12. Thương xá Hoa
Nam

Bản đồ Đông Quản của Xuân Minh ghi dấu những người mà cô
từng gặp. Trong mười ba năm qua, cô đã sống ở bảy thành thị trấn của Đông Quản
và thay đổi chỗ ở, theo ước lượng của cô, tới mười bảy lần. Ở Thanh Khê hẻo
lánh từ một thư ký nhà máy cô đã vươn lên vị trí trưởng bộ phận và được tăng
lương năm trăm nhân dân tệ. Ở Trung Sơn cô tham gia vào cơn sốt bán hàng trực
tiếp. Ở Quảng Châu cô là nhà báo với biệt tài biến báo. Cô chuyển đến sống tại
khu thương mại của thành phố cùng với bạn trai và mở công ty cùng anh ta - một
sự đặt cược đúp ở Đông Quản - nhưng rồi công việc kinh doanh này đổ bể, hai
người chia tay, cô buộc phải bắt đầu lại từ đầu.

Kể từ cuối những năm 1990, cô bán vật liệu xây dựng. Hầu như
cả ngày cô làm việc tại các công trường xây dựng và bên trong các khu cửa hàng
bán sơn, ống nước, vữa, keo dán. Đó là thế giới của đàn ông nhưng cô thích công
việc đó, cô thích làm việc ngoài trời và không bị chôn chân nơi văn phòng. Nghề
xây dựng đối với tôi có vẻ là xa vời nhất trong số các ngành nghề công nghiệp,
nhưng đối với Xuân Minh nó lại có nghĩa là tự do.

Cô đã sống ở một vài nơi không chỉ một lần, nhưng chỉ có nơi
gần đây nhất cô đã từng sống còn lưu lại trong ký ức của cô, tựa như một văn
bản máy tính tự ghi đè lên các phiên bản cũ hơn. Vào một đêm mùa xuân, cô và
tôi thuê một chiếc xe máy đi qua một quận tên là Hổ Môn. Chúng tôi đi ngang qua
một khách sạn sang trọng có tám trăm phòng. Từ trên nóc nhà, ánh đèn màu đỏ,
xanh da trời và xanh lá cây quét những vòng cung rộng trên bầu trời. “Em đã
thấy tòa khách sạn này từ từ mọc lên,” Xuân Minh nói. “Em đã bán ống nước cho
tòa nhà này.” Đó là bảy năm về trước, khi cô bắt đầu công việc kinh doanh vật
liệu xây dựng. Hổ Môn cũng là nơi cô đã lang thang không nhà không cửa sau khi
trốn thoát khỏi tiệm làm tóc. Và đó cũng là nơi cô đã làm việc khi cô lần đầu
thoát ly khỏi làng quê.

Sau khi đã sống ở Đông Quản vài năm, cô coi thành phố này như
là nhà mình. Quá khứ của cô được khắc ghi trên những tòa nhà của thành phố,
trong những đường ống dẫn nước cho một trong những khách sạn lớn nhất của thành
phố, lịch sử của cá nhân cô được viết trên thạch cao, thép và đá.

***

Một buổi chiều tôi đi cùng Xuân Minh đến một quận xa trung
tâm thành phố, gần bến xe buýt. Ở một công trường xây dựng lớn, khu thương xá
lớn nhất thế giới đang được xây dựng. “Chỉ có năm trăm nhãn hiệu lớn nhất thế
giới mới được có mặt ở đây,” Xuân Minh nói với tôi, “ví dụ như KFC và
McDonald’s.” Nhưng Thương xá Hoa Nam đang khiến cô phải đau đầu. Một nhà thầu
phàn nàn rằng sơn do công ty cô cung cấp xuất hiện các vết nứt, ông ta muốn
được tu sửa lại. Cho đến lúc này, ông ta vẫn đang giữ lại khoản tiền 140.000
nhân dân tệ, tương đương với hơn 17.000 đô la Mỹ.

