Thúc Huệ chen vào, mặt lạnh như tiền :

- Quan Hành khiển, vâng lệnh Tư đồ sai chúng tôi hội ý với ngài...

Trãi ngắt :

- Nội Viện chính sứ, đổi dăm chữ là ý của Tư đồ hay là ý của hai vị...

Nói đến đó, Trãi bỗng nghĩ đến cái cảnh hạn hán đang đe dọa hàng dân, bực bội tiếp :

- ...Thôi, hai vị biết còn biết bao nhiêu việc cần làm ngay, xin chớ bận tâm về một vài chữ...

Cảnh Xước cầm bản thảo bức biểu đập xuống, cao giọng :

- Nhưng lệnh Tư đồ, chúng tôi không làm không được !

Trãi không dằn được, đứng bật dậy. Nhìn chòng chọc, Trãi quát :

- Bọn các ngươi biết gì mà bàn chữ với nghĩa. Xưa nay làm cái việc thu thuế, thì cứ thế mà đi vơ đi vét. Ngoài hoàng cung, hàng dân đang đói vì hạn hán. Nạn này, cũng vì có những kẻ như các ngươi mà trời hành đấy...

Dứt lời, Trãi bước thẳng.

Nhưng việc vừa xảy ra chỉ là đòn đánh dứ vào bọn văn quan. Bọn Nguyễn Thiên Tích, Nguyễn Thiên Hựu, Bùi Cầm Hổ, Trình Thuấn Du...đến gặp Trãi tại tư dinh, báo việc Ðồng tri bạ tịch Bắc Ðạo Bùi Ư Ðài. Viên trọng thần họ Bùi đã theo nghĩa quân từ thuở vây Ðông Ðô, được Lê Lợi cất lên chức Thượng thư ngay khi còn ở dinh Bồ Ðề đối đầu với Vương Thông. Mới đây, Ðài dâng sớ, tâu hai điều. Thứ nhất, Ðài khuyên vua bên trong dùng Hoàng huynh, Quốc cửu am hiểu điển chế xưa để nhắc nhở cho mình, bên ngoài đặt chức sư phó làm cột trụ chỉ huy trăm quan. Thứ hai, Ðài nhắc rằng những quan viên văn võ có tội trước kia Tiên đế bắt đi đầy thì nay lại thấy chúng trở về làm quan nắm quyền coi quân, trị dân. Thế là trái ý Tiên đế và không hợp đạo Trời Ðất.

Ðại tư đồ Lê Sát biết. Bàn với Lê Ngân, Sát làm tờ tâu :

‘‘ ... Tiên đế vốn biết bọn thần là hạng chất phác ngu độn cho nên lúc sắp mất đem bệ hạ ký thác cho bọn thần. Nay Ư Ðài nói thế, ý ngờ bọn thần chuyên quyền làm bậy, xin bệ hạ lập người khác để phòng giữ, vậy là ly gián vua tôi, phải trị theo phép nước ’’.

Kể xong, Nguyễn Thiên Tích nhìn Trãi ngần ngừ rồi nói :

- Quan huynh xem, đám giá gươm nay coi bọn tháp bút chúng ta là hằn thù. Ư Ðài là điểm đánh đầu. Huynh cũng bị chúng khiêu khích, hớ miệng là có thể bị khép tội ngay.

Trãi thở dài rồi lẳng lặng về dặn dò Thị Lộ nay được phép ra vào Hoàng cung thù tiếp Nguyên Long. Mấy ngày sau, Lê Sát gọi Trãi vào, hằn học bảo :

- Hạn hán vì Trời phạt thì do Vua và Tể tướng. Sao ông trách ta đến vậy !

Biết cái thế của mình, Trãi từ tốn thưa :

- Thúc Huệ chỉ có tài vét thuế mà chiếm chỗ then chốt, vơ của dân về cho quan để mong hợp ý Vua. Tôi nhân việc này mà nói hắn thôi, không dám bàn gì đến Vua và Tể tướng cả...

