Người đọc - Phần I - Chương 10 - 11
10
Hôm đầu tiên của kì
nghỉ Phục sinh, tôi thức dậy lúc bốn giờ. Hanna làm ca sáng. Bốn giờ mười lăm
cô đạp xe đến bãi đỗ tàu điện, đúng bốn rưỡi tàu đi Schwezingen. Nghe cô kể là
chuyến đó tàu thường vắng. Chuyến quay trở lại thì đông.
Tôi lên xe ở bến
thứ hai. Toa sau không có người. Hanna đứng cạnh lái tàu ở toa trước. Tôi ngập
ngừng không biết nên ngồi toa trước hay toa sau, rồi quyết định lên toa sau.
Hứa hẹn một không khí riêng tư, một vòng ôm, một nụ hôn. Nhưng Hanna không đến.
Nhất định cô nhìn thấy tôi đợi ở bến và lên tàu. Tàu dừng lại vì thế. Song Hanna
ở lại bên ông lái tàu, nói chuyện và cười đùa. Tôi nhìn thấy hết.
Tàu bỏ hết bến này
đến bến kia. Không có người nào đứng đợi. Đường phố không một bóng người. Mặt
trời chưa lên, mọi vật nhợt nhạt trong ánh sáng nhợt nhạt - nhà cửa, ô tô đỗ,
lá cây mới mọc xanh và hoa nở trong các bụi cây, téc chứa gas và núi non phía
xa xa. Tàu điện chạy chầm chậm, chắc vì lịch trình gắn liền với giờ đi và giờ
vào bến nên phải kéo dài giờ đi sau khi đã bỏ bến. Đầu tiên tôi ngồi ghế, sau
đó tôi đứng ra sàn phía trước toa và chăm chú nhìn Hanna. Cô phải cảm thấy ánh
mắt của tôi sau lưng chứ. Một lát sau cô quay lại, thỉnh thoảng nhìn tôi. Rồi
lại nói chuyện tiếp với lái tàu. Tàu vẫn đi tiếp. Qua khỏi Eppellheim đường ray
không ở trên mặt đường mà chạy ven đường trên nền đá rải trên đê. Tàu đi nhanh
hơn, tiếng xập xình đều đặn như tàu hỏa. Tôi biết là tàu chạy qua nhiều khu dân
cư rồi mới đến Schwetzinger. Nhưng tôi thấy mình bị hắt hủi, bị bỏ rơi, bị tống
ra khỏi thế giới thường nhật nơi mọi người sinh sống, làm việc và yêu nhau. Tựa
như bị kết án phải đi vô hướng và vô tận trên một toa tàu trống rỗng.
Rồi tôi thấy một
bến dừng, một nhà đợi nho nhỏ giữa đồng. Tôi kéo dây chuông mà soát vé vẫn dùng
để báo cho lái tàu đỗ lại hay đi tiếp. Tàu dừng lại. Cả Hanna lẫn lái tàu lúc
nghe chuông đều không ngoảnh lại nhìn tôi. Trong lúc lái tàu, tôi cảm thấy họ
vừa nhìn theo tôi vừa cười, nhưng tôi không chắc chắn. Tàu chuyển bánh, tôi
ngóng theo cho đến khi nó xuống một đoạn dốc rồi biến mất sau một quả đổi. Tôi
đứng giữa đê và đường, xung quanh là cánh đồng, cây ăn quả, đằng xa là khu vườn
với những nhà kính. Không khí mát lạnh tràn tiếng chim hót. Bầu trời trắng ửng
hồng phía trên núi.
Chuyến đi trên tàu
điện như một cơn ác mộng. Nếu không nhớ rõ những gì sau đó xảy ra thì có lẽ tôi
cố cho đó là một cơn ác mộng thật sự. Đứng ở bến đợi, nghe chim hót và ngắm mặt
trời lên giống như tỉnh giấc. Nhưng tỉnh dậy sau một cơn ác mộng không nhất
thiết làm ta nhẹ người. Nó còn cho ta cảm nhận rõ hơn những gì khủng khiếp đã
mơ thấy, thậm chí chỉ ra sự thật khủng khiếp nào ta đã chứng kiến trong mơ. Tôi
lên đường về nhà, nước mắt tuôn trào, đến tận Eppelheim tôi mới thôi khóc.
