13

MỘT VỤ CHẾT ĐUỐI

Ngài Henry Clithering, cựu cảnh sát trưởng
Scotland Yard đang ở lại nhà Bantry, một nơi gần ngôi làng st Mary Mead.

Sáng thứ Bảy, đang lúc sảng khoái nhất đi
trở xuống phòng ăn sáng vào mười giờ mười lăm, suýt nữa ông va phải vô người bà
Bantry trước cửa phòng ăn. Bà loay hoay từ trong chạy vụt ra, mặt mày hớt hơ
hớt hải.

Đại tá Bantry đã ngồi vô bàn. “Chào ông
bạn, khỏe chớ. Xin cứ tự nhiên.”

Ngài Henry kéo ghế ngồi. Vừa ngồi xuống,
món ăn sáng đã dọn sẵn ra bàn, chủ nhà mở lời.

“Sáng nay Dolly trong người bồn chồn nóng
nảy.”

“Vâng, tôi cũng thấy vậy.” Ngài Henry nhỏ
nhẹ nói.

Ngài nghĩ trong đầu. “Bà ấy xưa nay tính
điềm đạm, có bao giờ tất bật như bữa nay. Ngài Henry quen nhìn bà quanh năm tất
bật với việc làm vườn.

“Vâng,” đại tá Bantry nói. “Chỉ có sáng
sớm nay là lăng xăng thế đó. Chuyện con bé trong làng... con gái bà Emmot... bà
Emmot là người trông coi nhà Blue Boar.”

“À, ra thế.”

“Vâng.” Đại tá Bantry trầm ngâm: “Con bé
mặt mũi xinh ghê. Nó vừa gặp chuyện lôi thôi. Chuyện thường ngày ở làng. Vì nó
mà tôi với bà Dolly vừa cãi nhau một trận muốn điên cái đầu. Đàn bà có mấy ai
thấy xa trông rộng. Dolly tức giận vì con bé... ông biết đàn bà mà... đàn ông
thì thô bạo... thật là phức tạp. Nói vậy mà không phải vậy... thời xưa không
như thời nay. Bọn con gái nó biết thân nó. Mấy thằng lăng nhăng đâu phải tên
nào cũng đểu cáng. Nửa này nửa nọ. Tôi thích anh chàng Standford. Hắn mới lớn
lên và không phải là một thằng sở khanh đâu.”

“Thì ra anh chàng Standford gây ra chuyện
lôi thôi cho con bé?”

“Hắn chứ ai. Tôi không rành mấy chuyện đó,”
ông Đại tá dè dặt nói. “Nghe đồn vậy thôi. Ông biết chuyện đó chứ! Ông thấy
chưa, tôi chả biết gì hết. Tôi không phải như Dolly... tính bà bộp chộp, cứ
nghĩ người ta có tội. Mặc xác, phải biết giữ mồm giữ miệng. Ông thấy không... phải
điều tra cho rõ đầu đuôi.”

“Điều tra?”

Đại tá Bantry trố mắt nhìn.

“Vâng. Tôi kể cho ông nghe chưa? Con bé
nhảy xuống sông tự vẫn. Chuyện đồn ầm cả lên, chả ra gì.”

“Khiếp thật,” ngài Henry nói.

“Khiếp chứ. Tôi chúa ghét mấy chuyện đó. Tội
nghiệp con bé. Cha nó xưa nay tính khắt khe, coi bộ con bé chịu không nổi.”

Ông bỏ ngang câu chuyện.

“Bà Dolly cũng thấy bực mình theo.”

“Chỗ nó tự vẫn là ở đâu?”

“Ngoài bờ sông. Chỗ này nước chảy xiết. Ra
tới đó thấy con đường mòn có chiếc cầu bắc qua. Ai cũng tưởng nó nhảy xuống chỗ
đó. Thôi, thôi đừng nghĩ tới làm gì.”