Sát không nguôi giận, nhất là vì khi đó Sát đã tâu vua xin lệnh chém Ðài đến dăm ba lần mà Nguyên Long nhất định không chịu ban chiếu. Việc này găng đến độ bọn Thiên Tích và Cầm Hổ đành dâng sớ, nói rằng Ư Ðài dẫu gì cũng gây hiềm khích, không thể không xét. Cho đến khi Hữu bật Lê văn Linh, vị văn quan đầu tiên có mặt từ thuở Hội thề Lũng Nhai cầm tờ sớ đến, Vua mới cho xét, nhưng cuối cùng chỉ đầy Bùi Ư Ðài đi châu xa.

Ðại Tư đồ Lê Sát sai bọn Nội Mật điều tra, nhưng không rõ có ai xúi bẩy gì mà Vua lại khăng khăng bảo toàn tính mạng cho Ư Ðài. Sát ra lệnh cho tướng hiệu giữ các cửa hoàng cung và cung cấm rằng từ nay về sau, từ Ðại thần, Tổng quản, Hành khiển cho đến bọn cung nhân vào chầu thì phải chuyển tâu trước, đợi có sắc chỉ mới được vào. Ðàn bà không có phẩm tước đều bị cấm. Nội nhân, nô tỳ, nữ quan ở các điện không có việc thì không được bước tới các điện khác.

Khi Nguyên Long Thái Tông Văn hoàng đế biết không còn gặp được Thị Lộ, Vua mặt mũi xám ngắt. Suốt ngày viết đi viết lại chỉ một chữ nhẫn, Vua lẩm bẩm một mình, viết xong bỏ giấy vào miệng nhai rồi nuốt.

*

Sau vụ Bùi Ư Ðài, Lê Sát tạo áp lực khiến Nguyễn Thiên Hựu phải trút mũ xin từ quan. Rồi Sát đẩy Ngự sử Bùi Cầm Hổ làm An phủ sứ trấn Lạng Sơn, lấy tay chân mình là Phan Thiên Tước phong chức Thị ngự sử. Khi thế lực trong triều đình sắp đặt đã đâu vào đó, Ðại Tư đồ lại gặp một sự việc khó xử. Dăm tuần sau lễ tơ hồng, Kim Dao về nhà khóc lóc. Nguyễn-thị là mẹ ghẻ hỏi rồi bắt Dao cởi truồng ra, thấy người bà hoàng hậu năm nay vừa đúng mười sáu bầm tím khắp nơi. Thì ra cứ vào giường là Nguyên Long lại đè Dao ra đấm đá. Nguyễn-thị chép miệng :

- Chết chửa ! Hay là chẳng có ai dậy Hoàng Thượng làm đàn ông ?

Dao ấm ức, vừa mặc xiêm áo vào vừa nói :

- Nó đánh nữa, chắc là con phải đánh lại !

- Ấy chết, đừng ! Mày to xác, mày đánh mà Vua mệnh hệ gì thì sao !

Thị kể lại, Sát nghe xong vỗ bàn quát Dao :

- Vua không biết ngủ với hoàng hậu mà Tể tướng phải lo là lo làm sao ? Giời ơi là giời ! Ðoảng ơi là đoảng ! Khi tao mười hai tao đã biết làm đàn ông ra trò rồi ! Mẹ mày lúc ấy mới mười lăm, con ơi là con ơi !

Nguyễn-thị nguýt Sát, ngúng nguẩy :

- Biết sớm thì thôi sớm, muốn muộn cũng chẳng được, hay hớm gì ! Ðể đó tôi lo. Bùa yêu sắc ra cho uống thì chỉ cuối năm là có cháu bế ngay...

Nguyễn-thị đến bàn với Trịnh Toàn Phương. Hai thầy trò vào điện Vạn Thọ hì hục trấn yểm. Ðặc biệt là trong phòng ngủ của Nguyên Long, Toàn Phương cho cậy gạch dưới chân long sàng để chôn những đạo bùa màu vàng có vẽ hình bộ phận cả âm lẫn dương. Xoa tay nhìn Nguyễn-thị, Toàn Phương thì thào, giọng hả hê :

- Giờ nõn có, nường cũng có thì đố mà kiềm được...

Tuần tiếp đó, cung cấm lao xao. Bọn hoạn quan đánh đố, và Ðinh Phúc vơ được một mẻ khá to. Hoàng đế vẫn không động đậy, nhưng thôi chân đấm tay đá mà chỉ đạp hoàng hậu ngã xuống chân giường. Nguyễn-thị vào dỗ vua :

- Bệ hạ phải nghĩ đến dòng dõi chứ ! Hoàng hậu là đàn bà. Ðó là phần âm của Trời Ðất. Còn bệ hạ là phần dương. Âm dương hòa hợp thì sinh tứ tượng, rồi bát quái...