Tôi đi bộ về nhà.
Vài lần toan vẫy xe đi nhờ nhưng không được. Đi được nửa đường thì tàu điện
vượt tôi. Tàu đầy người. Tôi không thấy Hanna.
Tôi đợi cô trên bậc
thang trước phòng, buồn bã, sợ hãi và căm tức.
“Anh lại trốn học
à?”
“Anh được nghỉ.
Chuyện gì sáng nay vậy?”
Cô mở khóa, tôi
theo chân cô vào nhà đi vào bếp.
“Có chuyện gì sáng
nay cơ chứ?”
“Tại sao em làm ra
bộ như không quen anh? Anh định...”
“Em ra bộ không
quen anh?” Cô quay lại và lạnh nhạt nhìn tôi. “Chính anh không muốn quen em.
Anh lên toa sau mặc dù đã thấy em ở toa trước.”
“Có lý do gì để
ngày đầu kì nghỉ anh lại lên tàu lúc bốn rưỡi đi Schwetzinger? Chỉ vì anh định
làm em bất ngờ chứ sao, vì anh tưởng là em vui mừng. Anh lên toa sau...”
“Tội nghiệp cậu bé.
Bốn rưỡi đã dậy, lại còn trong kỳ nghỉ nữa chứ.” Tôi chưa thấy cô nói mỉa bao
giờ. Cô lắc đầu. “Làm sao em biết được anh đi Schwetzinger làm gì. Làm sao em
biết lý do anh không muốn quen em. Chuyện của anh, không phải của em. Anh có
định đi khỏi đây không?”
Tôi tức không tả
nổi. “Hanna, thế thì không công bằng. Em đã biết, em biết là anh đi cùng chỉ vì
em. Vậy thì làm sao em có thể tin rằng anh không muốn quen em? Nếu không muốn
tỏ ra quen em thì anh đã không đi cùng.”
“Trời ạ, để cho em
yên, em đã nói rằng anh làm gì là chuyện của anh, không phải chuyện của em.” Cô
đứng bên kia chiếc bàn bếp chắn giữa hai người, ánh mắt, giọng nói và điệu bộ
của cô coi tôi là kẻ quấy quả và bảo tôi hãy đi khỏi đây.
Tôi ngồi xuống
sofa. Cô đã đối xử không tốt với tôi, và tôi chỉ muốn được cô giải thích. Nhưng
tôi không lại gần cô được. Thay vào đó, cô tấn công tôi. Và tôi bắt đầu thấy
yếu thế. Có lẽ cô có lý, về khách quan thì không, nhưng chủ quan? Liệu cô có
thể hoặc bắt buộc phải hiểu nhầm tôi? Liệu tôi có xúc phạm cô mà tôi không chủ
ý hoặc đi ngược với chủ ý, nói cho cùng là vẫn xúc phạm?
“Xin lỗi, Hanna,
mọi chuyện đều sai cả. Anh không định làm em phiền lòng, nhưng hình như...”
“Hình như? Anh định
nói là hình như anh đã làm em phiền lòng? Không, anh không thể làm em phiền
lòng. Bây giờ anh có đi khỏi đây không thì bảo? Em đã làm việc, em muốn tắm, em
muốn nghỉ ngơi.” Cô nhìn tôi thôi thúc. Thấy tôi không đứng dậy, cô nhún vai
quay đi, xả nước vào bồn và cởi quần áo.
Giờ thì tôi đứng
dậy và đi. Tôi nghĩ là tôi sẽ bỏ đi hẳn. Nhưng nửa tiếng sau tôi lại đứng trước
cửa phòng. Cô để tôi vào, và tôi nhận hết về mình. Tôi đã hành động không suy
nghĩ, không để ý đến ai, không tình cảm. Tôi nhận ra là cô không phiền lòng.
