Người khắc bia mộ - Chương 01-P2

Những dòng chữ đó bỗng nhiên tác dụng như một dòng
suối, làm tâm tư Đỗ chợt rào rạt cảm xúc. Hơn một năm qua rồi, giấy
báo đã cũ, nét chữ hơi mờ. Nhưng có một ngày bao nhiêu kỷ niệm đã
được gợi lại trong anh. Những hình ảnh tưởng đã quên, bây giờ hiện
trở lại rõ mồn một. Trong sân nhà này, hơn một năm trước, đã có lần
Đỗ kê một chiếc bàn và dăm sáu chiếc ghế. Một nhóm sinh viên, gồm
có Đỗ và hai người bạn của anh, đảm trách việc dạy kèm Toán Lý
Hóa cho những học sinh nghèo hiếu học. Công việc kéo dài chưa đầy hai
tháng đã phải dừng lại vì nhóm sinh viên cùng nhau đi lính. Nếu
không, biết đâu chừng lớp học vẫn còn duy trì đến ngày nay và biết
đâu đám học trò đã lên đến mấy mươi người. Đỗ có cảm giác như mình
đang tiếc rẻ. Thời yên lành của một sinh viên đã qua. Người gợi lại
hôm nay lại là một cô gái nhỏ, một cô bé có lẽ chưa qua hết quãng
đời làm học sinh và hẳn cũng chưa ngờ tới những đổi thay.

Đỗ hỏi một câu không liên quan gì đến câu ban nãy:

- Xin lỗi cô, cô…nhà ở đâu?

- Dạ cháu ở khu phố này, nhưng ở đường bên cạnh.

- À rứa à ?

Cô bé nhận ra tiếng “rứa” của Đỗ, cùng lúc Đỗ nhận
thấy tiếng “cháu” xưng vội vàng của cô bé. Cả hai không hẹn mà cùng
mỉm cười. Đỗ nói:

- Sao cô lại xưng hô như vậy? Tôi chưa già mà. Xin trả
lời cô câu hỏi ban nãy: tôi là Nguyễn Thi Đỗ đây.

Một vẻ ngạc nhiên hiện ra trên mặt cô bé. Và ngạc
nhiên là phải, vì chẳng ai có thể nghĩ rằng “người sinh viên Đại học
Khoa Học nhận dạy Tóan Lý Hóa tại nhà riêng” lại là một người lính
đang đứng ở đây. Cánh tay treo ngang ngực của anh lại làm cô bé thắc
mắc hơn nữa. Vài giây yên lặng trôi qua. Lần này cô bé lại đổi cách
xưng hô nữa:

- Thưa Thầy, ở đây có còn mở lớp không ạ?

Đỗ mỉm cười lắc đầu:

- Không, dăm ba đứa học trò đã bay nhảy ở đâu rồi.
Còn ông thầy thì hiện giờ đang đứng trước mặt cô đây. Một người
lính, cô thấy chứ?

Đôi mắt kia long lanh rồi nhìn qua chỗ khác, lộ vẻ
bối rối. Cô bé xoắn nhẹ bàn tay trên vạt áo ngắn. Đỗ nói:

- Tiếc quá ! Phải chi lớp còn mở, tôi có dịp được
dạy cô. À, xin hỏi cô học lớp mấy nhỉ?

- Dạ thưa lớp Mười Hai.

- Cô ở xóm này?

- Dạ, nhưng ở đường bên cạnh.

Đỗ nhận ra rằng mình vừa mới hỏi một câu đã hỏi.

Có tiếng chân đi ra. Bác Liêu hắng giọng:

- Con nói chuyện với ai rứa Đỗ?

Không đợi nghe Đỗ trả lời, bác Liêu đến gần nhướng
mắt nhìn cô bé. Và bác nói to:

- À, Minh, cháu của ông Phương đây mà. Con đi mô rứa
Minh?

Minh ngạc nhiên:

- Nhà của bác ở đây hở bác? Vậy mà cháu không
biết.

Bác Liêu quay sang nói với Đỗ:

- Cháu của ông Phương đó con. Hắn mới dọn đến ở trọ
nhà cậu mợ hắn.

