3. HƠI HƠI
TIẾC

Cái kiêu gượng
của tiếng Anh mẹ đẻ

Các bạn khó
hiểu cảm giác của người nói tiếng Anh mẹ đẻ trong thời buổi hội nhập này. Còn
tôi khó giải thích.

Có lẽ điều đầu
tiên nên nói (nếu cứ cố giải thích) là chúng tôi, những người may mắn được nói
tiếng Anh mẹ đẻ đi đâu cũng nghe người xung quanh sử dụng ngôn ngữ của mình.
Quán cà phê tại Việt Nam, sân bay tại Nigeria, thư viện tại Ấn Độ tiếng Anh phổ
biến thật. Các bạn sẽ không biết cảm giác khi cả thế giới chọn ngôn ngữ của
mình làm ngôn ngữ chung. Điều đó sẽ không xảy ra với ngôn ngữ đang thể hiện
trong bài viết này; người Afghanistan muốn làm việc cho khách sạn năm sao tại
thủ đô Kabul sẽ không bị yêu cầu phải biết tiếng Việt.

Khi nghe người
xung quanh nói tiếng Anh “đẻ thuê” ở khắp mọi nơi, tôi có cảm giác như họ đang
mượn ngôn ngữ của tôi. Của chúng tôi. Tiếng Anh là sản phẩm do chúng tôi nghĩ
ra và phát triển - người ta thấy thích, người ta xin mượn, chúng tôi cho phép.

Trong quan hệ
giữa bên mượn và bên cho mượn bên mượn luôn phải tỏ ra ngại hơn. Bên mượn có thể
làm mất thứ đã mượn, làm bẩn, làm hỏng, làm vỡ. Bên mượn phải cẩn thận. Kể cả
bên mượn trở thành bên cướp, cố tình lấy mất tài sản - chúng vẫn phải cẩn thận
tránh các chú công an do bên cho mượn huy động truy đuổi.

Trong quá
trình toàn cầu hóa tiếng Anh, nếu có sự hiểu nhầm xảy ra do việc “nói không chuẩn”
hoặc “nghe chưa rõ” thì trách nhiệm sẽ thuộc bên mượn. Trong các cuộc gặp gỡ giữa
người nói tiếng Anh mẹ đẻ và người nói tiếng Anh “đẻ thuê”, người nói tiếng Anh
mẹ đẻ hầu như được quyền miễn trừ ngoại giao. Chúng tôi có thể nói không rõ ý,
lẩm ba lẩm bẩm, ngữ pháp không giống ai. Tuy nhiên các câu lẩm bẩm ấy vẫn giữ một
cái chuẩn nhất định - vì là tiếng mẹ đẻ.

Chúng tôi có
chức.

Nếu tôi
không hiểu một ông Scotland đang nói gì, điều đó chưa đủ khiến ông ấy cảm thấy
ngại. Ông ấy tự tin về cái chuẩn của Glasgow còn tôi tự tin về cái chuẩn của
Vancouver. Đơn giản hai cái chuẩn khác nhau, không người nào đúng, không người
nào sai. Nhưng khi tôi nói chuyện bằng tiếng Anh cùng một ông Việt Nam và không
hiểu ông ấy đang nói gì thì rất có thể điều đó đủ khiến ông ấy cảm thấy ngại. Bỏ
yếu tố “mẹ đẻ” ra khỏi phương trình thì bắt đầu có cái sai. Ông ấy nói sai. Ông
ấy sai.

Chính vì thế
nên chúng tôi, là những người may mắn được nói tiếng Anh mẹ đẻ, hơi kiêu. Không
kiêu làm sao được khi cả thế giới đang thi nhau học ngôn ngữ mình? Khi thành phố
nào cũng có mấy trung tâm dạy các em nói theo cách của mình.

Mà chúng tôi
càng đi nhiều nước càng kiêu lên.