Nghe tiếng sột soạt. Đại tá Bantry giở báo
ra coi, muốn quên câu chuyện buồn thảm để theo dõi tin tức trong nước.

Ngài Henry thích để tai nghe chuyện xảy ra
trong làng. Sau bữa ăn sáng ông nằm một mình trên chiếc ghế bành ngoài bãi cỏ,
kéo sập chiếc mũ xuống che mắt, ngẫm nghĩ việc đời.

Khoảng mười một giờ rưỡi người hầu phòng
bước qua sân cỏ, tới gần chỗ ông.

“Thưa ngài, có bà Marple cần gặp ngài.”

“Bà Marple à?”

Ngài Henry ngồi dậy, đưa tay sửa chiếc mũ
ngay ngắn. Nghe nhắc tên ông giật mình. Ông còn nhớ bà Marple... cung cách trầm
lặng của một bà già chưa chồng, đầu óc minh mẫn lạ lùng, ông nhớ lại còn tới cả
chục vụ án chưa tìm thấy lời giải... không hiểu làm sao “bà già quê” cứ qua mỗi
vụ lại tìm ra lời giải một cách chính xác mới hay chứ. Ngài Henry khâm phục bà
sát đất. Ông đang phân vân ngọn gió nào đưa bà tới đây.

Bà Marple ngồi chờ trong phòng khách, vẫn
tư thế ngồi thẳng lưng, chiếc giỏ đựng mấy món hàng lạ mắt xếp bên cạnh chỗ
ngồi. Hai bên má phơn phớt hồng, gương mặt có vẻ bối rối.

“Thưa ngài Henry... rất hân hạnh. Thật may
mắn được gặp ngài, nghe nói ngài mới về đây nghỉ ngơi. Mong ngài bỏ lỗi cho.”

“Thiệt ra tôi rất vui mừng mới phải,” ngài
Henry nói, chìa tay ra bắt. “Giờ này bà Bantry đâu đã về.”

“Vâng,” bà Marple nói. “Lúc đi ngang qua
nhìn thấy bà ấy đang nói chuyện với ông hàng thịt Footit. Hôm qua con chó Henry
Footit bị xe cán... ông ấy mới mua về nuôi, đặt tên cho nó. Giống chó fox, nó
lớn xác sủa vang, mấy ông hàng thịt thích lắm.”

“Ờ nó đấy,” ngài Henry nói.

“Cũng may bà ấy đi vắng,” bà Marple nói. “Tôi
đến đây mục đích gặp ông, do chuyện đau thương vừa nói đến.”

“Chuyện Henry Footit?” Nghe nói ngài Henry
đâm hoảng hỏi lại.

Bà Marple nhìn ông muốn tránh.

“Không, không phải. Tôi muốn nói Rose
Emmott, ngài nghe rõ chứ?”

Ngài Henry gật.

“Bà Bantry có cho tôi hay. Khổ thật.”

Nghe nói ngài ngạc nhiên. Không hiểu sao
bà Marple muốn gặp ngài hỏi chuyện Rose Emmott.

Bà Marple lại ngồi xuống. Ngài Henry làm
theo. Vừa mở lời nhưng thoáng nhìn nét mặt bà thấy khác hơn ban nãy, trang
trọng, nghiêm chỉnh.

“Chắc ngài còn nhớ, Henry, tôi với ngài
cùng tham dự nhiều vai rất là vui nhộn. Tưởng tượng ra chuyện ly kỳ rồi kết
thúc nhẹ nhàng. Ngài còn khen tôi sắm vai không đến nỗi tệ.”

“Bà làm cho bọn tôi chới với một phen.” Ngài
Henry nói giọng thành thật. “Bà có biệt tài tìm ra đâu là sự thật. Bà còn nêu
lên mấy vụ điển hình ở làng bên, cung cấp thêm manh mối.”

Ngài vừa cười vừa nói, bà Marple không
cười. Bà giữ vẻ mặt lạnh như pho tượng.

