Chương 16

Người Anh-điêng

Tôi đi đến một giờ trưa. Không còn rừng rậm nữa, nhìn đến tận chân trời
cũng không thấy cây cối gì. Mặt biển lấp lánh như bạc dưới ánh nắng chói chang.
Tôi đi chân không, đôi giày của tôi vẫn khoác trên vai trái. Đến khi định nằm
xuống, tôi trông thấy lờ mờ ở phía xa năm sáu khóm cây, hoặc là năm sáu tảng đá
gì đấy, lùi sâu vào trong bãi biển. Tôi thử ước lượng khoảng cách: có lẽ chừng
mười cây số. Tôi lấy một nửa lá coca khá to rồi vừa nhai vừa đi khá nhanh. Một
tiếng đồng hồ sau tôi phân biệt được những vật mà ban hãy tôi gọi là năm sáu
khóm cây: đó là những túp lều lợp tranh hay lợp rạ, mà cũng có thể là lợp một
thứ lá gì đó màu nâu nhạt. Từ một túp lều có một làn khói bay lên. Rồi tôi
trông thấy người. Họ đã trông thấy tôi. Tôi nhận ra những tiếng reo và những cử
chỉ của một nhóm người hướng ra phía biển. Tôi nhìn ra phía ấy thì thấy bốn
chiếc thuyền đi nhanh vào bờ và từ trên thuyền có mươi người lên bờ. Tất cả tụ
tập lại phía trước mấy túp lều và nhìn về phía tôi. Tôi thấy rõ cả đàn ông lẫn
đàn bà đều trần truồng, phía trước có một vật gì vừa đủ che bộ phận sinh dục.
Tôi thong thả đi về phía họ. Có ba người chống tay lên ba cái cung và cầm mỗi
người một mũi tên. Không có một cử chỉ nào, dù là thù địch hay thân thiện. Một
con chó cất tiếng sủa và giận dữ chồm vào cắn tôi ở phía dưới bắp chân, ngoạm
mất một mảnh quần... Nó toan xông vào cắn nữa thì một mũi tên nhỏ không biết từ
đâu bắn ra (về sau tôi được biết rằng nó đã được thổi ra từ một cái ống xi
đồng) đâm vào mông nó, nó vội chuồn mất, vừa chạy vừa kêu ăng ẳng rồi mất hút
trong một cái nhà nào đấy. Tôi bước khập khiễng về phía họ, vì con chó đã cắn
tôi khá đau. Tôi chỉ còn cách nhóm người kia có mười thước. Không hề có một
người nào cử động hay nói năng gì, bọn trẻ con đều đứng sau lưng mẹ chúng. Thân
hình họ đều rám nắng, ánh lên như đồng đỏ, gân guốc, tuyệt đẹp. Mấy người đàn
bà đều có đôi vú thẳng, cứng và chắc, núm vú rất to. Chỉ thấy mỗi một bà có đôi
vú xệ xuống.