Nhất là đi
Việt Nam. Ở đây là thiên đường dành cho người kiêu căng. Hãy hình dung tôi là
khách du lịch đang gọi món tại nhà hàng bình thường. Tôi gọi “Ham Sandwich” bằng
tiếng Anh nhưng cậu nhân viên nghe nhầm, mang ra “Beef Sandwich”. Tôi bực mình.
Sandwich này là sandwich gì vậy? Tôi nói rõ rồi, Ham Sandwich. H-A-M, không phải
B'E'E'F. Thế là cậu nhân viên ấy xin lỗi, cười ngại ngùng và qua hành động đó
khẳng định thêm quyền được bực mình của tôi.

Nhìn lại trường
hợp trên. Cậu nhân viên ấy đã cố gắng học ngôn ngữ của tôi để phục vụ tôi tốt
nhất có thể. Không biết cậu ấy đã mất bao nhiêu đêm đọc quyển sách photo copy,
nói đi nói lại cho chiếc gương nghe. Cậu ấy đã vất vả. Còn tôi (mặc dù đang ở đất
nước của cậu ấy) chỉ dùng tiếng mẹ đẻ. Tôi không phải nỗ lực gì. Tôi lười.
Nhưng cậu ấy là người đỏ mặt vì ngại, còn tôi là người đỏ mặt vì bực.

Tỷ lệ người
nước ngoài ở Việt Nam lâu mà chưa biết tiếng Việt vẫn đang rất cao. Một người
Tây khó có thể sống ở Tokyo 10 năm nếu chỉ biết từ “Arigato”. Trái lại, một người
Tây rất dễ có thể sống ở Hà Nội 20 năm mà chỉ biết từ “Cảm ơn”.

Không phải
chỉ thế mà người muốn học tiếng Việt hay bị người Việt vô tình khuyên ngăn. Tôi
nhiều lần chứng kiến khách Tây cố gắng gọi món bằng tiếng Việt, nhân viên phục
vụ cố gắng trả lời bằng tiếng Anh (“Tôi cơm rang!” “You is want fry rice?”).
Không bên nào chịu bên nào, một chiến tranh lạnh dưới mặt trời nóng.

Tiếng Anh là
number one.

Thế mới
kiêu.

Nhưng cảm
giác kiêu căng đó có hai mặt. Tất nhiên có phần tự hào, phần hài lòng, phần biết
ơn. Nhưng bên cạnh đó có phần nhàm chán, Hiện giờ có quá nhiều người mượn ngôn
ngữ của chúng tôi. Tiếng Anh là của chung. Suy ra, tiếng Anh không còn là của
mình.

Ngược lại,
tiếng Việt là nét đặc trưng; ngôn ngữ và văn hóa ôm nhau rất chặt. Với các bạn,
tiếng mẹ đẻ gắn bó với nơi mẹ đẻ. Các bạn nói tiếng mẹ đẻ ở nước ngoài không sợ
người xung quanh nghe trộm, nói tiếng mẹ đẻ ở nước nhà biết chắc chắn mình đang
ở nước nhà. Các bạn sẽ không bao giờ biết cảm giác khi tiếng mẹ đẻ là tiếng
chung.

Nhưng tôi sẽ
không bao giờ biết cảm giác khi tiếng mẹ đẻ là tiếng riêng.

Một phút huy
hoàng

Tôi đang chờ
chết. Bạn đang chờ chết. Xã hội đang chờ chết, Trái Đất đang chờ chết, thiên hà
đang chờ chết.

Trong hoàn cảnh
này tìm ý nghĩa cuộc sống ở đâu? Sống để làm gì nếu một ngày nào đó - có khi một
ngày rất xa, có khi một ngày không xa lắm - mọi nỗ lực của mình sẽ bị xóa mất?
Người ta sẽ không còn nhớ mình là ai? Sẽ không còn người để nhớ, Mặt Trời đã mở
rộng và nuốt mất Trái Đất.

