Cùng con trưởng thành - Chương 02 - Phần 3
Không
được làm hôi ông già Noel
Vào tuổi của tôi, chẳng ai có cảm tình gì với những ngày lễ của
Tây kiểu như ngày lễ Noel. Đặc biệt với những đứa trẻ lớn lên ở nông
thôn thì Noel quá xa vời, chẳng có liên hệ gì với bản thân mình cả.
Tôi đã hơn bốn mươi tuổi, từ nhỏ đến lớn ngoài Tết Âm lịch thì
chẳng có ngày lễ tết nào có thể làm cho tôi hứng thú. Nhưng con gái
đã khiến cho tôi có một kỷ niệm sâu sắc về ngày lễ Noel, khiến cho
tôi không thể coi nhẹ ngày lễ này, giống như ăn Tết, trước ngày Noel
tôi cũng phải chuẩn bị mọi thứ, sau đó là chờ đợi…
Ngày lễ Noel như thế đã mang đến cho con gái sự
tưởng tượng tuyệt vời, chờ đợi vui vẻ, sự tự tin và cả ký ức mãi
mãi không thể phai nhòa. Cứ thử nghĩ nếu như sau này con lớn lên,
trong ký ức ấy không hề có “Ông già Noel” hay “Quà Giáng sinh” thì ký
ức ấy của con sẽ thiếu đi biết bao nhiêu màu sắc?
Ngày 25 tháng 12 năm 2001 là ngày lễ Giáng sinh, vài ngày trước
đó Y Y đã bắt đầu lẩm nhẩm “Lễ Giáng sinh”, “Ông già Noel”. Đêm ngày
24, Y Y treo mũ ở đầu giường từ rất sớm (con nói treo tất sợ làm hôi
Ông già Noel), con háo hức đến nỗi không ngủ được. Buổi sáng hôm sau
khi thức dậy, việc đầu tiên con làm là đi xem chiếc mũ ở đầu giường.
Khi nhìn thấy chiếc mũ chứa đầy quà, con nở nụ cười rất tươi. Con lấy
từng món quà ra khỏi chiếc mũ, khi mẹ muốn xem có những quà gì, con
liền ôm chặt lấy mũ nói: “Đây là quà Ông già Noel tặng con, không
phải tặng mẹ!”.
Vì con quá trân trọng những món quà đó nên con không muốn chia
sẻ, nhưng từ nhỏ con đã biết chia sẻ với mọi người, tuyệt đối không
hưởng một mình. Vì thế mà khi sự hào hứng qua đi, Y Y lại đem những
món quà của Ông già Noel tặng chia cho cha mẹ.
Đây là lần đầu tiên Y Y được đón Giáng sinh,
trong cuốn sách “Chơi cũng là một cách để trưởng thành” con đã viết
thế này:
Khi mình năm tuổi, đột nhiên có một ngày, ở
trường mẫu giáo bày một cây thông bằng nhựa, trên cây có treo rất
nhiều món quà nhỏ xinh và những quả cầu đầy màu sắc, còn có những
chiếc đèn nhấp nháy rất đẹp. Trên tấm kính cửa sổ́ có dán bốn chữ
rất to, cô giáo nói với chúng mình rằng đó là chữ: “Giáng sinh vui
vẻ”.
Đây là lần đầu tiên mình nghe thấy những từ như
“lễ Giáng sinh”, “đêm Giáng sinh”, “cây thông Noel”, “quà Giáng sinh”,
khiến cho mình cảm thấy vừa hưng phấn, vừa mong đợi. Đặc biệt là khi
nghe mẹ nói, Ông già Noel sẽ tặng quà cho những đứa bé ngoan, mình
càng hưng phấn hơn nữa, bởi vì cô giáo và cha mẹ đều nói mình là
một đứa bé ngoan, rất nghe lời, như vậy thì chắc chắn Ông già Noel
sẽ thích mình, mình nhất định sẽ nhận được quà của Ông già Noel.
