Chương IV

Adam ngồi nhìn nông trại
mình mới tậu được với vẻ thỏa mãn. Chỉ mt phần rất ít đất đai trong nông trại
của họ Sanchez là thu hoạch kém mà thôi. Trong đầu Adam đã mường tượng những
mẫu lúa mì cao lớn tươi tốt, xung quanh viền bằng loại linh lăng thảo gần mé
sông. Chàng có thể nghe phía sau lưng mình tiếng huyên náo của những bác thợ
mộc đang đóng đục, ca bào vang dậy cả thung lũng Salinas để sửa sang ngôi nhà
trong nông trại cũ của họ Sanchez. Bác làm vườn đã tỉa sửa lại những khóm hường
xơ xác, trồng thêm phong lữ thảo, nhổ bớt một ít rau để xẻ một suối nước nhỏ
chảy ngang qua khu vườn. Adam sửa sang lại mọi thứ cho vừa ý và để lại cho con
cháu hưởng sau này luôn thể.

Chàng cũng chú ý đến
chuyện ẩm thực. Chàng sai người đầu bếp Trung Hoa tóc bím đuôi sam làm một chuyến
đặc biệt đến Pajaro để mua sắm một mớ nồi niêu xoong chảo, thùng bằng đồng và
vật dụng bằng thủy tinh dùng cho nhà bếp.

Tạm thời Adam đưa Cathy
vào ở tạm trong ngôi nhà phụ sơn trắng sạch sẽ để đợi nhà mới sắp làm xong và
chờ sanh đứa con đầu lòng.

Chắc đứa bé sẽ chào đời
trước khi ngôi nhà gạch mới hoàn thành. Nhưng Adam cũng chẳng vội vàng gì.
Chàng vẫn kiên nhẫn chỉ huy công việc và thường nói:

- Tôi muốn ngôi nhà phải
thật vững chắc, lâu bền, dùng loại đinh bằng đồng và gỗ cứng, để khỏi sét hay
mục.

Chàng không cô đơn trong
những bận rộn về tương lai. Cả thung lũng cả miền Tây đều như vậy cả.

Một người đàn ông có thể
đưa gia đình từ một nông trại trên đồi xuống một cách vất vả trong chiếc xe
ngựa có thùng xe lớn đóng bằng gỗ sồi. Vợ anh ta ẵm con ngồi dưới lớp rơm trong
thùng xe cố giữ chặt răng và lưỡi khỏi va chạm mỗi khi bánh xe đụng phải đá và
ụ đất. Trong lúc xe đang chạy, người cha tha hồ nghĩ ngợi. Tại sao trong khi
chúng ta ngồi một cách sung sướng trong một chiếc xe ngựa rộng rãi đi ra phố King
City chỉ trong ba tiếng đồng hồ, chúng ta còn mơ ước gì hơn trên đời này nữa?

Có nhiều người tiên tri
rằng sẽ có những hệ thống dẫn thủy cho khắp thung lũng. Nhưng ai biết được bao
giờ sẽ có?

Có người hơi điên lại nói
rằng một ngày gần đây sẽ có cách, hoặc dùng tuyết băng, hoặc một cách nào khác
để trồng được loại lê bự như loại hắn ta đang trồng trong tay tại Philadelphia.

Ở dưới phố người ta kháo
nhau về những ống cống và loại cầu tiêu trong nhà. Một số người đã sắm được,
cũng như về những loại đèn vòng cung ở các góc đ Salinas đã có rồi và cả điện
thoại nữa. Tương lai của thung lũng rất sáng sủa và đầy hứa hẹn.

Adam Trask nuôi rất nhiều
hi vọng ở tương lai, nhưng chàng cũng khá thỏa mãn với hiện tại. Chàng thấy
lòng tràn ngập vui thỏa khi nhìn Cathy ngồi yên lặng dưới ánh mặt trời với đứa
con đang lớn dần trong bụng. Nước da nàng sáng ngời khiến chàng liên tưởng đến
hình ảnh những vị thiên thần trong các tranh ảnh của lớp Thánh Kinh chủ nhật.

Một làn gió khẽ thổi qua
mái tóc mượt mà của nàng hay khi nàng nhướng mắt lên, Adam cũng cảm thấy xao
xuyến ngất ngây đến khổ sở.

