PREAH VIHEAR - HÀNH TRÌNH CUỐI CÙNG CỦA
NĂM CANH THÂN.

Rời
biên giới, chúng tôi đi về hướng nam của tỉnh Preah Vihear. Bám sát các dấu mòn
của chúng đi, để tìm điểm đến của chúng. Suốt ba ngày hành quân, không gặp lực
lượng nào của chúng. Có lẽ chúng biết đã bị lộ và ngưng các cuộc chuyển hàng.

Giới
thiệu sơ qua về địa giới hành chính của tỉnh Preah Vihear:

Preah
Vihear có bảy huyện.

+
Phía bắc là huyện Choamkhsan giáp với biên giới Thái (huyện này giáp với Tbeng
Meanchey về hướng Nam, Nam – Tây nam giáp với Kulen, Nam – Đông nam giáp với
Chhep).

+
Phía Tây là huyện Kulen.

+
Phía Đông là huyện Chhep và Cheysen (giáp với tỉnh Stung – treng).

+
Cực nam của tỉnh là huyện Sankung Thmey và Rovieng (giáp tỉnh Congpong Thom).

Như
vậy nhìn toàn cục thì huyện Tbeng Meanchey là huyện trung tâm, giáp với sáu huyện
còn lại của tỉnh, và là thủ phủ của tỉnh Preah Vihear.

Qua
theo dõi và quan sát, thì hàng hóa chúng đều chuyển về hướng Nam, trọng tâm
theo ranh giới giữa các huyện Tbeng Meanchey – Cheysen và Rovieng…

Địa
hình ở đây khá hiểm trở là nơi giáp ranh nhiệm vụ giữa đoàn 5504 (Bác
Bmtthaoanh) và của f307 nên việc quản lí tình hình có phần lỏng leỏ hơn tuyến dọc
biên giới.

Các
Phum sau đây là nơi tiếp nhận hàng của chúng: Phumi Pouthi, Bahar, Phumi Sre
Prang, Phumi Prame (huyện Tbeng Meanchey), cách các Phum này chừng vài cây số dấu
mòn của chúng dày đặc với số lượng người đông.

Kho
chứa của chúng là tại vị trí cách Phum Sre Thum (huyện Rovieng) chừng hơn 2 km (gần
giao lộ 7 vào huyện Rovieng). Từ đây chúng phân phát về Congpong Thom thuộc mặt
trận 479 (gần vị trí của E Gia Định)…

Vì
gần giáp Tết, BTM sư đoàn lệnh cho đơn vị hành quân, tiếp cận với đường số 7 từ
Congpong Thom lên Preah Vihear, đón đoàn xe chở hàng Tết từ bên nước qua.

Sau
khi BTL sư đoàn liên lạc với các đơn vị thuộc MT479, chúng tôi chốt tại khu rừng
cao su giáp ranh giữa tỉnh Congpong Thom và Preah Vihear.

Trưa
ngày 27 Tết, đoàn xe bên nước qua và chúng tôi theo đoàn xe về cầu Cháy.

Dọc
theo đường các đơn vị của 29 và 94 đã chuẩn bị Tết khá kĩ. Lá chuối, lá dong rừng
đang được phơi dọc theo đường. Các đơn vị đều có phong lan treo trước doanh trại.
Lần đầu tiên thấy anh em bảo vệ đường tung thuốc lên xe…

Do
tình hình ta làm chủ chiến trường, sự thông thương giữa các đơn vị thông suốt
nên phải nói là năm 1981 (Tân Dậu) chúng tôi đón Tết quá là sung túc và đầy đủ.

Chiều
28 Tết chúng tôi về đến F bộ tại ngầm Saem. Sau nhiều năm cả đơn vị không tập hợp
đông đủ vào dịp Tết, BTM sư đoàn cho phép rút các đơn vị trinh sát f đi phối
thuộc với các E về doanh trại ăn Tết.

