=7=

Sáng hôm sau cảnh chùa Long
Giáng trở lại yên lặng như mọi ngày thường, vì việc đàn chay đã kết liễu.

Mãi hơn bảy giờ, Ngọc mới
thức giấc, mắt nhắm mắt mở nhìn qua cửa sổ ra ngoài, thấy ngổn ngang các án thư
bỏ lổng chổng ở giữa sân. Gần tường hoa, một đống tro tàn cao ngất, đó là đồ mã
đốt tối hôm qua.

Sau mấy buổi huyên náo,
sự tĩnh mịch của nơi tam thanh càng thấy rõ rệt hơn trước.

Ngắm cảnh tẻ ngắt, Ngọc
có cảm tưởng buồn rầu, như sau mấy ngày tết Nguyên Đán. Chùa Long Giáng ủ rũ
chẳng khác một cô con gái thôn quê trong ba hôm tết thắng bộ cánh đẹp, rồi hết
tết lại cởi ra mà mặc bộ quần áo nâu sồng.

Ngọc ngồi nghĩ vơ nghĩ
vẫn, hồi nhớ đến câu chuyện tối hôm qua. Sau khi rời chỗ đàn chay, chàng ra
đường, đi lang thang mãi đến một hai giờ sáng mới trở về chùa. Đi đâu? Chàng
cũng chẳng biết đi đâu, và cũng chẳng định đi đâu, chí cốt vắng chùa trong một
thời gian khá lâu để chú Lan ngờ vực mà thôi. Vì nay chàng đã yên trí, chàng đã
chắc chắn rằng chú là gái cải nam trang.

Ôn lại các việc xảy ra,
những sự mắt thấy tai nghe, từ dáng điệu, nước da, lời nói, cho tới những ý tứ
giữ gìn, khép nép, Ngọc không còn thể nào cho rằng chú tiểu xinh xắn kia là
trai được nữa. Chàng mừng thầm sung sướng, và hi vọng.

Cánh cửa khẽ đẩy, chú Lan
rón rén bước vào phòng, nét mặt nghiêm trang. Chú đặt một bao chè tàu xuống
bàn, nói:

- Cụ truyền biếu ông bao
chè để ông xơi nước. Chè này của bà Hàn cúng cụ hôm qua.

- Chú bạch cụ hộ tôi rằng
tôi xin đa tạ cụ nhé. Ý hẳn cụ cũng biết tôi có cái ấm cồn.

- Ông để chúng tôi hầu
cũng được, can chi lại phải đun nước lấy.

Ngọc mỉm cười nhìn Lan:

- Ấy vì tôi sợ làm phiền
chú, nên tôi viết giấy về nhà xin gửi lên cho đủ thứ.

- À, ra bữa nọ anh người
nhà mang lên ở trong bồ đấy?

- Chính phải.

- Tôi thấy có cả quyển
Kiều và quyển Phật Giáo Đại Quan nữa.

Ngọc mừng rỡ vội hỏi:

- Chú biết quốc ngữ?

Lan điềm nhiên:

- Vâng. Chữ quốc ngữ học
dễ, học chỉ độ mươi hôm là đọc được. Làm gì mà không biết.

- Ồ, thế thì hay quá nhỉ?

Ngọc nghĩ đến việc đương
dự định, buột miệng nói ra câu ấy, nhưng Lan lại hiểu theo một cách khác, nên
trả lời:

- Đời bây giờ, ai không
biết quốc ngữ? Lạ! Sao ông cứ nhìn tôi, ông cười vậy?

- Chú ạ, tôi đương nghĩ
đến chú thì thấy chú vào. Tôi cho rằng tư tưởng chúng ta có liên lạc với nhau
nên chúng ta mới có thể viễn cảm tới nhau như vậy. Vì thế nên tôi cười, chú
đừng vội giận.

- Ông nói những gì, tôi
không hiểu.

Lan đứng đưa mắt nhìn
quanh phòng, rồi mỉm cười khen:

- Cái buồng này ông mới
bài trí lại trông đẹp nhỉ.

- Phải, tôi trang hoàng
thế để khi chú có bước chân vào trông đỡ bề bộn, chướng mắt.

Lan, hai má đỏ bừng, cúi
mặt trả lời.

- Ông cứ dạy quá lời, tôi
chỉ đáng là đầy tớ ông.

Ngọc nói đùa: “A di đà
phật!” Rồi cười khanh khách, khiến Lan xấu hổ cắm đầu chạy thẳng.