Nhiều người
tìm ý nghĩa ở việc sinh con. Nói cách khác, họ tìm ý nghĩa ở việc tiếp tục. Phải
tiếp tục, phải tiếp tục, bằng mọi cách là chúng ta phải tiếp tục! Điều nghịch
lý là càng nhiều người sinh con thì cái chết của Trái Đất càng đến gần hơn. Thế
giới đang có bảy tỷ người. Năm 2050, con số đó sẽ lên đến chín tỷ. Đó là chín tỷ
trái tim, chín tỷ người biết khóc biết cười.

Theo một
cách nhìn khác, đó là chín tỷ vi khuẩn I nếu có thuốc kháng sinh nào giết được
nửa chúng ta, chắc Trái văn hóa dân tộc để làm gì nếu sau này sẽ không còn ai để
biết ơn?

Trong những
lúc bơ vơ nhất tôi hay nghĩ đến câu của nhà thơ Xuân Diệu: “Thà một phút huy
hoàng rồi chợt tắt/ Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm.” Có khi chúng ta nên tập
trung nhiều hơn vào phút huy hoàng đó. Ngày mai có khi sẽ không đến. Nhưng ít
nhất - ít nhất - chúng ta có hôm nay.

Tôi cũng
nghĩ đến đoạn thơ của Ben Johnson, viết cách đây hơn 400 năm.

A lily of a
day,

Is fairer
far, in May,

Although it
fall, and die that night;

It was the
plant and flower of light.

Bông hoa ly
của một ngày,

Đẹp vô cùng,
trong tháng Năm,

Cho dù hoa sẽ
tàn trong đêm đó;

Nó cũng đã
là cây, là bông của ánh sáng.

Cuộc sống có
phần chuẩn bị, có phần thưởng thức. Nhưng với tốc độ phát triển hiện nay, tôi
thấy phần chuẩn bị đang lấn át phần thưởng thức. Đời mất cân đối. Chuẩn bị suốt
trăm năm để làm gì nếu cuối cùng mọi thứ rồi cũng sẽ chợt tắt mà chợt tắt trước
khi phút huy hoàng đó đến.

Một phút huy
hoàng. Tất cả vì một phút huy hoàng. Có nhiều khái niệm khoa học có thể phủ nhận,
nhưng tôi không nghĩ ra cách nào mà khoa học có thể phủ nhận được khái niệm đó.

Trời mưa

Dạo này
chúng ta nghe nhiều về hậu quả do mưa gây ra. Lũ lụt. Nạn nhân của lũ lụt (lũ
trẻ). Ngập đường, lở đất, dịch bệnh.

Mưa có thể
là kẻ thù, làm chúng ta khóc. Nhưng mưa cũng có thể là bạn hiền, làm chúng ta
khóc - vì vui. Có âm thanh nào dễ chịu hơn tiếng mưa rơi lộp độp trên mái nhà
sau một tuần làm việc vất vả? Các thợ đang xây phải xếp máy khoan, máy búa, và
máy cưa dưới tầng một, ngồi trên tầng hai chơi tiến lên, chơi tá lả, chơi xập
xám - lộp độp, lộp độp, các quân bài rơi trên sàn xi măng.

Mưa là ngừng
lại. Mưa là suy ngẫm. Việt Nam đang rất cần hai điều đó.

Một trong những
bài hát Việt Nam tôi thích nhất bắt đầu với chữ mưa. “Mưa vẫn mưa bay trên tầng
tháp cổ.” Mỗi lần nghe, tôi nhìn thấy tháp cổ đó, mặc dù nó xây ở nơi tôi chưa
từng đi và sẽ không bao giờ đi.

Bài Để em mơ
(cũng của một nhạc sĩ đeo kính) có câu “Em thích mưa phùn bay bay bay bay Hồ
Tây”, một nơi tôi đã từng đi và sẽ thường xuyên quay lại. Nghe Ngọc Khuê bay
cùng lời hát đó, tôi muốn bay theo. Tắm buổi sáng tôi hay hát mỗi đoạn “Bay bay
bay bay… Hồ Tây”, hát đi hát lại cho đến hết nước nóng.