Sắc
trời đang chuyển mình vào xuân… vẫn là những cái nắng mùa khô. Ban đêm cái lạnh
đến nao lòng… Cái thời điểm kì diệu của mùa xuân khiến tâm hồn người ta bừng
lên sự sống mới. Tô điểm cho cảnh đẹp mùa xuân vùng cực bắc là loài hoa gạo đỏ
sặc sỡ... Mùa xuân vẩn là mùa đem tới sức sống mới cho vạn vật, trong đó cũng
có cả những người lính như chúng tôi. Hơi ấm của mùa xuân lan tỏa khắp nơi, len
qua từng chiếc lá, cành cây, ngọn cỏ. Hơi xuân lướt nhẹ nhàng qua từng cánh
thư… như đã từng lướt nhẹ lên đôi má ửng hồng… và thăng hoa trong niềm hạnh phúc
tràn trề.

Mùa
xuân… Sức trẻ… Tình yêu. Chào xuân Tân Dậu 1981.

NGÀY MỒNG MỘT XUÂN TÂN DẬU 1981.

Tết
năm 1981 Tết của yên bình và dư thừa vật chất.

Lần
đầu tiên từ ngày qua K, toàn sư đoàn có chủ trương giải quyết chính sách phục
viên, phép cho cán bộ từ năm 1977 chưa đi phép.

Ngày
30 Tết, từ F bộ, nhận được cú điện thoại của anh Diệp Ngọc Chinh, nhập ngũ năm
1972, là tá cyủa C1D1E95 quê An Khánh - Đại Từ - Bắc Thái thông báo: Sau tết phục
viên. Mời “con rể” mồng Một lên “khướt” (chả hiểu nó nghĩa gì, nhưng đại khái
hiểu là ăn nhậu).

“Tình
nghĩa anh em khi còn ở biên giới, đã nhiều lần vượt tường lửa đánh ra đường 19…
Có một đứa con gái sinh năm 1976 kết quả của chuyến phép cùng năm… Chỉ mới năm
tuổi mà cứ tuyên bố gả cho những thằng nào biết điều với bố. Tính ra ở khu vực
D1 vị y tá này đã tuyên bố gả con gái cho hơn một trăm anh em… Có giá thật.”

Trưa
ngày mồng Một, bám càng xe của Phòng Chính trị sư đoàn lên chúc tết anh em D1,
do anh Tuyên trợ lí thanh niên của F dẫn đầu.

Khi
xe cách chùa chừng vài kilômét, là chốt của C1, nhảy xuống xe… đã thấy một số
anh em đã có chút men, đang đứng dưới những gốc cây bằng lăng đực thẳng tắp xỉa
răng nhóp nhép… Chả hiểu có ông nào la lớn “Ông Hà lên kìa bố Chinh ơi!”

Một
dáng người xiêu vẹo, bước ra khỏi nhà của Nuôi quân và ngả nghiêng nói “Đ… chị cậu!
Tớ đ… gả con cho cậu nữa”… đôi mắt mang hình viên đạn… và ngã ầm trên giường của
anh nuôi quân.

C
trưởng C1 Nguyễn văn Siêu nắm tay, kéo vào nhà BCH C1… nhìn hai hàng ghế tre… đầy
đủ quan văn bá võ của cả D1 và D3. Trên bàn thịt gà… rượu chuối… rượu Bayon… còn
đầy rẫy…

D
phó D3 Thượng úy Thìn dõng dạc tuyên bố “Phải cho C phó trinh sát này chết tại
chỗ hôm nay, không cho thoát”… những tiếng đồng tình phụ họa theo.

Một
bát rượu đầy (loại 4 tấn) do Chính trị viên C1 Thân văn Chấn (Hà Bắc) rót và
mang tới… Cha mẹ ơi! Từ nhỏ đến giờ…

D
phó D1 Thông (Thông liều) đến đứng phía sau kiểm tra độ cạn của chén rượu.

Buộc
phải một hơi… nước chạy đến đâu… hơi nóng lan tỏa đến đó.