Và bác nói luôn với Minh:

- Răng mà bữa tê con đưa cho bác mấy viên thuốc uống
cho hết nhức mỏi thiệt hay ghê đi. Chừ thấy đỡ thiệt nhiều.

- Dạ, hôm nào bác sang bên cậu cháu, cháu sẽ đưa thêm
thuốc cho bác.

Minh đã có vẻ bạo dạn hơn, khi thấy có bác Liêu.
Bác Liêu như quên mất rằng nãy giờ Minh đã nói chuyện với Đỗ, nên
lại giới thiệu:

- Đây là Đỗ, con của bác, con chưa biết hắn phải
không? Hắn mới đi hành quân, bị thương đó con. Cực khổ biết bao nhiêu!
Khi tê hắn cũng có mở lớp, làm “giáo sư”nữa đó.

Bác Liêu nói một hơi làm cho Minh chỉ biết “dạ”
nhịp. Đỗ đứng yên, mỉm cười một mình. Trong lòng anh bỗng thoáng nghe
một chút thú vị. Cô bé này, đối với Đỗ còn rất lạ, nhưng đối với
cha anh, hẳn cô đã được xem như một người hàng xóm khá quen. Chỉ có
điều là cô bé không biết bác Liêu ở nhà này. Dù sao cũng phải cám
ơn Minh. Sự hiện diện của Minh khiến Đỗ cảm thấy mình trẻ lại mấy
tuổi. Đỗ tưởng như mình còn là anh sinh viên ngày nào. Kỷ niệm đôi
khi cũng cần gợi lại. Mà được gợi lại bởi một người xa lạ mới
thật là thú vị hơn nữa. Đỗ miên man suy nghĩ, mãi đến lúc cô bé lên
tiếng nói với anh:

- Thưa “thầy” Minh về.

…thì Đỗ mới giật mình. Và Đỗ gật đầu như cái máy:

- À…cô Minh về nhé. Cũng sắp khuya rồi đó.

Minh chào bác Liêu rồi đi nhanh. Đỗ ngơ ngẩn nhìn
theo. Những bước chân của cô bé êm quá. Đỗ nghe trong lòng anh một nỗi
gì rất nhẹ nhàng lướt qua.

Đỗ ngồi xuống chiếc ghế dài kê sát tường. Cảm nghĩ
đầu tiên của Đỗ là phòng thuốc của ông y tá Phương bài trí giống như
một phòng trong bệnh viện quá. Và mùi ê-te cũng hăng hắc quyện khắp
nơi. Thuở nhỏ, Đỗ sợ ngửi mùi thuốc, sợ thấy cây kim chích. Bây giờ
lớn lên, “chạy trời không khỏi nắng”. Mà trái lại, Đỗ thấy thích
mùi thuốc ấy, khung cảnh ấy. Đỗ không hiểu vì lẽ gì. Có thể có
một lý do mơ hồ là ở nơi mà tất cả mọi vật dụng đều mang màu
trắng sạch sẽ ấy, Đỗ đã bắt gặp những bàn tay êm dịu, những tấm
lòng nhân ái. Từ lúc mang vết thương, Đỗ cảm thấy yêu mến những
người làm nghề thuốc, từ những người y tá chiến trường đến người
bác sĩ quân y , từ người y công thu dọn nhà thương đến người tài xế
lái chiếc xe mang dấu hồng thập tự.

Đỗ nhìn xuống tay mình. Cánh tay này cũng đã nhận
biết bao công lao của bằng hữu và người chữa trị. Mai mốt đây khi “vỏ
xi-măng” vỡ ra, Đỗ lại được tung hoành, lại đi xa miệt mài. Đỗ quay
sang nhìn thằng Thụy. Nó đang nóng lòng chờ coi vết thương của Đỗ.
Hai anh em còn hẹn nhau đợi khi trăng lên cao sẽ đi rước đèn. Đỗ chìu
ý nó, nên việc gì nó đề nghị anh cũng ừ. Đỗ biết, với bộ áo
chiến rằn ri và cánh tay treo như thế này mà đi rước đèn chung với
trẻ con thì chắc cũng ngộ nghĩnh lắm.

Đỗ tẩn mẩn gỡ mấy miếng băng keo dán chồng lên băng
bột. Lớp “gạc” dầy theo đó cũng rơi ra. Đỗ nghe Thụy kêu lên sợ hãi:

- Eo ơi ! Ghê quá, anh Đỗ !