“Nghe ngài đang ở đây tôi phải tìm tới đây.
Nhưng tôi sợ nói ra e rằng ngài sẽ cười cho.”

Qua việc này ngài thấy bà thành khẩn.

“Ô không tôi không dám cười đâu,” ngài nhỏ
nhẹ nói.

“Thưa ngài Henry... con bé này... Rose
Emmott. Không phải nó nhảy sông tự vẫn... người ta giết nó... Tôi còn biết ai
là thủ phạm.”

Ngài Henry nghe qua sững sờ một lúc. Vẫn
giọng nói bình thản, bà Marple không có vẻ gì xúc động. Bà muốn trình bày một
việc bình thường trên đời này với tất cả tấm lòng.

“Đây là một việc hệ trọng, bà Marple.” Ngài
Henry lấy lại bình tĩnh nói.

Bà khẽ gật đầu lia lịa.

“Tôi hiểu... tôi hiểu... cho nên tôi mới
tới đây.”

“Nhưng coi kìa, bà đừng trông mong vô tôi.
Dạo này tôi chỉ là một phó thường dân. Nếu bà muốn nêu vấn đề chuyên môn thì ta
nên tới đồn cảnh sát.”

“Tôi thấy không nên,” bà Marple nói.

“Sao lại không?”

“Bởi ông biết đó, tôi không có một, một
chút... theo như ông thường nói là kiến thức.”

“Tức là bà chỉ có thể đoán thôi.”

“Ông muốn nói thế nào cũng được, nhưng
thật ra đâu phải vậy. Tôi biết. Ở địa vị của tôi nếu muốn nêu lên ý kiến riêng
của tôi cho viên thanh tra mật thám Drewitt nghe... chà, chắc ông sẽ cười. Thiệt
tình, không biết có nên trách ông ấy không. Phải nói khó mà hiểu cho hết các
vấn đề chuyên môn.”

“Cụ thể như là…” Ngài Henry nói xen vô.

Bà Marple khẽ nhếch mép cười.

“Nếu tôi phải kể thì đó là chuyện anh
chàng bán rau Peasegood đã bỏ mối cho đứa cháu gái tôi, thay vì bỏ cà rốt như
mọi bữa hắn lại đem bỏ hàng củ cải như mấy năm trước đây...” Bà ngưng giữa
chừng.

“Một cái tên xứng đáng là một thương hiệu,”
ngài Henry nói nhỏ. “Bà muốn nói chỉ cần phán đoán manh mối nhờ đối chiếu một
vụ tương tự.”

“Tôi biết bản tính con người,” bà Marple
nói. “Thật là vô lý nếu bao nhiêu năm ở trong làng mà không biết tính từng
người. Vấn đề đặt ra là ngài có tin tôi hay là không?”

Bà nhìn sâu vô mắt ông. Hai bên má đỏ ửng.
Bà nhìn thẳng vào ông không một chút do dự.

Trong cuộc sống ngài Henry đã từng trải. Ngài
nói đâu ra đó, không dài dòng. Không cầu kì và lập dị như bà Marple, ngài hiểu
chuyện.

“Tôi phải tin bà, bà
Marple. Nhưng tôi chưa hiểu sao bà buộc tôi phải biết về vụ này, và vì sao bà
tìm tới đây.”

“Tôi đã nghĩ đi nghĩ
lại,” bà Marple nói. “Tôi suy nghĩ kỹ bằng chứng. Tôi muốn ông nên nhìn thẳng
vô vấn đề viên thanh tra Drewit, thích tâng bốc lên mây, tôi biết. Tất nhiên là
với vụ việc nghiêm trọng hơn chắc chắn đại tá cảnh sát trưởng Melchett sẽ hợp
tác với ông.”

Bà nhìn ông như van
lơn.

“Dựa trên cơ sở nào
bà muốn nhờ tôi giúp một tay?”