Tranh
thủ húp vội chén cháo gà chống vả, nhưng cũng không kịp đến bát thứ hai… Đất trời
nghiêng ngả…tất cả là màu vàng… cây lá… bầu trời… anh em bên cạnh… màu vàng tất
tật… Vào cõi thiền…

Tỉnh
dậy… nằm trên võng dưới rừng cây bằng lăng. Trong nhà BCH vẫn còn rôm rả… Xuống
bếp kiếm nước uống cho đỡ khát, tìm cách ra khỏi trận địa bằng cách vòng quanh
qua các B…

Tất
cả anh em các B đang tranh thủ viết thư về nhà. Đợt này C1 có ba người rời khỏi
đơn vị. Anh Chinh (Y tá) Anh Hòe (Quản lí) ra quân. Anh Siêu (C trưởng) về nước
đi học.

Dù
không nói ra nhưng tất cả anh em đều mang một tâm trạng… Buồn.

Chiến
tranh sẽ không biết về đâu. Năm dài tháng rộng nơi chiến trường… Nghĩa vụ ba
năm rồi về, nay có người đã đủ niên hạn (anh em 1977)… hoàn cảnh của từng con
người đều có chung những khó khăn, vài người vừa viết thư nước mắt vừa chảy rơi
trên trang giấy, những đôi mắt ngấn lệ.

Nghĩ
lại chính mình…

Gia
đình đã vào Nam, không được nhập hộ khẩu, không có địa chỉ để viết thư trực tiếp,
nơi xứ lạ lấy địa chỉ một người khác để viết thư là chuyện khó thực hiện.

Thời
gian dài quá rồi… xuân sắc của người con gái được ví như mọi loài hoa… nở -
tàn, tin dữ từ chiến trường truyền về quê qua những cánh thư… Đợi (95) hi sinh ở
428, Thu (29) hi sinh ở Kulen, Nhị (c14 -95) hi sinh ở Kamtuot và nhiều anh em
là thương binh, đã về đến nhà an dưỡng. Sự chờ đợi nhau là ảo tưởng, sức ép của
gia đình, bạn bè…và cơ bản hơn là có còn để về không? Ngày trở về có còn nguyên
vẹn hay không? Câu hỏi vẫn chưa có lời đáp một cách chính xác.

Những
cánh thư ít dần, ít dần theo năm tháng… Đến một ngày, nhận được tin không vui “khôn
ba năm, dại một giờ.” Lời thề non hẹn biển của ngày xưa, đâu là gì so với nghịch
cảnh của chiến tranh. Giao ước thì thầm trong bóng đêm ngày xưa ta trao cho
nhau, đã không thể biến thành giao ước giữa cuộc đời, nơi thanh thiên bạch nhật.

Thôi
cố quên và nuốt nó vào lòng. Hãy tha thứ cho nhau vì những điều không ai muốn.

Vị
tha cho nhau… để ngày mai viên đạn anh bắn đi… sẽ vì hạnh phúc của mọi người… trong
đó có cả hạnh phúc mà mình vừa vuột khỏi tầm tay.

PREAH VIHEAR… MÙA HOA TÍM BẰNG LĂNG.

Một
cuộc chiến tranh không phân tuyến và không tuyên bố!

Preah
Vihear mùa mưa năm 1981…

Từ
Đài quan sát trên đỉnh Chùa Preah Vihear… nhìn thấy những tiếng nổ chát chúa
vang lên… bụi tung lên một điểm nhỏ… những tiếng bắn kêu ba phát một vội vã… lại
có đồng đội của c1,c2 (d1) c11 (d3) ngã xuống vì mìn KP2 hoặc 65 – 2A của Pốt.
Những bóng đen lúc ẩn lúc hiện, tập kích c2 d1 phía tây của chùa, chạy về hướng
biên giới Thái… Nhìn thấy địch chạy, nhưng không được bắn… vì sợ lộ mục tiêu đặt
khẩu DKZ trên chùa… c2 phải tự xử lí lấy.

Sau
nhiều tháng tình hình này xảy ra liên tục… được phép sử dụng DKZ… và những điều
cười ra nước mắt của thời ấy: lệnh “cấp tập… một… quả.”

Cấp
tập… số lượng bắn nhiều và tốc độ nhanh (sử dụng từ thời biên giới. Ngày ấy xa
rồi… Xin năm mươi quả 105 chi viện tọa độ X… lính pháo điên tiết quát vào máy hữu
tuyến “Đ… mẹ đạn của mấy ông hả? Một trăm nhé? Ừ… một trăm.”

