Chương X

Trong hai người, thì đại úy Lake lại là người
lúng túng nhất. Thiếu tá Riddle nói:

- Quả là điều bất ngờ lớn, thưa cô
Chevenix-Gore… à phải gọi là bà Lake mới đúng. Có ai biết việc hai người kết
hôn không?

- Không! Chúng tôi giữ bí mật, thật ra anh John
không thích thế.

Lake ấp úng:

- Tôi… chắc các ông cho tôi là rất dở; lẽ ra
tôi phải đến thưa với ngài Gervase…

Ruth cắt lời:

- Để rồi nói rằng anh muốn lấy con gái ông và
sẽ bị đuổi ra ngay lập tức; ông ấy sẽ tước quyền thừa kế của em và la lối om
sòm. Xin lỗi! Cách tôi làm là tốt hơn cả. Việc đã rồi là đã rồi, kêu gì rồi
cũng phải nguôi.

Lake vẫn có vẻ khổ sở. Poirot hỏi:

- Bao giờ thì hai bạn định báo tin này với ngài
Gervase?

- Tôi đang thăm dò tình thế. Ông đã ngờ ngợ là
John và tôi có chuyện, vì vậy tôi làm ra bộ quyến luyến Godfrey Burrows. Như
vậy ông càng cuống và đến khi biết tôi và John đã cưới nhau, có lẽ ông cụ lại
hài lòng hơn.

- Có ai biết việc cưới xin này?

- Có, cuối cùng tôi đã nói hết với bà Wanda.
Tôi muốn bà ủng hộ tôi.

- Và bà đã ủng hộ?

- Phải. Vì bà cũng không thích tôi lấy Hugo, vì
Hugo là anh họ. Bà cho là cái nhà này đã loạn rồi, lấy Hugo thì con cái cũng
loạn nốt. Thực ra là không đúng, vì tôi chỉ là con nuôi, có họ với Hugo chăng
thì rất là xa.

- Cô có chắc là ngài Gervase không đoán ra sự
thật?

- Ồ, ông cụ có thể biết.

- Đại úy Lake, đúng vậy không? Lúc anh gặp ông
chiều nay, hoàn toàn hai người không nói chuyện này?

- Không.

- Vì có người nói rằng ngài Gervase đặc biệt
bồn chồn sau khi gặp anh, rồi một hai lần đã nói đến việc ô danh gì trong gia
đình.

- Chúng tôi không nói gì. - Đại úy Lake nhắc
lại, mặt nhợt nhạt.

- Đúng lần ấy là lần cuối cùng anh trông thấy
ngài Gervase?

- Vâng, tôi đã nói rồi.

- Lúc tám giờ tám phút tối nay, anh ở đâu?

- Ở đâu à? Ở nhà tôi, tít đầu làng, cách nửa
dặm.

Poirot
quay lại cô gái:

- Lúc cha
cô tự tử, cô đang ở đâu?

- Ngoài
vườn.

- Ngoài
vườn? Cô có nghe tiếng súng?

- Có!
Nhưng tôi không quan tâm cho là có ai đi săn, nay nhớ lại thì tiếng nổ gần hơn.

- Cô trở
vào nhà bằng lối nào?

- Bằng
cái cửa sổ này.

Ruth chỉ
cái cửa, vừa là cửa vừa là cửa sổ, ở phía sau.

- Lúc đó
trong phòng đã có ai?

- Không
có ai, nhưng Hugo, Susan và cô Lingard đã vào ngay lúc đó, họ bàn là người đi
săn, là án mạng, vân vân…

- Tôi
hiểu. - Poirot nói. - Giờ thì có lẽ tôi hiểu.

Đôi trai
gái ra rồi, Riddle lẩm bẩm:

- Úi cha!
Càng ngày càng rắm rối.

Poirot
gật đầu đồng tình, rồi ông nhặt mẩu đất rơi ra từ đế giầy của Ruth, cầm lên xem
xét.

- Giống
như tấm gương vỡ. - Ông nói. - Tấm gương của người chết. Mỗi sự việc mới biết
lại làm người chết hiện lên dưới góc độ khác nhau. Chẳng bao lâu ta sẽ có toàn
cảnh.

Ông đứng
lên, vứt mẩu đất vào bồ rác.

- Tôi xin
nói với ông điều này: chìa khóa mở sự bí ẩn là ở tấm gương. Nếu ông không tin,
xin mời lại bàn giấy này và nhìn xem.

