Tôi đèo thằng Tú bằng chiếc xe đạp địa hình, tôi vừa đạp vừa
giảng giải, thuyết minh, mệt đến bở hơi tai. Chạy theo sau là đám nhóc tì trong
làng mà mấy năm xa tôi chỉ biết mặt nhưng quên tên. Chốc chốc thằng Tú lại phải
nói to: Ấy ấy, các cậu làm kẹt xe bây giờ…” Cứ như thế từ đường về làng cho tới
cổng mới thôi.

Cổng nhà tôi mới làm lại, lát xi măng kẻ carô, có lắp cánh
bằng gỗ vàng óng. Chắc ông với mẹ tôi đi làm, nhà có vẻ im ắng lắm. Chúng tôi
nhẹ nhàng dắt xe vào sân, thấy trong gian bếp có tiếng nói. Em Mai tôi đang
đứng giữa con lợn đất, con búp bê với mấy thứ lỉnh kỉnh khác, má trát mực mồng
tơi tím bầm, bắt chước giọng hài hước trên tivi: “Con gà nhà bà ở nhà bà thì nó
là công là phượng…”, nghe rõ buồn cười. Tôi gọi: “Mai ơi!”. Mai ngoảnh ra, thấy
tôi liền bổ nhào đến. Nó cao đến ngang hông tôi. Nó mừng nên vừa đứng vừa khóc
nhè. Thấy vậy, Tú mới bảo: “Nữ danh hài khóc nhè làm nhòe hết son phấn rồi
kìa”. Mai nhìn Tú như dò xét rồi ù té đi rửa mặt. Tú bảo: “Cô bé dễ thương
nhỉ?”. Tôi cười mà sống mũi cay cay.

Tôi hỏi Mai: “Nhà mình mới mua tivi à?”. Mai bảo: “Cả ba
người cùng góp vốn” mua. Mẹ bán hai con lơn tạ, ông dốc tiền một năm đánh lưới,
còn em mổ con lơn đất được năm mươi nghìn. Tivi nhà mình đẹp hơn tivi nhà chúng
nó, tối thế nào chẳng có đứa sang xem nhờ”. Tú vừa nghe vừa cười, bảo: “Mai góp
tiền thế có được mở tivi xem thỏa thích không?”. Mai từ đầu đến giờ cứ nhìn Tú,
không chịu làm thân. Tôi mới bảp: “Anh Tú đấy, thư nào mà anh chả kể với em”.
Mai hỏi: “Có phải anh học vẽ giỏi lắm?”. Tú bảo: “Để hôm nào anh sẽ vẽ tặng
em”. Mai lại bảo: “Anh vẽ sông nhá, sông đẹp lắm”. “Sông ở đâu?” – Tú hỏi. Mai
kéo Tú hướng ra phía sông: “Đấy, thấy chưa, cái dải xanh ơi là xanh í”. Chúng
tôi cùng hướng ra phía ấy, thấy thấp thấp thoáng bóng người nhỏ thẳm như dấu
chấm than dưới nắng. Nghe thật sâu, trong mạch đất vọng về tiếng sóng nước vỗ
man mác, gợi nét đằm sâu bền chặt đất quê làng.