Nếu Adam tỏ vẻ thỏa mãn
với nông trại mới tậu của mình, Cathy cũng hài lòng không kém. Nàng có được đặc
tính sẵn sàng quên những gì mình không đạt được và ráng chờ những gì mình có
thể có. Cái thai đối với nàng là một rủi ro ngoài ý muốn. Nó là một cái bẫy kẹp
cứng chân nàng lại. Nàng không có ý định sống ở đây sau khi bình phục, nhưng
trước những câu hỏi của Adam, nàng đã đáp lại bằng những câu trả lời đặc biệt.

Nếu làm khác sẽ bất lợi
và trái với bản chất kín đáo khôn khéo của nàng.

- Này cưng, em thấy vị
trí ngôi nhà có tuyệt không? Cửa sổ nhìn xuống thung lũng tuyệt đấy chứ?

- Tuyệt lắm.

- Em xem, kể cũng hơi quá
đáng khi anh chỉ nghĩ đến ông lão Sanchez cách đây một trăm năm. Ông ấy chắc
phải nghiên cứu kĩ lắm khi chọn vị trí này để cất nhà. Em đâu có ngờ ông ấy đã
biết sử dụng ống dẫn nước bằng cây gõ đỏ có đục sẵn. Bọn anh đào được một ít
khúc cây như vậy.

- Hay quá hả! Chắc ông ấy
là người thông minh lắm.

- Anh muốn tìm hiểu thêm
về ông ấy. Em biết chuyện gì làm anh ngạc nhiên hơn hết không?

- Chuyện gì vậy anh?

- Anh ngạc nhiên vì không
ngờ mình có được một Cathy.

Nàng mỉm cười thẹn thùng
nhìn tránh qua chỗ khác:

- Vậy mà em tưởng chuyện
lạ gì chứ!

- Ông ta giỏi hơn anh
nhiều, anh chẳng có nghị lực hay mục đích, kể cả chút ham sống nào trước khi có
em.

- Adam, anh đừng đề cao
em quá đáng làm em ngại lắm.

- Vậy thì anh xin lỗi.
Anh vụng về quá.

- Không, anh không có lỗi
gì cả. Em chỉ muốn anh đừng nghĩ quá đáng như vậy. Này anh, cái sẹo trên trán
em không tan được, em buồn quá. Anh thấy hôm nay có thâm đen hơn không?

- Không, không tệ lắm
đâu.

Nhưng sự thực đúng như
nàng nghĩ. Cái sẹo lớn bằng ngón tay cái. Chàng đưa ngón tay lại định sợ thử,
nhưng nàng tránh đầu ra chỗ khác.

- Đừng anh. - Nàng khẽ
phản đối.

Khi chàng đã bỏ đi làm
việc, cặp mắt nàng lạnh lùng thờ thẫn. Nàng nặng nề trở người cho đỡ mỏi. Nàng
đang chờ ngày sanh.

Lee, chú đầu bếp người
Tàu, ra gần chỗ ghế nàng ngồi dưới gốc cây sồi lớn nhất hỏi:

- Bà chủ dùng “tà” không
lớ?

- Không... ừ, cho tôi một
tách nhé.

Nàng soi mói nhìn chú
người làm, nhưng không thấu hiểu được qua cặp mắt đen sâu thẳm của gã. Nàng
thấy hơi khó chịu về gã này. Cathay thường thấu rõ tâm tính của bất cứ người
đàn ông nào, nhưng nàng không hiểu nổi gã này nghĩ gì trong đầu. Mặt gã gầy
guộc nhưng vui vẻ.

Môi luôn luôn ở tư thế
mỉm cười. Tóc gã kết thành một cái đuôi sam dài đen nhánh ở đầu mút thắt lại
bằng một giải lụa đen, lủng lẳng trên lưng nhịp nhàng theo bước đi. Khi làm
việc gì nặng nhọc gã quấn đuôi sam ấy quanh đầu cho gọn. Gã bận quần vải bó
sát, áo thung kiểu Tàu, nút có viền.

Lúc nào rảnh rỗi, gã hay
dấu hai bàn tay vào trong tay áo rộng, như thói quen của đa số người Trung Hoa
thời đó.

- Tôi “lem” một cái bàn
con “la” cho bà chủ lớ.

Nói xong gã hơi cúi người
một cách lễ phép rồi quay vào.

