Tình yêu

___ Magneto ___

Máy móc không biết yêu.

Sự e thẹn, tiếng cười lanh
lảnh hay từng giọt nước mắt là đặc quyền chỉ con người mới có. Thượng Đế đã quên
bẵng không trao cho loài động vật này bộ lông hoàn m để tránh thời tiết khắc
nghiệt, đôi mắt nhìn xuyên đêm tối, nanh vuốt và sức mạnh để sinh tồn giữa đất
trời. Bù lại, Ngài tặng cho con người hai báu vật của thánh thần: trí tuệ và
bản năng tình cảm mãnh liệt. Không hẳn súc vật không có hai thứ đấy, nhưng Ngài
trao cho chúng chỉ đủ dùng để biết đói, biết khát, biết khi nào nên duy trì nòi
giống, khi nào nên đấu tranh cho thói sinh tồn.

Quả tình, con người đã dụng
hai món báu vật đó rất tốt. Tốt đến nỗi họ mơ ước cũng đạt được cái ngôi vị như
Ngài, làm những điều Ngài đã từng làm. Họ có thể tạo ra những cỗ máy lao động
chuẩn xác và tinh vi hơn con người, thậm chí đánh bại con người trong những trò
chơi như cờ vua. Hẳn thế, Ngài đã cho con người trí tuệ và giờ đây, con người
nhồi nhét trí tuệ vào máy móc để làm lợi cho bản thân. Còn điều thứ hai, họ đầu
hàng trước Thượng Đế. Họ có thể lập trình để máy móc giao tiếp với con người,
thể hiện một số phản ứng cảm xúc nhưng tất nhiên chỉ là giả tạo. Cũng tương tự
như khoa học đã tiến bộ đến mức phân tích được rằng 35 lít nước, 20kg carbon, 4
lít amoniac, 800g phốt pho, 250g muối, 5g sắt... là thành phần cấu tạo nên cơ
thể của một người trưởng thành, nhưng chưa bao giờ làm được cái mơ ước báng bổ
là cải tử hoàn sinh một ai đó.

***

Nhà bác học đáng kính vỡ ra
lẽ đó từ lâu, nhưng ông vẫn không tiếc bao ngày vui tuổi trẻ để tìm ra cái
thiếu sót mà con người hàng trăm năm vẫn không thực hiện được. Ông muốn tạo ra
tình yêu, vì trong con tim ông, cũng âm ỉ một thứ tình yêu.

Ông luôn nhớ đến XX như trong
cái bữa tiệc ngoài trời dưới những bóng râm dày đặc, khi đám khói lơ lửng lười
nhác trên những ngọn cây cao và gió thổi tới mũi sực nức mùi thơm hòa trộn của
gỗ cháy, của thức ăn. XX ngồi bên ông dưới tán cây sồi, niềm vui vây quanh.
Chàng trai đó và ông là hai con người có tâm hồn hát cùng một nốt, một giai
điệu. Họ không kiếm tìm giàu sang và vinh quang, thậm chí chút danh tiếng bèo
bọt trong thời kỳ hoàng hôn của loài người. Họ sinh ra với cốt lõi của loài
người khi còn nguyên vẹn trước bao cám dỗ. Họ yêu thích những gì êm đềm, và họ
đã thấy trải ra trước mắt hai con người trẻ tuổi những năm tháng bình lặng, tha
hồ đọc sách, nghe nhạc và mơ mộng bao điều không tưởng.

Cái ngày XX đặt mình vào giấc
ngủ dài dưới đất sâu, ông hiểu rằng không khí êm ả, nắng chiều thật dịu và cái
nét mặt vui tươi của XX đã mất đi vĩnh viễn. Ông hiểu rằng từ giờ những thứ
thuộc về người thương đẹp như ánh trời rạng rỡ đã thành quá khứ xa xôi, và đằng
đẵng bao ngày dài tiếp the, ông chỉ có thể lần giở kí ức về XX như xem truyện
tranh, ôn lại từng chi tiết nhỏ trong nhớ nhung.

***

Câu chuyện mở đầu vào một đêm
hè bảng lảng khói bụi, chất thải thành phố... cả bầu trời hầm hập như một cơn
sốt.

Ngón tay run run, ấn nhẹ vào
nút khởi động. Nhà bác học nín thở. Trong phút giây ngắn ngủi nữa thôi, thành
bại sẽ rõ ràng.

