Chương 145

Gió đông lang thang lồng lộn trên
đồng cỏ thân yêu. Tuyết phủ đầy khe núi. Các chỗ trũng, các vách khe đều đã bị
lấp bằng. Không còn chút dấu vết gì của mọi đường cái đường con. Bị gió liếm
ngang, liếm dọc, bốn bề toàn là một cảnh phẳng lì, trần truồng, trắng lốp.

Đồng cỏ như đã chết. Năm thì mười
hoạ mới thấy một con quạ đen bay rất cao trên trời. Có lẽ nó cũng già không kém
gì đồng cỏ, không kém gì nấm kurgan nằm giữa khoảng trời tuyết
mênh mông với cái mũ tuyết hiện lên giữa một vành ngải cứu nom như dải lông hải
ly viền quanh cái mũ của một công tước. Hai cái cánh của con quạ rẽ không gian
ràn rạt, nó vừa bay vừa để rơi trong họng ra những tiếng kêu thảm thương. Gió
đưa những tiếng kêu ấy đi rất xa với những tiếng vang còn vọng mãi, rất bi
thiết trên đồng cỏ, chẳng khác gì có người vô tình búng lên một tiếng đàn trầm
trong bầu trời đêm tĩnh mịch.

Nhưng bên dưới lớp tuyết, đồng cỏ
vẫn tiếp tục cuộc sống của nó. Ở những khoảng đất cày tuyết phủ trắng như bạc,
lên lên xuống xuống như những làn sóng đông lại thành băng, những nơi đất đã
bừa từ mùa thu đang nằm chết lặng, lúa mạch qua mùa đông bị đại hàn dúi gục
xuống vẫn bám chắc xuống đất bằng những đám rễ háu ăn đầy sức sống. Xanh mượt
như lụa, với những giọt sương đông lại nom như những giọt nước mắt, lúa mạch
nép mình tránh lạnh xuống chất đất đen ròn tan, sống bằng thứ máu đen tràn trề
sinh lực của đất, và chờ mùa xuân, chờ nắng ấm để ngỏng dậy, chọc thủng lớp
băng đang tan dở trong như kim cương, mỏng manh như mạng nhện và đến tháng Năm
thì mọc lên mãnh liệt, xanh mướt. Rồi chờ được đúng lúc, lúa mạch sẽ ngoi dậy
cho mà xem! Cun cút sẽ đánh nhau trong những dám lúa, sơn ca tháng Tư sẽ hót
vang trên các cánh đồng. Mặt trời sẽ rọi nắng, gió sẽ vẫn đu đưa những cây lúa.
Và cứ như thế, khi đã đúng lúc, những bông lúa nẩy hạt, chín vàng bị mưa dập
gió vùi sẽ ngả những cái đầu lông lá, nằm rạp xuống dưới lưỡi liềm của người
chủ đất và ngoan ngoãn để rơi những hạt thóc vừa to vừa nặng xuống sân phơi.

Tất cả vùng ven sông Đông đang
sống một cuộc sống lẩn lút, bị đè nén. Những ngày ảm đạm đang sắp ập tới. Mới
chỉ có những chuyện xảy ra ở các vùng địa giới. Song những tin dữ đã lan dần từ
các vùng thượng du sông Đông theo sông Tria, sông Chutcan, sông Khop, sông
Elanca, và tất cả các con sông lớn nhỏ tới các thôn Cô-dắc nằm rải rác khắp
vùng. Người ta nói rằng mặt trận không đáng sợ vì nó chỉ tràn qua như một làn
sóng rồi nằm lại ở gần sông Dones, mà điều đáng sợ là các Uỷ ban đặc biệt^[250] và
các Toà án.

Người ta nói rằng các Uỷ ban đặc
biệt và Toà án có thể xuống các trấn lúc nào không biết và hình như đã tới
Migulinskaia và Kazanskaia rồi, và đã có những lời tuyên án giản đơn, oan uổng
đối với những người Cô-dắc trước kia có đi lính cho bọn Trắng. Hình như việc
người Cô-dắc Đông Thượng bỏ mặt trận không được coi là một lý do bào chữa, mà
Toà án xử rất đơn giản: công tố kết tội, toà hỏi qua một đôi câu, tuyên án, thế
là nạn nhân nhận lấy ngay một loạt súng máy. Lại thấy nói rằng ở Kazanskaia và
Sumilinskaia không phải chỉ một người dân Cô-dắc bị chặt đầu quẳng vào rừng mà
không có ai nhận… Những gã Cô-dắc ở mặt trận về chỉ cười nhạo: "Toàn là
những chuyện láo toét? Toàn những chuyện bịa của bọn sĩ quan! Từ lâu bọn
"Kadet" đã từng đem Hồng quân ra làm con ngáo ộp doạ chúng ta rồi? "

