Chương
4: Dưới tấm thảm

Thế
là kết thúc dịch bệnh lạc quan. Sáng ra một bà lao công vào văn phòng của Hội
nghị Hồi giáo Tự do và phát hiện ra con Chim ngân nga, câm lặng, trên sàn nhà,
xung quanh là vết chân chó và những mẩu vụn của bọn sát nhân. Bà ta rú lên;
nhưng sau đó, khi nhà chức trách đã đến và đi, bà bị bắt quét dọn căn phòng.
Sau khi quét đi vô số lông chó, đập chết vô khối bọ chét và hót từ thảm ra
những mảnh vụn của một con mắt thủy tinh vỡ nát, bà khiếu nại với viên quản lý
lao công của trường Đại học rằng, nếu những chuyện kiểu này còn xảy ra, bà đáng
được lên lương chút đỉnh. Bà có lẽ là nạn nhân sau chót của virus lạc
quan, và trong trường hợp của bà căn bệnh không kéo dài, vì viên quản lý, một
tay rất rắn, đã đá đít bà luôn.

Đám
sát thủ không bao giờ được nhận dạng, kẻ chủ mưu không bao giờ bị chỉ đích
danh. Ông tôi được Thiếu tá Zulfikar, A.D.C. của Chuẩn
tướng Dodson, mời đến hiện trường viết giấy chứng tử cho bạn mình.
Thiếu tá Zulfikar hứa sẽ đến gặp Bác sĩ Aziz để gút lại
một số tình tiết; ông tôi xì mũi và ra về. Ngoài quảng trường, những
ngôi lều xẹp xuống như hy vọng xì hơi; Hội nghị sẽ không bao giờ được tổ chức
nữa. Quận chúa xứ Cooch Naheen ngã bệnh. Sau một đời coi nhẹ bệnh tật bà đã để
chúng chế ngự mình, và nằm bất động nhiều năm, quan sát bản thân biến dần sang
màu ga giường. Trong khi đó, tại ngôi nhà cũ trên đường Cornwallis, những
ngày ấy đầy ắp các bà mẹ triển vọng và ông bố tiềm năng. Đấy nhé, Padma: cô sắp
được biết đến nơi rồi.

Sử
dụng cái mũi (vì, mặc dù đã mất đi thứ năng lực từng giúp nó, chỉ mới đây thôi,
làm nên lịch sử, nó đã có những năng khiếu khác để bù đắp lại) - hướng nó vào
nội tâm, tôi đánh hơi thấy không khí trong ngôi nhà của ông tôi những ngày
sau cái chết của niềm hy vọng ngân nga của Ấn Độ; xuyên qua năm tháng phảng
phất tìm đến mũi tôi là một hỗn hợp mùi kỳ dị, tràn ngập nỗi bất an, hơi những
điều giấu giếm trộn lẫn với hương ái tình đương đâm chồi
nảy lộc và mùi hôi gắt của sự tò mò và sức mạnh ở bà tôi... trong khi liên đoàn
Hồi giáo mừng rỡ, tất nhiên là ngấm ngầm, trước sự gục ngã của đối thủ, chúng
ta có thể tìm thấy ông tôi (mũi tôi lần ra ông) mỗi sáng đều ngồi trên thứ ông
gọi là “thùng sấm sét”, nước mắt ứa ra. Nhưng đấy không phải nước mắt đau buồn;
đơn giản là Aadam Aziz đã trả cái giá của sự Ấn Độ hóa, và bị chứng táo bón
hành hạ khổ sở. Ánh mắt hãi hùng, ông ngước nhìn cái dụng cụ thụt ruột treo
trên tường nhà vệ sinh.