Thằng bé nhắm ngay mắt lại. Vết thương của Đỗ đang
bày ra trước mắt Thụy, chẳng giống như vết thương ở đầu gối nó tí
nào. Hồi nó bị té, cái té nặng nhất từ lúc sinh ra đến giờ, đầu
gối nó bị tróc một mảng da khá lớn, máu chảy cũng nhiều. Nhưng còn
vết thương nơi tay của anh Đỗ, không phải là tróc da, mà hình như còn
có chiều sâu. Không phải chỉ có máu mà hình như còn có mủ nữa. Thế
mà nhìn anh Đỗ, Thụy không thấy anh lộ vẻ đau đớn chút nào. Anh thản
nhiên nhìn vết thương rồi nhìn Thụy, cười:

- Ghê hở Thụy? Xem nì, đây là vết mảnh đạn vô, đây
là nơi mảnh chui ra.

Lại thêm một điều ghê gớm cho Thụy nữa. Mảnh đạn
chui vào tạo nên một lỗ nhỏ, mà khi chui ra lại thành một lỗ lớn.
Thật là quá sức tưởng tượng cho một thằng bé lớp năm, khi học đến
bài cây cột thu lôi hay cái chuông điện nó đã ngỡ mình đang khám phá
những hiểu biết vĩ đại.

Đỗ nhìn vết thương thật lâu. Đối với Đỗ thì khác
hẳn với Thụy. Theo dõi da thịt mình từ ngày bị nạn đến nay, nên Đỗ
biết rằng vết thương của anh sắp lành. Không có gì quan trọng cả,
mọi việc rồi sẽ bình thường như xưa. Và Đỗ giật mình khi nghe một
giọng nói quen quen cất lên:

- Thầy để Minh rửa vết thương cho.

Đỗ ngước lên. Cô bé đêm hôm nào đang đứng trước mặt
anh. Nếu không nhờ giọng nói, chưa chắc Đỗ nhận ra được ngay. Vì đêm
ấy cô bé xõa tóc dài đến ngang vai, mặc áo ngắn, còn ở đây cô vấn
tóc gọn sau gáy và mặc áo blouse. Giống hệt những cô y tá mà Đỗ
thường gặp ở bệnh viện. Đỗ hỏi:

- Cô Minh làm y tá?

- Dạ không, Minh chỉ làm giúp cậu Phương. Hôm nay đông
khách quá, cậu Phương bận luôn tay. Để Minh làm cho thầy.

Và Minh nhẹ nhàng rửa vết thương, băng lại cho Đỗ,
không thua một y tá lành nghề. Khi đã dán xong miếng băng keo cuối
cùng, Minh cắt dây vải quàng qua cổ anh để treo tay lên. Đỗ hỏi:

- Cô Minh chắc đã quen làm việc này?

- Dạ…với những vết thương thì vết nào cũng vậy.
Nhưng Minh chỉ gặp vết thương của những người bị té, bị xe đụng sơ
sài, hoặc đánh nhau bị thương. Lần này là lần đầu tiên Minh làm cho
một người lính.

- Tôi cũng lần đầu tiên được băng bó bởi một y tá
“tài tử”.

Minh cười :

- Vâng, một y tá “tài tử”.

Câu chuyện chỉ đến đó, thì ông Phương đến gần bên,
hỏi Đỗ:

- Sao? Cô cháu của tôi có làm anh đau?

- Thưa chú không ạ, mà trái lại, rất..nhẹ ạ.

Minh hơi mỉm cười, rồi quay đi thu dọn những mảnh gạc
bẩn. Chờ cho Minh khuất sau vách nhà, Đỗ rút tiền ra đưa cho ông
Phương:

- Chú tính cháu bao nhiêu, kể cả tiền thuốc của ba
cháu?

Ông Phương xua tay, nói:

- Thôi, thôi ,anh Đỗ, tôi không lấy tiền đâu. Tiền của
bác nhà, tôi đã tính với bác rồi. Còn anh thì thôi. Bà con lối xóm
làm giúp nhau một chút mà. Lâu ngày anh mới về, tôi chưa có gì mừng
anh mà tiền nong chi.