^[250]  Tức
là Treka, hay Uỷ ban đặc biệt, chuyên trấn áp các hành động phá hoại, phản cách
mạng. (N.D)

Trước những lời đồn đại, người ta
nửa tin nửa ngờ. Ngay trước đây trong các thôn cũng thiếu gì những tin đồn
nhảm. Chính các tin đồn đã thúc đẩy những kẻ yếu bóng vía rút lui. Nhưng sau
khi mặt trận qua rồi, không thiếu gì những kẻ đêm đêm không ngủ được, những kẻ
cảm thấy cái gối quá nóng, cái giường quá cứng và người vợ yêu không còn đáng
yêu nữa.

Có những người hối hận tự hỏi tại
sao mình không bỏ chạy về sông Dones, nhưng việc đã qua thì còn làm thế nào kéo
trở lại được, nước mắt đã rơi không vớt lại được nữa rồi…

Tối tối bọn Cô-dắc thôn Tatarsky
tụ tập trong các ngõ, báo cho nhau biết những tin nhận được, rồi la cà từ nhà
nọ sang nhà kia uống rượu. Thôn xóm sống một cuộc sống yên tĩnh nhưng đầy đắng
cay. Hồi đầu thời kỳ ăn mặn, chuông nhà thờ chỉ dóng có một buổi lễ để báo tin
một đám cưới: Miska Kosevoi cho em gái đi lấy chồng.

Đám cưới nầy đã bị người ta chế
giễu chua chát:

- Kiếm được đúng lúc như thế nầy
mà cưới với xin! Xem ra đã ngứa nghề không nhịn được nữa rồi!

Bầu chính quyền hôm trước thì
ngay hôm sau từng nhà bị tước vũ khí Trong ngôi nhà lão Mokhov dùng làm trụ sở
của Uỷ ban Quân sự Cách mạng, chỗ phòng ngoài có sưởi ấm và hành lang đều chất
đầy vũ khí. Petro Melekhov cũng đem nộp vũ khí của hắn và của Grigori: hai khẩu
súng trường, hai khẩu Nagan và một thanh gươm.

Hai anh em giữ lại hai khẩu Nagan của
sĩ quan, chỉ nộp những thứ đem về sau cuộc chiến tranh chống Đức.

Petro về nhà trong lòng nhẹ nhõm
hẳn đi. Hắn vào đến nhà trong thì thấy Grigori đang xắn tay áo đến khuỷu tháo
hai cái khoá nòng súng trường và bôi dầu hoả để đánh sạch các vết gỉ. Hai khẩu
súng dựng ngay bên cạnh tường.

- Ở đâu ra thế nầy? - Petro ngạc
nhiên quá, hai hàng ria trễ hẳn xuống.

- Cha mang về từ hồi đến thăm tôi
ở Filonovo đấy.

Hai con mắt nheo nheo của Grigori
long lanh. Chàng vừa cười khà khà vừa đưa hai bàn tay bê bết dầu hoả lên chống
vào sườn.

Nhưng bỗng nhiên chàng bặt tiếng
cười, hai hàm răng lách cách đạp vào nhau như răng chó sói.

- Nhưng súng trường đã mùi gì!
Anh có biết không? - Grigori hạ giọng nói thì thầm tuy trong nhà không có người
lạ nào. - Hôm nay cha mới nói thật với tôi. - Grigori lại cố ghìm nụ cười. -
Ông cụ có một khẩu súng máy nặng đấy.

- Nói bậy! Ở đâu ra? Mà để làm gì
chứ?

- Cha bảo rằng bọn dân công vận
tải Cô-dắc đã đổi cho cha lấy một túi sữa chua, nhưng theo tôi thì nói dối đấy,
cái con quỉ già ấy? Đúng là lại ăn cắp ở đâu rồi? Cứ y như con bọ hung rúc đống
phân, hễ thấy cái gì là khiêng về tuốt, kể cả những thứ không đủ sức khiêng.
Ban nãy cha rỉ tai tôi: "Tao có một khẩu súng máy nặng, chôn ngoài sân đập
lúa ấy. Nó có một cái lò xo, có thể dùng làm cái móc trôn ốc, nhưng tao còn chưa
động tới". Tôi hỏi: "Nhưng cha tha nó về làm gì?" - "Tao
thích cái lò xo quí, có lẽ còn có những thứ khác cũng dùng được. Một của đáng
tiền lắm đấy, bằng thép đấy…"

Petro phát khùng lên, định chạy
vào bếp tìm bố, nhưng Grigori ngăn lại:

- Thôi đi! Anh giúp tôi lau và
lắp lại đi. Anh vào hỏi cha làm gì?