Tôi nhận ra là tôi không thể làm cô phiền lòng, song cô cũng không thể cho phép
tôi cư xử như thế. Cuối cùng thì tôi sung sướng thấy cô thú nhận là tôi đã xúc
phạm cô. Nghĩa là cô không phải lạnh lùng và vô cảm như cô đã tỏ vẻ như vậy.
“Em tha lỗi cho
anh?”
Cô gật đầu.
“Em có yêu anh
không?”
Cô lại gật đầu.
“Bồn tắm đầy nước đấy. Lại đây, em tắm cho anh.”
Về sau tôi tự hỏi,
có phải cô xả nước vào bồn vì cô biết là tôi sẽ quay lại. Có phải cô cởi quần
áo là vì biết tôi không quên hình ảnh đó và nó sẽ kéo tôi quay lại? Có phải cô
muốn giành phần thắng trong trò chơi đọ sức? Sau khi chúng tôi làm tình và nằm
bên nhau, và tôi kể cho cô tại sao tôi leo lên toa sau chứ không lên toa trước
thì cô trêu tôi. “Trên tàu điện mà anh muốn làm chuyện ấy với em à? Cậu bé ơi
là cậu bé!” Có vẻ như lý do để chúng tôi cãi cọ chẳng có ý nghĩa gì.
Nhưng hậu quả thì
có ý nghĩa. Tôi không chỉ thua lần cãi nhau này. Tôi đã đầu hàng sau một cuộc
chiến ngắn ngủi khi cô dọa sẽ xua đuổi tôi, không thèm dính dáng đến tôi. Trong
những tuần tiếp sau thậm chí tôi cũng chẳng có lấy một cuộc chiến ngắn. Cô cứ
dọa là tôi đầu hàng vô điều kiện. Tôi nhận những lỗi lầm mà tôi không phạm
phải, những chủ ý mà tôi không ấp ủ. Khi cô tỏ ra lạnh lùng và cứng rắn, tôi
xin cô hãy tử tế với tôi, hãy tha thứ, hãy yêu tôi. Có lúc tôi cảm thấy rằng cô
cũng đau khổ khi lạnh lùng và cố chấp. Tựa như cô mong tìm hơi ấm của lời tạ
tội, hứa hẹn và thề thốt. Có lúc tôi nghĩ đơn giản cô đã thống trị được tôi.
Nhưng dù thế nào chăng nữa, tôi không có sự lựa chọn nào khác.
11
Sau ngày đầu tiên
của kỳ nghỉ Phục sinh không phải là Hanna và tôi không hạnh phúc nữa. Chưa bao
giờ chúng tôi hạnh phúc hơn những tuần tháng Tư ấy. Cho dù trận cãi cọ đầu tiên
ấy hay nói chung việc chúng tôi cãi nhau có đảo lộn đến đâu - chúng tôi tận
hưởng tất cả những gì đã khơi mở nghi lễ đọc truyện, tắm, làm tình và nằm bên
nhau. Thêm vào đó, lời trách móc rằng tôi giả bộ không quen biết cô đã làm lộ
ra chỗ đứng của cô. Khi tôi muốn cùng cô ra trước mắt mọi người, cô hoàn toàn
không thể trách cứ gì cả. “Vậy có nghĩa là em không muốn người ta thấy em đi
cùng anh sao?” - đó là câu nói mà cô không muốn bị nghe tôi nói. Tuần tiếp sau
lễ Phục sinh, chúng tôi muốn đạp xe bốn ngày đi xa, qua Wimpfen, Amorbach và Miltenberg.
Tôi không nhớ đã
nói gì với bố mẹ. Đi xe đạp với cậu bạn Matthias? Với một nhóm bạn? Đến thăm
một người bạn cũ? Ắt hẳn là mẹ tôi lo lắng, như vẫn hay lo lắng, và bố tôi, như
từ xưa đến nay, bảo mẹ không việc gì mà lo lắng cả. Chẳng phải tôi vừa được lên
lớp, một việc mà chẳng ai tin tôi làm nổi hay sao?