Các thương xá (shopping mall) - tiếng Trung Quốc gọi
là mo (ma), giống như trong từ modeng (ma đăng -
modern), hiện đại - là những thứ đầy mới mẻ đối với hoạt động bán lẻ
của Trung Quốc. Các chủ đầu tư xây dựng công trình mong muốn công trình có được
vẻ hoành tráng và nét đặc sắc kiểu phương Tây, nhưng trước đó họ hết sức lúng
túng, họ không có khái niệm gì về việc ngành công nghiệp bán lẻ sẽ hoạt động
như thế nào trong một khu thương xá. Khi bắt tay vào việc thiết kế, điều quan trọng
là xây dựng chúng càng lớn càng tốt. Thương xá Hoa Nam tọa lạc trên
mảnh đất rộng 6,5 triệu mét vuông, có một con sông nhân tạo dài 2,1 kilomét
được trang bị các con thuyền gondola⁽³¹⁾.
Một tập sách quảng cáo nhắc đến thương xá này như là “Công viên giải trí năng
động theo chủ đề” và đặc biệt đề cập đến tàu lượn giải trí siêu tốc (roller
coaster), rạp chiếu phim IMAX (khổ lớn) với màn hình rộng bằng sân bóng rổ, và
một thứ gọi là Trung tâm giải trí giáo dụcTeletubbies⁽³²⁾).

⁽³¹⁾ Loại thuyển cổ đáy bằng có hai mũi cong, phổ biến ởVenice.

⁽³²⁾ .Teletubbies là chương trình truyền hình cùa BBC dành cho trẻ em khoảng
2-3 tuổi, được sản xuất từ năm 1997 đến năm 2001.

Xuân Minh và tôi chờ đại diện nhà thầu đến. Nhiều tòa nhà
của khu thương xá đã được dựng lên, mặt liền của chúng theo các phong cách kiến
trúc khác nhau. Có các mái vòm, tháp, cột, một tòa nhà được trang trí với những
chữ thập theo môtíp Cơ Đốc giáo rõ rệt. Một dãy biển quảng cáo cho khu thương
xá dọc theo vỉa hè, trên mỗi biển quảng cáo là một từ tiếng Anh, giống như trò
chơi đố chữ không lời giải đáp.

SPIRIT (Tinh thần)

STINK (Khó ngửi)

ILLUSIVE (Ảo tưởng)

NATURE (Tự nhiên)

SPORT FUL (Đầy chất thể thao)

POPPLE (Cuồn cuộn)

GLORIOUS (Huy hoàng)

“Cô có chắc là họ sẽ không phản đối việc tôi có mặt ở đây
chứ?” Tôi hỏi Xuân Minh.

“Chị đừng lo lắng về điều đó,” cô nói to. “Những người này
cũng làng nhàng thôi.”

Ngay lúc đó, một chàng trai trẻ gầy gò đi xe đạp địa hình
đến và phanh kít lại, bùn bắn tung tóe lên giày chúng tôi.

“Anh là Mộc đúng không?” Xuân Minh nói, có vẻ hơi bối rối
một chút.

“Phải. Tôi là quản trị dự án.”

“Thế ai là ông Vương? Người đi lại có phần khó khăn ấy, anh
có biết không?” Cô tế nhị hỏi.

“Ông ấy là chủ tịch.”

“À, ra là ông chủ tịch. Có phải ông Hoàng là giám đốc điều
hành không?”

“Không có ai tên là Hoàng cả. Chỉ có ông Vương thôi.”

Một đại diện của công ty Xuân Minh đến và đưa chúng tôi đi
xem xung quanh một vòng. Công trường xây dựng giống như một cái hồ đầy bùn,
những vũng bùn lớn nhất được bắc tấm ván gỗ ngang qua. Đi qua một tòa nhà là
đến một tòa nhà khác có các vết nứt trên bề mặt, một vài vết nứt chạy dọc cả bề
mặt tòa nhà. Đồng nghiệp của Xuân Minh phàn nàn về chất lượng thi công. Các bề
mặt khác được sơn bằng sản phẩm của một công ty đối thủ cũng cần phải tu sửa
lại. Xuân Minh gật đầu: “Họ chỉ đang cố gắng tránh phải trả tiền,” cô nhanh
chóng kết luận.

Đồng nghiệp của cô dẫn chúng tôi đến góc tòa nhà. “Nhìn
này,” anh ta nói, chỉ vào một vết nứt khá lớn ở chân tường. Xuân Minh quỳ xuống
và thọc mấy ngón tay vào chỗ đó. Một mảnh cỡ bằng nắm tay của thương xá lớn
nhất thế giới bong ra rơi xuống tay cô.