Mưa rơi rơi
trên đường phố đêm khuya… Mưa như xóa cho em tháng ngày u tối… Mưa rơi cho anh nhớ
em nhiều… Mưa đầy trên mái lá, mưa đầy trong nỗi nhớ… Giọt mưa thảng thốt rơi
trên rêu phong…

Việt Nam nhiều
bài hát “mưa” lắm.

Có lẽ bài
hát “mưa” có ý nghĩa đặc biệt nhất với tôi là Mưa trên phố Huế. Lúc mới sang Việt
Nam, tôi học thuộc bài đó đế những lúc đi karaoke cùng các bác lớn tuổi, tôi sẽ
có “quân” để chơi. Nhưng sau này tôi cảm thấy thích thật. Tôi thích các tác phẩm
nghệ thuật có nét buồn sâu sắc. Mưa là thời tiết buồn. Huế là thành phố sâu sắc.
Và ngược lại.

Chiều nay
mưa trên phố Huế

Kiếp giang hồ
không bến đợi

Tôi luôn nhớ
hai câu đó. Bây giờ tôi thấy “kiếp giang hồ” xuất hiện khắp nơi.

Những người
dùng máy khoan, máy búa và máy cưa mà phá hủy một buổi trưa cuối tuần yên tĩnh.
Những người lái xe ô tô không dừng lại khi thấy người già đang qua đường. Những
người nói bậy ở quán cà phê. Tôi đang viết bài này ở một quán cà phê dễ thương.
“Mẹ mẹ mẹ mẹ!” Các anh doanh nhân ngồi đối diện đang thốt lên, tựa như một sự
xuyên tạc của đoạn “Bay bay bay bay” trên.

Tôi mệt. Tôi
nóng. Tôi muốn trời mưa lâu, rất lâu, để kiếp giang hồ bị lũ cuốn trôi hết,
không bao giờ quay lại bến đợi.

Em làm bên
finance

Tiếng Việt.
Tiếng Việt. Tiếng Anh. Tiếng Việt. Đôi khi nghe người Việt ở tuổi phát triển sự
nghiệp nói chuyện với nhau, tôi có cảm giác như tôi vẫn đang ăn trưa ở khu người
Việt tại Vancouver.

“Em làm bên
finance.” “Chị sẵn sàng settle down.” “Cái đó rất là fix.” “Cậu ấy rất
passive.” “Cái background của em ấy là gì?” “Chị ấy hơi pessimistic.” “Tao có
advice cho mày.” “Như thế là không tum around được.” “Phải có skill, chứ!” “Có
lẽ em sẽ làm finance” “Lương của em sẽ performance based.” “Cô đã nhận passport
chưa?” “Như vậy scale sẽ rất cao.” “Lớp em boring lắm!” “Trường đó teaching
method tốt chứ!” “Em chưa give up đâu!”

Trước hết phải
chia các từ tiếng Anh “ghép vào” thành hai loại - loại có từ tiếng Việt thay thế
và loại không. Bắt đầu với loại có. Passive là bị động. Fix là cố định. Advice
là lời khuyên. Boring là chán. Teaching method là phương pháp giảng dạy, etc.
(là v.v…). ít ai có thể bảo vệ quan điểm “skill” rõ nghĩa hơn “kỹ năng”,
“advice” rõ nghĩa hơn “lời khuyên” (còn tôi rất tò mò muốn biết Bacardi “mix” với
Coca khác Bacardi “pha” với Coca như thế nào).