Vì
sao tôi lại xâm phạm sự riêng tư của ông tôi? Vì sao, trong khi tôi có thể
thuật lại, sau cái chết của Mian Abdullah, Aadam đã vùi mình vào công việc ra
sao, đã nhận về mình việc chăm sóc bệnh nhân ở những khu ổ chuột gần đường sắt
- giải cứu họ khỏi những gã lang băm chuyên tiêm nước hạt tiêu cho họ và nghĩ
rằng nhện nướng chữa được bệnh mù thế nào - trong khi vẫn tiếp tục hoàn thành
chức phận của một bác sĩ trường đại học; trong khi tôi có thể kể tường tận về
tình yêu vĩ đại bắt đầu nảy nở giữa ông và cô con gái thứ hai, Mumtaz, người mà
nước da đen đã chen vào giữa cô và tình yêu thương của mẹ, nhưng cái thiên tư
hiền hậu, chu đáo và mong manh đã giành được sự yêu dấu của người cha với những
giằng xé nội tâm vốn thiết tha cần đến đức dịu dàng không thắc mắc của cô; tại
sao, trong lúc tôi có thể chọn việc kể về cơn ngứa nay-đã-thành-thường-trực
trong mũi ông, tôi lại đắm mình vào hố phân? Vì đây là nơi Aadam Aziz có mặt,
buổi chiều sau khi ông vừa ký một tờ chứng tử, khi đột nhiên một giọng nói -
mềm, hèn nhát, lúng túng, giọng của một gã thi sĩ không vần - thốt lên với ông
từ sâu trong cái tủ giặt to, cũ trong góc buồng, gây cho ông một cú sốc mãnh
liệt đến mức nó tỏ ra có tác dụng nhuận tràng, và cái dụng cụ thụt ruột khỏi
cần phải gỡ từ trên giá xuống nữa. Rashid cậu trai chạy xe kéo đã cho Nadir
Khan vào căn phòng chứa hộp-sấm-sét qua lối đi của người quét dọn, và gã đã
trốn vào tủ giặt. Trong khi cái cơ vòng còn kinh ngạc của ông dãn ra, tai ông
nghe thấy một lời cầu xin nơi nương náu, một lời cầu xin bị bóp nghẹt bởi vải
lanh, đồ lót bẩn, áo cũ, và sự lúng túng của người nói. Và, Aadam Aziz đã
quyết tâm che giấu Nadir Khan như thế.