Cô nghi ngờ là có sự tham nhũng ở đây. Giá vật liệu thô đang
tăng, nhiều công ty xây dựng chọn cách lược bớt quy trình và đang nợ dây dưa.
Trong thế giới thương mại nơi việc dám mạo hiểm được tưởng thưởng, mọi người
đều căng thẳng. Chúng tôi đi lại một vòng quanh khu liên hợp. Xuân Minh ngước
nhìn tòa tháp bằng thép đang vươn lên trời cao; trong tương lai gần, một trò
chơi trong công viên giải trí sẽ ném các hành khách xuống từ độ cao sáu chục
mét. “Tôi hy vọng rằng việc xây dựng tòa tháp này sẽ có chất lượng tốt hơn,” cô
nói. Anh chàng đại diện nhà thầu lại xuất hiện trên chiếc xe đạp. “Tôi nghĩ vấn
đề là do việc xây dựng tòa nhà này, không phải do sơn,” Xuân Minh nói với anh
ta. Cô liến thoắng lặp lại những điều mà đồng nghiệp của cô đã nói về lưới
thép, bê tông cốt sắt và bong bóng khí.

Anh chàng nhà thầu không giấu nổi vẻ thất vọng. Ngày khánh
thành giai đoạn đầu tiên của khu thương xá, anh ta nói, chỉ còn hai tuần nữa.
Điều này có vẻ cực kỳ không khả thi với tình trạng hiện tại của khu thương xá
nhưng lại hoàn toàn có thể nếu xem xét đến mọi việc xung quanh đang vận hành.
“Tôi không quan tâm đó là vấn đề của nhà máy hay vấn đề của ai,” anh ta nói.
“Nếu chúng ta không hoàn thành, chúng ta sẽ không nhận được tiền. Và chúng ta đang
nói tới vài triệu nhân dân tệ, chứ không phải vài nghìn.”

Lâm vào tình trạng bế tắc, họ bấm số di động gọi điện cho
các vị lãnh đạo của mình. Giọng của Xuân Minh là to nhất. “Tôi đã nói chuyện
với anh què!” Có lúc cô hét lên. Cả ba người đều trẻ trung và nói tiếng phổ
thông với giọng thôn quê rất nặng; có thể chẳng ai trong số họ từng được hướng
dẫn về kinh doanh, xây dựng, hay thầu khoán trong đời. Xuân Minh quay sang anh
nhà thầu và bình tĩnh nói: “Tôi tin rằng vấn đề không phải là do sơn. Nhưng nếu
anh muốn thử kiểm tra, tôi sẽ cử cán bộ kỹ thuật của chúng tôi đến.” Cuối cùng
công ty của cô đồng ý làm một vài việc tu sửa, còn nhà thầu đồng ý trả số tiền
còn nợ, thế là thương xá đã khánh thành vào hai tuần sau, đúng theo kế hoạch.

HAI NĂM SAU TÔI GHÉ QUA THƯƠNG XÁ HOA NAM vào một chiều cuối
tuần. Quầy McDonald's và Pizza làm ăn rất phát đạt, nhưng những chỗ còn lại thì
đều không sinh lời. Chỉ có một vài cửa hàng, nhưng hoặc bị bỏ hoang phế hoặc đã
đóng cửa. Hầu hết khu thương xá là những phòng trống, với những cánh cửa kính
được xích lại và những bức tường vữa trần trụi, tựa như việc thi công vẫn đang
tiếp tục. Hai khu vực mở cửa ở sảnh chính để đầy nhà phao hình lâu đài, các ông
bố bà mẹ trả vài nhân dân tệ cho trẻ em vào chơi nhảy lên nhảy xuống. Đó có vẻ
như là một phát kiến trong chừng mực nào đó - việc sử dụng không gian bên trong
thương xá theo cách kém hiệu quả nhất trong toàn bộ nền công nghiệp bán lẻ.