Thiếu tá
Riddle đáp:

- Nếu là
án mạng, xin mời ông chứng minh. Tôi cho là tự tử. Ông có nhận thấy cô gái vừa
rồi nói gì về một người quản lý trước đây đã biển thủ tiền của ông cụ Gervase?
Tôi cuộc là Lake đã bịa chuyện này để có lợi cho hắn. Có khi hắn cũng biển thủ,
Gervase nghi ngờ và yêu cầu ông đến, vì lão không biết câu chuyện giữa Lake và
Ruth đã đi tới đâu. Rồi chiều nay, Lake nói toẹt hai người đã lấy nhau, làm lão
Gervase bị sốc nặng - giờ thì đã “quá muộn” để làm được gì, lão muốn kết liễu
cho xong; thực ra trí óc lão vốn đã không khỏe mạnh lắm, nay hoàn toàn suy sụp.
Theo tôi là như thế đấy. Ông không đồng ý chăng?

Poirot
đứng im như tượng giữa phòng:

- Tôi
không có gì bác lại thuyết của ông, có điều nó chưa hoàn hảo, chưa tính đến một
số tình tiết.

- Tình
tiết gì chẳng hạn?

- Những
tâm trạng lúc thế này lúc thế nọ của Gervase hôm nay, mẩu bút chì của đại tá
Bury, lời khai của cô Cardwell - rất quan trọng, lời chứng của cô Lingard về
thứ tự các người xuống ăn, vị trí chiếc ghế bành của Gervase, chiếc túi giấy
đựng cam, và cuối cùng, quan trọng là tấm gương vỡ.

Thiếu tá
Riddle ngơ ngác tỏ vẻ không hiểu.

- Chả nhẽ
ông bảo cái mớ hỗn độn không đầu không đuôi ấy mà là có ý nghĩa?

- Tôi hy
vọng ngày mai sẽ chứng minh được điều đó. - Poirot chậm rãi đáp.

Chương XI

Hôm sau,
Poirot thức dậy lúc trời vừa sáng. Phòng ông nằm ở phía đông, khi kéo rèm lên
thấy mặt trời đã mọc, báo hiệu một ngày đẹp.

Ông ăn
bận thật chỉnh tề như thường lệ, khoác áo ba-đờ-xuy, còn cẩn thận quấn khăn
quàng cổ.

Ông rón
rén ra khỏi phòng, lặng lẽ bước xuống tầng dưới còn vắng lạnh, qua phòng khách,
khẽ mở một trong những cánh cửa - cửa sổ đi ra vườn.

Sương mù
nhè nhẹ che khuất mặt trời như thường thấy khi bắt đầu một ngày nắng đẹp.
Hercule Poirot đi men thềm gạch, rẽ ở góc nhà, tới trước các cửa sổ của văn
phòng ngài Gervase.

Đưa mắt
nhìn một lượt, ông thấy ngay dưới các cửa sổ, có một dải cỏ dài đi song song
ngôi nhà. Viền quanh dải cỏ là một dãy cây hoa. Hoa cúc sao còn đang mùa nở rộ.
Trước hồn hoa là lối đi lát đá nơi Poirot đang đứng, và từ dải cỏ kia lại có
một dải cỏ khác nối với thềm gạch.

Poirot
xem xét kỹ dải cỏ này, lắc đầu rồi quay sang chú ý đến thềm gạch… Phía bên
phải, hằn lên rõ nét những vết chân.

Đang cúi
xuống để xem cho rõ, ông nghe tiếng động vội ngửng phắt đầu. Có người vừa mở
cửa sổ trên tầng hai, một cái đầu ló ra phất phơ tóc hung đỏ. Ông nhận ra bộ
mặt tươi tắn của Susan Cardwell.

- Ông
Poirot, giờ này ông làm gì ở đây thế? Điều tra ư?

Poirot
chào rất nghiêm túc:

- Chào
cô. Vâng, cô đoán đúng. Một thám tử, thám tử lớn như tôi đây, đang làm nhiệm
vụ.

Câu nói
có vẻ kiêu kỳ. Susan nghiêng đầu:

- Ông
muốn tôi xuống giúp không?

- Thế thì
còn gì bằng?

- Thế mà
mới đầu tôi tưởng là kẻ trộm. Ông ra lối nào thế?

- Qua cửa
sổ phòng khách.

- Vâng,
tôi xuống ngay.

Và cô
xuống thật. Poirot nói:

- Cô dạy
sớm nhỉ?

- Tôi ngủ
kém lắm. Nào, bây giờ ta làm gì?

