- Cho phép nhà ngươi và tất cả thái giám lui ra
ngoài. Ta về thăm nhà phải được tự nhiên, nếu ta nói gì nhà ngươi cũng nghe, ta
cử động làm một việc gì nhà ngươi cũng để ý thì không được tiện.

Viên chưởng quản thái giám nghe nói thất kinh, lẩm
bẩm nói:

- Tâu lệnh bà, lệnh Thiên tử bắt buộc hạ thần không
được rời lệnh bà.

Từ Hy nổi giận, nàng giậm chân, gõ tay trên mặt bàn,
lắc đầu lia lịa, những quả gù hạt trai trên mũ miện rung rinh.

Tên thái giám Lý Liên Anh hầu cận, thấy nàng lên cơn
thịnh nộ, sợ quá, biết chuyện chẳng lành, bèn kéo tay áo viên chưởng
quản:

- Đại ca đem theo ý để lệnh bà muốn làm gì tùy ý.
Đại ca nên đi nghỉ. Tôi ở gần, tôi để ý trông nom thay đại ca.

Viên chưởng quản phân vân không biết nên theo lệnh
Từ Hy hay đức vua. Đứng lâu đã mỏi, hắn lui vào trong một gian phòng
khác.

Khi viên thái giám đi khuất, Từ Hy thấy dễ chịu,
không ai dòm ngó đến mình, còn Lý Liên Anh, nàng coi như một vật vô tri vô
giác.

Nàng xuống ghế, đến nghiêng đầu trước chú, hai tay
ôm mẹ, nàng khóc gục đầu trên vai mẹ. Nàng nghẹn ngào nói:

- Mẹ ơi, con cảm thấy con ở trong cung cô đơn hiu
quạnh quá.

Tât cả mọi người kinh ngạc, thấy nàng than thở, vì
họ tưởng nàng vinh hoa tột bậc, sung sướng, hạnh phúc lắm. Mẹ nàng cũng không
biết nói gì với con, chỉ ôm con, nước mắt vắn dài.Từ Hy nghĩ, những người nàng
quý mến, yêu thương nhất, cũng không giúp ích gì được cho nàng. Vì tính tự
kiêu, tự phụ, nàng đang gục đầu vào vai mẹ, nàng ngửng mặt cao lên, cười khanh
khách, hai mắt còn ướt đẫm lệ, kêu lên bảo em:

- Lại đây, em, nhấc hộ chị chiếc mũ này, nặng
quá.

Em nàng đến nhấc chiếc mũ ở đầu chị, Lý Liên Anh vội
vàng đỡ lấy, hai tay kính cẩn đặt lên bàn. Lột chiếc mũ đi, Từ Hy trở lại một
thiếu nữ vui vẻ như ngày xưa, mặc dù những đồ trang sức, xiêm y của hoàng gia.
Cuộc nói chuyện thân mật bắt đầu, bọn đàn bà kéo đến gần nàng, vuốt ve hai bàn
tay nàng, ngắm nghía những chiếc nhẫn vàng, thấy đẹp quá, reo lên:

- Da chị trắng quá, rất mềm mại. Chị dùng thứ kem gì
thế?

- Chị dùng thứ cao của Ấn Độ, một chất kem làm bằng
vỏ cam, phơi khô tán nhỏ. Thứ kem này còn tốt hơn mỡ cừu nhiều.

- Còn kem, chị mua ở đâu?

- Đó là kem sữa lừa.

Bọn đàn bà tự giới hạn, loanh quanh chỉ hỏi có thế,
không ai dám tò mò hỏi nàng sống ở cấm thành thế nào? Ông vua (chồng nàng) đối
xử với nàng ra sao? Con nàng (Đông cung Thái tử) thế nào, sợ lỡ nói câu gì gở
hay vô ý nói đến màu vàng, màu hoàng sắc, mà cũng rất kiêng kị vì nó gợi lên
hai tiếng “Suối vàng”, nghĩa là chết chóc. Không ai được nói câu ghê ghớm “chết
chóc”, dù nói gần nói xa đối với Thiên tử hay Thái tử. Từ Hy không giấu nổi sự
vui mừng, sung sướng nghĩ lại những ngày còn thơ ấu, ở nhà.

- Tôi cũng muốn ẵm thằng nhỏ về chơi cho mọi người
biết, tôi có xin phép vị lang quân chí tôn của tôi. Người không ưng thuận, sợ
đi đường gió máy hay gặp vía vang trêu quở. Con chắc nếu mẹ nom thấy thằng nhỏ,
mẹ cũng thích lắm. Con tiếc không ẵm về chơi cho bà ngoại ẵm. Hai mắt nó to thế
này (nàng vòng ngón tay cái, ngón tay trỏ) nó bụ bẫm, da dẻ thơm phức, nó không
quấy khóc, lúc nào cũng đói, háu háu đòi ăn. Những chiếc răng nó trắng nõn như
hạt trai, nó đã đứng được vững.

Bà mẹ nghe Từ Hy khen con khen thằng nhỏ tuấn tú,
đĩnh ngộ, khỏe mạnh, bà la lên:

- Im đi cô, im đi cô, thật cô chẳng biết gì. Nếu bọn
tà thần nghe thấy cô khoe khoang con thế thì hay đáo để. Cô không sợ bọn tà ma
quỷ quái chỉ rình bắt những đứa trẻ xinh xắn, dễ nom.

Nói xong, bà cụ quay đầu về bốn phương, nói thật
to:

“Những người cô này nói với tôi sai hết. Tôi nghe
người ta nói với tôi con cô này ốm nhom, ốm nhách, xấu xí, ngu đần.”

Từ Hy phì cười, lấy tay bịt mồm mẹ lại.

- Con không sợ.

- Sợ hay không, đừng có nói.

Từ Hy chỉ cười. Nàng tung tăng đi chơi khắp nhà,
nhìn những gian buồng rất quen thuộc, trêu ghẹo em gái, cô em bây giờ ngủ một
mình một giường.

Ngồi một mình nói chuyện với mẹ, chuyện cửa chuyện
nhà, chuyện xa chuyện gần, nàng hỏi mẹ có đám nào hỏi em chưa, nàng cố tìm
trong cái hàng quý phái một tấm chồng cho em.

- Con sẽ tìm một chàng trai khỏe mạnh, bảnh trai,
con nhà quý phái, con bắt phải lấy em con.

Mẹ nghe con nói thích lắm, bà nói:

- Nếu con có thể lo cho em con, việc đó hay lắm, một
việc hiếu nghĩa đối với mẹ.

Thời giờ trôi qua vùn vụt, cả nhà vui mừng việc Từ Hy
về chơi nhà. Đến quá trưa, người ta dọn lên một mâm cơm rất thịnh soạn. Lư Mã
tíu tít lo sửa soạn, giục giã bọn nấu bếp làm thức ăn. Gần chiều viên chưởng
quản thái giám nói với Từ Hy sửa soạn để cáo biệt.

- Tâu lệnh bà, gần đến giờ hồi loan. Hạ thần phải
tuân lệnh Chúa thượng.

Biết việc về bất khả kháng, nàng vui vẻ gật đầu,
nàng lại nghiễm nhiên trở thành bà Tây cung Thái hậu. Lý Liên Anh đem vương
miện, nàng đội lên đầu. Uy nghi dưới chiếc vương miện, nàng ngồi bệ vệ giữa
gian nhà rộng. Bao nhiêu người trong nhà trở lại là thần dân.

Tất cả mọi người lần lượt đến chúc tụng cáo biệt,
mỗi người nàng nói một vài câu và trao cho một món quà. Riêng Lư Mã được nàng
cho tiền. Sau những lời chào hỏi cuối cùng, nàng dừng lại một lúc đưa mắt nhìn
gian phòng. Nàng rất sung sướng khi được sống một ngày như khi còn ấu thơ. Nàng
cũng biết chuyện về thăm nhà lần này là lần đầu mà cũng là lần chót, không bao
giờ có cuộc hội ngộ như thế nữa. Tuy lòng nàng vẫn như xưa, song nàng nhận thấy
cũng có sự thay đổi. Đúng thế nàng vẫn được mọi người mến yêu, nhưng sự mến yêu
ngầm có ý trục lợi ở trong. Chú nàng nói gần, nói xa những món nợ ông không thể
trả được, các em trai nàng muốn may mặc sắm sửa, bà mẹ ân cần nhắc lại lời nàng
đã hứa kiếm một tấm chồng cho em. Nàng hứa hẹn thõa mãn mọi người, nàng để tâm
thực hiện những lời nàng đã hứa. Lúc chia tay bao nhiêu lời hàn huyên, bạn bè.
Số phận đã an bài, nàng phải xa nhà, xa mẹ, anh em họ hàng.

Khi nàng đã hiểu số phận như vậy, nàng trở lại vui
vẻ, không bận bịu lúc chia tay. Nàng mạnh bạo bước ra ngồi trên xe loan, viên
thái giám kéo rèm che kín.

Từ Hy trở về cấm thành. Khi song loan đến cửa Ngọ
môn, đội vệ binh gác cổng đã đánh trống, khua chiêng, báo hiệu đã đến giờ đóng
cổng thành. Bọn lính kèn, áo dài, thổi những chiếc kèn đồng lớn, giơ lên, giơ
xuống nhịp nhàng, theo tiếng trống, tiếng chiêng, thổi lên từng hồi, trong bầu
không khí phẳng lặng buổi chiều tà. Tiếng chuông đồng gõ lên ba hồi, báo hiệu
hết ngày, trong cấm thành, nội bất xuất ngoại bất nhập.

Màn đêm từ từ buông xuống. Bọn lính tuần canh lên
các chòi canh. Chiếc song loan qua cổng thành. Từ Hy ngồi trong xe loan cổng
thành đóng lại.

Mùa đông năm đó, trời rét hơn mọi năm, những trận
bão gió từ phương Bắc thổi xuống... Mọi sự sinh hoạt bị tê liệt.

Sự giao dịch với người ngoại quốc mỗi ngày một phiền
toái, khó khăn, tình thế có vẻ khẩn trương.

Triều đình nhà Thanh tìm cách hòa hoãn cho đến khi
tổ chức được một đoàn quân tinh nhuệ để có thể đương đầu tự vệ. Nhưng chưa có
kế hoạch chỉnh đốn binh mã. Một vấn đề trọng đại, sự tồn vong cả một quốc gia,
vượt khả năng một ông vua quen sống an nhàn, hưởng thụ, ông lo lắng quá, mất ăn
mất ngủ. Sự thanh bình bị một cuồng lực đe dọa. Cái gì sẽ thắng: Cuồng bạo hay
ôn hòa?

Tình thế mỗi ngày một nguy ngập, ông vua cuống cuồng
lo sợ không biết xoay sở cách nào trong lúc bối rối, ông nghĩ đến nhờ thần lực
để phù trợ. Ông xuống chiếu tái lập một cổ lễ đã bỏ từ đời nhà Minh nhân tiết
thanh minh thiết lập trai đàn cúng lễ liệt vị Tiên đế hoàng triều. Trai đàn
thiết lập trong một ngôi đền rất cổ xưa tọa lạc một nơi rất rộng, có những cây
thông cổ thụ hàng mấy trăm năm, thân cây vặn vẹo, ngả nghiêng trải qua mưa gió
của thời gian. Không có tiếng chim muông, về mùa xuân chỉ có đàn hạc trắng đến
làm tổ, đẻ trứng trên cây, sang thu đàn chim lại bay đi.

Hoàng thượng cùng các thân vương, đình thần đến làm
lễ. Giờ hành lễ, một giờ trước rạng đông, sương mù dày đặc, nhìn không rõ mặt.
Hai hôm trước ngày lễ, người ta lấy ở thư viện hoàng gia những bài vị của các
Tiên vương nhà Thanh. Dưới bóng hàng thông dày đặc che phủ không một tia sáng
lọt qua, trong đền ngoài sân tối đen, bọn thái giám phải thắp những ngọn đèn
lồng lớn.

Lễ nghi đã sữa soạn xong chỉ còn chờ Thiên tử đến
hành lễ. Ngày hôm trước ông vua phải trai giới không ăn, không uống, không ngủ.
Trong ba ngày toàn dân không được ăn thịt, ăn tỏi, dầu, mỡ, rượu và ca hát. Các
tòa án đóng cửa ba hôm liền, không một vụ án nào được đem ra xét xử.

Trong khi trời còn tối đất, viên quan coi về phẩm
vật cúng tế, báo cáo đã giết mấy con vật làm lễ, huyết để vào một chiếc chậu,
đem chôn cùng với long. Các thân vương bá cáo bài văn tế đã làm xong, bài văn
tế mà Thiên tử đọc trước bàn thờ các vị Tiên vương, cầu xin cho triều đại được
thịnh trị, toàn dân được an cư lạc nghiệp.

Khi bài văn tế được đọc xong thì trời vừa sáng,
những con chim bồ câu trắng ngủ dưới mái hiên đình thức dậy. Xào xạc bay lượn
trên những ngọn thông, những cây nến đã tắt. Gió thổi, bụi, cát bay xoắn ốc
tròn trong đền dưới ánh sáng vàng nhạt mặt trời mới mọc. Xa giá hồi loan, Hoàng
thượng trở về hoàng cung. Dân gian lại tiếp tục công việc thường nhật, tin
tưởng Thiên tử đã làm lễ cầu an, xin trời phật, các Tiên đế hộ trì cho trăm họ
an lạc.

Cuộc tế “giao” Thiên Địa, Tiên vương, nhân tiết
thanh minh đầu xuân để xin ơn trên phù hộ cho quốc thái dân an, Hoàng thượng
vững lòng nên đến tháng sáu âm lịch để tránh mùa hè nóng bức ở thành kinh, Hoàng
thượng quyết nghị đem lưỡng cung và triều đình đi nghỉ mát ở Di Hòa cung.

Đã lâu nhà vua đi nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng nhưng công
việc quốc gia đa đoan, không sao đi được.

Hoàng thượng vẫn sợ khi vắng ngài ở kinh thành, bọn
giặc người Hán nổi lên chiếm hoàng thành hay bọn người Tây phương, đột nhiên
kéo hạm đội, chiến thuyền lên phía Bắc như họ đã từng dọa nhiều lần. Nhưng
những biến cố nguy kịch đó hiện nay không có, mà ví dù viên tổng đốc Lưỡng
Quảng có gửi những tờ phúc trình khẩn cấp về tình thế thì kế hoạch đã hoạch
định sẵn là chính sách trường kì, kéo dài thời gian, lúc này án binh bất
động.

Một buổi chiều trăng tròn, Từ Hy với dáng điệu thướt
tha kiều diễm, mồm chúm chím cười, một nụ cười làm mê hoặc, ngây ngất người
khác đến bảo ông vua:

- Hoàng thượng cho thần thiếp đi phò giá. Gió đồi
núi trong lành rất thích hợp để thân thể khang cường.

Ông vua này cần phải tĩnh dưỡng, bồi bổ để phục hồi
khí lực. Ông bị bệnh tê liệt trong năm năm nay, nhiều khi ông không thể đi
được. Lúc đi ông phải vịn vào hai vai thái giám, làm như hai chiếc nạng. Ông
không thể giơ cao hai bàn tay khỏi đầu. Nửa người về phía trái hoàn toàn bị tê
liệt, cử động vô cùng khó khăn, nặng nề. Được một người đàn bà trẻ đẹp như để
sưởi tấm thân đau đớn, bệnh hoạn an ủi được phần nào, nên khi nghe nàng nói đi
nghỉ mát để thân thể được tráng kiện ông nghe ngay. Ông xuống chiếu cho tổ chức
cuộc thừa lương trong một tháng nữa. Cung điện Viên Minh cách xa kinh thành mười
ba cây số.

Tuy dáng điệu uy nghi, đường đường một bà Thái hậu
song Từ Hy còn ít tuổi, có thanh niên tính, nên nghĩ đến chuyện đi ngao du miền
sơn cước, trong lòng vô cùng thích thú, sung sướng. Sự thực, nàng không thích
những cung điện đồ sộ, nguy nga cổ kính, khắc khổ, số phận đã đem nàng đến giam
hãm ở đó, nàng muốn có những tư thất riêng biệt, có những mảnh vườn xinh xinh,
không ai biết tới, một nơi vắng vẻ, tĩnh mịch, để tĩnh dưỡng, nghỉ ngơi xa lánh
những chuyện về quốc gia đại sự. Nàng nuôi ở trong cung một con chó cái, con
chó này đã đẻ một lũ chó con, nàng chăm nom, tiêu khiển cũng như những con chim
rất đẹp, đủ màu sắc, nuôi trong lòng. Tính nàng thích những con vật sống tự do
theo thiên nhiên bay nhảy. Nàng bắt chước tiếng kêu con dế, thường đậu trên
ngón tay nàng và nàng tập bắt chước tiếng hót chim họa mi thường bay lượn trên
đầu nàng. Nàng thích những con vật đó, chúng cũng mến nàng. Thỉnh thoảng, nàng
đặt con ngồi trên đùi, hai mẹ con ngồi nhìn những chú vịt con mới nở, hay những
con cho nhảy nhót nô đùa. Những lúc đó tiếng cười của bà Tây cung rất hồn
nhiên, các thể nữ phải mỉm cười, lấy quạt che mồm. Từ Hy không để ý người nào
chê cười hay chỉ trích, nàng rất hồn nhiên như những con vật nàng đang đùa với
chúng. Tuy chu vi cấm thành rộng lớn đến sáu cây số vuông, Từ Hy vẫn thấy bực
bội, nàng muốn ra Viên Minh nàng vẫn thường nghe nói nơi đó, phong cảnh thiên
nhiên tuyệt đẹp.

Viên Minh, một nơi thừa lương, đã được xây cất cách
đây hàng mấy thế kỉ, gần một suối nước chảy bất tận, nước trong suối rất mát,
hương vị ngọt, người ta mệnh danh là Suối Ngọc. Vườn Viên Minh trước khi bị
giặc tàn phá, hai thế kỉ sau, dưới triều Tiên đế Khang Hy. Được trùng tu dưới
triều vua Càn Long, một khu vườn bát ngát, có bề rộng, có bề sâu, có những
chiếc cầu bằng cẩm thạch bắc ngang qua sông, do những người rất tinh xảo được
kén chọn vào làm. Vua Càn Long rất vinh dự về Viên Minh, cảnh vật thiên nhiên
lại được bàn tay con người tô điểm, một nơi thừa lương lộng lẫy hùng vĩ.

Vua Càn Long nghe nói vua nước Pháp ở một xứ nào xa
xôi, có những hoa viên rất đẹp, vua có hỏi những nhà truyền giáo và những nhà
ngoại giao Pháp. Hồi đó các vua nhà Thanh giao hảo với người Tây Phương vì
không hiểu dã tâm của họ. Khi vua Càn Long nghe các cố đạo tả cảnh những lâu
đài, cung điện của vua nước Pháp, Càn Long cũng muốn lập nên cung điện theo
kiểu đó. Các nhà truyền giáo muốn lấy lòng vua Càn Long đem ở Ý, ở Pháp sang
những họa đồ các cung điện vua chúa Âu châu. Vua Càn Long chọn lựa những kiểu mẫu
hợp ý. Khi vua Càn Long băng hà, cung điện đóng cửa.

Người kế vị vua Càn Long (vua Nhân Tôn) thích ở
nhiệt Hà (Jehol). Ở đó cũng xây cất cung điện rất nguy nga. Ông vua này bị sét
đánh chết vào một mùa hè có cơn dông tố. Vua Nhân Tôn lập Thế tử lên kế vị tức
là vua Đạo Quang thân phụ Kim thượng Hàm Phong. Vua Quang Đạo tính tằn tiện,
không muốn hao tổn công quỹ, nên về mùa nóng không đưa quần thần lên thừa lương
ở Viên Minh.

Cuộc khởi hành lên Viên Minh được tổ chức vào một
buổi sáng mùa hạ lúc trời chưa sáng rõ trước sự hân hoan của mọi người. Tất cả
đình thần, văn võ bá quan, cung tần mĩ nữ ở hai cung, các thân vương đều được
đi theo hộ giá. Sáng hôm đó đẹp trời, đường đi ẩm ướt có sương mai. Từ Hy dậy
rất sớm, ăn vận thuờng phục để đi về vùng quê, đồ trang sức nàng chỉ đeo có
chuỗi hạt trai… Nàng sửa soạn xong đã lâu vua mới thức dậy.

Vào giờ Mão, xe chuyển bánh, cuộc khởi hành bắt đầu.
Đi đầu có năm lá cờ ngũ hành, cờ tiết mao, phủ việt, các thân vương, hoàng tộc,
ngự lâm quân cưỡi ngựa dưới quyền chỉ huy Nhung Lữ cưỡi con ngựa bạch đi đầụ…
Tiếp theo là võng Từ Hy, có Thái tử và người vú em. Tiếp theo là võng bà Đông
cung (Từ An) rồi đến ngọc liễn vua ngự. Hai bà Hoàng hậu này không nhìn mặt
nhau đã hai tháng nay. Sáng hôm đó Từ Hy nhìn thấy nét mặt ốm yếu xanh xao của
bà Đông cung, Từ Hy hối hận đã quá vô tình, nguyện từ nay thắt lại tình chị
em.

Suốt dọc đường, đám rước đi qua, có cắm cờ đuôi theo
như báo hiệu cho dân chúng biết giờ Hoàng thượng đi qua, cấm chỉ đàn ông, đàn
bà, con nít đến những quãng đường có cắm cờ. Đám rước đi qua những đường phố,
cửa đóng im ỉm, không một bóng người qua lại, hoàn toàn vắng lặng, không một
tiếng động.

Khi đến Viên Minh, Từ Hy truyền làm bánh ngọt, bánh
mặn, pha trà xanh, thứ trà bà ưa dùng, bà tắm rửa, mặc bộ đồ mát bằng lụa rồi
đi nằm. Gió đêm ở đây mát rượi hây hẩy, bà lạ chỗ không sao ngủ được.

Bà đứng tựa cửa sổ nhìn ra ngoài, trong khi các viên
chức tùy tùng đi đường mệt mỏi, ngủ đã lâu. Chỗ cung nàng ở xây trên một mõm
đất cao hơn trường thành, đứng ở đó có thể nhìn bao quát dãy núi ở xa dưới ánh
trăng soi. Cảnh vật êm đềm, yên tĩnh, không khí mát rượi, ánh trăng khi tỏ khi
mờ, tâm hồn bà thư thái, thấy thiu thiu buồn ngủ. Dưới bóng trăng thanh, gió
đưa thoang thoảng mùi hoa huệ, tiếng ve sầu kêu ra rả trước mùa. Bà cảm thấy
tinh thần sảng khoái, những chuyện chiến tranh nhiễu loạn, tạm gác một bên,
thân tâm thư thái do ảnh hưởng của ngoại cảnh. Bên tay mặt cạnh cung bà là cung
Vân Phi, cung bà Thái hậu Từ An.

Không nhất định phải là ngày mai, bà chờ hôm nào
trong lòng thật thư thái, bà sẽ sang chơi nhà người chị họ, bà Thái hậu Từ An,
nối lại tình giao hảo. Nghĩ cũng thấy lạ, hai chị em lúc nhỏ sống chung nhà ở
phố Hàng Thiết, giờ đây lại gần nhau cùng chung một chồng. Ngồi miên man suy
nghĩ, bà liên tưởng đến Nhung Lữ, nhớ lại một lần đã bốn mắt gặp nhau, đột
nhiên trong lòng thấy muốn nghe tiếng chàng, muốn có chàng ở bên cạnh lúc này
thì thích quá. Làm sao nàng không cho gọi chàng đến, nói là để hỏi han, bàn bạc
một việc gì? Nhưng biết lấy cớ gì để gọi chàng đến. Cố tìm một lí do, bà sực
nghĩ đến lời hứa với mẹ, kiếm một tấm chồng cho em. Như thế, lí do rất vững
chắc xác đáng, một câu chuyện như vậy cần phải bàn bạc với một người trong họ.
Nàng có thể nói rõ với tên thái giám Lý Liên Anh không cần giấu giếm:

“Ta có một việc nhà cần phải giải quyết về lời ta
hứa với mẹ ta. Ta muốn thảo luận với người anh họ, viên quản ngự lâm quân.”

Trăng thanh gió mát, trong không khí phảng phất mùi
hương thơm ngát, trong lòng phơi phới, nàng cảm thấy sung sướng, hạnh phúc.
Giữa khung cảnh thần tiên như thế này, người ta có thể làm được một việc gì
khác thường.

Nàng buồn ngủ, leo lên giường nằm, xung quang các
thể nữ đã ngủ, trải đệm xuống nền nhà.

Sáng hôm sau, trời quang đãng, tuy không có gió nhưng
rất mát trời, đêm qua mưa ở mạn Bắc xa xa, Từ Hy thấy xung quanh mọi việc như
khác lạ, nàng hí hửng sung sướng như một đứa trẻ nhỏ. Nàng muốn đi xem tất cả
cùng một lúc: cung điện, lâu đài, hồ nước, dòng sông uốn khúc, vườn hoa, đình
tạ. Lại ở trong cung điện có bao nhiêu thứ tàng trữ từ hai thế kỉ nay của các
vua chúa hoàng triều. Có hàng trăm ngàn tấm lụa, những bọc lớn lông thú ở Tây
Bá Lợi Á, những đồ vật kì diệu của các nước Tây phương, những cống phẩm của Tây
Tạng, Thổ Nhĩ Kỳ, Cao Ly, Nhật Bản và các tiểu quốc chư hầu nhờ ơn Thiên tử bảo
hộ. Người ta cũng thấy đồ gỗ rất đẹp, những sản phẩm rất quý của các tỉnh miền
Nam, những đồ trang trí bằng ngọc, bạc, vàng, những lọ cắm hoa bằng vàng có gắn
những viên đá quý của Ấn Độ.

Theo lệnh Thiên tử, chiều chiều gánh hát của hoàng
triều diễn tuồng. Lần đầu khi vừa được tuyển vào cung, Từ Hy được coi tuồng
thỏa thích, nàng đã đọc nhiều sách những tiểu thuyết lịch sử, nghiên cứu về hội
họa, những bản văn cổ, nhưng khi nhìn lên sân khấu thấy những nhân vật xuất
hiện trước mắt bằng da, bằng thịt. Nàng tưởng tượng như đang cùng sống với các
bà hoàng, bà chúa xa xưa. Khi tan hát, nàng đi ngủ, thấy lòng buồn khi coi một vở
tuồng buồn, lòng thấy vui khi coi một vở tuồng vui, nhưng dù buồn hay vui nàng
rất thích thú.

Tất cả những kho tàng chồng chất ở Viên Minh, nàng
thích nhất là Bảo Quốc thư viện. Tiên đế Càn Long đã mất bao nhiêu công để thu
thập những cổ thư từ bốn nghìn năm. Nhà vua sai bọn nho sĩ sưu tầm, sao lục
những cổ thư, rải rác khắp trong nước, kết tinh lại thành một kho tàng vô cùng
có giá trị. Để đề phòng các giặc giã hay hỏa hoạn phá hủy, người ta chép mỗi
cuốn sách làm hai bản, một bản lưu trong thư viện hoàng gia ở hoàng thành, một
bản để ở thư viện Bảo Quốc Viên Minh. Từ Hy chưa được coi những cuốn cổ thư vì
những bản lưu trữ ở trong hoàng thành, trong cung Văn khế quốc bảo, mỗi năm chỉ
đem ra một lần, nhân ngày lễ văn học. Những bậc đại nho đọc, trích lục và bình
giải để Hoàng thuợng thưởng lãm. Vua Thế Tổ (Tần Thủy Hoàng) cách đây một nghìn
tám trăm năm, dùng chính sách bạo ngược phần thư khanh nho (đốt sách, chôn sống
học trò) hủy diệt nền văn hóa cổ để dễ bề cai trị. Để bảo toàn những khuôn vàng
thước ngọc của Khổng phu tử được lưu truyền mãi mãi cho hậu thế, nên Tứ Thư và
Ngũ Kinh được khắc vào đá, cát trong cung Văn Hiến, các cửa ra vào bao giờ cũng
đóng kín.

Ở Viên Minh, Từ Hy chỉ đọc sách khi nào trời mát hay
bà chán ngắm phong cảnh.

Thấm thoắt ở Viên Minh đã ba tuần, tuy bà còn rất
nhiều công việc bận rộn nhưng cuộc đua thuyền rồng, ngao du ngắm phong cảnh,
chơi với con những đêm vào hầu vua, tuy nhiên hình ảnh Nhung Lữ vẫn canh cánh
trong lòng. Hình ảnh chàng như in sâu trong tâm não không thể nào quên được,
muốn được trò chuyện gần gũi chàng.

