Chương 17

Trở về thế giới văn minh

Nhà tù Santa Marta

Ra khỏi lãnh thổ của vùng Guajira thuộc người Anh-điêng không có gì khó,
chúng tôi vượt qua các đồn biên phòng Lavela bình yên vô sự. Tất cả đoạn đường
dài mà tôi và Antonio phải chạy mất bấy nhiêu ngày mới đi hết, thì bây giờ đi
ngựa mất có hai ngày. Nhưng không phải chỉ có các đồn biên phòng kia là nguy
hiểm: ngoài ra còn có một dải đất hơn một trăm hai mươi cây số kéo dài đến Rio
Haeha, cái làng mà tôi đã bỏ trốn.

Có Zorillo bên cạnh, tôi đã làm cuộc thí nghiệm đầu tiên về cách dùng tiếng
Tây Ban Nha trong khi nói chuyện trong một thứ quán có bán thức uống và thức
ăn, với một người thường dân Colombia. Kết quả không đến nỗi tồi, và như
Zorillo đã nói cho tôi hiểu, tật nói lắp nặng có tác dụng rất nhiều khi người
ta muốn giấu giọng điệu và cách nói của người ngoại quốc. Chúng tôi lại lên
đường đi Santa Marta. Theo dự kiến, Zorillo sẽ chia tay với tôi ở giữa đường và
quay trở lại đúng sáng hôm nay.

Zorillo đã chia tay với tôi.
Chúng tôi đã quyết định là anh ta sẽ đưa con ngựa của tôi về. Vì có một con
ngựa tức là có nơi ăn chốn ở, là định cư trong một làng nhất định và do đó rất
có thể rơi vào cái tình thế phải trả lời những câu hỏi phiền phức:

- Anh ở lại X, vậy có biết ông Mỗ
không? Ông lý trưởng làng anh tên là gì? Bà Y hiện nay ra sao? Hiện nay ai làm
ở trạm?

Không, tốt hơn là tôi đi bộ, rồi
đi xe buýt hay xe tải và đến Santa Marta thì có thể đi xe lửa. Đối với mọi
người tôi sẽ là một người “forastero” (một người ở nơi khác đến), đang đi kiếm
việc nơi này nơi nọ, ở đâu có việc thì làm và làm bất cứ việc gì.

Zorillo đã đổi cho tôi ba đồng
tiền vàng, mỗi đồng ăn một trăm pesos. Anh ta lại cho tôi một ngàn pesos. Một
người thợ giỏi kiếm được từ tám đến mười pesos mỗi ngày, vậy với số tiền kia
tôi có thể sống được khá lâu.

Tôi đã lên một chiếc xe vận tải
đang đi đến một nơi rất gần Santa Marta, một hải cảng khá lớn, cách nơi Zorillo
chia tay với tôi quãng một trăm hai mươi cây số. Chiếc xe này đến đấy để chở dê
hay sơn dương gì đấy tôi cũng không rõ. Cứ cách sáu hay mười cây số lại có một
cái quán là nơi nào cũng vậy. Anh lái xe cứ trông thấy quán xuống xe và mời tôi
vào. Anh ta thì mời còn tôi thì trả tiền. Và mỗi lần như thế anh ta lại uống
năm sáu cốc rượu rất mạnh. Tôi thì chỉ giả vờ uống một cốc. Xe đi được dăm chục
cây số anh ta đã say khướt. Anh ta say đến nỗi đi lạc, lái xe vào một đoạn
đường bùn lầy: xe bị sa lầy không ra được nữa. Thế mà anh lái xe người Colombia
kia không hề nao núng: anh ta leo lên thùng xe nằm và bảo tôi lên ca-bin mà
ngủ. Tôi chẳng còn biết làm thế nào nữa. Còn đến bốn mươi cây số mới đến Santa
Marta. Có anh ta thì tôi đỡ phải trả lời những câu hỏi của những người tình cờ
gặp giữa đường, và tuy xe hay dừng lại như vậy, đi xe vẫn cứ nhanh hơn đi bộ.

Khoảng gần sáng tôi quyết định
ngủ một giấc. Khi tôi thức dậy đã gần bảy giờ sáng. Một chiếc xe chở đồ có hai
con ngựa kéo đi đến. Chiếc xe tải đỗ giữa đường làm cho nó không đi qua được.
Họ đánh thức tôi dậy, tưởng tôi là người lái xe vì tôi nằm trong ca-bin. Tôi
nói cà lăm, giả bộ làm người ngủ say mới giật thót thức dậy chẳng biết mình
đang ở đâu nữa.

