Chương 178

Các đại đội của quân phiến loạn
vừa tiến vào Ust-Khopeskaia và bao vây đám chiến sĩ trung đoàn Xerdovsky đang
họp mít tinh thì tên Lữ đoàn trưởng lữ đoàn Sáu Bogatyrev đã cùng với hai tên
Voronovsky và Volkov, bỏ đi một chỗ khác để họp riêng. Cuộc họp diễn ra ngay
đấy, cạnh quảng trường, trong nhà một lão lái buôn và rất chóng vánh. Chiếc roi
ngựa vẫn lăm lăm trong tay, Bogatyrev chào Voronovsky và nói:

- Mọi mặt đều tốt đẹp. Đó là công
lao của ngài đấy. Nhưng còn mấy khẩu pháo, tại sao các ngài không bảo vệ được?

- Chỉ là ngẫu nhiên thôi! Hoàn
toàn chỉ là một sự ngẫu nhiên mà thôi thưa ngài thiếu uý. Hầu như tất cả những
thằng pháo binh đều là đảng viên cộng sản. Lúc bắt đầu tước vũ khí, chúng nó đã
chống cự lại bất kể sống chết. Chúng nó đã giết mất hai thằng lính Hồng quân
rồi tháo quy-lát các khẩu pháo và bỏ chạy mất.

- Thật đáng tiếc! - Bogatyrev
quẳng cái mũ màu cứt ngựa lên bàn, vành mũ còn hằn rõ vết chiếc quân hiệu sĩ
quan mới tháo bỏ chưa được bao lâu. Hắn đưa chiếc khăn tay nhem nhuốc lên lau
mồ hôi trên cái đầu cạo trọc lốc và khuôn mặt rám nâu, cười nửa miệng:

- Nhưng thôi, như thế cũng tốt
rồi. Bây giờ ngài hãy ra bảo bọn binh lính của ngài… Ngài hãy nói rõ ràng với
chúng nó, bảo chúng nó đừng đừng có… hãy bảo chúng nó phải nộp tất cả vũ khí.

Voronovsky cảm thấy khó chịu
trước cái giọng cấp trên của tên sĩ quan Cô-dắc. Hắn lắp bắp hỏi lại:

- Tất cả vũ khí à?

- Hừ, tôi sẽ không nhắc lại với
các ngài lần nữa đâu! Đã bảo nộp hết là phải nộp cho kỳ hết?

Nhưng thưa ngài thiếu uý, chính
ngài và bộ chỉ huy của ngài đã nhận điều kiện là sẽ không tước vũ khí của trung
đoàn cơ mà? Sao lại thế nầy được? Phải, tất nhiên tôi cũng hiểu rằng súng máy,
pháo, thủ pháo, tất cả các thứ ấy chúng tôi sẽ phải nộp hết vô điều kiện, còn
như vũ khí của các binh sĩ Hồng quân…

- Bây giờ không còn Hồng quân gì
nữa rồi? - Bogatyrev hung hãn nhếch cái môi trên ria cạo nhẵn nhụi, nói giật
giọng và đập cái roi ngựa bện xoắn xuống một bên ủng bê bết những bùn. - Bây
giờ thì không còn Hồng quân Hồng kiếc gì nữa rồi, chỉ còn những người lính sắp
sửa bảo vệ mảnh đất sông Đông thôi. Hi-i-ểu chưa? Nếu không bảo vệ thì chúng
tôi sẽ có cách bắt phải bảo vệ! Không cần chơi ú tim với nhau làm gì! Đã đem
đầu đến đồng đất chúng tôi ở đây thì anh còn có thể nói đến điều kiện gì nữa?
Giữa chúng ta chẳng có điều kiện gì cả! Đã ro-o-õ chưa?

Tên trung uý Volkov nổi giận, hắn
còn khá trẻ và là tham mưu trưởng trung đoàn Xerdovsky. Hắn đưa ngón tay lên sờ
sờ những cái khuy trên cái cổ đứng của chiếc sơ-mi may bằng dạ đen, xù cả bộ
tóc đen xoăn tít như lông cừu non, hỏi giọng nóng nảy:

- Như thế là ngài coi chúng tôi
là tù binh à? Có phải thế không?