- Nghiên
cứu các vết chân này.

- À, thế
là có dấu vết.

- Bốn
vết, tôi chỉ cô xem. Hai vết đi về phía cửa sổ, hai vết từ cửa sổ đi ra.

- Vết
chân ai vậy? Người làm vườn?

- Cô
trông đây! Vết này là vết giầy cao gót của phụ nữ. Cô cứ ướm thử mà xem.

Susan do
dự một giây rồi đặt chân vào chỗ Poirot chỉ. Cô cũng đang đi giầy cao gót.

- Thấy
chưa, giầy cô gần vừa, chứ chưa vừa khít. Vết này phải là vết giầy to hơn của
cô, có lẽ là của cô Ruth, cô Lingard hay của chính phu nhân Wanda.

- Không
phải của phu nhân đâu, chân bà nhỏ xíu. Còn cô Lingard, cô ấy đi giầy đế bẹt.

- Nếu
vậy, thì đây là vết giầy cô Ruth. Ờ phải, cô ấy bảo có ra vườn tối qua.

Poirot đi
tiếp đến góc nhà.

- Ông lại
đi tìm nữa à? - Susan hỏi.

- Có chứ,
bây giờ ta vào văn phòng ngài Gervase.

Cánh cửa
bị phá vẫn lủng lẳng; bên trong mọi vật vẫn nguyên như hôm trước. Poirot kéo
màn che để nhìn cho rõ và bỗng đứng ngây một lúc trước cửa sổ.

- Tôi
chắc cô chưa bao giờ quen biết bọn trộm cắp?

Susan Cardwell lắc đầu:

- Tiếc rằng chưa bao giờ.

- Ông thanh tra Riddle cũng không có dịp quan
hệ thân thiện với chúng. Ông chỉ quan hệ với chúng với tư cách là quan chức.
Tôi khác. Hồi trước tôi đã chuyện trò tỉ mỉ với một tên ăn trộm có hạng, hắn
mách tôi một cách rất hay để mở cửa khi chốt không chặt.

Vừa nói, ông vặn quả đấm của chiếc cửa-cửa sổ
bên trái, kê-môn thụt lên khỏi lỗ dưới đất và Poirot kép được hai cánh cửa về
mình. Mở rồi, ông lại đóng chúng lại mà không xoay quả đấm, để cho kê-môn chưa
tụt xuống. Nhả quả đấm ra, chờ một lát, đập mạnh một cái bên trên kê-môn. Sự va
đập mạnh làm kê-môn tụt xuống và quả đấm tự xoay.

- Cô hiểu chưa?

- Hiểu.

Mặt Susan trắng nhợt.

- Bây giờ cửa sổ đóng, không thể vào trong
phòng, nhưng người ở trong có thể mở cửa đi ra, rồi đập vào như tôi đã làm,
kê-môn tụt xuống và quả đấm tự xoay. Cửa lại đóng chặt, ai nấy nhìn thấy đều
yên chí là nó được đóng từ bên trong.

- Có phải việc hôm qua đã xảy ra như thế? -
Susan hỏi, giọng run run.

- Tôi tin
chắc là vậy.

- Còn
tôi, không tin một chút nào! - Cô gái khăng khăng.

Poirot
không đáp, đi về phía lò sưởi rồi bất thần quay lại:

- Cô
Cardwell, tôi cần cô làm nhân chứng. Đã có một người chứng khác, là cậu Hugo
Trent tối qua đã thấy tôi nhặt được mảnh kính vỡ. Tôi đã nói với cậu ấy việc
đó, đã để nó lại tại chỗ cho cảnh sát, tôi còn nói với ông thanh tra rằng đó là
một bằng chứng quý giá, song ông ấy đã không biết khai thác nó. Bây giờ, cô
chứng kiến tôi để mảnh kính này - mà cô nhớ cho là tôi đã lưu ý cậu Hugo Trent
- vào một phong bì nhỏ - Vừa nói ông vừa làm. - tôi ghi bên ngoài: đây, và dán
lại. Cô làm chứng nhé?

- Vâng…
nhưng… tôi không hiểu làm thế là nghĩa gì.

Poirot
bước chéo qua phòng, đứng trước bàn giấy, nhìn vào tấm gương vỡ trên tường
trước mặt.

- Tôi sẽ
nói cho cô ý nghĩa. Nếu tối qua cô đứng chỗ này, nhìn tấm gương này, hẳn cô sẽ
trông thấy vụ giết người xảy ra.