Hồi bị ốm tôi không
tiêu đến tiền riêng. Nhưng nếu muốn trả tiền cho cả Hanna thì sẽ không đủ. Do
đó tôi đem bộ tem sưu tầm của mình ra mời bán cho cửa hàng tem bên cạnh nhà
thờ. Đó là cửa hàng duy nhất có biển báo mua lại các bộ sưu tập. Người bán hàng
xem kĩ các sổ tem của tôi và trả tôi sáu mươi Mark. Tôi chỉ cho ông ta xem báu
vật của tôi, một con tem Ai Cập chữ nhật không răng cưa in hình Kim tự tháp có
giá bốn trăm Mark trong danh mục. Ông ta nhún vai. Nếu cậu quý bộ sưu tập đến
thế thì có lẽ nên giữ lại thì hơn. Mà cậu có được phép bán không nhỉ? Bố mẹ cậu
nói sao? Tôi có mặc cả. Nếu con tem Kim tự tháp không quý lắm thì đơn giản tôi
sẽ giữ nó lại. Vậy thì ông ta chỉ trả tôi có ba mươi Mark thôi. Nghĩa là con
tem quý thật đấy chứ. Rốt cuộc tôi được bảy mươi Mark. Tôi nghĩ là mình bị lõm,
nhưng chuyện đó không đáng bận tâm.
Không chỉ mình tôi
hồi hộp trước khi khởi hành. Điều làm tôi ngạc nhiên là Hanna mấy ngày trước
khi đi cũng chộn rộn. Cô suy đi tính lại phải đem gì theo, mở ra gói vào cái
túi đèo hàng và ba lô mà tôi mua cho cô. Lúc tôi định chỉ cho cô quen trên bản
đồ tuyến hành trình mà tôi vạch ra thì cô không muốn nghe và nhìn gì cả. “Bây
giờ em hồi hộp quá. Anh đã làm thì ổn rồi, cậu bé ạ.”
Ngày thứ Hai Phục
sinh chúng tôi lên đường. Mặt trời sáng rực, sáng cả bốn ngày liền. Sáng sớm
trời se lạnh, ban ngày ấm lên, không quá ấm để đạp xe nhưng đủ ấm để đi picnic.
Những cách rừng như thảm xanh với các chấm, vệt và mặt bằng xanh vàng, xanh
chai, xanh lơ và xanh lục.
Những cây ăn quả
đầu tiên đã nở hoa ở đồng bằng sông Rhein. Trong rừng Odenwald những bông hoa
đầu tiên của cây đầu xuân vừa bung ra.
Chúng tôi hay đạp
xe cạnh nhau, chỉ cho nhau xem những gì chúng tôi thấy: thành trì, người câu
cá, tàu thủy trên sông, lều trại, một gia đình nối đuôi nhau đi trên bờ sông,
chiếc xe Mỹ mui trần to tướng. Lúc nào đi sang hướng khác hay theo đường khác,
tôi phải đi trước; cô không muốn quan tâm đến hướng đi hay đường đi. Còn thì
lúc cô đi sau tôi, lúc tôi đi sau nếu đường nhiều xe quá. Cô đi một chiếc xe
đạp có lưới che nan hoa và chắn xích đĩa, mặc chiếc áo dài xanh, nửa dưới rộng
tung bay trong gió. Mất một hồi lâu tôi mới hết lo áo dài quấn vào nan hoa hay
đĩa xích làm cô bị ngã. Sau đó tôi thích ngắm cô đi trước.