Trong đám có một người tư thế uy nghi, nét mặt thanh tú, dáng dấp để lộ một
sự tôn quý rõ ràng. Tôi đi thẳng về phía người ấy. Người ấy không có cung tên
gì cả, tầm vóc vừa bằng tôi, tóc cắt gọn ghẽ có để một cái bờm rậm cắt ngang
lông mày. Hai tai người ấy lấp trong đám tóc rủ xuống vừa quá dái tai, màu đen
huyền, trông như có ánh tím. Hai mắt người ấy màu xám sắt. Trên ngực, trên cánh
tay và trên đôi chân đều không có lấy một sợi lông. Cặp đùi màu đồng đỏ rất gân
guốc và cặp chân thanh tú với những đường cong rất đẹp cũng gân guốc như vậy.
Người ấy đi chân không. Khi đã đến cách người ấy ba thước, tôi đứng lại. Bấy
giờ người ấy bước tới hai bước và nhìn thẳng vào mắt tôi. Cuộc khảo sát này kéo
dài hai phút. Trên khuôn mặt ấy không có một nét nào cử động, trông như mặt một
pho tượng đồng có đôi mắt xếch. Rồi người ấy mỉm cười và đưa tay sờ lên vai
tôi. Lúc bấy giờ mọi người đến chạm tay vào tôi và một cô gái Anh-điêng trẻ
tuổi cầm lấy tay tôi kéo vào bóng rợp do một túp lều hắt xuống. Đến đấy cô ta
vén ống quần tôi lên. Mọi người đều đến ngồi thành vòng tròn xung quanh. Một
người đàn ông đưa cho tôi một điếu thuốc quấn bằng lá đã châm sẵn, tôi cầm lấy
và bắt đầu hút. Mọi người đều cười lớn khi thấy cách hút của tôi, vì họ hút
thuốc bằng cách để đầu có lửa vào trong miệng, đàn ông cũng như đàn bà đều thế.
Chỗ bị chó cắn không chảy máu nữa, nhưng một miếng da bằng nửa đồng xu đã bị
bong mất. Cô con gái nhổ hết lông ở chỗ ấy đi rồi lấy gáo nước biển mà một con
bé Anh-điêng vừa đi múc về rửa kỹ vết thương. Cô ta nặn cho nó chảy máu ra.
Chưa vừa lòng, cô còn dùng một mảnh sắt mài nhọn cào vào hai vết răng cắn mà cô
vừa nong rộng ra. Tôi cố ngồi thật yên, không để lộ vẻ đau đớn gì cả, vì mọi
người đang quan sát tôi. Một cô gái Anh-điêng khác toan vào giúp một tay, nhưng
cô ta gạt phắt ra. Trông thấy thế, mọi người cười phá lên. Tôi hiểu là cô ta
muốn tỏ ra cho cô kia hiểu rằng tôi thuộc quyền sở hữu riêng của cô ta: chính
vì thế mà họ cười. Rồi cô ta cắt hai ống quần của tôi ở phía trên đầu gối một
quãng. Cô nghiền mấy chùm rong biển mà người ta vừa mang tới trên một tảng đá
đắp lên vết thương và buộc lại bằng những mảnh vải vừa cắt ở quần tôi ra. Hài
lòng vì công việc đã xong, cô ta ra hiệu cho tôi đứng dậy.

Tôi đứng dậy, cởi áo vét ra. Lúc ấy cô gái nhìn vào cổ áo phanh rộng của
tôi và trông thấy hình con bướm xăm ở khoảng dưới cổ tôi. Cô nhìn một lúc, rồi
thấy có những hình xăm khác nữa, cô tự tay cởi áo sơ-mi của tôi ra để nhìn cho
rõ. Đàn ông cũng như đàn bà, ai nấy đều lấy làm thú vị với những hình xăm trên
ngực tôi: ở bên phải là một phạm nhân; ở bên trái là một cái đầu phụ nữ; ở phía
trên bụng là một cái đầu hổ; trên cột sống là một người thủy thủ bị đóng đanh
trên giá thập tự, và chạy dài suốt có lưng là một cảnh săn hổ có cả những người
đi săn, những khóm cọ, những con voi và những con hổ. Khi trông thấy những hình
xăm này, bọn đàn ông gạt mấy người đàn bà ra và ngắm ngắm, sờ sờ từng hình một
cách tỉ mỉ. Sau khi vị thủ lĩnh đã phát biểu, mỗi người đều góp thêm ý kiến
riêng của mình. Kể từ lúc ấy tôi đã được bọn đàn ông thâu nạp hắn vào bộ tộc.
Mấy người đàn bà thì đã thâu nạp tôi ngay từ phút đầu, sau khi thủ lĩnh đã mỉm
cười và chạm tay vào vai tôi.