Đỗ áy náy:

- Nhưng….

- Anh đừng ngại. Con cháu của tôi giúp anh một chút,
chẳng đáng chi đâu. Cứ qua tôi mà băng cho tiện, khỏi đến nhà thương.

Đỗ cười:

- Rứa thì cháu phải cám ơn cô Minh.

- Được mà. Được mà!

Người y tá mấy mươi năm trong nghề nói chuyện thật
dễ dãi. Trước đây ông cũng phục vụ trong quân đội một thời gian rồi
mới trở về làm bệnh viện tư và mở phòng chích thuốc trong xóm. Có
lẽ vì thế cho nên ông cũng đã dành một sự ưu ái đối với những
người thương binh. Vừa bơm thuốc vào ống chích, ông vừa nói:

- Thời chiến tranh, ai cũng phải nặng nợ lính tráng.
Xóm mình nhập ngũ cũng khá nhiều đấy anh nhỉ! Riêng con đường nhà
tôi đã có hơn mười người. À, kỳ này anh Đỗ đánh trận ở đâu vậy?

- Thưa chú, cháu đi Neak Luong đó chú.

- Neak Luong?

Người y tá nhắc lại bằng vẻ ngạc nhiên và nói
tiếp:

- Kỳ này mình đi xa dữ vậy sao? Tôi tưởng anh đi Tây
Ninh hay Châu Đốc thôi.

- Thưa chú từ nơi mình qua Căm Bốt cũng đâu có xa chi.
Nơi cháu đi là một thị trấn ngang với Tây Ninh của mình đó chú.

Ông Phương chép miệng:

- Tôi mong sao cho chóng bình yên để các anh được trở
về. Chiến tranh kéo dài lâu quá. Từ ngày tôi còn trẻ tuổi đã biết
đến chiến tranh. Đến lứa tuổi của các anh đây vẫn phải tiếp tục. Lâu
quá rồi còn gì!

- Dạ.

Thằng Thụy nói nhỏ bên tai Đỗ:

- Đi về rước đèn, anh.

Đỗ xin phép ông Phương để ra về. Hai anh em đi vòng
sang ngõ nhà mình. Khoảng tám giờ đêm. Trăng chưa lên cao lắm, nhưng
ánh sáng đã lan đầy ngõ xóm. Thụy chạy vào nhà lấy chiếc lồng đèn
ra. Chiếc đèn do anh Đỗ làm khung và Thụy phết giấy. Đỗ thắp cho nó
một ngọn đèn cầy. Chiếc lồng đèn có hình chiếc tàu nhỏ sáng rực
lên. Thụy reo:

- Đẹp quá! Màu xanh lơ đẹp quá. Đèn của em đẹp
nhất, anh Đỗ ơi!

Thụy lại chạy vào nhà gọi mấy đứa em nó. Mấy đứa
bé con nối đuôi nhau rước chiếc đèn tàu chiến, trông như một tiểu đội
tí hon. Đỗ vui lây với niềm vui trẻ nhỏ. Trong phút chốc quên mình là
người lớn, Đỗ đi theo chúng rước đèn đến nhập bọn với bầy trẻ đàng
kia.

- Sơn! Hải!

Thụy gọi tên hai đứa bạn rồi kéo “tiểu đội” của nó
đến khoe. Thằng sơn trầm trồ:

- Đèn này ngộ quá, mua ở đâu vậy?

- Đố tụi bây đó.

- Mua ở…tiệm Đông Hưng Viên?

- Đoán mò trật lất. Anh Đỗ làm cho tao đó. “Le”
không?

Thằng Hải xuýt xoa:

- Anh Đỗ làm đèn đẹp quá! Thằng Thụy sướng nghen.
Tụi tao phải làm lấy nè. Tao làm chiếc máy bay nó ra con chuồn
chuồn, còn nhóc Sơn muốn làm đèn con cá chép, nó ra…..

Sơn ngắt lời:

- Ra cái gì?

- …ra con cá nục.

Cả đám con nít cười rộ lên. Đỗ cũng cười:

- Vậy cũng đẹp rồi. Tại anh bị cái tay đau này, nếu
không thì anh đã làm cho mỗi đứa một cái.

Thụy khoe:

- Anh Đỗ làm có một tay thôi. Tao phải giúp anh nữa
đó.