Tôi thích chờ đến
đêm. Tôi đã tưởng tượng ra cảnh chúng tôi làm tình, ngủ thiếp đi, thức dậy, lại
làm tình, lại ngủ, rồi lại thức dậy v.v. đêm nào cũng thế. Nhưng chỉ có đêm đầu
là tôi tỉnh dậy một lần. Cô nằm xây lưng lại phía tôi, tôi cúi xuống hôn cô, cô
nằm ngửa ra, kéo tôi vào lòng rồi ôm tôi trong vòng tay. “Cậu bé, cậu bé của
em.” Rồi tôi ngủ thiếp đi trên người cô. Các đêm khác chúng tôi ngủ một mạch,
mệt mỏi vì đạp xe, vì nắng và gió. Chúng tôi làm tình vào sáng sớm.
Hanna không chỉ để
tôi tự chọn hướng đi và đường đi. Tôi chọn nhà trọ để ngủ qua đêm, ghi tên vào
giấy đăng ký, trong thực đơn tôi không chỉ chọn món ăn cho mình mà chọn cho cả
cô nữa. “Em thích thế mà, em thích không phải bận tâm chuyện gì.”
Lần chúng tôi cãi
nhau duy nhất là ở Amorbach. Tôi dậy sớm, rón rén mặc quần áo và lẩn ra khỏi
phòng. Tôi định bưng bữa sáng lên phòng và cũng tìm xem có thấy một cửa hàng
hoa nào đã mở để kiếm cho Hanna một bông hồng. Tôi đặt một mảnh giấy lên bàn
ngủ. “Chào em! Anh đi lấy quà sáng, về ngay” hay đại loại như vậy. Khi tôi quay
về, cô đứng trong phòng, quần áo mặc dở, run lên vì giận dữ và mặt trắng bệch.
“Tại sao anh có thể
tự nhiên bỏ đi như vậy?”
Tôi đặt khay đồ ăn
sáng và bông hồng xuống, định ôm cô. “Hanna...”
“Đừng chạm vào tôi.”
Cô cầm thắt lưng da hẹp bản vẫn thắt quanh áo dài, lùi lại một bước và quất vào
mặt tôi. Môi tôi dập ra và tôi thấy vị máu. Tôi không thấy đau. Tôi hoảng sợ
kinh khủng. Cô lại vung tay lấy đà.
Nhưng cô không đánh
nữa. Cô thả xuôi tay, buông rơi thắt lưng và òa khóc. Tôi chưa thấy cô khóc bao
giờ. Khuôn mặt cô biến dạng méo mó. Mắt trợn, mồm há, mí mắt sưng mọng vì những
giọt nước mắt đầu tiên, trên má và cổ nổi những đám đỏ. Từ miệng cô thốt ra
những âm thanh khò khè trong cổ, giống như những tiếng kêu không ra tiếng khi
chúng tôi làm tình. Cô đứng đó, nhìn tôi qua hàng nước mắt.
Đúng ra là tôi định
dang tay ra ôm cô, nhưng không làm được. Tôi không biết tại sao. Ở nhà tôi
không ai khóc như vậy. Không ai đánh, không đánh bằng tay, bằng roi da lại càng
không. Chỉ nói thôi. Song, tôi có gì để nói?
Cô tiến hai bước
đến tôi, ập vào ngực tôi, nắm tay đấm tôi, bám chặt lấy tôi. Bây giờ tôi có thể
giữ chặt cô. Vai cô giật giật, cô đập trán vào ngực tôi. Rồi cô thở dài thật
sâu và rúc vào vòng tay tôi.
“Mình ăn sáng nhé?”
Cô rời tôi ra. “Lạy Chúa tôi, trông anh kìa, cậu bé!” Cô lấy khăn ướt lau mồm
và cằm tôi. “Áo cũng đầy máu kìa.” Cô cởi áo tôi ra, và chúng tôi làm tình.
“Có chuyện gì vậy?
Tại sao em lại giận dữ như vậy?” Chúng tôi nằm cạnh nhau. Mãn nguyện và hài
lòng, khiến tôi nghĩ rằng bây giờ sẽ sáng tỏ được mọi việc.