Rồi đến với
loại “Netbook” - loại không có lựa chọn địa phương thay thế, hoặc có nhưng đó
là cụm từ vừa dài vừa mất phần ý nghĩa quan trọng. Mặc dù “Netbook” và
“Notebook” khác nhau về mặt công nghệ nhưng tiếng Việt chỉ có từ “máy tính xách
tay” dùng cho cả hai. Muốn nhấn mạnh chất “Net” bằng tiếng Việt thì phải hít
sâu vào và nói dài: “Máy tính xách tay vừa nhỏ vừa rẻ cấu hình thấp nhưng pin
chạy được lâu, dùng chủ yếu để vào mạng và làm những việc không quá tốn kém về
mặt…”

Tuy nhiên
“Netbook” là trường hợp ngoại lệ. Đa số lần xuất hiện từ tiếng Anh trong câu
nói người Việt trẻ thì có từ tiếng Việt thay thế, giống loại, giống chức năng,
giống ý nghĩa. Vậy câu hỏi tiếp theo là “Why?”. Nếu không phải đế làm rõ nghĩa
thì dùng những từ tiếng Anh đó để làm gì?

Để làm to. Để
làm oách. Để chứng tỏ rằng mình là người có hiểu biết về thế giới (khác bọn nhà
quê). Sự mong muốn ấy người Việt hay đặt tên là “tính sính ngoại”.

Điều thú vị
với tôi là tính sính “ngoại” của người Việt có chất rất “nội”. Tôi thấy nhiều
người chọn dùng “đồ Tây” chủ yếu để được sự ngưỡng mộ của ta. Bản chất các sản
phẩm nhập khẩu đó có nhiều lợi thế. Nhưng nếu không ai biết mình đang dùng thì
chưa chắc mình đã mua đâu. Mua chiếc bút của Thụy Sĩ không phải để ghi chữ mà để
ghi điểm. Đến với Tây để khoe với Ta.

Nếu đo “nhu
cầu được ngưỡng mộ” của một xã hội bằng “mức độ sính ngoại” của xã hội đó thì
“nhu cầu được ngưỡng mộ” của xã hội Việt Nam cao lắm. Khỏi phải nói, đó là sự
ngưỡng mộ của nhau. Người Việt (đặc biệt là người Hà Nội) có vẻ rất cần tình cảm
từ phía xã hội. Làm người tốt bụng hoặc thành đạt thì chưa đủ - phải được mọi
người công nhận là người tốt bụng, nhất trí là người thành đạt. Nhu cầu đó hay
được thể hiện bằng cách… thể hiện.

Một lý do nữa
có thể để trốn áp lực văn hóa. Từ “love” đang rất phổ biến ở Việt Nam. Rất nhiều
em đang “love” rất nhiều anh. Mặc dù “I love you” và “Em yêu anh” cùng một giá
trị cơ bản nhưng với nhiều người Việt trẻ, “Em yêu anh” bị tính tiền thuế, còn
“I love you” được mua “duty free”. Tiền thuế ấy (chỉ áp dụng với giao dịch
trong nước) là các cảm giác ngại ngùng, gượng gạo và “củ chuối” mà người trẻ
đành phải chịu khi dùng tiếng Việt để mô tả các feeling “khó nói”.

“Ổn định” đồng
nghĩa với “Settle down” nhưng bị tính tiền thuế là mẹ chồng. “Tài chính” đồng
nghĩa với “Fianance” nhưng bị tính tiền thuế là chất mơ hồ trong các hệ thống
quản lý tiền tại Việt Nam. (Những ẩn số vàng.) Trong nhiều trường hợp, việc
dùng từ tiếng Anh không phải để làm rõ nghĩa mà để làm nhẹ người.

Cũng có trường
hợp các em du học sinh “làm quen” với một khái niệm bằng tiếng Anh (lần đầu
tiên họ biến khái niệm đó thành lời). Khi về Việt Nam họ không muốn “làm quen lại”,
Ví dụ từ “abstract”. Đó là từ các em dưới 18 tuổi ít gặp ngoài phố. Rất có thể
một em du học sinh phải ở nước ngoài mấy năm mới bắt đầu dùng nó, bắt đầu cảm
nhận khái niệm sâu sắc từng ý nghĩa của nó. Khi về Việt Nam em ấy sẽ không quay
lại dùng từ “trừu tượng” dùng đâu mà quay lại.