Gã người máy chậm rãi mở mắt
tựa bừng giấc dưới ánh bình minh. Khuôn mặt hắn, hay khuôn mặt của XX, đờ dại.
Từng khớp cơ thể máy móc bắt đầu vận động, kêu răng rắc.

- Thông báo nhận dạng cá nhân.

- Tôi, robot số hiệu
30T95476, thuộc chủng gia nhân, sản xuất ngày 25 - 09 - 25xx.

- Từ nay tên cậu sẽ là Al.

- Rõ, thưa chủ nhân.

Đôi mắt già cỗi của ông lướt
nhanh trên mặt Al, sục tìm trong mắt gã một cái gì song không thấy.

***

Bằng tất cả tâm huyết của bao
tháng năm tuổi trẻ của nhà bác học, Al là một thành quả không tồi, và chỉ dăm
ngày gã đã chứng tỏ được điều đó. Gã nấu ăn rất tuyệt, mọi thứ gia vị được nêm
chuẩn xác, như món bò bít tết luôn ở độ tai tái ngon miệng ông trong khi hiển
nhiên ai cũng rành là robot chỉ xơi được dầu nhớt. Gã mang đến thêm chăn hoặc
tăng nhiệt độ của căn nhà lên vừa đủ ngay khi nghe thấy tiếng ho lụ khụ đầu
tiên.

Có đêm, ông tỉnh dậy, mồ hôi
lạnh toát, hổn hển đứt đoạn. Ông lại trở về cái ngày hoang tàn ấy. XX ra đi và
cùng cậu, toàn bộ sức mạnh và thông tuệ của thế gian tiêu tan. Khắp thế gian
không còn ai để hướng về, không còn ai để trông cậy. Một cái gì khủng khiếp đè
nặng lên ngực, nhận chìm ông vào bóng tối mịt mùng dày đặc, bất chấp tiếng la
hét vang lên.

Khi ông tỉnh dậy, Al đang cúi
xuống ông không nói không rằng. Thoáng chốc tim ông như ngưng một nhịp khi nhìn
thấy khuôn mặt mô phỏng của XX, nhưng với đôi mắt vô hồn của Al.

Mỗi lần như thế, Al đều ngồi
im lìm bên giường ông, trong ánh đèn mờ ảo dịu dàng, đủ cho ông khẽ khàng tìm
vào giấc ngủ lần nữa.

Phải, hẳn Al là một robot gia
nhân tuyệt vời. Nhưng mức độ tuyệt vời chỉ dừng lại ở công việc của một robot,
và thời đại nay dù hơi khó vẫn có thể tìm ra vài robot tương tự như vậy. Điều
tuyệt vời bậc nhất ông trông chờ ở Al thì, hoàn toàn mịt mùng như cơn ác mộng
đêm ấy.

***

- Al, ngồi xuống đây, ta muốn
nói chuyện với cậu.

Gã robot gật đầu, uyển chuyển
thả mình xuống cái ghế đối diện ông. Nhà bác học đã miễn hắn khỏi “vâng”, “dạ”
vì tiếng ấy nghe sao đến xa lạ, mà ông thì chờ mong sự gần gũi từ gã.

- Ta có một câu hỏi muốn dành
cho cậu.

Ông nhìn sâu vào đôi mắt Al.

- Từ ngày khởi động đến bây
giờ, đã bao giờ cậu có những biểu hiện tri giác, ý ta là hành vi cảm xúc... như
con người?

- Chuyện máy móc có biểu hiện
cảm xúc là điều không tưởng, trái với lẽ thường tình, thưa ông chủ. Cảm xúc là
đặc quyền của con người, tuân lệnh là nghĩa vụ của máy móc.

- Ta tạo ra cậu với mục đích
đặc biệt.

- Liệu mục đích đó quan trọng
chứ, thưa chủ nhân?

- Ồ, tất nhiên là... khi ta
đã hy sinh bao năm tháng để có cậu tại đây, ngồi đối diện với ta. Al, cậu là
một robot được đặc chế với chức năng mà ta hy vọng là đang vận hành thành công.
Đó là chức năng cảm xúc

Al im lặng. Không một biểu
hiện bộc lộ ra ngoài như ông chờ mong.