Anh lái xe cũng thức dậy và bàn
cãi với người đánh xe ngựa. Loay hoay mãi vẫn không sao đưa chiếc xe tải ra
khỏi đoạn đường lầy. Bùn ngập đến tận trục bánh xe, chẳng còn biết làm thế nào
được. Trên chiếc xe ngựa kéo kia có hai nữ tu sĩ mặc đồ đen, đầu đội mũ xơ, và
ba đứa con gái nhỏ. Sau nhiều lần bàn cãi, hai người đàn ông thỏa thuận được
với nhau là sẽ phát quang những bụi rậm ở bên đường để cho chiếc xe kia qua
được chỗ mắc nghẽn dài khoảng hai mươi mét.

Mỗi người cầm một chiếc “machete”
(một con dao phát thường dùng để chặt mía, đi đường ai cũng cầm một cái) họ
chặt tất cả những gì có thể làm vướng xe, còn tôi thì cố hướng dẫn cái xe đi
hướng nào cho đỡ lăn bánh vào những chỗ còn rậm và những chỗ có thể lún xuống
bùn. Khoảng hai giờ sau, chiếc xe ngựa kéo đã có thể đi tiếp. Chính vào lúc ấy
hai bà xơ, sau khi cám ơn tôi, hỏi xem tôi đi đâu. Tôi nói:

- Santa Marta.

- Thế thì sao lại đi đến đường
này, phải quay trở lại với chúng tôi. Chúng tôi sẽ đưa ông về gần đến Santa
Marta, chỉ cách tám cây số nữa thôi.

Tôi không thể tử chối được, vì
làm như thế sẽ có vẻ không bình thường. Mặt khác tôi cũng định nói rằng tôi
muốn ở lại với người lái xe tải để giúp anh ta, nhưng muốn thế phải nói rất
dài, cho nên tôi đành nói:

- Graeias, gracias (cám ơn, cám ơn).

Thế là tôi ngồi ở phía sau cái xe có hai con ngựa kéo cùng với ba con bé;
hai cô tu sĩ thì ngồi trên chiếc ghế dài bên cạnh người đánh xe.

Chiếc xe lên đường, và chúng tôi đã đi đủ nhanh để vượt qua cái khoảng năm
sáu cây số bùn lầy mà chiếc xe tải đã đi nhầm vào. Ra đến đường cái, xe bắt đầu
chạy khá nhanh và đến khoảng giữa trưa chúng tôi dừng lại cạnh một cái quán để
ăn trưa. Ba đứa bé và người đánh xe ngồi ở một bàn, còn hai cô nữ tu sĩ và tôi
ngồi ở bàn bên cạnh. Hai cô đều còn trẻ, từ hai mươi lăm đến ba mươi tuổi là
cùng. Da họ rất trắng.

Một cô người Tây Ban Nha còn cô kia người Ái Nhĩ Lan. Cô nữ tu Ái Nhĩ Lan
hỏi khẽ tôi.

- Ông không phải là người ở đây, phải không?

- Có chứ, tôi là người ở Baranquilla.

- Không, ông không phải là người Colombia, tóc ông vàng thế... còn nước da
ông thẫm màu chẳng qua vì rám nắng. Ông từ đâu đến?

- Từ Rio Hacha.

- Ở đấy ông làm gì?

- Thợ điện.

- À! Tôi có một người bạn ở Công ty điện lực, tên là Perez, người Tây Ban
Nha. Ông có quen ông ta không?

- Thế thì thích quá.

Ăn xong, hai nữ tu sĩ đứng dậy đi rửa tay, rồi cô người Ái Nhĩ Lan trở lại
một mình. Cô nhìn tôi rồi nói bằng tiếng Pháp:

- Tôi không tố giác ông đâu, nhưng chị bạn của tôi nói là chị ấy đã trông
thấy ảnh của ông trên báo. Ông là người tù Pháp đã vượt ngục khỏi nhà tù Hacha
phải không?

Tôi mà chối thì tình hình sẽ còn nghiêm trọng hơn.

- Phải, ma soeur ạ. Tôi van ma soeur đừng tố giác tôi. Tôi không phải là người
xấu như người ta đăng trên báo đâu. Tôi là người vốn kính yêu Chúa.