Tú với Mai vào nhà dò kênh tivi, một mình tôi lững thững ra
vườn. Hơn hai năm qua mà nố vẫn gọn ghê và dịu dàng hương như xưa, có thể cảm
nhận thấy rõ hơi hướng đôi tay chăm vén của mẹ. Nhưng cây hồng xiêm quả trĩu
cành, ong bay rập rờn, vườn rau ngót, cả giậu mồng tơi vẫn xanh mướt và cây
ngâu đang trổ hoa vàng. Hương hoa ngâu không tỏa tãi ra trong nắng vàng mà e ấp
tỏa về đêm. Ông tôi chồng từ lúc mẹ mười ba. Tôi cứ tần ngần trong vườn đến khi
ông ngoại về. Ông ngoại đã vào tuổi sáu hai nhưng vẫn cường sức. Da ông hồng đỏ
như trái lê chín, thật chẳng giống con người của sông nước, dáng đi vẫn nhanh
nhẹn. Từ khi bố mẹ tôi ly hôn, ông buồn nhiều và sức làm phải tăng lên. Vừa để
nguôi buồn vừa để lo cho em Mai tôi phần tôi học hành. Ông ngoại bước thoăn
thoắt vào ngõ, trông cái xe dựng ở sân, ông gọi tóang: “Phú về có phải không?”.
Cả ba đứa cùng chạy ra, đứa xách giỏ, đứa cầm vợt. Ông xoa đầu, hỏi: “Cháu có
phải Tú không?”. Tú khẽ “dạ”, bẽn lẽn như con gái, vội lẩn ra khỏi vòng tay
ông. Ông ngoại tôi bảo thêm: “Về đây cháu với anh Phú và em Mai đều như nhau,
đừng ngại”.

Mai đổ giỏ cá ra cái chậu nhôm, được ngang lưng chậu. Cá lớn
có con bằng bắp chân. Ông tôi đi làm cá. Chúng tôi đi bắt cào cào cho con liếu
điếu cộc đuôi. Con liếu điếu tinh ranh như người, chỉ ông tôi chăm nó mới chịu.
Hồi tôi còn ở nhà, ông tôi đã cắt lưỡi cho nó 9 lần để dạy cho nó nhưng nó nói,
toàn nói bậy. Cứ trông thấy anh em tôi là nó cứ quang quác kêu như bị đòn oan.
Mẹ tôi bảo đừng đến gần, nó sắp thành tinh rồi. Ông tôi còn bảo mẹ: “Chim nó
cũng có cuộc sống như người. Chỉ được cái hù dọa trẻ con”.

Chúng tôi ra đồng vồ cào cào thả vào cái ông tre. Tú bắt
long ngóng toàn bị trượt, nó cũng sợ gặp đỉa nữa. Tôi hỏi: “Bây giờ con chim
còn hay chửi bậy không?”. Mai bảo: “Nó khôn lắm rồi, hôm nay em sẽ bảo nó gọi
anh. Chúng tôi bắt đầy ống thì về. Đang mùa lúa nên cào cào bắt rất dễ. Con
chim mở mắt thao láo nhìn người. Mai bảo: “Chào Tú đi!”. Nó cứ há hốc cái miệng
rộng ra, kêu: “Tú đểu! Tú đểu!”. RÕ là con láu cá. Tú bỏ con cào cào vào lồng,
nó mổ ngon lành. Mai lại bảo: “Chào Tú đi!” nó kêu: “Chào Tú! Chào Tú! Chào Tú”
Tú cười, bảo: “Hay nhỉ!”.

Khi chúng tôi trở vào thì mẹ đã về từ khi nào. Mâm cơm nghi
ngút khói đặt giữa nhà. Mẹ giục vào ăn cơm. Cơm trưa có cá rán, canh mồng tơi
nấu thịt cá trê, có cả thịt gà. Mẹ tôi gắp hai cái còng gà đưa cho Mai và Tú,
bảo “của hai đứa út”. Thằng Tú hơn Mai ba tuổi, kém tôi một tuổi. Nó vẫn bị dì
tôi mắng là lơn rồi mà lười, thế mà mẹ tôi vẫn gọi nó là con út, vẫn được ăn
còng. Chắc là nó thấy lạ và không khỏi xúc động. Chỉ tại sự mất mát quá sớm làm
quá nhạy cảm trước tình cảm của người. Tú bảo với mẹ tôi: “Ở nhà mẹ cháu bảo
cháu là con cả và cũng là con út luôn”. Mẹ bất giác nhìn tôi, mắt chợt hằn lên
nét buồn.