- Nếu chức năng đó thành
công, cậu sẽ là một bước tiến của xã hội loài người, Al. Ta sẽ được công nhận
là người đầu tiên chế tạo thành công một cỗ máy có xúc cảm và tri giác.

Ông nín thở.

- Vì vậy, ta cần biết đích
xác cậu có phải là điều mà ta đã mong chờ không. Nói ta nghe, Al, từ ngày khởi
động đến giờ, cậu đã có phản ứng cảm xúc nào chứ?

- Trong tôi không có điều đó,
thưa chủ nhân.

Người ông lạnh toát, cố kìm
nén đôi chân run rẩy.

- Hoàn toàn không, Al?

- Hoàn toàn không, thưa chủ
nhân.

***

Những ngày sau đó, căn nhà
trở nên bụi bặm cũ kỹ trông thấy vì thiếu bàn tay của Al. Gã nằm bất động trên
chiếc bàn sắt như giường mổ bệnh nhân, toàn thân bị phanh xẻ, săm soi kỹ từng
li từng tí từng chi tiết. Tuyệt nhiên không có bất kỳ lỗi kỹ thuật nào. Mọi thứ
đều đúng nguyên bản như ông mong đợi. Thế sao Al lại không có chức năng cảm
xúc?

Ông kiểm tra cả những ký ức
của ông về XX mà ông đã dày công thu gom và cài đặt vào Al. Tất cả đều vẫn còn,
nhưng tháng ngày vừa qua Al chưa bao giờ có bất kỳ hành động nào làm ông gợi
nhớ đến XX. Mà đấy mới là mục đích thiết yếu: Al được tạo ra để tái sinh XX,
tình yêu ông đã đánh mất.

Sai lệch ư? Không có! Vậy
điều gì khiến Al không có cảm xúc như ông kỳ vọng? Ông băn khoăn nghĩ mãi không
ra.

Có một phần rất nhỏ bé được
đặt bên ngực trái của Al, cùng vị trí như quả tim của con người, là hộp đen. Ở
đây lưu giữ mọi ký ức riêng của Al, mọi bài toán suy nghĩ và cách thức hành
độngtừng hoàn cảnh. Nếu ông lục tìm trong hộp đen, có khi sẽ có manh mối. Nhưng
nếu như thế, Al sẽ bị cưỡng chế khởi động lại từ đầu và có thể nảy sinh ra
những rắc rối không đáng có.

Ông quyết định chờ đợi.

***

Hè sang, thu tới. Ở thành phố
máy móc, không còn tiếng lá vàng xào xạc để nhận biết, duy chỉ có ánh hoàng hôn
đỏ ối sà xuống nhanh hơn và thi thoảng vài ngọn gió lành lạnh để báo cho người
ta biết thu đã đặt chân đến nơi này.

Al vẫn là một robot gia nhân
cặm cụi, hết mực tinh ý, tưởng chừng như một con người. Thỉnh thoảng Al biết
nhà bác học nhìn gã một cách kỳ lạ, khi ông tưởng là gã không biết. Khi Al quay
lại, gã thường hay bất chợt thấy ông quan sát gã với một vẻ cảnh giác, hau háu
trong mắt như chờ đợi một cái gì.

- Chủ nhân có điều gì cần sai
bảo?

Mỗi lần như thế, nhà bác học
liền thay đổi sắc mặt nhanh chóng và chỉ cười.

Hẳn vì ông vẫn chờ đợi ở Al
một cử chỉ thể hiện xúc cảm nào đó. Có đôi lúc, ham muốn ấy trong ông tạm nguôi
ngoai.

Đó là những lúc khi Al ngồi
bên giường ông, âm thanh máy móc vang lên từng câu từng chữ của cuốn sách mà
ông đang đọc dở. Cuốn sách đó xưa kia là quà tặng của XX, ông đã đọc trăm nghìn
lần, và giờ đây khi nghe giọng trầm bổng nhân tạo của Al, cô đơn trong ông vợi
chút ít.

Những lúc khác, ông băn khoăn
với câu hỏi: chẳng nhẽ từng đấy năm tháng chỉ để tạo ra một robot gia nhân thế
này sao? Không, ta cần điều kỳ diệu hơn. Ta cần một robot có cảm xúc, và phải
là cảm xúc giống XX.

Trong ông bừng lên quyết tâm
làm một điều gì đó.