Cô nữ tu người Tây Ban Nha trở ra, cô kia liền nói “đúng.” Cô người Tây Ban
Nha trả lời một câu gì rất nhanh tôi không hiểu. Hai cô có vẻ như đang suy nghĩ
điều gì. Họ đứng dậy rồi lại vào phòng rửa tay. Trong khoảng năm phút họ vắng
mặt, tôi phản ứng rất nhanh. Phải bỏ đi trước khi họ trở lại, hay cứ ngồi đây?
Nếu họ định tố giác tôi thì cũng thế thôi, vì nếu tôi bỏ đi thì người ta sẽ tìm
ra tôi khá nhanh. Vùng này không có một Selva (rừng) rậm, và những lối đi ra
các con đường cái đưa về thành phố sẽ được kiểm soát ngay. Tôi quyết định là sẽ
phó thác cho số phận: cho đến ngày hôm nay, tôi chưa đến nỗi quá rủi ro.

Hai cô nữ tu đã trở lại, cả hai đều tươi cười. Cô người Ái Nhĩ Lan hỏi tên
tôi.

- Enrique.

- Thế thì ông Enrique ạ, ông sẽ cùng đi với chúng tôi về tu viện, cách
Santa Marta tám cây số. Ngồi cùng xe với chúng tôi, dọc đường ông không phải sợ
gì cả. Ông đừng nói, mọi người sẽ tường ông là người làm công trong tu viện.

Hai cô nữ tu sĩ trả tiền ăn cho cả nhóm. Tôi mua một tút thuốc lá mười hai
bao và một cái bật lửa. Chúng tôi lại lên đường. Suốt dọc đường hai cô nữ tu
không nói gì với tôi nữa, và tôi rất biết ơn họ về sự tế nhị đó. Làm như vậy
người đánh xe sẽ không nhận thấy tôi nói tiếng Tây Ban Nha không sõi. Cuối buổi
trưa xe dừng lại cạnh một cái quán lớn. Ở đấy có một chiếc xe buýt đỗ, trên xe
thấy đề: “Rio Hacha - Santa Marta.”

Tôi thấy muốn lên xe này. Tôi liền nói với cô nữ tu người Ái Nhĩ Lan là tôi
có ý định dùng chiếc xe buýt này.

- Nguy hiểm lắm, - cô nói, - vì trước khi đến Santa Marta có ít nhất hai
trạm cảnh sát kiểm tra giấy “cedula” (căn cước) của người đi đường, nhưng ngồi
xe của chúng tôi thì không bị hỏi đâu.

Tôi cảm ơn cô một cách nhiệt thành, và nỗi lo âu của tôi từ khi bị họ phát
hiện đã hoàn toàn tan biến. Tôi gặp được hai cô nữ tu tốt bụng này thật là cực
kỳ may mắn. Quả nhiên chập tối chúng tôi đi ngang một đồn cảnh sát
(“alcabale”). Một chiếc xe buýt đi từ Santa Marta đến Rio Hacha đang bị cảnh
sát kiểm tra. Tôi nằm ngửa trên chiếc xe ngựa, cái mũ rơm úp lên mặt, giả vờ
ngủ. Một trong ba đứa bé, tuổi chừng lên tám, đang gối đầu vào vai tôi ngủ thật
sự. Khi chiếc xe đi ngang, người đánh xe ghìm ngựa lại đúng vào giữa chiếc xe
buýt và đồn cảnh sát.

- Como estan por qu? (Ở đây khỏe cả chứ?) - cô nữ tu người Tây Ban Nha nói.

- May bien, Hermana (Khỏe lắm ma
soeur ạ).

- Me alegro, vamonos, muchanos
(Tôi rất mừng, chúng mình đi thôi).

Thế là chúng tôi điềm nhiên đi
tiếp.

Đến mười giờ tối lại gặp một đồn
cảnh sát nữa, thắp đèn sáng trưng: Hai bên đường có hai dãy xe đang đứng đợi,
đủ các thứ xe, thứ gì cũng có. Một dãy từ bên phải, dãy của chúng tôi từ bên
trái. Cảnh sát đang mở các thùng xe nhìn vào phía trong. Tôi trông thấy họ bắt
một người đàn bà xuống xe, bà ta đang lục tìm giấy tờ trong túi xách. Rốt cục
bà ta bị đưa vào đồn, chắc vì không có cedula. Trong trường hợp đó thì chẳng
còn biết làm thế nào. Các cỗ xe lần lượt đi qua. Vì có hai dãy xe cho nên không
thể vượt hàng được. Chúng tôi đành đợi. Tôi thấy mình nguy mất rồi. Phía trước
chúng tôi là một cái xe buýt rất nhỏ chật ních hành khách. Trên mui xe có nhiều
va-li và bó lớn, ở phía sau cũng có một thứ lưới to đựng đầy những bó đồ đạc.
Bốn viên cảnh sát xua hành khách xuống. Xe chỉ có một cửa ra ở phía trước. Đàn
ông và đàn bà lần lượt xuống xe. Có mấy bà bế con. Rồi họ lại lên xe từng người
một.