Giờ là
mùi một cuộc cãi cọ, vì Mẹ Bề trên Naseem đang nghĩ đến ba
cô con gái, Alia hai mốt tuổi, Mumtaz da đen, lên mười
chín và Emerald xinh tươi, phù động, chưa tròn mười lăm nhưng trong mắt
đã có một ánh nhìn già dặn hơn tất cả những gì có ở hai cô chị.
Trong thị trấn, giữa những người phụt-ống-nhổ và kéo xe, giữa những người đẩy
xe áp phích cũng như sinh viên đại học, ba chị em được gọi là “Teen Batti”,
ba tia sáng lung linh... làm sao Mẹ Bề trên có thể cho phép một gã đàn ông lạ
sống chung nhà với vẻ đoan trang của Alia, nước da đen, tươi sáng
của Mumtaz, và đôi mắt củaEmerald?... “Ông mất trí rồi: cái chết ấy
đã tổn hại đến não ông.” Nhưng Aziz, kiên quyết: “Cậu ta sẽ ở
lại.” Dưới hầm... vì che giấu luôn là một yếu tố kiến trúc thiết yếu được tính
đến tại Ấn Độ, nên ngôi nhà của Aziz có rất nhiều phòng ngầm, chỉ có
thể ra vào bằng cửa lật trên sàn nhà, được trải thảm bên
trên... Nadir Khan nghe thấy tiếng ầm ầm trầm đục của cuộc
cãi cọ và sợ cho số phận của mình. Lạy Chúa (tôi ngửi ra suy nghĩ của gã thi sĩ
có bàn tay ướt nhẹp), thế giới này điên rồi... chúng ta có còn là người ở
xứ này không? Hay là súc vật? Nếu mình phải đi, chừng nào mấy lưỡi dao kia sẽ
tìm đến mình?... Và trong óc gã lướt qua hình ảnh những cái quạt lông công và
vầng trăng non nhìn qua cửa kính biến thành một lưỡi dao đỏ lòm phập xuống...
Trên tầng, Mẹ Bề trên nói, “Nhà thì toàn con gái trẻ chưa chồng,
cáigìkhôngbiết; đây là cách ông tôn trọng con gái mình à?” Và giờ là mùi hương
của sự mất bình tĩnh; cơn thịnh nộ có sức tàn phá khủng khiếp của
Aadam Aziz bộc phát, và thay vì chỉ ra rằng Nadir Khan
sẽ ở dưới hầm, được quét xuống dưới thảm, nơi anh ta khó lòng phương hại được
con bà^[1]; thay vì đưa ra lời bảo chứng thích hợp cho ý thức của gã
thi sĩ không vần kia về nết đứng đắn, cái ý thức tiến bộ đến mức trong mơ
gã cũng không thể có hành động thiếu đứng đắn mà không đỏ mặt trong giấc ngủ;
thay vì những nẻo đường của lý lẽ ấy, ông tôi gầm lên, “Câm đi, mụ đàn bà! Cậu
ta cần ta che chở: cậu ta sẽ ở lại.” Thế là bừng lên một mùi hương
không khoan nhượng, một đám mây quyết tâm dày đặc vây phủ bà tôi, bà nói,
“Được lắm. Ông dám bảo tôi, cáigìkhôngbiết, câm đi. Đã thế thì từ nay,
không một chữ nào, cáigìkhôngbiết, sẽ ra khỏi môi tôi.” Và Aziz, rên
rỉ, “Ôi, mẹ kiếp, đồ đàn bà, xin miễn cho mấy lời thề điên
rồ của mụ!”

[1] Quét
xuống dưới thảm (sweep under the carpet)là một thành ngữ, có nghĩa là
tránh nói đến một vấn đề gì đó, với hy vọng lâu ngày người ta sẽ quên
nó đi. Ở đây câu này vừa mang nghĩa bóng vừa có nghĩa đen,
vì Nadirbi giấu xuống dưới tấm thảm.

Nhưng
môi Mẹ Bề trên đã được khâu chặt, và im lặng buông xuống.
Mùi của im lặng, như một quả trứng ngỗng ung, lấp đầy mũi tôi; lấn át tất
cả, nó ngự trị mặt đất... Trong khi NadirKhan ẩn mình dưới
thế giới ngầm mờ tối, bà chủ nhà của gã cũng ẩn mình, sau bức tường
triệt âm của sự vô thanh. Đầu tiên ông tôi thăm dò bức tường, thử tìm kẽ hở;
không thấy gì. Cuối cùng ông bỏ cuộc, và chờ đợi những câu nói của bà hé
lộ những hình ảnh về nội tâm bà, như đã một lần ông khao khát từng
mảnh nhỏ cơ thể bà mà ông được thấy qua tấm ga khoét lỗ; và im lặng tràn ngập
ngôi nhà, từ tường sang tường, từ sàn lên trần, đến nỗi ruồi hình như cũng
thôi vè vè, muỗi cũng cố nín không vo ve khi đốt; im lặng làm lắng đi
tiếng xì xào của bầy ngỗng ngoài sân. Đầu tiên bọn trẻ nói thầm, thế
rồi nín lặng: khi ở ruộng ngô, Rashid cậu trai chạy xe kéo đã hét
“tiếng hét căm thù” trong lặng lẽ, và giữ lời thề im lặng của riêng
cậu mà cậu đã thề trên mái tóc mẹ mình.