“Tôi chẳng
sính ngoại, chẳng trốn áp lực gì, cũng chưa đi du học ở đâu. Tôi chỉ dùng mấy từ
tiếng Anh đó vì chúng nó… nghe hay.” Tôi đoán đó cũng là quan điểm phố biến.
“Mix” tiếng Anh không vì lý do nào ngoài một cảm giác “hay hay”. Just for fun.
Tuy nhiên, nhìn kỹ vào cảm giác “hay hay” đó, chắc sẽ thấy nhiều cảm giác “sâu
sâu” và “sắc sắc” thuộc loại vừa miêu tả trên.

Thêm một lý
do nữa là “chơi tiếng Anh” không phải vì muốn nổi bật mà vì không muốn nổi bật.
“Mấy anh chị trong nghề toàn nói như thế, còn tôi muốn professional giống họ.”

Rồi đến với
lý do đơn giản nhất: ham hiểu biết. Mix tiếng Anh đơn giản vì thích học hỏi và
áp dụng kiến thức mới.

Có những đất
nước ở Châu Á như Singapore và Philippines nói tiếng Anh song song với tiếng mẹ
đẻ. Cho dù có sự pha lẫn nhất định nhưng chủ yếu đó là hai ngôn ngữ riêng biệt.
Ở Việt Nam đang có nguy cơ thành hai trong một. Tiếng Vietnamese. Không hẳn
Tây, cũng không hẳn Ta.,

Tôi không muốn
tỏ ra quá bức xúc vì chuyện này. Là người nói tiếng Anh mẹ đẻ nên tôi dễ bị so
sánh với nhân vật chính trong phim Avatar - người da trắng che chở dân da xanh
khỏi bị nguy hiểm trước sự đe dọa xuất phát từ chính dân tộc da trắng mình. Tôi
không muốn đóng vai đó (mặc dù đọc kịch bản thấy cũng “hay hay”).

Hơn nữa, tôi
quá hiểu về sức hấp dẫn của ngôn ngữ xa lạ. Khi ngồi buôn chuyện cùng nhau, người
Tây sống lâu tại Việt Nam mình hay phát ra những câu như: “She’s a little bit
béo”, “Let’s go for some chân gà”, “Call me back later nhé”. Thậm chí lúc về
Vancouver tôi cũng thinh thoảng “vô tình” ghép vài từ tiếng Việt vào các câu tiếng
Anh.

“I don’t
know, I think she’s a bit điệu.”

“Cái gì?” bạn
tôi hỏi bằng tiếng Anh.

“Xin lỗi,”
tôi trả lời. “Thỉnh thoảng tao vẫn nghĩ bằng tiếng Việt nên các từ đó cứ rỉ xuống
câu làm sao ấy.”

“Ôi mày biết
tiếng Việt à?”

“Một chút
thôi.”

“Trời ơi, giỏi
quá!”

Ân hận

“Giờ phút
này tôi cảm thấy rất hạnh phúc vì đang được sống nhiều cuộc sống, trọn vẹn với
công việc, tình yêu và gia đình. Nói gở, dù mai tôi có chết cũng không ân hận
gì vì tôi đã sống hết mình.”

(Người mẫu
Vũ Thu Phương)

“Tôi luôn sống
theo cảm xúc và tôn trọng cảm xúc của mình. Dù tôi hay có suy nghĩ về những được
mất hơn thua nhưng tôi không ân hận gì cả.”

(Ca sĩ Quang
Dũng)

“Quan trọng
là bạn cảm thấy xấu hổ với bản thân của bạn, chứ không xấu hổ vì tác động bởi
những lời nói của người xung quanh. Có một điều tôi biết nữa là tôi không bao
giờ thấy ân hận vì những việc đã xảy ra.”