Chúng tôi đi vào nếp nhà tranh lớn nhất, và đến đây tôi hoàn toàn bị lạc
hướng. Ngôi nhà làm bằng đất nện màu đỏ gạch. Vách nhà hình tròn, có tám cửa ra
vào và ở bên trong, sườn nhà được dùng làm nơi mắc mấy cái võng ngũ sắc, màu
rất tươi, đan bằng len thuần chất, dồn vào một góc. Ở giữa có một tảng đá tròn
và dẹp màu nâu, mặt mài nhẵn, xung quanh có những phiến đá dẹt dùng để ngồi.
Trên vách có treo nhiều khẩu súng hai nòng, một thanh gươm của nhà binh, và
những cánh cung to nhỏ đủ cỡ treo la liệt khắp nơi. Tôi còn nhận thấy có một
cái vỏ rùa rất lớn, một người có thể nằm gọn vào đấy, một cái lò sưởi làm bằng
những phiến đá khô xếp chồng lên nhau rất khớp làm thành một tổng thể gọn gàng
mà không hề có vết trát. Trên bàn có đặt một nửa trái bầu khô đựng vài ba nắm
ngọc trai. Họ cho tôi uống một thứ nước quả lên men rất ngon, có vị chua -
ngọt, đựng trong một thứ bát bằng gỗ, rồi dọn lên cho tôi một con cá lớn nặng
ít nhất hai ki-lô nướng bằng than gỗ, đặt trên một tàu lá chuối. Họ mời tôi ăn:
tôi nhận lời và thong thả ăn. Khi tôi đã ăn hết con cá ngon tuyệt vời, cô gái
ban nãy cầm tay tôi dắt tôi ra bãi biển cho tôi rửa tay và súc miệng bằng nước
biển. Rồi chúng tôi lại quay về ngôi nhà lớn. Chúng tôi ngồi quây thành vòng
tròn, cô gái Anh-điêng ngồi cạnh tôi, bàn tay đặt trên đùi tôi. Vừa nói vừa làm
cứ chỉ, tôi và những người thổ dân cố gắng tìm cách hiểu nhau.

Vị thủ lĩnh đứng phắt dậy đi vào phía trong nhà lấy ra một viên đá trắng
rồi đến vẽ lên bàn, thoạt tiên là những người Anh-điêng trần truồng và khóm
làng của họ, rồi đến biển. Ở bên phải cái làng Anh-điêng, ông ta vẽ những ngôi
nhà có cửa sổ, mấy người đàn ông và đàn bà mặc áo quần. Đàn ông thì cầm súng
hay cầm gậy. Ở bên trái, ông ta vẽ một cái làng khác, có những người đàn ông
cầm súng và đội mũ, mặt mày dữ tợn, đàn bà thì mặc áo. Sau khi tôi đã xem kỹ
mấy hình vẽ, ông ta nhận thấy mình đã bỏ sót một cái gì đó bèn vẽ một con đường
đi từ làng Anh-điêng đến khóm nhà bên phải, rồi một con đường khác đi sang cái
làng bên trái. Để tôi thấy rõ phương hướng, ông ta lại vẽ ở phía Venezuela, tức
bên phải, một cái mặt trời được thể hiện bằng một vòng tròn và những nét tua
tủa ở xung quanh, và bên phía làng Colombia, một cái mặt trời có một đường khúc
khuỷu cắt ngang. Không thể nhầm lẫn được: một bên là mặt trời mọc, bên kia là
mặt trời lặn. Vị thủ lĩnh trẻ tuổi ngắm tác phẩm của mình một cách đầy tự hào,
và mọi người lần lượt đến xem hình vẽ. Khi thấy tôi đã hiểu rõ ông ta muốn nói
gì, vị thủ lĩnh lại cầm viên đá phấn lên gạch chi chít lên hai làng kia, chỉ để
nguyên làng của ông ta. Tôi hiểu ông muốn nói với tôi rằng người ở hai làng kia
đều ác, rằng ông không muốn có liên quan gì với họ, và chỉ có làng ông là tốt.
Ông ta nói những điều ấy với ai kia chứ!

Người ta dùng một tấm giẻ bằng len nhúng nước lau sạch mặt bàn. Khi bàn đã
khô, vị thủ lĩnh đưa viên đá phấn cho tôi: bây giờ đến lượt tôi phải kể chuyện
mình bằng hình vẽ. Chuyện của tôi thì phức tạp hơn chuyện của ông ta. Tôi vẽ
một người hai tay bị trói và hai người có vũ khí đứng nhìn hắn; rồi vẽ người bị
trói bỏ chạy và hai người kia đuổi theo, súng chĩa vào hắn. Tôi vẽ lại cảnh ấy
hai lần, lần sau khoảng cách giữa tôi và những người đuổi theo xa hơn lần
trước, và đến lần cuối cùng thì hai tên cảnh sát đứng lại còn tôi thì chạy tiếp
về phía làng của họ, gồm có mấy người Anh-điêng và con chó, đứng ở phía trước
là vị thù lĩnh đang dang hai tay về phía tôi.