- Tôi không nói với anh như thế, vậy
thì chớ có gây chuyện với những lời đoán mò! - Tên lữ đoàn trưởng Cô-dắc ngắt
lời hắn một cách thô bạo, và đã chuyển sang cách xưng hô bằng "anh"
cho thấy rõ rằng hai kẻ tiếp chuyện mình phải trực tiếp và hoàn toàn chịu quyền
chi phối của mình.

Căn phòng chết lặng trong giây
phút. Từ ngoài quảng trường vẳng vào những tiếng huyên náo trầm trầm.
Voronovsky bẻ ngón tay răng rắc, đi đi lại lại vài lần trong phòng. Rồi hắn cài
kín tất cả những cái khuy trên cái áo quân phục ấm cổ bẻ màu ca-ki, hấp háy con
mắt như lên cơn thần kinh và nói với Bogatyrev:

- Cái giọng của ngài đã xúc phạm
đến chúng tôi và thật không xứng đáng với một sĩ quan Nga như ngài! Tôi nói
thẳng cho ngài biết. Một khi ngài đã khiêu khích chúng tôi như thế, chúng ta
vẫn còn có thể chờ xem… hãy chờ xem chúng tôi sẽ phải đối phó như thế nào…
Trung uý Volkov? Tôi ra lệnh cho ngài: ra quảng trường bảo bọn quản là trong
bất kỳ trường hợp nào cũng không nộp vũ khí cho bọn Cô-dắc! Ngài hãy ra lệnh
cho trung đoàn sẵn sàng vũ khí. Tôi sẽ chấm dứt câu chuyện với cái nhà… cái nhà
ông Bogatyrev nầy ngay bây giờ và sẽ ra quảng trường…

Cơn giận làm mặt Bogatyrev đen
sạm lại như mang vết một bàn chân thú đen xì. Hắn còn định nói thêm không biết
những gì nữa, nhưng hắn cảm thấy rằng mình đã làm quá, nên phải cố nhẫn nhục và
lập tức thay đổi hẳn thái độ. Hắn chụp mạnh cái mũ cát-két lên đầu và vẫn vung
cái roi lồm xồm lên một cách hung hãn, nhưng giọng nói đột nhiên có vẻ ôn tồn
và lịch sự:

- Thưa các ngài, các ngài đã chưa
hiểu rõ ý tôi muốn nói. Đương nhiên là tôi chưa được hưởng một sự giáo dục đặc
biệt, chưa được học tập trong các trường Yunke, cho nên có thể là
chưa trình bày được mạch lạc ý nghĩ của mình, mà thật ra thì làm thế nào mà mọi
lời nói ra đều nhất nhất đúng cả được? Dù sao chúng ta cũng là người một nhà
rồi mà! Giữa chúng mình với nhau không nên có những sự hờn giận bực bội làm gì.
Lúc nãy tôi đã nói gì nhỉ? Tôi đã chỉ nói rằng phải lập tức tước vũ khí bọn
binh lính Hồng quân của các ngài, đặc biệt là những tên nào mà các ngài cũng
như chúng tôi đều không thể tin cậy được… Tôi nói là nói như thế đấy!

- Có thế chứ! Đáng là phải trình
bày ý kiến của mình cho rõ ràng hơn mới được, ngài thiếu uý ạ! Ngoài ra, ngài
cũng phải thừa nhận rằng cái giọng khiêu khích của ngài, cách cư xử của ngài… -
Voronovsky nhún vai nói tiếp bằng một giọng đã dịu hơn nhưng vẫn chưa hết vẻ
phẫn nộ - Chính chúng tôi cũng nghĩ rằng cần phải tước vũ khí và trao cho các
ngài những tên dao động, không kiên định…

- Phải, phải! Đúng thế đấy!

- Vì thế chính tôi nói với ngài
rằng chúng tôi đã quyết định tự tay tước vũ khí những thằng như thế. Còn bộ
phận chiến đấu trung kiên của chúng tôi thì chúng tôi sẽ giữ lại. Dù sao chúng
tôi hoặc ngài trung uý Volkov nầy, người mà ngài đã tự cho phép xưng hô
"anh, tôi", ngay từ lúc mới gặp… chúng tôi sẽ tự gánh lấy trách nhiệm
chỉ huy và sẽ có thể tẩy sạch một cách trung thực cái nhục nhã đã đứng trong
hàng ngũ Hồng quân. Các ngài cần phải cho chúng tôi điều kiện làm việc đó.

- Bộ phận trung kiên của ngài có
bao nhiêu tay súng?