“Tôi nghĩ ra...” Bà
Marple nói. “Phải viết tên... chỉ cần có tên trên mảnh giấy đưa cho ông. Nếu lỡ
khi bị điều tra ông phải nói là... người này... không dính dáng tới vụ án. Mà
này, có thể là tôi nhầm.”

Bà dừng lại bất chợt
rùng mình. “Phải nói là khiếp... khiếp thật... nếu một người vô tội phải bị
treo cổ.”

“Sao thế này...” Ngài
Henry kêu lên hoảng hốt.

Bà quay lại nhìn ông
sừng sờ.

“Có thể tôi nhầm... mặc
dù tôi nghĩ như vậy. Viên thanh tra Drewitt là một nhân vật kỳ tài. Nhưng sự
cẩn tắc của một người thông minh lại rất nguy hiểm. Nó sẽ trượt rất xa.”

Ngài Henry nhìn bà
tấm tắc.

Lần này tìm kiếm một
hồi bà Marple lôi ra chiếc túi đựng sổ tay, xé ra một mảnh giấy viết tên rồi
xếp đôi lại đưa qua cho ngài Henry.

Ông mở ra coi. Chả có
gì nhưng ông lại nhướng mày, nhìn qua bà Marple tay nhét mảnh giấy vô túi.

“Đấy, đấy,” ngài nói.
“Chuyện này coi bộ ly kỳ. Trước giờ tôi chưa gặp, nhưng tôi sẽ hậu thuẫn cho
bà, bà Marple.”

Ngài Henry đang ngồi
bên trong phòng cùng với đại tá Melchett cảnh sát trưởng và viên thanh tra mật
thám Drewitt.

Ông cảnh sát trưởng
dáng người nhỏ thó, tướng nhà binh trông dữ dằn. Viên thanh tra cao lớn, bề
ngoài trông lanh lẹ.

“Rõ ràng là tôi muốn
xen vô chuyện mấy ông. Ngài Henry cười nói “Tôi chưa tiện nói ra đây...”

“Kìa ông bạn, chúng
tôi mừng lắm. Đấy là một việc làm đáng khích lệ.”

“Chúng tôi lấy làm
vinh dự, thưa ngài Henry.” Viên thanh tra nói.

Ông cảnh sát trưởng
nghĩ trong đầu: “Chán lắm, ông bạn, chuyện nhà Bantry. Ông chồng thì bôi bác
nhà nước, bà vợ nói chuyện lảm nhảm mấy thứ rau củ.”

Viên thanh tra thì
nghĩ khác: “Tiếc là ta không được xử lý một việc hóc búa thế này. Một bộ óc
nhạy bén nhất nước Anh. Ta có nghe nói. Tiếc là khi nói ông ta đã nghĩ ra.”

Ông cảnh sát trưởng
mạnh dạn nói:

“Tôi e rằng chuyện
này có gì mờ ám. Ban đầu có thể là cô nàng ngã xuống sông, chuyện bất cẩn khi
sinh hoạt thường ngày. May thay có bác sĩ Haydock, ông khám nghiệm tỉ mỉ. Một
vết bầm trên cánh tay - phía tay trong. Vết thương do trước lúc tai nạn xảy ra.
Tức là anh chàng kia níu tay cô ta xô xuống nước.”

“Tức là phải ra sức?”

“Không cần phải ráng,
không có dấu hiệu cho thấy nạn nhân vùng vẫy... bởi lúc đó cô ta bị níu tay bất
thình lình, trên chiếc cầu trơn trợt. Nếu vậy muốn xô cô ta té xuống có khó gì
đâu... cầu không bắt tay vịn.”

“Ngài còn nhớ rõ nơi
vụ việc xảy ra?”