Trong khi lau hai cái nòng súng,
Petro vẫn còn thở phì phì, nhưng sau nắn chợt nghĩ ra bèn nói:

- Có lẽ cũng đúng đấy, rồi sẽ có
lúc dùng được việc. Cứ để cho nó nằm ngoài ấy cũng được.

Hôm ấy Tomilin Ivan đem đến cái
tin ở Kazanskaia đang có những vụ xử bắn. Mấy người hút thuốc và chuyện gẫu bên
cạnh bếp lò. Trong khi nói chuyện, không biết có điều gì mà Petro cứ đăm đăm
chiêu chiêu. Hắn vốn là một thằng không quen suy nghĩ nên nặn óc rất khó khăn,
mồ hôi lấp lánh trên trán như hạt cườm. Đến lúc Tomilin đã về rồi hắn tuyên bố:

- Tôi sẽ đi ngay Rubezyn gặp
thằng Yakov Fomin. Nghe nói hiện giờ hắn đang ở nhà. Người ta bảo rằng hắn có
làm cái gì trong Uỷ ban Quân sự Cách mạng Quân khu ấy, dù sao cũng là một chỗ
có thể bấu víu. Tôi sẽ đề nghị với hắn để nhỡ xảy ra chuyện gì hắn cũng nói đỡ
hộ.

Ông Panteley Prokofievich thắng
con ngựa cái vào một chiếc xe trượt tuyết thường. Trong chiếc áo lông mới
choàng trên vaị, Daria thì thầm mãi với bà Ilinhitna không biết những gì. Rồi
mẹ chồng con dâu chui vào nhà thóc và xách ra một cái tay nải.

- Cái gì thế? - Ông già hỏi.

Petro không nói gì cả, nhưng bà
Ilinhitna liến thoắng rỉ tai chồng:

- Tôi có để dành trong đó được ít
bơ, phòng có lúc phải dùng đến. Bây giờ thì còn tiếc gì bơ nữa, tôi đã đem cho
con Daria để làm quà cho mụ vợ gã Fomin, may ra nó cũng che chở cho thằng
Petro. - Nói đến đây bà khóc oà lên. - Cứ đi lính nữa đi, cứ đi lính nữa đi,
xông pha mãi nơi mũi tên hòn đạn, để rồi bây giờ chưa biết chừng sẽ mất xác vì
mấy cái lon của chúng nó…

- Thôi câm đi, cái mụ lắm mồm
nầy? - ông Panteley Prokofievich tức tối ném cái roi ngựa lên đống rơm, bước
tới trước mặt Petro. - Mày đem đến thêm cho nó ít thóc.

- Nó cần đến thóc làm cái quái
gì! - Petro khùng lên. - Cha ạ, tốt nhất là cha sang nhà Anikey mua lấy ít
rượu, còn thóc thì…

Ông Panteley Prokofievich đem về
một bình rượu to bằng một cái thùng giấu dưới vạt áo. Ông vừa bước vào vừa trầm
trồ:

- Thứ vodka nầy
ngon ra ngon? Y như rượu Nicolai ấy.

- Lại nốc vào rồi, cái con chó
già nầy? - Bà Ilinhitna dội lên đầu ông chồng một tràng, nhưng ông già cứ lờ đi
như không nghe thấy gì ông nheo mắt như con mèo vừa kiếm được bữa no, khập
khiễng đi thắng vào nhà trong, chân bước rất trẻ, vừa đi vừa è è đưa tay áo lên
lau cặp môi bị rượu đốt bỏng.

Petro ra khỏi nhà như một người
khách, cổng vẫn để mở.

Hắn đem quà đi biếu người bạn
đồng sự nay đã trở thành một nhân vật quyền thế, ngoài bình rượu còn có một
đoạn sơ-vi-ết, loại hàng từ hồi trước chiến tranh, một đôi ủng và một phun-tơ chè
thượng hảo hạng ướp hoa. Tất cả các thứ đó hắn đã cướp được ở Lisky. Hồi ấy
trung đoàn 28 chiến đấu chiếm được nhà ga rồi tản ra đi cướp các toa xe và các
kho hàng.

Cũng dạo ấy, trên một đoàn tầu bị
chặn đường không chạy được, hắn còn cướp được một cái hòm nan đựng quần áo lót
của đàn bà. Thấy cha ra mặt trận, hắn đã gửi cái hòm về. Thế là Daria được diện
những thứ đồ lót chưa ai từng thấy bao giờ, làm Natalia và Dunhiaska hết sức
ghen tị. Các thứ hàng ngoại hoá ấy mỏng dính và trắng hơn tuyết, mỗi cái đều có
thêu huy hiệu của gia đình và những đầu tên bằng tơ. Những đám đăng ten viền
trên một chiếc quần lót sùi lên, bông hơn cả bọt nước trên sông Đông. Chồng mới
về hôm đầu Daria đã mặc cái quần ấy để đi ngủ.