Giữa
đầm lầy câm lặng này, một tối nọ, xuất hiện một người đàn ông thấp lùn,
đầu bẹt như cái mũ đội trên đó; chân cong như cây sậy trước gió; mũi gần như
chạm vào cái cằm vểnh ngược; và giọng nói, do vậy, mảnh và sắc - phải thế
nó mới chui lọt cái khe hẹp giữa cơ quan hô hấp và xương hàm... một người
đàn ông mà chứng cận thị buộc anh ta phải bước đời mình từng bước một, điều
giúp anh ta được cái tiếng là kỹ lưỡng nhưng chậm chạp, và chiếm
được cảm tình của thượng cấp nhờ tạo cho họ cảm giác được phục vụ chu đáo
mà không bị đe dọa; một người đàn ông mặc bộ quân phục
hồ cứng, ép phẳng lì, sặc mùi Blanco^[2] và sự
chính trực, khắp người dậy lên, bất chấp ngoại hình của một nhân vật trong vở
rối, mùi hương không lẫn đi đâu được của thành công: Thiếu
tá Zulfikar, một người đàn ông có tương lai, đến để, như
đã hứa, gút lại vài đầu mối. Vụ ám sát Abdullah và
sự mất tích đáng ngờ của Nadir Khan đang choán hết tâm
trí anh ta, và vì biết việc Aadam Aziz nhiễm virus lạc
quan, anh ta nhầm tưởng sự im lặng của ngôi
nhà với sự trầm mặc xót thương, và không
lưu lại lâu. (Dưới tầng hầm, Nadir ngồi thu lu với
gián.) Ngồi lặng lẽ trong phòng khách cùng năm đứa trẻ, chiếc mũ
và cây can đặtcạnh, trên cái đài hiệu Telefunken, chân dung to bằng người
thật của các cô cậu nhà Aziz trên tường nhìn anh chàng đăm
đăm, Thiếu táZulfikar đem lòng yêu. Anh ta cận thị, nhưng anh ta
không mù, và trong ánh mắt thành thục đến không tưởng của cô thiếu
nữ Emerald, tia sáng lung linh nhất trong “ba tia sáng lung linh”,
anh thấy cô hiểu thấu tương lai mình, và, bởi vậy, tha thứ cho ngoại hình của
anh; và trước khi ra về, anh quyết định sẽ cưới cô sau một thời gian thích hợp.
(“Đấy à?” Padma đoán. “Con bé lẳng lơ ấy là mẹ anh à?” Nhưng vẫn còn các bà mẹ
triển vọng, và các ông bố tương lai khác, thoang thoảng ra vào giữa chốn im
lặng ấy.)

[2]
Tên một thứ thuốc tẩy trắng chuyên dụng của quân đội Anh.

Trong
thời gian lầy lội không lời đó, đời sống tình cảm của Alia nghiêm
nghị, cô chị cả, cũng bắt đầu phát triển; và Mẹ Bề trên, bị giam trong nhà
kho và nhà bếp, môi bị khâu kín, không thể - vì bà đã trót thề - bày tỏ sự
nghi ngờ về gã lái buôn reccine và vải giả da trẻ tuổi hay đến
chơi với con bà. (Aadam Aziz luôn bảo lưu quan điểm các con gái ông
được phép có bạn trai.) Ahmed Sinai - “À ha!” Padma reo lên đắc thắng vì
nhận ra - gặp Alia ở trường Đại học, và tỏ ra đủ thông minh với cô
gái đầu óc, sách vở, với khuôn mặt mà trên đó cái mũi di truyền của ông tôi đã
hình thành một vẻ thông thái siêu trọng; nhưng Naseem Aziz không yên
tâm về anh chàng, bởi vì anh ta ly dị khi mới hai mươi. (“Ai mà chẳng một
lần sai lầm,” Aadam bảo vợ, và tí nữa gây nên một trận cãi vã, vì bà thoáng cảm
thấy có gì đó hơi quá riêng tư trong giọng điệu của ông. Nhưng rồi Aadam thêm,
“Cứ để vụ ly dị của cậu ta nhạt đi độ một hai năm đã; rồi chúng ta sẽ cho ngôi
nhà này được thấy đám cưới đầu tiên, với một căn rạp thật lớn trong vườn, rồi
ca sĩ và bánh kẹo các thứ.” Điều này, bất chấp tất cả, là một ý tưởng hấp dẫn
với Naseem.) Lúc này, thả bộ giữa những khu vườn quây tường của sự im
lặng, Ahmed Sinai và Alia giao tiếp không cần lời nói; nhưng mặc
dù tất cả đều chờ đợi lời cầu hôn, sự im lặng hình như đã lây sang cả anh, và
câu hỏi ấy vẫn không hề được hỏi. Thời gian này trên gương mặt Aliaxuất
hiện sự nặng nề, một vẻ bi quan xậm xị mà cô sẽ chẳng bao giờ rũ bỏ được hoàn
toàn, (“Ơ kìa,” Padma trách tôi, “ai lại nói về người mẹ đáng kính của
mình như thế.”)