“Có chứ. Trong làng
có một thằng nhóc... Jimmy Brown... mười hai tuổi, lúc đó nó đang ở trong lùm
cây bên kia sông, nghe thấy tiếng kêu la của một người từ phía chiếc cầu và một
tiếng rơi bõm xuống nước, trời chạng vạng nhìn mọi thứ lờ mờ, không rõ. Ngay
tức thì nó nhìn thấy một vật màu trắng trôi trên mặt nước, vội chạy ra nhảy
xuống cứu. Đem được lên bờ nạn nhân đã ngất, khó cứu.”

Ngài Henry gật.

“Thằng nhóc không
nhìn thấy ai trên cầu?”

“Không, vì lúc đó
trời nhá nhem, đầy sương mù. Tôi hỏi nó sau đó có nhìn thấy ai không hay là
trước đó, nó quả quyết con bé nhảy xuống sông. Tất cả mọi người đều nghĩ như
vậy.”

“Nhưng mà, còn mảnh
giấy…” Viên thanh tra Drewitt
nói. Ông đưa qua cho ngài Henry.

“Mảnh giấy trong túi áo nạn nhân. Viết
bằng bút chì của họa sĩ nhưng giấy bị thấm nước nên căng mắt mới đọc ra từng
chữ.”

“Nội dung ra sao?”

“Đây là nét chữ của Sandford. Hay lắm, vỏn
vẹn một hàng: ‘Tám rưỡi anh ra cầu gặp em. - R. S.’ À, thời điểm gần tám rưỡi...
sau đó vài phút... Jimmy nghe thấy tiếng kêu la và tiếng rơi bõm xuống nước.”

“Không biết ngài đã gặp mặt Sandford lần
nào chưa?” Đại tá Melchett tiếp tục câu chuyện. “Hắn về đây được một tháng. Là
một kiến trúc sư trẻ, xây dựng nhiều kiểu nhà độc đáo. Hắn đang xây nhà cho
Allington. Có trời mới biết... toàn bộ vật liệu hiện đại. Bàn ăn toàn bằng
kính, ghế phẫu thuật bọc da, chân bằng thép. Bấy nhiêu đó không là gì, nhìn vô,
mới thấy tính cách anh chàng Sandford. Vụng về... mất tư cách.”

“Hắn bày trò dụ dỗ,” ngài Henry nói, “là
một trò xưa như trái đất, nhưng không làm sao lừa được, nên phải giết nàng.”

Đại tá Melchett tròn xoe mắt.

“À thì ra thế,” ông nói, “phải, phải.”

“Vâng, thưa ngài Henry,” Drewitt nói, “Thì
đây... đây là một vụ án xấu xa, lộ liễu. Anh chàng Sandford đã làm cho con bé
mang bầu. Rồi hắn chuồn về London. Ở đó hắn có một em... còn trẻ đẹp... đã hứa
hôn trước. Vâng, nếu con bé hay được thì hắn sẽ mất toi công. Hắn hẹn gặp Rose
tại đầu cầu, bữa đó trời sương mù, nhìn quanh không thấy ai... hắn níu lấy vai
nàng, xô xuống nước. Hắn là đồ súc sinh... hắn phải bị trừng phạt xứng đáng. Tôi
xin hết.”

Ngài Henry ngồi lặng thinh một lúc, ngẫm
nghĩ trong vụ này do thành kiến mà ra, một anh chàng kiến trúc sư thời nay
trong một xóm làng xưa cổ như làng St. Mary Mead.

“Theo tôi đoán có phải anh chàng Sandford
sắp làm cha đứa bé sắp chào đời nay mai?” ngài hỏi.

“Hắn sắp làm cha.” Drewitt nói. “Rose
Emmott báo tin cho cha nàng biết. Rồi hắn sẽ lấy nàng làm vợ. Cưới nàng! Không
phải hắn!”