Thương xá Hoa Nam đối với tôi giống như là một bảo tàng lịch
sử khác của Đông Quản. Dựng lên một tòa nhà là việc đơn giản, việc khó khăn, là
tính toán được trong tòa nhà đó sẽ có những gì. Cuối cùng, sơn hóa ra lại là
vấn đề nhỏ nhặt nhất đối với khu thương xá, trong ánh chiều tà mặt tiền của các
tòa nhà trông rực rỡ và mới tinh. Có nhiều hơn một cách dẫn đến thất bại của
một khu thương xá.

***

Nạn tham nhũng thấm vào trong cuộc sống ở Đông Quản. Những
người lái xe mô tô mời mọc khách bộ hành mặc áo khoác có chữ DÂN PHÒNG TÌNH
NGUYỆN, một danh hiệu rõ ràng là thiếu trung thực được sử dụng để lách luật cấm
các hoạt động mang lại lợi nhuận liên quan đến xe mô tô. Một quy định giới hạn
các bữa tiệc của chính quyền chỉ có “bốn đĩa, một bát canh”, nhưng các quan
chức đối phó lại bằng cách gọi những món khai vị nấu từ hải sản quý hiếm giá
hàng nghìn nhân dân tệ. Bằng lái xe là một thủ đoạn làm tiền khác. Các lái xe
khao khát lấy được bằng lái phải tham dự năm mươi giờ học ở các lớp học thuộc
trường của nhà nước, nhưng trong ngày kiểm tra họ vẫn phải hối lộ những người
chấm thi. “Trong mỗi xe có bốn người tham dự thi kiểm tra,” một quản lý nhà máy
giải thích cho tôi, “nếu một người không chịu đưa tiền, cả bốn người có thể bị
đánh trượt.”

Mọi việc dễ dàng hơn nhiều khi mua một bằng lái giả, giống
như Xuân Minh đã làm cách đây một năm. Vào lúc đó cô đã theo học một vài lớp -
“Tôi biết làm thế nào để lái về phía trước” - và cô phát hiện ra rằng cho đến
một ngày cô sẽ học được tất cả những gì cần biết. “Lái xe không khó,” cô bảo
tôi. “Vấn đề mấu chốt là không được giận dữ với những người khác.”

Tiền lại là một vấn đề phổ biến trong ngành của cô. Để có
thể bán được hàng, cô thường phải chi bôi trơn khoảng 10% là tiền lót tay cho
bên mua, điều đó có nghĩa là những người đi mua một sản phẩm còn kiếm được
nhiều tiền từ hợp đồng hơn cả nhà máy bán sản phẩm. Một vài khách hàng tiềm
năng sẽ hỏi thẳng Xuân Minh: Cô sẽ đưa tôi bao nhiêu? Những người khác thì dè
dặt hơn. Nhưng cứ nhìn các căn hộ và xe hơi đẹp của họ thì biết, cô nói, rốt
cuộc ai cũng nhận tiền lại quả. Tham nhũng đã thâm nhập vào ngôn ngữ. Từ “tiền
hoa hồng,” yongjin (dung kim), nghĩa là một khoản phần trăm
hợp pháp mà người bán được hưởng, nhưng nó cũng có nghĩa là tiền lại quả bất
hợp pháp cho người mua. về mặt ngôn ngữ, bạn không thể phân biệt giữa giao dịch
hợp pháp và không hợp pháp, dù cho bạn muốn làm điều đó chăng nữa. Vào dịp Tết
âm lịch, khách hàng được tặng các hồng bao - phong bao màu đỏ đựng tiền - và
những hộp quà hoành tráng đựng trà, rượu và thuốc lá, gọi là li (lộc), nghĩa là
quà. Tôi chưa bao giờ nghe thấy người ta sử dụng từ “hối lộ”.

“Điều này thật xấu xa,” Xuân Minh nói. “Nhưng thậm chí dù
bản thân chị không làm như vậy, cũng chẳng thể thay đổi được gì.” Cô có quy tắc
đạo đức cá nhân của riêng mình. Cô từ chối bán các sản phẩm không đạt tiêu
chuẩn chất lượng có thể gây hại cho người khác. Nếu cô ở phía người mua trong
một cuộc giao dịch, cô nói: “Em sẽ không hỏi, nhưng nếu người ta đưa tiền lại
quả cho em thì em cũng không từ chối.”