- Hòa hợp ? Tại sao ? Nguyên Long nhăn mặt - Hòa hợp thế nào ?

Nguyễn-thị kéo Kim Dao ngồi cạnh, tay cởi xiêm, kéo vạt yếm đào trễ xuống. Ðôi vú con gái dậy thì căng nứt nhô ra như sừng trâu. Nguyễn-thị nắm lấy tay Long dí vào, miệng cười :

- Tại sao ? Nhục cảm, hè hè... Thưa hoàng thượng. Bây giờ hoàng thượng hãy bóp vú xem có thích không ? Thích thế là hòa hợp đấy...

Kim Dao bỗng rú lên kêu đau đớn. Nguyễn-thị vội kêu :

- Bóp nhè nhẹ thôi ! Chết con người ta mất...

Nguyên Long bỏ tay ra, vùng vằng đứng lên, lầu bầu :

- Chẳng thấy gì cả... Trò này chán chết !

Nhìn Kim Dao nước mắt nước mũi ròng ròng, Long nghĩ đến Sát, lòng bỗng hả hê, thích thú. Long quay sang Nguyễn-thị, bảo :

- Nhưng Ðại Tư đồ đã bảo, ta sẽ làm. Chỉ hiềm là hoàng hậu răng vổ, mà ta thì ta không thích thế...

Kim Dao đưa ta che miệng, mắt nhìn lên, ánh oán hận. Nguyễn-thị lại dỗ dành :

- Hoàng thượng dậy thế, hẳn Ðại Tư đồ vui lắm... Ðêm nay là đêm động phòng, thế nào cũng được.

Thế nào cũng được, nhưng không phải dễ . Cung nhân đun nước tắm gội cho Kim Dao, sức lên người sáp ong trộn với kỳ hương, mùi ngào ngạt bay khắp cung cấm. Về phần Nguyên Long, có Lương Ðăng và Ðinh Phúc ở bên. Long bảo :

- Con răng vổ, ta không muốn nhìn mặt đấy nhé!

Ðăng lại quì xuống, giọng nửa đực nửa cái, hệt trong kịch Tàu cổ :

- Muôn tâu bệ hạ, thần xin hoàng hậu nằm úp xuống rồi chổng mông lên là xong !

- Rồi, cũng được. Xong là thế nào...

Ðinh Phúc chen vào đỡ lời :

- Thì cứ như bệ hạ cưỡi ngựa với đám hoạn thôi, dễ mà...

Xẩm tối, bọn hoạn làm trò cho Long vui rồi chuốc rượu có hòa với bùa yêu do chính tay Nguyễn-thị mang vào. Long nhăn mặt nhổ phì phì chê cay, nhưng cuối cùng cũng uống và khi ngà ngà, Long cười ằng ặc.

Phải nhờ đến Ðinh Phúc giúp, vị hoàng đế mới mười hai tuổi mới cương lên cưỡi ngựa trên con đường truyền dòng nối dõi. Trong tiếng khóc đau đớn, Long nắm tóc Kim Dao giúi xuống. Lổm ngổm bò lên lưng, Long vừa thúc hạ bộ vừa hô :

- Nhanh lên, đồ ăn hại. Giặc nó trốn mất rồi, con ngựa cái !

*

Tháng chạp năm Giáp Dần (1434), Nguyễn-thị báo cho Ðại Tư đồ Lê Sát là hoàng hậu đã thụ thai. Thái sử Bùi Thì Hanh bấm độn, bắt bái quái lấy được quẻ Càn trong kinh Dịch. Như vậy, một đấng minh quân vừa chào đời.