- Thôi đi rước đèn nào!

Đám trẻ nhỏ rước đèn thành một hàng dài. Đủ kiểu
đèn được mang ra. Từ đèn xếp đơn sơ, đèn giấy bóng kính có sơn màu
mè mua ở tiệm đến những chiếc đèn tự làm lấy bằng giấy hoa, cả
những lon sữa bò được biến chế thành đèn và đẩy đi dưới đất phát
ra những tiếng leng keng thật vui. Trẻ con ở đây ít biết hát. Và
chừng như cái cảnh vừa rước đèn vừa hát bài “Rước đèn tháng
tám”chỉ có trên màn hình ti-vi. Còn ở xóm nghèo này, đám rước rộn
ràng toàn những tiếng nói cười và đôi khi tiếng cãi vã nhau về đèn
này xấu, đèn kia đẹp…Nhưng quá đủ để vui và đầy ắp tính chất “con
nít”. Thỉnh thoảng lại có tiếng khóc vì một đứa bé nào đó bị đứa
khác chen lấn làm tắt nến. Trong đám náo nhiệt đó, Đỗ thấy mình
tham dự bằng tất cả niềm vui. Sự hồi tưởng mảnh đời thơ ấu nổi lên
mãnh liệt nhất. Ở đây, Đỗ nhớ đến đêm trên bờ sông Hương rực sáng
đèn. Đã hơn mười năm xa Huế rồi còn gì! Có ai đã lớn mà không bồi
hồi nghĩ đến tuổi nhỏ của mình?

Nhưng tiếng la to của thằng Sơn làm Đỗ trở về thực
tại:

- Đèn của thằng Thụy đẹp nhất.

Có tiếng phản đối:

- Đèn của tao đẹp hơn. Đèn của tao là con rồng mua ở
tiệm lớn.

- Nhưng mà màu xấu ỉn. Đèn thằng Thụy làm lấy mà
màu đẹp nhất.

Hải phụ họa:

- Ừa, không có tiệm nào làm được tàu đổ bộ.

Thụy hãnh diện:

- Ừa, của anh Đỗ tao làm mà!

Đám con nít đồng ý theo. Chúng nó nhao nhao:

- Anh Đỗ hay quá!

Lũ trẻ ở ngõ bên nhiều đứa không biết anh Đỗ là ai,
cũng bắt chước reo:

- Anh Đỗ hay quá! Hoan hô anh Đỗ!

- Đèn tàu đổ bộ của thằng Thụy đẹp nhất!

Đỗ sung sướng cười với lũ trẻ. Bỗng có tiếng con
gái nói sau lưng:

- Hoan hô anh Đỗ!

Minh hiện diện với chiếc áo hoa màu xanh, bên cạnh
một đám trẻ ba đứa. Đỗ chào:

- A, có cả cô Minh nữa.

- Minh dẫn con của cậu Phương ra rước đèn. Thầy làm
đèn hay quá!

Đỗ kêu lên:

- Cô Minh bỏ giùm tôi chữ “thầy”. Tôi có dạy cô một
chữ, nửa chữ nào mô.

- Dạ…

- Mà ngày xưa tôi có dạy một nhóm học sinh, họ cũng
gọi tôi là “anh” thôi. Tôi coi họ như những đứa em. Ở nhà, tôi vẫn còn
để tấm bảng nhỏ trong góc, ghi “Lớp học huynh đệ”. Tôi chưa nhận làm
thầy ai cả.

Minh cúi đầu, cười tinh nghịch:

- Vâng, xin “huynh” bỏ lỗi cho.

Đỗ phì cười. Cô bé này cũng có chất “tếu” trong
người đây, không hẳn là rụt rè lắm đâu. Ba đứa bé nhà ông Phương đã
nhập bọn để rước đèn. Đỗ nói:

- Chỉ có cô Minh và tôi là không có đèn. Lạc lõng
chưa?

Minh ngơ ngác, rồi cười nhẹ, rút trong túi áo ra hai
cây đèn sáp nhỏ. Đỗ reo lên:

- A, không sao. Chúng mình cũng có đèn vậy.