Cathy nhìn theo gã. Không
phải nàng sợ gì tên Lee, nhưng nàng không ưa gã chút nào.

*

Trong mùa hè, dòng sông
Salinas cạn xợt ngưng hoạt động hoặc chỉ lưu lại một ít nước trong các hồ ao ở
mức thấp. Cỏ héo úa dần. Nhìn qua lớp đất xỉn màu khô nẻ, Adam cảm nghiệm được
mối lo lắng của người dân tại vùng California này. Ở Connecticut về mùa hạ, nếu
miền quê không xanh tươi được có nghĩa là nó đang chết. Còn ở California, người
ta chỉ thấy đất đai như đang bị một trận ốm trong những tháng thiếu mưa.

Adam sai Lee cầm một mảnh
giấy đến nhà ông Hamilton mời ông ta đến trại chàng chơi để bàn về việc đào dùm
cái giếng.

Ông Samuel đang ngồi dưới
bóng cây hướng dẫn Tom làm một cái bẫy thú thật độc đáo, thì thấy Lee đánh chiếc
xe ngựa của Adam Trask đến, Lee giấu hai bàn tay trong tay áo rộng ngồi đợi
trong khi ông Samuel đọc mảnh giấy:

- Này Tom, ông Samuel bảo
cậu con. Con có thể tiếp tục làm chuyện này trong lúc ba đi bàn chuyện đào
giếng cho một anh bạn trẻ mới đến vùng này.

- Sao ba không cho con đi
theo với? Ba không cần con giúp gì sao?

- Chỉ mới bàn công chuyện
thôi chứ đã làm gì đâu mà cần con giúp! Về việc đào giếng, ba cần bàn luận lâu
lắm. À, con thắng yên con Dosology giùm ba trong khi ba đi báo cho má con biết

- Tôi “lước” ông “li” mà,
- Lee nói.

- Được rồi, tôi còn phải
về nữa.

- Tôi “lưa” ông “dề”.

- Khỏi cần. - Samuel trả
lời. - Tôi đem ngựa theo để cỡi về một mình cũng được rồi, - Ông Samuel ngồi
trong xe, cạnh Lee. Con ngựa đã thắng sẵn yên cương lẽo đẽo chạy theo đằng sau
xe.

Ông Samuel thân mật hỏi:

- Chú tên gì?

- Lee. Đó là họ cha của
tôi. Ông cứ gọi là Lee cũng đủ rồi.

- Tôi có đọc nhiều sách
vở viết về Trung Hoa. Chú ra đời bên Trung Hoa phải không?

- Không, sinh ở đây.

Samuel im lặng một lúc
lâu trong khi chiếc xe ngựa chúi đầu chạy theo vết cũ xuống thung lũng.

- Lee. - Cuối cùng ông
lên tiếng, - tôi không hiểu tại sao chú cũng như nhiều người Trung Hoa khác
sinh đẻ tại đây từ nhỏ đến giờ mà không nói sõi được tiếng Anh, trong khi bên
Ái Nhĩ Lan có một bộ lạc kém cỏi, lưỡi cục mịch như củ khoai lang vẫn có thể
nói được tiếng Anh bình dân trong vòng mười năm.

Lee ngượng ngạo nói:

- Tui “lói” theo những gì
người Trung Hoa “lói”.

- Ờ... chắc chú có cái lý
của chú. Tôi hỏi chơi cho vui vậy thôi. Đừng giận nhé!

Lee trố mắt nhìn ông. Cặp
mắt màu nâu sẫm dưới hàng lông mi cong vênh mở lớn nhìn sửng một lát, rồi sáng
ngời lên đầy vẻ thông cảm. Gã
mỉm cười:

- Không có gì. Chúng tôi
nói như vậy dễ hiểu hơn nên không muốn sửa đổi làm gì dù có thể nói bình thường
như mọi người.

- Chú nói sao mà lạ lùng
vậy? Tôi chẳng hiểu ý chú muốn nói gì?

- Tôi biết nói vậy ông
khó tin, nhưng sự thật thì nếu tôi nói với một phu nhân hay một ông chủ nào
bằng lối nói như tôi đang hầu chuyện với ông đây, thì họ sẽ không hiểu.

- Sao lại không hiểu?

- Họ chỉ muốn nghe lối
nói ngọng nghịu đó. Nếu tôi nói đàng hoàng họ sẽ không hiểu. Ông là một người
hiếm hoi có những ý kiến trái với những người khác. Họ chỉ muốn nghe những gì
họ thích.