Quả nhiên mưa thuận gió hòa. Phần Nguyên Long, trăm quan trong triều nay dâng biểu xin Vua thân chinh ngồi ngự ngai son nghe chính sự. Lần đầu trên ngai, khi nhìn về phía chiếc cột điện Hội Anh, Nguyên Long nghiến răng nhủ thầm rằng sẽ có kẻ phải trả giá cho một năm Vua phải dựa cột thập thò như con chuột, cạnh bốn con hổ chột mắt và một con rồng vẩy sắc trạm trên gỗ lim. Nhưng từ đây, tức là ngày hai mươi sáu tháng chạp này, mọi chuyện sẽ khác. Tai Long lại văng vẳng câu dặn dò, phải nhớ lấy chữ nhẫn. Và tiếng phụ hoàng, ghế ba chân mới vững. Ngồi trên ngai, đừng để cho chân ghế cái dài quá, cái ngắn quáù. Muốn giữ vững đế vị, chuyện đầu tiên là nắm lấy quyền chặt chân ghế.

Sau buổi ngự triều coi chính sự, Long ra vườn Ngự Uyển. Thổ quan Mường Lư nhân dịp Tết mang dâng vua một con sơn dương lông trắng như tuyết. Ðứng cạnh vườn, Long ngắm cặp mắt con đỏ chói của con vật to chỉ bằng một con chó loại lớn. Gần đó là chuồng nuôi voi. Những con được quản tượng tập cho thuần tánh được thả ra tự do, sừng sững như núi, thỉnh thoảng đi đi lại lại , uốn éo chiếc vòi như một con đỉa khổng lồ. Khi voi lại gần, con sơn dương chúi đầu xuống, giơ sừng ra, hai chân sau cào đạp vào mặt đất, mũi khìn khịt hung hăng. Nó to thế, mày không được một cái đạp. Ta, Văn hoàng đế, sẽ dậy cho mày chữ nhẫn.

Hạ lệnh thả sơn dương ra, Long lại thầm nhủ, mày cũng như ta, đơn thân độc mã giữa những con thú to gấp bội. Con sơn dương thúc chạy lồng lộn. Nó xông vào chân voi, nhưng bất ngờ khựng lại, lùi ra rồi nhanh như cắt vòng phía sau thúc vào. Voi đau, hú lên rồi chậm chạp quay lại, hai chân vỗ vào đất thình thịch. Giỏi, giỏi, Long la lên. Con sơn dương tiếp tục chiến thuật nhử, húc, và đẩy voi lùi về phía góc vườn khiến voi càng lúc càng khó xoay trở. Nó giơ chân đạp, nhưng con sơn dương đã lẩn ngay dưới bụng. Nó lấy vòi tạt. Sơn dương lại vòng phía sau. Tiếng voi hú mỗi lúc một rợn người, nhưng cứ thế, nó nặng nề lùi mãi cho đến khi cả hai chân sau lọt vào một cái giếng đào rộng sáu sải tay. Con sơn dương không tha, nay đánh vào chính diện, mũi khìn khịt, mắt tóe đỏ. Không gượng được, voi mất thăng bằng ngã xuống giếng, vùng vẫy trong nước, tiếng òm òm tựa sắp vỡ bờ.

Khi quản tượng hô lính tìm cách cứu con voi lên, sự náo động trong hoàng cung khiến cả Tư đồ Lê Sát lẫn Tư không Lê Ngân đều tất tả chạy vào. Con sơn dương vẫn tiếp tuc chạy lồng xung quanh. Sát vơ túi tên, tra vào rồi lẩy. Mũi tên vút đi, cắm ngay họng con vật nay bê bết bụi đất. Long chạy lại ôm con sơn dương lên, máu chan hòa chảy từ cổ con vật thấm đỏ hoàng bào. Màu đỏ hệt như màu mắt nó, vẫn au au, tóe ra dăm vệt nhợt nhạt có ánh tuyệt vọng của mọi sinh vật khi giẫy chết. Bỗng nhiên, Long thấy sợ. Và thương thân mình. Ngửng lên nhìn Sát, Long chỉ thấy con voi. Nó cũng chết, đầu chúi xuống lòng giếng ngập nước. Thì ra muốn giết voi, phải đẩy cho nó lùi vào nơi nó không xoay trở được để nó xẩy chân chết ngộp trong giếng nước. Ðẩy cho voi lui, cần có những con sơn dương. Hay bất cứ một con vật nào thấy voi mà không biết sợ. Long nhìn Lê Ngân và chợt hiểu thêm một điều.