- Đại khái gần hai trăm.

- Không sao, được rồi, -
Bogatyrev miễn cưỡng đồng ý. Hắn đứng dậy, hé mở cái cửa thông ra hành lang rồi
quát oang oang - Bà chủ đâu! - Đến khi thấy một người đàn bà đã có tuổi, chít
khăn ấm, đến đứng ở cửa, hắn ra lệnh - Cho ít sữa tươi? Quàng lên một cái!

- Nhà cháu không có sữa, ông thứ
lỗi cho.

- Đối với bọn Đỏ thì có lẽ có
đấy. Nhưng tại sao chúng tôi hỏi lại không có? - Bogatyrev mỉm cười chua chát.

Không khí trong phòng lại chết
lặng làm cho mọi người đều cảm thấy khó xử. Gã trung uý Volkov đã phá tan bầu
không khí đó:

- Tôi có thể ra ngoài được chứ?

- Được - Voronovsky thở dài trả
lời. - Ngài hãy ra ngoài và ra lệnh tước vũ khí của những thằng mà chúng ta đã
ghi trong danh sách. Danh sách do Gorigasov và Veystemiste giữ đấy.

Cũng chỉ vì với tư cách là một sĩ
quan, hắn cảm thấy lòng tự ái của mình bị xúc phạm, cho nên tên thượng uý
Voronovsky mới thốt ra một câu: "Hãy chờ xem chúng tôi sẽ phải đối phó như
thế nào". Kỳ thực hắn đã hiểu rất rõ ràng ván cờ của hắn đã thua và không
còn đường nào rút lui nữa rồi. Theo những tin hắn thu lượm được thì những lực
lượng do ban chỉ huy tập đoàn quân phái đi tước vũ khí trung đoàn Xerdovsky nổi
loạn đã xuất phát từ Ust-Medvediskaiavà sẽ có mặt ở đây lúc nào không biết.
Nhưng ngay Bogatyrev cũng kịp nhận thấy rằng Voronovsky là một con người đáng
tin cậy, hoàn toàn vô hại và trong lúc nầy không thể nào lùi bước nữa rồi. Vì
thế tên lữ đoàn trưởng đã gánh lấy trách nhiệm đồng ý cho thành lập một đơn vị
chiến đấu độc lập gồm bộ phận kiên định nhất của trung đoàn. Cuộc họp đến đây
thì chấm dút.

Trong lúc đó trên quảng trường,
bọn phiến loạn đã không chờ xem kết quả của cuộc họp ra sao, mà có ngay những
hành động kiên quyết để tước vũ khí của những tên thuộc trung đoàn Xerdovsky.

Những cặp mắt hau háu và những
bàn tay tham lam của bọn Cô-dắc sục vào các xe vận tải bốn bánh và hai bánh của
trung đoàn. Quân phiến loạn tranh cướp nhau không những đạn được mà cả những
đôi giầy da vàng đế rất dầy của các chiến sĩ Hồng quân, những cuộn xà cạp những
chiếc áo bông, quần bông và đồ ăn thức dùng. Chừng hai chục tên lính trung đoàn
Xerdovsky chính mắt trông thấy bọn Cô-dắc hoành hành ngang ngược bèn cố chống
cự lại. Một tên trong số đó thấy một tên phiến loạn khám mình, thản nhiên bỏ
túi tiền của mình vào túi hắn, bèn nện luôn cho hắn một báng súng và quát lên:

- Đồ ăn cướp? Mầy lấy cái gì thế
hử? Trả lại ngay, nếu không ông sẽ cho mầy ăn lưỡi lê!

Các bạn của gã đều đồng tình với
gã. Vang lên những tiếng kêu phẫn nộ:

- Các đồng chí, hãy cầm lấy vũ
khí!

- Anh em ta bị lừa dối rồi!

- Đừng có trao súng!

Một trận giáp lá cà nổ ra. Số
chiến sĩ Hồng quân chống cự bị dồn đến sát một dãy hàng rào. Được tên đại đội
trưởng đại đội kỵ binh số ba khuyến khích, bọn kỵ binh của quân phiến loạn đã
chém họ chết sạch trong vòng hai phút.