Nghĩ như vậy, mình cảm thấy có nhiều động lực hơn, mình lẩm nhẩm
tính trên đầu ngón tay xem còn bao nhiêu ngày nữa sẽ đến Giáng sinh.
Mặc dù ngày hôm sau sẽ là Giáng sinh nhưng mình
vẫn cảm thấy thời gian trôi qua thật chậm, bởi vì đây là lần đầu
tiên mình được đón Giáng sinh, mình còn rất ngây thơ, mình muốn được
tận mắt nhìn thấy Ông già Noel cơ. Cuối cùng Giáng sinh cũng đã đến,
mình hồi hộp ngồi ở ghế sofa chờ Ông già Noel gõ cửa, mình còn
nghĩ xem khi gặp mình sẽ nói gì với ông ấy, nên ôm ông ấy hay là chỉ
bắt tay thôi. Mẹ mình nói, Ông già Noel chỉ đến khi trẻ con đã đi
ngủ, ông ấy sẽ trèo qua cửa sổ để vào nhà, để quà vào chiếc tất
mà các bạn nhỏ đã treo sẵn ở đầu giường, sau đó lại trèo qua cửa
sổ để ra ngoài. Mặc dù mẹ đã chuẩn bị cho mình chiếc tất Giáng
sinh nhưng mình nghĩ nó hơi nhỏ, Ông già Noel sẽ chỉ để được một món
quà nhỏ mà thôi, hơn nữa tất lại bẩn, ngộ nhỡ Ông già Noel chê tất
hôi thì làm thế nào, vì thế mình đã cất tất đi, thay vào đó là
chiếc mũ Noel mà cha mua cho mình.
Mẹ giục mãi mình mới chịu
chui vào chăn, nằm im chờ Ông già Noel đến. Mình mở to mắt, nhìn chằm
chằm vào cửa sổ, nhưng mãi mà chẳng có động tĩnh gì, mình nghĩ đến
lời mẹ nói, có lẽ là Ông già Noel thấy mình vẫn chưa ngủ nên mới
không vào. Mình vội vàng nhắm chặt mắt lại, định giả vờ ngủ, đợi
khi Ông già Noel bước vào, mình sẽ nhìn trộm ông ấy, như vậy mình sẽ
không bị ông ấy phát hiện. Nhưng mà chẳng kịp đợi Ông già Noel đến,
mình đã ngủ mất rồi. Bầu trời đêm đầy sao lung linh, mình ngủ rất
ngon, trong giấc mơ, kế hoạch mà mình vốn đã chuẩn bị kỹ lưỡng biến
thành một tia nắng ấm áp, chiếu sáng cánh đồng xanh thắm trong trái
tim mình.
Khi mình thức giấc thì trời
đã sáng, ánh sáng mặt trời chiếu thẳng vào phòng ngủ. Mình vẫn
còn chưa tỉnh hẳn, đôi mắt vẫn còn lim dim, mình lồm cồm bò dậy,
tìm ngay chiếc mũ treo ở đầu giường. Ôi! Chiếc mũ đầy ắp các món
quà. Mình lập tức ngồi thẳng người, lấy chiếc mũ ôm chặt vào lòng,
vui sướng mở nó ra, nhìn xem bên trong có những thứ gì. Lúc này mẹ
bước vào phòng, mẹ cười và đi lại phía mình hỏi: “Ông già Noel tặng
quà gì cho con vậy?”. Mình lập tức giấu chặt mũ vào trong lòng như
là sợ mẹ mang cái mũ đi mất: “Đây là quà Ông già Noel tặng cho con!”.
Mẹ nói: “Mẹ biết là quà cho con, mẹ xem có được không?”. Nghe mẹ nói
vậy, mình lại mở mũ, lấy từng món đồ ra: Bánh gạo, nước hạnh nhân,
gọt bút chì, bút chì màu, tranh, thiệp chúc mừng, kẹp tóc, gương…
Thật là nhiều quà, toàn là những thứ mà mình thích. “Ông già Noel
thật là tuyệt vời, tại sao ông ấy lại biết con thích ăn bánh gạo,
thích uống nước hạnh nhân?”. Mình vừa cảm thấy hạnh phúc lại vừa
cảm thấy nghi ngờ. Mẹ cười và nói với mình: “Bởi vì ông ấy là Ông
già Noel! Ông ấy thích con, vì thế mà con thích gì ông ấy đều biết”.