Tháng sau, Long nói riêng với Ngân rằng nay Nguyên phi có rồi, hoàng tử cũng chỉ năm sau là sinh ra, và đã đến lúc cũng nên nghĩ đến chuyện có Thứ phi trong cung cấm như mọi đấng Ðế vương. Ðại Tư không Lê Ngân vui mừng, xin dâng ngay con gái mình là Nhật Lệ vào nâng khăn sửa túi cho vị hoàng đế thiếu niên biết nghĩ chuyện mai hậu. Long lập con gái Ngân làm Thứ phi, nhưng đồng thời cũng truy phong tước Hầu hai đời cho Ðại Tư đồ Lê Sát. Dĩ nhiên, Sát thực bụng không vui nhưng vẫn lạy tạ.

Có Lê Ngân nay thân cận, Nguyên Long đợi dịp phản công. Nhận lệnh của Sát, Phan Thiên Tước dâng sớ hặc tội Tiền quân tổng quản Lê Thụ đang có quốc táng mà lấy vợ, làm nhà cao cửa rộng, lại sai người nhà mua bán vụng trộm với người nước ngoài. Việc xây dinh thự riêng bằng của công tương đối phổ biến ở hàng các vị đại thần thời đó. Biết thế, Long hỏi :

- Các đại thần đều không thế cả hay sao mà khanh chỉ tâu có một mình Thụ ? Khanh điều tra thì đi tìm cho đủ !

Tước đáp :

- Ðô đốc, Tư không, Tư đồõ đều là những bậc đại thần cố mệnh, điều tra thì phải tấu cáo trước, nên bọn hạ thần không thể lý đến được. Nay vâng mệnh, dám đâu không làm hết chức phận.

Sau đó, Tước dâng sớ kể tên những kẻ làm nhà mới nhưng chỉ từ bọn Tham tri đến Quản lĩnh, tất cả hai mươi người. Long suy tính rồi quyết không truy hỏi ai, nhưng vẫn để khám xét nhà Lê Thụ. Hai vị đại thần là Lê Vấn và Lê Ngân tìm cách giải cứu cho Thụ. Sát bực tức nhưng không làm gì. Phần Nguyên Long, Long biết con voi đã gặp một đám sơn dương làm quẩn chân. Chỉ bắt Thụ tội mua bán trái phép, Long hạ lệnh đuổi Trịnh-thị là tì thiếp của Thụ có dính dấp trong việc này, và tịch thu số mười lăm lạng vàng, trăm lạng bạc là số doanh vụ mờ ám mà thôi.

Không diệt được Thụ, Lê Sát tức tối bàn bạc với bọn Ngôn quan. Bọn Tước lại dâng sớ, lần này trách Vua sáu điều, nào là không đọc sách, đánh đập mắng chửi thị vệ, ngăn không cho thần phi, huệ phi là bậc dì vào cung, suốt ngày vui đùa với bọn hoạn quan, đuổi cả Thiếu bảo hữu bật Lê Văn Linh vào hầu việc kinh diên. Xem sớ, Long sai Nội Mật tả hữu học Lê Cảnh Xước và Thái giám Ðinh Hối đi khắp nhà bọn Ngôn quan hạch hỏi. Ðây là lần đầu Nguyên Long ra oai, nhưng không kết tội bọn Thiên Tước mà chỉ muốn tìm ra kẻ đã tố ra các việc viết trong sớ. Tước nói mạnh ‘‘ ...những điều đó do Ðồng tổng quản Bắc Giang là Lê Lãnh nói với thần. Bọn thần cốt sao yêu vua, làm hết chức trách, dù chết cũng không sợ ’’.

Nghe Hối kể lại lời Tước, Nguyên Long cười nhạt, và cho gọi vào. Nhìn Tước, Long lạnh lùng hất hàm. Cúi mọp xuống, Tước tâu :

- Ngu Thuấn là bậc thánh nhân mà Bá Ích còn lấy sự chơi bời lười biếng để khuyên răn. Ðường Thái Tông là vua hiền mà Ngụy Trưng vẫn đem mười điều ra xin phòng giữ. Bọn thần tủi nhục giữ chức ăn nói, chỉ sợ nhà vua lỗi lầm, nên hết lòng ngu dại khuyên can. Bệ hạ nhận cho thì thánh đức thêm ngời sáng vậy...

Long nghe, vỗ về Tước rồi đánh một câu rất bất ngờ :

- Khanh giỏi việc dâng sớ hộ cho người khác mà quên mình, hay thật...