Bưa cơn đi qua nhanh. Sau giấc ngủ trưa mẹ tôi đi làm từ bao
giờ. Chỉ ông tôi ngồi cạp lại cái miệng rổ bị bật mê. Đã nghe tiếng sáo diều
văng vẳng lại phía bãi sông. Tú bật dậy, hỏi: “Tiếng gì thế hả anh?”. “Sáo
diều” – tôi đáp. “Hay hơn lời anh kể đó chứ”. Ông tôi lấy cái diều để trên gác
bếp, buộc lại dây rồi bảo chúng tôi đi theo. Ba anh em tôi đuổi hụt hơi theo
ông. Ông chạy nhanh, vừa chạy vừa giật vừa thả dây. Đến khi diều đứng mà tiếng
sáo đã trong, nghỏanh xuống đã đến bãi sông từ lúc nào, ông tôi buộc dây diều
vào gốc duối rồi bảo: “Mấy đứa ở đây chơi, trông không thì diều nó đứt dây, ông
đi kéo vài mẻ lưới”. Chúng tôi ngồi tựa lưng vào gốc cây, hướng mắt nhìn diều
làm chảy mũi hắt hơi liên tục. Sáo diều vi vu như kéo giãn mây cho trời thêm
rộng. Diều bay cả một vùng, cánh bãi rộng thênh thênh. Chợt Mai bảo “Anh vẽ
tranh về của ông nhá”. Tú bảo: “Ừ. Để anh lấy giấy bút đã”. Chiều say gió nên
mây không kịp sà xuống. Nắng cực đậm đỏ phía góc Tây. Tú cắp giác ngồi cạnh góc
cây, rồi lặng lẽ vẽ như họa sĩ thực thụ. Nhìn nó say mê, tôi nghĩ, tí chút nữa
tôi đã bắt nó bỏ “mấy cái đồ lãng mạn” ở nhà.

Đến lúc hòang hôn sẫm đỏ khúc sông thì bức vẽ cũng hòan
thành. Những gam màu tô rất đậm. Tôi ngạc nhiên tại sao nó có thể yêu cái màu
chói chang này được. Những đứa trẻ ngước nhìn trời, cả khuôn mặt lẫn quần áo
cũng màu đỏ sậm pha vàng. Con sông thì ngăn ngắt xanh. Chỉ cánh diều là đẹp.
Cánh diều như những con thuyền, bồng bềnh trong mây. Chắc nó muốn tôi cả tiếng
sáo và hình ảnh cánh diều.

Tôi về, mẹ tôi hỏi: “Ở đây, Tú thấy thế nào?”. Tú bảo:
“Thích ạ. Gió ở quê cứ ngòn ngọt như muốn đớp lấy”. Ông tôi bảo: “Chàng họa sĩ
này lãng mạn lắm”. Cơm tối xong, không ai xem tivi cùng quây quanh ông nghe kể
chuyện.Vẫn chuyện về cánh diều, về hội thi thả diều, những cánh diều rộng hơn
cái nong, thân vót cả cây tre già, tiếng sáo bay qua ba tổng vẫn nghe thấy. Lần
đầu tiên nghe chuyện nên Tú rất ngạc nhiên. Tuy nghe nhiều nhưng tôi vẫn thấy
thú vị. Chuyện của ông không bao giờ chán.

Mẹ tôi gọt hồng xiêm cho chúng tôi ăn, hồng xiêm nhiều cắt
ăn ngọt lịm. Nhìn qua anh trăng, tôi thấy mẹ tôi già đi nhiều, già ngay cả dưới
ánh sáng huyền hồ này. Mẹ tôi mới bốn mươi tuổi, lẽ nào cứ lặng lẽ thế này. Đêm
ấy tôi nằm trằn trọc không ngủ được vì nghĩ đến mẹ, nghĩ đến một ngày nào đó
chỉ mình mẹ vào ra với mảnh vườn dần hóa phong rêu như cổ tích. Không biết có
bao giờ bố tôi nghĩ thế này chưa?