Một buổi chiều, cô nói đến chuyện anh trai cô đã chuyển tới
sống ở Thâm Quyến. “Anh ấy làm gì ở đó?” Tôi hỏi.

“Công việc của anh ấy không được đúng đắn cho lắm,” cô nói.
“Anh ấy làm việc với những người khác...” Cô do dự, rồi tiếp tục nói. “Về cơ
bản thì những gì anh ấy làm là bất hợp pháp.” Anh trai cô bán lại điện thoại di
động cũ. Thường những chiếc điện thoại này là đồ án cắp, sẽ được thay lớp vỏ
bảo vệ bàn phím để trông có vẻ mới. Xuân Minh không chê trách gì anh trai, cô
nói với tôi rằng anh ấy cố gắng làm ăn ở nhà nhưng không thành công.

“Liệu ở Đông Quản có nhiều tham nhũng hơn ở quê cô không?”
Tôi hỏi.

Xuân Minh lắc đầu. “Cũng từa tựa nhau thôi. Chỉ có điều ở
đây có nhiều cơ hội hơn.”

Một hôm khác cô kể với tôi anh trai của một người bạn đã thi
được điểm cao trong kỳ thi tuyển công chức của thành phố. Tôi hỏi cô kiểu người
nào mong muốn được trở thành công chức. “Các ông chủ lớn cần sự giúp đỡ của
công chức với các mối quan hệ phù hợp,” cô giải thích. “Và các công chức làm
việc với công ty. Đó là một hình thức hợp tác. Vì vậy quyết định trở thành công
chức nhà nước chỉ là một cách khác để kinh doanh.” Cô không đề cập đến sự ổn
định trong công việc, hay uy tín, hay mong muốn được phục vụ đất nước. Trở
thành công chức nhà nước chỉ là một con đường khác để thâm nhập vào nền kinh tế
thị trường. Đó là lời giải thích hay nhất mà tôi từng được nghe về lý do tại
sao ở Trung Quốc người ta lại muốn vào làm trong nhà nước.

***

Ông chủ của Xuân Minh đỗ chiếc xe đa dụng thể thao Toyota
màu xanh lá cây rồi đi về phía cô và tôi đang đợi. Ông ta trạc tuổi tứ tuần,
gương mặt vuông nhạt nhẽo đeo kính, ông ta có vẻ ngoài phổ biến của các doanh
nhân, với cái áo sơ mi màu nâu và bộ com-lê màu xám. Ông ta cất tiếng chào Xuân
Minh và tảng lờ tôi.

“Chủ tịch Trần, xin giới thiệu đây là bạn tôi,” Xuân Minh
nhắc. Chủ tịch Trần quay đầu một góc mười lăm độ cho tới khi tôi lọt vào tầm
nhìn của ông ta. Ông ta mỉm cười bắt tay tôi, tựa như lúc đó tôi mới trở nên
hữu hình. Họ đã tới Thâm Quyến để đàm phán hợp đồng với các đại lý bán hàng.
Điểm dừng đầu tiên là một văn phòng ở vị trí mặt tiền, nơi họ ngồi đợi giữa các
thùng dán nhãn VỮA GẠCH MEN và HỒ CHỒNG THẤM NƯỚC. Và chờ đợi. Lúc đó là mười
giờ sáng, ông chủ Tạ đến muộn.

Có một vài quy tắc khi làm kinh doanh ở Trung Quốc: Không
bao giờ lên kế hoạch trước. Không bao giờ tắt điện thoại di động. Không bao giờ
đến đúng giờ.

Xuân Minh giết thời gian bằng cách moi tin tức từ một cô gái
trẻ làm việc trong văn phòng. “Tôi vừa thấy nhiều hàng đặt theo đơn cho sản
phẩm của Davco chở ra khi chúng tôi đến,” cô nói, điểm tên một nhãn hàng của
công ty đối thủ.

“Phải.”

“Chở tới đâu vậy? Đến công trường xây dựng à?”

“Phải.” Cô gái kể tên một dự án.

“Hàng đó bán rất chạy phải không?”

“Phải.

“Cô mới vào đây làm việc phải không?” Xuân Minh hỏi.

“Tháng trước.”

Chủ tịch Trần hạ thấp tờ báo ông đang đọc xuống. “Doanh số
bán hằng tháng dạo này thế nào?”