“Trời ơi,” ngài Henry nói. “Sao mà giống
như trong mấy vở kịch thời Victoria. Một vai nữ không ai ngờ, một thằng đểu từ
London tới, người cha nghiêm khắc, tên phản bạn... chúng ta chỉ mong được đón
nhận những đôi tình nhân chung thủy mà thôi. Vâng, để rồi tôi sẽ hỏi hắn cho ra?”

Ngài lớn tiếng hỏi:

“Ở làng này có ai ngắm nghé con bé chưa?”

“Ngài định nói Joe
Ellis?” Viên thanh tra hỏi. “Jose được lắm. Hắn làm nghề thợ mộc... Chà! Nếu
như con bé chịu theo Joe...”

Đại tá Melchett gật
đầu hiểu ý.

“Ông lo việc của ông
đi.” Viên thanh tra lớn tiếng.

“Joe Ellis làm sao dính vô vụ này?,” ngài
Henry hỏi.

“Chả ai biết làm sao,” viên thanh tra nói.
“Hắn sống lặng lẽ. Hắn là thế. Mọi việc vẫn thế. Hắn chấp nhận mọi toan tính
của Rose. Nàng chê hắn. Hắn vẫn chờ nàng quay về dù có bao lâu... Hắn là vậy đó.”

“Tôi muốn được gặp hắn.” Ngài Henry nói.

“À! Ta sẽ đến nơi gặp
hắn.” Đại tá Melchett nói. “Chúng ta không bỏ qua việc này. Tôi thấy nên đến
nhà Emmott trước, rồi nhà Sandford, sau cùng tới gặp Ellis. Ngài thấy có tiện
không, Clithering?”

Ngài Henry đồng ý.

Mọi người tới quán Blue Boar gặp Tom
Emmott. Thoạt nhìn gã người cao lớn, lực lưỡng, độ tuổi trung niên, mắt nhìn
láo liên, chiếc cằm bạnh ra.

“Hân hạnh được gặp quý vị... chào ngài đại
tá. Xin mời vô trong này nói chuyện tự nhiên hơn. Quý vị cần việc gì? Không hở?
Xin nhường lời quý vị. Quý vị đến đây là có ý hỏi thăm con gái tôi. Chà! Nó là
đứa con ngoan, con Rose. Nó xưa nay vẫn vậy... cho tới lúc gặp thằng súc sinh
kia, xin lỗi quí ông, tôi nói vậy mới đúng. Nó hứa hẹn lấy con gái tôi. Tôi
phải trừng trị hắn. Hắn đẩy nhào con tôi xuống nước. Quân súc sinh giết người. Gia
đình tôi tan nát. Con gái tôi có tội tình gì...”

“Con gái ông đã cho ông hay là Sandford
phải chịu trách nhiệm lo cho nó?” Melchett hỏi.

“Dạ có, nó ngồi kể cho tôi nghe tại chỗ
này, căn phòng này.”

“Rồi ông nói gì với con gái?” Ngài Henry
hỏi.

“Nói gì với nó hở?” Người đàn ông có vẻ
ngạc nhiên.

“Này, ông không dọa đuổi con ra khỏi nhà
chứ?”

“Lúc đó tôi thấy choáng váng... tự nhiên
vậy. Quí vị phải thông cảm cho tôi. Nhưng làm sao phải đuổi nó đi, không bao
giờ! Gã lại giận. “Không hiểu luật lệ để làm gì... tôi muốn nói bấy nhiêu. Luật
lệ để làm gì? Hắn có bổn phận lo cho con tôi. Nếu không, lạy Chúa, hắn phải bồi
thường!”

Gã đấm mạnh tay xuống bàn.

“Lần cuối ông còn nhìn thấy con gái vào
lúc nào?” Melchett hỏi.

“Mới hôm qua, lúc ngồi uống trà.”

“Ông thấy con gái ra sao?”

“Vâng, vẫn như mọi bữa, tôi không để ý. Giá
mà tôi biết được...”

“Ông không biết gì đâu,” viên thanh tra
lạnh lùng nói.

Khách lục tục ra về.