Mình cất các món quà cẩn thận, đến giờ phải
đến trường rồi, mình không kìm được đành cầm hai món quà cho vào
cặp sách mang đến trường, mình muốn cho các bạn xem quà của Ông già
Noel tặng. Mình còn hiếu kỳ muốn biết Ông già Noel tặng quà gì cho
các bạn ấy? Trên đường đi mình đều nghĩ đến điều này. Khi đến
trường, rất nhiều bạn nói là các bạn ấy không nhận được quà, nhìn
thấy món quà trên tay mình các bạn ấy đều rất ghen tỵ. Mình càng đắc
ý, nhất định là Ông già Noel không thích các bạn ấy, vì thế mà ông
ấy mới không tặng quà cho các bạn. Mình quyết tâm sau này phải ngoan
ngoãn và nghe lời hơn nữa để Ông già Noel luôn luôn yêu quý mình, như
vậy năm nào mình cũng nhận được quà của ông.
Sau này khi bọn trẻ lớn dần lên, chúng biết là
trên thế giới này không có Ông già Noel, Ông già Noel thật sự chính
là cha mẹ, người yêu thương chúng, Y Y biết được sự thật thì rất
buồn, tôi và vợ an ủi con: “Mặc dù con đã biết được sự thật, nhưng
mỗi dịp Giáng sinh, cha và mẹ sẽ vẫn tặng quà cho con”.
Bây giờ mỗi khi đến Giáng sinh con không còn đòi quà nữa, chúng
tôi cùng đi ra ngoài chơi, cùng ăn cơm, có lúc tôi mời con, thi thoảng
con cũng dùng tiền nhuận bút của con để mời tôi.
Tại
sao bạn ấy vẫn chưa đến xin lỗi
Dưới sự giáo dục âm thầm, từng bước của tôi, từ nhỏ con gái
đã biết khoan dung với người khác, khi chơi cùng các bạn đồng trang
lứa, nếu có mâu thuẫn, con thường nhường bạn, dùng thái độ ôn hòa để
giải quyết mâu thuẫn, hóa giải “nguy cơ”. Y Y là một đứa trẻ rất
biết điều, chỉ cần con biết là mình có lỗi, con sẽ chân thành xin
lỗi. Nhưng nếu như người khác có lỗi với con, con cũng rất coi trọng
thái độ xin lỗi của đối phương. Chỉ cần đối phương kịp thời nói xin
lỗi, con sẽ lập tức tha thứ cho người đó, nhanh chóng quên đi lỗi lầm
của họ.
Nhưng không phải ai có lỗi với con cũng đều kịp thời xin lỗi,
vì thế mà mỗi khi bị ai đó làm tổn thương mà người đó không đến xin
lỗi, con thường rất buồn. Con không hiểu tại sao mắc lỗi mà không đến
xin lỗi? Tôi nhớ lần đầu tiên con bị bạn làm tổn thương nhưng lại
không được bạn xin lỗi, là vào ngày 30 tháng 4 năm 2002.
Kỳ nghỉ lễ Quốc tế lao động 1/5, tôi đến Bắc Kinh tham gia một
cuộc hội thảo văn học, vợ tôi đưa con gái năm tuổi rưỡi về quê thăm
ông bà nội. Mỗi lần về quê con đều rất vui, vì ở quê có đồng rộng,
lại có rất nhiều bạn nhỏ cùng trang lứa, con có thể tự do cùng các
bạn nhỏ vui chơi chạy nhảy trên cánh đồng, chơi đủ các trò chơi.
