho các bà. Các
bà nên nghĩ kỹ những lời tôi nói.

Mọi người đều vui vẻ
thưa:

- Cô nói phải lắm. Từ
nay các mợ các cô cứ yên tâm. Các mợ các cô có lòng thương đến chúng tôi như
thế, nếu chúng tôi không thể tất lòng trên, thì trời đất cũng không dung.

Chợt vợ Lâm Chí Hiếu đến
trình:

- Gia quyến bên phủ Chân
ở Giang Nam đến kinh đô, vào cung triều hạ, hiện sai người mang lễ đến thăm.

Nói xong liền đưa tờ
giấp kê đồ lễ lên. Thám Xuân cầm lấy xem: mười hai tấm đoạn thêu, mười hai tấm
đoạn các thứ, mười hai tấm the các màu, mười hai tấm lụa, tất cả đều là đồ vua dùng.
Hai mươi bốn tấm the đoạn, lụa các màu trong cung dùng.

Xem xong, Lý Hoàn và
Thám Xuân nói:

- Thưởng cho họ phong
bao(4) hạng nhất.

(4) Tiền mừng tuổi, hoặc thưởng, ngoài gói bằng giấy
đỏ.