- Cedulai Cedula?

Mỗi hành khách đều rút ra một tấm
thẻ có dán ảnh đưa cho cảnh sát xem. Chưa có lần nào Zorillo nói với tôi về
việc này. Giá tôi biết trước, có lẽ tôi có thể tìm cách kiếm một tấm thẻ căn
cước giả. Tôi nghĩ rằng nếu chuyến này mà qua được, tôi sẽ trả với bất cứ giá
nào để kiếm lấy một cedula trước khi đi từ Santa Marta đến Baranqailla, một
thành phố rất lớn trên bờ Đại Tây Dương: hai trăm năm mươi ngàn dân - cuối từ
điển có ghi như vậy.

- Trời ơi, sao họ kiểm soát chiếc
xe buýt kia lâu đến thế! - Cô nữ tu người Ái Nhĩ Lan ngoảnh lại nói với tôi - Cứ
yên tâm, Enrique ạ.

Tôi lập tức thấy oán giận câu nói
bất cẩn này, chắc chắn là người đánh xe đã nghe thấy.

Đã đến lượt xe của chúng tôi tiến
vào khu vực đèn chiếu sáng trưng kia. Tôi đã quyết định ngồi dậy. Tôi thấy nằm
có thể gây ấn tưởng là tôi có ý trốn tránh. Tôi ngồi tựa lưng vào máy tấm ván
tháo ra tháo vào được ở sau xe và nhìn về phía lưng hai nữ tu sĩ. Người ta chỉ
có thể nhìn nghiêng vào mặt tôi, tôi lại đội mũ trùm thụp trên đầu, nhưng đã
chú ý đừng kéo vành mũ xuống quá thấp.

- Como estan todos por qui? (Ở đây các ông khỏe cả chứ?) - cô nữ tu người
Tây Ban Nha lại hỏi.

- May bien, Hermans. Y como
viajan tan tarde? (Thưa các xơ rất khỏẽ Sao các soeur đi đường muộn thế?)

- Por una urgencia, por eso no me
dentengo. Osmos mấy apuradas. (Có việc rất gấp, thành thử xin các ong đừng làm
chúng tôi muộn thêm. Chúng tôi đang vội lắm)

- Vayanse con Dios, Hermanas (Xin
các xơ lên đường có Chúa phù hộ).

- Gracias, hijos. Que Dios les protège (Cám ơn anh em. Xin Chúa phù hộ tất
cả).

- Amen - mấy người cảnh sát nói.

Thế là chúng tôi điềm nhiên đi qua, chẳng bị ai xét hỏi gì cả. Những phút
hồi hộp vừa qua hình như đã gây chứng đau bụng cho hai cô nữ tu nhân hậu, vì đi
được một trăm thước thì hai cô bảo cho xe dừng lại rồi xuống xe đi khuất vào
trong rừng một lát.

Chúng tôi lại lên đường. Tôi lấy thuốc ra hút. Tôi xúc động đến nỗi
khi cô người Ái Nhĩ Lan lên xe, tôi nói:

- Cám ơn ma soeur.

Cô nói với tôi:

- Không có chi, nhưng vừa rồi chúng tôi sợ đến nỗi trong bụng rối loạn cả
lên.

Vào khoảng nửa đêm chúng tôi về đến tu viện. Tường cao, cổng lớn. Người
đánh xe dắt ngựa về cho ăn, còn cái xe cùng với ba đứa con gái được đưa vào
phía trong tu viện. Trên bậc thềm, một cuộc tranh luận rất hăng nổ ra giữa bà
nữ tu gác cửa và hai cô nữ tu của tôi. Cô người Ái Nhĩ Lan nói với tôi rằng cô
không thể đánh thức bà Mẹ Bề Trên để xin phép cho tôi ngủ lại trong tu viện.
Đến đây tôi phân vân không biết quyết định như thế nào. Lẽ ra tôi phải nhanh
chóng lợi dụng tình hình này dể rút lui và di bộ đến Santa Marta, vì tôi biết
chỉ còn có tám cây số.