Và anh mồi lửa. Hai người cầm hai cây đèn nhỏ, Minh
bẻ hai nhánh cây ngắn để cắm lên. Lũ trẻ thấy thế cũng reo vui. Đỗ
nói:

- Rứa là ta có quyền rước đèn với bọn nhỏ.

Đám rước đèn đi khắp hai con đường xóm nghèo. Bọn
Thụy, Hải, Sơn đã lẫn ở đầu đoàn người. Chỉ có Đỗ và Minh đi sau
chót. Một đám rước đèn ngộ nghĩnh nhất Sài Gòn.

Một lát yên lặng, rồi Đỗ hỏi:

- Xin lỗi, nhà cô Minh ở đâu?

- Dạ, Minh ở Thủ Đức, sau dọn về Hàng Xanh. Hồi tết
Mậu Thân, ba mẹ của Minh….

Minh ngừng nói, nghẹn ngào. Đỗ hiểu. Thời gian Hàng
Xanh bị tai biến là lúc Đỗ còn học lớp Đệ Nhất, tức là lớp Mười
Hai. Có lẽ gia đình của Minh đã gặp chuyện không may trong dịp này.

- Xin lỗi cô Minh, tôi đã quá tò mò.

Minh gượng cười:

- Dạ không. Minh phải cám ơn anh. Ba năm rồi Minh ở
nhà bà con xa, tình cờ mới đây Minh gặp lại cậu Phương. Cậu bảo Minh
về ở nhà cậu mợ để đi học cho gần và kèm cặp giùm mấy đứa con
của cậu. Minh đang học lớp Mười Hai. Nhưng Minh dốt Toán Lý Hóa lắm.
Nhất là môn Vật Lý, sao mà khó quá đi. Mỗi lần làm bài tập, Minh
bị ít điểm, Minh tức quá…

- Chắc cô Minh khóc hoài?

Minh cười thẹn:

- Dạ, có….. Minh tức….Minh học dốt….

- Không đâu, chính tôi hồi xưa cũng bị khó chịu vì
môn Vật Lý lớp Đệ Nhất. Tại vì chúng ta quên không phân biệt con kiến
bò lên với chiếc lá cây rơi xuống.

Câu ví von của Đỗ làm Minh bật cười.

Đỗ nói tiếp:

- Tôi còn ít nhất một tháng nữa mới ra mặt trận
lại. Không chừng còn lâu hơn nữa. Nếu không ngại gì, cô Minh cứ ghé
nhà, tôi nhớ được điều chi sẽ chỉ lại cho cô điều nớ.

- Dạ thôi, phiền anh.

- Không phiền chi cả. Chính tôi ở nhà buồn buồn
chẳng biết làm chi. Tôi đang muốn có một ngày “Lớp học huynh đệ”
được mở lại.

- Nếu thế anh chỉ có một học trò.

- Cũng được nữa.

Minh lặng im. Đỗ nghe trong lòng có một chút hân hoan.
Một cơn gió hơi mạnh thổi qua làm tắt ngọn nến của Minh. Đỗ nghiêng
đèn của anh thắp lại đèn cho cô bé. Gương mặt của Minh bị khoảng tối
làm mờ đi một lát rồi bỗng sáng trở lại, hiện rõ hai con mắt đen
láy và long lanh. Hai ngọn lửa lao chao rồi đứng thẳng. Đỗ nhìn hai
“chiếc đèn” độc đáo thắp trên hai nhánh cây sần sùi, cười nhẹ. Anh
nhận ra rằng hai người đã đi xa đám rước đèn của bọn trẻ nhỏ. Không
gian bình lặng như một khoảng của ngày thanh bình. Bỗng nhiên, Đỗ gọi
khẽ:

- Thúy Minh!

Minh ngạc nhiên, nhưng rồi nhớ lại ban nãy mình mặc
áo blouse có thêu nguyên tên. Minh ngước nhìn Đỗ, chợt thấy một tia
mắt nhìn hiền hòa dưới vầng trán rộng. Một giây thôi. Rồi Minh
ngượng ngập cúi xuống nhìn ngọn đèn. Hai má nóng bừng, Minh luống
cuống không biết phải làm gì. Đỗ cũng không biết phải nói gì.

Hai ngọn đèn vẫn sáng ở bên nhau.

You are here

Người khắc bia mộ - Chương 01-P2

Từ khóa