“Vẫn tốt,” cô gái đáp.

“Nhưng nếu cô mới chỉ vào đây làm có một tháng,” ông ta nói,
“làm sao cô biết được là doanh số bán hàng vẫn tốt hay không?” Cô gái đỏ mặt
không nói gì nữa.

Chủ tịch Trần hỏi Xuân Minh rằng, cô đã tìm được địa điểm
cho cửa hàng mới ở Đông Quản chưa? Cô mô tả một vài vị trí có khả năng trong
khi ông ta tiếp tục đọc báo, thỉnh thoảng lại nhếch mép hỏi vài câu mà không
nhìn Xuân Minh. Khi cô vẫn tiếp tục nói, ông ta lấy điện thoại di động ra và
bắt đầu bấm số. Điều đó có nghĩa là báo hiệu cho Xuân Minh biết cuộc trò chuyện
của họ đã kết thúc.

ÔNG CHỦ TẠ ĐẾN MUỘN MỘT TIẾNG ĐỒNG HỒ. Ông ta mặc chiếc áo
vest màu nâu và chiếc quần đen của hai bộ com-lê khác nhau. Ông khoe khoang
rằng có một khách hàng nợ ông ta chín trăm nghìn nhân dân tệ. Ông ta nói với
Xuân Minh và chủ tịch Trần là ông ta muốn rút ra khỏi lĩnh vực bán lẻ. Xuân
Minh nói trước tiên ông ta phải chuyển giao lại danh sách đầy đủ các khách
hàng. Để đáp lại, ông chủ Tạ bắt đầu chĩa mũi dùi vào các sản phẩm do công ty
của Xuân Minh sản xuất. Nhặt một viên gạch lát nền, ông ta dùng một hòn đá nhỏ
rạch một đường lên bề mặt miếng gạch. “Xem này? Chất lượng không tốt.” Vụ trình
diễn này có vẻ như đã được luyện tập trước, viên gạch lát nền đã lỗ chỗ những
vết rạch cũ.

Xuân Minh vội vã phản bác. “Đó chỉ là viên gạch mẫu.”

“Đó là một viên gạch thật.”

Chủ tịch Trần ngồi ngả người ra sau ghế, hút Marlboro một
cách đầy khoa trương mà không thèm mời ai. Khi ông ta cất lời, thường là để
chỉnh lại những điều mà Xuân Minh đã nói.

“Chúng tôi sẽ thảo một hợp đồng...”

“Hợp đồng không quan trọng. Điều quan trọng nhất là chúng ta
cần lập danh sách khách hàng.”

Tôi tưởng tượng ra Xuân Minh sẽ nói gì nếu cô được sắp xếp
gặp chủ tịch Trần trong một cuộc hẹn hò mà hai bên chưa hề biết mặt nhau.

Anh ta không hề nhìn vào mắt tôi trong suốt thời gian
chúng tôi nói chuyện!

Anh ta mặc áo sơ mi màu nâu với quần màu xám!

Anh ta thật là hạ cấp!

Nhưng vì ông ta là ông chủ, nên cô không phản ứng gì.

CUỐI NGÀY HÔM ĐÓ, Xuân Minh và ông chủ của cô đến gặp một
đại lý bán hàng khác. Họ đã sắp xếp cuộc gặp với ông chủ Lạc tại cửa hàng của
ông ta nằm trong một khu buôn bán vật liệu xây dựng, nhưng họ gặp khó khăn khi
tìm ông ta. Họ tìm kiếm các cửa hàng bán sơn, trong khi đó hóa ra cửa hàng của
ông ta lại bán vòi nước và tay nắm cửa. Đây là một quy tắc kinh doanh
khác: Đa dạng hóa một cách điên cuồng.

Xuân Minh thông báo rằng họ muốn dành cho ông ta đặc quyền
với hoạt động bán lẻ của công ty tại Thâm Quyến. Ông chủ Lạc tỏ vẻ quan tâm.

“Tất cả dữ liệu bán hàng của ông có được nhập vào máy tính không?”
Xuân Minh hỏi.

“Không,” ông chủ Lạc đáp. “Các nhân viên bán hàng của chúng
tôi hoạt động trực tiếp ngoài thị trường. Một khi họ tới đó, họ sẽ biết được
ngay mọi việc đang diễn ra.”

“Không cần thiết,” Xuân Minh nói. “Nếu ông có những con số
chính xác, ông sẽ biết được hoạt động bán hàng của ông đang diễn ra thế nào.”

Ông chủ Lạc không nói gì. Không để lại dấu vết gì về mặt
giấy tờ. Chủ tịch Trần lên tiếng. “Ông thấy thế nào về việc bỏ những vòi nước
này đi? Chúng thể hiện hình ảnh thương hiệu không phù hợp.”

“Tôi không thể làm như vậy được,” ông chủ Lạc nói, trông có
vẻ phiền lòng. “Vòi nước là một mặt hàng mang lại doanh thu lớn cho chúng tôi.”

Xuân Minh hỏi ông chủ Lạc về các mục tiêu bán hàng của ông
ta, nhưng một lần nữa ông chủ của cô lại ngắt lời. “Cô có thể tìm hiểu sau.”
Chủ tịch Trần dường như thể hiện quá nhiều dấu hiệu của một nhà lãnh đạo không
chuyên. Nhưng khi tôi đọc cuốn sách Vuông và Tròn, tôi thấy rằng các quy
tắc để thành công trong cuốn sách mô tả chính xác hành vi của ông ta.

Khi ngồi đàm phán mặt đối mặt, ai thay đổi tầm nhìn trước sẽ
giành được lợi thế.

Để duy trì vầng hào quang của mình và gia tăng tầm quan
trọng, bạn phải xuất hiện càng ít càng tốt. Hãy để một cấp dưới thạo việc xuất
hiện ở vị trí của anh. Chỉ khi mọi việc đã được giải quyết anh mới xuất hiện để
đưa ra quyết định cuối cùng.

Ngày hôm đó kết thúc tại một công trường xây dựng khác, nơi
Xuân Minh có cuộc gặp với hai đồng nghiệp. Nhiều sự cố hơn: một khách hàng phàn
nàn rằng sản phẩm sơn lót của công ty họ - là loại sơn sẽ được sơn lên bề mặt
của tòa nhà trước khi sơn thật sự - quá bột. Phải chờ đợi: người phụ trách dự
án đang họp. Một ngày nào đó, Xuân Minh nói với tôi, hàng loạt căn hộ cao cấp
sẽ mọc lên ở nơi này. Khi bóng họ đổ dài lên khu đất dưới ánh tà dương, cô và
các đồng sự nói về nơi chôn nhau cắt rốn của mình ở nông thôn.

Ở quê có một nghĩa địa đằng sau nhà tôi. Tôi không sợ
những người đã chết từ lâu. Nhưng những người vừa mới được chôn thì...

Ở làng tôi, cũng có một nghĩa địa đằng sau nhà tôi. Tôi
đã tận mắt chứng kiến ngọn lửa xanh nhảy từ ngôi mộ này sang ngôi mộ khác. Họ
nói rằng đó là linh hồn của những người đã khuất.

Bao lâu thì anh về nhà một lần?

Đã tám năm rồi tôi chưa về thăm nhà.

Cuối cùng đốc công cũng đến. Mọi người tập hợp lại quanh một
mảng tường đã được sơn lót. Nó nhẵn và khô, như yêu cầu đối với sản phẩm. Xuân
Minh chịu trách nhiệm. “Thỉnh thoảng có đôi chút khác biệt giữa các lô hàng
khác nhau. Điều này có thể gây ra một chút khác biệt về mặt chất lượng.”

“Nếu có vấn đề về chất lượng, thì điều này đối với tôi là
rất quan trọng,” người đốc công nói, anh ta không sẵn sàng nhượng bộ.

“Và nếu có vấn đề về chất lượng, đối với chúng tôi nó còn
quan trọng hơn,” Xuân Minh nhẹ nhàng nói. “Các ông cũng rất quan trọng đối với
chúng tôi.”

“Nhưng ngày ghi trên bao bì sản phẩm của tất cả lô hàng này
đều ghi rằng chúng được sản xuất vào cùng một ngày. Làm sao lại có sự khác biệt
về mặt chất lượng được?”

Lai Công, đồng nghiệp của Xuân Minh làm ở phòng kỹ thuật,
giải thích rằng một nhà máy sản xuất nhiều lô hàng trong cùng một ngày.

“Công nhân của ông phải đảm bảo việc sơn lót đúng quy cách,”
Xuân Minh nói. “Ông không thể để quá lâu giữa lớp sơn lót và lớp sơn chính, bởi
vì lớp sơn lót sẽ bị quá khô. Hiện giờ ở Thâm Quyến trời rất khô. Ngay cả con
người cũng cảm thấy điều đó.” Nhân tính hóa bề mặt sơn rất xuất sắc.

Người đốc công bắt đầu xin lỗi mọi người. Đó là dấu hiệu
thông thường rằng một cuộc họp bàn về công việc của người Trung Quốc đã kết
thúc. “Thật ngại khi các anh chị đã phải đi đến tận nơi để xem xét!” “Không
sao,” Xuân Minh nói. “Nếu còn vấn đề gì nữa, hãy gọi trực tiếp Lai Công. Lai
Công, anh đưa cho ông đây danh thiếp của anh đi” - chàng trai trẻ dò dẫm tìm
trong túi đựng máy tính - “anh ta sẽ hỗ trợ ông.” Xuân Minh và tôi đi ra đường
quốc lộ để bắt taxi đến gặp các bạn cô trong bữa ăn tối. Hai chàng trai trẻ,
những người có lẽ đang hy vọng về một lời mời ăn tối, thì đi dọc con đường theo
một hướng khác, trông họ có vẻ thất vọng và đói.

XUÂN MINH VÀ TÔI NGỒI CHUNG XE TAXI quay về Đông Quản vào
buổi tối hôm đó. “Đôi khi em thấy mình cần phải nạp lại năng lượng, như thể em
không có đủ năng lượng,” cô nói. “Em thiếu nhiều thứ. Em không biết tiếng Anh,
em không biết sử dụng máy tính. Khi em gia nhập công ty này, em bảo ông chủ
rằng em sẽ học tiếng Anh trong vòng hai năm. Giờ đây em đã làm được gần ba năm
mà vẫn không biết tiếng Anh.” Cô đang suy nghĩ về việc quay lại trường học
tiếng Anh kiểu dây chuyền lắp ráp, nơi cô đã học một vài buổi và rồi bỏ ngang.
Cô cũng nghĩ về việc bỏ công ty sơn nơi cô đang làm.

“Thế cô định làm gì?” Tôi hỏi.

“Các bạn em, những người đều đã là chủ của các công ty tư
nhân do họ tự sáng lập nên, đang cố gắng thuyết phục em bắt đầu gây dựng công
ty riêng của mình. Họ kiếm được hai mươi đến ba mươi ngàn nhân dân tệ một
tháng. Nhưng nếu em làm như vậy, cuộc đời em chỉ còn có mỗi việc kiếm tiền. Em
muốn nâng cao chất lượng cuộc sống của mình. Em muốn tìm kiếm những loại hạnh
phúc khác.”

Dường như mọi thứ ở Đông Quản đều có thể quy về các con số:
doanh số bán hàng, tiền lại quả, khả năng ngôn ngữ. Chiều cao của một anh bạn
trai triển vọng. Bạn bắt đầu với các con số - Năm mấy thế? Kiếm được
bao nhiêu tiền một tháng? Tăng ca thì được bao nhiêu tiền? - Các con
số khác vẽ lại đồ thị phát triển của bạn: lương, số mét vuông của một căn hộ, giá
của một chiếc xe hơi mới. Nhưng Xuân Minh đang tìm kiếm những thứ không thể đo
đếm được. Khi chúng tôi đi nhanh trên đường cao tốc tối đen, các nhà máy của
Trường An lướt qua vèo vèo ở hai bên đường. “Nếu vẫn còn ánh đèn sáng, có nghĩa
là mọi người đang tăng ca,” Xuân Minh nói. “Có nhiều người làm việc hàng năm
trời trong cùng một nhà máy.” Lúc đó là mười một giờ, nhưng nhiều nhà máy vẫn
sáng đèn, mỗi nhà máy tỏa ra một quầng sáng xanh lạnh trong đêm tựa như một
ngôi sao đang hấp hối.

***