Về sau, sai lầm này tôi đã phải đền bằng bảy năm khổ sai.

Cuối cùng, khi đã đánh thức được bà Mẹ Bề Trên, người ta cắt cho tôi một
căn buồng ở tầng thứ ba. Nhìn ra cửa sổ tôi có thể trông thấy ánh đèn của thành
phố. Tôi phân biệt được cả ngọn hải đăng và những chiếc đèn hiệu của tàu thủy
đậu ở cảng. Một chiếc tàu rất lớn đang rời cảng.

Tôi ngủ thiếp đi, và khi người ta đến đập cửa buồng thì mặt trời đã mọc.
Đêm vừa qua tôi mơ thấy một giấc chiêm bao khủng khiếp. Lali mổ bụng ra trước
mặt tôi và đứa con của chúng tôi rơi ra từng mảng một. Tôi cạo râu rửa mặt thật
nhanh, rồi mặc áo quần xuống nhà dưới. Ở chân cầu thang, cô nữ tu người Ái Nhĩ
Lan đón tôi, trên môi thoáng một nụ cười:

- Chào ông Henri. Ông ngủ có ngon không?

- Thưa ma soeur rất ngon.

- Xin mời ông đến văn phòng Mẹ Bề Trên. Mẹ muốn gặp ông.

Chúng tôi bước vào văn phòng. Một người đàn bà đang ngồi sau bàn giấy. Một
gương mặt hết sức nghiêm khắc của một người trạc năm mươi tuổi hay hơn nữa,
đang nhìn tôi bằng đôi mắt đen không có chút gì thân thiện.

- Senor, sa ba usted hablar
espanol? (Ông có biết nói tiếng Tây Ban Nha không?)

- Muy po co (Rất ít).

- Bueno, la Hermana va servir de interprete (Được, nữ tu sĩ đây sẽ làm
thông ngôn).

- Nghe nói ông là người Pháp?

- Thưa Mẹ vâng.

- Ông đã vượt ngục ra khỏi nhà tù Rio Hacha?

- Thưa mẹ vâng. Khoảng bảy tháng.

- Trong thời gian ấy anh làm cái
gì?

- Tôi ở với người Anh-điêng.

- Cái gì? Ông mà ở với người
Guajiros? Không thể tin được, nhưng con người mọi rợ ấy chưa bao giờ cho ai ở
trên lãnh thổ của họ. Chưa có một nhà truyền giáo nào lọt vào nổi, ông có thể
tưởng tượng được không. Tôi không chấp nhận câu trả lời của ông. Vừa qua ông ở
đâu? Ông nói thật đi.

- Thưa Mẹ, tôi ở với người Anh-điêng,
và tôi có bằng chứng về việc này.

- Bằng chứng gì?

- Một số ngọc trai do họ vớt
được.

Tôi tháo cái túi cài vào giữa
lưng áo vét của tôi và đưa cho bà Mẹ Bề Trên. Bà ta mở túi, thò tay vào bốc ra
một nắm hạt trai.

- Có bao nhiêu viên?

- Tôi không biết ạ, có lẽ khoảng
năm sáu trăm gì đấy

- Đây không phải là một bằng
chứng. Có thể là ông đã lấy trộm của một nơi khác.

- Thưa Mẹ, để cho lương tâm của
Mẹ được thanh thản, nếu Mẹ vui lòng tôi sẽ xin ở lại đây trong một thời hạn để
Mẹ có thể xác minh xem có một vụ mất trộm ngọc trai nào mới xảy ra hay không.
Tôi có tiền. Tôi có thể trả tiền ăn ở. Tôi xin hứa là tôi sẽ không đi đâu ra
khỏi buồng cho đến ngày Mẹ quyết định cho tôi đi.

Bà tu sĩ nhìn tôi trừng trừng.
Tôi nghĩ ngay, chắc bà ta tự nhủ: “Thế nếu anh trốn đi thì sao? Anh đã từng
vượt ngục, mà ở đây thì dễ trốn hơn nhiều”

- Tôi xin để lại túi ngọc trai
nhờ Mẹ giữ giùm. Đây là tất cả tài sản của tôi. Tôi biết rằng nó nằm trong
những bàn tay đáng tin cậy.