Rửa mặt xong, Ngọc đem ấm
cồn ra đun nước. Ngắm lại phòng một lượt, và nhớ tới câu khen ngợi của Lan,
Ngọc lại mỉm mỉm ngồi cười.

- Thực ra cái phòng của
ta giống như phòng riêng của một sinh viên trường đại học.

Mà thực vậy, cái giường
mắc màn ren, cái bàn thờ dùng làm án sách, cái án thư trên phủ lá cờ dạ xanh
dùng làm bàn viết trông đều sáng sủa, sạch sẽ. Khác hẳn hôm mới tới, trong
phòng trơ trọi cái giường buông chiếc màn nâu. Các tranh ảnh cùng những bức
thủy họa của chàng treo ở tường càng tôn vẻ nhã nhặn, âu yếm của gian nhà trai
con con.

Ngọc tự hỏi: Trang hoàng
như thế để làm gì?

Chàng tự hỏi rồi nhách
một nụ cười: Thôi, ta yêu mất rồi!

Mà chính thế. Phải tay
thần Ái tình mới có cho bày trí một cảnh u ám, buồn rầu nên cảnh dịu dàng ngộ
nghĩnh thật, lên ở chùa mới biết yêu, mới biết yêu là có thú vị... Song chẳng
lẽ ta cứ yêu cuồng, yêu bóng mãi? Thế thì cũng uổng, thà chả yêu cho xong.

Liên tưởng của ý nghĩa tự
nhiên nhắc Ngọc ôn lại một câu Kiều, chàng buột miệng ngâm nga:

Yêu nhau thì lại bằng
mười phụ nhau.

Ừ phải, người ta tu hành.
Tội nghiệp!

Muốn cố giữ cho khỏi nghĩ
vơ vẫn, Ngọc lấy quyển sách bàn về đạo Phật của David mà chàng vừa mua tuần lễ
trước ra coi. Nhưng mới đọc được vài trang đã chán ngắt, chàng lại gấp sách
lại. Bỗng chàng giật mình, mấy giọt nước nóng bắn vào tay. Thì ra ấm nước đặt
trên bếp cồn sôi từ bao giờ mà chàng vẫn không biết. Đến cả tiếng nước reo,
chàng cũng không nghe thấy.

Ngọc xoa tay mỉm cười,
lấy ấm ra pha chè. Uống mấy chén liên tâm, chàng thấy tinh thần tỉnh táo, tâm
trí hớn hở và ngắm cuộc đời, chàng có rất nhiều tư tưởng lạc quan. Rồi nghĩ
chuyện nọ nhảy sang chuyện kia, lẩn mẩn chàng tự đặt mình vào địa vị Từ Thức
sống trong cảnh động Phi Lai.

Bấy giờ nhìn qua cửa sổ,
ngắm cảnh đồi thoai thoải sau chùa, chàng thấy hiện ra nhiều vẻ xinh đẹp, những
vẻ xinh đẹp huyền bí. Chàng tưởng tượng dưới đám lá chè lấp lánh, rung động bởi
ngọn gió dịu dàng mơn trớn, một cô tiên yểu điệu đương ngồi mơ màng thầm nhớ
tới ai.

Chàng mỉm cười, mỉm cười
với cảnh vật, mỉm cười với làn không khí bao bọc người yêu...

Cúi nhìn xuống cái vườn
con bên cạnh cửa sổ, bỗng chàng chú ý, và mắt chàng đăm đăm không chớp: Trong
hai khoảng tròn đất mới xới, bên cây đại cành khô khan, da mốc thếch, có hai
cây ngọc lan nhỏ mềm mại, ai vừa trồng, mỗi cây ngọn nở một bông hoa trắng
muốt.

Chàng chú ý đến là vì tâm
trí đương bị cái tên Lan đẹp đẽ ám ảnh... Chàng ngây ngất người ngẫm nghĩ:

“Ngọc Lan! Có lẽ thế
chăng? Âu yếm mà kín đáo lắm!”

Chàng thấy lòng phấn
khởi, mạnh bạo, và chàng chép miệng nói một mình: Chà, thì ta cứ thử liều một
chuyến xem nào! Không vào hang hổ sao bắt được hổ con?

Câu nói có vẻ “tuồng”
khiến chàng cũng phải phì cười. Mà vào hang hổ thì đã lấy gì làm nguy hiểm. Chỉ
có việc đem giấy bút ra viết một bức thư.