Vì thường xuyên về quê chơi nên ở quê Y Y có một nhóm “anh em
thân thiết”. Chỉ cần thấy con về, nhất định những bạn nhỏ này sẽ đến
rủ con đi chơi. Trong nhóm bạn đó có anh bạn nhỏ tên Khúc Vỹ Kiến,
lớn hơn Y Y hai tuổi, là con hàng xóm nhà ông nội, thường xuyên chơi
cùng với Y Y, hai đứa trẻ cứ ăn cơm xong là lại tụ tập. Nhiều lúc con
gái chưa ngủ dậy, Khúc Vỹ Kiến đã đến rủ con đi chơi rồi.
Nhưng bạn bè thân thiết đến mấy cũng có lúc xích mích, cãi
cọ.
Lần này không biết hai đứa trẻ làm sao mà lại
cãi nhau, chơi một lúc thì không đứa nào nhìn mặt đứa nào nữa. Con
gái tức tối chạy về nhà ông nội, bực bội ngồi ăn cơm và xem tivi một
mình. Bà nội nói với con trời vẫn còn sớm, tại sao không ra ngoài
chơi một lúc. Con lắc đầu nói, chơi chẳng có gì thú vị cả. Bà nội
thấy con ngồi trong nhà nhưng cứ ngóng ra ngoài cửa sổ, hình như là
đang đợi ai đó. Bà thấy vậy liền đi ra ngoài xem sao, bà muốn xem ai
sẽ đến tìm cháu nội. Đúng lúc đó bà thấy Khúc Vỹ Kiến ngồi ở
ngoài cổng. Bà vội vàng gọi cậu bé vào trong nhà, nhưng Khúc Vỹ
Kiến vừa nghe thấy bà nội Y Y hỏi, liền lập tức đứng phắt dậy, chạy
nhanh về nhà.
Bà nội không hiểu chuyện gì đang diễn ra, vừa quay đầu lại thì
nhìn thấy một mảnh giấy nhỏ dán ở cửa, trên mảnh giấy viết chi chít
toàn chữ là chữ. Bà nội cẩn thận bóc tờ giấy xuống xem, vì bà
không biết trên tờ giấy viết những gì, bà vừa đi vừa gọi Y Y, nói
có bạn nhỏ gửi thư cho con bé. Y Y nghe thấy bà bảo thế thì vô cùng
ngạc nhiên: Ai viết thư cho mình chứ? Con tròn mắt nhận lấy mảnh giấy
từ tay bà, đọc thầm những dòng chữ viết trên giấy, kết quả là con
càng đọc sắc mặt càng lạ, cuối cùng thì mặt đỏ bừng lên, mắt ngấn
nước. Bà nội không biết tại sao con khóc, hỏi mãi con cũng không trả
lời, bà hỏi nữa thì con đã nằm ra giường và khóc.
Bà nội lo quá liền gọi ngay mẹ Y Y. Mẹ con từ
phòng bước ra, lấy mảnh giấy trong tay Y Y, thấy trên giấy viết: “Phạm
Khương Quốc Nhất, đồ con rùa, hai mươi tám cái đầu”. Cậu bé viết cũng khá
là vần, mẹ không nhịn được phá lên cười. Y Y lập tức bật dậy:
“Người khác chửi con mà mẹ còn cười nữa!”. Nói rồi con lại khóc,
nước mắt lăn dài trên hai má, xem ra con thật sự rất buồn. Mẹ lập
tức an ủi con nói là Khúc Vỹ Kiến chỉ trêu con thôi, không nên để
bụng mấy chuyện đó. Y Y lau nước mắt nói: “Chỉ là trêu đùa tại sao
phải chửi con? Con phải đi tìm mẹ bạn ấy!”, “Con tìm mẹ bạn ấy để
làm gì?”, “Để mẹ bạn ấy phê bình bạn ấy!”. Nghe vậy vợ tôi vội khuyên con: “Trời đã
tối rồi, theo mẹ con nên đợi đến ngày mai. Ngày mai mẹ của Khúc Vỹ
Kiến nhất định sẽ đến, đến lúc đó con nói với cô ấy chuyện này,
để cô ấy phê bình Khúc Vỹ Kiến”.
Ngày hôm sau mới sáng sớm Y Y đã dậy, nhanh chóng mặc quần áo,
sau đó ngồi im trên giường không nói câu nào. Vợ tôi giục con đi rửa
mặt, chuẩn bị ăn sáng. Không ngờ rằng câu đầu tiên con nói lại là:
“Mẹ bạn Khúc Vỹ Kiến khi nào mới tới ạ?”. Vợ tôi ngây người, trí
nhớ của con bé thật là tốt, ngủ một giấc dài như vậy mà chưa quên
được chuyện này. Vợ tôi đành nói dối: “Con ăn cơm xong là cô ấy đến”.
Sau bữa sáng, Y Y vẫn ngồi đó, không đi đâu cả.
Vợ tôi lại giục con ra ngoài đi chơi, con lại hỏi: “Tại sao họ vẫn
chưa đến xin lỗi?”. Mẹ đành nói với con đợi thêm lúc nữa. Y Y đòi mẹ
đưa cho tờ giấy, con cầm giấy ngồi ở đó không nói gì và chờ đợi…
Khi tôi từ Bắc Kinh trở về, vợ tôi kể cho tôi nghe chuyện này,
tôi rất tán thưởng quan điểm: “Có lỗi phải biết xin lỗi” của con,
nhưng tôi nói với con rằng nếu chúng ta làm sai điều gì đó, nhất
định phải xin lỗi, nếu người khác làm sai, phải biết khoan dung, cần
nghiêm khắc với bản thân và khoan dung với người khác.
Con bé gật gật đầu ra vẻ hiểu điều tôi nói.
Giờ con gái đã mười sáu tuổi, đã là một sinh viên đại học, con
ngày một hiểu biết nhiều hơn. Con bây giờ không còn buồn vì chuyện
người khác có lỗi mà không đến xin lỗi nữa, bởi vì con là một đứa
trẻ có lòng khoan dung, con biết rằng tha thứ cho người khác là mang
lại niềm vui cho chính bản thân mình.
Lóe
lên ý tưởng khi ngồi xích đu
Đầu thế kỷ XXI chúng tôi sống ở bên hồ Nam,
Trường Xuân, phía dưới tòa nhà là khu tập thể dục thể thao của chung
cư, ở đây có nhiều dụng cụ tập luyện nên thu hút rất nhiều người.
Bất luận là người già đến tập thể dục hay là những người thuộc độ
tuổi trung niên mang con đến chơi đùa, ai cũng tập trung ở đây, mọi
người chơi những đồ mà mình yêu thích, tôi và cô con gái năm tuổi
cũng là khách quen ở đây.
Tôi trung thành với xà đơn xà kép và máy tập chạy bộ ở đây,
còn phần tử nhỏ tích cực rèn luyện thân thể Y Y thì thiết bị nào
con cũng đều chơi qua, mỗi thứ chỉ trong vòng hai ba phút, nhưng xích
đu là ngoại lệ, mỗi lần con chơi đều cảm thấy không đủ. Để an toàn,
khi con gái ngồi chơi xích đu, tôi trở thành vệ sĩ của con. Không chỉ
con gái thích chơi xích đu, hình như đứa trẻ nào cũng thích trò chơi
này, vì thế mà chúng tôi thường xuyên phải xếp hàng để chờ đến
lượt chơi. Một bé gái ngồi lâu trên xích đu, những đứa trẻ khác không
chờ được nữa lao nhao: “Cho mình chơi một lúc đi, cho mình chơi một
lúc đi”. Nhưng bé gái ngồi trên xích đu lại coi như không nghe thấy
những lời đó, mẹ của bé gái đang đứng cạnh xích đu cũng bỏ ngoài
tai, coi như không biết, vẫn cứ giúp con đẩy xích đu.
Tình huống này thì hôm nào cũng xảy ra, chủ đề thì giống,
chỉ có hình thức là khác nhau. Cứ như thế, mỗi khi được ngồi trên
xích đu sau quãng thời gian dài chờ đợi, tận hưởng sự vui vẻ mà
xích đu mang lại, con cũng giống như bao đứa trẻ khác, cứ không ngừng
đong đưa đi đong đưa lại, con càng chơi càng hứng thú, tôi thấy phía sau
còn rất nhiều bạn nhỏ đang chờ được chơi xích đu thì tỏ ý muốn con
xuống nhường cho các bạn khác chơi, lúc đó con thường tỏ ra không
muốn. Tôi nói với con: “Đây là thiết bị công cộng, mọi người đều
được chơi như nhau”. Con gái hỏi lại tôi: “Thế tại sao lại có rất
nhiều bạn nhỏ cứ ngồi mãi trên xích đu mà không nhường cho bạn khác
chơi? Các bạn ấy không nhường, tại sao con lại phải nhường ạ?”.
Nghe con nói như vậy, tôi thực sự không biết phải nói gì, đúng
vậy, tại sao lại cứ phải là mình nhường, lời con nói không phải là
không có lý, tôi chợt nhận ra rằng: Những cách đối nhân xử thế mà tôi đã
cố gắng dạy cho con đã bị hiện thực phá hủy rồi…
Trong thời đại ngày nay rất nhiều bậc phụ huynh chỉ vì con cái
mình nên bất chấp mọi thứ, nói theo cách của một số người thì
những cái gọi là phẩm chất đạo đức hão huyền ấy đổi được bao nhiêu
tiền, con chơi được nhiều, con vui, đấy là điều có thể nhìn thấy, có
thể sờ thấy.
Khi phụ huynh không thèm để ý đến những đứa trẻ đang dán mắt
vào xích đu chờ đợi, chỉ quan tâm con mình đang ngồi chơi trên xích đu,
thì họ đã sớm vứt cái gọi là phẩm chất đạo đức vào sọt rác rồi.
Nếu nói vì yêu con, nếu không có đứa trẻ nào đang chờ đợi, để con
chơi thêm một lúc thì chẳng có gì là sai, nhưng khi có rất nhiều đứa
trẻ đang nóng lòng được chơi, vẫn coi như xung quanh không có ai, thản
nhiên để con mình chơi, liệu hỏi thứ tình yêu đó sẽ mang lại điều gì
cho con cái? Vì niềm vui nhất thời của con trẻ mà cả đời đánh mất
đi phẩm chất đạo đức tốt đẹp, điều này có lợi và có hại gì,
thiết nghĩ các bậc phụ huynh phải xem xét lại.
Những người cha người mẹ ích kỷ sẽ có những đứa con ích kỷ, hôm
nay con có thể không nhường cho các bạn khác chơi để được chơi lâu hơn,
thì tương lai con có thể vì lợi ích của bản thân mình mà không thèm
quan tâm đến lợi ích của người khác, thậm chí là lợi ích của cha
mẹ.
Một khi đã gieo những hạt mầm ích kỷ trong tâm hồn con cái,
chính chúng ta sẽ là người nếm trái đắng trong tương lai, nuôi dạy ra
những đứa con ích kỷ, hờ hững, không những bạn đã hủy hoại con cái
bạn mà bạn còn hại cả một dân tộc, một quốc gia.
Tôi
là đồ chơi của con
Con người là một loại động vật tình cảm, đặc biệt đối với
những đứa trẻ mà nói, chúng rất cần sự bảo vệ tình cảm của cha
mẹ. Cha mẹ chơi cùng con không những có thể đáp ứng nhu cầu về mặt
tình cảm của trẻ, hơn thế nữa trong quá trình chơi cùng trẻ, có thể
góp phần thúc đẩy phát triển tâm lý của trẻ một cách tốt hơn.
Đối với trẻ con, trò chơi là toàn bộ cuộc sống của chúng;
đối với các bậc phụ huynh, trò chơi chính là hình thức giáo dục hiệu
quả nhất. Vì vậy các bậc phụ huynh phải tham gia vào hoạt động vui
chơi của con, hay nói một cách khác chúng ta phải chơi cùng con. Nhưng
dù nói thế nào thì phụ huynh cũng là người lớn, có tư tưởng, hành
vi khác với trẻ nhỏ. Nên làm thế nào để hòa vào thế giới của trẻ,
làm thế nào để cùng chơi với trẻ, khiến trẻ vui và bản thân phụ
huynh cũng cảm thấy hạnh phúc? Trước tiên phụ huynh phải hiểu được
đặc điểm và trình độ phát triển cơ thể cũng như tâm lý của trẻ.
Trong mắt của trẻ, cha mẹ không chỉ là bạn cùng chơi, nhiều
lúc còn là đồ chơi của chúng.
Lúc về sống cùng tôi, con chưa đầy một tuổi, lúc đó con chưa
biết gì, mọi thứ đều bị động, còn chưa biết chơi đùa. Tôi và vợ
thường chủ động chơi cùng con, trêu đùa làm con vui. Cách tôi thường
dùng nhất là cùng nhau mô phỏng động tác và âm thanh. Ví dụ, khi con
vô tình làm một động tác giống như là vỗ tay, chúng tôi lập tức làm
động tác vỗ tay, sau đó con lại làm theo chúng tôi, cứ làm như thế lặp
đi lặp lại nhiều lần.
Nội dung và hình thức của những trò chơi này đều hết sức đơn
giản, nhưng lại là con đường lý tưởng nhất để xây dựng mối quan hệ
giữa cha mẹ và con cái khi con còn nhỏ, hơn nữa ở một mức độ nào
đó có thể thúc đẩy quá trình nhận thức ban đầu của trẻ đối với
thế giới.
Sau khi Y Y được một tuổi rưỡi, con có thể nhai tốt hơn trước
rất nhiều, chúng tôi thường xuyên bóc cho con ăn hạt hướng dương, con
bé rất thích ăn món này. Vì thích nên cho dù tôi đặt những hạt
hướng dương đã bóc vỏ ở chỗ nào, con cũng sẽ đi tìm và cho vào miệng,
cái miệng nhai nhóp nhép rất đáng yêu. Sau đó mỗi khi thích ăn hướng
dương, con lại tới những chỗ đã từng để để tìm.
Đến khi hai, ba tuổi, con đã có thể đi vững rồi, năng lực hoạt
động cũng được tăng cường nhiều, có thể tự mình tổ chức trò chơi,
và càng ngày con càng thích những trò chơi giả tưởng. Cũng vì thế
mà vai trò của tôi có chút thay đổi, tôi không còn là người hướng dẫn
nữa mà thay vào đó tôi phối hợp cùng con. Ví dụ, khi con gái cầm
súng đồ chơi chạy lại nói: “Không được động đậy”, tôi phải lập tức
giơ hai tay lên, làm “tù binh” của con; khi con cầm ống tiêm, vẻ mặt
nghiêm túc muốn “tiêm” cho tôi, tôi phải ngoan ngoãn ngồi xuống làm
“bệnh nhân”.
Trong những lần làm thuyết trình về đề tài nuôi dạy con cái,
khi tôi nói đến việc chơi đùa của con cái, đều có phụ huynh ca thán:
“Ôi, muốn con chơi vui thì phải không tiếc tiền. Đi chơi ở công viên,
giá vé vào cửa đều đắt cắt cổ; nếu đưa con đi du lịch, ăn ở cũng
mất một khoản không nhỏ, hễ mua đồ chơi cho con là phải mất tiền…”.
Nói như vậy thì không phải con cái của những gia đình nghèo sẽ
không bao giờ có được niềm vui, không được chơi hay sao? Nghĩ đến thời
của chúng ta, đến cơm còn ăn không no, chẳng biết “đồ chơi” là cái
gì, nhưng không phải chúng ta vẫn rất vui đó sao? Chúng ta đã không chơi
đùa ư? Tất nhiên là không, một nắm đất sét, một cành cây, một hòn
đá… đều có thể trở thành đồ chơi của chúng ta, đều có thể mang đến
cho chúng ta niềm vui bất tận.
Vì thế, chơi đùa và tiền bạc chẳng có quan hệ gì với nhau.
Cũng giống như việc “Có tiền hay không có tiền đều về quê ăn Tết”,
hơn nữa niềm vui và trải nghiệm trong khi chơi căn bản không liên quan
gì đến tiền đầu tư vào trong đó, bởi vì mỗi bậc phụ huynh chính là
một món đồ chơi lớn của con cái.
Tôi và Y Y cùng chơi rất nhiều trò chơi, tất cả đều không tốn
tiền, nhưng chỉ số niềm vui có được sau mỗi lần chơi là năm sao!
Khi con gái được ba, bốn tuổi, có một lần sau khi ăn cơm tối
xong, con ngồi chăm chú xem tivi còn tôi thì vào phòng ngủ hóa trang:
Tôi đội một con gấu bông trên đầu, phần mặt quấn chiếc váy nhỏ của
con, còn phía sau móc một cây chổi lông làm đuôi, trông tôi lúc này
giống như một con quái vật hoạt hình. Sau khi hóa trang xong, tôi tiến
về phía trước, khom lưng, cong mông, từ phòng ngủ vừa đi vừa lắc đến
phòng khách, tiến về phía con gái, để thu hút sự chú ý của con, tôi
còn không ngừng phát ra những âm thành kỳ quái (tất nhiên là phải
giữ mức độ, không thì sẽ làm con sợ).
Nghe thấy tiếng kêu, Y Y lập tức tìm nơi tiếng
kêu phát ra, mới nhìn thấy tôi, theo bản năng còn lùi lại một bước,
thét lên kinh ngạc: “Mẹ ơi, có quái vật vào nhà.” Thấy vậy tôi cũng
lùi lại vài bước, thấy tôi lùi ra xa, con hưng phấn nhảy lên giống như
một tướng quân vừa đánh thắng trận, con nhảy, hoan hô theo tiết tấu
của những động tác tôi làm. Sau đó tôi lắc lư trước mắt con rất
nhiều lần, khi tôi sắp tới gần con, con nhanh như cắt lao về phía tôi,
tôi lại lùi nhanh về phía sau, tỏ vẻ sợ hãi, dần dần lùi từ phòng
khách lùi về phòng ngủ. Vì thế mà con nhìn về phía phòng ngủ chờ
đợi, sau một lúc im ắng, tôi lại xuất hiện trước mắt con với “tạo
hình” mới, khiến con cười vui vẻ…
Trong suốt quá trình chơi, con rất vui, cười rất nhiều, tôi cũng
ngập tràn trong niềm hạnh phúc, mang lại niềm vui cho con, được nhìn
thấy nụ cười vui vẻ của con, đây không phải là hạnh phúc của người
làm cha hay sao?
Con muốn
trở thành người bán dây chuyền vàng
Khi gặp con cái của người thân hoặc bạn bè, người
lớn đều quan tâm hỏi han, câu hỏi mà nhiều người hay hỏi nhất có lẽ
là: “Cháu học có giỏi không? Lớn lên cháu muốn làm nghề gì?”.
Câu trước thì quan tâm đến điểm số, câu sau quan tâm đến ước mơ. Vấn
đề điểm số không liên quan đến nội dung của chương này, tạm thời tôi
sẽ không nói đến, chúng ta sẽ nói về ước mơ. Những đứa trẻ mẫu giáo
thường sẽ trả lời lớn lên cháu muốn làm: cảnh sát, bác sĩ, nhà
khoa học… Những đứa trẻ ở độ tuổi tiểu học thì sẽ trả lời: ngôi
sao, lãnh đạo, kỹ sư, giáo viên… Đến khi học trung học thì về cơ bản
chẳng em nào có lý tưởng gì cả, tất cả đều có chung một ước mơ
(nói chính xác hơn là đều bị ép phải có một ước mơ), đó là: thi đỗ
đại học!