Thằng Tú cũng khó ngủ, nó hỏi tôi vẻ hoang mang “Mai nhõ bố
anh vào băt svề thì làm thế nào? Cả mẹ em nữa. Em sợ!”. Tôi trấn an nó, bảo ngủ
đi. Nhưng thực tình tôi cũng lo. Bố tôi rất nghiêm khắc. Gần ba năm chúng tôi
xin về nhưng bố cấm. Hình như chia tay với mẹ, bố tôi đã có hẳn một lời thề.
Còn dì tôi thì bảo: “Quê của Phú chứ có phải của Tú đâu. Quê Tú là ở đây, ở
thành phố”. Rồi dì trách: “Chỉ tại Phú cứ bày ra trong đầu nó những chuyện linh
tinh…” Chúng tôi đành im lặng. Nhưng nghe tôi kể là Tú lại thích chơi diều, cái
ý thích cứ lớn dần trong lòng nó. Có lần an hem tôi cũng tự thả diều giấy trên
sân thượng nhưng vừa thả nó đã mắc dây điện.

Chính vì cái ý thích ấy nên đúng hôm bố tôi đi công tác, dì
tôi đi làm sơm, Tú mới giục tôi về quê. Chúng tôi bổ con lợn nhựa, lấy tiền mua
quà cho em Mai rồi về quê, khi đi cũng để lại giấy trên bàn cho dì khỏi lo.
Nghĩ thì nghĩ vậy, chứ biết đâu, mai bố tôi mà đột xuất về thì không biết mọi
chuyện sẽ đi đến đâu. Còn dì tôi nữa. Tôi vẫn bảo Tú: “Chắc chẳng có gì xảy ra
đâu. Mà về quê đâu phải là có tội!”. Tú im lặng nhưng không ngủ. Không biết nó
nghĩ gì.

*

Sáng sau, trong sự mệt mỏi của giấc ngủ không đẫy, an hem
tôi tỉnh dậy. Đang ăn sáng thì dì tôi phóng xe về. Dì xin lỗi ông và mẹ tôi,
rồi bắt Tú ra xe về để đi học thêm. Dì bảo tôi: “Phú ở lại cũng được, nhưng hôm
qua bố con gọi điện bảo con phải chú ý tới những môn chính, sau hè sẽ là năm
học cuối”. Mẹ tôi im lặng như lệ thường hút nhìn Tú ngoái lại vẫy tay. Chỉ em
Mai tôi bật khóc, tay nó vẫn mân mê bức tranh chời lòa màu sắc ban chiều. Mẹ
tôi bảo: “Phú về ngay với em đi. Kẻo mai bố con về, không thấy con đâu lại mắng
dì và đánh em Tú thì tội”. Tôi đứng nhìn mẹ, đến bây giờ mẹ vẫn chẳng giữ lại
gì cho riêng mình cả.

Tôi về thành phố. Làng quên bịn tịn sau mỗi vòng xe. Hình
như mẹ tôi khóc. Oong ngoại đưa con liếu điếu ra, nó kêu “Phú ơi! Phú ơi!”.

Rồi thành phố sẽ dần lãng quên tiếng sáo diều trong tâm trí
Tú. Hoặc giả chăng, có nhờ Tú cũng coi như kỷ niệm đã qua rồi. Nó phải về thành
phố, gốc gác nó vĩnh viễn là ở đó. Còn tôi thì khác, dù cho chúng tôi sống
chung dưới một mái nhà. Mảnh đất này là nỗi đau tột cùng và cũng là niềm hạnh
phúc vô biên, nơi mẹ sinh tôi ra giữa cuộc đời. Mỗi lúc trong lòng xao động,
tôi luôn hướng về nó. Người ta gọi đó là Quê Hương.