Bức thư ấy, trước kia, đã
ba bốn lần Ngọc viết rồi, nhưng mỗi lần viết xong, chàng lại xé nhỏ vứt đi, vì
một là chàng sợ Lan không biết quốc ngữ, hai là chàng sợ bị cự tuyệt. Lần này
thì chàng nhất định quả quyết. Liền mở hộp giấy viết thư màu tím lấy một tờ
ngồi viết:

Chú Lan, mới được hai
chữ, Ngọc đã chau mày tắc lưỡi xóa đi.

- Không được. Chẳng chú
nữa.

Chàng liền lấy tờ giấy
khác viết lại:

Cô Thi Nam vô A di đà
Phật! Tôi bắt đầu bức thư của tôi bằng một câu niệm Phật, để xin Phật độ trì
cho kẻ khổ sở này, như Phật đã độ trì cho hết thảy các chúng sinh. Vì tôi chỉ
là một người lạc lối trong rừng người, như một hạt cát bị vùi trong bãi cát
sông Hằng Hà.

Nhưng cô cũng là một
người, cũng chỉ là một người. Dù cô muốn xa lánh cõi tục, rứt bỏ trần duyên,
song cái bản tính của con người dễ một lúc mà cô xóa bỏ nổi được. Cái bản tính
ấy là Tình, là... A di đà Phật! Là Ái tình.

Ái tình là bản tính của
loài người, mà là hạnh phúc của chúng ta. Tôi yêu cô, và nếu tôi đoán không lầm
thì cô cũng chẳng ghét tôi, vậy can chi ta lại làm trái hạnh phúc của ta?

Đức Thích Ca Mâu ni xuất
thế để đưa linh hồn chúng sinh tới cõi Nát bàn mà hưởng hạnh phúc bất vong bất
diệt.

... Nhưng hạnh phúc của
chúng ta chỉ ở ái tình. Đó là... A di đà Phật! đó là Nát bàn của chúng ta.

Mấy hôm nay tôi đọc quyển
Phật giáo, tôi thấy tôi yêu đạo Phật. Tôi yêu đạo Phật thì tôi lại càng yêu cô,
tôi yêu một cách chân thành, tôi yêu trong linh hồn, trong lý tưởng. Cô tha thứ
cho tôi, tôi không thể cứ yêu mãi chú Lan, phải cho phép tôi yêu cái linh hồn
thực của chú Lan mới được: cái linh hồn ấy, là cô Thi.

Cô xem thư mà xét thấu
lòng này, thì tức là cô vâng ý Phật cứu vớt được một linh hồn đương bị đắm đuối
ở cõi nhân gian.

Ngọc y phục chỉnh tề, rồi
gấp thư cho vào phong bì, bỏ túi ra đi. Lên chùa trên, gặp chú Mộc, Ngọc đột
nhiên hỏi:

- Chú Lan đâu?

Chú Mộc thấy Ngọc ngơ
ngác, tưởng mới xảy ra sự gì:

- Chú Lan ở vườn sắn sau
chùa. Có chuyện gì đấy ông?

Ngọc chỉ kịp trả lời một
tiếng: “không”, rồi lật đật đi thẳng, khiến chú Mộc ngạc nhiên đứng nhìn theo.

Ra tới vườn sắn, vì sắn
lá cao mà lại trồng bên sườn đồi, chỗ hiện, chỗ khuất, nên đến năm phút sau,
Ngọc lại nghe rõ tiếng sột sạt, mới tìm thấy nơi Lan đứng. Bên cạnh chú ngổn
ngang một đống cây sắn nhổ lên còn để nguyên củ, cành và lá.

Ý chừng Lan làm việc
nhiều mệt nhọc, đứng thở, một tay để vào ngực. Ngọc rón rén đến sau lưng, ỡm ờ
chào:

- Kìa, cô Thi!

Lan thong thả quay mặt
lại, điềm nhiên trả lời:

- Không, tôi đây mà. Cô
Thi nào dám vào vườn sắn của nhà chùa?

Nói xong chú cười rũ
rượi, chảy cả nước mắt, đỏ ửng cả hai má. Rồi lại nói tiếp:

- A di đà Phật! Ông muốn
gặp cô Thi thời ra nhà cô ấy chứ.

- Không, cô Thi khác, cô
Thi của tôi kia.

Lan không để ý đến câu
trả lời của Ngọc, nhìn trời, nói:

- Mặt giời đã lên cao,
phải mang sắn về mới được, chẳng cụ quở.

Chú liền lấy dây lạt buộc
qua quýt lại bó sắn. Còn Ngọc thì thò tay vào túi rút bức thư ra, lại ấn bức
thư vào, như thế đến ba bốn lượt.