- Thôi được, cứ như thế. Không,
ông không cần phải tự giam hãm trong buồng. Buổi sáng và buổi chiều ông có thể
xuống vườn trong khi các nữ tu sĩ đang ở nhà thờ. Ông sẽ ăn dưới nhà bếp cùng
với mấy người làm công.

Qua cuộc tiếp kiến này, tôi yên
tâm được một nửa. Khi tôi sắp trở lên buồng, cô nữ tu sĩ người Ái Nhĩ Lan dẫn
tôi xuống nhà bếp. Một chén cà phê sữa lớn, một khoanh bánh mì đen rất tươi và
một ít bơ. Cô nữ tu chứng kiến bữa ăn sáng của tôi không nói một lời, và cứ
đứng trước mặt tôi, không ngồi xuống. Cô có chiều lo lắng.

Tôi nói:

- Cám ơn ma soeur vì tất cả những
gì mà ma soeur đã làm cho tôi.

- Lẽ ra tôi muốn làm nhiều hơn
thế, nhưng từ bây giờ trở đi tôi không còn làm gì được nữa, anh bạn Henri!

Nói đoạn cô ra khỏi nhà bếp.

Ngồi bên cửa sổ, tôi nhìn ra phía
thành phố, hải cảng, lại nhìn ra biển. Những cánh đồng ở xung quanh được chăm
bón rất tốt. Tôi không sao thoát ra khỏi cái cảm giác là mình đang lâm nguy.
Cảm giác đó mạnh đến nỗi tôi quyết định ngay đêm nay sẽ trốn đi. Thôi không cần
đến mấy viên ngọc trai kia nữa, bà ta cứ việc giữ lấy cho tu viện hay cho cá
nhân bà ta cũng được, cái bà Mẹ Bề trên ấy. Bà ta không tin tôi. Vả lại chắc
tôi không nhầm, vì làm sao bà lại không nói được tiếng Pháp trong khi bà là
người Catalonge, lại là Mẹ Bề trên của một tu viện, tức là người rất có học:
thật hiếm có. Kết luận: tối nay tôi sẽ bỏ đi.

Phải, chiều nay tôi sẽ xuống sân
dể xem có thể trèo qua tường ở chỗ nào. Khoảng một giờ trưa, có tiếng gõ cửa:

- Ông Henri, mời ông xuống ăn.

- Cám ơn, tôi xuống ngay.

Ngồi xuống bàn ăn trong nhà bếp,
tôi vừa mới động đến món thịt trộn với khoai tây luộc thì cánh cửa mở toang,
bốn viên cảnh sát mặc đồ trắng, tay cầm súng trường, và một viên hạ sĩ quan tay
cầm súng lục hiện ra.

- No tè mueve, o te mao! (Ngồi im
không thì chết ngay!)

Viên hạ sĩ quan khóa tay tôi lại.
Cô nữ tu sĩ người Ái Nhĩ Lan thét lên một tiếng rất lớn và ngất đi. Hai bà nữ
tu đang ở trong bếp vội vực cô ta lên.

- Vamos (Đi)? - Hắn nói, rồi cùng
tôi đi lên buồng.

Cái tay nải của tôi bị mở ra lục
soát. Họ tìm thấy ngay ba mươi sáu đồng tiền vàng ăn một trăm peso, nhưng lại
bỏ qua cái túi da đựng hai mũi tên độc. Chắc họ tưởng đó là hai cây bút chì.
Với một vẻ đắc chí không hề giấu giếm, viên hạ sĩ quan bỏ cả mấy đồng tiền vàng
vào túi. Họ giải tôi đi.

Năm tên cảnh sát đưa tôi lên một
chiếc xe cũ kỹ. Người lái xe mặc đồ cảnh sát, da đen như than. Chiếc xe phóng
hết tốc lực. Tôi hoàn toàn tuyệt vọng, chẳng còn buồn kháng cự, chỉ cố giữ một
thái độ tự trọng. Không việc gì phải tìm cách để cho họ nương nhẹ hay thương
xót. Hãy là một trượng phu, và phải nhớ rằng không bao giờ được mất hy vọng.
Những ý nghĩ ấy lướt qua rất nhanh trong trí tôi. Và khi tôi xuống xe, ý chí
làm kẻ trượng phu và nhất thiết không để cho mình trông như một mớ giẻ rách nó
mạnh mẽ đến nỗi câu nói đầu tiên của viên sĩ quan ra đón tôi là: