CHƯƠNG MƯỜI
LĂM

BÀ CỤ
MATILDE VÀO CUỘC

Bà Matilde nói:

- Tôi đang tính đi đến một nơi để dưỡng bệnh.

Bác sĩ Donaldson ngạc nhiên:

- Dưỡng bệnh ạ?

Ông ta còn trẻ nên dễ ngạc nhiên. Thấy vậy bà cụ
Matilde tiếc ông bác sĩ già trước đây, người đã điều trị cho bà trong nhiều
năm.

Bà cụ nói:

- Đúng thế. Thời xưa, khi cần dưỡng bệnh, người ta
tìm đến những nơi có nước khoáng hoặc có khí hậu trong lành, thường là miền
núi, như Marienbad, Carlsbad, Baden-Baden, và nhiều nơi khác nữa. Nhưng hôm
trước tôi đọc báo thấy nói đến một địa điểm nước khoáng mới được phát hiện,
hình như ở xứ Bavière thì phải. Tôi chỉ biết chắc đó là ở Áo. Nghe đồn thì đấy
là nơi tuyệt vời, có thứ nước nóng mùi khăm khẳm như nước cống nhưng rất tốt
cho những bệnh nhân thấp khớp mãn tính như tôi. Lại có đường trên núi để dạo
chơi, rồi có các nhân viên chuyên môn về xoa bóp...

- Tôi có nghe nói đến nơi đó. Được quảng cáo rất
nhiều trên báo chí.

- Ông biết tính người già đấy. Thích được thử
những thứ gì mới phát hiện, vả lại đấy là nơi mới mẻ, tôi chưa từng đến và cũng
chưa từng nghe thấy bao giờ. Tôi hi vọng đến nghỉ ở đấy, sức khỏe tôi sẽ khá
lên. Nhưng tôỉ vẫn còn đôi chút nghi hoặc cho nên muốn hỏi ý kiến ông. Ông nghĩ
sao về nhận xét của tôi, ông bác sĩ?

Bác sĩ Donaldson không còn trẻ như bà bệnh nhân
tưởng, ông cũng đã gần đến tuổi bốn mươi. Và ông hiểu rằng nên chiều theo ý
thích của người bệnh, nếu ý thích đó không trái với khoa học và không có gì tai
hại.

Ông nói:

- Tôi nghĩ không có hại gì. Có điều đi hơi xa, e
bà mệt. Nhưng điều này cũng không còn đáng ngại nữa, vì ngày nay phương tiện giao
thông rất tiện lợi. Bà có thể đáp máy bay. Nhưng bà nên đem theo cô Leatheran,
được không ạ?

- Con Amy ấy à? Tất nhiên rồi. Nhất định tôi phải
có nó đi theo giúp đỡ.

***

Bà Matilde đưa mắt quan sát khắp phòng nghỉ của
khách sạn. Căn phòng rộng rãi, đầy đủ tiện nghi, nhưng hơi khô khan. Trên tường
treo một tấm biển bằng kiểu chữ gô-tich. Tiếng Đức của bà Matlide không còn tốt
như xưa kia, nhưng nhìn những dòng tiếng Đức viết kiểu chữ cổ đó, bà bỗng thấy
như mình trẻ lại mấy chục tuổi. Ôi! Tuổi trẻ! Bà Matilde nhớ lại bao nhiêu kỉ niệm
thời còn trẻ trung.

Có tiếng gõ cửa nhè nhẹ. Cô Amy ló đầu vào, hỏi:

- Bà chủ có ngủ được không ạ?

- Rất ngon, Amy yêu quý. Ta đang muốn nhờ cháu ra
bưu điện bỏ cho ta lá thư. Cháu đợi ta một chút nhé.

Nói rồi bà Matilde ngồi vào bàn, lấy tờ giấy ra
viết. Lát sau bà đặt bút xuống, lẩm bẩm:

- Chắc bà ta ngạc nhiên lắm đây!

Cô Amy hỏi:

- Bà chủ vừa bảo gì ạ?

- Ta đang viết lá thư cho bà bạn mà ta đã kể cháu
nghe rồi đấy.

- Cái bà đã năm chục năm nay bà chủ chưa gặp phải
không ạ?

- Chính là bà ấy đấy.

- Ngày nay con người ta chóng quên lắm. Cháu sợ bà
ấy không nhớ ra. Nửa thế kỉ rồi còn gì!

- Nhớ ra chứ! Làm sao quên được bạn bè hồi nhỏ,
khi cả hai mới chỉ mười hoặc hai mươi tuổi? Những người bạn đó bao giờ cũng
được giữ nguyên trong trí nhớ. Thậm chí người ta còn nhớ mãi cả những tính tốt
và thói xấu của nhau, nhớ kiểu mũ họ thường đội rồi cách họ cười... Chỉ những
người mới gặp sau này mới dễ bị quên thôi. Đúng thế, bà này với ta không thể
quên nhau được.

Khi cô Amy đem lá thư đi, bà Matilde nhìn theo và
suy nghĩ.

***

Bà Matilde được đưa vào một trong những phòng
khách lớn của tòa lâu đài cổ. Tháp tùng bà trong chuyến thăm viếng bạn cũ này
là cô Amy.

Tuy bà Matilde đã hết sức cẩn thận trong việc lựa
chọn cách ăn mặc, nhưng trước khi rời khách sạn cô Amy vẫn chưa hài lòng. Cô
rất quý bà chủ và rất mong bà chủ đạt kết quả trong chuyến đi này. Cô nói:

- Bà chủ có sợ tấm áo dài này hơi cổ quá không?

- Ta biết chứ. Tuy là áo mua ở hiệu Patou thật
nhưng do mua đã lâu nên trông cũ kỹ. Vả lại ta không muốn tỏ ra là người giàu
có và hoang phí. Ta chỉ là người xuất thân từ một gia đình quý tộc nghèo. Tất
cả những ai dưới năm mươi tuổi nhìn thấy ta mặc tấm áo cũ kỹ này đều sẽ khinh
thường ta. Nhưng người mà ta sắp gặp lại là người sẵn sàng bắt các vị khách
giàu có đợi bên ngoài để tiếp một người bạn nghèo thuở nhỏ. Phong tục thời xưa
từ tổ tiên không dễ quên được. Nhân tiện, cháu mở va li lấy cho ta tấm khăn
bằng da trăn.

- Bà chủ định quàng cái khăn ấy ạ? Thứ ấy thì cổ
lỗ quá đấy.

- Đúng thế, nhưng ta vẫn giữ nó cẩn thận. Ta muốn
bà Charlotte này nhìn thấy một bà già xuất thân từ một trong những dòng họ quý tộc
bậc nhất nước Anh lại buộc phải mặc một bộ quần áo cũ kĩ. Ta sẽ mặc thêm cả tấm
áo măng tô bằng lông rái cá, cũng cổ lỗ, nhưng xưa kia nó đã từng được coi là
tấm áo rất đẹp.

Thế là mặc như vậy, bà cụ Matilde cùng với cô Amy
lên xe ô tô, vượt qua khoảng mười lăm cây số đường núi, lên đến tòa lâu đài cổ
này.

Bà Matilde đã hình dung được phần nào bà bạn thuở
nhỏ hiện nay, vì ông cháu Stafford của bà đã miêu tả bà bạn kia trông giống như
một con cá voi. Mà đúng như thế, khi bà chủ lâu đài tiếp bạn cũ, bà Matilde
nhận thấy cô Charlotte xưa kia nay đã thành một mụ già to béo, bệ vệ, mặt đầy
nếp nhăn, trông không còn chút nào của cô gái thanh mảnh xưa kia.

Bà Charlotte tiếp bạn thuở nhỏ trong một phòng
khách rộng thênh thang, trang trí vô cùng sang trọng, diêm dúa, trên tường treo
rất nhiều bức họa vô giá.

Đứng lên một cách hết sức nặng nề, vất vả,
"con cá voi" chậm chạp bước lên vài bước.

- Matilde!

- Charlotte!

- Ôi, sau ngần ấy năm, mà bà vẫn cố đến thăm tôi
được, kể cũng lạ đấy!

Bà Matilde dùng tiếng Đức không khó khăn gì lắm.
Còn bà Charlotte dùng tiếng Anh pha giọng mũi kiểu Đức. Bà Matilde nhận thấy bà
bạn quá xấu xí, thậm chí có thể gọi là dị dạng. Tuy nhiên, chỉ lát sau, do hồi
tưởng lại quá khứ, bà bỗng thấy đôi chút tình cảm quý mến đối với người phụ nữ
già nua, to béo và toàn mỡ kia.

Nhưng liền sau đó bà Matilde sực nhớ xưa kia
Charlotte đã là một cô gái đáng ghét. Cô ta không được ai yêu và cô ta cũng
chẳng yêu ai. Dù sao thì những hình ảnh thời niên thiếu cũng có tác động, và
muốn nói gì thì nói, những kỉ niệm thời cùng ngồi ghế nhà trường cũng có giá
trị nhất định của chúng. Bà Matilde thầm nghĩ, không biết hồi đó Charlotte có
mến bà chút nào không? Cô ta quả có khéo léo với Matilde và rất thèm được làm
chủ một lâu đài quý tộc ở nước Anh.

Cụ thân sinh, ra bà Matilde tuy được coi là nằm
trong số đại quý tộc lớn nhất của nước Anh nhưng nghèo. Lâu đài cụ sở hữu thực
ra là do thừa kế của tổ tiên. Cụ đã suýt phải bán đi nếu không có khoản tiền
của bà vợ bỏ vào cứu vãn. Bà cụ cậy giàu, đối xử với chồng rất thô bạo, thậm
chí độc ác nữa. May mà Matilde là con của bà kế. Mẹ Matilde là một phụ nữ hết
sức đáng mến. Tuy xuất thân là diễn viên, nhưng bà có cách ứng xử như một nữ
công tước thực thụ.

Đôi bạn thuở nhỏ nhắc lại một số kỉ niệm thời trẻ,
những lần bị các thầy giáo quở phạt, số phận may mắn hoặc bất hạnh của một số
bạn bè.

Đầy tớ bưng đồ uống và bánh trái đến.

Bà Matilde nói khẽ:

- Đúng ra tôi không dám dùng những thứ này, vì bác
sĩ bảo tôi phải kiêng. Nhưng hôm nay tôi phá lệ, và tôi cảm thấy mình có quyền
thoải mái làm theo ý thích, chị có tán thành không? Tôi thèm được sống lại thời
trẻ đôi chút, à, mà đứa cháu tôi hình như đã đến đây thăm chị, có phải không
nhỉ? Tôi quên mất tên cô gái đã dẫn nó đến đây. Nữ công tước...

- Renata Zerkowski.

- Phải rồi, Renata! Thằng Stafford cháu tôi có vẻ quý
mến cô ta lắm. Hôm về gặp tôi, nó ca tụng tòa lâu đài của chị hết lời, và nó
khâm phục chị hết sức. Nó sôi nổi nói về hoạt động xã hội của chị, những chàng
trai quây quanh chị và sùng bái chị. Nghe cháu nó nói thế, tôi rất mừng, thấy
cuộc sống của chị quả là thú vị. Tôi thua xa chị. Tôi lắm bệnh tật quá. Tuy chỉ
toàn bệnh vặt thôi nhưng cũng làm tôi không dám nghĩ đến hoạt động gì. Tôi cần
sự yên tĩnh. Chưa kể những khó khăn về tài chính cũng bó tay tôi nữa. Chị biết
đấy, thời buổi ngày nay, nguyên giữ được một mức sống khiêm nhường đối với tôi
cũng đã khó khăn lắm rồi. Thuế má ở nước Anh rất cao.

- Tôi nhớ đứa cháu của chị rồi. Cậu ta rất đáng
mến. Làm ở ngành ngoại giao phải không nhỉ?

- Vâng, đúng thế. Nhưng phải nói thật với chị rằng
nó không được người ta đánh giá đúng với khả năng của nó. Tuy nó không kêu ca
gì với tôi, nhưng tôi linh cảm thấy nó có vẻ không được lòng cấp trên. Giới
quan chức cao cấp ngày nay nắm quyền hành rất lớn nhưng trình độ rất thấp,
không như cách đây dăm chục năm. Xã hội bây giờ ngày càng trì trệ, thằng cháu
tôi tỏ vẻ không tán thành các cấp trên của nó.

- Cậu ấy không tán thành giới quan chức lãnh đạo
hiện nay ư?

- Suỵt! Lẽ ra tôi không nên nói ra điều dó.

- Không sao đâu. Nhưng ý kiến của chị đáng suy
nghĩ đấy.

Bà cụ Matilde thở dài:

- Chị hãy coi đấy chỉ là cảm giác của một bà già,
chứ thằng Stafford cháu tôi không hề thổ lộ suy nghĩ của nó ra với tôi. Thật ra
thỉnh thoảng nó cũng vô tình để lộ ra đôi chút những ý nghĩ thầm kín của nó. Nó
cho rằng thế giới ngày nay cần phải thay đổi. Chính vì thế, sau hôm gặp chị nó
phấn khởi và tin tưởng lắm. Nó rất tán thưởng những suy nghĩ của chị. Nó bảo
lúc này rất cần có một mẫu lí tưởng về một chủng tộc siêu đẳng.

-
Cậu Stafford cũng nghĩ như thế à? Mà nghĩ như thế là rất đúng. Phải công nhận
Adolf Hitler đã suy nghĩ đúng, ông ta còn có thiên tài đặc biệt về tổ chức,
Hitler có đầy đủ những phẩm chất của một lãnh tụ đích thực.

-
Chị nói đúng. Chúng ta đang thiếu một lãnh tụ có tầm suy nghĩ lớn và có khả
năng quyết đoán.

-
Những năm gần đây, chính quyền Anh đã chọn lầm đồng minh. Nếu hai nước Anh và
Đức liên kết với nhau, nếu cả hai nước nhận thức được rằng đó là hai nước tiêu
biểu cho chủng tộc Aryen, chủng tộc siêu đẳng, có tất cả mọi phẩm chất cao quý,
xứng đáng lãnh đạo mọi chủng tộc thấp hèn khác, và nếu cả hai nước biết cách
thức tỉnh lớp trẻ để chúng chiến đấu cho một thế giới mới trật tự...

Bà
già to béo phải vất vả lắm mới đứng lên được. Thấy vậy bà Matilde cũng đứng lên
theo. Bà Charlotte nói tiếp:

-
Thế giới đang cần có một đổi mới về cơ bản. Phải để lực lượng trẻ hăng hái,
nhiệt tình đứng lên điều khiển xã hội, chúng dám phá bỏ những tục lệ cũ kỹ, tạo
ra một không khí mới cho xã hội. Chúng dám giết người nếu thấy cần thiết. Chúng
không để cho những lề thói đạo đức cổ lỗ ngăn cản. Và khi giết người chúng
không thấy áy náy. Chị nhớ không, chính vào cái tháng Năm năm 1940 ấy, lớp
thanh niên Hitler đã bắt đầu thay đổi, đó là khi Himmler được lãnh tụ Hitler
cho phép thành lập các đội SS, nhằm mục đích tiêu diệt hết các dân tộc phía
Đông, họ thuộc những chủng tộc chỉ đáng làm nô lệ, để lấy chỗ cho chủng tộc
Đức.

Do
nói sôi nổi quá, bà cụ Charlotte to béo loạng choạng khiến bà Matilde phải vội
vã đỡ nách bạn, rồi dìu bà ta ngồi vào ghế bành như cũ.

Bà
Charlotte thở dài:

-
Tiếc rằng tôi già quá mất rồi! Nhưng tôi nhất định sẽ sống cho đến ngày chiến
thắng của thế giới mới. Tôi đoán chị cũng rất mong cái ngày đó sớm đến, đúng
như điều cậu Stafford, cháu của chị mong ước. Vậy chị có sẵn sàng ủng hộ chúng
tôi bên đó không?

Bà
cụ Matilde lắc đầu:

-
Ngày trước tôi còn có đôi chút ảnh hưởng nào đó, nhưng ngày nay thì hết rồi.

-
Chị hãy tin rằng cái mà chị gọi là "ngày trước" đó sẽ trở lại! Chị
đến gặp tôi hôm nay là rất đúng lúc. Hiện nay tôi có ảnh hưởng rất lớn.

Bà
cụ Matilde nói rất khẽ:

-
Đấy là một sự nghiệp lớn và cao quý.

“Chàng
Ziegfried"!..

Về
đến khách sạn, cô Amy hỏi bà chủ:

-
Bà chủ gặp lại bạn cũ chắc vui lắm? Bà Matilde đáp:

-
Nếu cháu nghe thấy tất cả những gì ta nói với bà ta, hẳn cháu không tin nổi.

CHƯƠNG MƯỜI SÁU

Ý KIẾN ĐẠI TÁ GIÀ PIKEAWAY

Lão
đại tá Pikeaway nói:

-
Những tin tức từ Pháp sang rất xấu. Giống hệt như những gì tôi được nghe người
ta bảo cáo với cố Thủ tướng Churchill vào năm cuối cùng của Chiến tranh Thế
giới II.

Ông
đại tá già hắng giọng, lấy bàn tay phủi tàn thuốc lá trên cổ áo vét rồi nói
tiếp:

-
Tin tức từ Italia cũng không khá gì hơn, và tôi nghĩ ở nhiều nước Châu Âu khác,
kể cả Nga, tình hình cũng tương tự như vậy. Đâu đâu cũng có các nhóm sinh viên
xuống đường gào thét, cũng tổ chức mít tinh trước các đại sứ quán. Rồi chúng ta
nhận được những tin tức kiểu như vậy cả từ Trung Đông. Đặc biệt tại các quốc
gia Nam Mĩ, tình hình vô cùng rắc rối.

Bộ
trưởng An ninh Paekham nói:

-
Vậy chúng ta phải có biện pháp chứ?

-
Không dễ như ông tưởng đâu. Lựu đạn cay chỉ ngăn được các cuộc biểu tình một
thời gian ngắn. Chẳng lẽ chúng ta dùng vũ khí sinh học hay hạt nhân? Để giết cả
người già phụ nữ, trẻ em hay sao? Nhưng thưa các vị, nếu đã nói đến tin tức thì
tôi chắc các vị đã có những tin tức mới nhất từ Đức, do đích thân Thủ tướng Đức
Heinrich Spiess đem tới.

-
Sao ông biết điều ấy? Tin đó là tuyệt mật...

Đại tá già Pikeaway đáp:

- Nghề chúng tôi là phải biết mọi tin tức. Tôi còn
biết ông Thủ tướng Đức còn đem theo cả một nhà bác học tên là Reichardt...

- Gọi là bác học chưa hoàn toàn đúng, ông
Reichardt ấy thật ra là bác sĩ, làm Giám đốc một bệnh viện tâm thần.

- Lạy Chúa! Vậy ra ông ta là bác sĩ tâm thần? Phải
chăng ông mời ông ta sang đây để nghiên cứu bộ óc của một số tên đầu sỏ trong
phong trào sinh viên bất mãn và nổi loạn?

Vừa lúc ấy tiếng chuông điện thoại reo. Đại tá già
Pikeaway nhấc máy, nghe rồi đưa cho ông Bộ trưởng Packham. Ông này đưa máy lên
tai nghe rồi nói:

- Vâng, tất nhiên tôi đồng ý. Tôi nghĩ là...
Không, không phải ở Bộ Nội Vụ... Theo tôi, tốt hơn hết là ta tìm một địa điểm
khác.

Nói đến đây ông Packham liếc nhanh nhìn xung
quanh. Đại tá già Pikeaway bèn nói ngay:

- Ông yên tâm, trong phòng này không đặt máy nghe
trộm đâu.

Bộ
trưởng An ninh Packham nói tiếp vào máy:

-
Vâng, thì được. Tôi sẽ đem theo Đại tá Pikeaway. Vâng, tất nhiên rồi... Nhưng
tôi xin nhắc lại là cuộc trò chuyện sắp tới sẽ phải giữ tuyệt đối bí mật.

Đại
tá già Pikeaway nói:

-
Nếu vậy không thể dùng xe ô tô của tôi. Vì nhìn nó ai cũng biết là xe của tôi. Ông
Horsham sẽ đem một chiếc Volkswagen đến đây chở chúng ta đi. Nhưng có điều...
đề nghị ông chải cái cổ áo vét của ông cho tôi nhờ. Tàn xì gà rơi xuống nhiều
quá đấy.