Một…
quả… thực trạng của năm 1981. (Vừa lệnh… vừa run).

Lính
c4 chơi năm quả liền…

Chính
trị viên D chạy từ trong hầm ra, nhảy nhanh qua mấy bậc đá của ngôi đền, mặt đỏ
tía… quát tháo um sùm “Sao chúng mày bắn nhiều thế, hả?”

Khẩu
đội trưởng DKZ… người to vật vã, đen như dân Camerun (quê Nghĩa Kì, Tư Nghĩa,
Quảng Ngãi) đang phấn khởi… trả lời ngay “Em nghe Thủ trưởng lệnh trong máy cấp
tập mà!”

“Chúng
mày không nghe từ… một… quả à!”

“Dạ
không, khi nghe chữ… cấp… là em đã bắn nên không nghe đoạn sau ạ!”

“Lần
sau phải nghe đầy đủ lệnh, hết câu… thì mới bắn, nghe chưa?”

“Dạ!”

CTV
d1 vừa quay lưng đi… cả khẩu đội nhìn bọn tôi cười khoái chí.

Chiều
hôm đó, họp giao ban… CTV d1 “thuyết giáo” cho C trưởng c4 anh Phận chuyện bắn
DKZ khi sáng…

Khoảng
gần hết chương trình phát thanh QĐND (hơn hai mươi mốt giờ), tôi thấy anh Phận
gọi tôi ra khỏi hầm, và rủ tôi sang khẩu đội DKZ, trên tay anh cầm bi đông rượu
(do lính nhà ta nấu) và gọi anh Dự (khẩu đội trưởng).

“Dự!
Tớ có rịu… cậu có gà… khước…”

Hai
con gà làm vật tế thần cho cuộc “khước” đến hết ca gác thứ tư (khoảng hai giờ
sáng).

…

E
trưởng e95 Thiếu tá Lê Văn Đê và D trưởng d1 Đại úy Trần Bá Khánh từ đài quan
sát nhìn xuống địa bàn của trung đoàn đảm nhiệm… những cánh rừng già đang mùa
xanh lá… màu tím của hoa bằng lăng dày đặc khắp trời… cả hai đều ngao ngán… lắc
đầu… đi vào hầm chỉ huy. Phương án được hình thành.

Vài
ngày sau bộ phận trinh sát f được lệnh xuống D bộ d1, ở khu Vườn xoài cách chân
chùa vài kilômét, để nhận nhiệm vụ mới. Tại đây, đã có Đại úy Hân TMT e95 và
anh Lập c trưởng trinh sát e95.

Nhìn
những tấm bản đồ đã được vẽ những chữ S nằm ngang (lùng sục)… tôi hiểu ý định của
BCH e95 muốn làm gì. Trinh sát e95 đảm nhận khu vực giữa đài quan sát d1 và cao
điểm 300 của d3. Chúng tôi đảm nhận khu vực giữa cao điểm 300 và 428 của d2. Mỗi
nhóm trên dưới hai mươi người, có trang bị PRC25 và chỉ huy chung là anh Lập (e95
giao nhiệm vụ nên chúng tôi không phải báo cáo về BTM f về nhiệm vụ của mình…)

Nhận
nhiệm vụ xong, tôi cùng anh Lập sang c13 cối 120 của e95 kiếm bữa cơm trưa, vì
nghe đâu anh em c13 mới có lộc thiên nhiên ban tặng, một con heo rừng hơn tạ.

Trong
khi chờ… Tôi và anh Lập kiểm tra lại nhiệm vụ của mình lần nữa. Chúng tôi hiểu
rất rõ về chuyến công tác này. Phía bên kia biên giới, chúng đang lập các khu tập
trung dân (dân theo chúng + vợ con Pốt + Pốt) thành những cứ địa của chúng. Qua
chuyến công tác trước Tết, (sau này giao cho Đoàn 5504 chịu trách nhiệm) ta đã
nhìn ra cách thức tiến hành chiến tranh của chúng. Địa bàn do f307 đảm nhận quá
rộng, trải dài trên tuyến biên giới từ Anlongveng đến ngả ba biên, quân số của
sư đoàn không thể phân bổ kín khu vực đảm nhận. Đường tiếp tế là theo chiều
ngang (dọc theo dãy Dangrek) quá khó khăn và không an toàn trong mùa mưa. Xung
quanh những điểm trọng yếu chúng tăng cường gài mìn dày đặc, gây thương vong
khá nhiều cho ta trong đầu mùa mưa 1981.

Phương
án được chọn không còn con đường nào khác “Phòng thủ từ nơi chúng xuất phát.”

Chúng
tôi lại lên đường theo phương châm đã được chọn. Và trận đánh của d3 là trận
đánh phá bung cái tư duy phòng thủ “vì ngoại giao.” Anh em trong toàn e95 đón
nhận chiến thắng này với tâm trạng hồ hởi, sảng khoái. Tạo ra một khí thế mới của
một giai đoạn khó khăn nhất của chiến trường năm ấy.

HÀNH TRÌNH TÌM DIỆT

Khoảng
bốn giờ chiều, đội hình xuất phát từ chân cao điểm 300 và tiếp tục leo lên chốt
của bộ phận tiền tiêu của c11. Do khu vực này trống trải, nên BCH e95 dùng
phương án xuất phát vào chạng vạng tối, nếu địch có quan sát và theo dõi thì
chúng không thể đoán ý định của ta. Từ bãi đá của c11, hai bộ phận chia thành
hai cánh. Ra khỏi chốt 300 chừng hơn kilômét, chúng tôi dừng lại… chọn lấy một
điểm cao trên yên ngựa và nghỉ đêm tại đây (yêu cầu của e95 là ban đêm đều phải
nghỉ trên đường biên giới). Ban đêm, từ xa xa chúng tôi vẫn thấy ánh đèn của một
thị trấn của Thái, và nếu đêm nào gió lặng nghe được cả tiếng nhạc và tiếng xe
chạy. Ban đêm ngủ tại một điểm mới thì cũng phải canh gác, dè chừng địch bám
theo và tập kích (dù rất ít khi xảy ra).

Nhiệm
vụ của chúng tôi cũng bình thường như mọi đợt công tác khác, nhưng từ thâm tâm,
tôi cũng hiểu là BCH e95 đặt nhiều hi vọng vào đợt này. Đánh chúng… sẽ giảm tần
số hoạt động chúng tấn công ta, và dĩ nhiên tạo một tâm lí bất an cho những căn
cứ của chúng dọc theo biên giới, đây là điểm mấu chốt của vấn đề.

Sáng
hôm sau, tôi họp anh em lại, nói rõ nhiệm vụ mà e95 yêu cầu chúng tôi thực hiện.
Theo thông lệ, địch hoạt động nhiều, lính trinh sát phải nằm rừng cơm vắt muối
hầm liên tục, và anh em BB sẽ bị tổn thất, do trên địa bàn của khu vực này mật
độ mìn của địch khá dày. Phải ngăn chặn không cho chúng vượt qua biên giới vào
đất K.

Cả
đơn vị trên dưới hai mươi anh em phấn khởi trên từng khuôn mặt, vì trong những
anh em ngồi đây, đều có đồng hương ở các đơn vị BB hi sinh trong những tháng
qua.

Trời
mưa to, quàng áo mưa chúng tôi lên đường… Những khu rừng già dọc biên giới rậm
kín, hạt mưa rơi xuống qua tán cây rừng chỉ còn như là hạt sương. Bước chân
trên những địa hình nhấp nhô, không anh nào bị trượt chân té nên cũng dễ dàng.

Đi
dọc theo bình độ biên giới, nơi nào chúng tôi cũng nghe tiếng động của chúng,
chứng tỏ nhà cầm quyên Thái Lan “cấp sổ đỏ” phần đất dọc biên giới cho Pốt hoạt
động.

Xế
chiều, khi gần nghỉ chân, thì nghe tiếng đổ cây và cây ngã ở khu rừng trước mặt,
mức độ đổ cây dày đặc và có lúc dùng cả cưa máy nghe xè… xè… Quan sát động tĩnh
chừng hơn một giờ, trong rừng trời đã tối, nên không bám theo và lùi ra xa khu
vực chúng đổ cây chừng cây số, chúng tôi nghỉ đêm.

Qua
liên lạc, tôi báo cáo tình hình về e95, và bắt sóng với cánh quân anh Lập. Bộ
phận anh Lập phát hiện những cung đường chúng hay sang ta dày đặc, nhất là sau
lưng đồi 500. Qua bức điện ngắn ngủi, tôi hiểu thế nào ngày mai anh Lập cũng
cho quân phục kích và đánh chúng.

TMT
e95 yêu cầu xác định chính xác lực lượng chúng đóng, tọa độ cũng như địa hình, hướng
BB vận động khi có tình huống.

Chui
vào hang đá nhỏ, tôi xem qua bản đồ bằng đèn pin để định hình khu vực…

Một
đêm không ngủ… tới ca gác thứ tư mà vẫn không sao ngủ được.

Sáng
ra, tôi cho anh em chuẩn bị. Tranh thủ trời còn sương nhiều tôi lập một đài
quan sát trên một thân cây cám to và theo dõi… Khoảng hơn chín giờ, hướng anh Lập
súng nổ dữ dội và toàn là tiếng súng của ta, cách vị trí chúng tôi chừng gần 10
km. Khi súng nổ, ở nhà hỏi chúng tôi hai lần và chúng tôi trả lời là không có
nhu cầu liên lạc cho nhà yên tâm. Chúng tôi tiếp tục quan sát đến trưa.

(E95
thông báo: Hướng anh Lập đã tổ chức phục con đường mòn từ đồi 500 nơi chúng đặt
khẩu DKZ, diệt bốn tên thu ba súng, ta an toàn và đã về đến đài của C1).

Đến
giờ liên lạc trưa tôi báo cáo sơ qua về tình hình địch cho BCH e95.

“Địch
đóng quân trên một mỏm đồi bằng phẳng, đang cưa cây làm hầm…”

BCH
điện lại “Cho bám địch gấp, thận trọng, không để lộ.”

Ta
tổ chức hai nhóm bám địch. Khu vực địch ở là khu đất bằng toàn là cây lim non.
Chúng đi cưa cây có nơi xa cả 100 m. Ta quan sát chúng từ hai mỏm đồi cao, các
mỏm đồi này khá trống trải, anh em ta phải ngụy trang. Nhìn chúng đi lại trong
chốt, và lực lượng ra ngoài cưa cây, ta đoán khoảng gần một trăm tên, vì địa
bàn khá rộng, lính mặc đồ như bọn Sereka… trang bị súng của Mỹ (tôi không phân
biệt được A15 hay M16).

Qua
báo cáo của bộ phận tiền tiêu, BCH e95 quyết định dùng d3 nhổ căn cứ này của
chúng, và anh em d10 có nhiệm vụ thay thế các vị trí của d3.

Chiều
tối sau khi nhận điện và phán đoán tình hình, anh em D3 tiếp cận các vị trí
xung quanh chốt 300 của c11 (lúc này do một b của C1 d10 thay thế).

Nhìn
địa hình và cách bố trí của địch, tầm quan sát của ta... đêm đó tôi không thể
ngủ, hình dung ra cách đánh ngày mai. Chỉ cần sử dụng lực lượng 2C là có thể hốt
gọn căn cứ này (thời gian này lực lượng của các đơn vị trong e95 gần như đúng với
biên chế). Phải dùng cách đánh úp... nhanh và mạnh, áp đảo... trong thời gian
ngắn và rút nhanh, phòng ngừa sự hỗ trợ của lính Thái Lan.

Chuẩn
bị xong tình hình để báo cáo với D3 ngày mai, tôi tranh thủ làm hơi thuốc cho ấm,
vì trời vẫn cứ mưa rả rích cả đêm, và ngủ khi nào cũng không biết.

Sáng
hôm sau, trong phiên liên lạc với ở nhà, bộ phận trinh sát chuẩn bị bắt liên lạc
với cánh quân d3.

Trận
đánh úp chảo bắt đầu.