Một
điều nữa: Alia đã thừa kế xu hướng tăng cân ở mẹ. Cô rồi sẽ phình to
dần lên theo năm tháng.

Còn Mumtaz, người
từ bụng mẹ chui ra đen như nửa đêm thì sao? Mumtaz chưa bao giờ thông
minh; cũng không xinh đẹp như Emerald; nhưng cô rất tốt, tận tụy, và cô
độc. Cô dành thời gian bên cha nhiều hơn cả trong ba chị em, bảo vệ ông
trước tâm trạng cáu kỉnh lúc này đang tăng cường vì cơn ngứa không dứt ở mũi;
cô nhận về mình trách nhiệm chăm lo cho các nhu cầu của Nadir Khan, ngày ngày
chui xuống thế giới ngầm của gã, mang theo thức ăn, chổi, và còn đổ cả “hộp sấm
sét” cho gã, để đến người dọn vệ sinh cũng không thế đoán ra sự có mặt của gã.
Mỗi khi cô chui xuống, gã cụp mắt lại; và không một lời, trong căn nhà câm ấy,
được thốt ra giữa họ.

Mấy
ông già phụt ống nhổ nói gì về Naseem Aziz? “Mụ ấy rình trộm giấc mơ
của con gái, chỉ để biết chúng đang tính chuyện gì.” Phải, chẳng có lời giải
thích nào khác, ai cũng biết quái sự vẫn xảy ra ở nước ta, cứ nhặt đại một tờ
báo là thấy những mẩu tin lá cải hằng ngày về chuyện lạ ở làng này hay
làng kia - Mẹ Bề trên bắt đầu mơ giấc mơ của các con gái. (Padma
chấp nhận điều này mà không chớp mắt; nhưng cái người ta nuốt ngon lành
như một viên laddoo thì Padma lại bác bỏ dễ dàng không kém. Mỗi thính giả đều
có những đức tin kỳ quặc của riêng mình.) Đấy, thế thì: ngủ trên giường mình về
đêm, Mẹ Bề trên ghé thăm giấc mơ của Emerald, và phát hiện ở đây một
giấc mơ khác -mộng tưởng riêng tư của Thiếu tá Zulfikar, là được
sở hữu một biệt thự tiện nghi có bồn tắm cạnh giường. Đó là tham vọng tột đỉnh
của viên Thiếu tá; và từ đó Mẹ Bề trên khám phá ra, không chỉ chuyện
con gái bà đã bí mật gặp gỡ Zulfy của cô, ở nơi họ có thể tâm tình, mà cả
chuyện tham vọng của Emerald còn lớn hơn của người yêu. Và (sao lại
không?) trong giấc mơ của Aadam Aziz bà thấy ông sầu thảm leo lên một
ngọn núi ở Kashmir, với một lỗ hổng to bằng nắm tay ở bụng, và đoán
rằng ông không còn yêu bà nữa, và thấy trước cả cái chết của ông; nên nhiều năm
sau, khi nghe tin, bà chỉ nói, “Ồ, ta biết mà, rốt cuộc thì cũng.”

...
Giờ thì chẳng bao lâu nữa, Mẹ Bề trên nghĩ, con Emerald nhà ta sẽ cho
tay Thiếu tá của nó biết về vị khách dưới hầm; và ta sẽ có thể nói
chuyện trở lại. Nhưng rồi một đêm bà lẻn vào giấc mơ của Mumtaz, con
bé đen đúa mà bà chưa bao giờ yêu được vì nước da dân chài Nam Ấn của nó, và
nhận ra là rắc rối chưa dừng lại ở đây; vì Mumtaz Aziz -
giống như kẻ si mê cô dưới thảm - cũng đang yêu.

Không
có bằng chứng. Sự xâm nhập giấc mơ - hay hiểu biết của người mẹ, hay trực
giác của đàn bà, gọi nó là gì tùy quý vị - là một điều sẽkhông có giá trị gì
trước tòa, và Mẹ Bề trên biết rằng kết tội con gái làm trò trên bộc trong
dâu dưới mái nhà cha mình là một chuyện rất nghiêm trọng. Thêm vào đó, có gì
sắt đá đã len vào Mẹ Bề trên; bà quyết định không làm gì hết, tiếp tục im
lặng, để Aadam Aziz khám phá ra tư tưởng tân tiến của lão đã làm con
cái hư hỏng đến mức nào - mặc cho lão tự phát hiện ra, sau một đời lão bắt bà
im lặng với những quan niệm truyền thống đứng đắn của bà. “Một người đàn bà cay
nghiệt,” Padma nói; và tôi tán thành.

“Sao?”
Padma hỏi. “Có thật không?”

Phải:
theo một nghĩa nào đó: thật.

“Có
chuyện trên bộc trong dâu thật à? Dưới hầm? Không có cả người giám hộ?^[3]”

[3]
Nguyên văn: chaperone, một phụ nữ lớn tuổi chịu trách nhiệm tháp tùng các thiếu
nữ chưa chồng.

Hãy
xét đến tình tiết - giảm nhẹ, nếu quả là có những tình tiết ấy. Những điều
dường như hợp lệ trong lòng đất, sẽ thành lố bịch hay thậm chí sai trái giữa
thanh thiên bạch nhật.

“Gã
bệu đó làm chuyện ấy với cô gái đen khốn khổ? Thật à?”

Gã ở dưới
đó cũng lâu rồi - đủ lâu để bất đầu nói chuyện với lũ gián bay vè vè và sợ
một ngày kia người ta sẽ đuổi gã đi và mơ thấy những lưỡi dao cong và bầy chó
tru lên và ước giá như giá như con Chim ngân nga còn sống để khuyên gã phải làm
gì, để phát hiện ra rằng không thể viết thơ trong lòng đất; rồi cô ấy xuất
hiện mang theo đồ ăn và không nề hà đổ bô cho gã và gã cụp mắt xuống
nhưng gã thấy một mắt cá chân như thể phát ra ánh sáng của lòng nhân ái,
đen như màu của đêm trong lòng đất...

“Ai
ngờ gã lại làm được chuyện đó.” Padma tỏ vẻ ngưỡng mộ. “Cái gã già béo vô
dụng ấy!”

Và
rốt cuộc trong ngôi nhà ấy, nơi mọi người, kể cả kẻ tị nạn dưới hầm lẩn trốn
những kẻ thù vô diện, thấy lưỡi mình khô rang dính sát vào vòm họng; nơi hai
cậu con trai phải ra tận ruộng ngô với cậu trai kéo xe để giỡn cợt
về gái điếm và đọ xem của ai dài hơn và lén lút thì thầm về ước mơ
thành đạo diễn (giấc mơ của Hanif, đã làm kinh hãi bà mẹ chuyên xâm nhập
giấc mơ của cậu, người tin rằng điện ảnh là sự mở rộng của kinh doanh nhà thổ);
nơi cuộc đời đã bị biến thành dị dạng vì bị lịch sử đột nhập, rốt cuộc
giữa cái tối tăm của thế giới ngầm gã không nhịn nổi nữa, gã thấy mắt mình từ
từ ngước lên, qua một đôi dép xinh xắn đến cái quần thụng rồi đến chiếc
kurta rộng rồi lên trên tấm dupatta, tấm vải của sự khiêm nhường, đến khi
bốn mắt gặp nhau, thế rồi

“Thế
rồi? Ơ kìa, baba, thế rồi sao?”

E
thẹn, cô mỉm cười với gã.

“Hả?”

Và
từ đó, thế giới ngầm xuất hiện những nụ cười, và có gì đó đã bắt đầu.

“Dào,
thì đã sao? Anh định nói là chỉ có thếthôi?”

Chỉ
thế thôi: cho đến tận ngày Nadir Khan xin gặp ông tôi - lời
gã gần như không ai nghe rõ trong màn sương của im lặng - và hỏi cưới con
gái ông.

“Khổ
thân cô gái,” Padma kết luận, “gái Kashmir vốn trắng như núi tuyết, riêng
cô lại hóa ra đen. Chà, chà, có lẽ nước da làm cô khó kiếm được đám nào tử tế,
chắc thế; mà gã Nadir ấy đâu có ngốc. Giờ thì họ sẽ phải cho gã ở lại, cho
gã ăn, cho gã một mái nhà, còn gã chỉ việc chui nhủi như một con giun béo
mẫm dưới lòng đất. Ừ, có lẽ gã chả ngốc tẹo nào.”

Ông
tôi cố sức thuyết phục Nadir Khan rằng gã không gặp nguy hiểm nữa;
đám sát thủ chết rồi, Mian Abdullah mới là mục tiêu thật sự của
chúng; nhưng Nadir Khan vẫn mơ thấy những lưỡi dao biết hát, và van
nài, “Chưa đâu, Bác sĩ Sahib; xin ngài, một thời gian nữa.” Vậy là một đêm
cuối hè 1943 - một lần nữa trời lại hạn hán - ông tôi, giọng ông nghe thật xa
xăm và ma quái trong ngôi nhà nơi chẳng có mấy lời được nói ra ấy, tập hợp các
con trong phòng khách nơi treo chân dung chúng. Khi bước vào chúng mới thấy
vắng mặt mẹ, bà đã quyết định tiếp tục giam mình trong phòng với
tấm mạng nhện im lặng của mình; nhưng lại có một
luật sư và (dù miễn cưỡng, Aziz đã chiều theo ý nguyện
của Mumtaz) một giáo sĩ, đều do Quận chúa xứ Cooch Naheen đau ốm cử
đến, và đều “cực kỳ kín đáo”. Và Mumtaz cũng có mặt trong váy áo
cô dâu, bên cạnh cô trên chiếc ghế đặt trước cái đài là thân hình quá
khổ, tóc xuôi, ngượng ngập của Nadir Khan. Và thế là đám cưới
đầu tiên ở ngôi nhà là một đám cưới không lều bạt, không ca sĩ, không
bánh kẹo và với số khách khứa tối thiểu; và sau khi nghi lễ đã
kết thúc và Nadir Khan đã vén mạng che mặt cô dâu - gây choAziz một
cú sốc đột ngột, làm ông trẻ lại trong giây lát, và trở về
lại Kashmir, ngồi trên bục trong khi mọi người rắc tiền lên lòng ông
- ông bắt các con thề không tiết lộ sự hiện diện dưới hầm của ông anh rể
mới. Emerald, đầy miễn cưỡng, là người hứa cuối cùng.