Một hôm, bà đã chán những thú vui thường ngày ở Viên
Minh, bà quyết định thực hiện ý nghĩ, một hoài bão mà bà do dự nay lần mai lữa.
Bà ra hiệu bảo Lý Liên Anh đến gần. Người thái giám này lúc nào cũng ở gần bà,
như một tên cận vệ. Khi nom thấy ngón tay bà đeo đầy nhẫn ngoắc, anh vội vàng
chạy đến quỳ trước mặt, đầu cúi để nhận chỉ thị.

Bà nói rất rõ, dõng dạc:

- Có một việc làm ta băn khoăn suy nghĩ, là lời ta
hứa với mẹ ta về viện hôn nhân của em gái ta. Mấy tháng trời đã trôi qua, ta
vẫn chưa thực hiện lời hứa đó. Chắc ở nhà mẹ ta mong lắm. Nhưng ở đây có ai
thân thích để ta bàn luận. Hôm qua ta nhớ ra viên quản ngự lâm quân là anh em
họ với ta. Chỉ có hắn mới giúp ta được. Mi đi triệu thỉnh hắn vào trình diện
ta.

Bà nói mấy lời đó trước mặt các thể nữ. Vì địa vị
cao sang, bà làm gì phải minh bạch, không có việc gì gọi là bí mật. Mọi công
việc phải làm giữa thanh thiên bạch nhật, mọi người nom và nghe thấy. Ra lệnh
cho tên thái giám xong bà lại bệ vệ ngồi trên ngai, một chiếc ngai chạm trổ rất
đẹp, cẩn Ngà Diến Điện. Bọn thể nữ nghe mấy lời bà truyền không ai tỏ vẻ ngạc nhiên.

Lý Liên Anh, bây giờ đã biết tính bà chúa, hắn phải
tuân lệnh ngay, nếu chậm trễ bà nổi cơn lôi đình, sự nguy hại không thể nào
lường. Không ai có thể nghi ngờ những ý nghĩ đen tối, không ai dám nói, dám
hỏi. Lý Liên Anh còn nhớ, một hôm đã lâu, hắn được sai đi gọi Nhung Lữ, hắn đã
dắt Nhung Lữ đến tận cửa phòng nàng. Khi Nhung Lữ bước vào, cửa phòng đóng kín,
Lý Liên Anh đứng với một a hoàn hàng bao nhiêu giờ, chờ ngoài sân.

Chỉ có hai người a hoàn và Lý Liên Anh biết có Nhung
Lữ trong phòng nàng. Đến chiều, khi Nhung Lữ ra đi, nét mặt có ý khác, không
nói một lời nào, không nhìn người thái giám đứng đó. Đến hôm sau, Yehonala
phụng chỉ lên hầu Hoàng thượng. Mười tháng sau Thế tử chào đời.

Ai biết... Ai có thể biết...?

Nghĩ đến chuyện trước đã được chứng kiến, Lý Liên
Anh mỉm cười, hai tay xoa vào nhau, đi gọi Nhung Lữ vào hầu.

Ngày hôm xa xôi đó ở hoàng cung, lần đầu và cũng là
lần chót, Từ Hy bí mật tiếp xúc với người anh họ. Sau ngày ấy bà tiếp người anh
họ công khai giữa bọn thể nữ. Bà ngồi trên ngai trong một gian phòng rộng lớn,
bà chờ Nhung Lữ đến, khung cảnh này rất thích hợp. Những tấm tranh lụa treo
trên tường, chiếc ngai dựa lưng vào tấm bình phong bằng bạch ngọc, xung quanh
có bày những chậu bông, giữa một khung cảnh nguy nga, tráng lệ như thế bà Thái
hậu vẫn có những phụ tính, bà để ý nhìn con chó đang vờn bốn con mèo nhỏ. Bà ở
trên ngai bước xuống, lại gần mấy con vật. Bà thủng thẳng đi khắp gian phòng
giữa các thể nữ, khen người này có nước da sáng, người kia có mái tóc uốn đẹp.
Khi bà nghe thấy tên giám tiến gần đến kèm theo có tiếng chân người mạnh bạo
bước theo, bà vội vàng trở lên ngồi trên ngai, hai chân bắt chéo, hai bàn tay
đầy nhẫn, với dáng điệu bệ vệ uy nghi, bọn thể nữ mỉm cười, lấy quạt che
mồm.