Hình vẽ của tôi chắc không đến nỗi quá tồi, vì sau một cuộc bàn tán khá lâu
giữa mấy người đàn ông, vị thủ lĩnh dang hai tay ra như trong hình vẽ của tôi.
Họ đã hiểu.

Ngay đêm hôm ấy, cô gái Anh-điêng đưa tôi về túp lều của cô trong đó còn có
sáu người đàn bà và bốn người đàn ông cùng ở. Cô mắc lại cái võng bằng len ngũ
sắc rất đẹp và rất rộng, hai người có thể nằm ngang võng thoải mái. Tôi đến nằm
vào cái võng vừa mắc, nhưng lại nằm dọc. Thấy thế cô gái đến cạnh một cái võng
khác và nằm ngang lên đấy. Tôi cũng bắt chước làm theo, và lúc bấy giờ cô liền
đến nằm cạnh tôi. Cô sờ lên người tôi, sờ lên tai, lên mắt, lên miệng tôi với
mấy ngón tay dài và thon nhưng rất xù xì, chi chít những vết sẹo nhỏ, nhưng sắc
cạnh. Đó là những vết đứt do san hô để lại khi các cô gái lặn xuống biển nhặt
trai có ngọc. Khi đến lượt tôi, tôi lại vuốt ve khuôn mặt cô, cô cầm lấy tay
tôi, rất ngạc nhiên vì thấy nó mịn, không có chai. Sau một tiếng đồng hồ nằm
với nhau trên võng chúng tôi đứng dậy và đi sang ngôi nhà lớn của thủ lĩnh. Họ đưa
cho tôi mấy khẩu súng để tôi xem thử nó tốt hay xấu, đó là những khẩu súng
trường sản xuất tại Saint-Etienne, cỡ mười hai và mười sáu. Họ có sáu hộp đựng
đầy đạn chì double zéro.

Cô gái Anh-điêng của tôi tầm vóc trung bình, có đôi mắt màu xám sắt giống
như vị thủ lĩnh, đường nét rất thanh tú, bộ tóc tết thành bím dài ngang hông,
có một đường ngôi ở giữa. Vú cô rất đẹp, cao và hình quả lê. Đầu vú thâm hơn
nước da màu hồng đỏ ở xung quanh và núm vú rất dài. Cô không biết hôn, khi cần
cô chỉ khẽ cắn cắn vào môi tôi. Chỉ ít lâu tôi đã dạy được cho cô cách hôn theo
kiểu người văn minh. Những khi hai chúng tôi cùng đi đâu, cô không chịu đi bên
cạnh tôi, nói thế nào cũng không được, cô cứ đi theo sau tôi. Có một túp lều
không ai ở, nay đã bắt đầu dột nát. Với sự giúp đỡ của mấy người đàn bà khác cô
lấy lá dừa lợp lại cái mái, và vá lại vách nhà bằng đất sét đỏ rất dẻo. Người Anh-điêng
có đủ các thứ dụng cụ và vũ khí bằng sắt: dao, dao găm, dao phát, rìu, cuốc
nhỏ, nạng chĩa. Cũng có những dụng cụ bằng đồng bằng nhôm, bình tưới nước,
soong chảo, còn có một thứ đá mài quay, một thứ lò nướng, các thứ thùng bằng
sắt và bằng gỗ. Họ nằm trên những cái võng hết sức rộng bằng len thuần chất
được trang trí bằng những đường viền đan và những hoa văn ngũ sắc dùng những màu
rất sặc sỡ, màu đỏ tươi màu xanh lam, màu đen huyền, màu vàng hoàng yến. Ngôi
nhà chẳng bao lâu đã sửa xong, và cô gái bắt đầu đem về đấy những đồ dùng mà
mấy người Anh-điêng khác cho cô: một cái kiềng tròn có ba chân, một cái võng
vừa cho bốn người lớn nằm ngang, mấy cái ly, mấy cái hũ bằng sắt tây, mấy cái
soong, v.v... Lại có cả một bộ đồ thắng lừa nữa.

Chúng tôi vuốt ve, mơn trớn nhau đã được mười lăm ngày, tức từ ngày tôi đến
đây, nhưng cô gái nhất định không chịu đi đến cùng và mỗi khi tôi nài ép cô phản
ứng rất mạnh. Tôi không sao hiểu nổi, vì chính cô đã khiêu khích tôi mà đến lúc
chót thì cô lại không chịu. Trên người cô không bao giờ có chút vải vóc gì trừ
cái khố hẹp, buộc xung quanh cái eo rất mảnh của cô bằng một sợi dây nhỏ, hai
mông hoàn toàn để trần. Không hề qua một chút lễ nghi nào, chúng tôi đã dọn đến
ở ngôi nhà nhỏ vừa sửa sang xong. Nhà có ba cửa, một cửa chính ở giữa, hai cửa
phụ đối diện nhau. Vì vách nhà hình tròn cho nên ba cái cửa ấy làm thành một
hình tam giác cân. Mỗi cái cửa đều có một công dụng riêng: cửa phía bắc dành
cho tôi, tôi chỉ được ra vào bằng cửa này mà thôi. Cửa phía nam là cửa dành cho
cô ấy. Tôi không được ra vào bằng cửa của cô ta, và cô ta không được dùng cửa
của tôi. Bạn bè thì đi cửa lớn, còn tôi và cô ta chỉ được đi cửa này khi đưa
khách vào nhà.

Sau khi chúng tôi đã dọn đến ở hẳn ngôi nhà này cô gái mới thực sự là của
tôi. Tôi không muốn đi vào chi tiết, nhưng đó quả là một người tình nồng nhiệt
và nhờ trực giác mà trở nên thành thạo. Cô ấy quấn vào tôi như một sợi dây leo.
Giấu kỹ mọi người, tôi chải đầu cho cô và tết tóc thành bím cho cô. Tôi không
bao giờ dám làm như vậy khi chưa biết chắc là không có ai có thể trông thấy, vì
một người đàn ông không được chải đầu cho vợ bao giờ, cũng không được xát tay
vợ bằng một hòn đá giống như đá bọt, cũng không được hôn môi và hôn vú vợ theo
một kiểu nào đấy. Cô rất vui sướng khi được tôi chải đầu, một niềm hạnh phúc vô
biên hiện rõ trên gương mặt cô, pha lẫn nỗi lo sợ (nhỡ có ai trông thấy thì
chết!).

Lali (đó là tên cô) và tôi đã có nhà riêng. Có một điều khiến tôi phải lấy
làm lạ, là không bao giờ cô ta dùng mấy cái lò hay xoong nồi bằng sắt hoặc bằng
nhôm, cô không bao giờ uống nước bằng cốc thủy tinh, lúc nào cũng dùng những
thứ bằng đất nung do dân làng tự làm lấy.

Cái bình tưới nước thì dùng để rửa ráy, bằng cách hứng nước ở cái gương sen
ở đầu vòi. Đi ngoài thì đi xuống biển.

Tôi thường tham dự vào việc tách vỏ trai để tìm ngọc. Việc này do những
người đàn bà lớn tuổi nhất làm. Mỗi người thiếu phụ làm nghề vớt trai đều có
một cái túi riêng. Những viên ngọc tìm được trong vỏ trai được chia như sau:
một phần cho vị thủ lĩnh vốn là đại diện của cộng đồng, một phần cho người chèo
thuyền, một nửa phần cho người mở trai và một phần rưỡi cho người lặn mò trai.
Khi còn ở với gia đình, người con gái có được bao nhiêu ngọc trai đều đem cho
ông bác hay ông chú. Cho đến bây giờ tôi vẫn không hiểu nổi tại sao chính cái
ông bác (hay ông chú) ấy cũng là người đầu tiên đi vào nhà hai người sắp lấy
nhau: ông ta cầm cánh tay người vợ quàng vào lưng người chồng và cầm cánh tay
phải của người chồng đặt lên bụng người vợ, sao cho ngón tay trỏ đặt đúng vào
rốn. Làm xong cái thủ tục đó, ông ta ra về.

Vậy thì tôi có dự vào công việc mở trai, nhưng tôi không dự vào việc vớt
trai, vì họ chưa lần nào mời tôi lên một chiếc thuyền. Họ vớt trai hơi xa bờ,
phải gần đến năm trăm mét. Có những người Lali đi vớt trai về, hai đùi hay cạnh
sườn bị san hô cào xước hết. Đôi khi có những vết xước sâu đến chảy máu. Những
khi đó Lali lấy rong biển xát vào chỗ xước. Tôi không bao giờ làm một việc gì
mà người ta không ra hiệu bảo tôi làm.

Tôi không bao giờ vào nhà thủ lĩnh nếu ông ta hay một người nào khác không
cầm tay tôi dắt vào.

Lali có ý nghi ngờ rằng có ba cô gái Anh-điêng trạc tuổi cô cứ hay đến nằm
trong đám cỏ

gần sát cửa nhà chúng tôi để nhìn trộm hay nghe trộm xem thử chúng tôi làm
những gì khi ở nhà một mình với nhau. Hôm qua tôi đã gặp người Anh-điêng đảm
đương công việc liên lạc giữa làng thổ dân với xóm dân cư Colombia gần nhất,
cách đồn biên phòng hai cây số. Xóm này được gọi là La Vela. Người Anh-điêng ấy
có hai con lừa và đeo một khẩu các-bin Winchester tự động. Cũng như mọi người,
anh ta không mặc áo quần gì ngoài cái khố. Anh ta không biết lấy một chữ Tây
Ban Nha nào, cho nên tôi không thể hiểu tại sao anh ta lại có thể giao dịch đổi
chác gì với những người Colombia. Tôi lấy tự điển Pháp - Tây Ban Nha tra xem
những thứ tôi cần thì tiếng Tây Ban Nha viết như thế nào, và ghi ra một tờ
giấy: kim, mực chàm và mực đỏ chỉ khâu - vì ông thủ lĩnh đã nhiều lần yêu cầu
tôi xăm hình cho ông ta. Anh chàng Anh-điêng làm liên lạc này người bé nhỏ và
khô đét. Trên người anh ta có một vết sẹo khủng khiếp bắt đầu từ cái xương sườn
thấp nhất, chạy suốt ngực cho đến vai bên phải. Từ vết thương cũ, thịt lồi lên
làm thành một đường sẹo nổi to bằng ngón tay.

Người ta bỏ ngọc trai vào trong một cái hộp đựng xì-gà. Cái hộp được chia
ra thành từng ngăn, mỗi ngăn đựng một cỡ ngọc. Khi người Anh-điêng này ra đi,
tôi được phép của thủ lĩnh đi theo anh ta. Để cho tôi quay về chứ đừng đi thẳng,
thủ lĩnh đã cho tôi mượn một khẩu súng hai nòng và sáu viên đạn. Do một cách
suy nghĩ đơn giản, ông ta tin chắc rằng đã mượn súng như vậy thì tôi thế nào
cũng phải quay lại. Vì ông không thể nào tưởng tượng được rằng đang cầm một vật
không phải là của mình mà người ta lại có thể bỏ đi hẳn được. Vì hai con lừa
đều không phải chở gì hết, nên người Anh-điêng cưỡi một con, tôi cưỡi một con.
Chúng tôi đi suốt ngày trên con đường mà tôi đã dùng để đến đây nhưng đến cách
đồn biên phòng khoảng ba bốn cây số người Anh-điêng quay lưng về phía biển và
đi sâu vào vùng đất liền.

Đến năm giờ chúng tôi đến một bờ suối có năm nếp nhà của người Anh-điêng.
Cả xóm kéo ra xem tôi. Người Anh-điêng cùng đi với tôi nói, nói mãi cho đến lúc
có một người đàn ông đến: ở người này cái gì cũng giống người Anh-điêng: mắt,
tóc, mũi, trừ nước da. Da hắn trắng nhờ nhờ và mắt hắn đo đỏ giống như người
bạch tạng. Hắn mặc quần ka-ki. Đến đây tôi hiểu rằng người Anh-điêng ở làng tôi
không bao giờ đi quá chỗ này. Người Anh-điêng da nhợt nói với tôi bằng tiếng
Tây Ban Nha:

- Buenos dias (chào). Anh ta là người tù đã vượt ngục với Antonio phải
không? Anotnio với tôi là người anh em kết nghĩa bằng máu. - Để “kết nghĩa” với
nhau, hai người buộc tay vào nhau, rồi mỗi người lấy dao rạch tay người kia và
lấy máu của mình bôi lên tay người kia, sau đó lại liếm chỗ máu dính trên tay
người kia.

- Anh cần gì?

- Mấy cái kim, một ít mực chàm và mực đỏ. Chỉ có thể thôi.

- Một tuần nữa sẽ có.

Hắn nói tiếng Tây Ban Nha giỏi hơn tôi, và có thể thấy rằng hắn biết cách
liên hệ với những người văn minh, tổ chức những cuộc đổi chác sao cho có lợi về
phía những người cùng chủng tộc. Khi tôi chuẩn bị ra về, hắn trao cho tôi một
cái chuỗi đeo cổ làm bằng những đồng tiền bằng bạc của xứ Colombia xâu lại, nói
là gửi cho Lali.

- Hãy trở lại đây thăm tôi, - người Anh-điêng da nhợt dặn tôi.

Để cho chắc bụng là tôi sẽ trở lại, hắn cho tôi mượn một cái cung.

Tôi ra về một mình chưa đi được nửa đường thì đã thấy Lali cùng đi với một
cô em còn ít tuổi, chỉ mười hai hay mười ba là cùng. Lali thì chắc chắn là đã
mười sáu hoặc mười tám tuổi. Cô ấy xông vào tôi như một con điên, cào cấu ngực
tôi vì tôi đã che mặt lại, rồi cắn dữ dội vào cổ tôi. Tôi dùng hết sức bình
sinh mới giữ được cô. Đột nhiên cô bình tĩnh hắn đi. Tôi bế cô gái nhỏ tuổi lên
lưng lừa và ôm lưng Lali đi phía sau. Chúng tôi thong thả trở về làng. Giữa
đường tôi giết được một con cú. Tôi đã bắn trúng nó mà chả biết đó là con gì,
chỉ thấy hai con mắt sáng lên trong đêm tối. Lali một mực đòi mang con cú về,
tôi phải buộc nó vào yên lừa. Đến tảng sáng chúng tôi về tới làng. Tôi mệt quá,
chỉ muốn tắm một cái. Lali tắm cho tôi, rồi trước mặt tôi cô cởi khố của cô em
gái, bắt đầu tắm cho em, rồi lại tự tắm rửa cho mình.

Khi cả hai chị em về nhà thì tôi đang ngồi đợi nước sôi để uống với chanh
và đường. Đến đây xảy ra một sự việc mà mãi về sau tôi mới hiểu. Lali đẩy em
gái vào lòng tôi, cầm hai tay tôi quàng ngang lưng cô bé: lúc bấy giờ tôi nhận
thấy cô em của Lali không mặc khố trên cổ đeo chuỗi tiền mà tôi đã cho Lali.
Tôi không biết làm thế nào để ra khỏi cái tình thế lạ lùng này. Tôi đành khẽ ấy
cô bé ra, nhấc cô bé lên và cho nằm xuống võng. Tôi cởi cái chuỗi đeo cổ và đem
khoác vào cổ Lali. Lali nằm xuống cạnh em gái, còn tôi thì nằm xuống cạnh Lali.
Mãi về sau tôi mới hiểu rằng cô ta tưởng tôi đi hỏi dò đây đó để tìm cách ra đi
vì có lẽ tôi không được sung sướng với cô ta, và chắc em gái cô ta có thể đủ
sức giữ tôi lại. Khi tôi thức dậy thì thấy tay Lali bưng chặt lấy hai mắt tôi.
Lúc bấy giờ đã rất muộn: phải đến mười một giờ trưa. Cô em gái không còn đấy
nữa. Lali đắm đuối nhìn tôi với đôi mắt to màu xám và khẽ cắn vào khóe môi tôi.
Cô sung sướng bày tỏ cho tôi thấy rằng cô đã hiểu là tôi yêu cô và sở dĩ tôi đi
không phải vì cô không biết cách giữ tôi lại.