Tên trung uý Volkov ra tới quảng
trường đã làm cho việc tước vũ khí tiến hành được dễ dàng hơn. Các binh sĩ Hồng
quân phải tập hợp và bị lục soát dưới trận mưa như trút. Ngay gần đội hình tập
hợp, bọn phiến loạn làm những giá súng trường hình chóp, chất những đống lựu
đạn, dụng cụ của đội điện thoại trung đoàn, những hòm đạn súng trường và những
băng đạn súng máy…

Bogatyrev cưỡi ngựa ra quảng
trường. Con ngựa hắn cưởi đang hăng luôn chân nhảy cỡn, xoay mình tứ phía trước
đội hình của trung đoàn Xerdovsky. Hắn giơ cái roi bện xoắn to tướng trên đầu,
đầy vẻ hăm doạ và quát to:

- Hãy nghe đây! Từ hôm nay trở
đi, các anh sẽ phải chiến đấu chống lại cái bọn ác ôn cộng sản và quân đội của
chúng nó. Người nào một lòng một dạ đi theo chúng tôi, người ấy sẽ được tha
thứ. Kẻ nào ngang bướng chống lại, kẻ đó sẽ được thưởng như thế kia ngay! - Và
hắn giơ chiếc roi ngựa chỉ những người lính Hồng quân bị chém chết. Bọn Cô-dắc
đã lột họ, chỉ để lại quần áo lót rồi chất thành một đống trắng hếu đầm đìa
nước mưa, không còn ra hình thù gì nữa.

Những tiếng xì xào khe khẽ truyền
lan qua các hàng lính Hồng quân như một làn sóng, nhưng không ai nói to một lời
nào phản đối, cũng không một người nào phá rối hàng ngũ…

Chỗ nào cũng thấy những tên bộ
binh và kỵ binh Cô-dắc đi lại lăng xăng từng toán hoặc riêng lẻ. Chúng vây chặt
quảng trường thành một vòng đai dày đặc. Trong khi đó, trên ngọn gò bên cạnh
tường bao nhà thờ đã thấy bố trí một dãy những khẩu súng máy sơn xanh lá cây
của trung đoàn Xerdovsky, họng súng chĩa cả vào đám Hồng quân, và bên từng khẩu
súng, sau lá chắn, những xạ thủ Cô-dắc ướt như chuột đã ngồi xổm, sẵn sàng bóp
cò…

Một giờ sau, Voronovsky và Volkov
dựa vào danh sách chọn ra những tên "đáng tin cậy". Tất cả có một
trăm chín mươi tư tên. Đơn vị mới biên chế được đặt tên là "Tiểu đoàn độc
lập số 1 của nghĩa quân". Ngay hôm ấy nó bị điều ra mặt trận về hướng thôn
Beavinsky. Các trung đoàn của sư đoàn kỵ binh số 23 kéo từ vùng sông Dones về
đã lấy khu vực nầy làm cơ địa xuất phát tấn công.

Nghe đồn có hai trung đoàn Hồng
quân tham gia chiến đấu: Trung đoàn 15 dưới quyền chỉ huy của Bykadorov và
trung đoàn 32 dưới quyền chỉ huy trứ danh Miska Blinov. Hai trung đoàn ấy ồ ạt
kéo quân đi, nghiến nát các đại đội phiến loạn chặn đường họ. Trong số đó, một
đại đội vừa được vội vã tổ chức tại một thôn của trấn Ust-Khopeskaia đã bị đánh
vụn như cám. Bogatyrev quyết định điều tiểu đoàn của Voronovsky đi đương đầu
với chính trung đoàn Blinov ấy để thử xem nó tỏ ra kiên cường đến mức nào qua
trận chiến đấu đầu tiên…

Số binh sĩ còn lại của Trung đoàn
Xerdovsky, gồm hơn tám trăm người, thì bị giải đi bộ theo dọc sông Đông về
Vosenskaia, đúng như tên Kudinov, tư lệnh các lực lượng phiến loạn, đã ra lệnh
trong bức thư gửi cho Bogatyrev. Đi áp giải họ có ba đại đội kỵ binh vũ trang
bằng những khẩu súng máy của trung đoàn Xerdovsky, tiến theo những ngọn gò ven
sông Đông.

Trước khi rời khỏi
Ust-Khopeskaia, Bogatyrev đến dự một buổi lễ cầu kinh ở nhà thờ. Lão cố đạo vừa
nói xong lời cầu Chúa đem lại thắng lợi cho "quân đội Cô-dắc kính Chúa Cơ
đốc", Bogatyrev đã bước ra ngoài. Con ngựa được dắt tới, hắn lên ngựa, vẫy
tay gọi tên đại đội trưởng của một trong những đại đội được để lại che bên sườn
cho Ust-Khopeskaia, rồi cúi người trên yên, rỉ tai tên kia:

- Bọn đảng viên cộng sản ấy, cậu
phải canh giữ hết sức, cẩn thận, chúng nó còn nguy hiểm hơn cả một kho thuốc
súng đấy! Sáng sớm mai cậu sẽ cắt một đội áp giải thật vững ốp chúng nó về
Vosenskaia. Nhưng ngay hôm nay đã phải cho những thằng liên lạc tới các thôn,
báo cho dân chúng biết chúng ta sắp áp giải những thằng như thế nào qua thôn
của họ. Dân chúng các thôn ấy sẽ xử chúng nó theo kiểu của họ!

Chương 179

Một buổi giữa trưa tháng tư, có
chiếc máy bay xuất hiện trên trời Xinghin, một thôn của trấn Vosenskaia. Bị
cuốn hút bởi tiếng động cơ nổ ầm ì, đám đàn bà, trẻ con, và người già trong
thôn đều chạy ùa trong nhà ra: họ ngẩng đầu, đưa tay lên che mắt, nhìn mãi
chiếc máy bay nghiêng cánh lượn vòng, như con chim ưng dưới bầu trời u ám.
Tiếng động cơ nổ mỗi lúc một vang hơn, dữ dội hơn. Chiếc máy bay xuống thấp
dần, nó kiếm một chỗ phẳng để hạ cánh trên bãi chăn nuôi bên cạnh thôn.

- Nó sắp ném bom bây giờ đấy?
Liệu mà trốn đi! - Một lão già có vẻ hiểu biết hốt hoảng kêu lên.

Thế là đám người tụ tập trong ngõ
chạy vung ra tứ phía. Bọn đàn bà lôi xềnh xệch những đứa trẻ hoác mồm ra gào,
mấy lão già vội vã nhảy qua hàng rào chạy vào khu rừng bên cạnh thôn, nhanh
nhẹn không kém gì những con dê rừng. Trong ngõ chỉ còn lại một mụ già.

Vốn là mụ cũng muốn chạy đi,
nhưng không biết vì sợ quá bủn rủn cả chân tay, hay vì vấp phải một mô đất mà
mụ ngã lăn kềnh ra, rồi không còn biết ngượng là gì nữa, cứ nằm ở chỗ cũ, giơ
thẳng hai cái chân khẳng khiu lên trời, kêu thất thanh:

- Trời ôi, cứu tôi với, bà con
ôi? Trời ơi, tôi chết mất thôi!

Nhưng chẳng có ai quay lại cứu
mụ. Trong khi đó chiếc máy bay kia cứ gầm, cứ rú, cứ rít như gió bão, bay vụt
qua gần sát nóc nhà thóc, cái bóng của nó vươn cánh che hẳn hai con mắt mở thao
láo của mụ, khộng cho mụ trông thấy ánh sáng mặt trời nữa. Chiếc máy bay lướt
qua, nhẹ nhàng chạm bánh xuống chất đất ẩm của bãi chăn nuôi bên cạnh thôn và
chạy thêm một đoạn ra đồng cỏ. Đến lúc ấy, mụ già đã bĩnh ra quần như con nít.
Mụ cứ nằm ỳ ra, sống dở chết dở, chẳng còn biết dưới lưng và chung quanh mình
có gì nữa. Cũng dễ hiểu là mụ không nhìn thấy ở đằng xa, có hai người mặc áo da
đen bước ra từ trong con chim khổng lồ vừa hạ cánh, ngập ngừng giậm chân tại
chỗ một lát, nghênh ngó nhìn quanh rồi đi về phía một ngôi nhà.

Song ông lão nhà mụ là là một lão
già to gan lớn mật. Lão đang trốn trong cánh rừng cạnh thôn, dưới bụi đùm đũm
còn lại từ năm ngoái, và tuy tim lão vẫn còn đập thình thịch như con chim sẻ bị
mắc bẫy, nhưng lão vẫn còn có đủ can đảm để giương mắt ra nhìn. Lão còn nhận ra
một trong hai người đang đi tới nhà lão là tên sĩ quan Pitot Bogatyrev, con
trai một tên đồng đội của lão. Tên Pitot nầy trước đây đã cùng bọn Trắng rút
lui sang bên kia sông Dones và là anh em con chú con bác với tên Grigori
Bogatyrev lữ đoàn trưởng lữ đoàn độc lập số sáu của quân phiến loạn. Đích thị
là hắn rồi, không còn nghi ngờ gì nữa.

Lão già thõng hai tay ngồi xổm
như con thỏ, nhìn thêm một phút có ý thăm dò. Cuối cùng lão đã tin chắc rằng
đúng là tên Pitot Bogatyrev đang từ từ ngật ngưỡng bước tới, vẫn với hai con
mắt màu lam như lão đã nhìn thấy năm ngoái, chỉ thêm bộ râu rễ tre rậm ri đã
lâu không cạo. Lão bèn đứng dậy, nhún nhún thử xem hai chân còn đỡ được lão
đứng vững hay không. Chân lão chỉ hơi run ở chỗ đầu gối, còn khỏe chán, vì thế
lão lại lon ton chạy trong rừng ra. Lão không chạy tới chỗ mụ già vừa lăn
chiêng lăn kềnh ra đất vì khiếp hãi, mà ra thẳng chỗ tên Pitot cùng thằng bạn
đường của hắn.

Từ xa lão đã bỏ cái mũ cát-két bạc
màu trên cái đầu hói của lão xuống. Cả Pitot cũng nhận ra lão. Hắn mỉm cười,
vẫy tay chào. Hai bên đã đến sát trước mặt nhau.

- Ngài cho phép hỏi ngài có đúng
là ngài Pitot không?

- Chính tôi đấy, bố già ạ!

- Già nua tuổi tác như thế nầy
mới được Chúa gia ân cho xem một chiếc máy bay! Nó đã làm bà con chúng tôi sợ
hết hồn hết vía rồi đấy!

- Chung quanh đây có bọn Đỏ
không, bố già?

Không, không đâu, ông bạn thân
mến ạ! Chúng tôi đã tống cổ chúng nó sang không biết chỗ nào bên kia sông Tria,
về với bọn khô-khonrồi.

- Bà con Cô-dắc chúng ta cũng đã
nổi lên rồi à?

- Nổi lên thì cũng có nổi lên,
song nhiều tay đã lại nằm xuống.

- Sao lại có chuyện như thế?

- Bị giết rồi chứ còn sao nữa?

- À-à à… Thế gia đình tôi, ông cụ
nhà tôi, mọi người đều còn sống cả chứ?

- Còn sống cả. Nhưng hai ngài từ
bên kia sông Dones về đấy à? Có gặp thằng Tikhol nhà tôi có bên ấy không?

- Vâng, từ bên kia sông Dones.
Tikhol có gửi về lời hỏi thăm đấy Nhưng nầy bố già ạ, nhờ bố coi hộ cái máy bay
nhé, đừng cho bọn trẻ con mó máy vào đấy, để tôi tạt về nhà một lát… Ta đi đi
thôi!

Pitot Bogatyrev và gã bạn đường
của hắn bỏ đi. Trong khi đó những con người vừa nãy sợ mất mật trốn trong cánh
rừng, trong các nhà kho, các hầm nhà và các khe các ngách đã mò ra ngoài. Họ
đứng vòng trong vòng ngoài quanh chiếc máy bay còn toả hơi của động cơ chạy quá
nóng, nồng nặc mùi xăng, dầu cháy. Hai cái cánh căng vải đã bị đạn súng trường,
súng máy và mảnh đạn pháo bắn thủng nhiều chỗ. Cỗ máy chưa ai từng trông thấy
bao giờ đứng lặng yên, hừng hực như con ngựa vừa chạy đến kiệt sức.

Lão già, người đầu tiên vừa nãy
gặp Bogatyrev, bỏ chạy vào trong ngõ, chỗ mụ vợ lão sợ quá đã ngã lăn ra không
dậy được, định báo cho mụ cái tin mừng về thằng con trai Tikhol rút lui hồi
tháng chạp năm ngoái cùng với chính quyền khu. Song mụ già không còn trong ngõ
nữa. Mụ đã kịp chạy về nhà, chui vào phòng để đồ cũ, vội vã thay áo xống và đã
mặc xong áo váy khác. Lão già phải mất bao nhiêu hơi sức mới tìm thấy mụ, lão
kêu lên:

- Thằng Pitot Bogatyrev đi máy
bay đến đấy! Thằng Tikhol trân trọng gửi lời hỏi thăm đấy!