- Tôi không nghĩ như vậy.
Chú biết rằng tôi rất thích nói chuyện với chú. Tôi muốn hỏi chú vài vấn đề.

- Ông cứ hỏi.

- Chẳng hạn việc bím tóc
đuôi sam. Tôi được biết qua sách vở rằng lối bím tóc, đó là dấu hiệu của sự nô
lệ. Người Mãn Châu bắt buộc người Hoa Nam phải để tóc như vậy phải không?

- Đúng như vậy.

- Vậy tại sao chú lại
thích kiểu bím tóc đó ở đây?

- Tôi chỉ làm theo thói
quen mà những người Trung Hoa khác thường làm. Đuôi sam là kiểu tóc chung của
người Trung Hoa ở đây, ông biết như vậy mà.

Samuel cười sằng sặc.

- Tôi không biết phải
giải thích thế nào hơn, - Lee nói. - À, chắc quê quán của ông không phải ở đây
phải không?

- Không, quê tôi bên Ái
Nhĩ Lan.

- Chỉ trong ít năm nữa,
ông sẽ đồng hóa với người dân ở đây, trong khi tôi là người sinh trưởng tại
Grase Valley này và đã từng theo học nhiều năm ở Đại học California, lại không
bao giờ đồng hóa được. - Lee cho xe dừng lại dưới một tàn cây, nhảy xuống buộc
dây cương vào gốc cây.

- Đã đến giờ ăn trưa, -
Lee nói. - Tôi có mang theo một gói đồ ăn. Mời ông dùng tạm với tôi một ít nhé?

- Anh mời thì ăn ngay
chứ. Chúng ta tới chỗ bóng mát kia ngồi. Tôi rất chú ý những lời anh vừa nói.
Theo tôi nghĩ chắc anh sẽ về Trung Hoa.

Lee nhìn ông ta mỉm cười
chua chát:

- Tôi đã về Trung Hoa
rồi, nhưng không xong. Họ bảo rằng tôi giống như một con quỷ ngoại quốc và tiếng
nói của tôi cũng vậy. Ông có tin hay không tùy ý. Tôi ở đây còn dễ thở hơn ở
Trung Hoa nhiều.

Gã mở giấy bao một chai
rượu nhỏ, hỏi:

- Ông uống với tôi một
chút nhé? Thứ này đặc biệt của người Trung Hoa.

- Thứ gì vậy?

- “Diệu” mạnh của người
Trung Hoa. Một loại “diệu” thuốc đặc biệt ngâm với oải hương.

Ông Samuel cầm chai rượu
nhấm thử một chút rồi nói:

- Hơi giống mùi táo úng.

- Đúng, nhưng là thứ táo
úng rất ngon. Ông thử nếm thêm một hớp kha khá xem sao.

Ông Samuel uống một ngụm
rồi gật gù khen:

- Chú nói đúng. Ngon
thật.

- Ông dùng với tôi vài
miếng bánh kẹp thịt, với đồ chua và lon sữa này.

Ông Samuel cắn một iếng
bánh và nói:

- Chú chu tất lắm. Tôi
muốn hỏi chú thêm nhiều câu nữa.

- Tôi đoán câu hỏi kế
tiếp của ông có phải là: Tại sao tôi lại bằng lòng với thân phận tôi đòi phải
không?

- Chú có vẻ khó chịu về
câu hỏi đó không?

- Đối với ông thì không.
Tôi không thấy tại sao làm một người giúp việc lại bị coi là mất danh giá được!
Theo tôi, đó là cách ẩn thân hay nhất của một triết nhân lúc mệt mỏi. Nếu được
quan niệm đúng đắn, đó là một chỗ đứng vững vàng và yên ổn. Tôi không hiểu tại
sao nhiều người không dám nhận đó là một nghề.

- Nhưng đời sống của
người đó quá cô đơn. - Samuel nhận xét.

- Đó là khuyết điểm duy
nhất của nghề này, - Lee nhìn nhận. - Tôi có nghĩ đến việc tới San Francisco
thử một nghề nào khác.

- Anh định mở tiệm giặt
ủi hay mở hiệu tạp hóa.