“Chuyện gì vậy,
chuyện gì vậy - anh cứ hay hỏi dốt nát vậy. Anh không thể tự nhiên bỏ đi như
vậy.”
“Nhưng anh đã để
lại cho em mảnh giấy...”
“Mảnh giấy?”
Tôi ngồi dậy. Trên
bàn ngủ, nơi tôi đặt mảnh giấy, bây giờ không thấy nó đâu. Tôi đứng lên tìm bên
cạnh và dưới bàn, dưới gầm và trên giường. Không thấy. “Anh không hiểu. Anh có
viết cho em một mảnh giấy là anh đi lấy đồ ăn sáng và trở lại ngay.”
“Thế à? Em không
thấy mảnh giấy nào.”
“Em không tin anh?”
“Em muốn tin anh.
Nhưng em không thấy mảnh giấy nào cả.”
Chúng tôi thôi cãi
nhau. Có cơn gió lùa, cuốn mảnh giấy đi đâu mất tăm? Phải chăng là sự hiểu lầm,
cơn giận dữ của cô, môi tôi bầm giập, khuôn mặt sưng lên của cô, nỗi bất lực
của tôi?
Đáng lẽ tôi nên tìm
tiếp mảnh giấy, tìm tiếp nguyên nhân cho cơn thịnh nộ của Hanna, cho nỗi bất
lực của mình? “Đọc chút gì đi, cậu bé!” Cô áp chặt vào tôi, tôi lấy cuốn Đồ
vô dụng của Richendorff(11) và đọc tiếp từ đoạn dừng lần
trước. Đồ vô dụng dễ đọc hơn Emilia Galotti và Âm
mưu và tình yêu. Hanna lại theo dõi một cách hồi hộp đồng cảm. Cô
thích những đoạn thơ xen vào. Cô thích những chuyện hóa trang, lầm lẫn, rối
rắm, bám đuổi mà người hùng bị cuốn vào ở Ý. Đồng thời cô khó chịu việc hắn là
đồ vô dụng, không làm được trò trống gì. Cô suy tính và hàng tiếng đồng hồ sau
khi tôi đã thôi đọc vẫn hỏi tiếp. “Nghề thu thuế - cũng là một nghề hay đấy
chứ?”
(11) Joseph von Richendorff
(1788-1857): nhà thơ Đức.
Kể về vụ chúng tôi
cãi cọ đã quá chi tiết, giờ thì tôi phải kể về chúng tôi đã hạnh phúc ra sao.
Trận cãi nhau làm quan hệ của chúng tôi càng thắm thiết hơn lên. Tôi đã thấy cô
khóc, một Hanna cũng biết khóc gần gũi với tôi hơn là Hanna luôn mạnh mẽ. Cô
bắt đầu hé mở vẻ dịu dàng mà tôi chưa từng biết. Cho đến khi môi tôi lành hẳn,
cô luôn ngắm nhìn và âu yếm sờ vào.
Chúng tôi làm tình
khác đi. Lâu nay tôi để cho cô hoàn toàn chủ động và chiếm hữu. Sau đó tôi cũng
học được cách chiếm hữu cô. Trong chuyến đi và từ sau đó, chúng tôi không chỉ
còn biết chiếm hữu nhau.
Ngày ấy tôi có viết
một bài thơ. Về thi ca thì nó chẳng có giá trị gì. Hồi đó tôi mê mẩn Rilke(12)
và Benn(13), và tôi nhận thấy mình đồng thời muốn bắt chước cả hai.
Nhưng tôi cũng lại nhận ra là ngày đó chúng tôi gần nhau đến mức nào. Bài thơ
ấy đây:
(12) Rainer Maria
Rilke: nhà thơ Đức (1875-1926).
(13) Gottfried
Benn: nhà thơ Đức (1886-1956).
Khi mình tự mở ra
Em cho anh và anh
cho em
Khi mình chìm đắm
Em vào anh và anh
vào em
Khi mình mê muội
Em trong anh và anh
trong em
Thì anh là anh
Và em là em