Sau
đó, Aadam Aziz bảo các con trai giúp ông mang đủ thứ đồ đạc
xuống qua cánh cửa lật ở phòng khách: nào rèm nào nệm nào đèn và một chiếc
giường lớn tiện nghi. Và cuối cùng Nadir cùng Mumtaz bước xuống
căn hầm; cánh cửa lật khép lại, thảm trải ra và Nadir Khan, người yêu
vợ một cách nhẹ nhàng nhất trong đám đàn ông, đưa cô xuống thế giới ngầm
của gã.

Mumtaz
Aziz bắt đầu sống một cuộc đời hai mặt. Ban ngày cô là một thiếu nữ chưa
chồng, sống trinh bạch cùng song thân, học hành tàm tạm ở trường đại học, nuôi
dưỡng cái thiên tính ân cần, cao thượng và nhẫn nại sẽ trở thành phẩm chất đặc
trưng suốt đời cô, cho tới tận cái ngày cô bị những chiếc tủ giặt biết nói của
quá khứ công kích, rồi bị nghiền bẹp gí như một tấm bánh tráng;
nhưng về đêm, chui xuống qua một ô cửa lật, cô bước vào căn phòng tân
hôn biệt lập, thắp đèn mà vị hôn phu bí mật của cô vẫn gọi là Taj
Mahal, vì Taj Bibi là cái tên từng được dùng để gọi
một Mumtaz khác - Mumtaz Mahal, vợ của Hoàng đế Shah
Jehan, có nghĩa là “chúa tể thiên hạ.” Khi nàng mất, ông xây cho nàng một
lăng tẩm được biến thành bất tử trên bưu thiếp và hộp sô cô la, với những hành
lang lộ thiên sực mùi nước đái và những bức tường phủ
đầy graffiti, và có tiếng vọng vẫn được hướng dẫn viên hét thử cho
du khách nghe dù đã có biển viết bằng ba thứ tiếng xin mọi người im lặng.
Như Shah Jehan và Mumtaz của ông, Nadir và vị hôn thê
da sậm của gã nằm kề bên nhau, và đồ vật khảm thanh kim thạch là
đồng hành của họ vì nữ Quận chúa liệt giường sắp chết xứ Cooch Naheen đã
gửi tặng họ làm quà cưới cái ống nhổ bằng bạc điêu khắc rất tinh xảo, khảm
thanh kim thạch và dát đá quý. Trong cái biệt viện tiện nghi, thắp đèn ấy,
đôi vợ chồng chơi trò chơi của mấy ông già.

Mumtaz gói
trầu cho Nadir, nhưng lại không thích cái vị ấy. Cô nhổ nước
nibu pani^[4]. Tia của gã đỏ, của cô xanh. Đây là thời
gian hạnh phúc nhất đời cô. Về sau, cô nói, khi đợt im lặng dài kia
chấm dứt, “Lẽ ra sau này chúng con sẽ có con; có điều chuyện
không ổn, vậy thôi.”Mumtaz Aziz suốt đời yêu trẻ con.

[4]
Nước chanh.

Trong
khi đó, Mẹ Bề trên trải qua những ngày tháng lờ đờ trong gọng kìm của sự
im lặng đã trở nên tuyệt đối đến mức cả những người hầu cũng nhận chỉ thị
qua ngôn ngữ ký hiệu, và một lần lão đầu bếp Daoud vì mải nhìn bà, cố hiểu
những cử chỉ loạn xạ đến phát buồn ngủ của bà, và do đó không nhìn về nồi nước
thịt sôi sục sắp sửa đổ xuống chân lão và nướng chín nó như một quả trứng năm
ngón; lão há miệng hét nhưng chẳng có tiếng gì thoát ra, và từ đó lão đinh ninh
mụ già có phép phù thủy, và sợ hãi đến nỗi không dám nghỉ việc ở chỗ
mụ. Lão ở lại đến khi chết, đi cà nhắc quanh sân và bị lũ ngỗng đuổi đánh.