- Không. Đã có quá nhiều
tiệm giặt ủi và hiệu tạp hóa của người Trung Hoa rồi. Có lẽ tôi sẽ mở một hiệu
sách. Cũng có thể chưa chắc. Tôi gần như mất hết sáng kiến rồi.

*

Buổi chiều Samuel và Adam
cỡi ngựa đi quan sát quanh khu đất. Gió chiều theo thường lệ thổi tốc lớp bụi
đất màu vàng lên cao.

- Ồ, chỗ đất này tốt quá.
Thật là một miếng đất hiếm thấy.

Adam nhận xét:

- Tôi có cảm tưởng gió
thổi mòn dần từng lớp đất.

- Không đâu. Gió chỉ làm
xáo trộn chút ít thôi. Anh bị mất một ít qua phần đất của nhà họ James, nhưng
anh sẽ nhận lại một ít từ nông trại của nhà họ Sontheys

- Có lẽ đúng như ông nói.
Nhưng tôi không thích gió. Gió làm tôi cảm thấy khó chịu.

- Không ai thích gió dai. Súc vật cũng sợ gió
nữa là. Dưới thung lũng xa kia, tôi thấy người ta có trồng những cây sanh gôm
để chắn gió. Họ nói rằng loại cây này mỗi năm cao trên ba thước. Sao anh không
trồng vài hàng thử xem.

- Một ý kiến rất hay.
Nhưng thứ tôi cần nhất là nước. Nếu có đủ nước tôi định trồng loại linh lăng
thảo.

- Loại đó chẳng có giá
bao nhiêu.

- Tôi đã nghĩ đến khía
cạnh đó. Cách đây vài tuần, tôi có viếng qua các vùng Green Field và Gonzales.
Một số người Thụy Sĩ đã di cư đến đó. Họ có nuôi vài bầy bò sữa thật xinh, và
mỗi năm họ cắt được bốn mùa linh lăng thảo.

- Tôi có nghe nói về họ.
Họ mang giống bò cái từ Thụy Sĩ qua đây.

- Mặt Adam sáng lên với
những chương trình dự định.

- Tôi cũng muốn làm như
họ. Nuôi bò sữa để làm bơ và pho mát bán, số sữa thừa để nuôi heo thì tuyệt!

- Vậy là anh đã bắt đầu
đem lại niềm tin lớn lao cho thung lũng này.

- Tương lai anh đầy hứa
hẹn lắm.

- Với điều kiện nếu tôi
có nước đầy đủ.

Adam chỉ một khoảng đất
rộng bằng phẳng phía bên trái mọc đầy loại hoa dại thấp, hỏi:

- Ông có thể đào giếng ở
đó được không?

- Tôi chưa biết được, ông
Samuel đáp. Để tôi xem kĩ đã.

Ông xuống ngựa, trao dây
cAdam, cầm theo một chạng cây có hai nhánh. Hai bàn tay ông cầm hai nhánh chẻ,
đưa phần gốc ra trước, chậm rãi bước tới. Bước chân ông đi quanh quẹo. Có khi
ông cau mày bước lùi lại vài bước, rồi bắt đầu bước tới. Adam cỡi ngựa chậm
chạp theo đằng sau, một tay dắt theo con ngựa của ông Samuel.

Adam chăm chú nhìn theo
nhánh cây trên tay ông Samuel. Chàng thấy chạng cây lay động và chúi xuống một
chút như có một con cá vô hình táp phải mồi kéo rịt đầu cần câu xuống. Nét mặt
ông Samuel căng thẳng vì hoàn toàn chú tâm vào công việc. Ông tiếp tục đi loạng
choạng cho đến khi đầu mút nhánh cây trên tay ông như bị kéo mạnh xuống, ông
chậm rãi vạch một vòng, nhổ một mớ cây dại ném qua một bên. Ông bước ra khỏi
vòng tròn vừa vạch một quãng, đưa chạng cây lên hướng vào chỗ làm dấu. Khi ông
đến gần, chạng cây lại chúi mũi xuống. Ông lên tiếng:

- Có thể đào giếng ở đây
được rồi. Không cần phải đào sâu. Mạch khá mạnh, nên nhiều nước lắm. - Ông bỏ
một nhánh cây cắm vào chỗ đất vừa khám phá để làm dấu. Ông cũng lấy chân đá rạp
các bụi cây cỏ để nay mai dễ tìm thấy lại hơn.