***

Đông ập về, phủ cái lạnh như
kỷ băng hà lên thành phố bạc m

- Al, cậu không sợ chứ?

Theo lời chủ nhân, gã đang
đứng chênh vênh trên lan can. Phía dưới là độ sâu hun hút, và có thể ít lâu nữa
sẽ có một bãi sắt vụn bát nháo chềnh ềnh dưới đấy.

- Máy móc không biết sợ, thưa
chủ nhân.

Ông liếc nhanh, đánh giá cả
thân hình đang sừng sững trên bờ vực diệt vong.

- Nếu ta ra lệnh, cậu sẽ
tuyệt đối chấp hành?

- Đấy là nghĩa vụ của chúng
tôi, thưa chủ nhân.

- Kể cả việc ta muốn cậu tự
hủy, bằng cách bước chân xuống khoảng không kia?

- Bất kể điều gì, thưa chủ
nhân.

Vẫn nét vô tri cứng đờ đấy
làm nhà bác học thấy lộn ruột. Ông co ro trong manh áo rét, ngoảnh người lại.

- Vậy thì Al, ta rất lấy làm
tiếc.

Trong thoáng chốc, gã robot
uốn người ra sau, chuẩn bị cho một cú hất tung thân hình vào khoảng không bất
tận kia.

- Dừng lại. Đừng nhảy xuống!

Al bất động. Ít sau, gã bám
tay vào bờ lan can, đu xuống đất.

- Máy móc tốt như cậu... bỏ
cũng phí.

Cái nốt chát chúa trong giọng
ông tố giác một vết thương ứa máu chưa lành còn nhức nhối trong lòng. Al nhìn
vào mắt chủ nhân, nhưng cặp mắt già nua ấy trừng trừng nhìn xuyên qua gã vào
khoảng không như quan sát một số phận mà gã không thấy được, không hiểu được.

***

Đã lâu lắm rồi nhà bác học
mới ốm, vì ông luôn giữ trạng thái khỏe mạnh nhất để làm việc không ngừng. Giờ
đây ông kiệt quệ, đau đớn và tuyệt vọng. Mỗi lần thở, ngực trái nhói lên như bị
dao đâm.

Al không như ông mong đợi, và
suy nghĩ đấy như rứt từng thớ thịt già nua của ông.

Ông cố nghĩ xem vì sao Al lại
thành ra như thế, song đầu óc ông quá mệt mỏi rồi. Tử Thần như đang lởn vởn
trên đầu ông, mà sức ông đã tàn, chẳng còn hy vọng nào đối chọi lại với hắn.
Từng phút giây, ông ước gì còn XX ở đây, đầy sức mạnh và tuổi trẻ, nằm kề bên
ông, nắm tay ông và đánh đuổi cái đau yếu qua đi.

Và như mọi lần, ông lại thấy
hình ảnh về XX đang nằm lặng một chỗ, mặt tái nhợt, sạch trơn mọi biểu cảm.
Liền sau đó, ông thấy mang máng như mình òa khóc, mọi thứ tối mịt lại. Rồi một
ánh chớp chói lòa nháng lên, hình ảnh Tử Thần hiện ra làm ông sợ hãi, muốn gào
lên một cái tên nhưng tiếng gào thét ấy chỉ thành một cái thì thào.

Thế nhưng cứ mỗi lần tiếng
thì thào khẽ thoát ra, lại ngay lập tức có hồi đáp. Trong ánh vàng mờ dịu bên
giường, vảng lên một giọng trầm bổng nhân tạo.

- Tôi đây, thưa chủ nhân. Tôi
vẫn ở đây.

Và một bàn tay nắm lấy ông,
lạnh đến rùng mình. Trong nhập nhòe đôi mắt, ông thấy khuôn mặt XX hiền dịu.
Nỗi sợ lui dần.

Nhưng ngay tức khắc, khi đôi
mắt ấy mở to ra để nhìn cho rõ hơn, từng nét hiền dịu của XX tan đi, thế chỗ
bởi tảng trơ lì của Al.

Tuyệt vọng nối tiếp tuyệt
vọng.