(Đạo diễn
Ngô Quang Hải)

Cộng với ba
người nổi tiếng trên, hàng nghìn người nổi tiếng ở khắp năm châu, từ nhà văn
người Nhật Haruki Murakami (“Tôi không có chút ân hận nào dù nhỏ nhất. Nếu tôi
có thể lần nữa sống lại cuộc đời mình, có lẽ tôi sẽ là đúng những điều đã
làm.”) đến ca sĩ người Canada Avril Lavigne (“Tôi không có ân hận nào bởi vì
tôi không cảm thấy mình đã làm gì sai”) đã nhấn mạnh với công chúng rằng họ
“nói không” với ân hận. Khắp sáu châu nếu gồm thuyền trưởng người Anh Robert
Falcon Scott, người thứ hai đặt chân tới Nam Cực. “Chúng tôi đang rất yếu, việc
viết lách cũng trở nên khó khăn, nhưng… tôi không ân hận về chuyến đi này”,
Scott ghi vào nhật ký mấy ngày trước khi chết vì cóng và kiệt sức.

Người nổi tiếng
cũng chỉ là người bình thường được nhiều người biết đến, cho nên trong số người
bình thường chưa được nhiều người biết đến cũng phải có nhiêu người “nói không”
với ân hận. Bỏ qua trường hợp nói dối (mặc dù không ít), những người vô ân hận
đó phải có cơ sở.

Theo Từ điển
tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học, “n hận” có nghĩa là “Băn khoăn, day dứt và tự
trách mình trước việc không hay đã để xảy ra”. Hẳn những người sẵn sàng thông
báo “không ân hận điều gì” cũng sẽ sẵn sàng thừa nhận có nhiều việc không hay từng
xảy ra với mình: việc chủ yếu do hành động của mình, hành động chủ yếu do quyết
định của mình. Nhưng họ không tự trách mình.

Có khi việc
“không hay” đó một phần dẫn đến việc “quá hay” - dù tài năng đến mấy nhưng một
ca sĩ chưa biết nỗi đau lớn sẽ luôn là ca sĩ bình thường - và họ cảm thấy hài
lòng với kết quả chung. Có khi họ còn tự hào về những việc không hay đó, thay
vì tự trách mình, họ tự bắt tay mình. Có khi họ không có thời gian tự trách
mình, đang tập trung hết mình vào phía trước. Có khi nhiều thứ lắm, thế nhưng
điều muốn nói ở đây là họ rất khác tôi.

Tôi ân hận
nhiều thứ. Tôi băn khoăn lắm, day dứt quá, nếu được sống lại sẽ làm nhiều thứ rất
khác! Từ lúc có ý thức về bản thân, tôi đã làm quá nhiều người thất vọng, làm hỏng
quá nhiều việc lẽ ra có kết thúc tốt đẹp. Thành công tôi cũng có. Nhưng nếu thất
bại đúng là mẹ thành công thì tôi sẵn sàng đá vài đứa khỏi nhà để không còn phải
sống cùng với bà mẹ chúng nó.

Có lẽ vì thế
nên tôi sợ người “không ân hận gì”. Bởi tôi không hiểu họ. Cảm giác ân hận là một
phần của tôi; tôi chấp nhận sống cùng với nó cho đến khi không còn tôi và không
còn nó. Tôi chán nó. Tôi biết nó đang ảnh hưởng không tốt tới cuộc sống hiện tại.
Tôi cười mỉm khi bạn bè đặt câu hỏi về quan hệ giữa tôi và nó. Nhưng tôi vẫn về
ngủ với nó. Vì thế, vì tôi không thể tỉnh táo mà bỏ, nên tôi nhìn những người
đã bỏ rồi như là con nghiện đang phê ma túy. Và tôi sợ.