Lan vác bó sắn lên vai
chào:

- Thôi ông ở lại, tôi về
chùa.

Ngọc nói lúng túng: -
Được... này... tôi... à! Sao chú không bẻ lấy sắn đem về, còn cành lá thì bỏ đi
có nhẹ việc không?

- Cành để giồng và đun
chứ.

Lan vừa trả lời, vừa bước
xuống đồi.

Ngọc đi theo như toan níu
lại: - Thì hãy ở lại, chờ tôi rồi cùng về một thể.

Lan sợ hãi, đặt vội bó
sắn xuống đất:

- Vâng, thì ở lại. Nhưng
ở lại làm gì mới được chứ?

- Ở lại ngắm cảnh.

- Giời nắng còn ngắm cảnh
gì?

- Nắng thì ta ngồi xuống
dưới bóng lá sắn. Này cô... - Ngọc vừa nói vừa rút bức thư, này chú...

- Ông dạy?

- Hôm nay chắc mát
giời...

- Vâng, chắc mát giời...

Hai người lại nhìn vớ
vẫn. Ngọc toan đưa bức thư.

- Chú... ạ.

- Dạ.

- Sắn ăn ngon đấy chứ?

- Vâng ngon. Nhưng ông để
tôi đội về chẳng cụ kêu.

- Chú để tôi mang đỡ.

Lan không trả lời, đội bó
sắn chạy vùn vụt xuống đồi, để trơ Ngọc đứng lại một mình, bâng khuâng.

Ngọc chép miệng thở dài.
Rồi quả quyết lấy bức thư ra xé làm tư, vứt xuống đất.

Về đến cổng chùa, Ngọc
gặp chú Lan đi ra, có dáng vội vàng, hấp tấp. Chàng buồn rầu, chẳng thèm chào
hỏi.

Lan chạy một mạch lên đồi
sắn. Đến chỗ ban nãy, chú vui cười, nói:

- Đây rồi!

Thì ra chú bỏ quên con
dao nhọn dùng để đào và chặt sắn. Bỗng chú đâm đâm cúi nhìn, nói một mình:
“Không biết giấy gì của ông ấy thế này?”

Ngắm kĩ Lan nhận ra cái
phong bì bị xé làm bốn mảnh. Trên một mảnh thấy có hai chữ:

Cô THI

Cô Thi thốt nhiên Lan
buột ra câu hỏi: “Cô Thi nào?”

Lan ngồi cặm cụi chắp lại
các mảnh thư ở trong phong bì.

Bên mình gió thổi xô xát
lá sắn, tiếng kêu lạt sạt. Những mảnh giấy tím chỉ chực bay. Lan phải lấy những
viên gạch chặn lên trên.

Một lát sau, khi đã đọc
xong bức thư, Lan còn thơ thẩn trên đồi.

Gió càng thổi dữ, các tà
áo Lan bay phấp phới mà tim Lan đập mạnh như cũng bị sức gió làm xao xuyến.

Lan buồn rầu nghĩ ngợi,
hai má có ngấn hai hàng lệ.

Bỗng tiếng mõ tụng kinh ở
chùa đưa tới. Một nụ cười kín đáo nở trên môi, Lan thong thả trở về.

Qua dãy phòng nhà trai,
Lan liếc mắt thấy Ngọc ngồi ngưỡng cửa tay tì vào má có dáng tư lự. Thoáng thấy
Lan, Ngọc khẽ gật chào, nhưng Lan yên lặng, rảo bước đi thẳng lên chùa trên.

Lan khẽ ẩy cửa rón rén
đến gần bàn thờ nhìn trước nhìn sau, như người mới phạm một trọng tội mà có kẻ
biết sắp đem tố giác.

Ngửi thấy mùi trầm ngào
ngạt, nghe thấy tiếng tụng kinh dịu dàng, Lan tươi cười thở dài, như kẻ ngã
xuống sông vừa ngoi lên được mặt nước.

Làn không khí êm đềm tịch
mịch bao bọc những pho bụt khổng lồ, nét mặt thản nhiên. Trên bụt gỗ, sư cụ
khoác áo cà sa ngồi ngay thẳng như một pho tượng, chỉ hơi mấp máy cặp môi, và
động đậy cánh tay gõ mõ.

Lan đứng sững hồi lâu,
mắt nhắm lim dim hai tay chắp ngực, rồi thong thả, nhẹ nhành như cái bóng, mon
men lại sau lưng sư cụ, ngồi xệp xuống đất lâm râm khấn...