***

Ông phát điên. Ông cảm thấy
cuộc sống đang lụi tàn và sụp đổ trước mắt, vì cái ước nguyện cả đời đã không
mãn ý. Ông đập phá những gì có thể vươn tới trong tầm tay, xé tan mọi tài liệu
ghi chép bằng cả thời xuânh. Ông khóc nấc lên như đứa trẻ khi nó những mong với
tới mặt trăng, tiếc rằng ước mơ mãi chỉ là ước mơ.

Và cũng từ bao năm, ông say
mèm. Bấy lâu ông kìm nén nỗi đau về XX, cất nó trong ngăn kéo ký ức, khóa kín
lại. Giờ đây hơi rượu bốc lên từng đợt, ông mở tung cho cái thời ngày xưa nhảy
múa trước mắt.

Khi tập tễnh bước đi trên
đường về nhà, trời giăng xuống ông một cơn mưa giá lạnh. Ông toan nếm vị của thiên
nhiên, tưởng xoa dịu phần nào cơn đau nhưng từng giọt lại mang vị chua chát.
Hẳn rồi, mưa a- xít. Đây là đêm tối của con người, chỉ vì đã đánh mất tình yêu
với đất mẹ và cũng như ông, cuộc đời ngập vị chát chúa vì đã đánh mất tình yêu
của XX.

***

Đã gần đến nhà.

Bóng của Al đang đứng đợi ông
ngoài cửa. Al, một robot gia nhân, không thể thay thế XX.

Ông chệnh choạng băng qua
đường.

Bống nhiên Al chạy về phía
ông, hét to tiếng gì đó, nghe ầm ì không rõ. Tai ông đang náo động mọi thanh âm
ngày xưa, không có tiếng Al.

Một ánh sáng nhá lên.

Ông bất tỉnh.

***

Nhà bác học trầm ngâm trên
bàn. Trước mặt ông là thứ đáng ra ông đã xem xét từ mùa trước: hộp đen của Al.
Sau tai nạn, Al của ông chỉ còn là một đống sắt vụn, như gã lẽ ra phải thế từ
cái lần ông định thử lửa gã. Mọi sự đã qua. Giờ cũng là lúc khám phá một sự
thật.

***

Ngày... Tháng... Năm...

Hôm nay là ngày tôi, robot Al
ra đời

Khi trong ánh nhìn đầu tiên
với chủ nhân, tôi nhận ra khuôn mặt chủ nhân đã có trong tôi từ lâu, nhưng là
một khuôn mặt hao hao như thế.

Có một cái gì đấy kỳ lạ đang
vận hành, tạo nên cảm giác xuyến xang khó tả.

Máy móc lẽ ra không phải thế.
Đó là điều kỳ dị.

Ngày... Tháng... Năm...

Làm sao chủ nhân vui, khi mọi
thứ tôi cố gắng làm tốt nhất theo những kiến thức đã được lập trình sẵn đều
không làm ngài hài lòng? Tôi bối rối.

Ngày... Tháng... Năm...

Tấm ảnh đặt trên bàn chủ nhân
khiến tôi tò mò. Khuôn mặt đó giống tôi.

Ngày... Tháng... Năm...

Hóa ra là vậy, tôi được tạo
nên với chức năng đặc biệt: cảm xúc. Chủ nhân có vẻ kỳ vọng ở nhiều khi nói ra
điều đấy với tôi. Nhưng cái suy nghĩ mình là thứ đồ nhân tạo, được nhồi nhét
cảm xúc của con người, để thay thế cho một sinh mệnh đã không còn, khiến tôi
thấy tổn thương. Không, tôi sẽ kiên quyết không nói.

Ngày... Tháng... Năm...

Chủ nhân muốn thử tôi, hay
muốn tôi chết thật đây? Nếu không còn tồn tại chắc sẽ thật đáng sợ. Thà thế còn
hơn bị tổn thương. Dù sao, máy móc sẽ không biết đau.

Ngày... Tháng... Năm...

Nhìn chủ nhân ốm, tôi không
đành. Tự dưng lòng dậy lên nỗi xót thương, muốn làm hành động mà con người gọi
là khóc, nhưng không được.

Có lẽ lúc nào ngài khỏe hẳn,
bình tâm hẳn...

Ngày... Tháng... Năm

Chủ nhân phát điên. Nói ra
vào thời điểm này liệu có đúng lúc không?

Chắc chắn ngay khi chủ nhân
đặt bước chân đầu tiên về nhà, tôi sẽ nói.

***