Trước khi tắt đèn, Petro cười mát
một cách độ lượng:

- Em thích mặc đồ lót của đàn ông
à?

- Mặc cái nầy ấm hơn và đẹp hơn.
- Daria trả lời, vẻ mặt mơ màng. - Nhưng anh chẳng hiểu gì cả: nếu của đàn ông
thì phải dài hơn chứ, mà nó lại có đăng ten… Đàn ông các anh thì quần áo viền
đăng ten làm gì?

- Có lẽ bọn đàn ông các nhà quí
tộc cũng có mặc những quần áo viền đăng ten đấy. Nhưng việc quái gì đến anh?
Thích mặc thì cứ mặc cũng được, - Petro vừa gãi gãi vừa trả lời, giọng buồn
ngủ.

Đầu tiên hắn cũng không đặc biệt
quan tâm đến chuyện nầy. Nhưng mấy ngày sau, trong khi nằm cạnh vợ, hắn cảm
thấy sờ sợ, phải lùi ra và bất giác cứ nhìn những chỗ viền đăng ten mà ngại
ngại lo lo, không dám động tay tới, và ngay đến Daria hắn cũng có phần muốn xa.
Hắn chẳng làm thế nào quen được với các đồ lót nầy. Đến đêm thứ ba, hắn khùng
lên, kiên quyết bảo vợ:

- Thôi tụt mẹ cái quần nầy ra đi!
Đàn bà mặc nó không hợp đâu, mà đâu phải là của đàn bà? Nằm đườn đưỡn như bà
lớn ấy? Mặc vào nom cứ như người ở đâu!

Sáng hôm sau hắn dậy sớm hơn
Daria. Hắn húng hắng ho, cau cau có có, thử mặc cái quần vào người xem sao. Như
gờm gờm đề phòng điều gì, hắn nhìn mãi cái dải rút, những đám đăng ten, và hai
cái chân đầy lông lá của hắn thòi ra từ đầu gối trở xuống. Hắn xoay người, bất
thần nhìn thấy cái hình của mình trong gương với những nếp vải xù lên rất to
đằng sau mông, bèn nhổ toẹt một bãi nước bọt, văng tục một thôi một hồi, rồi gù
lưng như con gấu, để rút chân ra khỏi cái quần rộng thùng thình. Nhưng một ngón
chân cái của hắn lóng ngóng thế nào vướng vào một đám đăng ten, làm hắn thiếu
chút nữa thì ngã phệt xuống cái rương. Hắn đã phát điên lên thật sự, bèn giật
đứt cái dây rút cho mình lại được tự do. Daria hỏi bằng một giọng ngái ngủ:

- Anh làm sao thế?

Petro tức quá không nói gì cả, cứ
thở phì phì và nhổ nước bọt luôn miệng. Còn cái quần thì ngay hôm ấy Daria thở
dài nhét nó vào cái rương (trong đó không thiếu những đồ mà không người đàn bà
nào trong nhà có thể dùng vào được việc gì) và cuốì cùng vẫn không biết là quần
đàn ông hay quần đàn bà. Về sau các thứ lủng củng lỉnh kỉnh ấy đã phải đem cắt
ra làm "xu-chiêng". Còn mấy cái váy thì Daria đã tìm ra cách dùng.
Không hiểu vì sao tất cả đều quá ngắn, nhưng một người nội trợ khéo léo vẫn có
thể tiếp thêm ở bên trên để cái váy bên trong dài hơn cái bên ngoài, nhìn thấy
được đến nửa trét-véc^[251] đăng
ten. Thế là nom Daria đỏm dáng sang trọng hẳn ra với đoạn đăng ten Hà Lan quét
lê trên sàn đất.

^[251] Chừng
10 cm (N.D)

Lần nầy cùng chồng đến chơi nhà
người khác cũng thế. Daria ăn vận rất sang trọng, đàng hoàng. Bên dưới cái áo
choàng kiểu sông Đông viền lông thú, có thể nhìn thấy cả cái váy lót viền
đăng-ten lẫn chiếc váy ngoài bằng len mới rất tốt. Chị chàng ăn vận như thế là
muốn cho mụ vợ gã Fomin vừa từ chỗ bùn nhơ leo lên làm bà lớn biết rằng con
Daria nầy đâu phải là một ả Cô-dắc tầm thường, ít nhất cũng là một bà vợ sĩ
quan chứ.