Nhưng khi nhìn thấy mụ già thay
áo xống, lão tức sôi lên.

- Cái mụ phù thuỷ già sóc nầy,
sao lại nghĩ ra cái trò làm dáng làm đỏm thế nầy? Chà, mẹ cái nhà mụ chứ! Liệu
còn thằng nào với đến mụ nữa hử, cái con quỷ dữ bợt lông nầy? Nhưng nom mụ trẻ
hẳn ra kìa?

Chẳng mấy chốc bọn bô lão đã kéo
đến nhà bố tên Pitot Bogatyrev. Lão nào bước vào cũng bỏ mũ ngay từ ngưỡng cửa,
làm dấu phép trước các hình thánh rồi mới đàng hoàng ngồi xuống chiếc ghế dài,
tay tì trên gậy. Pitot Bogatyrev uống một cốc sữa nguội chưa hớt bơ rồi kể rằng
hắn đã cười máy bay tới đây theo lệnh Chính phủ sông Đông, và trong nhiệm vụ
của hắn có việc bắt liên lạc với quân phiến loạn vùng Đông Thượng và giúp đỡ
bọn nầy trong việc chiến đấu chống Hồng quân bằng cách dùng máy bay chở tới đạn
được và những tên sĩ quan. Hắn cho biết rằng không bao lâu nữa quân đội sông
Đông sẽ chuyển sang thế công trên khắp mặt trận và sẽ hợp nhất với quân đội của
bọn phiến loạn. Nhân tiện tên Bogatyrev cũng có trách bọn bô lão là đã thiếu
khuyên bảo bọn Cô-dắc trẻ tuổi nên bọn nầy đã bỏ mặt trận và để cho quân Đỏ
tiến vào vùng đất quê hương. Hắn đã kết thúc những lời hắn nói như thế nầy:

- Nhưng bây giờ bà con ta đã tỉnh
ngộ và đã đuổi cổ Chính quyền Xô viết ra khỏi các trấn, vì thế Chính phủ sông
Đông sẽ tha thứ cho bà con.

- Nhưng bác Petro Grigori ạ, bác
phải biết rằng ở vùng chúng ta hiện nay đang là chính quyền Xô viết, chỉ có
điều không có đảng viên cộng sản thôi. Ở đây ngay đến lá cờ cũng không phải là
cờ tam tài mà là cờ trắng và đỏ. - Một tên bô lão ngập ngừng cho biết.

- Ngay trong khi xưng hô với
nhau, cái bọn thanh niên ở đây, cái bọn chó đẻ, những thằng không biết ăn lời
ấy, chúng nó vẫn cứ chào nhau là "đồng chí" đấy! - Một lão khác nói
thêm.

Pitot Bogatyrev mỉm cười sau hàng
ria hung hung đỏ xén tỉa ngay ngắn, nheo cặp mắt màu lam tròn xoe một cách nhạo
báng và nói:

- Cái chính quyền Xô viết của các
cụ cũng chỉ như lớp băng lúc trời sang xuân mà thôi. Mặt trời chiếu ấm một chút
là tan hết ra nước. Còn những thằng đầu têu, những thằng đã bỏ mặt trận ở gần
Calatri, thì hễ ở bên kia sông Dones về, chúng tôi sẽ cho chúng nó ăn roi ngay!

- Những thằng khốn kiếp ấy, phải
quật cho chúng nó bật máu ra!

- Đúng là phải thế mới được!

- Phải cho ăn roi! Phải cho chúng
nó ăn roi!

- Phải lôi ra trước dân làng mà
nện cho bĩnh ra quần mới thôi! - Bọn bô lão sung sướng nói nhao nhao.

Trước lúc hoàng hôn xuống, tên
Kudinov tư lệnh quân phiến loạn và tên tham mưu trưởng Ilia Xafonov được bọn
liên lạc cưỡi ngựa báo tin, đã đi một chiếc xe bốn bánh thắng ba con ngựa chạy
đến sủi mồ hôi, phi như bay đến Xinghin.

Trong lòng như mở cờ vì thấy tên
Bogatyrev cưỡi máy bay đến, hai tên chưa kịp phủi bùn trên ủng và trên chiếc áo
mưa bằng vải bạt, đã gần như chạy tế ngay vào trong nhà Bogatyrev.